Laboratorium fizyki
Ćwiczenie nr J3. Identyfikacja skażeń promieniotwórczych Za pomocą spektrometru promieniowania γ
Pluton I	Grupa II	Łukasz Musialik Wojciech Pawlikowski
9 marca 2000	Ocena:

1. CEL ĆWICZENIA:

Celem ćwiczenia jest identyfikacja izotopu promieniotwórczego, którym skażona jest próbka.

2. OPIS TEORETYCZNY ĆWICZENIA:

Badanie polega na zmierzeniu widma promieniowania gamma próbki zebraniej w rejonie skażonym oraz na przeprowadzeniu identyfikacji izotopów odpowiedzialnych za skażenie. Aby dezaktywować i usunąć zagrożenie wynikające ze skażenia środowiska substancjami promieniotwórczymi musimy zidentyfikować izotopy promieniotwórcze występujące w materiale , który spowodował skażenie. Podczas identyfikacji musimy pamiętać, że w próbce mogą występować różne izotopy promieniotwórcze, a w związku z tym może być emitowane kilka rodzajów promieniowania. W ćwiczeniu zajmiemy się promieniowaniem ᵧ, które jest elektromagnetycznym promieniowaniem emitowanym z jądra atomowego w wyniku przejść kwantowych między poziomami energetycznymi tego jądra. Do detekcji promieniowania gamma w ćwiczeniu wykorzystamy sondę scyntylacyjną.

3. PRZEBIEG ĆWICZENIA

Przystępując do ćwiczenia komputer był już uruchomiony a cały zestaw wykalibrowany więc po zapoznaniu się z instrukcją znajdującą się na stanowisku przystąpiliśmy do wykonania ćwiczenia. Do domku ołowianego włożyliśmy próbkę nawozu i wykonaliśmy pomiar widma promieniowania gamma w czasie 1200s. Pik dla nawozu, który odczytaliśmy z widma wyniósł 3408 i wpisaliśmy go do tabeli. Po wyciągnięciu z domku ołowianego próbki nawozu włożyliśmy próbkę suszonych podgrzybków i wykonaliśmy czynności analogiczne jak w przypadku nawozu. Pik dla podgrzybków, który odczytaliśmy z widma wyniósł 1615 i wpisaliśmy go do tabeli. Po wykonaniu obliczeń wyniki, które otrzymaliśmy porównaliśmy z wartościami podanymi w tabeli.

Do doświadczenia służy nam wielokanałowy analizator amplitudy impulsów TUKAN

Dla Co60 otrzymaliśmy piki w przedziałach:

1 pik L = 983 P = 1136

2 pik L = 1159 P = 1289

natomiast dla Cs137:

pik L =498 P = 663

Piki w widmie substancji badanej są w przedziałach:

1 pik L = 1016 P = 1163

2 pik L =1169 P = 1318

4. WNIOSKI:

Pomimo nie stwierdzenia podobieństwa przez urządzenie identyfikujące możemy stwierdzić na podstawie wykonanych pomiarów, iż badana substancja była skażona kobaltem. Wykres promieniowania kobaltu oraz badanej substancji jak również wartości pomiarów pików są bardzo do siebie zbliżone. Prawdopodobnie nie wskazania podobieństw przez urządzenie było wywołane jego rozregulowaniem. Identyfikacja skażeń promieniotwórczych za pomocą spektrometru promieniowania γ jest metodą bardzo wygodną i dokładną - pozwala dokładnie określić rodzaj substancji jaką skażona jest próbka jak również pozwala na dokonanie analizy w średnio wyposażonym laboratorium.

1

---