Informacja dla organizatorów wypoczynku dla dzieci i młodzieży.
Zgodnie z art.l pkt. 5 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej - (Dz. U. z 1998 r. Nr 90, poz.575 z późn. zm.) do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w ośrodkach wypoczynku.
Wymagania dotyczące organizacji placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 21 stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U z 1997r. Nr 12, poz.67, zm. Dz. U z 1997r. Nr 18, póz. 102).
§ 6.1. w/w rozporządzenia „Placówka może podjąć działalność po przedstawieniu przez organizatora wypoczynku Kuratorowi Oświaty właściwemu ze względu na lokalizacje placówki m.in. karty kwalifikacyjnej obiektu w terminie nie późniejszym niż 14 dni przed terminem rozpoczęcia działalności placówki wypoczynku (nie dotyczy obozów wędrownych oraz form wypoczynku organizowanych poza granicami kraju).
Zgodnie z pkt IX Załącznika Nr l Karta kwalifikacyjna obiektu, organizator zobowiązany jest do uzyskania m.in. pozytywnej opinii właściwego terenowo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. W celu jej uzyskania należy odpowiednio wcześniej, biorą pod uwagę konieczność terminowego zgłoszenia placówki Kuratorowi Oświaty, podać:
pełną nazwę, adres i numer telefonu organizatora;
dokładną nazwę i adres placówki;
liczbę planowanych turnusów oraz terminy ich trwania; liczbę uczestników
na poszczególnych turnusach;
przewidywane miejsce i sposób żywienia uczestników wypoczynku;
aktualny (pozytywny) wynik badania wody.
Organizatorzy wypoczynku pod namiotami na obozowiskach bez stałej infrastruktury powinni przedłożyć plan zagospodarowania obozu z uwzględnieniem:
sposób zaopatrzenia w wodę ze wskazaniem punktu poboru wody i wynikiem wody;
sposób postępowania z odpadami stałymi i ściekami (gromadzenie, usuwanie bieżące),
lokalizację części mieszkalnej, kuchni z zapleczem i jadalnią, ambulatorium,
umywalni i ustępów oraz pojemników na śmieci.
W trakcie trwania wypoczynku każda placówka wypoczynku winna posiadać:
kartę kwalifikacyjną obiektu;
wynik badania wody;
kopie umowy na wywóz nieczystości;
książkę kontroli sanitarnej;
dokumentację zdrowotną personelu;
dokumentację zdrowotną uczestników;
Decydując się na lokalizację obiektu wypoczynku, organizator powinien zwrócić uwagę na warunki bezpieczeństwa (m.in. położenie obiektu względem torów kolejowych, szos) jak również atrakcyjność terenu).
Wymagania wobec organizatorów wypoczynku w budynkach stałych:
Obiekt przeznaczony na wypoczynek dzieci i młodzieży powinien być: zaopatrzony w wodę ciepłą i zimną, podłączony do kanalizacji ogólnej lub zbiornika bezodpływowego, posiadać wydzielone i odpowiednio urządzone miejsce do gromadzenia odpadów stałych. Budynek musi posiadać odpowiednią wentylację oraz oświetlenie (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - Dz. U. z 2002r. Nr 75, póz. 690 z póz. zm.)
Obiekt przeznaczony na wypoczynek dzieci i młodzieży powinien spełniać wymogi bezpieczeństwa i higieny, dysponować odpowiednią liczbą miejsc noclegowych, biorąc pod uwagę zalecaną normę powierzchni sypialni na jedną osobę 3 m2. Odpowiednie normy powierzchni powinny być również zachowane w jadalni i świetlicy (l m2 na osobę) oraz w izolatce (3 m2) - załącznik Nr l do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania - Dz. U. z 1997r. Nr 12, poz.67, zm. Dz. U z 1997r. Nr 18, póz. 102).
Sypialnie oprócz łóżek pojedynczych powinny być wyposażone przynajmniej w szafki ubraniowe, szafki nocne, wieszaki.
Pomieszczenie higieniczno — sanitarne:
Pomieszczenia sanitarne powinny być oddzielnie dla dziewcząt i chłopców, zaopatrzone w ciepłą i zimną wodę, mydło, suszarki lub ręczniki jednorazowe, papier toaletowy, półki na przybory toaletowe, wieszaki na ręczniki i odzież, lustra ( załącznik Nr l
do w/w.
Należy zachować standardy dostępności do urządzeń sanitarnych:
l umywalka na 5 osób,
l miska ustępowa na 10 dziewcząt
l miska ustępowa i l pisuar na 20 chłopców
l natrysk na 15 osób.
Szkolne schroniska młodzieżowe całoroczne i sezonowe:
Szkolne schronisko młodzieżowe całoroczne powinno być zlokalizowane w samodzielnym budynku lub w wydzielonej części budynku oraz dysponować co najmniej 30 miejscami noclegowymi (40 % z nich powinno znajdować się w pomieszczeniach nie większych niż ośmioosobowe).
Szkolne schronisko młodzieżowe sezonowe powinno być organizowane w pomieszczeniach szkoły lub bursy oraz dysponować co najmniej 25 miejscami noclegowymi. Powierzchnia mieszkalna na jedną osobę nie powinna być mniejsza niż 2,5 m2 przy łóżkach jednopoziomowych oraz 1,5 m2 przy łóżkach piętrowych. Sypialnie powinny być wyposażone
w łóżka lub tapczany, kołdry lub koce, bieliznę pościelową, szafy ubraniowe lub wieszaki, stół, krzesła lub taborety (jedno na jedna osobę), lustro i kosz na śmieci.
W schronisku powinno być wyodrębnione pomieszczenie na przechowywanie bagażu i sprzętu turystycznego oraz pomieszczenie do suszenia odzieży.
Szkolne schronisko młodzieżowe powinno posiadać:
łazienki wyposażone w: umywalki z lustrem (l umywalka na 10 osób
w schroniskach stałych, na 15 osób w sezonowych), natryski ( jeden natrysk
na 20 osób), toaletę (jedno oczko ustępowe na 15 osób),
kuchnię samoobsługową wyposażoną w sprzęt kuchenny (w schroniskach sezonowych
może być to wyodrębnione pomieszczenie do przygotowywania posiłków),
jadalnię,
świetlicę ( w schroniskach sezonowych funkcje świetlicy może spełniać jadalnia
lub inne wyznaczone miejsce spożywania posiłków).
Wymogi wobec obozów pod namiotami:
Obóz powinien być zlokalizowany z dala od obiektów uciążliwych dla otoczenia oraz z dala od wód zalewowych. Wielkość terenu powinna umożliwiać swobodne rozbicie obozu. Każdy obóz powinien mieć wyodrębnione strefy: mieszkalną, żywieniową, sanitarną, sportową. W skład części mieszkaniowej wchodzą: namioty mieszkalne uczestników, kadry obozu, świetlica oraz namioty zespołu służby zdrowia.
Obóz powinien być zaopatrzony w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 203, póz. 1718).
Namioty mieszkalne muszą być wyposażone w wieszaki na ubrania i ręczniki oraz w półki na plecaki, przybory toaletowe, obuwie. Zabrania się przechowywania odzieży bezpośrednio na ziemi. Kanadyjki lub łóżka polowe należy ustawiać z zachowaniem zasady swobodnego dostępu przynajmniej do jednaj z dłuższych stron. Szerokość przejść powinna wynosić co najmniej 40 -50 cm. zabrania się układania posłań bezpośrednio na ziemi.
Jeśli na terenie obozu nie ma stałego zaplecza sanitarnego, należy zorganizować dla uczestników wypoczynku umywalnie oraz sanitariaty, oddzielane dla dziewcząt i chłopców. Umywalnie powinny być zlokalizowane co najmniej 15 m od bloku żywieniowego i co najmniej 20 m od miejsca poboru wody. Powinny być wyposażone w: miednice (jedna na 10 osób], powinien być zapewniony dostęp do ciepłej wody, środki czyszczące, wieszaki na ubrania, podest lub podłoga. Miednice po każdorazowym użyciu powinny być myte.
Ubikacje należy zlokalizować w odległości 50-100 m od obozu. Zaleca się stosowanie ubikacji przenośnych. Budowa latryn jest uzależniona od uzyskania zgody na ich budowę od właściwych terenowo władz samorządowych. Przewiduje się jedno oczko ustępowe na 15 osób. Dojście do sanitariatów powinno być dobrze oznakowane, widoczne także w nocy. Sanitariaty powinny być regularnie dezynfekowane.
Obóz powinien mieć podpisaną umowę na wywóz nieczystości stałych z wyspecjalizowaną firmą. Miejsce składowania odpadów stałych należy umieścić w odległości przynajmniej 20 m od pozostałych części obozu.
Opieka medyczna:
Wszyscy organizatorzy wypoczynku zobowiązani są zapewnić opiekę medyczną nad uczestnikami wypoczynku, na miejscu lub doraźnie (wymagane jest posiadanie podpisanej umowy).
Stałą opiekę kadry medycznej są zobowiązani zapewnić organizatorzy obozów pod namiotami, przy liczbie uczestników większej niż 30 osób. Dla mniejszych jednostek wyznacza się przeszkoloną osobę pełniącą obowiązki w zakresie udzielania podstawowej i pierwszej pomocy.
W placówce musi znajdować się apteczka wyposażona w środki do udzielania pierwszej pomocy wraz z instrukcją jej udzielania.
Bloki żywieniowe:
Pomieszczenia żywieniowe, ich stan techniczny, wielkość i wyposażenie powinny zapewniać dostateczną przestrzeń roboczą pozwalającą na wykonywanie wszystkich czynności w warunkach higienicznych oraz stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP).
W głównej mierze należy wrócić uwagę na zaopatrzenie w wodę pitną ciepłą i zimną, spełniającą wymagania określone w przepisach, stan zdrowia personelu (dokumentacje medyczną), warunki przechowywania żywności i przygotowywania posiłków. Należy zwrócić również uwagę na warunki i sposób magazynowania żywności, obróbki warzyw i owoców, sposób dezynfekcji jaj.
Powinny być wyraźnie wyodrębnione stanowiska przyrządzania posiłków, ich wydawania oraz mycia i dezynfekcji naczyń stołowych.
Dla personelu kuchennego należy zapewnić odrębne zaplecze sanitarne.
W placówce powinna znajdować się dokumentacja dotycząca dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej (instrukcje lub procedury dotyczące higieny osobistej pracowników, procesów mycia i dezynfekcji, kontroli przechowywania produktów spożywczych nietrwałych, usuwania odpadów i ścieków, dokumenty dostaw surowców, produktów, w przypadku cateringu, warunki transportu).
Zajęcia rekreacyjne:
Przy organizowaniu wycieczek górskich i sportów wodnych oraz korzystaniu z kąpielisk organizator zobowiązany jest stosować się do przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997r w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne (Dz. U. z 1997r. Nr 57, póz. 358).
Woda w kąpieliskach, z których korzystają uczestnicy wypoczynku, powinna odpowiadać wymaganiom zawartym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002r ( Dz. U. z 2002r, Nr 183, póz. 1530).
Wykaz aktów prawnych:
Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14.03.1985 r. (Dz.U. z 1998 r.
Nr 90, poz.575 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 06.09.2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz.U. Nr 126,
póz. 1384 z póżn. zm.).
Ustawa z dnia 11.05. 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia
(Dz.U. Nr 31 z 2005 r., póz. 265 - tekst jednolity).
Rozporządzenie (WE) Nr 852 / 2004 Parlamentu Europejskiego i rady z dnia
29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (D. Urz. UE L 139
z 30.03.2004r).
Ustawa z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.
Nr 132, póz. 622 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, póz. 628 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 03.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych - tekst
jednolity (Dz.U. Nr 121, póz. 1266 z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21.01.1997 r. w sprawie
warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży
szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. Nr 12, póz. 67,
z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie
warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. z 2002r. Nr 75, póz. 690 z póz. zm.)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19.08.2004 r. w sprawie
obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi
hotelarskie (Dz.U. z 2006 r. Nr 22, póz. 169 - tekst jednolity).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19.11.2002 r. w sprawie wymagań
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 203, póz. 1718).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 06.05.1997 r. w sprawie określenia
warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających,
kąpiących się i uprawiających sporty wodne (Dz.U. Nr 57, póz. 358).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.12.2004 r. w sprawie zakresu
i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U.
Nr 282, póz. 2814).
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 07.03.2005 r. w sprawie
ramowych statutów placówek publicznych (Dz.U. Nr 52, póz. 466). [Dot.
schronisk młodzieżowych].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 07.03.2005 r.
w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych,
warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad
odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach.
(Dz.U. Nr 52, poz.467 z późn. zm.). [Dot. schronisk młodzieżowych].