Moduł I

Wprowadzenie do zagadnień związanych z metodyką

Metody i techniki pracy z podmiotem

Cele:

— przedstawienie prowadzącego,

— prezentacja kursu, jego zagadnień i celów, a także zasad,

— zapoznanie się uczestników grupy,

— zebranie oczekiwań,

— wprowadzenie do przedmiotu,

— zapoznanie z różnymi podejściami wykorzystywanymi w pracy z uczniem,

— przypomnienie problemów występujących w różnych grupach wiekowych.

Temat 1

Organizacja zajęć. Prezentacja przedmiotu. Zapoznanie się uczestników kursu

Zagadnienia do dyskusji:

1. Kim jesteś? Opowiedz coś o sobie

2. Czego oczekujesz od tego kursu?

Temat 2

Metody i techniki pracy z uczniem

Ćwiczenie 1

Techniki pracy z uczniem

Poniedziałek

Polecenie

Dobierzcie się w 4 zespoły. W zespołach opracujcie i przygotujcie prezentację różnych podejść do pracy z uczniem: behawioralnego, poznawczego, systemowego i podmiotowego. Przedstawcie główne założenia i stosowane techniki w sposób ciekawy dla innych.

Termin umieszczenia w folderze zwrotnym: środa, godz. 24.00.

Czwartek

Zagadnienia do dyskusji:

1. Które podejście do jakich problemów?

2. Czy można stosować metody z innych podejść w podejściu podmiotowym?

3. Co oprócz ćwiczeń na warsztacie?

Temat 3

Problemy dzieci i młodzieży

Poniedziałek

Polecenie

Opracuj listę problemów, z jakimi borykają się dzieci.

Opracuj listę problemów młodzieży.

Termin umieszczenia w folderze zwrotnym: środa, godz. 24.00.

Czwartek

Zagadnienia do dyskusji:

1. Jaką rolę pełni pedagog w aspekcie tych problemów?

2. Co rozwijać u dzieci?

3. Co rozwijać u młodzieży?

4. Co rozwijać u osób dorosłych?

Moduł II

Wykład jako element warsztatu

Cele:

— wykształcenie umiejętności przygotowywania wykładów,

— wykorzystywanie prezentacji PowerPoint w pracy z młodzieżą.

Temat 1

Wykład

Ćwiczenie 1

Ciekawy wykład

Poniedziałek

Polecenie

Przygotuj wykład dotyczący jednego z problemów omawianych w poprzednim module. Określ grupę wiekową. Wciel się w rolę prowadzącego i zaprezentuj ten wykład pozostałym studentom.

Termin umieszczenia w folderze zwrotnym: czwartek, godz. 24.00.

Piątek

Polecenie

Zapoznaj się z pracami pozostałych studentów. Przekaż każdemu informację zwrotną dotyczącą jego pracy.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Jak powinny być prowadzone wykłady?

2. Opracuj wyznaczniki dobrze poprowadzonego wykładu.

3. Czy jest to skuteczna metoda? Plusy i minusy.

Niedziela

Polecenie

Opracuj swój wykład jeszcze raz w formie PowerPoint z wykorzystaniem ciekawych metod.

Termin umieszczenia pracy: środa, godz. 24.00.

Moduł III

Rozmowa a pogadanka

Informacja zwrotna

Cele:

— wprowadzenie rozróżnienia między rozmową a pogadanką,

— zdefiniowanie czynników wpływających na efektywność rozmowy,

— cechy poprawnej informacji zwrotnej,

— zwiększenie umiejętności udzielania informacji zwrotnej.

Temat 1

Rozmowa pedagogiczna

Ćwiczenie

Rozmowa

Poniedziałek

Polecenie

Dobierzcie się w pary. Waszym zadaniem będzie spotkać się na czacie i przeprowadzić ze sobą rozmowę, w której jedna osoba jest pedagogiem, a druga uczniem. Następnie zamieńcie się rolami.

Problem, z którym przychodzi osoba A: nieśmiałość, odizolowanie się od grupy.

Problem, z którym przychodzi osoba B: agresywne zachowanie, częste bójki, popychanie.

Zapis czatu oraz indywidualne refleksje po przeprowadzonej rozmowie (jak się czułeś w roli A i B, jakie emocje Ci towarzyszyły, co Ci pomogło, co było trudne, co łatwe?) umieśćcie w folderze zwrotnym do środy do godz. 24.00.

Czwartek

Przyjrzyjcie się pozostałym rozmowom. Udziel informacji zwrotnej pozostałym osobom zgodnie z zasadami udzielania prawidłowej informacji zwrotnej.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Cechy dobrej rozmowy.

2. Różnica między rozmową a pogadanką.

3. Blokady komunikacji między nauczycielem a dzieckiem (błędy nauczyciela).

Temat 2

Informacja zwrotna

Ćwiczenie

Informacja zwrotna

Poniedziałek

Wróć do poprzedniego modułu i przyjrzyj się informacjom zwrotnym, których udzieliłeś pozostałym osobom.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Jak powinna być skomponowana informacja zwrotna?

2. Kiedy udzielać informacji zwrotnej?

3. Jakie są cechy prawidłowej informacji zwrotnej?

4. W jakich celach udziela się informacji zwrotnych na warsztacie?

Czwartek

Wykonaj zadanie (załącznik).

Moduł IV

Bajka terapeutyczna

VAKOG

Cele:

— poznanie zasad tworzenia bajki terapeutycznej,

— zwiększenie umiejętności tworzenia bajek terapeutycznych dostosowanych do wieku dziecka i problemu.

Ćwiczenie

Bajka

Poniedziałek

Zagadnienie do dyskusji:

1. Cechy dobrej bajki terapeutycznej.

Wtorek

Polecenie

Ułóż bajkę terapeutyczną na jeden z tematów zaproponowanych przez prowadzącego (np. ból po stracie bliskiej osoby, strach przed dentystą, wyjazd rodzica do innego kraju, rozwód rodziców). Zamieść ją w folderze zwrotnym do piątku do godz. 24.00.

Sobota

Przeczytaj bajki pozostałych osób. Udziel informacji zwrotnej. Termin: niedziela, godz. 24.00.

Ćwiczenie 2

VAKOG

Poniedziałek

Przeczytaj

Każdy człowiek inaczej odbiera świat. Istnieją specjalne kanały sensoryczne, przez które postrzegamy rzeczywistość. Komunikacja w bardzo dużym stopniu zależy od tego, przez który z kanałów zmysłowych odbieramy świat.

Kanały sensoryczne (oczy, uszy, całe ciało), za pomocą których dana osoba pozyskuje i przechowuje informacje, obejmują modalność: wizualną, słuchową, kinestetyczną, węchową oraz smakową (Visual, Auditory, Kinesthetic, Olfactory, Gustatory — VAKOG).

Są to „filtry” powszechnie znane jako systemy przedstawiania rzeczywistości, które wykorzystujemy, postrzegając świat oraz przyswajając doznane doświadczenia.

System przedstawiania rzeczywistości za pomocą wizji wykorzystywany jest na dwa sposoby: w sposób otwarty — poprzez postrzeganie świata zewnętrznego, oraz wewnętrznie — w momencie kiedy w umyśle dokonujemy wizualizacji pozyskanych informacji.

Podobnie system przedstawiania rzeczywistości za pomocą słuchu wykorzystywany jest do wysłuchania głosów wewnętrznych i zewnętrznych.

Zmysł dotyku określany jest mianem kinestetycznego systemu przedstawiania rzeczywistości. Zewnętrzna modalność związana jest z czuciem, tzn. dotykiem, temperaturą oraz wilgocią. Wewnętrzna modalność kinestetyczna dotyczy zapamiętanych doznań, emocji, wewnętrznego uczucia równowagi oraz świadomości własnego języka ciała.

W kulturze świata zachodniego systemy przedstawiania rzeczywistości wizualnie, słuchowo i kinestetycznie są podstawowymi systemami. Zmysły węchu i smaku są mniej znaczące, zazwyczaj przyporządkowane są zmysłom kinestetycznym.

System reprezentacji a używane słowa:

System wzrokowy: widzieć, patrzeć, spoglądać, podejrzewać, wyobrażać, szpiegować, dostrzegać, ubarwiać, oświecać, obserwować, kolorowy, mglisty, jasny, ciemny, dalekowzroczny, szeroki, wysoki (różne przymiotniki dotyczące obrazu), perspektywa, obraz, pogląd, punkt widzenia, oko w oko, mieć coś na oku, wyglądać itd.

System słuchowy: słuchać, mówić, ogłuszać, przepowiadać, szeptać, podpowiadać, zgrzytać, wołać, wypowiadać, plotkować, cichy, melodyjny, dźwięczny, dudniący, małomówny, rozmowny, głuchy, piskliwy, głośny, echo, śpiew, rozmowa, rozgłos, pogłoska, plotka, brzmienie, być głuchym na czyjeś prośby, zgrany zespół, zasłyszane itp.

System kinestetyczny: działać, podnosić, przeprowadzać, wkraczać, rozważać, rozprowadzać, uruchomić, zakładać, mknąć, ciężki, ciepło, rozluźniony, podniosły, przesadzony, szorstki, ruchliwy, twardy, ułożony, zręczny, lodowaty, czynny, relaks, bezpieczny, położenie, wsparcie, zależność, temperatura, śliska sprawa, mocne więzy, podnieść kogoś na duchu, dmuchać na zimne itp.

Określenia niespecyficzne: myśleć, sądzić, oceniać, umieć, urzeczywistniać, zgadzać się, domyślać się, potrafić, spełniać, planować, badać, wartościowy, cenny, owocny, pozytywny itd.

Czwartek

Zagadnienia do dyskusji:

1. Który styl Ty preferujesz?

2. Jak wykorzystać tę wiedzę w praktyce?

3. Przejrzyj bajki innych osób i określ, jakim Twoim zdaniem są typem.

Moduł V

Warsztat jako metoda pracy

Cykl Kolba w planowaniu pracy z problemem

Cele:

— przedstawienie metody warsztatowej jako pracy z problemem,

— wzrost wiedzy dotyczącej stylów percypowania świata i ich wykorzystania w pracy pedagoga,

— umiejętność wykorzystania cyklu Kolba jako istotnego elementu zwiększenia oddziaływania pedagogicznego.

Ćwiczenie 1

Warsztat

Poniedziałek

Zagadnienia do dyskusji:

1. Przypomnij strukturę warsztatu.

2. Wymień cechy dobrego warsztatu.

3. Jakie zasady warsztatowe powinny panować? Kontrakt — zwierać czy nie?

4. Jak zacząć?

5. Jasność celów warsztatu — czy mówić wszystko?

Wtorek

Zaprojektuj w parach warsztat dla osób dorosłych dotyczący jednego z zaproponowanych problemów (np. asertywność, przemoc, nieśmiałość, komunikacja itp.).

Termin umieszczenia w folderze zwrotnym: piątek, godz. 24.00.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Rola prowadzącego warsztat.

2. Emocje w warsztacie.

3. Konfrontacja podczas warsztatu — czy konfrontować uczestnika z trudnościami? Kiedy? Jak?

Sobota

Przejrzyj warsztaty pozostałych grup. Udziel informacji zwrotnej.

Ćwiczenie 2

Cykl Kolba

Poniedziałek

Przeczytaj

Koncepcja uczenia się poprzez doświadczenie

Davida Kolba

Źródło: http://www.businessballs.com/kolblearningstyles.htm.

Koncepcja Davida Kolba opiera się na założeniu, że pełna nauka musi przejść przez wszystkie cztery fazy cyklu, co pozwoli na pełne zintegrowanie wiedzy w systemie poznawczym człowieka i wykształcenie umiejętności. Opierając konstrukcję procesu uczenia się na tych fazach, angażujemy cztery podstawowe czynności: odczuwanie, obserwację, myślenie i działanie.

Każdy człowiek preferuje oczywiście inny styl nauki, co tym bardziej podkreśla konieczność przejścia przez wszystkie fazy cyklu, aby każda osoba trafiła na swój wybrany styl. Cykl powinien rozpocząć się od konkretnego doświadczenia, ponieważ pobudza to dodatkowo emocje, a te, jak wiadomo, wpływają na proces uczenia się. Doświadczenie pozwala uczestnikom przeżyć daną sytuację tu i teraz, odczuć jej wpływ, co staje się podstawą do dyskusji i osobistych refleksji. Osobista refleksja natomiast otwiera możliwość wyciągnięcia ogólnych wniosków i teoretycznych hipotez dotyczących pewnych praw, co następnie można sprawdzić w działaniu.

Zagadnienie do dyskusji:

1. Jak wykorzystać cykl Kolba w praktyce?

Moduł VI

Praca z problemem, interwencja pedagogiczna

Zadanie

Poniedziałek

Z listy problemów (opis sytuacji) wybierz jeden. Zaprojektuj całościowe oddziaływanie pedagogiczne na ucznia z uwzględnieniem zespołu klasowego.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Co daje udział w grupie warsztatowej?

2. Interwencja — indywidualnie czy w grupie?

Czwartek

Przejrzyj pozostałe warsztaty i udziel informacji zwrotnej.

Lista sytuacji

1. W klasie jest dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. Zdiagnozowano, że pozostałe dzieci znalazły w nim „kozła ofiarnego”. X reaguje bardzo szybko na zaczepki, więc łatwo jest obarczyć go winą. Jednocześnie jest on innego wyznania, co pokazuje niską akceptację inności u dzieci.

2. W klasie pojawiły się kradzieże i przemoc. Jak dotąd nikogo nie złapano za rękę, co świadczy o tym, że część dzieci jest zastraszona i nie zgłasza nauczycielowi swoich obaw ani nie informuje o zdarzeniach, które mają miejsce.

3. Dzieci w klasie są dość nieśmiałe i mają trudności w nawiązywaniu relacji. Ostatnio okazało się, że problemem jest radzenie sobie z lękiem i sytuacjami stresowymi. Przed klasówką w klasie panuje ogromne napięcie, część dzieci doświadcza też objawów psychosomatycznych.

4. Jedno z dzieci w klasie padło ofiarą napadu i obecnie przebywa w szpitalu (jego zdrowiu i życiu nie zagraża niebezpieczeństwo).

5. Okazało się, że uczniowie danej klasy dość intensywnie eksperymentują z alkoholem i papierosami, co więcej, część dzieci jest zmuszana do brania udziału w takich zabawach (jest to modne, takie osoby są popularne).

DZIAŁANIE

SPRAWDZANIE

PRAGMATYKA

TEORIE

WNIOSKI

REFLEKSJA

OBSERWACJA

KONKRETNE

DOŚWIADCZENIE

---