Zakład Chemii Fizycznej
Laboratorium Studenckie
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA 5
REFRAKTOMETRIA
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Ddf
WYPOSAŻENIE ĆWICZENIA:
Aparatura i urządzenia:
Refraktometr
Ultratermostat
Pipetki
Odczynniki:
Zestaw alkoholi:
Metylowy
n-propylowy
izopropylowy
n-butylowy
n-amylowy
n-heksylowy
n-heptylowy
benzylowy
alkohol metylowy do przemywania pipetek
glikol etylowy
PRZEBIEG POMIARÓW:
Gęstość roztworów wodnych metanolu wyznacza się metodą piknometryczną. Przed przystąpieniem do pomiarów należy piknometry dokładnie wymyć wodą, a następnie acetonem, po czym osuszyć suszarką. Włączyć ultratermostat i ustawić temperaturę 250C. Przed napełnieniem wodą sprawdzamy wagę piknometru do czwartego miejsca po przecinku. Po dokładnym zważeniu próżnego piknometru należy go napełnić wodą redestylowaną aż po brzegi, potem zamknąć zatyczką. Należy zwrócić uwagę, aby na ściankach piknometru nie pozostały pęcherzyki powietrza. Następnie umieszcza się piknometry w ultratermostacie, w temperaturze 25ºC. Po upływie około 15 min. należy wyjąć oba piknometry, obetrzeć je dokładnie suchą bibułą i sprawdzić, czy ciecz wypełnia całą rurkę kapilarną zatyczki. Podczas osuszania piknometru należy uważać , aby nie zagrzewać go w dłoni !!! Następnie waży się piknometr (m ). Różnica mas piknometru napełnionego wodą i piknometru próżnego określa masę wody zawartej w piknometrze w danej temperaturze (mw -mo ). Skąd na podstawie tabel podających zależność gęstości wody od temperatury znajduje się objętość piknometru.
gdzie:
mw - masa piknometru z wodą
mo - masa próżnego piknometru
dw - gęstość wody w temperaturze pomiaru
Analogicznie postępuje się przy pomiarze gęstości roztworów woda-metanol, prowadząc równoległe dwa pomiary z tą samą cieczą. Gęstość oblicza się z zależności:
gdzie:
mi- masa piknometru z metanolem lub badanym roztworem
mo- masa piknometru
Vp- obliczona objętość piknometru
di'- obliczona gęstość badanego roztworu w temperaturze pomiaru
Tak wyznaczona gęstość błędem systematycznym wynikającym z nieuwzględnieniu wyporu powietrza. Należy więc ją przeliczyć według wzoru:
gdzie:
dw- gęstość wody w tej temperaturze
OTRZYMANE WYNIKI:
Wyniki pomiarów zestawione w tabeli:
Ułamek molowy CH3OH w roztworze |
Gęstość roztworu di [g/cm3] pomI pomII |
Gęstość roztworu średnia droz [g/cm3] |
Objętość molowa roztworu V [cm3/mol] |
Objętość mo- Lowa roztwo- ru dosk. Vd [cm3/mol] |
Eksces objętości molowej VE [cm3/mol] |
|
0,0 |
|
|
|
|
|
|
0,2 |
|
|
|
|
|
|
0,4 |
|
|
|
|
|
|
0,5 |
|
|
|
|
|
|
0,6 |
|
|
|
|
|
|
0,8 |
|
|
|
|
|
|
TOK OBLICZEŃ:
Objętości molowe oblicza się z zależności:
gdzie:
xmet - ułamek molowy metanolu w roztworze
M
, Mmet - ciężar cząsteczkowy wody oraz metanolu
d
, dmet - gęstość wody i metanolu
droz - gęstość roztworu (uśredniona)
Ekscesy objętości molowej dla poszczególnych roztworów oblicza się ze wzoru:
W oparciu o otrzymane wyniki sporządziliśmy wykres:
, obrazujący odchylenia od roztworu doskonałego w układzie woda-metanol.
WYKRES:
WNIOSKI: