DERMATOZY RUMIENIOWE, RUMIENIOWO- ZŁUSZCZAJĄCE I GRUDKOWE
Rumień wielopostaciowy (wysiękowy)
Są to obrzękowe, sinoczerwone rumienie,dobrze odgraniczone od otoczenia, niekiedy z obecnością pęcherzy na powierzchni, umiejscawiające się na skórze i błonach śluzowych jamy ustnej. Wyróżnia się postać łagodniejszą i ciężką. Czynnikiem etiologicznym mogą być: zakażenie wirusowe głównie herpes simplex, zakażenie bakteryjne zwłaszcza paciorkowcami, zakażenie płuc w ciężkich przypadkach, leki takie jak: sulfonamidy, barbiturany i salicylany.
Odmiana łagodniejsza- zmiany są rumieniowo-obrzękowe, o rozmaitym nasileniu objawów zapalnych; wykazują skłonność do tworzenia koncentrycznych figur i obrączek. Mogą powstawać pęcherze oraz zmiany krwotoczne. Najczęściej zlokalizowane na odsiebnych częściach kończyn górnych i dolnych, na błonach śluzowych jamy ustnej i okolic płciowych. Zmiany są symetryczne. Okres trwania jest kilkutygodniowy. Początek jest zazwyczaj nagły. Leczenie polega na podawaniu acyklowiru w przypadku zakażenia wirusem herpes simplex, dodatkowo leczenie odczulające oraz antybiotyki. Miejscowo na zmiany rumieniowe stosuje się kremy z zawartością steroidów.
Odmiana cięższa- rozróżnia się dwie ciężkie i ostro przebiegające odmiany rumienia wielopostaciowego:
a) odmianę Stevensa-Johnsona- pęcherze umiejscowione są głównie na błonach śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych, niekiedy oczu i nosa. Są zazwyczaj krótkotrwałe, w związku z czym przeważają nadżerki, przysychające w nawarstwione, krwotoczne strupy (zwłaszcza na wargach). Zmiany dotyczą głównie twarzy i tułowia. Wywołane jest przez leki lub zakażenie wirusowe. Leczenie ogólne polega na podawaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania oraz leków odczulających.
b) toksyczną nekrolizę- zmiany rumieniowe i pęcherzowe w obrębie skóry i błon śluzowych, powodują one spełzanie naskórka całymi płatami. Towarzyszą temu zmiany nadżerkowe i pęcherzowe na błonach śluzowych jamy ustnej, narządów płciowych, spojówek i rogówek. Początek jest nagły, często po zażyciu leku z powodu niewielkiej infekcji. Występuje wysoka gorączka. Stan ogólny chorych jest ciężki. Leczenie: podstawowe postępowanie jest takie, jak przy oparzeniu II stopnia, tj. podawanie płynów wieloelektrolitowych i osocza. Antybiotyki zaleca się jedynie w przypadku wtórnego zakażenia bakteryjnego z mniej rozległym spełzaniem naskórka.
Rumień trwały
Są to zwykle pojedyncze wykwity o brunatnym zabarwieniu, wyraźnie odgraniczone od otoczenia i stale nawracające w tej samej lokalizacji po zażyciu wywołującego leku. Zmiany leżą w poziomie skóry. Umiejscowienie jest rozmaite, okres trwania kilku- lub wielomiesięczny. Leczenie polega na odstawieniu leku wywołującego zmiany.
Rumień guzowaty
Są to ostrozapalne, bolesne guzy, umiejscowione głównie na przedniej powierzchni podudzi, nie ulegają rozpadowi i ustępują bez pozostawienia blizny. Czynnikami wywołującymi mogą być: zakażenie bakteryjne, zakażenie wirusowe, toksoplazmoza i leki (sulfonamidy, salicylany, gestageny). Wykwity guzowate są początkowo żywoczerwone, później przybierają odcień sinawy i sinobrunatny. Są zazwyczaj mnogie, o średnicy kilku centymetrów. Nie mają tendencji do rozpadu. Najczęstszym umiejscowieniem są podudzia, ale pojedyncze guzy mogą występować także na udach i przedramionach. Chorobie towarzyszy podwyższenie temperatury i bóle stawowe. Okres trwania wynosi 2-6 tygodni. Schorzenie jest częstsze jesienią i wiosną, niekiedy bywają nawroty. Leczenie zależy od czynników przyczynowych: antybiotyki o szerokim spektrum działania,ostawienie wywołującego leku. Miejscowo stosuje się maść ichtiolową.
Łupież różowy Giberta
Jest to łagodnie przebiegająca i samoistnie ustępująca choroba, cechująca się rumieniowo- złuszczającymi wykwitami w obrębie tułowia i dosiebnych częściach kończyn. Czynnikiem etiologicznym jest prawdopodobnie wirus herpes simplex 7. wykwitem podstawowym jest bladoróżowa plama o kształcie na ogół owalnym lub okrągłym, o powierzchni lekko złuszczającej się, zwłaszcza na obwodzie. Plama osiąga nieraz kilkucentymetrowe wymiary. Okres trwania wynosi 4-6 tygodni. Niekiedy zmianom towarzysz niewielki świąd.
Liszaj płaski
Jest to choroba autoimmunologiczna, która współistnieje często z innymi chorobami, np. WZW typu B, WZW typu C, cukrzyca. Jest to przewlekła choroba skóry, często również błon śluzowych. Wykwitami pierwotnymi są grudki o barwie czerwonej lub czerwono- brunatnej. Powierzchnia grudek jest lśniąca, grudki nie zlewają się ze sobą. Wykazują dodatni objaw Köbnera. Najczęściej lokalizują się na nadgarstkach, przedramionach, grzbietach stóp. Na błonie śluzowej jamy ustnej, najczęściej w linii zgryzu widoczne są białawe zmleczenia. Na płytce paznokciowej widoczne jest pogłębione pobruzdowanie poprzeczne. Leczenie polega na doustnym stosowaniu preparatów sterydowych, zewnętrznie podajemy preparaty immunosupresyjne, sterydowe i złuszczające. Leczeniem uzupełniającym jest naświetlanie promieniami UVA.