Wśród języków informacyjno-wyszukiwawczych wyróżnia się:
- klasyfikację
stosowano ją już w starożytności
jest to wielostopniowy podział zbioru dokumentów, dziedziny spełniający warunki podziału logicznego
musi być:
rozdzielcza: wszystkie elementy dzielonej dziedziny mogą należeć tylko do jednej na mocy podziału klas
wyczerpująca: elementy danej dziedziny na podstawie przyjętej klasyfikacji mogą należeć do którejś z klas
Klasyfikacja jest opisana w tablicach klasyfikacyjnych. Może być uniwersalna (wszystkie dziedziny wiedzy), specjalistyczna (np. UKD). Monohierarchiczna, polihierarchiczna.
- język haseł przedmiotowych
Wyrażeniem jhp jest hasło przedmiotowe, które składa się z tematu i określnika/ów, znajdują się w alfabetycznym słowniku haseł przedmiotowych.
Temat jest wyrażeniem przedmiotu treści dokumentu, dziedziny, której elementy są omówione w dokumencie, formę wydawniczą lub piśmienniczą.
Określnik to nazwa własności przedmiotu treści, dziedziny z punktu widzenia której elementy zostały omówione, nazwy miejsc i określenia chronologiczne lokalizujące dokument w przestrzeni i czasie, oraz nazw form dokumentu.
Jeśli hasło przedmiotowe składa się z samego tematu jest proste, jeśli z tematu i określnika jest złożone. Jeśli opis bibliograficzny zawiera jedno hasło jest jednokrotne, jeśli więcej jest wielokrotne.
Jeśli w wyniku wyszukiwania nie ma żadnych haseł poszukiwanych przez użytkownika, jest on o tym informowany za pomocą odsyłaczy:
Całkowitych
Uzupełniających
Orientacyjnych
Słownik języka haseł przedmiotowych musi zawierać wyrażenia poprawne, znane, niegwarowe, nieprzestarzałe, funkcjonujące w piśmiennictwie. Język ograniczony jest to języka naturalnego, ale umożliwiającego opis publikacji wchodzących w skład zbioru. Język hp jest żywy i musi ulegać zmianom.
- język słów kluczowych
Słowem kluczowym może być rzeczownik o znaczeniu węższym albo rzeczowniki o znaczeniu szerszym. Jeśli wyrażenie o znaczeniu szerszym można zastąpić rzeczownikami o znaczeniu węższym, to one powinny stanowić słowa kluczowe.
Jsk nie pozwala na wyeliminowanie z opisów dokumentów wyrazów biskoznacznych, wieloznacznych, synonimicznych.
- język deskryptorowy
Różni się od jhp tym, że występuje kontrola słownictwa wykluczająca homonimy i synonimy. Mają one wspólnego reprezentanta - deskryptora, które obejmuje znaczeniem słowa zakwalifikowane do grupy, pozostałe słowa to askryptory.
Deskryptory mogą być jedno- i wielowyrazowe.
Słownik języka deskryptorowego nosi nazwę tezaurus.
Artykuł w tezaurusie składa się z deskryptora, deskryptora węższego, szerszego, askryptora i deskryptora kojarzeniowego.