Podział pasz
Ze względu na koncentrację składników odżywczych:
• Pasze treściwe-zawierają w 1 kg paszy, co najmniej 0,8 jednostek owsianych (ziarna zbóż, nasiona roślin strączkowych, otręby pszenne, śruty poekstrakcyjne, mączki pochodzenia zwierzęcego, mieszanki przemysłowe, susze z roślin motylkowych)
• Pasze objętościowe soczyste-zawierają w 1 kg poniżej 0,8 jednostek owsianych i powyżej40% wody (zielonki, kiszonki, okopowe, produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego)
• Pasze objętościowe suche- zawierają w 1 kg paszy poniżej 0,8 jednostek owsianych, poniżej 40% wody i ponad 19% włókna (siano, plewy, słomy)
• Syntetyczne związki i dodatki paszowe- mocznik, polfamiksy, probiotyki, dodatki mineralno witaminowe.
Ze względu na pochodzenie:
• Roślinne
• Zwierzęce
• Syntetyczne.
Ze względu na zawartość białka:
• Wysokobiałkowe
• Niskobiałkowe.
Charakterystyka pasz
Pasze pochodzenia roślinnego
Pszenica -zawiera najwięcej białka wśród zbóż(60-80 g/kg), 0.98 j.o, jest mlekopędna, ze względu na wysoką cenę stosowana jako komponent mieszanek paszowych.
Jęczmień -zawiera 1,3 j.o, jest komponentem mieszanek paszowych, szczególnie polecany do skarmiania trzody chlewnej, ponieważ wpływa na twardość słoniny.
Owies -typowa pasza dla koni, zawiera ok. 5% tłuszczu, 1 j.o i dużo błonnika.
Żyto -najmniej odpowiednie zboże w żywieniu, powoduje powstawanie ciał kleistych w jelicie, pogarsza trawienie.
Kukurydza - zawiera ok.5% tłuszczu, ok. 80g/kg białka, jest paszą energetyczną, stosowana jako dodatek do pasz treściwych, najlepsza w żywieniu drobiu.
Wszystkie ziarna po omłocie wymagają 3 tygodni wypocenia. Świeże ziarna powodują wzdęcia. Najlepiej, jeśli mają ok. 17% wody.
Nasiona roślin strączkowych:
• Bobik- 230 g. białka, 1,1 j.o
• Fasola- 140 g. białka, 1 j.o
• Groch, peluszka-ok.200 g. białka, 1,2 j.o
• Soja-20% tłuszczu, 260 g. białka.
Mogą stanowić ok. 20% mieszanki treściwej, muszą być ześrubowane lub wcześniej namoczone. Działają wzdymająco a ich białko jest niepełnowartościowe.
Produkty uboczne przemysłu rolno spożywczego
• Wysłodki buraczane świeże- należą do pasz objętościowych soczystych, nadają się w żywieniu bydła, głównie opasów, stosuje się ich kiszenie lub suszenie, są ubogie w składniki pokarmowe
• Wysłodki suszone- są paszą treściwą i zawierają 0,8 j.o, są stosowane w żywieniu bydła szczególnie w okresie letnim jako dodatek do młodego pastwiska
• Melasa- zawiera ok. 50% cukru i ok. 80% suchej masy, podajemy rozcieńczoną z wodą w stosunku1:4 polewając sieczkę, stosowana w żywieniu koni, może też być dodawana do innych pasz lub zakiszanej masy.
Produkty uboczne zgożelni i browarów
• Wywar- zawiera dużo wody (94%), niewielką ilość związków azotowych i kwasów organicznych, stosowany w żywieniu krów mlecznych i opasów w ilości 40 kg świeżego, ciepłego wywaru
• Młóto (słodziny)- produkt uzyskiwany przy produkcji piwa, pozostałość z nie przefermentowanego jęczmienia, stosowany dla krów, zawiera ok. 4% białka
• Kiełki słodowe- pasza energetyczna pozyskiwana przy wyrobie piwa, zawiera 17-30% białka, stosowana w mieszankach dla wszystkich zwierząt
• Drożdże pastewne- zawierają ponad 50% białka, 1,2 j.o, bogate w witaminy B i H, są doskonałym dodatkiem do pasz treściwych dla młodych zwierząt.
Produkty uboczne młynów i krochmalni
• Otręby pszenne- są paszą mlekopędną, należą do pasz treściwych i działają dietetycznie, wartość energetyczna ok.1 j.o, skarmiać 2-3 kg dziennie
• Otręby żytnie- zawierają mniej białka, są mniej smaczne, zadajemy dla trzody
• Wycierka ziemniaczana (pulpa) - zawiera włókno surowe, resztki skrobi i związków mineralnych, uzyskiwana po wypłukaniu skrobi z ziemniaka, stosowana w żywieniu bydła
Produkty uboczne olejarni
• Makuchy- pozostałość po wytłoczeniu oleju, zawierają 6-12% tłuszczu
• Ekspelery- uzyskiwane przez tłoczenie oleju w prasach ślimakowych, zawierają 5% tłuszczu
• Śruty poekstrakcyjne- są paszami wysokobiałkowymi (20-55%), są komponentem mieszanek przemysłowych, stosowane w żywieniu bydła, wartość energetyczna dobra, mogą być śruty: sojowa, arachidowa, słonecznikowa, kokosowa, lniana, palmowa, rzepakowa, bawełniana, makowa i konopna.
Produkty uboczne mleczarni
• Maślanka- jest produktem ubocznym przy wyrobie masła, wartością pokarmową zbliżona do mleka odtłuszczonego
• Mleko odtłuszczone (chude)- stosujemy świeże albo kwaśne, w chowie zwierząt młodych i trzody chlewnej w ilości 2-3 l dziennie
• Serwatka- produkt uboczny przy wyrobie serów, zawiera 7% suchej masy, laktoalbuminy i laktoglobuliny w sumie 1%, działa dietetycznie, stosowana w żywieniu tuczu.
Pasze pochodzenia zwierzęcego
Mączki zwierzęce (z krwi, mięsno-kostne, rybne) są paszami wysokobiałkowymi (do 80% białka),nadają się do uzupełnienia białka roślinnego w dawkach. Trzoda i drób potrzebują najwięcej białka zwierzęcego, ale nie można mączek podawać więcej, niż 10%, ponieważ są bardzo słone.
Przemysłowe mieszanki paszowe
Przemysłowe mieszanki paszowe ułatwiają zbilansowanie podstawowych składników pokarmowych w dawkach dla zwierząt.
Rodzaje mieszanek przemysłowych:
• Uzupełniające- służą jako dodatek do pasz gospodarskich
• Pełnoporcjowe- zawierają wszystkie składniki odżywcze dla poszczególnych zwierząt, jako wyłączne pasze dla pewnych grup zwierząt
• Koncentraty białkowe-skoncentrowane duże ilości białka, w ich skład wchodzą mączki rybne, mięsno-kostne, krwi, śruty poekstrakcyjne, drożdże pastewne, składniki mineralne i polfamiksy
• Dodatki witaminowo-mineralne
• Syntetyczne związki niebiałkowe i stymulatory wzrostu

---