Europejski System Walutowy (ESW)
w 1971 r. Stany Zjednoczone podjęły decyzję o zniesieniu parytetu złota do dolara, który po zakończeniu II wojny światowej umożliwił osiągnięcie stabilizacji walutowej na świecie.
Kres stałych kursów wymiany
Powstaje Europejski System Walutowego, który zaczął funkcjonował od
Trzy główne elementy Systemu to:
Wspólna waluta rozliczeniowa zwana ECU: był to rodzaj „koszyka” złożony z walut wszystkich państw członkowskich
Mechanizm wymiany walutowej: kurs wymiany każdej waluty opierał się na ECU; Kursy dwustronne mogły się wahać w granicach 2,25%;
Mechanizm kredytowy : każdy kraj przekazywał 20% swoich rezerw we własnej walucie oraz w złocie do wspólnego funduszu.
Stale kursy w paśmie wachań +- 2,25 do 1993r.
Wiodąca rola Niemiec
Asymetryczne szoki szczególnie w 1992r.
Wskutek różnic w polityce pieniężnej i fiskalnej i wobec wysokiej stopy procentowej w Niemczech presja na aprecjację marki i deprecjację niektórych innych walut;
1993r : rozszerzenie pasma wahań ERM-2;
Do końca 1993r. opanowanie kryzysu.
Od Europejskiego systemu do Europejskiej Unii Walutowej
Cele systemu:
Kontrola zarządzania polityką monetarną
Ograniczenie inflacji
Zmniejszenie deficytu budżetowego
Ustalenie stabilnych kursów walut narodowych.
Unia Monetarna
Unia walutowa
Rozwinięcie strefy wolnego handlu, unii celnej i wspólnego rynku
Wspólny rynek kapitałowy
Unia kursowa
Trzy etapy budowy unii gospodarczej i walutowej
Pierwszy etap rozpoczęto 1 lipca 1990r. i zakładał on:
Całkowitą swobodę kapitału w ramach UE
Zwiększenie środków przekazywanych w celu zlikwidowania różnic pomiędzy poszczególnymi regionami Europy
Zbliżenie gospodarek poprzez wielostronną obserwację polityki gospodarczej poszczególnych państw członkowskich.
Drugi etap rozpoczął się 1 stycznia 1994r. i zakładał on:
Powstanie Europejskiego Instytutu Monetarnego (EIM) we Frankfurcie. W EIM zasiadali prezesi banków centralnych poszczególnych krajów UE.
Niezależność narodowych banków centralnych;
Zasady ograniczające deficyt budżetów krajowych
Etap trzeci to narodziny euro.
Aby przejść do etapu trzeciego budowy inuu gospodarczo-walutowej, każde państwo UE musi spełnić pięć kryteriów konwergencji.
Spośród 5 kryteriów konwergencji 2 miały charakter fiskalny, 2 monetarny i jedno dotyczyło polityki kursowej.
Kryteria fiskalne to:
Deficyt: deficyt budżetowy w poszcz. krajach nie może przekraczać 3% PKB
Dług publiczny: nie może przekroczyć 60% PKB
Kryteria monetarne to:
Stopy procentowe: stopa oprocentowana długoterminowego nie możę różnić sięo więcej niż 2% od średniej stopy oprocentowania trzech państw o najniższej stopie inflacji
Stabilność cen: stopa inflacji nie może przekroczyć 1.5% średniej stopy inflacji trzech państw członkowskich z najniższą inflacją;
Kryterium polityki kursowej:
Stabilność kursów wymiany: przez ostatnie dwa lata przed przystąpieniem do unii walutowej kraj musi być członkiem ESW i nie powinien dewaluować swej waluty poza uzgodnionym przedziałem, a kursy wymiany muszą mieścić się w określonym marginesie wahań.
Pakt stabilności i wzrostu
W czerwcu 1997r. Rada Europejska przyjęła pakt na rzecz stabilności i wzrostu. Zobowiązywał on do zachowanie stabilności budżetowej. Umożliwiał również nałożenie kar na kraj, którego deficyt budżetowy przekroczyłby poziom 3%.
Powstanie UGW
Decyzja o zakwalifikowaniu krajów do UGW 3 05 1998r. Elastyczne podejście do kryteriów
Próg inflacji 2,7%
Długoterminowa stopa procentowa 7,8%
Pewna tolerancja dla wyższego poziomu długu pod warunkiem wyraźnego trendu obniżania stopy długu do 60%
W 1998r. utworzono Europejski System Banków Centralnych
Skład: EBC +
Koszty Unii Walutowej
(…)