1.Różnice w wymaganiach pokarmowych bydła i trzody chlewnej
Różnice wynikające z różnej budowy przewodu pokarmowego (inny model trawienia)
-inne wymagania względem włókna pokarmowego (zapotrzebowanie: krowa 18-22%; świnia do 7%), energii, jakości białka (krowa: możliwość uszlachetniania białka przez mikroorganizmy żwacza, możliwość zastąpienia części białka paszy związkami NPN, świnia: białko zbilansowane w AA egzogenne o właściwym stosunku), witamin (krowa: możliwość syntezy mikrobiologicznej wit. z gr. B i K), stabilności składu dawki pokarmowej (krowa: stały skład dawki, świnia: mniejsza konieczność zachowania stałego składu dawki)
Różnice wynikające z innego tempa przemiany materii
2. Systemy żywienia trzody
System ad libitum (do woli)-2 razy więcej tłuszczu w ciele tucznika, niż przy żywieniu ograniczonym
System żywienia ograniczony
3. Pasze stosowne w tuczu świń
Tucz zbożowy
Pasza stosowana w tuczu zbożowym to mieszanka pełnoporcjowa, w której skład wchodzą: śruty zbożowe (80-85%) (np. jęczmień, pszenżyto), koncentrat paszowy, a także uzupełniająca pasza o wysokiej zawartości białka (np. śruta sojowa)
Tucz ziemniaczany
Podstawą tego rodzaju tuczu są ziemniaki parowane (3-5 kg szt./dziennie) plus pasze uzupełniające (zboża, śruty)
Tucz kiszonką z kolb kukurydzy (CCM)
Kiszonka wykonana z kolb kukurydzy w fazie dojrzałości woskowej, zawierających 50-65% s.m. (1,5-3,5kg szt/dziennie) plus mieszanka treściwa uzupełniająca
Tucz z zastosowaniem dużych ilości serwatki
Serwatka jest paszą bardzo wodnistą, o małej zawartości, ale cennych dietetycznie składników. Dzienna dawka to 15-20 litrów dziennie na sztukę plus mieszanka uzupełniająca (ok. 2kg dziennie)
Tucz z użyciem innych pasz odpadowych
Tucz z użyciem wywaru ziemniaczanego (1,5-11 l. szt./dziennie) i zbożowego(1-8 l.) oraz pulpy
4. Ogólne zasady żywienia krów mlecznych oraz następstwa błędów w żywieniu krów mlecznych
Specyficzna budowa przewodu pokarmowego
Specyfika trawienia bakteryjnego (odpowiednie środowisko-kwaśne)
Żywienie krów mlecznych oparte na szerokiej gamie pasz roślinnych. Zaliczamy do nich najczęściej stosowane i najtańsze pasze objętościowe: zielonki, kiszonki, siano, słomę i produkty uboczne przemysłu spożywczego oraz pasze treściwe, czyli ziarna zbóż, otręby, nasiona roślin strączkowych, śruty sojowe, rzepakowe. Niezbędnymi składnikami dawki pokarmowej są mieszanki mineralne i dodatki witaminowe.
Zapotrzebowanie pokarmowe krów warunkowane jest potrzebami bytowymi wynikającymi z masy ciała, wieku, kondycji oraz wydajności mlecznej. Wydajności mleczne krów znacząco wahają się w czasie laktacji, co powoduje zróżnicowane zapotrzebowanie pokarmowe w ciągu laktacji.
Ogólne zasady żywienia:
Bilansowanie ilości podawanych składników pokarmowych z zapotrzebowaniem
Pasza treściwa powinna stanowić uzupełnienie składników pokarmowych zawartych w paszach gospodarskich
Pasze podajemy krowom min. 2 razy dziennie
Pasze treściwe podawać w ilości nieprzekraczającej jednorazowo 2-3 kg
Pasze podawać systemem TMR-zmieszane w paszowozie lub PMR-zmieszane pasze gospodarskie, a pasze treściwe w stacji paszowej
Stały dostęp do wody
Następstwa błędów:
Zmniejszona wydajność mleczna
Problemy z zacieleniem?
Zmiana procentowego składu mleka
Problemy z zasuszeniem?
Niekorzystna zmiana mikroflory żwacza
Problemy z trawieniem
5. Zużycie paszy na kilogram przyrostu u zwierząt tuczonych
Tucz trzody chlewnej:
Zużycie paszy pełnodawkowej na 1kg przyrostu: 2,8-4,5 opt. 3,3kg
Brojlery
Zużycie paszy: 1,8-2,0kg
6. Żywienie krów mlecznych i bydła opasowego
Krowy mleczne:
Zimowe żywienie krów.
Krowy karmione są paszami konserwowanymi zwykle przez suszenie lub podsuszenie i kiszenie. Są to następujące pasze: siano, sianokiszonka z lucerny i traw, kiszonki z kukurydzy lub całych roślin zbóż i motylkowych, wysłodki buraczane, buraki. Ich uzupełnienie stanowią pasze treściwe.
Żywienie oparte na sianokiszonce z traw, a zwłaszcza z traw i lucerny, uzupełnionej kiszonką z kukurydzy jest bardzo dobrym rozwiązaniem.
Letnie żywienie krów.
Podstawą żywienia letniego stanowi pastwisko, czasem stanowi jedyną paszę. Co jest uzasadnione, gdyż żywienie pastwiskowe posiada wiele zalet: dobra wartość pokarmowa, niskie koszty użytkowania bez kosztów zbioru, transportu i konserwacji, ruch zwierząt, ich przebywanie na świeżym powietrzu, co korzystnie wpływa na płodność, zdrowie i długowieczność. Jednak z pastwiska nie można uzyskać wysokiej produkcji mleka-max. 15-20kg dziennie. Żeby uzyskać wyższą mleczność należy dokarmiać paszą treściwą.
Bydło opasowe
Opas intensywny
Żywienie oparte na znacznej ilości pasz treściwych, których udział w dawce przekracza 50% s.m. Są one podawane w ilości stanowiącej ok. 1% m.c., ale nie mniej niż 2kg na początku opasu. Ilość podawanego siana wynosi ok. 1kg dziennie i ma znaczenie dietetyczne. Dawka jest zazwyczaj uzupełniana kiszonką z kukurydzy podawaną do woli oraz dostępnymi produktami ubocznymi przemysły spożywczego. Przyrosty: 1000-1200g./dziennie
Opas ekstensywny
Jest prowadzony prawie wyłącznie na paszach gospodarskich ze szczególnym wykorzystaniem pastwiska. Trwa najczęściej do wieku 24-30mc., co pozwala na wykorzystanie dwóch sezonów pastwiskowych. W zimie podstawą żywienia są kiszonki, siano i inne dostępne pasze gospodarskie. Przyrosty 500-700g./dziennie
Opas półintensywny
Zgodnie z nazwą łączy w sobie technologię opasu ekstensywnego i intensywnego. Pierwszy etap opasu odbywa się wg zasad systemu ekstensywnego, a więc do wieku ok. 6mc opasy przebywają na pastwisku, które stanowi ich jedyną paszę, ewentualnie uzupełnioną słomą. Drugi etap opasu to chów intensywny. W tym etapie następuje zjawisko kompensacji wzrostu. Opasy po przejściu na żywienie intensywne zaczynają intensywnie przyrastać (nawet 1,5kg/dz), nadrabiając zaległości z żywienia pastwiskowego
7. Charakterystyka pasz objętościowych stosowanych w żywieniu przeżuwaczy
Pasze objętościowe - średnio zawierają w stanie suchym ponad 18% surowego włókna i wykazują niską koncentrację składników odżywczych (białek, węglowodanów i tłuszczów). W zależności zawartości wody, wyróżniamy pasze objętościowe suche (siano, słoma, plewy) i pasze objętościowe soczyste (zielonki, okopowe).
Pasze objętościowe suche:
1. Siano - zielonka skoszona przed kwitnieniem, na początku kwitnienia albo w pełnym rozkwicie, wysuszona w warunkach naturalnych na łące lub polu. Jest to podstawowa z pasz. Siano powinno być suche i aromatyczne, w żadnym wypadku nie nadaje się do skarmiania siano zatęchłe, spleśniałe lub też zaparzone. Przed karmieniem siano musi przejść okres "wypocenia", w tym czasie stopniowo oddaje wodę i co ważne traci niektóre szkodliwe substancje. Okres ten wynosi przynajmniej 6-8 tygodni od zbioru.
1.1 Siano z roślin uprawnych - zboża na siano kosi się w czasie, gdy kłosy i łodygi maja jeszcze zielona barwę. Takie siano jest najsmaczniejsze i cechuje je największa wartość pokarmowa.
1.2 Siano łąkowe - składa się przeważnie z traw, z dmieszką ziół oraz roślin motylkowych . Ma znaczenie jako źródło białka, soli mineralnych i witamin oraz jako pokarm dla mikroflory.
1.3 Siano z roślin motylkowych - zazwyczaj jest ono bogatsze w białko i składniki mineralne niż siano łąkowe. Jednak rośliny motylkowe trudniej się suszą a siano z nich powstałe ma właściwości zatwardzające i wzdymające.
2. Słoma - pasza o dość niskiej wartości odżywczej. Wywołuje ona jednak uczucie sytości, a także zapewnia odpowiednie warunki do prawidłowego przebiegu procesów fermentacyjnych w przewodzie pokarmowym. Zadawanie słomy w formie sieczki w mieszaninie z ziarnem pobudza krowę do lepszego żucia i zwiększa wydzielanie śliny.
3. Plewy - odpadki otrzymywane podczas młócenia i czyszczenia dojrzałych zbóż. Podobnie jak słomę cechuje je niska wartość odżywcza, lecz spełniają też ważna rolę w procesach trawienia.
Pasze objętościowe soczyste:
1. Zielonki - cenna pasza, nie może jednak całkowicie zaspokoić potrzeb żywieniowych. Zielonki zawierają duże ilości łatwo przyswajalnego białka, składników mineralnych i witamin. Na zielonki przeznacza się rośliny motylkowe (seradela, peluszka, bobik, łubin pastewny) oraz trawy zbóż (owsa, jęczmienia, pszenicy, żyta).
2. Rośliny okopowe - nie są szczególnie niezbędne w żywieniu, choć mogą być dobrze wykorzystywane. W razie braku zielonki gdy występują pewne niedobory dietetyczne, można je uzupełniać roślinami okopowymi. Charakteryzują się one znaczną zawartością skrobi (ziemniaki) i cukrów rozpuszczalnych w wodzie (buraki, marchew) oraz witaminy A (marchew) i B1 (ziemniaki), jak również nieznaczną ilością białka i wapnia.
2.1 Buraki cukrowe są najbardziej wartościowe pod względem odżywczym ze względu na wysoką zawartość cukrów (do ponad 70% suchej masy), które łatwo się przyswajają i są szybko wykorzystywane.
8. Porównanie żywienia przeżuwaczy udomowionych i wolno żyjących na przykładzie owcy i muflona oraz kozy i kozicy.