Analiza finansowa budżetu gminy Pułtusk została przygotowana przez dr Jacka Sieraka i dr Marka Ziółkowskiego - na zlecenie Gminy Pułtusk.
Raport ten zawiera część opisową dotychczasowej sytuacji finansowej i projekcji budżetu Gminy do roku 2015 wraz z wykresami, jak również wydruki arkuszy kalkulacyjnych będące podstawą prezentowanych analiz.
Celem niniejszej analizy jest opracowanie długookresowych projekcji dochodów i wydatków budżetowych i określenie możliwości inwestycyjnych Gminy w przyszłych okresach oraz ich wpływu na budżet. Dokument ten stanowi więc podstawę oceny obecnej i przyszłej sytuacji finansowej Gminy.
Dochody budżetu gminy Pułtusk wzrosły w latach 2000-2004 z 25.354,9 tys.zł. do 30.987,0 tys.zł. Z kolei ich realna wartość wzrosła z 29.198,7 tys.zł. w 2000r. do 30.987,0 tys.zł w 2004r. Najwyższy realny poziom osiągnęły w 2003r. (30,7 mln zł), nieco wyższa wartość planowana jest w 2004r. W całym okresie zanotowano realny przyrost dochodów o 6,1%. W kolejnych latach zwraca uwagę stosunkowo stabilny poziom wpływów budżetowych.
Dochody budżetu gminy Pułtusk 2000-2004 w wartościach nominalnych i realnych (w tys.zł)
Wyszczególnienie |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 ceny bieżące i stałe |
Dynamika 2004/2000 2000=100 ceny stałe |
||||
|
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
|
|
Dochody własne |
8 490,77 |
9 777,97 |
9 203,12 |
10 208,10 |
9 138,94 |
9 601,37 |
10 632,06 |
10 844,71 |
11 481,31 |
113,95 |
Udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa |
4 536,28 |
5 223,98 |
4 846,65 |
5 375,91 |
4 935,39 |
5 185,12 |
5 144,33 |
5 247,21 |
6 728,63 |
133,23 |
Subwencja ogólna |
8 449,51 |
9 730,46 |
9 445,66 |
10 477,13 |
10 033,13 |
10 540,81 |
11 063,44 |
11 284,71 |
10 458,49 |
107,48 |
Dotacje |
3 878,33 |
4 466,29 |
3 505,04 |
3 887,79 |
3 551,46 |
3 731,16 |
3 295,65 |
3 361,57 |
2 426,28 |
54,32 |
RAZEM DOCHODY |
25 354,89 |
29 198,69 |
27 000,47 |
29 948,92 |
27 658,92 |
29 058,46 |
30 135,48 |
30 738,19 |
30 987,03 |
106,12 |
Źródło : obliczenia własne na podstawie danych z wykonania budżetu Gminy Pułtusk
Dochody gminy Pułtusk uzyskiwane z tytułu udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa wzrosły nominalnie z 4.536,3 tys.zł w 2000r. do 5.247,2 tys.zł.(2003r.) oraz 6.959,9 tys.zł w budżecie 2004r. W wartościach realnych ich wartość zwiększyła się aż o 33,2%, odpowiednio z 5.223,9 tys.zł do 6.959,9 tys. zł. Jest to pozytywna tendencja w gospodarce finansowej gminy. W większości jednostek samorządowych notowano spadek tej grupy wpływów budżetowych.
Dochody gminy Pułtusk z udziałów w podatkach budżetu państwa w latach 2000-2004
Wyszczególnienie |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
|||||
|
w tys.zł |
w % |
w tys.zł |
w % |
w tys.zł |
w % |
w tys.zł |
w % |
w tys.zł |
w % |
Udziały w podatkach budżetu państwa |
4 536 276 |
100,00 |
4 846 654 |
100,00 |
4 935 390 |
100,00 |
5 144 325 |
100,00 |
6 959 959 |
100,00 |
|
||||||||||
podatek dochodowy od osób fizycznych |
4 365 328 |
96,23 |
4 675 706 |
96,47 |
4 768 360 |
96,62 |
5 065 062 |
98,46 |
6 889 959 |
98,99 |
podatek dochodowy od osób prawnych |
170 948 |
3,77 |
170 948 |
3,53 |
167 030 |
3,38 |
79 263 |
1,54 |
70 000 |
1,01 |
Źródło: obliczenia autora na podstawie danych budżetu gminy Pułtusk
Dochody budżetu Gminy Pułtusk z tytułu subwencji wzrosły w latach 2000-2004 w wartościach nominalnych z 8.499,5 tys.zł do 11.284,7 tys.zł w 2003r. oraz 10.458,5 tys.zł w 2004r., a w wartościach realnych zwiększyły się odpowiednio z 9.730,5 tys.zł do 11.284 tys.zł i 10.458,5 tys.zł
Dochody budżetu Gminy Pułtusk uzyskiwane z tytułu dotacji spadły z 3.878,3 tys.zł w 2000r. do 3.295,6 tys.zł w 2003r. oraz 2.426,3 tys.zł w 2004r. (spadek w wyniku zmian ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego), a w wartościach realnych odpowiednio z 4.466,3 tys.zł do 2.426,3 tys.zł., tj. o 45,7%.
Wydatki budżetu Gminy Pułtusk wzrosły w badanym okresie z 25.730,7 tys.zł w 2000r. do 30.167,3 tys.zł w 2003 r oraz 30.019,5 tys.zł planowanych w 2004r. W wartościach realnych oznacza to wzrost o 4,7%, z 29.631,5 tys.zł w 2000r. do 31.019,5 tys.zł w 2004r. Najwyższe realne wartości cechują lata 2001 i 2004.
Wydatki budżetu Gminy Pułtusk w latach 2000-2004 w tys.zł
Wyszczegól-nienie |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
Dynamika zmian 2004/2000 2000=100 ceny stałe |
||||
|
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące |
ceny stałe |
ceny bieżące i stałe |
|
wydatki ogółem |
25 730,68 |
29 631,45 |
28 890,64 |
32 045,49 |
28 271,19 |
29 701,72 |
30 167,26 |
30 770,60 |
31 019,48 |
104,68 |
wydatki bieżące |
22 196,54 |
25 561,54 |
25 449,18 |
28 228,23 |
25 542,49 |
26 834,94 |
27 174,37 |
27 717,86 |
25 889,00 |
101,28 |
wydatki inwestycyjne |
3 534,13 |
4 069,91 |
3 366,40 |
3 734,01 |
2 649,27 |
2 783,33 |
2 715,93 |
2 770,25 |
4 788,48 |
117,66 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych budżetowych gminy Pułtusk
Analiza dynamiki zmian wydatków w kolejnych latach w wartościach realnych wykazuje dość stabilną sytuację. W wartościach nominalnych miał miejsce ich stopniowy wzrost z maksymalną wartością planowaną w 2004r. Zanotowany w latach 2003-2004 realny wzrost wielkości wydatków ogółem (+4,7%) następował w sytuacji szybszego przyrostu wydatków inwestycyjnych (+17,7%) niż wydatków bieżących (+1,3%). W ostatnich latach jest to tendencja bardzo rzadko występująca w polskich gminach. W gospodarce budżetowej i polityce finansowej pożądanym jest dążenie do racjonalizacji wydatków bieżących. Politykę władz gminy Pułtusk w tym zakresie należy ocenić pozytywnie.
Utrzymaniu tendencji rozwoju gminy będzie sprzyjać realizacja modelu strategicznego zarządzania, bazującego na konsekwentnej polityce finansowej wykorzystującej takie instrumenty zarządzania jak strategia rozwoju, wieloletni plan inwestycyjny oraz wieloletni plan finansowy, a także prowadzony rachunek kosztów jednostkowych.
Warunkiem kształtowania dalszego rozwoju jest stałe monitorowanie wzajemnych relacji wzrostu wydatków bieżących i inwestycyjnych.
W obecnej sytuacji finansowej gminy wskazanym jest by tempo wzrostu dochodów przewyższało w najbliższych latach tempo wzrostu wydatków bieżących.
Warunkiem realizacji przyspieszonego wariantu rozwoju gminy będzie ustalenie proinwestycyjnych długookresowych proporcji podziału budżetu, w szczególności planowanych wydatków bieżących i inwestycyjnych. W kolejnych latach można zaproponować rozszerzenie frontu inwestycyjnego, bazując na wykorzystaniu zewnętrznych źródeł finansowania, w tym kredytów i pożyczek (zwłaszcza o charakterze preferencyjnym) oraz środków z funduszy europejskich. Warunkiem systematycznego zwiększania zakresu realizowanych zadań inwestycyjnych, a tym samym wzrostu bazy ekonomicznej miasta będzie dalsza racjonalizacja gospodarki budżetowej. Zasadnicze znaczenie ma tu umiejętny montaż finansowy projektów inwestycyjnych, bazujący na umiejętnym wykorzystaniu zewnętrznych źródeł finansowania.
Władze stanowiące i wykonawcze Gminy Pułtusk będą chciały realizować programy inwestycyjne, niezbędnym będzie racjonalne korzystanie z długu komunalnego, jako elementu montażu finansowego projektów. Na podstawie posiadanej prognozy budżetu należy wykonać symulacje pozwalające oszacować wielkość bezpiecznego długu oraz rodzaj instrumentu dłużnego dostosowanego do kondycji finansowej i programów inwestycyjnych miasta. Bezwzględnie należy unikać zaciągania długu na cele bieżącej konsumpcji.
W celu dokonania wieloletnich projekcji dochodów i wydatków budżetowych, uwzględniających trendy i kierunki rozwoju ekonomicznego gminy opracowany został zestaw założeń długoterminowej prognozy finansowej.
W modelu finansowym (link do strony) zestawiono źródła dochodów budżetowych za lata 2000-2004 oraz projekcje budżetu Gminy na lata przyszłe do roku 2015.
wg budżetu uchwalonego na 2004r.
Liczona w cenach stałych 2004 roku - dotyczy całego opracowania.
Struktura dochodów budżetu gminy Pułtusk w latach 2000-2004.
Wielkość i struktura dochodów własnych budżetu gminy Pułtusk w latach 2000-2004
Wyszczególnienie |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
Dochody własne -ceny bieżące w. zł |
8 490 768 |
9 203 116 |
9 138 937 |
10 632 064 |
11 481 120 |
Dochody własne -ceny stałe w tys. zł |
9 777 968 |
10 208 096 |
9 601 367 |
10 844 705 |
11 481 120 |
Dochody własne w % |
100,00 |
100,00 |
100,00 |
100,00 |
|
w tym w % |
|
|
|
|
|
Podatek od nieruchomości |
41,08 |
48,50 |
52,68 |
48,69 |
47,80 |
Podatek od środków transportu |
3,11 |
2,86 |
4,07 |
3,68 |
3,63 |
Karta podatkowa |
3,42 |
2,55 |
1,46 |
0,94 |
0,68 |
Podatek od spadków i darowizn |
1,05 |
0,86 |
0,94 |
0,83 |
0,76 |
Podatek od posiadania psów |
0,18 |
0,19 |
0,19 |
0,18 |
0,19 |
Podatek rolny i leśny |
5,45 |
5,52 |
5,49 |
5,35 |
5,00 |
Podatek od czynności cywilno-prawnych |
0,00 |
3,31 |
3,52 |
3,55 |
3,93 |
Opłata skarbowa |
8,72 |
3,68 |
3,35 |
2,94 |
3,79 |
Dochody z majątku gminy |
13,27 |
15,47 |
12,62 |
13,40 |
15,85 |
Darowizny |
0,00 |
1,68 |
1,35 |
1,49 |
3,04 |
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych budżetu gminy Pułtusk