Wyspecjalizowane organizacje turystyczne
W ramach funkcjonującego w Polsce systemu turystyki istnieje szereg wyspecjalizowanych jednostek wspierających rozwój tej dziedziny. Należą do nich m.in. takie, organizacje, jak: Polska Organizacja Turystyczna, Regionalne Organizacje Turystyczne, Lokalne Organizacje Turystyczne, Polska Agencja Rozwoju Turystyki.
1.1. Polska Organizacja Turystyczna - POT
W listopadzie 1995 r., podczas obrad Kongresu Turystyki Polskiej, została przedstawiona propozycja utworzenia Narodowej Organizacji Turystycznej jako organu zajmującego się sprawami promocji turystycznej Polski. Koncepcja ta, oparta na założeniu, że w celu efektywnego kierowania gospodarką turystyczną należy rozdzielić funkcje wykonawcze od legislacyjnych, została zrealizowana w postaci utworzonej w 1999 r. Polskiej Organizacji Turystycznej.
Polska Organizacja Turystyczna jest państwową osobą prawną powstałą na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 62, poz. 689 z późniejszymi zmianami). Nadzór nad Organizacją sprawuje minister kierujący działem administracji rządowej Turystyka. POT została utworzona w celu wzmocnienia promocji Polski w dziedzinie turystyki w kraju i za granicą. Celem działalności POT jest również tworzenie warunków do współpracy administracji rządowej, samorządów terytorialnych, organizacji zrzeszających przedsiębiorców turystycznych oraz stowarzyszeń turystycznych.
Do szczegółowych zadań Polskiej Organizacji Turystycznej należy:
- zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie,
- inicjowanie, opiniowanie, wspomaganie planów i wieloletnich programów rozwoju oraz modernizacji infrastruktury turystycznej, zwłaszcza pod kątem podniesienia jakości usług turystycznych i rozwoju produktów turystycznych,
- stwarzanie instytucjonalnych warunków współpracy administracji rządowej, samorządów terytorialnych, organizacji przedsiębiorców oraz stowarzyszeń turystycznych w zakresie ich działań na rzecz promocji turystycznej Polski,
- inspirowanie tworzenia regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych.
Cele i zadania Polskiej Organizacji Turystycznej realizowane są poprzez:
- publikowanie materiałów promocyjnych oraz organizowanie stoisk narodowych na targach turystycznych, przygotowywanie wystaw, pokazów, kongresów i seminariów, jak również upowszechnianie wiedzy o Polsce jako kraju atrakcyjnym turystycznie, w szczególności za pośrednictwem Polskich Ośrodków Informacji Turystycznej,
- przeprowadzanie analiz statystycznych i marketingowych, ekspertyz i studiów prognostycznych z zakresu turystyki,
- inicjowanie oraz wspieranie organizacyjne działań podejmowanych przez właściwe organy administracji rządowej i państwowe jednostki organizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje zrzeszające przedsiębiorców z dziedziny turystyki na rzecz rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej pod kątem podniesienia jakości usług turystycznych i rozwoju produktów turystycznych,
- zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie oraz wspomaganie prac nad utworzeniem i rozwojem systemu rezerwacji usług turystycznych,
- opiniowanie w przedmiocie strategicznych z punktu widzenia interesów Polski planów przygotowywanych przez właściwego ministra, jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje zrzeszające przedsiębiorców z dziedziny turystyki,
- inspirowanie tworzenia regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych.
Polska Organizacja Turystyczna w bieżącej działalności uwzględnia założenia rządowej Strategii Rozwoju Turystyki w latach 2001-2006 oraz Programu Działania POT na lata 2001-2004. Biorąc pod uwagę wymienione dokumenty programowe, praca POT skoncentrowana jest obecnie w czterech głównych obszarach:
1. Promocja Polski na rynkach zagranicznych realizowana poprzez:
a) własne ośrodki zagraniczne, a także przy współpracy z innymi polskimi instytucjami (wydziały ekonomiczno-handlowe w ambasadach, instytuty polskie);
b) organizację wycieczek studyjnych w Polsce dla zagranicznych dziennikarzy i organizatorów turystyki;
c) uczestnictwo w targach i wystawach turystycznych.
2. Działalność promocyjna na rynku krajowym realizowana poprzez:
a) współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami turystycznymi;
b) pomoc w tworzeniu regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych oraz współpracę z już istniejącymi jednostkami tego typu;
c) zapewnienie funkcjonowania krajowego systemu informacji turystycznej.
3. Promocja Polski jako kraju turystyki biznesowej realizowana przez wyspecjalizowaną jednostkę POT pod nazwą Biuro Kongresów Polska,
Działalność wydawnicza obejmująca przygotowanie materiałów promocyjnych (samodzielnie oraz we współpracy z organizacjami regionalnymi).
Określonym powyżej głównym zadaniom Polskiej Organizacji Turystycznej odpowiada jej struktura wewnętrzna, na którą składają się następujące jednostki:
1. Dyrekcja Rynków Zagranicznych, której podlegają ośrodki zagraniczne POT w następujących krajach:
• RFN - siedziba w Berlinie,
• Austria - siedziba w Wiedniu,
• Węgry - siedziba w Budapeszcie,
• Belgia - siedziba w Brukseli,
• Holandia - siedziba w Amsterdamie,
• Włochy - siedziba w Rzymie,
• Francja - siedziba w Paryżu,
• Wielka Brytania - siedziba w Londynie,
• Szwecja - siedziba w Sztokholmie,
• USA - siedziba w Nowym Jorku,
• Hiszpania — siedziba w Madrycie,
• Rosja - siedziba w Moskwie,
• Japonia - siedziba w Tokio.
2. Biuro Konferencji i Kongresów Polska,
3. Dyrekcja Rynku Krajowego,
4. Dyrekcja Wydawnictw i Szkoleń,
5. Dyrekcja Organizacyjno-Finansowa.
Funkcje organów Polskiej Organizacji Turystycznej pełnią: prezes oraz Rada POT. Prezesa POT powołuje i odwołuje minister właściwy ds. turystyki (obecnie minister gospodarki i pracy), po zasięgnięciu opinii Rady POT. Prezes kieruje Polską Organizacją Turystyczną przez okres nie dłuższy niż dwie czteroletnie kadencje, przy pomocy wiceprezesów (od 1 do 3).
Rada Polskiej Organizacji Turystycznej może liczyć 12-18 członków powoływanych przez ministra właściwego ds. turystyki, spośród kandydatów przedstawionych przez: administrację rządową, jednostki lub ogólnopolskie reprezentacje samorządu terytorialnego oraz przez samorząd gospodarczy i zawodowy, jak również stowarzyszenia turystyczne. Do głównych zadań Rady POT należy przyjmowanie planów finansowych i programowych działalności POT, opiniowanie kandydatów na stanowisko prezesa i wiceprezesów oraz określanie zasad wynagradzania i kwalifikacji pracowników POT.
Ponadto przy Polskiej Organizacji Turystycznej działają nieformalne zespoły o charakterze konsultacyjno-informacyjnym: Forum Regionów, Forum Turystyki Przyjazdowej, Forum Polonijne i Forum Informacji Turystycznej.
Ryc. 1. Struktura organizacyjna POT wraz z otoczeniem instytucjonalnym
Ośrodki zagraniczne POT (13 placówek)
Finansowanie działalności Polskiej Organizacji Turystycznej
Głównym źródłem finansowania działalności Polskiej Organizacji Turystycznej są dotacje budżetowe. Ponadto POT może pozyskiwać środki finansowe pochodzące z prowadzonej działalności gospodarczej, obejmującej w szczególności usługi wydawnicze, doradcze, szkoleniowe, informacyjne, reklamowe, wystawiennicze, informatyczne oraz badanie rynku i analizy gospodarcze.
Polska Organizacja Turystyczna dysponowała w 2004 r. budżetem w wysokości 35,6 min zł, z których 19 min zł przeznaczono na działalność promocyjną za granicą. Pozostałą część skierowano na finansowanie promocji krajowej, budowanie systemu informacji turystycznej, wydawnictwa promocyjne, organizację krajowych imprez studyjnych, turystyczne badania marketingowe oraz pokrycie kosztów administracyjnych POT w Polsce i za granicą.
Tab. 1. Wysokość budżetu POT w latach 2001-2004
Rok |
Wysokość budżetu POT w min zł |
W tym na promocję zagraniczną |
2001 |
40,6 |
26,2 |
2002 |
27,2 |
15,7 |
2003 |
33,9 |
17,8 |
2004 |
35,6 |
19,0 |
1.2. Regionalne i Lokalne Organizacje Turystyczne
Funkcjonowanie sprawnego i efektywnego systemu promocji turystycznej na poziomie ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym powinno opierać się na sieci wzajemnie współpracujących ze sobą organizacji. Funkcje te pełnią:
- na poziomie ogólnokrajowym: Polska Organizacja Turystyczna,
- na poziomie wojewódzkim: Regionalne Organizacje Turystyczne,
- na poziomie lokalnym: Lokalne Organizacje Turystyczne.
Regionalne Organizacje Turystyczne
Podstawowym zadaniem tych organizacji jest wspieranie rozwoju turystyki w regionach - województwach. Są one jednocześnie niezbędnymi partnerami dla Polskiej Organizacji Turystycznej w zakresie koordynowania krajowego systemu informacji turystycznej oraz promocji regionalnej za granicą.
Do celów szczegółowych działalności Regionalnych Organizacji Turystycznych należy:
- tworzenie i upowszechnianie wizerunku województwa jako regionu atrakcyjnego turystycznie w kraju i za granicą,
- integracja środowisk samorządu terytorialnego, gospodarczego i zawodowego oraz osób, instytucji i organizacji zainteresowanych rozwojem turystycznym województwa,
- zwiększanie liczby turystów odwiedzających województwo,
- wzrost wpływów z turystyki,
- poprawa infrastruktury turystycznej w województwie,
- stworzenie regionalnego systemu informacji turystycznej oraz włączenie go w krajowe zarządzanie systemem „it",
- inicjowanie tworzenia, a następnie wspomaganie i współpraca z lokalnymi organizacjami turystycznymi,
- inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej,
- koordynacja działań promocyjnych podejmowanych w województwie,
- stworzenie platformy współpracy podmiotów gospodarczych turystyki z władzami regionalnymi i krajowymi.
Regionalne Organizacje Turystyczne mają status stowarzyszeń z możliwością zrzeszania jako członków zwyczajnych zarówno osób fizycznych, jak i prawnych (możliwość taką daje szczególny zapis w ustawie o Polskiej Organizacji Turystycznej, będący przepisem szczególnym w stosunku do ustawy Prawo o stowarzyszeniach -Dz.U. z 1990 r. Nr 20, poz. 104 zpóźn. zm.). Dlatego też, powstałe na podstawie powyższych przepisów Regionalne Organizacje Turystyczne zrzeszają jednostki samorządu terytorialnego (wszystkich szczebli, ze szczególnym uwzględnieniem samorządów województw), organizacje gospodarcze i zawodowe branży turystycznej, jak również pojedyncze przedsiębiorstwa turystyczne. Stanowią one tym samym regionalne platformy współpracy wszystkich podmiotów zainteresowanych rozwojem turystyki w województwie. Spośród wszystkich województw jedynie na Mazowszu nie utworzono dotychczas Regionalnej Organizacji Turystycznej.
Tab. 2. Regionalne Organizacje Turystyczne w Polsce
Nazwa własna organizacji |
Data rejestracji |
Dolnośląska Organizacja Turystyczna |
styczeń 2001 r. |
Kujawsko-Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna |
w trakcie rejestracji |
Małopolska Organizacja Turystyczna |
26.10.2001 r. |
Opolska Organizacja Turystyczna |
25.06.2003 r. |
Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna |
w trakcie rejestracji |
Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna |
21.06.2004 r. |
Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna |
30.01.2002 r. |
Podlaska Organizacja Turystyczna |
22.10.2002 r. |
Pomorska Organizacja Turystyczna |
14.11.2003 r. |
Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego |
12.03.2002 r. |
Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego |
7.07.2002 r. |
Śląska Organizacja Turystyczna |
w trakcie rejestracji |
Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna |
29.01.2003 r. |
Wielkopolska Organizacja Turystyczna |
5.11.2003 r. |
Zachodniopomorska Organizacja Turystyczna |
7.05.2001 r. |
Lokalne Organizacje Turystyczne
Na najniższym poziomie terytorialnym działają lokalne organizacje turystyczne, zrzeszające gminy i powiaty, a także miejscowe podmioty gospodarcze i organizacje społeczne zainteresowane rozwojem turystyki na swoim terenie. Do najważniejszych zadań lokalnych organizacji turystycznych należy:
1. Gromadzenie i aktualizacja informacji na temat miejscowych walorów i oferty turystycznej.
2. Tworzenie i rozwój oferty turystycznej powstałej na bazie lokalnych walorów.
3. Integracja społeczności lokalnej na rzecz poprawy atrakcyjności turystycznej własnych miejscowości.
Lokalne organizacje turystyczne (podobnie jak regionalne) zakładane są jako stowarzyszenia, z możliwością zrzeszania się w nich także osób prawnych. Należy jednak pamiętać, że organizacje pełniące funkcje lokalnych organizacji turystycznych istniały już wcześniej, przed wejściem w życie aktualnych przepisów określających zasady ich funkcjonowania. Działały one często jako komunalne zakłady budżetowe (jednostki budżetowe), spółki prawa handlowego lub fundacje. Zgodnie z obowiązującym prawem mogą one w dalszym ciągu funkcjonować i prowadzić dotychczasową działalność bez potrzeby zmiany statusu prawnego .]
Tab. 3. Lokalne Organizacje Turystyczne w Polsce |
(wg stanu w lipcu 2004 r.) |
|
Nazwa Lokalnej Organizacji Turystycznej |
Siedziba |
|
Stowarzyszenie Poleska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Włodawa |
|
Kluczborska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Kluczbork |
|
Krynicka Organizacja Turystyczna |
Krynica |
|
Suwalsko-Sejneńska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Suwałki |
|
Nadbużańska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Łosice |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna w Łebie |
Łeba |
|
Sądecka Organizacja Turystyczna |
Nowy Sącz |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna w Przemyślu |
Przemyśl |
|
Karkonoska Organizacja Turystyczna „Śnieżka" |
Karpacz |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Beskid Niski" |
Krosno |
|
Piwniczańska Organizacja Turystyczna |
Piwniczna-Zdrój |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Kłodzkiej |
Kłodzko |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Bory Tucholskie" |
Chojnice |
|
Gdańska Organizacja Turystyczna |
Gdańsk |
|
Stowarzyszenie Turystyczne Kaszuby |
Kartuzy |
|
Jurajska Organizacja Turystyczna w Zawierciu |
Zawiercie |
|
Stowarzyszenie Turystyczne Leszno - Region |
Leszno |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Ząbkowickiej |
Ząbkowice Śląskie |
|
Gminna Organizacja Turystyczna „Tabor" |
Rymanów Zdrój |
|
Stowarzyszenie Turystyczne Sopot |
Sopot |
|
Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Poznań |
|
Lubrzańskie Stowarzyszenie Turystyczne |
Lubrza |
|
Słupecka Organizacja Turystyczna |
Słupca |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Szczyt Wieżyca" |
Wieżyca |
|
Augustowska Organizacja Turystyczna |
Augustów |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Cud nad Wisłą" |
Ossów |
|
Białobrzeska Organizacja Turystyczna |
Białobrzegi |
|
Gdyńska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Gdynia |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Powiatu Szczycieńskiego |
Szczytno |
|
Zamość i Roztocze |
Zamość |
|
Wielicka Lokalna Organizacja Turystyczna |
Wieliczka |
|
Mieleńska Lokalna Organizacja Turystyczna |
Mielno |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna w Ustce |
Ustka |
|
Stowarzyszenie Turystyczne „Ziemia Wejherowska" |
Wejherowo |
|
Bałtycka Organizacja Turystyczna |
Darłowo |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Skotawsko" |
Czarna Dąbrówka |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna w Toruniu |
Toruń |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Ziemia Słupska" |
Słupsk |
|
Garczyn „Tajemnicze Pogranicze" |
Liniewo |
|
Stowarzyszenie „Norda" |
Puck |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Ziemia Człuchowska" |
Człuchów |
|
|
|
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Puławskiej |
Puławy |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Pińczowskiej |
Pińczów |
|
Organizacja Turystyczna Regionu Wschowskiego |
Wschowa |
|
Szczecińska Organizacja Turystyczna |
Szczecin |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Twoje Mazury" |
Mrągowo |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Powiatu Nidzickiego |
Nidzica |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna „Dolina Gwdy" |
Krępsko |
|
Lokalna Organizacja Turystyczna Czaplinek |
Czaplinek |
Opracowanie na podstawie danych POT
1.3. Polska Agencja Rozwoju Turystyki S.A. -PART
Agencja powstała w 1993 r. jako spółka akcyjna. Jej głównym akcjonariuszem jest Polska Organizacja Turystyczna, która posiada ponad 98% akcji PART. Podstawowymi zadaniami Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki są:
1. uczestniczenie w tworzeniu i realizacji projektów i programów wspierających rozwój infrastruktury turystycznej,
2. wspomaganie rozwoju istniejących i nowopowstających przedsiębiorstw turystycznych w Polsce,
3. dbanie o podwyższanie atrakcyjności turystycznej kraju poprzez aktywne uczestniczenie w procesach rozwoju markowej infrastruktury turystycznej w Polsce.
Szczegółowy zakres działalności Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki S.A, obejmuje:
- usługi doradcze w zakresie tworzenia polskich marek turystycznych,
- opracowywanie planów rozwoju produktów turystycznych, biznesplanów i studiów wykonalności,
- działalność wydawniczą,
- działalność inwestycyjną,
- pośrednictwo inwestycyjne i finansowe polegające na wyszukiwaniu źródeł finansowania projektów dla klientów Spółki oraz kojarzeniu partnerów w celu realizacji inwestycji,
- doradztwo w zakresie organizacji i budowy strategii turystycznych,
- kompleksową obsługę inwestorów polegającą na doradztwie prawnym, finansowym oraz poszukiwaniu lokalizacji pod inwestycje turystyczne,
- pomoc doradczą w zakresie przygotowywania projektów turystycznych przewidzianych do współfinansowania przez Unię Europejską.
Głównymi partnerami PART są samorządy terytorialne oraz podmioty gospodarcze.
2. Organizacja informacji turystycznej w Polsce
Struktura organizacyjna informacji turystycznej w Polsce obejmuje dwie grupy podmiotów. Do pierwszej należą jednostki odpowiedzialne za organizację informacji turystycznej na poszczególnych poziomach terytorialnych (administracyjnych). Drugą grupę tworzą jednostki odpowiedzialne za zbieranie, przetwarzanie oraz przekazywanie informacji turystycznej.
Organizacją odpowiedzialną za utworzenie i koordynowanie systemu informacji turystycznej w całym kraju jest Polska
Organizacja Turystyczna. Opracowała ona standardy Polskiego Systemu Informacji Turystycznej, które obejmują:
- formy organizacyjne i zakresy działalności jednostek informacji turystycznej,
- przykładowe grupy baz danych informacji turystycznej,
- przykładowe plany centrów i punktów informacji turystycznej,
- znaki informacji turystycznej.
W województwach funkcje koordynacyjne systemu informacji turystycznej pełnią Regionalne Organizacje Turystyczne. Na poziomie lokalnym, obejmującym gminy i powiaty, za informację turystyczną powinny odpowiadać Lokalne Organizacje Turystyczne.
W województwach, powiatach, gminach, czy miejscowościach, gdzie nie działają regionalne, ani lokalne organizacje turystyczne, zadania związane z organizacją informacji turystycznej powinny wziąć na siebie odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego.
Jednostkami wykonawczymi, odpowiedzialnymi za zbieranie, przetwarzanie oraz przekazywanie informacji turystycznej zainteresowanym osobom i organizacjom są:
- wojewódzkie centra (ośrodki) informacji turystycznej - powiązane organizacyjnie z Regionalnymi Organizacjami Turystycznymi lub samorządami wojewódzkimi,
powiatowe centra (ośrodki) informacji turystycznej - powiązane organizacyjnie z samorządami powiatowymi lub
Lokalnymi Organizacjami Turystycznymi,
miejskie (gminne) ośrodki informacji turystycznej - najliczniejsze, powiązane organizacyjnie z
Lokalnymi Organizacjami Turystycznymi lub z samorządami gminnymi. Działają jako jednostki lub zakłady budżetowe, samodzielnie lub w strukturze innych organizacji, np. Miejskich (gminnych) Ośrodków Sportu i Rekreacji, a także jako spółki prawa handlowego,
punkty informacji turystycznej - funkcjonujące przy innych organizacjach np. w obiektach noclegowych (hotelach, kempingach), na przejściach granicznych itp.
- powiązane funkcjonalnie z tymi organizacjami,
bezobsługowe punkty informacji turystycznej
- tworzone z wykorzystaniem technologii informatycznych, z inicjatywy samorządów lokalnych, Lokalnych Organizacji Turystycznych, przy współudziale podmiotów prywatnych.
Tab. 4. Status formalno-prawny wybranych jednostek wykonawczych informacji turystycznej
Status formalno-prawny |
Liczba jednostek |
Prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - miasta |
82 jednostki, w tym: 4 - w ramach Miejskich Ośrodków Sportu i Rekreacji 2 - w ramach porozumienia miedzy miastem a uzdrowiskiem |
Prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - gminy |
45 jednostek |
Prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - powiaty |
11 jednostek |
Prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - województwa |
3 jednostki |
Podległe urzędowi wojewódzkiemu |
1 jednostka |
Prowadzone przez Regionalne Organizacje Turystyczne |
3 jednostki |
Prowadzone przez Lokalne Organizacje Turystyczne |
11 jednostek |
Prowadzone przez PTTK |
4 jednostki |
Prowadzone przez parki narodowe |
2 jednostki |
Prowadzone przez instytucje kultury |
12 jednostek |
Prowadzone przez podmioty prywatne |
14 jednostek |
Opracowanie na podstawie danych POT, lipiec 2004 r.
Wśród funkcjonujących w Posce jednostek informacji turystycznej tylko niektóre osiągnęły standardy przewidziane w Polskim Systemie Informacji Turys- ty-cznej oraz uzyskały rekomendację Regionalnej Organizacji Turystycznej lub urzędu marszałkowskiego w swoim województwie. Należą do nich (wg stanu na lipiec 2004 r.):
Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej w Jeleniej Górze,
Informacja Turystyczna w Szklarskiej Porębie,
Centrum Informacji Turystycznej w Białej Podlaskiej,
Chełmski Ośrodek Informacji Turystycznej OSiR,
Lubelski Ośrodek Informacji Turystycznej w Lublinie,
Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej OSiR,
Zielonogórskie Centrum Informacji i Promocji Turystycznej,
Tarnowskie Regionalne Centrum Koordynacji i Obsługi Turystyki.
Miejska i Regionalna Informacja Turystyczna w Opolu,
Centrum Informacji Turystycznej w Przemyślu,
Suwalskie Centrum Informacji Turystycznej i Promocji Regionu,
Miejski Ośrodek Informacji Turystycznej w Kielcach,
Punkt Informacji Turystycznej PTTK w Sandomierzu,
Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej w Olsztynie,
Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej w Poznaniu,
Ośrodek Informacji Turystycznej w Toruniu,
Informacja Turystyczna we Włocławku,
Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi,
Centrum Informacji Turystycznej w Płocku,
Gdański Ośrodek Informacji Turystycznej,
Ośrodek Informacji Turystycznej w Słupsku,
Miejskie Centrum Informacji Turystycznej w Bielsku Białej,
Miejskie Centrum Informacji w Częstochowie,
Regionalne Centrum Informacji Europejskiej i Turystycznej w Elblągu,
Centrum Informacji Turystycznej i Agroturystycznej w Szczecinie.
Tab. 5. Zakres działania poszczególnych form organizacyjnych jednostek informacji turystycznej
Forma organizacyjna |
Lokalizacja i zakres działania |
Zadania |
Samoobsługowe punkty informacyjne |
- elektroniczne punkty informacyjne, - bezpłatne połączenia telefoniczne - bezpośrednia informacja na ulicy - środki komunikacji — terminale informacyjne - tablice informacyjne - stelaże z materiałami informacyjnymi |
- dostarczanie informacji |
Punkty informacji turystycznej |
- przejścia graniczne - dworce - hotele, kempingi - parkingi, stacje benzynowe - centra handlowe - biblioteki - domy kultury - ośrodki sportu i rekreacji - regionalne pracownie krajoznawcze PTTK — muzea - straż miejska - taxi |
- dostarczanie informacji - służenie radą i pomocą |
Centra informacji turystycznej |
- informacje bezpośrednie - gromadzenie informacji - dostęp do sieci elektronicznych (internet) — dodatkowe usługi - koordynacja pracy punktów „it" |
- służenie radą i pomocą - dostarczanie informacji - zarządzanie jakością - orientacja na rynku |
Lokalne i Regionalne Organizacje Turystyczne |
prowadzenie i planowanie działalności „it" w powiązaniu i współpracy z innymi jednostkami zajmującymi się turystyką |
- wspieranie branży turystycznej - tworzenie inicjatyw — realizacja zadań w zakresie rozwoju i promocji turystyki - rozwój produktu turystycznego — zarządzanie jakością |
Opracowanie na podstawie: Polski System Informacji Turystycznej, 2003.
Ryc. 2. Schemat funkcjonalno-organizacyjny systemu informacji i promocji turystycznej
Forum Informacji Turystycznej
W marcu 2003 r., podczas spotkania w Toruniu przedstawicieli organizacji zajmujących się informacją turystyczną, powołano Forum Informacji Turystycznej. Do głównych zadań tej organizacji zaliczono:
- opracowywanie wspólnych strategii działania w dziedzinie informacji i promocji turystycznej,
- inicjowanie i realizowanie działań wspierających rozwój turystyki i służących poprawie efektywności promocji,
- integrowanie systemu informacji turystycznej w skali kraju, województw, powiatów, gmin i regionów turystycznych,
- wspólne wdrażanie nowoczesnych technik i form promocji,
- współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego i gospodarczego oraz innymi instytucjami i organizacjami zainteresowanymi rozwojem i promocją turystyki,
- współpraca z twórcami produktu turystycznego na etapie budowy produktu i jego promocji,
- prowadzenie działań edukacyjnych, w tym inicjowanie szkoleń i przygotowywanie ich programów,
- inicjowanie i merytoryczne wspieranie działalności wydawniczej na rzecz sieci informacji turystycznej,
- prowadzenie analiz funkcjonowania systemu informacji turystycznej,
- promowanie systemu „it", kształtowanie świadomości publicznej w kwestiach informacji i promocji turystycznej.
Członkiem Forum może być podmiot prowadzący działalność w sferze informacji turystycznej, który złoży pisemną deklarację członkowską i wydeleguje swojego przedstawiciela.
Internetowy System Informacji Turystycznej - ISIT (www.poland-tourism.pl)
System został uruchomiony w lutym 2004 r. Umożliwia on zgromadzenie informacji w jednym miejscu i pod jedną domeną. System dostępny jest w pięciu wersjach językowych (polska, angielska, niemiecka, francuska i rosyjska).
ISIT funkcjonuje w dwóch płaszczyznach - prezentacyjnej oraz informacyjnej. W części prezentacyjnej przedstawiono informacje na temat polskich regionów, miejscowości, miejsc i szlaków turystycznych. W części informacyjnej zawarto natomiast informacje użytkowe dotyczące m. in. oferty i usług turystycznych oraz transportu.
Funkcjonowanie systemu jest możliwe dzięki pracy ogólnokrajowej sieci administratorów, działających na różnych szczeblach terytorialnych. Najniższy poziom, w gminach i powiatach, tworzą informatorzy lokalni. Szczebel pośredni stanowią administratorzy regionalni, działający na poziomie województw. Natomiast koordynacją całego systemu w skali ogólnokrajowej zajmuje się Polska Organizacja Turystyczna.
8