Europejska Karta Samorzadu Lokalnego
Zasady samodzielności samorządu terytorialnego z EKSL
-zasada samorządności musi być uznana w prawie wewnętrznym oraz w miare możliwości w konstytucji
-samorzad terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych w granicach określonych prawem do kierowania i zarzadzania zasadnicza czescia spraw publicznych na wlasna odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców
-prawo to jest realizowane przez wolne zgromadzenie których członkami SA wybierani w wyborach tajnych rownych bezpośrednich i powszechnych, rady te mogą dysponowac organami wykonawczymi im podlegającymi
-podstawowe kompetencje społeczności lokalnych SA określone w konstytucji lub ustawie co nie wyklucza możliwości ich rozszerzenia zgodnie z prawem
-spolecznosci lokalne maja w zakresie określonym prawem pelna swobode dzialania w każdej sprawie, która nie jest wyłącznie z ich kompetencji lub nie wchodzi w zakres kompetencji innych podmiotów władzy
-w przypadku delegowania kompetencji spolecznościowych, lokalnych przezs inny organ władzy powinny one mieć w miare możliwości pelna swobode dostosowania sposobu wykonania tych kompetencji do warunkow miejscowych
-społeczności lokalne powinny być konsultowane tyle o ile jest to możliwe w trakcie opracowywania planów oraz podejmowania decyzji we wszystkich sprawach bezpośrednio ich dotyczących
-kazda zmiana granic powinna być konsultowana ze społecznością lokalną, możliwie w drodze referendum (jeżeli ustawa na to zezwala).
-wszelka kontrola administracji społeczności lokalnych może być dokonywana tylko w sposób i w przypadkach które są przewidziane przez konstytucję lub ustawę
-nadzór nad działalnością społeczności lokalnych powinien mieć na celu jedynie przestrzeganie prawa i zasad konstytucyjnych, kontrolę celowości dopuszczą się tylko w przypadku zadań zleconych przez organ wyższego szczebla.
-społeczności lokalne mają prawo współpracy z innymi społecznościami lokalnymi oraz zrzeszac się z nimi (w granicach określonych prawem) w celu realizacji zadań stanowiących przedmiot ich wspólnego zainteresowania.
-społeczności lokalne mogą współpracowac ze społecznościami innych państw (na warunkach przewidzianych prawem)
-społeczności lokalne podlegaja ochronie prawem stanowiącej gwarancję wykonywania kompetencji samorządu
Zasady samorządności finansowej samorządów wynikającej z EKSL
-większośc zasobów finansowych społeczności lokalnej powinna być dostosowana do zakresu uprawnien przyznawanych im przez konstytucję lub prawo
-społeczności lokalne mają prawo do posiadania własnych wystarczających zasobów finansowych, którymi mogą swobodnie dysponowac w ramach wykonywania swoich uprawnień
-przynajmniej częśc zasobów finansow społeczności lokalnych powinna pochodzic z opłat i podatków lokalnych, których stawkę społeczności te mają prawo ustalic w zakresie określonym ustawą
-systemy finansowe na jakim opierają się zasoby finansowe społeczności lokalnych powinny być wystarczająco zróżnicowane i elastyczne aby mogły w miarę możliwości odpowiadac rzeczywistym zmianom związanych z wykonywaniem uprawnien
-ochrona społeczności lokalnych finansowo słabszych finansowo wymaga zastosowani procedur wyrównawczych lub podobnych rozwiązań mających na celu korygowanie skutkow nierownego podziały potencjału źródeł dochodów a także wydatków jakie te społeczności ponoszą.
-jeśli to możliwe subwencje przyznawane społecznością lokalnym powinny być przeznaczone na finansowanie specyficznych przedsięwzięc, ich przyznanie nie może zagrażac podstawowej wolności społeczności lokalnej do swobodnego prowadzenia polityki w ramach własnego zakresu działania
-dla potrzeb finansowanie nakładów inwestycyjnych społeczności lokalne powinny mieć dostęp do rynku kapitałowego w granicach określonych prawem.
Europejska Karta Samorządu Regionalnego
-Jest międzynarodowym aktem prawnym dotyczącym samorządu regionalnego
-Została przyjęta 5 czerwca 1997r. na posiedzeniu kongresu władz lokalnych i regionalnych Europy
-Jest w uzgodnienia między członkami Rady Europy i nie jest tym samymi obecnie aktem wiążącym polskiego ustawodawstwa
-Niniejsza Karta i Europejska Karta Samorządu Terytorialnego wzajemnie się uzupełniają w stosowaniu zasady subsydiarności
-Region jest właściwym szczeblem władzy do efektywnego wprowadzenia subsydiarności, uważanej za jedną z podstawowych zasad, które powinny być przestrzegane w odniesieniu do integracji europejskiej i wewnętrznej organizacji państwa zaangażowanych w ten projekt (proces).
Zasada Subsydiarności (pomocniczości)
-W kontekście struktur państwa - zakłada zarządzanie każdym zadaniem publicznym przez ten szczebel administracji, który godzi największą bliskość obywatela ze skutecznością
-Jej intencją jest najbardziej racjonalny podział władzy między poszczególnymi jej szczeblami, zarówno wewnątrz państwa, jak i w strukturach ponad państwowych
Decentralizacja
-Jest konkretyzacją idei subsydiarności
-Głównym narzędziem decentralizacji jest instytucja samorządy terytorialnego
-Decentralizacja polega na ustawowym podziale władzy politycznej, fiskalnej i administracyjnej pomiędzy rządem a samorządem
Decentralizacja finansów publicznych w krajach Unii Europejskiej
Finanse samorządu terytorialnego
Udział sektora publicznego w Gos. Zależy od zakresu i form zaangażowania państwa w działalność gosp. , na którą wpływa
- ustrój-ekonomicznych
-tradycja
-zmiany zachodzące w gospodarce i ich dynamika
-a także dominujące doktryny społ-ekonom. kształtujące politykę gospodarczej
Głównym jednak czynnikiem determinującym rolę państwa w gospodarce jest niedoskonałośc rynku jako mechanizmu
Interwencja państwa ma na celu:
-poprawę efektywności gospodarki
-korygowanie rynkowego rozdziału dochodów
-stabilizacja gospodarki
Państwo spełnia więc następujące funkcję ekonomiczne: alokacyjną, redystrybucyjną, i stabilizacyjną
Alokacyjna funkcja państwa:
Polega na podejmowaniu działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobów, chodzi w niej przede wszystkim o wspomaganie i uzupełnianie mechanizmu rynkowego (monopole) a w określonych sytuacjach również o korygowanie lub zastępowanie rynku (dobra publiczne).
Redystrybucyjna funkcja państwa:
Obejmuje działania zmierzające do niwelowania zbyt dużych nieakceptowanych społecznie różnic dochodowych i majątkowych oraz pomocy ludziom upośledzonym i chorym, którzy nie są w stanie radzic sobie sami
Stabilizacyjna funkcja panstwa:
Wymaga podejmowania przez państwo działań zmierzających do osiąnięcia i utrzymania w dłuższym okresie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, ograniczenia do minimum bezrobocia i inflacji oraz zmniejszenia wahań koniukturalnych.
Decentralizacje funkcji państwa ogranicza się z reguły do funkcji - alokacyjnej, gdyż funkcje stabilizacyjna i redystrybucyjna mogą być efektywnie spełnione przede wszystkim przez rząd centralny.
Decentralizacja finansów publicznych:
Jest od dawna uznawana za wazny instrument racjonalizacji sektora publicznego.
Jest istotnym czynnikiem determinującym skalę i tempo rozwoju lokalnego i regionalnego. Jej poziom może determinowac procesy rozwojowe bądź je blokowac. Każda tendencja do centralizacji stymulatorem rozwoju lokalnego i regionalnego. NPM upatruje w decentralizacji drogę do lepszej jakości , usług publicznych, wyższej efektywności ekonomicznej i skuteczności zarzadzania przedsiębiorstwem państwowym.
Samorząd terytorialny jako główny inwestor publiczny
Zmiany rozmiarów wydatków inwestycyjnych były głównie rezultatem
-
-
Perspektywa zbliżającego się zamknięcia funduszy i programów unijnych
-cykl wyborczy(Bułgaria, Finlandia, Francja, Rumunia)
2kolei zmniejszenia poziomu sam.inw. mogło być efektem okresu wyborczego w przypadku Belgii i Grecji
-zwiększenie dyscypliny budżetowej (Belgia, Włochy, Austria, Portugalia, Czechy) zmniejszenie tempa wzrostu wydatków inwestycyjnych a nawet ich spadek
-Saldo budżetu
Rok 2007 był pierwszym rokiem od 2002 w którym…
-
Przyczyny pogarszania sald budżetowych:
Intensyfikacja wydatków inwestycyjnych pobudzona przez dopływ funduszy unijnych szczególnie w przypadku nowych państw UE.