Poznań, dnia 07.01.2015r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompanii szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z profilaktyki i dyscypliny wojskowej

z 21,22,23,32 grupą 2 i 3 kompanii szkolnej OSP w dniu 10.01.2015r.

I. TEMAT 2 : Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna żołnierzy za naruszanie prawa i dyscypliny wojskowej.

2. CELE ZAJĘĆ:

• omówić zasady ponoszenia odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej;

• omówić konsekwencje naruszeń dyscypliny i prawa;

• omówić obowiązujące przepisy prawne w zakresie dyscypliny wojskowej;

• omówić podstawowe pojęcia z zakresu ponoszenia odpowiedzialności żołnierza za naruszenie prawa.

3. FORMA: zajęcia teoretyczne.

4. CZAS: 45 min.

5. MIEJSCE: blok 22 sala 210.

6. ZAGADNIENIA:

1. Istota dyscypliny wojskowej.

2. Obowiązujące przepisy prawne w zakresie dyscypliny wojskowej.

3. Wojskowa część Kodeksu Karnego.

4. Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy.

5. Odpowiedzialność za szkody powstałe w powierzonym mieniu.

7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE:

• 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan-konspekt u dowódcy kompanii;

• dopilnować aby żołnierze prowadzili notatki;

• dbać o dyscyplinę i porządek w trakcie zajęć.

8. LITERATURA:

• Ustawa z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej;

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny;

• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. kodeks postępowania karnego;

• „Program szkolenia podstawowego Sił Zbrojnych RP” - Szkol. 866/2013;

• „Instrukcja o działalności szkoleniowo - metodycznej” - Szkol. 816/2009.

9. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

• Tablica 1 szt.

• Kreda wg potrzeb

10. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

• wykład informacyjny.

11. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

Kategorycznie zabraniam:

• oddalać się z miejsca zajęć bez wiedzy zgody prowadzącego zajęcia.

12. INNE (DODATKOWE):

Nie dotyczy.

13. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy.

14. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (5 min.)

Rozpoczęcie zajęć:

• przyjęcie meldunku;

• sprawdzenie obecności;

• pytanie kontrolne;

• podanie tematu, celu zajęć i zagadnień.

CZĘŚĆ GŁÓWNA: (40 min.)

ZAGADNIENIE 1 (10 min.)

Istota dyscypliny wojskowej.

- dyscyplina wojskowa opiera się przede wszystkim na rozumieniu istoty oraz potrzeby obrony Ojczyzny, czemu służy podporządkowanie się prawu, zasadom, rozkazom i poleceniom przełożonych.

-przestrzeganie przez żołnierza przepisów prawa dotyczących służby wojskowej i innych przepisów prawa przewidujących odpowiedzialność dyscyplinarną na zasadach i w trybie określonych w ustawie oraz wykonywanie rozkazów i decyzji wydanych w sprawach służbowych,

- dyscyplina wojskowa przejawia się w postawach indywidualnych, co jest wynikiem stosunku do nałożonych powinności, jak i w zachowaniach zbiorowych żołnierzy, wpływających na stopień integracji struktur wojskowych, spoistość i współdziałanie w realizacji zadań służbowych. W wojsku obowiązuje system utrzymania karnych i zdyscyplinowanych postaw żołnierzy, w tym określony przepisami prawa sposób ponoszenia przez żołnierzy odpowiedzialności za naruszanie tych norm i zasad,

-odpowiedzialność dyscyplinarną ponosi żołnierz, który popełnia przewinienie dyscyplinarne.

PRZEWINIENIE DYSCYPLINARNE -to naruszenie dyscypliny wojskowej w wyniku działania lub zaniechania działania, które nie jest przestępstwem lub wykroczeniem albo przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym,

- żołnierz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego, posiadającego jednocześnie znamiona innego czynu zabronionego, jeżeli to naruszenie prawa miało związek ze służbą wojskową, niezależnie od odpowiedzialności ponoszonej na podstawie innych przepisów.

ZAGADNIENIE 2 i 3 (15 min.)

Obowiązujące przepisy prawne w zakresie dyscypliny wojskowej. Wojskowa część Kodeksu Karnego.

- wskazać żołnierzom że kodeks karny reguluje jakie czyny są zabronione pod groźbą kary oraz kto i kiedy ponosi za nie odpowiedzialność karną, natomiast kodeks postępowania karnego reguluje przebieg procesu karnego przed sądem,

- żołnierz tak samo jak każdy inny obywatel ponosi odpowiedzialność przed organami wymiaru sprawiedliwości za naruszenie prawa (przestępstwa i wykroczenia) natomiast za naruszanie porządku zarówno dyscypliny wojskowej ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną przed swoimi przełożonymi,

- odrębną dziedziną odpowiedzialności karnej żołnierza, która nie dotyczy osób cywilnych jest odpowiedzialność za złamanie norm międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych czyli mówiąc zarówno uproszczeniu za przestępstwa wojenne,

- za popełnienie przestępstw i wykroczeń żołnierz podlega orzecznictwu sądów wojskowych lub sądów powszechnych.

Orzecznictwu sądów wojskowych podlegają sprawy żołnierzy w czynnej służbie wojskowej o przestępstwa i wykroczenia:

1. określone w części wojskowej Kodeksu Karnego,

2. popełnione przeciwko organowi wojskowemu lub innemu żołnierzowi,

3. popełnione podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, w obrębie obiektu wojskowego lub wyznaczonego miejsca przebywania, na szkodę wojska lub z naruszeniem obowiązku wynikającego ze służby wojskowej,

4. popełnione za granicą, podczas użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa.

- zarówno kk jak i kpk zawierają cześć wojskową wskazująca na odrębności postępowania karnego ze względu na specyfikę służby żołnierza,

- omawiając część wojskową kk należy rozpocząć od podstawowych przesłanek odpowiedzialności karnej:

• odpowiedzialności karnej podlega ten kto popełnia czyn zabroniony pod grożbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia jeśli można mu przypisać winę za ten czyn,

• mamy 2 postacie winy: umyślność i nieumyślność,

• czyn popełniony jest umyślnie jeśli sprawca ma zamiar jego popełnienia to jest chce go popełnić lub przewidując możliwość jego popełnienia godzi się na to,

• nieumyślnie natomiast popełnia czyn ten kto nie ma zamiaru jego popełnienia popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach mimo że możliwość popełnienia tego czynu mógł przewidzieć

- najważniejszą kwestią prawną dotyczącą specyfiki służby wojskowej jest odpowiedzialność żołnierza za wykonanie rozkazu- kwestię to reguluje zarówno kk jak również Regulamin Ogólny Sił Zbrojnych:

• art. 26 i art 31 regulaminu ogólnego: W sytuacji gdy skutkiem rozkazu będzie popełnienie przestępstwa żołnierz ma prawo odmówić wykonania rozkazu / Zołnierz który wykonując rozkaz wiedział lub godził się na to że popełnia przestępstwo ponosi odpowiedzialność karną. Odpowiedzialność karną ponosi także ten kto taki rozkaz wydał,

• art. 318 kk: nie popełnia przestępstwa żołnierz który dopuszcza się czynu zabronionego będącego wykonaniem rozkazu, chyba że wykonując rozkaz umyślnie popełnia przestępstwo,

- obydwie regulacje wskazują jednoznacznie że jeśli żołnierz wykonując rozkaz umyślnie popełnia przestępstwo to zarówno on jak i rozkazodawca ponoszą odpowiedzialnośc karną ,

- zgodnie z regulacjami zawartymi w części wojskowej kk, zasadniczo całość kodeksu stosuje się do żołnierzy z wyjątkiem pewnych odrębności jakimi są:

• możliwość przekazania przez sąd sprawcy dowódcy JW. do ukarania,

• katalog przestępstw ściganych na wniosek dowódcy jednostki

• dodanie do katalogu kar kary aresztu wojskowego a do katalogu środków karnych obniżenie stopnia wojskowego, degradacja i wydalenie ze służby,

• ostateczna potrzeba jako okolicznośc wyłączająca odpowiedzialność karną (art.319 kk)

- w dalszej kolejności w części wojskowej kodeksu karnego wymienia się przestępstwa typowe dla specyfiki służby wojskowej takie jak:

przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej: samowolne oddalenie, dezercja, odmowa pełnienia służby oraz samouszkodzenie UWAGA- Od dnia 1 stycznia 2010 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 338 kk, dotyczącego samowolnego oddalenia:

Art. 338. § 1. Żołnierz, który co najmniej dwukrotnie w okresie nie dłuższym niż trzy miesiące samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje w wymiarze nie przekraczającym jednorazowo 48 godzin,

podlega karze ograniczenia wolności.

§ 2. Żołnierz, który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje na okres powyżej 48 godzin, nie dłużej jednak niż na okres powyżej 7 dni,

podlega karze ograniczenia wolności, karze aresztu wojskowego do roku albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Żołnierz, który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje na okres powyżej 7 dni,

podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 i 2 następuje na wniosek dowódcy jednostki wojskowej.

• przestępstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej: niewykonanie rozkazu, czynna napaść na przełożonego, zmuszenie przełożonego, znieważenie przełożonego

• przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi: poniżenie i znieważenie podwładnego, naruszenie nietykalnośći cielesnej, znęcanie się,

• przestępstwa przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i sprzętem wojskowym: nieostrożnośc z bronią oraz wypadek przy posługiwaniu się uzbrojeniem lub sprzętem wojskowym,

• przestępstwa przeciwko zasadom pełnienia służby: naruszenie obowiązku oraz nietrzeźwość,

• przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu: dysponowanie uzbrojeniem, utrata uzbrojenia, niszczenie uzbrojenia, użycie pojazdu, rozporządzanie wyposażeniem

ZAGADNIENIE 4 i 5 (10 min.)

Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy. Odpowiedzialność za szkody powstałe w powierzonym mieniu.

Przełożony jest obowiązany:

• kształtować dyscyplinę wojskową podporządkowanych mu żołnierzy, w szczególności przez działania profilaktyczno-wychowawcze oraz tworzenie warunków do wyróżniania i reagowania dyscyplinarnego;

• niezwłocznie reagować na zachowania żołnierzy naruszające dyscyplinę wojskową,

• ma prawo nagradzać żołnierzy wyróżniających się postawą i wynikami w szkoleniu

Żołnierz starszy stopniem wojskowym, nie będący przełożonym żołnierza młodszego stopniem wojskowym, naruszającego dyscyplinę wojskową podczas nieobecności przełożonego, jest:

• uprawniony do wydania temu żołnierzowi rozkazu zaprzestania naruszania dyscypliny wojskowej,

• obowiązany do powiadomienia o tym fakcie przełożonego tego żołnierza.

Podwładni:

- mają prawo zwracać się z wnioskami do przełożonych dotyczących wyróżnienia lub ukarania danego żołnierza,

- mają obowiązek podporządkować się rozkazom i poleceniom przełożonych w zakresie przestrzegania porządki i dyscypliny wojskowej

- Reagowanie dyscyplinarne może przybierać następujące formy:

• zastosowanie dyscyplinarnego środka zapobiegawczego,

• zwrócenie żołnierzowi uwagi albo przeprowadzenie z nim rozmowy ostrzegawczej,

• postępowanie dyscyplinarne.

DYSCYPLINARNE ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE:

• niedopuszczenie do wykonywania czynności służbowych,

• osadzenie w izbie zatrzymań,

• zawieszenie w czynnościach służbowych.

Niedopuszczenie do wykonywania czynności służbowych - stosuje się jeśli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że żołnierz znajduje się w:

• stanie nietrzeźwości lub odurzenia,

• po użyciu alkoholu, narkotyku lub pod wpływem podobnie działającego środka.

Osadzenie w izbie zatrzymań - żołnierza będącego w stanie nietrzeźwości lub odurzenia w obiekcie zajmowanym przez organ wojskowy, a także w rejonie obiektów koszarowych lub zakwaterowania przejściowego jednostki wojskowej albo w innym miejscu wykonywania zadań służbowych lub w miejscu publicznym, który swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia, znajduje się w okolicznościach zagrażających jego zdrowiu lub życiu albo zagraża zdrowiu lub życiu innej osoby lub mieniu.

Jeżeli brak jest możliwości osadzenia żołnierza w izbie zatrzymań albo jego warunki zdrowotne to uzasadniają - doprowadzenie żołnierza do miejsca zamieszkania lub zakwaterowania albo, zgodnie z diagnozą lekarza, skierować go do izby chorych lub zakładu opieki zdrowotnej.

Zawieszenie w czynnościach służbowych - jeżeli rażąco naruszył dyscyplinę wojskową, a charakter zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego lub okoliczności jego popełnienia wskazują na potrzebę niezwłocznego odsunięcia tego żołnierza od wykonywania czynności na zajmowanym stanowisku służbowym lub związanych z pełnioną funkcją.

Przed zastosowaniem dyscyplinarnego środka zapobiegawczego:

• niedopuszczenia do wykonywania czynności służbowych

• osadzenia w izbie zatrzymań

na polecenie przełożonego dyscyplinarnego poddanie żołnierza badaniom koniecznym do ustalenia zawartości alkoholu lub narkotyku w organizmie tego żołnierza, w tym zabiegowi pobrania krwi.

Żołnierz jest obowiązany poddać się badaniom.

Odmowa żołnierza poddania się badaniom lub uniemożliwienie ich przeprowadzenia nie wyłącza zastosowania środków zapobiegawczych.

ZWRÓCENIE ŻOŁNIERZOWI UWAGI ALBO PRZEPROWADZENIE Z NIM ROZMOWY OSTRZEGAWCZEJ - w stosunku do sprawcy przewinienia dyscyplinarnego, jeżeli okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości i uznaje się te działania za wystarczające.

POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE

Podstawa wszczęcia postępowania dyscyplinarnego:

Przełożony dyscyplinarny niezwłocznie wszczyna postępowanie dyscyplinarne, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że żołnierz popełnił przewinienie dyscyplinarne.

Przełożony dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne również na polecenie przełożonego albo na wniosek:

1) organu kontroli;

2) wojskowego organu porządkowego;

3) Żandarmerii Wojskowej;

4) sądu, prokuratora albo innego organu uprawnionego.

Przełożony dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne także na uzasadniony wniosek:

1) podwładnego;

2) pokrzywdzonego.

Postępowanie dyscyplinarne wszczyna przełożony dyscyplinarny, któremu bezpośrednio podporządkowany jest żołnierz, który popełnił przewinienie dyscyplinarne.

Rodzaje postępowań dyscyplinarnych:

• w trybie zwykłym:

• postępowanie przed organem orzekającym w pierwszej instancji

• postępowanie przed organem odwoławczym

• w trybie uproszczonym

• postępowanie przed organem orzekającym w pierwszej instancji

Wykonanie środka dyscyplinarnego zobowiązania do naprawienia wyrządzonej szkody polega na zobowiązaniu ukaranego do:

• odpowiadającej wartości wyrządzonej szkody;

• wykonania takich czynności, które spowodują przywrócenie stanu sprzed wyrządzenia szkody.

Wykonując środek dyscyplinarny organ orzekający w pierwszej instancji przesyła organowi finansowemu uprawnionemu do dokonywania potrąceń z uposażeń żołnierzy odpis rozkazu lub decyzji, w których zarządzono wykonanie tego środka, w tym z rozłożeniem na raty:

• niezwłocznie, z zastrzeżeniem uiszczenia na rzecz pokrzywdzonego określonej kwoty pieniężnej

• jeżeli wykonanie tego środka zostało odroczone albo przerwane - po zarządzeniu wykonania tego środka.

Wykonanie środka dyscyplinarnego może odbywać się bez nadzoru.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (5 min.)

Zakończenie zajęć:

• Krótkie podsumowanie zajęć;

• Zadaję pytania kontrolne;

• Odpowiadam na ewentualne pytania szkolonych;

• Podaję temat kolejnych zajęć.

OPRACOWAŁ

dowódca 2 plutonu

mł. chor. Jarosław SAWICKI

---