[edytuj]

W ekonomii złoża dzieli się na bilansowe - takie, które opłaca się eksploatować i pozabilansowe - takie, których w obecnych warunkach eksploatować się nie opłaca, ale przypuszczalnie w najbliższej przyszłości ich wydobycie stanie się rentowne. Złożami pozabilansowymi są np. zasoby rud żelaza w okolicach Suwałk, nieeksploatowane z powodu znacznej głębokości ich zalegania oraz ze względów ekologicznych, między innymi po to, aby nie naruszać ekologicznej równowagi Wigierskiego Parku Narodowego.

Złoża można dzielić ze względu na ich gospodarcze znaczenie. Podział ten jest następujący:

• surowce energetyczne - ropa naftowa, węgiel kamienny i brunatny, gaz ziemny, rudy uranu

• kruszce i rudy metali - hematyt, magnetyt, miedź, aluminium, mangan, nikiel, chrom, cynk i ołów, złoto, srebro, platyna, pallad

• kamienie szlachetne i półszlachetne - diamenty, beryl, granat, turmalin, turkus, agat, kryształ górski, itp.

• surowce budowlane - kruszywo (żwiry, piaski), kamień ciosowy (granit, bazalt), kamień ozdobny (marmur, granit), materiały wiążące (gips, anhydryt, wapienie i margle)

• surowce chemiczne - sól, fosforyty, siarka rodzima, saletra

• surowce szklarskie i ceramiczne - piaski kwarcowe, niektóre gliny i iły

• wody mineralne - szczawy, solanki, wody radoczynne

Podział genetyczny złóż [edytuj]

Istnieją dwa najważniejsze klasyfikacje złóż ze względu na sposób ich powstawania. Obydwie klasyfikacje przedstawiają tabele poniżej:

Złoża endogeniczne	Złoża magmowe	platyna, diamenty, rudy chromu, niklu i żelaza, a także wolfram, miedź, fluoryt	Powstają wskutek stygnięcia i krystalizacji magmy bądź lawy
		Złoża metamorficzne	grafit, azbest, koks naturalny, magnetyt, surowce skalne	Powstają wskutek procesów metamorfizmu
	Złoża egzogeniczne	Złoża wietrzeniowe	boksyty, kaolin, siarka	Powstają wskutek usunięcia skały płonnej i wzrostu zawartości składnika użytecznego
		Złoża osadowe właściwe	węgiel, gaz ziemny, ropa naftowa, sól kamienna, sole potasowe, gips, anhydryt, rudy żelaza, fosforyty, skały osadowe	Powstają na skutek działalności organizmów żywych albo na skutek odparowywania roztworów
		Złoża osadowe mechaniczne	diamenty, złoto rodzime, kasyteryt, korund, piaski, żwiry	Powstają wskutek selektywnemu transportowi i sedymentacji w środowisku wodnym

magmogeniczne	magmowe	Powstają wskutek zastygania magmy i krystalizacji minerałów
		pomagmowe	Powstają wskutek krystalizacji roztworów znajdujących się w magmach
		wulkanogeniczne	Powstają wskutek wytrącania się minerałów z gazów wulkanicznych
	hipergeniczne	wietrzeniowe	Powstają wskutek selekcji zwietrzelin przez siły grawitacyjne, wody i wiatry
		osadowe (mechanogeniczne, chemogeniczne i ewaporacyjne)	Powstają wskutek sedymentacji osadów lub wytrącania się z roztworów
		biogeniczne	Powstają wskutek przekształcania szczątków organicznych w skorupie ziemskiej pod wpływem procesów metamorfizmu
	metamorfogeniczne	metamorficzne	Powstają wskutek przeobrażania minerałów i skał w głębi skorupy ziemskiej pod wpływem procesów metamorfizmu
		zmetamorfizowane	Powstają wskutek przeobrażania pod wpływem procesów metamorfizmu złóż uprzednio wykształconych (także złóż metamorficznych)

Formy złóż [edytuj]

Schemat przedstawiający formy złóż

W zależności od formy, w jakiej dane złoże występuje pod lub na powierzchni litosfery, można wyróżnić:

• pokłady (np. węgiel kamienny, osadowe rudy miedzi, itp.)

• wysady (sól kamienna i gips)

• żyły

• gniazda

• soczewki

• konkrecje

Zobacz też [edytuj]

• przegląd zagadnień z zakresu geologii.

• zasoby złoża

• zasoby geologiczne

• zasoby przemysłowe.

---