WYKŁAD 3 08.03.05

ZAKAŻENIA SKÓRY

Skóra :

• budowa :

1. naskórak

2. skóra właściwa

3. tkanka podskórna

• funkcje:

1. ochrona przed nadmierną utrata wody

2. ochrona przed urazam9i mechanicznymi

3. ochrona przed drobnoustrojami

• kolonizacja :

1. okres płodowy - skóra jałowa

2. po urodzeniu - kolonizacja florą matki i środowiska

• flora :

1. stała - z reguły bakterie występujące u wszystkich

2. przejściowa - obecna na skórze tylko przez pewien czas , pochodzi ze źródeł wewnętrznych ( usta, nos ) lub z zewnętrznych

Flora stała :

1. Staphylococcus sp. ( najbradziej oporne na wysuszenie )

2. Micrococcus

3. Propionibacterium

4. Corynobacterium

5. Pałeczki G ( -) - 1% ( wrażliwe na wysychanie )

Lokalizacja flory - w róznych miejscach skóry występują te same rodzjae bakterii lecz ich proporcje są różne

„ Roamin in „ - matka , która urodzi dziecko jest izolowana z noworodkiem w jednej sali od innych ludzi; ograniczony jest kontakt z personelem; matka sama wykonuje większość czynności

W warunkach normalnych , przed myciem rąk bakterie tworzą skupiska ( to samo dotyczy gruczołów i ich ujść ) między naskórkiem a skórą właściwą . Podczas mycia rąk następuje redukcja bakterii na skórze, rozłożenie ich na skórze .

Liczba bakterii na skórze - właściwość indywidualna :

1. nosiciele ubodzy < 10⁴

2. nosiciele bogaci 10⁵

Rodzaj bakterii związany jest z rodzajem miejsca zasiedlenia , co jest związane z dominacją grup bakterii.

Dominują bakterie :

• na skórze właściwej : Micrococcus, Staphylococus

• naskórek okolic łojotokowych : Propionibacterium, Corynobacterium

• na skórze okolic wilgotnych : pałeczki G (-)

Umiejscowienie flory :

1. mieszki włosowe

2. gruczoły

3. warstwa rogowa naskórka

Czynniki obronne :

1. niskie pH

2. hamujące działanie kwasów tłuszczowych ( kwas linolenowy, laurynowy, kaprylowy i inn. )

3. wysychanie - gł. Pałeczki G (-)

4. złuszczenie warstwy rogowej naskórka

Czynniki predysponujące :

1. mikrourazy - nikłe, sprzyjają bakteriom, np.: pielęgniarki opiekujące się noworodkami maja zakaz noszenia długich paznokci by nie roznosić bakterii

2. nadmierne pocenie się - rozwój drożdży - candidioza

3. defekty immunologiczne - osoby poddane immunosupresji , AIDS

4. choroby ogólnoustrojowe np. cukrzyca ( zakażenie S. Aureus )

• chirurg w czasie operacji powinien mieć ściśle przypiete rękawy gdyż bakterie wydostają się podczas wykonywania ruchów ręką.

• Są okolice , gdzie jest więcej gruczołów łojowych; różne kwasy działają różnie - bakteriobójczo/ bakteriostatycznie. Gdy wytwarzana jest duża ilość kwasów tłuszczowych z powodu dużej ilości bakterii powoduje to śmierć bakterii. Istnieje równowaga pomiędzy zjawiskiem - stabilizacja flory skóry .

Zakażenia wskaźnikowe w AIDS:

1. gruźlica

2. toksoplazmoza

3. drożdżyca

4. choroby wynikające z braku odporności

Mając do czynienia z bakteriami należącymi do flory naturalnej , należy sobie zadać pytanie czy to skutek czy przyczyna . Np. zakażenie układu moczowego Skóra - miejsce gdzie dochodzi do wielu zmian w przebiegu różnych chorób

Zmiany ( wykwity ) występujące na skórze :

1. towarzyszące różnym chorobom zakażnym i in.

2. Dotyczące skóry i będące wynikiem działania drobnoustroju- najczęstszy S. Aureus

Choroby bakteryjne skóry :

1. Staphylococcus aureus

1. zakażenia mieszków włosowych

• czyraki - zakażenie mieszka i tkanki wokół niego

• figówka - u mężczyzn , związany z goleniem

2. ropnie mnogie u niemowląt

• zapalenie gruczołów potowych

3. zapalenie złuszczające skóry ( toksyna epidermolityczna )

- choroba Rittera ( kiedyś pęcherzyca - teraz inna przyczyna tej choroby )

2. Paciorkowce hemolizujące - Strepococcus pyogenes rzadziej niż gronkowiec

1. liszajec zakaźny - miodowe zabarwienie , powierzchowne na skórze

2. róża - stosunkowa rzadko spotykana , wyraziste zapalenie skóry i tkanki podskórnej, u starszym występuje z żylakami, daje poważne powikłania

Skutki róży :

• posocznica

• wady zastawkowe

3. Propionibacterium acnes

1. trądzik - problemem jest diagnostyka mikrobiologiczna , gdyż bakteria jest mikroaerofilna ( prawie beztlenowa ) więc nie wyrośnie w badaniu ogólnym !!!11

Zakażenia tkanki podskórnej ( cellulitis )

1. Cellulitis- głębokie zakażenie skóry i tkanki podskórnej

2. Przebieg - często piorunujący z szerzenie się wrażliwości powięzi, prowadzący do martwicy powięzi i mięśni

3. Etiologia- gł. Strepococcus pyogenes i Clostridium perfringens , rzadziej Staphylococcus aureus ( są mniej inwazyjne )

4. Wrota zakażenia - uszkodzenie lub mikrouszkodzenie skóry

5. Objawy - obrzęk, zaczerwienie, pęcherze + objawy ogólne zakażenia , w 40% zespół wstrząsu toksycznego

Rany oparzeniowe :

1. bezpośrednio po oparzeniu - flora uboga i na powierzchni rany , gł. Ziarniaki G ( +) `

2. później - wzrost liczby bakterii, dominują G(-) gł. Pseudomonas aeruginosa

3. penetracja w głąb rany - namnożenie bakterii, gdy liczba bakterii przekroczy 10⁵ / g tkanki - to zakażenie tkanek nie uszkodzonych jest spowodowane działaniem temperatury

Badanie bakteriologiczne :

• wydzielina z powierzchni rany - fałszywie niska liczba bakterii

• biopsja - na granicy uszkodzonej tkanki - ocena wiarygodna

Najgroźniejsze zakażenia :

1. Strepococcus pyogenes - nie są najczęstsze, szybko penetrują w głąb tkanek ( cellulitis )

2. Staphylococcus aureus

3. Pseudomonas aeruginosa

Beztlenowce zakażenie ran i tkanek miękkich :

• z reguły zakażenia mieszane ( tlenowo- beztlenowe ) charakterystyczne cechy rany ( martwica, wytwarzanie gazu, zapach )

• interpretacja wyników posiewu w zakażeniach mieszanych

W przewodzie pokarmowym blisko 95% jest bakterii beztlenowych, są mało chorobotwórcze, mało się nimi zajmują. Beztlenowce są rzadko izolowane .

• najpierw podaje się lek na bakterie tlenowe a potem na beztlenowe

Zgorzel gazowa ( rozprzestrzenia się z rany )

1. czynnik etiologiczny - Clostridium perfringens , najczęściej w skojzrzeniu z Clostridium septicum ; czas rozwoju - najczęściej powyżęj 24 godz.

2. epidemiologia - flora jelitowa, gleba; jak zachować się gdy jest wszpitalu ? czy zamykać oddział ?

3. diagnostyka - szczepy toksynotwórcze , preparat- wynik natychmiast, posiew - ważne po jakim czasie

4. leczenie - wycięcie rany , antybiotykoterapia, konwalescencja

Komora hiperbaryczna ewent. Surowica . Penicylina - podstawowy lek + surowica antyzgorzelinowa .

Mogą być przypadki zgorzeli mieszanej , rzekomej wywołanej prze 2 drobnoustroje.

Gatka

---