wyklady z mikrobow '05, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia


WYKŁAD 6 - 05.04.05

Choroby przenoszone drogą płciową STD ( sexualy transmitted diseases)

Choroby przenoszone drogą płciową dotyczą zachowań człowieka. Obejmują osobę zakażającą i jej partnera. Jeśli leczymy chorego to powinniśmy i jego partnera leczyć.

Flora bakteryjna układu moczowo- płciowego jest bardzo bogata ze względu na warunki i lokalizację.
Flora bakteryjna mężczyzn :
- śluzówka żołędzi i ujście cewki moczowej
- flora skóry ( S. Epidermidis, maczugowce, pojedyncze ziarniaki G(+), paciorkowce.
Flora bakteryjna kobiet :
- uzależniona od okresu dojrzewania
a) okres dziecięcy - flora skóry ( gronkowce, maczugowce)
b) okres rozrodczy
- nabłonek pochwy cyklicznie złuszcza się
- bardzo bogata i różnorodna flora bakteryjna jest zdominowana przez pałeczki kwasu mlekowego , są koagulazo (-) gronkowce, Bacteroides, paciorkowce zieleniujace, Enterococcus
- szyjka macicy jest podatna na procesy zapalne
- zakażenie może przejść na macicę, jajowody

Układ moczowo- płciowy stanowi wrota do zakażeń innych układów ; dochodzi do posocznicy i bakteremii. Choroby są uzależnione od higieny i aktywności seksualnej.

Zakażenia wirusowe :

1. wirus brodawczaka ( papillomavirus hominis)
- powoduje brodawki i nowotwory śródnabłonkowe; wirus DNA;
- Brodawki są typowe , które nie wymagają procesu diagnostycznego , do diagnozy wystarczy obraz kliniczny.
- Lokalizacja : skóra, srom, odbyt.
- Papilloma wirus typu 16 i 18 powoduje nowotwór śródnabłonkowy związany jest z wczesnym rozpoczęciem życia seksualnego i częstym zmienianie partnerów.
2. Herpes simplex wirus typu 2 ( opryszczka narządów płciowych )
- związany z aktywnością seksualną i możliwością wykrycia wirusa
- leczenie : acyklowir
- wyróżnia się typy zakażenia w zależności od okresu :
a) okres pierwotny - zmiany pierwotne podobne do zmian na wardze , bolesne, powiększone węzły chłonne, rozbicie, tkliwość, pęcherzyki.
b) Okres popierwotny - objawy podobne ; występuje u osób ze zmniejszoną odpornością immunologiczną. Zakażenie u ciężarnych powoduje decyzję o cięciu cesarskim , gdyż zakażenie okołoporodowe może wywołać zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych noworodka.
3. Wirus HIV - zespół nabytego upośledzenia odporności.
4. HBV, HCV

Zakażenia bakteryjne :

1. Chlamydia trachomatis ( nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej NGU- nongonococcal urethritis )
- serotypy :
a) A-C - jaglica
b) D-K- niegonokokowe zapalenie cewki moczowej i zapalenie szyjki macicy; zapalenie spojówek i zapalenie płuc u noworodków.
c) L1-L3- ziarniniak weneryczny ( owrzodzenia )
- u mężczyzn powoduje : zapalenie cewki moczowej , zapalenie najądrzy, zapalenie gruczoły krokowego, nieswoiste zapalenie odbytu . Wiąże się z niepłodnością u mężczyzn.
- U kobiet powoduje : zapalenie cewki moczowej, zapalenie szyjki macicy.
- Oprócz tego wywołuje : zapalenie spojówek, jajowodów, gruczoły krokowego, zapalenie okołowątrobowe, zakażenie okołoporodowe noworodków
- Materiał :
a) u mężczyzn- wymaz z cewki moczowej po ostatniej diurezie ; wymazówkę włożyć na głębokość 2-4 cm i pobrać materiał ruchem okrężnym
b) u kobiet - wymaz z szyjki macicy ( I- na badanie inne niż na chlamydie, II- na chlamydie ; wykrycie antygenu utrwalamy acetonem )
- metody diagnostyczne :
a) metoda immunofluorescencji ( za pomocą p/ ciał)
b) metoda Elisa
c) metoda hodowlana ( stosowana w laboratoriach referencyjnych przy zakażeniach ogólnych i u noworodków) ; hodowla na linii Hela
d) PCR
- leczenie : doxycyklina (14 dni) , erytromycyna, azytromycyna - u dzieci ( tetracykliny, makrolidy)

2. Ureaplasma urealyticum
- zakażenie skąpo objawowe
- diagnostyka oparta na stwierdzeniu obecności drobnoustroju

3. Neisseria gonorrhoeae ( rzeżączka )
- powoduje zakażenia : zapalenie cewki moczowej, szyjki macicy, odbytu, gardła, okołowątrobowe; dochodzi do septycznego zapalenia stawów kolanowych, nadgarstka, posocznicy, bakteremii
- materiał : wydzielina z cewki moczowej lub wymaz z szyjki macicy - preparat bezpośredni
( zewnątrz lub wewnątrz leukocytów dwoinki )
- hodowla na podłożu czekoladowym o zwiększonym stężeniu CO2 (5-10%) lub na podłożu ghonolike
- odczyn na oksydazę wychodzi dodatnio
- bakteria wytwarza penicylinazy co warunkuje jej oporność a lekami stosowanymi w terapii są: cefalosporyny, azytromycyna ( cefuroksym, ceftriakson, chinolon)
- powikłania: zwężenie cewki moczowej lub jajowodu, uszkodzenie gruczołu krokowego

4. Treponema pallidum - krętek blady
- wyróżniamy następujące okresy rozwoju kiły: pierwotna, wtórna, narządowa, wrodzona
- okres pierwotny
a) zmiana ograniczona do błony śluzowej i okolicznych węzłów chłonnych
b) charakterystyczny niebolesny wrzód twardy, obecne zmiany na wargach sromowych i szyjce macicy
c) do diagnostyki wykorzystany jest preparat bezpośredni, gdyż krętka nie hoduje się; preparat oglądamy pod mikroskopem w ciemnym polu widzenia; można wykorzystać wymaz z owrzodzenia do metody immunofluorescencji; nie ma testów serologicznych (są ujemne)
- okres wtórny
a) charakterystyczna wysypka osutkowa, w której występują krętki;
b) w tym okresie wykonujemy testy serologiczne
- okres kiły narządowej
a) występuje zajęcie układów i narządów, obecne kilaki, wiąd rdzenia oraz stany zapalne;
b) wykonujemy testy serologiczne
- okres kiły wrodzonej
a) zależy od okresu kiedy płód został zakażony; zakażenie w pierwszym okresie ciąży powoduje poronienie; w okresie późniejszym uszkodzenie płodu a następnie jego obumarcie; zakażenie w 8-9 miesiącu ciąży powoduje rozsianą kiłę u noworodków
b) wystąpienie wysypki plamisto-grudkowej, powiększenie wątroby i śledziony oraz owrzodzenia śluzówek
- nie leczona kiła: wady uzębienia, zmiany w kościach, głuchota, zapalenie śródmiąższowe rogówki
- leczenie : penicyliny, tetracykliny, makrolidy
- diagnostyka i materiały: preparat bezpośredni- zeskrobiny ze skóry, aspirat z węzłów chłonnych;
- odczyny serologiczne:
a) klasyczny nieswoisty (USR, WDLR) - antygenem jest kardiolipina; fałszywy odczyn w chorobach reumatycznych, kolagenazach, brucelozie, oraz malarii
b) nowoczesne swoiste - przy użyciu krętka hpdowlanego (poprzez dojądrowe zakażenie królika):
*FTA-ABS (test na immbilizyny = test na unieruchomienie) - stosowany od 40 dnia
od zakażenia
*metoda immunoenzymatyczna
*test hematglutynacji

5. Haemophilus ducrei (wrzód miękki)
- miękki wrzód weneryczny, bolesne owrzodzenia, lokalizacja: na narządach płciowych, powiększenie węzłów chłonnych
- preparat mikroskopowy - G(-) pałeczki
- podłoża - zwykłe, lub wzbogacone (wykorzystywane podłoża dla Neisseria gonorrhoeae)
- leczenie: sulfonamidy

6. Gardnerella vaginalis - nieswoiste zapalenie pochwy (vaginosis)
- leczenie: metronidazol
- bakteria możliwa do hodowli
- bakteria rozkłada białka (alkalizacja wydzieliny pochwy powoduje obecność charakterystycznego rybiego zapachu, który można wzmocnić przy użyciu KOH)

Zakażenia grzybicze - Candida sp. - candidiasis

- czynniki predysponujące : antybiotykoterapia, środki antykoncepcyjne, ciąża
- lokalizacja: błona śluzowa pochwy i sromu, prącie i żołądź
- objawy : aksamitna wydzielina, białe naloty, świąd, obrzęk
- w preparacie obecne pseudostrzępki ( pseudomycellum)
- hodowla na podłożu Sabourauda
- leczenie : nystatyna, kremy dopochwowe ( ekonazol, klotrimazol, fukonazol, pimafucin) nitroimidazolowe , globulki dopochwowe z nystatyną.

Zakażenia pierwotniakowe - Trichomonas vaginalis ( trichomaniasis ) - zapalenie pochwy ( vaginitis), zapalenie gruczołu krokowego ( prostatitis)

- żyje w ubogim w tlen środowisku dolnych dróg cewki moczowej
- preparat bezpośredni uzyskuje się z drażniącej wydzieliny ( stwierdzenie martwych, żywych pierwotniaków)
- hodowla: podłoże Pawłowa lub w laboratoriach referencyjnych
- barwienie : metoga Giemzy , Papanicolau
- leczenie : metronidazol


Zakażenie wirusem HIV ( retrowirus)
a) w I okresie( fazie ) zakażenia wirusem :
- gorączka do 12 tyg.
- Limfadenopatia
- Wysypka skórna ( nie bolesny, nie świądowy )
- W I fazie zakażenia jest obraz kliniczny , gdy nasila się serokonwersja partner jest źródłem zakażenia dla innych osób.
b) w II okresie - faza utajona; leczenie retrowirem
c) okres III- pełnobjawowy AIDS

Profilaktyczne zachowanie np.: w szpitalu przy zakłuciu się igłą z wirusem HIV

1. ranę skrwawić ( wycisnąć krew )
2. odkazić wodą utlenioną
3. wykonać badania na nosicielstwo wirusem HIV

Zakażenia oportunistyczne :

1. półpasiec o bardzo ciężkim przebiegu
2. pneumokokowe zapalenie płuc
3. salmonella ( z bakteremią)
4. zakażenia wirusem Herpes
5. drożdżyca
6. schorzenia rozrostowe ( mięsak Kaposiego)

Wyniki badania na wirus HIV:
( +) wynik wstępny w kierunku HIV musi być potwierdzony. Test ELISA nie jest w tym przypadku testem wystarczającym. Testem potwierdzającym jest Western blotting - wykrywający białka występujące w budowie wirusa.

Przyczyna zakażenia :
1. przypadkowy partner
2. preparaty krwiopochodne - gł. Chorzy na hemofilię
3. igły jednorazowe „ wielorazowego użytku” - narkomani

Grupy wysokiego ryzyka powinny być poddawane badaniom przesiewowym.

Noworodki urodzone z matek nosicielek mogą być sero (+) ale mogą też samoistnie wygasnąć do 1 roku.

0x01 graphic

_________________
Completely chaotic and fuckin' insane!
Well if you're 555 theWYKŁAD 1 22.02.05

Laboratoria :
1. podstawowe - obsługują 1-3 szpitale
2. szeroko profilowe - przy dużych ośrodkach
3. referencyjne - specjalistyczne ( PAN, AM )
4. o wąskim profilu specjalistycznym - pracownie diagnostyki gruźlicy, chorób przenoszonych drogą płciową.

Choroba zakaźna - choroba wywołana przez jakikolwiek drobnoustrój

Diagnostyka opiera się na wykryciu :
1. bakterii lub ich czyści składowych
2. p/ ciał = diag. Serologiczna

Diagnostyka serologiczna :
- zastosowanie z pewnym opóźnieniem - dalsze etapy choroby ( I p/ciał pojawiają się pod koniec 1 tyg. ; max - 2 tyg. )
- ograniczone znaczenie gdy infekcja polega na wytwarzaniu powierzchownych zmian ( grzybica ) i nie powstają p/ ciała
- infekcja nie może mieć charakteru lokalnego a uogólniony
- uzupełnienie diagnostyki mikrobiologicznej
- do stwierdzenia infekcji potrzebujesz :
a) podwyższone miano p/ ciał
b) miano p/ ciał narasta w trakcie choroby

• Wiele bakterii ma wspólny antygen , więc może powodować wysokie miano p/ ciał.
• P/ ciała nie zawsze spełniają funkcje obronne . Chronią przed zakażeniem gdy skierowane są przeciwko określonym antygenom= protekcyjnym
• Podwyższone miano p/ ciał może być skutkiem szczepienia.

Badanie bakteriologiczne :
- trwa długo ( min. 48 godz . ) ; przyspieszyć można przy pomocy reakcji PCR ( 2 godz . )
- cel : wykrycie czynnika etiologicznego, określenie wrażliwości leku
- zaczyna się od skierowania wypisanego prze lekarza
a) ogólne badanie bakteriologiczne
b) specjalistyczne ( na mycoplasmy, chlamydie )

Etapy badania :
1. przed laboratoryjny :
a) pobranie - w miejscu i czasie kiedy obecność bakterii jest najbardziej prawdopodobna . Gdy chory ma gorączkę i dreszcze . Na pograniczu zmiany ropnej ( nie w środku bo tam bakterie giną ) są bakterie i stąd powinien być pobrany materiał. Pobranie powinno być przed podaniem antybiotyku bo opóni on wzrost bakterii - w posiewie ich w ogóle nie będzie . Pobranie powinno być przeprowadzone w sposób jałowy.
b) Transport - podłoża transportowe
c) Ewent. Przechowanie - przed pobraniem wacik należy nawilżyć w roztworze soli fizjologicznej. Przechowanie w temp. +4 °C , ale są też wyjątki np.: płyn mózgowo- rdzeniowy - 37 °C gdyż w innej bakterie ulegną autolizie; albo mocz - 105 znamienna bakteriulia - w naczyniu z lodem
2. laboratoryjny :
- preparat : rzeżączka , grużlica ( jako samodzielna metoda)
- preparat z materiału jałowego ( płyn mózgowo- rdzeniowy ) -każda bakterie jest patologią
- posiew b. Dokładny niż preparat, ale warunki nie zawsze odpowiadają bakteriom
- odpowiedni materiał np.: z płuc a nie ślina
- odczyt wyniku : OBECNOŚĆ BAKTERII I CH ILOŚĆ !!!! , ANTYBIOGRAM

• Drobnoustrój chorobotwórczy - występuje w dużych ilościach ( obfity wzrost ) i w kolejnych posiewach
• Obecność bakterii jest skutkiem czy przyczyną ????
• Zakażenia mieszane - zakażenie 2-3 rodz. Bakterii. Ważna jest obecność flory fizjologicznej - przy jej obfitości jest ryzyko złego pobrania materiału.

Gatka
_________________
Completely chaotic and fuckin' insane!
Well if you're 555 then I'm 6!!!!!6!!!!!6!!!!!n I'm 6!!!!!6!!!!!6!!!!! WYKŁAD 3 08.03.05

ZAKAŻENIA SKÓRY

Skóra :

- budowa :
a) naskórak
b) skóra właściwa
c) tkanka podskórna

- funkcje:
a) ochrona przed nadmierną utrata wody
b) ochrona przed urazam9i mechanicznymi
c) ochrona przed drobnoustrojami

- kolonizacja :
a) okres płodowy - skóra jałowa
b) po urodzeniu - kolonizacja florą matki i środowiska

- flora :
a) stała - z reguły bakterie występujące u wszystkich
b) przejściowa - obecna na skórze tylko przez pewien czas , pochodzi ze źródeł wewnętrznych ( usta, nos ) lub z zewnętrznych

Flora stała :
1. Staphylococcus sp. ( najbradziej oporne na wysuszenie )
2. Micrococcus
3. Propionibacterium
4. Corynobacterium
5. Pałeczki G ( -) - 1% ( wrażliwe na wysychanie )

Lokalizacja flory - w róznych miejscach skóry występują te same rodzjae bakterii lecz ich proporcje są różne

„ Roamin in „ - matka , która urodzi dziecko jest izolowana z noworodkiem w jednej sali od innych ludzi; ograniczony jest kontakt z personelem; matka sama wykonuje większość czynności

W warunkach normalnych , przed myciem rąk bakterie tworzą skupiska ( to samo dotyczy gruczołów i ich ujść ) między naskórkiem a skórą właściwą . Podczas mycia rąk następuje redukcja bakterii na skórze, rozłożenie ich na skórze .
Liczba bakterii na skórze - właściwość indywidualna :
a) nosiciele ubodzy < 104
b) nosiciele bogaci 105
Rodzaj bakterii związany jest z rodzajem miejsca zasiedlenia , co jest związane z dominacją grup bakterii.

Dominują bakterie :
- na skórze właściwej : Micrococcus, Staphylococus
- naskórek okolic łojotokowych : Propionibacterium, Corynobacterium
- na skórze okolic wilgotnych : pałeczki G (-)

Umiejscowienie flory :
1. mieszki włosowe
2. gruczoły
3. warstwa rogowa naskórka

Czynniki obronne :
1. niskie pH
2. hamujące działanie kwasów tłuszczowych ( kwas linolenowy, laurynowy, kaprylowy i inn. )
3. wysychanie - gł. Pałeczki G (-)
4. złuszczenie warstwy rogowej naskórka
Czynniki predysponujące :
1. mikrourazy - nikłe, sprzyjają bakteriom, np.: pielęgniarki opiekujące się noworodkami maja zakaz noszenia długich paznokci by nie roznosić bakterii
2. nadmierne pocenie się - rozwój drożdży - candidioza
3. defekty immunologiczne - osoby poddane immunosupresji , AIDS
4. choroby ogólnoustrojowe np. cukrzyca ( zakażenie S. Aureus )

- chirurg w czasie operacji powinien mieć ściśle przypiete rękawy gdyż bakterie wydostają się podczas wykonywania ruchów ręką.
- Są okolice , gdzie jest więcej gruczołów łojowych; różne kwasy działają różnie - bakteriobójczo/ bakteriostatycznie. Gdy wytwarzana jest duża ilość kwasów tłuszczowych z powodu dużej ilości bakterii powoduje to śmierć bakterii. Istnieje równowaga pomiędzy zjawiskiem - stabilizacja flory skóry .

Zakażenia wskaźnikowe w AIDS:
1. gruźlica
2. toksoplazmoza
3. drożdżyca
4. choroby wynikające z braku odporności

Mając do czynienia z bakteriami należącymi do flory naturalnej , należy sobie zadać pytanie czy to skutek czy przyczyna . Np. zakażenie układu moczowego Skóra - miejsce gdzie dochodzi do wielu zmian w przebiegu różnych chorób

Zmiany ( wykwity ) występujące na skórze :
1. towarzyszące różnym chorobom zakażnym i in.
2. Dotyczące skóry i będące wynikiem działania drobnoustroju- najczęstszy S. Aureus

Choroby bakteryjne skóry :

1. Staphylococcus aureus
a) zakażenia mieszków włosowych
- czyraki - zakażenie mieszka i tkanki wokół niego
- figówka - u mężczyzn , związany z goleniem
b) ropnie mnogie u niemowląt
- zapalenie gruczołów potowych
c) zapalenie złuszczające skóry ( toksyna epidermolityczna )
- choroba Rittera ( kiedyś pęcherzyca - teraz inna przyczyna tej choroby )

2. Paciorkowce hemolizujące - Strepococcus pyogenes rzadziej niż gronkowiec
a) liszajec zakaźny - miodowe zabarwienie , powierzchowne na skórze
b) róża - stosunkowa rzadko spotykana , wyraziste zapalenie skóry i tkanki podskórnej, u starszym występuje z żylakami, daje poważne powikłania
Skutki róży :
- posocznica
- wady zastawkowe

3. Propionibacterium acnes
a) trądzik - problemem jest diagnostyka mikrobiologiczna , gdyż bakteria jest mikroaerofilna ( prawie beztlenowa ) więc nie wyrośnie w badaniu ogólnym !!!11

Zakażenia tkanki podskórnej ( cellulitis )
1. Cellulitis- głębokie zakażenie skóry i tkanki podskórnej
2. Przebieg - często piorunujący z szerzenie się wrażliwości powięzi, prowadzący do martwicy powięzi i mięśni
3. Etiologia- gł. Strepococcus pyogenes i Clostridium perfringens , rzadziej Staphylococcus aureus ( są mniej inwazyjne )
4. Wrota zakażenia - uszkodzenie lub mikrouszkodzenie skóry
5. Objawy - obrzęk, zaczerwienie, pęcherze + objawy ogólne zakażenia , w 40% zespół wstrząsu toksycznego



Rany oparzeniowe :
1. bezpośrednio po oparzeniu - flora uboga i na powierzchni rany , gł. Ziarniaki G ( +) `
2. później - wzrost liczby bakterii, dominują G(-) gł. Pseudomonas aeruginosa
3. penetracja w głąb rany - namnożenie bakterii, gdy liczba bakterii przekroczy 105 / g tkanki - to zakażenie tkanek nie uszkodzonych jest spowodowane działaniem temperatury

Badanie bakteriologiczne :
- wydzielina z powierzchni rany - fałszywie niska liczba bakterii
- biopsja - na granicy uszkodzonej tkanki - ocena wiarygodna

Najgroźniejsze zakażenia :
1. Strepococcus pyogenes - nie są najczęstsze, szybko penetrują w głąb tkanek ( cellulitis )
2. Staphylococcus aureus
3. Pseudomonas aeruginosa

Beztlenowce zakażenie ran i tkanek miękkich :
- z reguły zakażenia mieszane ( tlenowo- beztlenowe ) charakterystyczne cechy rany ( martwica, wytwarzanie gazu, zapach )
- interpretacja wyników posiewu w zakażeniach mieszanych
W przewodzie pokarmowym blisko 95% jest bakterii beztlenowych, są mało chorobotwórcze, mało się nimi zajmują. Beztlenowce są rzadko izolowane .
- najpierw podaje się lek na bakterie tlenowe a potem na beztlenowe

Zgorzel gazowa ( rozprzestrzenia się z rany )
1. czynnik etiologiczny - Clostridium perfringens , najczęściej w skojzrzeniu z Clostridium septicum ; czas rozwoju - najczęściej powyżęj 24 godz.
2. epidemiologia - flora jelitowa, gleba; jak zachować się gdy jest wszpitalu ? czy zamykać oddział ?
3. diagnostyka - szczepy toksynotwórcze , preparat- wynik natychmiast, posiew - ważne po jakim czasie
4. leczenie - wycięcie rany , antybiotykoterapia, konwalescencja
Komora hiperbaryczna ewent. Surowica . Penicylina - podstawowy lek + surowica antyzgorzelinowa .
Mogą być przypadki zgorzeli mieszanej , rzekomej wywołanej prze 2 drobnoustroje.

GatkaWYKŁAD 4 15.03..05

C.D. WYKŁADU 3

Tężec :
- epidemiologia : podobna do zgorzeli gazowej
- kiedyś choroba ogrodników, nieinwazyjna
- sposoby profilaktyki : podanie anatoksyny lub surowicy p/ tężcowej
- koń - wrażliwy na tężca ( w przewodzie pokarmowym ma najwięcej laseczek )
- nie występuje w Polsce dzięki rozwinięciu profilaktyki - szczepionka Di- Per- The

Rany po operacyjne :
a) po tzw. Czystych operacjach - zakażenia występują bardzo rzadko, zwykle maja charakter endogenny
b) operacja- częste zakaźne - konieczna profilaktyka antybiotykowa
c) operacje brudne - konieczna profilaktyka antybiotykowa

Problem robi się wtedy gdy rana kontaktowała się z ziemią. Możliwe jest podanie anatoksyny albo antytoksyny.
- Anatoksyna - ustrój w krótkim czasie wytworzy p/ ciała przeciwko antygenowi
Osobom młodym , niedawno po sczepieniu podajemy anatoksynę
- Antytoksyna - podanie surowicy z gotowymi p/ ciałami , gdy nie można liczyć na szybkie wytworzenie p/ ciał
Osobom starszym , dawno sczepionym, immunologiczne niesprawnym podajemy surowicę.

Jak wyjaśnisz przypadek chorego u którego rozwinął się tężec po podaniu surowicy p/ tężcowej ?
Czas inkubacji tężca był dłuższy niż czas przebywania p/ ciał w ustroju.

Choroby wirusowe skóry
1. grupa opryszczek ( wirusy Herpes )
a) H. Simplex - typ B - zakażenie w szyjce macicy ( rakotwórczy )
b) H. Zoster
c) H. Varicella
2. Poxvirus
a) Orthopox virus variolae - ospa prawdziwa
3. Papavavirusy - wirusy brodawek

- problem tam, gdzie stosuje się immunosupresję
- do zakażenia nie dojdzie , jeśli w tkance wcześniej( od antygenu ) był antybiotyk , dlatego ważna jest antybiotykoterapia przed zabiegiem
- diagnostyka - znaczenie bardzo duże przy zakażeniach skóry, łatwość pobrania materiału, mozliwość oznaczenia lekoporności

ZAKAŻENIA UKŁADU ODDECHOWEGO

Flora jamy ustnej ( naturalna )

Miejsce rozwoju bakterii :
1. grzbiet języka
2. błona śluzowa policzków
3. kieszonki zębowe ( 1010 - 1012 )
Flora zależy od: wieku, higieny, diety.
Problemowa diagnostyka dlatego należy zastosować terapię empiryczną

- W ślinie +/- 10 9 c.f.u i 300 gat. Drobnoustrojów
- Stosunek tlenowych : beztlenowych = 1: 3

Tlenowce:
1. Streptococcus
2. Neisseria sp.
3. Staphylococcus KK( -)
4. Inne



Beztlenowce to beztlenowce niezarodnikujące :
1. Peptococcus
2. Peptostreptococcus
3. Fusobacterium
4. Bacteroides
5. Inne

Nos:
1. Staphylococcus aureus
2. Staphylococcus K (-)
3. Maczugowce saprofityczne

Gardło :
- obecność drobnoustrojów jest wynikiem :
a) kolonizacji flaorą naturalną
b) nosicielstwa
c) lokalizacji zmian

- flora naturalna :
1. paciorkowce zieleniujące
2. Naiseria, dyfteroidy
3. Beztlenowce niezarodnikujące itp.
4. Streptococcus pneumoniae
5. H. Influenzae
6. Moraxella catarrhalis
7. Candidia albicans

- nosicielstwo :
1. Corynobacterium diphteriae
2. Neisseria meningitidis
3. Wirusy
4. Strepococcus pyogenes
5. Staphylococcus aureus
6. Inne

MRSA = S. Aureus meticilin resistance
- mupirocyna - zwalczanie nosicielstwa S. Aureus

Paciorkowce zieleniujące:
- wśród nich są takie które mogą wywołać zapalenie wsierdzia, próchnicę zębów. Gdy paciorkowce zieleniujące dostają się do krwioobiegu napotkają uszkodzenia np. uszkodzone zastawki w chorobie reumatycznej mogą wywołać zapalenie wsierdzia.
- wydzielają lewan- podobny do dekstranu

Dekstran :
- płyn krwiozastępczy
- to polimer sacharozy
- to bakteria leuko.....

Droga paciorkowców do krwiobiegu :
1. ekstrakcja zęba
2. zabiegi w jamie ustnej
3. w skutek fizjologicznej bakteremii pokarmowej- bakterie sa wtłaczane do łożyska naczyniowego ( jest to przejściowe )

S. pneumoniae- w ostatnich 20 latach pojawiła się opornośc na penicylinę ; dawniej była ona jedynym lekiem.

Moraxella- egzotyczna, pospolita bakteria , dawniej nazywała się Neisseria Catarrhalis. Szczepy z reguły oporne są na penicylinę .

Maczugowce - problemem jest odróżnienie saprofityczych od prawdziwych.

Nosicielstwo- na ogół przed wybuchem epidemii narasta ilość nosicieli; jest z reguły okresowe ; gdy jest stałe - jest czynnikiem sprawczym choroby.

Mechanizmy obronne dróg oddechowych :
1. filtracja powietrza przez górne drogi oddechowe
2. prawidłowy ośrodek kaszlu i nagłośni
3. wydzielina drzewa oskrzelowego
4. urzęsiony nabłonek
5. układ immunologiczny ( leukocyty, p/ciała )

Główne mechanizmy przedostawania się bakterii do płuc :
1. aspiracja patogenów z wydzielinami jamy ustnej i gardła , poprzedzona kolonizacją tymi patogenami
2. droga powietrzna
3. droga krwionośna

Ad. 1
Zaaspirowanie drobnoustrojów jamy ustnej i gardła. Górne drogo oddechowe są kolonizowane przez zarazki , które dołączają się do flory naturalnej i ta mieszanina dostaje się do płuc ,. Dzieje się tak podczas :
a) utraty przytomności
b) zabiegach ( bronchoskopia, gastroskopia )
c) w czasie snu WYKŁAD 5 - 22.03.05

ZAKAZENIA DRÓD ODDECHOWYCH

Mają najczęściej charakter zakażeń poza szpitalnych , są to :
1. otitis media
2. sinusitis
3. pharyngitis, tonsilitis
4. epiglottitis

Zapalenie migdałków , gardła:
- zakażenie wirusowe 70-80% wszystkich przypadków ( wirusy Adeno, herpes, coxackie)
- - hemolizujące ( gr. A,B,C,G)βzakażenie bakteryjne 20-30% - wśród nich 90% to zakażenia wywołane przez paciorkowiec
- prawdziwą anginę wywołuje paciorkowiec gr. A ( ropotwórczy) , a antybiotykiem z wyboru jest penicylina. Konsekwencją zapalenia jeswt : zapalenie wsierdzia- wada serca , kłębuszków nerkowych- niewydolność nerek. Ten paciorkowiec wywołuje też szkarlatynę .
Dziecko zachorowało na szkarlatynę a matka tylko ma anginę lub jest tylko nosicielką, dlaczego?
Związane jest to z obecnością p/ ciał przeciwko toksynie erytrogennej ważnej w szkarlatynie . Dorośli po przejściu choroby mają we krwi p/ ciała przeciwko toksynie erytrogennej a dzieci nie .
- Angina Flaub - Wincenta - do zakażenia potrzebne są Fusobacterium i Borellia. U osób o obniżonej
wywołuje choroba , ma również związek z żywieniem na stołówkach. Brak objawów szczególnych oprócz
owrzodzeń na migdałkach .
- zakażenie piorunujące

Zapalenie zatok :
- zakażenia bakteryjne -90%
a) S. Pneumoniae
b) H.influenzae
c) Moraxella catarrahalis
- zakażenia wirusowe -10%
Są to bakteria gł. Flory fizjologicznej

Zapalenie ucha środkowego ( gł. U dzieci ) :
- zakażenie bakteriami 90% :
a) s. Pneumoniae
b) H. Influenzae
c) Moraxella catarrahalis
- zakażenia wirusowe 10% - wirusy Adeno, Rhino i in.
Zakażenie następuje przez trąbkę słuchową od strony gardła ; podobne do zapalenia zatok

Zapalenie nagłośni = pseudokrup
- zakażenie bakteriami > 90% gł. H. Influenzae
Dotyczy małych dzieci. Dyfteryt kratni to krup. Powoduje obrzęk nagłośni i w skrajnych przypadkach powoduje spadek wentylacji

ZAKAŻENIA DOLNYCH DRÓG ODDECHOWYCH

1. bronchitis
2. pneumonia
a) pozaszpitalne
- typowe
- atypowe ( śródmiąższowe )
b) szpitalne

Ad. 1 ZAPALENIA OSKRZELI ( gł. Pozaszpitalne )
- dominują wirusy ( 60%) Influenza, Parainfluenza, Adeno, Rhino
- bakteryjne ( gł. Wtórne po infekcjach wirusowych )
a) S. Pneumoniae
b) H. Influenzae
c) Moraxella catarrahalis
d) Mycoplasma pneumoniae

Ad. 2A ZAPALENIA PŁUC POZA SZPITALNE

A) TYPOWE , BAKTERYJNE ZAPAENIA PŁUC = PŁATOWE
a) S. Pneumoniae
b) H. Influenzae
c) M. Catarrahalis

B) ATYPOWE = ŚRÓDMIĄŻSZOWE
- bakteryjne :
a) Chlamydia pneumoniae
b) Mycoplasma pneumoniae
Chlamydia znajduje się wewnątrz komórek co powoduje ,że antybiotyki nie działają na nie , a in vivo wykazują na nie wrażliwe np.: penicyliny . -βBrak ściany u Mycoplasma powoduje że nie działają na nie antybiotyki laktamowe .
- wirusowe
a) RS
b) Parainfluenza
c) Influenza
d) Adeno

ZAPALENIA PŁUC U NOWORODKÓW :

1. Enterobacteriacae ( E. Coli K1)
2. S. Agalactiae - zespół wczesny
3. Gronkowce ( pneumonia bullosa )
W czasie porodu następuje zakażenie flora jelitową ( gł. E.coli ). E.coli K1 wykazuje powinowactwo do zakażenia płuc .
Zespół wczesny -posocznica . S.agalactiae- flora dróg moczowych i jelit . Do pneumonii predysponują : niska wada urodzeniowa, wady płodu.
Pęcherzowe zapalenie płuc - S. Aureus mają zdolność niszczenia pęcherzyków płucnych co powoduje tworzenie się pęcherzy. Pęknięcia pęcherzy powodują odmę .
Pneumokoki- lekoporność

Ad. 2B ZAPALENIE PŁUC SZPITALNE

Rozwijają się w czasie pobytu w szpitalu, stanowią 10-20% wszystkich zakażeń szpitalnych ; gł. Na OIOM i pooperacyjnych . Zachorowanie następuje po 48 godz od przyjęcia do szpitala.

czynniki ryzyka :
- intubacja
- respiratory
- zabiegi operacyjne
- unieruchomienie
- zaburzenia świadomości

Etiologia :
1. E.coli
2. Enterobacter
3. Klebsiella
4. Pseudomonas
5. S.aureus

Trudności w diag. Mikrobiologicznej :
1. trudności w uzyskaniu wiarygodne próbki do badan
2. mnogość różnych czynników etiologicznych ( bakterie, wirusy, grzyby )
3. obecność różnorodnej flory kolonizującej górne drogi oddechowe

Leczenie : ma w większości przypadków zakażeń układu oddechowego charakter empiryczny .
Badania :
1. posiew krwi - okreslenie z jaka bakteria mamy do czynienia
2. posiew materiału odkrztuszanego ( przy okazji możliwość zbierania bakterii z górnych dróg oddechowych)
Proporcja między nabłonkami a leukocytami :
a) dużo nabłonków , a mało leukocytów - ślina
b) > 10 nabłonków , > 25 leukocytów - płuca
3. podstawowy posiew + ewent. Poszerzenie o beztlenowce

ZAKAZENIA UKŁADU POKARMOWEGO

Flora jamy ustnej

Miejsce rozwoju bakterii :
1. grzbiet języka
2. błona śluzowa policzka
3. kieszonki zębowe
Flora zależy od wieku , higieny, diety.

Przełyk
- flora jamy ustnej + gardłą

Żołądek :
- w warunkach fizjologicznych nieliczne drobnoustroje ( niskie pH )
a) Lactobacillus wywołuje próchnicę zębów.
b) Helicobacter
Metabioza - jeden drobnoustrój przygotowuje warunki do drugiego drobnoustroju, np.: zakwaszenie do pH = 5 spowodowane przez paciorkowce, a pózniej rozwija się tam Lactobacillus . Podobnie dzieje się w mleku.
- nadkwaśność - różne
- Helicobacter - G(-) spiralne, pleomorficzne, biegunowo zwężone, wymaga 2-8% CO2, wyrasta po 3 dobach. W 1982r. Marshal i Warren wyhodowali tę bakterię z wrzodu . Była opisana 100 lat wcześniej.
Epidemiologia - kolonizacja u zdrowych 20-40% pod warstwę śluzu, nabyta w dzieciństwie, trwa całe życie, rezerwuar : ludzie, występuje w każdym kraju .
Ureaza- umożliwia przetrwanie i wykorzystywana w diagnostyce.
Diagnostyka opiera się na podobnych zasadach jak w przypadku innych bakterii. Problemem jest pobranie materiału- najlepiej z błony śluzowej żołądka . Silnie i głęboko zagłębiona w śluzie żołądka - unika pH i po pobraniu materiału wysiew może dać wynik ( - )
Zazwyczaj wrażliwa na antybiotyki .

Gatka
_________________

Gatka
_________________
Completely chaotic and fuckin' insane!
Well if you're 555 then I'm 6!!

Wykład 7- 12.04.05

Zakażenia układu moczowego ( ZUM)

Czynniki ryzyka rozwoju zakażeń układu moczowego :
1. wrodzone lub nabyte wady układu moczowego
2. refluks pęcherzowo- moczowodowy
3. kamica moczowa
4. zwężenie dróg moczowych spowodowane chorobami gruczołu krokowego
5. zabiegi na drogach moczowych ( zakażenia szpitalne)
6. unieruchomienie w łóżku
7. fenotypowa grupa krwi P1 ( receptory w komórkach nabłonkowych ułatwiają przyleganie bakterii )
Antygen P1 zlokalizowany jest w fimbriach, ma zdolności adhezyjne z receptorami nabłonka dróg moczowych.

Mocz jest pierwotnie jałowy, jeśli stwierdzimy w nim bakterii mamy dowód zakażenia układu moczowego. Mocz jest dobrym bowiem podłożem do rozmnażania bakterii, czego dowodem jest to że kiedyś był wykorzystywany jako podłoże do hodowli bakterii ( np.: pałeczki jelitowe).

Mechanizmy chroniące przed zakażeniem :
1. powleczenie pęcherza moczowego warstwą mukopolisacharydów ( zapobieganie przylegania bakterii)
2. białko Tamma- Horsfalla ( zapobieganie przylegania bakterii)
3. prawidłowa flora bakteryjna ujścia cewki moczowej
4. sermina, spermidyna w wydzielinie gruczołu krokowego
5. kwaśny odczyn moczu
6. prawidłowy mechanizm opróżniania pęcherza moczowego ( utrudnia namnażanie bakterii)

Postacie ZUM :
1. bezobjawowe ( bakteriuria bezobjawowa)
2. objawowe :
a) zapalenie cewki moczowej
b) zapalenie pęcherza moczowego
c) zapalenie gruczołu krokowego
d) odmiedniczkowe zapalenie nerek

Drogi zakażenia :
1. wstępujące ( najczęstsza ) np.: cewnikowanie
2. hematogenna

Bakteriuria bezobjawowa ( BB) :
1. obecność bakterii w moczu bez objawów klinicznych
2. występowanie :
a) u dziewcząt - 1,5- 2%
b) ciężarnych 4-6% (ucisk moczowodu przez macicę )
c) po 65 r.ż. 15-20%
d) w cukrzycy -/ + 10%
3. rozpoznanie ( dwukrotny posiew (+) - powtarzalne te same bakterie , szczepy )
4. czy leczyć ?
Powinna być leczona u ciężarnych i niemowląt. U ciężarnych prowadzi do przedwczesnych skurczów ( pałeczki wytwarzają endotoksyny, które działają na mięśniówkę macicy która się kurczy. ) U niemowląt powoduje zaburzenia rozwoju nerek, powoduje podatność na zakażenia. Co do ludzi starszych , cukrzyków - nie ma zaleceń . Teoretycznie można leczyć , praktycznie efekty uzyskuje się na 3- 4 miesiące.



Odmiedniczkowe zapalenie nerek i / lub zapalenie pęcherza moczowego.
Najczęstsze czynniki etiologiczne :
1. E. Coli (80%) - serotypy uropatogenne, czy nefropatogenne.
2. inne Enterobacteriacae
3. gronkowce koagulazo ( -) - zakażenia szpitalne i (+)
4. Pseudomonas
5. Serratia
6. Enterokoki

Diagnostyka ZUM :

Metody pobierania moczu :
1. strumień środkowy ( Kass) - dlatego nie pierwszy bo obmywa on dolne drogi moczowe ( cewki moczowej ) z bakterii
2. cewnikowanie ( przy okazji innych zabiegów ) - niewielka ilość bakterii zawsze dostaje się podczas cewnikowania mogąc wywoływać choroby układu moczowego
3. nakłucie nadłonowe

Przechowywanie próbek :
- w niskiej temp. , pojemnik z moczem włożony do pojemnika z lodem
- deep- slide ( np.: uricult) = metoda zanurzeniowa= szkiełka pokryte z obu stron pożywkami- oceniamy wzrost bakterii wedle wzorca

Badania bakteriologiczne :
1. jakościowe
2. ilościowe
a) metoda hodowlana

- metoda rozcieńczeń
- metoda ezowa
- metoda deep- slide ( uricult)
b) metoda niehodowlana ( testy chemiczne )

- metoda mikroskopowa
- metoda chemiczna ( test Griessa, TTC, ACB, katalazowy ) - redukcja azotanów jako substratu do azotynów

Interpretacja wyników posiewu moczu :
Liczba bakterii zależy od :
1. przeszkód w drogach moczowych ( kamica )
2. częstości oddawania moczu ( zapalenie pęcherza niemowląt )
3. obecności leków p/ bakteryjnych ( próba Gouda)
4. czasu inkubacji w pęcherzu
5. rodzaju bakterii ( szybkość namnażania się )

Jaka liczba bakterii świadczy o zakażeniu ?
- po nakłuciu nadłonowym - każda
- po pobraniu cewnikiem - większa niż kilka - kilkanaście kolonii
- po pobraniu ze środkowego strumienia moczu - większa od 105 , u małych dzieci 104



Rodzaj bakterii a ZUM :
- jeśli w posiewie występuje 1 rodzaj bakterii a bakteriuria jest wysoka. Każda bakteria może być uznana za chorobotwórczą.
- Jeśli występuje 2 rodzaje zakażenie jest prawdopodobne ( jeśli więcej wskazuje to na zanieczyszczenie )

Lokalizacja zakażenia ( nerki czy pęcherz? )
1. przy zakażeniu nerek następuje wzrost miana p/ ciał , można to wykazać w odczynach serologicznych, przy wykorzystaniu :
a) antygenu homologicznego
b) antygenu poliwalentnego
c) antygenu kałowego
d) antygenu Kunina ( wspólny dla wszystkich pałeczek jelitowych; E.coli 0114 )
2. przy zakażeniu nerek- objaw Goldflama (+)
3. przy zapaleniu pęcherza raczej nie ma wzrostu miana p/ciał
4. test urosemidowy - próbka z urosemidem - bada się ilość bakterii w kolejnych porcjach. Jeśli ilość bakterii spada to wskazuje to na zapalenie pęcherza , jeśli ilość jest stała to zapalenie nerek.


Gatka
_________________WYKAD 8 - 19.04.05
c.d.7 i Zakażenia szpitalne

Serotyp uropatogenny:
Zakażenia układu moczowego można różnicować w oparciu o serotypy uropatogennych E.coli . Zamysł na serotypy enteropatogennej pałeczki okrężnicy ma znaczenie w przypadku uznania ją za czynnik etiologiczny biegunki. Wyhodowanie E.coli i określenie serotypu oznacza możliwość wykazania E.coli za czynnik etiologiczny biegunki. Pałeczki okrężnicy pochodzące z biegunek mają określone serotypy. Istnieje zależność między serotypem a występowaniem biegunki .

Markerem można uznać chorobotwórczość bakterii np.>: S. Aureus wytwarzające koagulazę. Szczepy enteropatogenne - markery chorobotwórczości. Chorobotwórczość- cecha gatunku (np.: niektóre szczepy S. Aureus wytwarzają koagulazę ) i szczepu ( niektóre szczepy nie wytwarzają enterotoksyny ). Tylko toksynotwórcze są zdolne do wytworzenia choroby.

Zakażenia szpitalne
Zakażenia szpitalne ( 10%) - określa się każde zakażenie w szpitalu i ujawniające się w okresie hospitalizacji lub po jej zakażeniu. Zakażenie winno być rozpoznane na podstawie obrazu klinicznego i badań diagnostycznych.
Do celów rejestracji większość zakażeń szpitalnych przyjmuje się okres inkubacji 48 godz. Czyli zakażenia występujące po 48 godz. Od chwili przyjęcia do szpitala. Istnieje możliwość :
a) przyjęcie do szpitala pacjenta z zakażeniem inkubującym się - pojawia się po 48 godz.
b) Zakażenie w szpitalu - pojawienie się choroby po wyjściu ze szpitala.

Szczepy szpitalne bakterii- oporne na antybiotyki ( pałeczki, gronkowce- mają określony wzór lekooporności), odpowiedzialne za zakażenia występujące w szpitalu.
Wg danych europejskich zakażenia szpitalne są bezpośrednio przyczyną zgonów 3% chorych a pośrednio 8,3%. Koszty zakażeń szpitalnych w USA - ok. 5 mld $ rocznie ( przedłużony czas hospitalizacji, antybiotyki) . Wg WHO ocena liczby tych zakażeń to 90% .

Historia zakażeń szpitalnych - pojawiły się wraz z powstaniem szpital- początek XIX w. Tzw” gorączka szpitalna”. Okresy
1) Epoka przed wprowadzeniem aseptyki i antyseptyki- gł. Patogeny: paciorkowce hemolizujące, maczugowce błonicy.
2) Okres po wprowadzeniu aseptyki i antyseptyki ( przełom XIX i XX wieku)- spadek liczby, profil podobny
3) 1935-1940 okres stosowania sulfonamidów- zniknięcie zakażeń paciorkowcami
4) 1940- 1961- okras stosowania gł. Penicyliny- powszechne zakażenia gronkowcowe
5) Okres po latach 60 - wzrost zachorowań pałeczkami G(-), bakteriami fakultatywnie chorobotwórczymi, grzybami.

Najważniejsze drobnoustroje:
1) wirusy WZW, CMW, grypy, ECHO, Coxackie, Varicella- zoster, odra
2) Staphylococcus Koagulazo (+) i (-) , Enterobacteriacae, enterokoki, Pseudomonas, Acinotobacter, beztlenowce niezarodnikujące

Aktualnie najważniejsze bakterie:
1) MRSA
2) ESBL
3) Enterokoki HLAR
4) Pseudomonas oporne na karbapenemy




Epidemiologia zakażeń szpitalnych :
1) rodzaj zakażenia:
a) egzogenne- od chorego, personelu czyli od źródła zewnętrznego tzw. Krzyżowe
b) endogenne- gł. Beztlenowce niezarodnikujące w przypadku zabiegów na jamie brzusznej, zakażenia ran własną florą.
2) źródło zakażenia : chorzy/ nosiciele
a) pacjent
b) personel
c) odzwierzęce - zakażenia wirusowe
d) środowisko wodne - nawilżacze, zlewy, kwiaty
3) droga zakażenia :
a) kontakty- gł. Noworodki
1) bezpośrednie- ręce
2) pośrednie- odzież ( pralnia), przedmioty, sprzęt, pokarm
b) powietrzna

Szerzenie się drobnoustrojów w zależności od warunków środowiska:
1) Grupa I - ziarenkowce G(+)- gronkowce, paciorkowce- ich obecność jest związana z człowiekiem, mogą przetrwać w suchych miejscach
2) Grupa II- Enterobacteriacae- miejsca wilgotne , wydaliny
3) Grupa III- wolno żyjące w środowisku wodnym ( różne płyny), Acinetobacter, Pseudomonas, Fusobacterium, Meningosepticum Serratia, mogą wchodzić w skład flory jelitowej ( Salmonella, E.coli, Proteus, Klebsiella)
4) Grupa IV- beztlenowce, laseczki zarodnikujące , gleba, woda.

Czynniki ryzyka zakażeń szpitalnych:
1) niedobory immunologiczne - noworodki, wcześniaki, immunosupresja.
2) Choroby podstawowe- cukrzyca, nowotwory, urazy wielonarządowe, oparzenia
3) Zabiegi lecznicze i diagnostyczne ( cewniki) na oddziałach chemioterapii

Kliniczne postacie zakażeń szpitalnych:
1. układ moczowy - 45,5%, układ oddechowy- 24,2%, posocznica- 14,6%, zakażenia miejscowe- 10,6%
2. oddziały zagrożone zakażeniami szpitalnymi- OIOM, noworodkowy, zabiegowe, oparzenia, urologia, chirurgia.
3. zwalczanie tych zakażeń:
a) prawidłowy plan budowy szpitala
b) prawidłowy plan budowy ciągów wentylacyjnych
c) usytuowanie oddziałów- nie krzyżować traktów septycznych i aseptycznych
d) komunikacja między oddziałami.




Gatka



i to wszystko co mam... ze szczególną dedykacją tych, którzy mają jutro i również w kolejne dni tego pięknego tyggodnia(na dworze 0x01 graphic
) zajęcia wieńczone sprawdzianem [grupy "małej Ezy 0x01 graphic
]
Completely chaotic and fuckin' insane!



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WYKŁAD 8- c.d.7 i Zakażenia szpitalne, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM
egzamin '04 - '05, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia
WYKŁAD 3- Zakażenia skóry, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM MIKROBY, WYK
WYKŁAD 8- c.d.7 i Zakażenia szpitalne, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM
WYKŁAD 4 - c.d. W.3 i Zakażenia układu oddechowego, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, I
WYKŁAD 9- c[1].d. 8, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM MIKROBY, WYKŁADY
WYKŁAD 5- Zakazenia dróg oddechowych, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM M
Laboratorium i badania mikrobiologiczne, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIU
(3), GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Giełdy, Mikrobiologia 4shared, giełdy
najważniejsze grupy leków przeciwbakteryjnych, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrob
strona 1, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Giełdy, Kolokwia
geda, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia
3 kolo 07, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia
zebrana giełda-prątki, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia
CHEMIOTERAPIA ZAKAŻEŃ BAKTERYJNYCH, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Mikrobiologia
(6), GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Giełdy, Mikrobiologia 4shared, giełdy
MIKROBY FORUM KOLO1 +EGZ, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, Giełdy, Kolokwia

więcej podobnych podstron