Farmakologia kliniczna

- wykład IV

ANTYBIOTYKOTERAPIA

A. PENICYLINY

I. Penicylina benzylowa (Penicylina G)

1) Zastosowanie:

a) Profilaktyczne zakażeń: interwencje chirurgiczne, stomatologiczne, porody, zakażenia w ciąży;

paciorkowce gr. B (S.agalactiae) /antybiogramy tylko w ciężkich przypadkach/

b) Leczenie empiryczne zakażeń: róża, zgorzel gazowa, martwicze zapalenie powięzi, zakażenie miejsc operacyjnych o etiologii S.pyogenes, beztlenowce, Clostridium /4mln. U i.v. co 4-6 h, często z klindamycyną w dawce 600 mg i.v. co 6-8h. NIE ŁĄCZ BAKTERIOBÓJCY Z BAKTERIOTATYKIEM !!/

Róża: narkomani, pacjenci z deficytami odporności

Odczyn ASO: paciorkowce

c) Terapia celowana /posiew/: N.menigitidis, S.pneumoniae, S.pyogenes, S.viridens, E.faecalis. L.monocytogenes, beztl. jamy ustnej, ropień mózgu, tężec, kiła, promienica, zaniedbana paradontoza, ZOMR

2) Toksyczność:

Wlew 4-6 mln. U -> przesunięcia elektrolitowe

II. Amoksycylina (aminopenicylina)

1) Zastosowanie

a) Doustnie: ostre zap. ucha środkowego, zatok, pozaszpitalna pneumonia, zaostrzenie POChP, eradykacja H.pylori, zakażenie układu moczowego spowodowane E.faecalis i S.agalactiae, zapalenie wsierdzia i zastawek mechanicznych, wady wrodzone serca, przed procedurami stomatologicznymi, tonsilectomia 2 g na 2h przed zabiegiem

III. Ampicylina

1) Zastosowanie:

- Pozaszpitalna pneumonia ( 4x 2g / 24h i.v.)

- Bakteryjne ZOMR, w skojarzeniu z wankomycyną i ceftriaksonem

- Zapalenie wsierdzia Enterococcus

- Zakażenia L. monocytogenes

- Zakażenia ukł. mocz. E.faecalis, S.agalactiae

Dopuszczalne dodanie gentamycyny

IV. Piperacylina

Nie przechodzi przez barierę krew-mózg

V. Kloksacyklina

Zastosowanie: Gronkowce metycylinowrażliwe w tym: zakażenia OUN, kości, stawów, wsierdzia, krwi. Ma wąskie spektrum - nie działa na gram (-) i na Enterococcus.

VI. Amoksycylina + kw. klawulanowy

Zastosowanie:

1) W zakażeniach pozaszpitalnych p.o.: nawroty paciorkowcowego zap. gardła, ostre zap. ucha śr., ostre zap. zatok, zaostrzenie POChP, pozaszpitalna pneumonia, zapalenia skóry i tkanek miękkich w tym po ukąszeniach, zapalenia układu moczowego

2) Zakażenia szpitalne i.v. 3-4 x dobę ze względu na krótki okres półtrwania

Konieczne stosowanie profilaktyki (trudno odczytać… pewnie preparaty osłonowe)

VII. Tykarcylina + kw. klawulanowy

Zastosowanie: Stenotrophomonas maltophila zwłaszcza gdy jest oporność na kotrimoksazol. Można wtedy też podać aztreonam

VIII. Ampicylina + sulbaktam

Zastosowanie: stany zapalne miednicy małej (z doksycykliną), zakażenia dróg żółciowych, zapalenie pęcherzyka żółciowego bez kamicy, zakażenia tk. miękkich i skóry, zakażenia stopy cukrzycowej (w skojarzeniu z klindamycyną / ciprofloksacyną), zakażenia związane z ukąszeniem

Acinetobacter baumani - w tym zapalenie płuc u wentylowanych mechanicznie

IX. Piperacylina + tazobaktam

Zastosowanie: ciężkie pozaszpitalne zap. otrzewnej, szpitalne zap. otrzewnej, szpitalna pneumonia, gorączka neutropeniczna, powikłania zakażenia tk. miękkich i skóry, powikłane zakażenia dróg moczowych

P.aaeruginosa, Enterobacteriacae ESBL

B. CEFALOSPORYNY

I. Cefazolina (I gen.)

Zast.: profilaktyka operacyjna - 5-30 min przed nacięciem powłok skórnych

II. Cefuroksym (II gen.)

Zast.: i.v. w zakażeniu ucha, gardła, dróg oddechowych, dróg moczowych, tk. miękkich

III. Ceftriakson (III gen.)

Zast.: ZOMR (z wankomycyną), zapalenie otrzewnej (z metronidazolem), zapalenie miednicy mniejszej (z metronidazolem/doksycykliną)

Możemy stosować w zakażeniach szpitalnych, gdy mało prawdopodobne, że jest ono spowodowane P.aeruginosa (nie stosować na oddziałach intensywnej terapii)

S.pneumoniae, S.viridans, pałki gram (-) zgodnie z antybiogramem, B.burgdorfei

IV. Ceftazydym (III gen.)

Nie powinien być stosowany za wyjątkiem P.aeruginosa

P.aeruginosa

V. Cefoperazon (III gen.)

Zastosowanie tylko w zakażeniach dróg żółciowych.

VI. Cefoperazon + sulbaktam

Zakażenia dróg żółciowych (nie tylko kamicze)

VII. Cefepim (IV gen.)

Zast.: gorączka neutropeniczna, zap. płuc, u chorych wentylowanych mechanicznie, ciężkie zap. otrzewnej, ZOMR (z wankomycyną), zakażenia pałkami gram (-) zależnie od antybiogramu

C. AMINOGLIKOZYDY

Nefro- i ototoksyczne.

Silny efekt poantybiotykowy (nie potrzebny MIC)

I.Gentamycyna

Terapia objawowa zakażeń gronkowcowych, entrokokowych, S.agalactiae.

D. Chinolony

I. Ciprofloksacyna

Odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie prostaty - fluorochinolony + kotrimoksazol, zaostrzenie POChP w skojarzeniu z B-laktamem, zapalenie otrzewnej z metronidazolem, zakażenia tkanek miękkich

Zakażenia wywołane przez pałki gram (-) /zgodnie z antybiogramem/.

Zakażenia protez stawowych spowodowane przez gronkowce metycylinooporne w skojarzeniu z rifampicyną.

Zakażenia układu moczowego spowodowane przez P.aeruginosa.

Zakażenia p.pokarmowego w spowodowane E.coli.

II. Moksyfloksacya

Pozaszpitalne zap. płuc o ciężkim przebiegu np. gdy chory uczulony na B-laktamy w skojarzeniu z Ceftriaksonem/Cefotaksymem

III. Lewofloksacyna

Pozaszpitalne zap. płuc, szpitalne zap. płuc, zaostrzenie POChP

Atypowe zap. płuc - Legionella, Mykoplasma, Chlamydia, Stenotrophomonas maltophila

E. MAKROLIDY (erytromycyna, klarytromycyna)

Pozaszpitalne zap. płuc, podejrzenie atypowego zap płuc, zakażęnie ukł. oddechowego u osób uczulonych na B-laktamy.

Zapalenie płuc wywołane przez Legionella i inne atypowe, krztusiec /erytromycyna/, eradykacja H.pylori, Myocobacterium avium ( wtedy jest ciężkie krwotoczne zakażenie - rozwija się u chorych na AIDS, kolagenozy, z immunosupresją)

F. KLINDAMYCYNA (linkozamid)

Zakażenie tk. miękkich przez gronkowce i paciorkowce u uczulonych na B-laktamy

Zakażenie S.pyogenes (+ penicylina benzylowa)

Zgorzel gazowa (+ penicylina)

Zapalenie w obrębie miednicy mniejszej (+ gentamycyna)

Zapalenie kości i szpiku

Zachłystowe zap. płuc u pacjentów ze schorzeniami okołozębowymi i u alkoholików w skojarzeniu z fluorochinolonem

G. DOSKYCYKLINA (tetracyklina)

Stan zapalny miednicy mniejszej w skojarzeniu z ampicyliną+sulbaktamem oraz ceftriaksonem i metronidazolem

Borelioza i inne zoonozy

H.GLIKOPEPTYDY

I. Wankomycyna

Leczenie zakażeń gronkowcowych metycylinoopornych lub ente rokokowych opornych na penicylinę i ampicylinę!! <?>

Bakterie gram (+) u chorych nie mogących dostać B-laktamów

Ciężkie lub oporne na metronidazol zakażenie C.difficile

Profilaktyka okołooperacyjna w zabiegach z wszczepieniem ciała obcego u osób zakażonych na B-laktamy

Nosiciele gronkowców

II. Teikoplanina

Bakteryjne ZOMR - pneumokoki oporne na penicylinę

W terapii - wkłucie centralne

W ośrodku o częstym występowaniu gronkowców MRSA

W masywnym zakażeniu Corynobacterium (jakimś tam - nie mogę odczytać)

Bakteryjne zap. wsierdzia gdy etiologia nieokreślona

U chorych ze sztuczną zastawką wszczepioną w (nie mogę odczytać - może tyłek??)

I. LINEZOLID

Szpitalne i pozaszpitalne zap. płuc wywołane przez bakterie gram (+)

Powikłane zakażenie skóry i tk. miękkich.

---