Integracja europejska, ONZ (23 strony), ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH

ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH

I Główne organy Narodów Zjednoczonych - lista członków

w 2003 r.

Zgromadzenie ogólne
Rada Bezpieczenstwa
Rada Gospodarczo-spoleczna
Rada Powiernicza
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

Reforma ONZ

"Musimy jeszcze raz odpowiedzieć sobie na pytanie po co i dla kogo istnieją Narody Zjednoczone. Musimy również zastanowić się nad tym jaki kształt powinna mieć nasza organizacja..."

Kofi Annan

II ONZ w latach 1945-90 a ONZ u progu XXI wieku

1. Międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo

2. Sprawy społeczne i gospodarcze

3. Prawa człowieka

4. Rada Powiernicza

III Plan reform

W 1997 roku Sekretarz Generalny Kofi Annan przedstawił program reform Narodów Zjednoczonych na lata 1997-2001. Następnie problemowi reform poświęcił kolejne raporty "MY, ludy: rola Narodów Zjednoczonych w XXI w." oraz "Wzmocnienie Narodów Zjednoczonych: plan dalszych zmian".

Zobacz...

IV Reformy

1.Reorganizacja

· Rada Bezpieczeństwa

· Zgromadzenie Ogólne NZ

· Rada Społeczno - Gospodarcza

· Sekretariat

2. Operacje pokojowe

3. Prawa człowieka

4. Informacja publiczna

5. Narody Zjednoczone a społeczeństwo

6. Personel

Finanse

V Kofi A. Annan - Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych

VI Ważniejsze dokumenty

VII Współpraca Organizacji Narodów Zjednoczonych z Unią Europejską

VIII Lista Członków - Sklad Zgromadzenia Ogolnego

Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ

Wrzesień 2002

Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie

tel. (+4822) 825 57 84, e-mail:unic.pl@undp.org

I Główne organy Narodów Zjednoczonych - lista członków

w 2003 r.

Zgromadzenie ogólne
Rada Bezpieczenstwa
Rada Gospodarczo-spoleczna
Rada Powiernicza

5. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

Zgromadzenie Ogólne

W skład Zgromadzenia Ogólnego wchodzi 191 państw - członków. Nazwy krajów i daty ich przystąpienia znajdują się na stronie internetowej List of Member States.

Rada Bezpieczeństwa

Rada Bezpieczeństwa (RB) składa się z 15 członków. Na mocy Karty Narodów Zjednoczonych ustanowiono pięciu członków stałych: Chiny, Francja, Federacja Rosyjska, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone, oraz 10 członków niestałych wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne na dwuletnią kadencję.

Dziesięciu członków niestałych RB w 2003 r. to: Angola (2004), Bułgaria (2003), Chile (2004), Gwinea (2003), Hiszpania (2004), Kamerun (2003), Meksyk (2003), Niemcy (2004), Pakistan (2004), Syria (2003).

* W nawiasie podano rok upływu kadencji kończącej się z dniem 31 grudnia.

Rada Gospodarczo-Społeczna

54 członków Rady Gospodarczo-Społecznej, wybieranych jest przez Zgromadzenie Ogólne na trzyletnią kadencję.

W 2003 roku w skład Rady wchodzą następujące państwa: Andora (2003), Argentyna (2003), Australia (2003), Azerbejdżan (2005), Benin (2005), Bhutan (2004), Brazylia (2003),Bułgaria (2004), Burundi (2004), Chile (2004), Chiny (2004), Ekwador (2005), Egipt (2003), Etiopia (2003), Finlandia (2004), Francja (2005), Ghana (2004), Grecja (2005), Gruzja (2003), Gwatemala (2004), Holandia (2003), Indie (2004), Iran (2003), Irlandia (2005), Jamajka (2005), Japonia (2005), Katar (2004), Kenia (2005), Kongo (2005), Republika Korei (2003), Kuba (2005), Libia (2004), Malezja (2005), Mozambik (2005), Nepal (2003), Niemcy (2005), Nigeria (2003), Nikaragua (2005), Pakistan (2003), Peru (2003), Afryka Południowa (2003), Portugalia (2004), Federacja Rosyjska (2004), Rumunia (2003), Salwador (2004), Arabia Saudyjska (2005), Senegal (2005), Szwecja (2004), Uganda (2003), Ukraina (2004), Wielka Brytania (2004), Włochy (2003), Stany Zjednoczone (2003) i Zimbabwe (2004).

* W nawiasie podano rok upływu kadencji kończącej się z dniem 31 grudnia.

Rada Powiernicza

Wszyscy stali członkowie RB (Chiny, Francja, Federacja Rosyjska, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone) wchodzą w skład Rady Powierniczej (RP). Wraz z uzyskaniem niepodległości przez Palau, ostatniego Terytorium Powierniczego Narodów Zjednoczonych, RP zawiesiła formalnie swą działalność z dniem 1 listopada 1994 r. Rada Powiernicza wniosła poprawki do zasad proceduralnych, znosząc zobowiązanie odbywania corocznych posiedzeń i postanawiając zwoływać spotkania w razie potrzeby, na podstawie decyzji Rady, jej prezesa lub większości członków, a także decyzją Zgromadzenia Ogólnego lub Rady Bezpieczeństwa.

Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

W skład Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 15 sędziów, wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa na okres dziewięcioletniej kadencji.

W 2003 r. urzędy sędziowskie piastują: Awn Shawkat Al-Khasawneh (Jordania) (2009); Nabil Elaraby (Egipt) (2006); Thomas Buergenthal (Stany Zjednoczone) (2006); Carl - August Fleischhauer (Niemcy) (2003) ; Gilbert Guillaume (Francja) (2009); Geza Herczegh (Węgry) (2003); Rosalyn Higgins (Wielka Brytania) (2009); Shi Jiuyong (Chiny) (2003); Pieter H. Kooijmans (Holandia) (2006); Abdul G. Koroma (Sierra Leone) (2003); Raymond Ranjeva (Madagaskar) (2009); Jose Francisco Rezek (Brazylia) (2006); i Vladlen S. Vereshchetin (Federacja Rosyjska) (2006).

* W nawiasie podano rok upływu kadencji kończącej się z dniem 5 lutego.

Podczas 57 sesji Zgromadzenia Ogólnego wybrano 5 sędziów, którzy uzupełnią skład sędziowski w związku z upływem kadencji kończącej się z dniem 5 lutego. Urzędy sędziowskie obejmą Hisashi Owada (Japonia), Bruno Sima (Niemcy), i Peter Tomka (Słowacja), natomiast Shi Jiuyong (Chiny) i Abdul G. Koroma (Sierra Leone) zostali wybrani na kolejną dziewięcioletnią kadencję, rozpoczynającą się z dniem 6 lutego 2003 r.

II ONZ w latach 1945-90 a ONZ u progu XXI wieku

1. Międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo

2. Sprawy społeczne i gospodarcze

3. Prawa człowieka

4. Rada Powiernicza

1.Międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo

Organizacja Narodów Zjednoczonych została powołana do życia podczas konferencji w San Francisco w 1945 roku. Struktura i cele jakim miały służyć Narody Zjednoczone odzwierciedlały sytuację na świecie i potrzeby roku 1945. Po doświadczeniach dwóch wojen światowych twórcy Narodów Zjednoczonych skupili się na problemie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Słowa zawarte w Karcie NZ: "dążenie do utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego; w tym celu będą one [NZ] podejmowały skuteczne zbiorowe środki dla zapobiegania i usuwania gróźb przeciwko pokojowi i dla uchylania aktów agresji lub innych zamachów przeciwko pokojowi, oraz osiągały, przy pomocy środków pokojowych i zgodnie z zasadami sprawiedliwości i prawa międzynarodowego, załatwianie lub rozstrzyganie sporów międzynarodowych albo sytuacji, które mogłyby doprowadzić do zakłócenia pokoju" stały się głównym celem NZ. Znalazło to swój wyraz w organizacji NZ i powołaniu wyposażonej w szerokie kompetencje Rady Bezpieczeństwa. Mimo założeń, według których NZ są organizacją niezależnych, suwerennych i równych sobie państw twórcy ONZ przyznali zasiadającym w Radzie Bezpieczeństwa pięciu mocarstwom status stałych członków Rady wraz z wynikającymi z niego specjalnymi uprawnieniami jak np. prawo veta. Dobór pięciu mocarstw odpowiadał sytuacji powojennej na świecie. W Radzie znalazły się państwa zwycięskiej koalicji: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja, Związek Radziecki oraz Chiny. Jednak szybko okazało się, że konsensus wypracowany przez te państwa podczas wojny, w okresie pokoju stał się niemożliwy do utrzymania, ze względu na różnicę interesów i celów. Zimna wojna i związany z nią bipolarny podział świata zablokował system bezpieczeństwa zbiorowego wypracowany przez Kartę. Również dążenie, zgodnie z Kartą, "do stania się ośrodkiem, uzgadniającym działalność narodów, zmierzającą do osiągnięcia tych wspólnych celów" w obliczu zimnej wojny zostało ograniczone.

Sytuacja zmieniła w latach 90-tych. Zakończenie zimnowojennej konfrontacji udrożniło w pewnym stopniu system bezpieczeństwa NZ. Z drugiej strony zmiany polityczne wyzwoliły tłumione dotąd konflikty. W większości były to konflikty lokalne, wewnątrzpaństwowe. Do ich rozwiązywania NZ stosowały, wypracowane w okresie zimnej wojny, operacje pokojowe. Jak wskazuje Sekretarz Generalny Kofi Annan w Raporcie z 2000 r. "My, ludy: Rola Narodów Zjednoczonych w XXI w.": "Lata 90-te, które nadeszły wraz z końcem zimnej wojny i paraliżu, na jaki cierpiała z jej powodu Rada Bezpieczeństwa, były okresem wielkiej aktywności NZ. W ciągu tej dekady przeprowadziliśmy więcej operacji pokojowych niż w ciągu czterech poprzednich dziesięcioleci i wypracowaliśmy nowe metody budowania pokoju po zakończeniu konfliktu. Zmieniło się też nasze podejście do tych problemów, ponieważ obecnie zwracamy większą uwagę na kwestię zapobiegania konfliktom."

Jednak mimo odgrywania przez NZ pełniejszej roli w zakresie bezpieczeństwa i pokoju na świecie nie są one przygotowane do rozwiązywania współczesnych konfliktów. Organizacja Rady Bezpieczeństwa oparta na układzie sił i sojuszach z 1945 roku nie odpowiada dzisiejszym potrzebom.

2.Sprawy społeczne i gospodarcze

W okresie zimnej wojny (1945-90), kiedy to NZ nie mogły spełniać swojej podstawowej funkcji związanej z bezpieczeństwem nastąpiło przesunięcie aktywności i środków na problemy społeczno-gospodarcze. Wynikało to również z faktu, iż twórcy NZ byli przekonani, iż u podłoża wszelkich konfliktów militarnych leżą problemy społeczne i gospodarcze. W związku z tym przed NZ postawiono cel "osiągnięcia międzynarodowej współpracy przy rozwiązywaniu zagadnień międzynarodowych o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym lub humanitarnym, jak również przy popieraniu i zachęcaniu do poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód dla wszystkich bez różnicy rasy, płci, języka lub religii". Doprowadziło to do rozwoju Rady Społeczno - Gospodarczej [ECOSOC] oraz instytucji powstałych w Bretton Woods, takich jak Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

W latach 90-tych przybierający na sile proces globalizacji - czyli przekształceń strukturalnych związanych z tworzeniem gospodarki światowej i nowymi technologiami postawił NZ przed nowymi problemami. Globalizacja przebiegająca nierównomiernie i dotykająca w różnym stopniu różnych regionów i sfer życia przynosi coraz silniejsze napięcia na lini Północ (kraje bogate) - Południe (kraje biedne). Dlatego też NZ stawiają przed sobą zadanie ukierunkowania procesu globalizacji, tak by wszyscy mogli czerpać korzyści jakie stwarza. Zadanie to wymaga skoordynowanych działań wszystkich agend NZ, jak również państw i społeczeństw.

W tym celu potrzebna jest organizacja sprawnie zarządzana, o przejrzystej strukturze, a rozbudowana Rada Społeczno-Gospodarcza i liczne agendy, często dublujące swoje zadania nie spełniają tych wymogów. Ponad to NZ, ze względu na ograniczone środki, NZ muszą skupić się na jak najefektywniejszych programach działania.

3. Rada Powiernicza

Tworząc międzynarodowy porządek powojenny państwa-założyciele NZ stworzyły Radę Powierniczą, której zadaniem był nadzór nad terytoriami kolonialnymi, do czasu ich usamodzielnienia się.

Jednak postępujący proces dekolonizacji, szczególnie przybierający na sile w latach 60-tych, doprowadził do powstania na terytoriach podlegających Radzie Powierniczej nowych państw. Stały się one później pełnoprawnymi członkami ONZ.

4. Prawa człowieka

Szczególnym obszarem zainteresowań NZ w ramach problematyki społeczno - gospodarczej są prawa człowieka. Na początku istnienia NZ przyjęły Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Dokument ten wyznaczył kierunek rozwoju praw człowieka. Jednak i w tej materii, w okresie zimnej wojny, działalność prawotwórcza NZ napotykała trudności, ze względu na zróżnicowane stanowiska przeciwstawnych ideologicznie bloków.

Wobec masowych naruszeń praw człowieka w trakcie wojen domowych, jakie nastąpiły wraz z upadkiem żelaznej kurtyny, NZ zdecydowane były reagować (przypadek b. Jugosławii). Postawiło to jednak przed nimi sprawę interwencji humanitarnej, na którą część członków NZ nie chce się zgodzić. Postrzegają je jako narzędzie służące jednym państwom do realizacji swoich interesów poprzez wywieranie nacisku na sprawy wewnętrzne innych państw. Kolejnym problemem było zadośćuczynienie i ukaranie winnych masowych mordów. Zdecydowano, iż sądy powoływane ad hoc, w zależności od sytuacji, jak Międzynarodowy Trybunał Karny ds. Rwandy nie są wystarczającym rozwiązaniem. Stąd dążenie NZ do powołania Międzynarodowego Trybunału Karnego. Jego statut został przyjęty w 1998 roku, a sam Trybunał rozpoczął swoją działalność 1 lipca 2002 roku.

III Reforma ONZ - Plan reform

Zgodnie z tymi dokumentami reformy Narodów Zjednoczonych obejmują zmiany w zarządzaniu, w tym zarządzanie samymi reformami. Mają zapewnić większą spójność i lepszą koordynację działań departamentów, programów i funduszy NZ. Przewidują integrację systemu przekazywania informacji przy wykorzystaniu nowych technologii. Reformy oznaczają również rewizję dotychczasowych działań NZ i skupienie ich aktywności na określonych priorytetach. Z tego względu konieczna jest harmonizacja działań Kwatery Głównej NZ z oddziałami regionalnymi, rozwijanie współpracy z podmiotami pozarządowymi oraz wsparcie i zaangażowanie społeczeństwa.

Kolejnym problemem jest trudna sytuacja finansowa Narodów Zjednoczonych. W tym zakresie przewiduje się redukcję kosztów administracyjnych, zmniejszenie liczby personelu oraz nowe podejście do planowania budżetu i w dalszej kolejności efektywniejsze wykorzystanie dostępnych środków.

Ponad to zmiany są niezbędne w samej działalności Organizacji. Narody Zjednoczone nie są przygotowane do rozwiązywania problemów jakie niesie ze sobą współczesny świat. Zmiany powinny nastąpić w składzie i uprawnieniach Rady Bezpieczeństwa, w współdziałaniu państw NZ w ramach operacji pokojowych, w sprawie interwencji humanitarnych. Sekretarz Generalny postuluje stworzenie nowego wizerunku NZ jako organizacji "każdego człowieka", co związane jest z ulepszeniem działań w zakresie praw człowieka, informacji publicznej oraz z reorganizacją sieci Ośrodków Informacji NZ.

Reformy podjęte w 1997 roku przez Sekretarza Generalnego różnią się od wcześniej podejmowanych działań głębokością i kompleksowością wdrażanych zmian. Mają za zadanie wzmocnić Organizację tak by lepiej mogła służyć państwom członkowskim i sprostać stawianym przed nią zadaniom.

Sekretarz Generalny Kofi Annan wielokrotnie podkreślał, że reformy Organizacji to pewien proces. Dlatego kolejne wprowadzane zmiany należy postrzegać jako część pewnej większej całości. Przedstawione w ostatnim raporcie "Wzmocnienie Narodów Zjednoczonych..." ogólne wytyczne reform, takie jak:

· skupienie całej aktywności na priorytetowych zadaniach

· alokacja zasobów zgodnie z tymi zadaniami

· Organizacja odpowiadająca na potrzeby państw członkowskich

· rozwijanie współpracy pomiędzy poszczególnymi członami NZ

· Organizacja i jej ludzie: inwestycja w doskonałość

określają jedynie pewien etap tego procesu.

IV Reformy

1.Reorganizacja

· Rada Bezpieczeństwa

· Zgromadzenie Ogólne NZ

· Rada Społeczno - Gospodarcza

· Sekretariat

2. Operacje pokojowe

3. Prawa człowieka

4. Informacja publiczna

5. Narody Zjednoczone a społeczeństwo

6. Personel

7. Finanse

1.Reorganizacja

Reorganizacja Narodów Zjednoczonych ma zapewnić lepszą koordynację działań i większą ich efektywność.

W tym celu 30 departamentów, funduszy i programów Narodów Zjednoczonych zostało zgrupowanych w cztery przedmiotowe działy:

Pokój i Bezpieczeństwo [peace and security]

Sprawy humanitarne [humanitarian affairs]

Rozwój [development ]

Sprawy Ekonomiczne i Społeczne [economic and social affairs]

Jednocześnie zostały ustanowione Komitety Wykonawcze [Executive Committees] koordynujące działalność każdego działu. Komitety są bezpośrednio powiązane z Sekretariatem poprzez tzw. Senior Management Group, która składa się z szefów departamentów, funduszy i programów. Ciało to ma zapewnić spójność działań NZ na najwyższych szczeblach.

W ramach reorganizacji administracji (streamline) utworzono jeden Departament Spraw Ekonomicznych i Społecznych [Department of Economic and Social Affairs]. Po drugie połączono grupy zajmujące się prewencją [UN Crime Prevention], wymiarem sprawiedliwości [Criminal Justice Division] i narkotykami [UN Drug Control Programme] w jedno Biuro ds. Narkotyków i Przestępczości [Office on Drugs and Crime]. Po trzecie Senior Management Group i Komitety Wykonawcze podjęły działania mające na celu scalenie ochrony praw człowieka z operacjami pokojowymi, rozwojem i innymi obszarami działań NZ.

Ponad to postulowana jest szersza współpraca pomiędzy NZ a Bankiem Światowym i Międzynarodowym Funduszem Walutowym. Toteż począwszy od 1998 roku Rada Ekonomiczno-Społeczna organizuje spotkania z przedstawicielami tych organizacji. Dzięki tym kontaktom doszło do zorganizowania konferencji w 2002 w Monterrey w Meksyku.

Wprowadzane zmiany obejmują również przedstawicielstwa agend, funduszy, programów NZ w poszczególnych krajach i regionach świata. Ze względu na wprowadzane oszczędności oraz uzyskanie synergii działań i spójnego wizerunku NZ zostały one zobligowane do działania w ramach jednego United Nations House. Jednolitą reprezentację NZ zapewnić ma także Stały Koordynator NZ, którego pozycję wzmocniono. Jego zadaniem jest koordynowanie działań wszystkich agend, programów i funduszy NZ.

Reorganizacja - Rada Bezpieczeństwa

Reforma Rady Bezpieczeństwa związana jest ze zmianą składu członkowskiego oraz z metodami pracy. W celu ustalenia kierunku tych zmian i ich realizacji na początku lat 90-tych Zgromadzenie Ogólne NZ powołało Grupę Roboczą ds. reformy Rady [Open-ended Working Group].

Jak wskazuje raport Sekretarza Generalnego "Wzmocnienie Narodów Zjednoczonych: plan dalszych zmian" skład Rady powszechnie uważany jest za niereprezentatywny. Mocarstwami zasiadającymi w Radzie są państwa zwycięskiej koalicji: USA, Wielka Brytania, Francja, Związek Radziecki, a ponad to Chiny. Najważniejsze decyzje Rady wymagają zgody wszystkich stałych członków, co odzwierciedla przekonanie, że żadna decyzja dotycząca problemów światowych nie zostanie zrealizowana, jeśli nie poprą jej światowe mocarstwa. W latach dziewięćdziesiątych do czołówki mocarstw dołączyły Niemcy i Japonia, państwa, które mimo swego geopolitycznego położenia i potencjału, jako pokonane w II wojnie światowej nie weszły w skład Rady. Kolejnym problemem jest brak w stałym składzie Rady państwa pochodzącego z Afryki.

Z kolei w zakresie metod pracy Rada Bezpieczeństwa, w części za sprawą Grupy Roboczej, zmieniła niektóre procedury. Oferuje członkom NZ aktualnie w niej nie zasiadającym znacznie więcej możliwości uczestniczenia w jej pracach. Wzrosła liczba otwartych spotkań z udziałem przedstawicieli tych państw. Poprawiła się również procedura konsultacji z państwami udostępniającymi swoje siły dla operacji NZ. Dzięki temu Rada stała się bardziej przejrzystym organem.

Należy jednak dodać, że mimo tych usprawnień, wypracowanie zgody co do zmian w składzie Rady Bezpieczeństwa jest konieczne. Jak podkreśla Sekretarz Generalny NZ, żadna reforma Narodów Zjednoczonych nie będzie pełna bez reformy Rady Bezpieczeństwa.

Reorganizacja - Zgromadzenie Ogólne NZ

Zgromadzenie Ogólne NZ jest organem, w skład którego wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich. Na jego forum państwa wspólnie podejmują decyzje związane z budżetem, co sprawia, że Zgromadzenie stanowi ważny organ w strukturze NZ.

Jednak w ostatniej dekadzie wiele państw członkowskich uważa, że rola i autorytet Zgromadzenia Ogólnego NZ maleje. Pogląd ten podziela również Sekretarz Generalny. Obecnie Zgromadzenie zajmuje się zbyt wieloma, często pokrywającymi się i nieistotnymi problemami. W rezultacie czas i energia potrzebne do wypracowania konsensusu w sprawach ważnych są marnowane na bezużyteczne debaty.

W tej sytuacji konieczne jest usprawnienie pracy Zgromadzenia i wprowadzenie większej przejrzystości ciał pełniących funkcje wspomagające wobec niego.

Dobrym początkiem, w opinii Sekretarza Generalnego jest wybór Prezydenta Zgromadzenia Ogólnego NZ, oraz przewodniczących komitetów na 3 miesiące przed rozpoczęciem kolejnej sesji. Umożliwia to lepsze rozplanowanie pracy Zgromadzenia i usprawni wprowadzanie dalszych reform.

Ponad to należy wyraźnie określić zakres kompetencji Zgromadzenia i Rady Społeczno-Gospodarczej. Problem dotyczy w szczególności funkcjonalnych komisji obu organów. Działania Zgromadzenia Ogólnego NZ i jego ciał pomocniczych powinny uzupełniać i wspomagać Radę Społeczno-Gospodarczą.

Reorganizacja - Rada Społeczno-Gospodarcza

Radzie Społeczno-Gospodarczej przypada szczególna rola w procesie tworzenia globalnego porozumienia w sprawach gospodarczych i społecznych. Ta funkcja wymaga wzmocnienia organizacyjnego Rady i pogłębienia jej współpracy z innymi międzynarodowymi instytucjami.

Obiecującym początkiem zmian jest coroczny dialog z takimi instytucjami jak MFW, Bank Światowy i WTO. Ponad to Rada by ograniczyć rozbudowaną strukturę i związany z tym chaos kompetencyjny uporządkowała poszczególne segmenty swojej działalności.

Reorganizacja - Reforma Sekretariatu

Sekretariat Generalny, ze względu na pełnione zadania, jest jednym z najbardziej rozbudowanych organów NZ. Jego reforma polega na usprawnieniu jego działania, co obejmuje zmiany w zarządzaniu oraz ograniczenie kosztów prac administracyjnych.

W celu realizacji reformy Sekretarz Generalny powołał zespół ds. zarządzania zasobami ludzkimi. Zespół składa się głównie ze specjalistów nie związanych z Organizacją. W Sekretariacie zatrudnionych jest ponad osiem i pół tysiąca osób, a zespół zająć się ma jego przeszkoleniem.

Ponad to Sekretarz Generalny utworzył urząd Przedstawiciela Sekretarza Generalnego. Jego zadaniem jest kierowanie bieżącymi pracami Sekretariatu, w tym podejmowanie decyzji w sprawach ekonomicznych i socjalnych. Kolejną zmianą organizacyjną w Sekretariacie było ustanowienie przez Sekretarza cotygodniowych konferencji z pracownikami, które pozwolą na wymianę poglądów, ocenę pracy i zapewnią lepszą koordynację działań.

Skutkiem tych zmian była redukcja liczby niepotrzebnych spotkań, sporządzanych raportów, a przez to obniżenie kosztów administracyjnych.

2.Operacje pokojowe

Czym są operacje pokojowe?

Celem NZ jest zapewnienie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. W związku z tym NZ zostały upoważnione do stosowania zbiorowych środków dla zapobiegania zagrożeniom pokoju i ich usuwania, tłumienia wszelkich aktów agresji i innych naruszeń pokoju. Organem wyposażonym w kompetencje do podejmowania akcji w razie zagrożenia pokoju, naruszania pokoju i aktów agresji oraz innych naruszeń pokoju jest Rada Bezpieczeństwa. Zgodnie z Kartą ma ona obowiązek zapobiegania aktom naruszania pokoju oraz zastosowania środków przymusu w razie dopuszczenia się przez państwo aktu agresji. Środki stosowane przez Radę mogą mieć charakter zapobiegawczy (np. zarządzenia tymczasowe), przymusu pośredniego lub bezpośredniego. Decyzje o zastosowaniu danego środka podejmują państwa zasiadające w Radzie.

W okresie zimnej wojny system bezpieczeństwa wypracowany przez Kartę był sparaliżowany. Złożyły się na to nie tylko rywalizacja pomiędzy mocarstwami, ale również brak specjalnych układów z państwami członkowskimi NZ w sprawie kontyngentów wojskowych i rodzajów broni, które pozwalałyby podjąć skuteczną akcję militarną. W tej sytuacji NZ wykorzystywały inne środki przewidziane w Karcie, nie wymagające użycia siły zbrojnej czy wskazania agresora. Między innymi art. 40 Karty przewidywał możliwość stosowania przez Radę środków tymczasowych pozwalających na przeprowadzanie operacji pokojowych nie mających charakteru sankcji. Operacje takie mogły obejmować wezwanie do zaprzestania działań wojennych, wycofania sił zbrojnych stron walczących, akcje wojskowe zapobiegające bezpośrednim starciom i incydentom zbrojnym. Szeroki wachlarz możliwości zastosowania operacji spowodował, iż stały się one najczęściej wykorzystywanym przez NZ instrumentem ochrony pokoju i bezpieczeństwa. Operacje te powszechnie nazywane są operacjami pokojowymi, mimo iż termin ten nie został użyty w Karcie. Stopniowo ich formuła rozwijała się przez cały okres zimnej. Zasady ich przeprowadzania ukształtowały się poprzez praktykę. Przeprowadzane są na życzenie lub za zgodą stron. Cechuje je bezstronność wobec stron konfliktu i ograniczone prawo do użycia siły w celu samoobrony.

W latach 90-tych, wraz z upadkiem żelaznej kurtyny, wzrosła liczba konfliktów lokalnych o charakterze wewnątrzpaństwowym. Jednocześnie zakończenie rywalizacji pomiędzy mocarstwami pozwoliło NZ na aktywniejsze włączenie się w działania mające na celu ochronę międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. NZ coraz częściej podejmowały operacje pokojowe. Zapotrzebowanie na nie doprowadziło do poszerzenia ich celów i zadań. W latach 90-tych w ramach operacji pokojowych, oprócz działań mających na celu przywrócenie pokoju i bezpieczeństwa, udzielano pomocy humanitarnej i kontrolowano przestrzeganie praw człowieka, sprawowano kontrolę nad przebiegiem wyborów, ewakuowano ludność z regionów zagrożonych skutkami konfliktów zbrojnych, prowadzono szkolenie miejscowych oddziałów wojska i policji, udzielano pomocy w przywracaniu administracji cywilnej. W drugiej połowie lat 90-tych pojawił się typ operacji pokojowych, w których oddziały wojskowe uzyskały prawo stosowania siły. W wypadku ataku ze strony uczestników konfliktu mogły przystąpić do działań odwetowych.

Reforma operacji pokojowych

W praktyce operacje pokojowe stały się najczęściej wykorzystywanym narzędziem uśmierzania konfliktów. Jednocześnie coraz większe zapotrzebowanie na nie wymaga określenia ich funkcji i charakteru oraz miejsca w systemie bezpieczeństwa NZ. Potrzebę tę dostrzegł Sekretarz Generalny NZ, który w raporcie z 1997 roku "Renewing the United Nations: A Programme For Reform" wskazał na dwa istotne problemy związane z operacjami pokojowymi: brak stabilności finansowej i brak zdolności szybkiego reagowania. By operacje pokojowe mogły być skuteczne, oba wspomniane obszary wymagają zmian. Zmiany te może jednak przynieść raczej ściślejsza współpraca państw NZ niż określone reformy.

Ponad to w raporcie Sekretarz podkreśla, iż eksplozja konfliktów zimnowojennych wymaga zmiany kształtu operacji. Jednak wszelkie reformy w zakresie operacji pokojowych zależą od woli państw członkowskich NZ. Toteż w raporcie Sekretarz przedstawia postulaty i sugestie, które miałyby wyznaczać kierunki rozwoju operacji. Przede wszystkim raport traktuje "Peacekeeping" jako podstawowe narzędzie dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa. Następnie wskazuje, że obecnie NZ nie mają możliwości prowadzenia tzw. peace enforcement operations, czyli operacji wojskowych z użyciem siły i muszą w tym względzie polegać na państwach członkowskich NZ działających na podstawie mandatu udzielonego przez Radę Bezpieczeństwa.

Kolejną kwestią związaną ze skutecznością operacji pokojowych są działania mające na celu stworzenie sztabu szybkiego reagowania, który oceniałby sytuację i przygotowywał wytyczne nim oddziały pokojowe zostaną rozmieszczone i podejmą działania. Sekretarz Generalny zachęca również do ustanowienia i utrzymywania jednostek szybkiego reagowania. Ponad to, Sekretarz nakłania państwa członkowskie dysponujące wywiadem do ustanowienia regularnej praktyki dzielenia się z nim informacjami w celu wspierania jego działań zapobiegających konfliktom. Podkreśla także potrzebę skupienia przywódców wokół Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego w przypadku wspólnej operacji, co miałoby zapewnić spójność podejmowanych działań.

W 2000 roku został przedłożony państwo członkowskim raport na temat operacji pokojowych tzw. "Brahimi Report", który powstał podczas Panelu NZ ds. Operacji pokojowych prowadzonego przez Lakhdara Brahimiego. Raport ten wskazuje, biorąc za przykład akcje w Rwandzie w 1994 roku i Srebrenicy w 1995 roku, brak konsensusu pomiędzy państwami członkowskimi do podjęcia właściwej akcji. Postuluje on zwiększenie liczby personelu w Kwaterze Głównej oraz silniejsze polityczne, finansowe i materialne wsparcie ze strony państw członkowskich, a szczególnie ze strony państw zasiadających w Radzie Bezpieczeństwa.

Państwa członkowskie zareagowały pozytywnie na "Brahimi Report" i Zgromadzenie Ogólne NZ zaaprobowało 50% wzrost liczy personelu w Departamencie Operacji Pokojowych oraz przyznało około 150 milionów dolarów na wyposażenie Bazy Logistycznej NZ na Brindisi i we Włoszech.

3. Prawa Człowieka

Ochrona praw człowieka została zawarta w Karcie NZ i jest kluczowa dla pokoju na świecie. Liczne konwencje związane z prawami człowieka powstałe w ramach NZ stanowią jedno z najważniejszych osiągnięć NZ zeszłego stulecia. Milenijna Deklaracja przewiduje kontynuację prac Organizacji w tym zakresie.

Aby w nowym milenium podejmowane przez Organizację działania były skuteczne, Sekretarz Generalny przewiduje wprowadzenie zamian w organizacji ochrony praw człowieka w systemie NZ.

Problematyka praw człowieka w systemie NZ przenika do innych obszarów działań NZ, np. eksperci od praw człowieka są przydzielani do operacji pokojowych. Mimo tego wiele jest jeszcze do zrobienia.

W celu wzmocnienia działań NZ w poszczególnych krajach i regionach świata Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka rozpoczął ściślejszą współpracę z Stałymi Koordynatorami NZ. Zobowiązany został również przez Sekretarza Generalnego do ściślejszej współpracy, w tym tworzenia wspólnych projektów z UN Development Group oraz Komitetem Wykonawczym ds. Humanitarnych [Executive Committee for Humanitarian Affairs].

Ponad to, Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka ma zadanie do września 2003 roku opracować, wspólnie z ciałami traktatowymi ds. praw człowieka nowe, uproszczone procedury składania sprawozdań. Dokona również przeglądu procedur specjalnych, a wyniki badania wraz z zaleceniami jak polepszyć ich efektywność przedstawi Sekretarzowi Generalnemu.

4. Informacja publiczna

Wszelkie działania NZ potrzebują społecznego poparcia. W dużej mierze zależy ono od tego czy to co mają do powiedzenia NZ zostanie przekazane odbiorcom. Wszystkie debaty, rezolucje, decyzje i deklaracje, by dotrzeć do społeczeństw muszą zostać przełożone na zrozumiały dla każdego przekaz. Stąd niezbędny jest sprawny Departament Informacji Publicznej [Department of Public Information].

Działania podejmowane przez Departament są różnorakie: zajmuje się on kontaktami z mediami, sprawozdaniami dotyczącymi wiadomości radiowych, telewizyjnych, internetowych na temat działań NZ, sporządza materiały informacyjne, przygotowuje konferencje, wystawy, organizuje wycieczki, obsługuje biblioteki, itp. Jak dotąd działania Departamentu podlegały daleko posuniętej fragmentaryzacji, co było wynikiem zbyt wielu powierzanych mu zadań. Sekretarz Generalny Kofi Annan zaproponował reformy kreujące zupełnie nowy model Departamentu Informacji Publicznej w Nowym Yorku, oraz ośrodków w terenie. Pociągnie on za sobą zmiany w systemie publikacji dokumentów samego Sekretariatu.

W przeciągu trzech lat Departament Informacji Publicznej, przy udziale Office of Internal Oversight Services sporządzi sprawozdanie ze wszystkich swoich działań z punktu widzenia osiągniętych rezultatów i poniesionych kosztów.

Propozycje Sekretarza Generalnego przewidują restrukturyzację Departamentu. Dział Komunikacji Strategicznej [Division of Strategic Commmunications] będzie planował, rozpowszechniał i oceniał informacje NZ według priorytetowych zagadnień. Dział Promocji [Outreach Division] zajmie się obsługą delegacji, kontaktami z organizacjami i działalnością skierowaną do szerokiej publiczności. Dział Wiadomości i Mediów [News and Media Division] zostanie wzmocniony poprzez włączenie do niego działu zajmującego się obsługą stron internetowych. Natomiast sekcja kartograficzna zostanie przeniesiona do Departamentu Operacji Pokojowych.

Po drugie zakładana jest reforma Centrów Informacji NZ [United Nations Information Centres]. 71 Centrów na świecie pochłania 35% budżetu Departamentu Informacji Publicznej. Są one słabo wyposażone i cierpią na niedobór personelu. Toteż restrukturyzacja polegać będzie na tworzeniu silnych, lepiej uposażonych regionalnych ośrodków informacji, działających na znacznie większym obszarze.

5. Narody Zjednoczone a społeczeństwo

Narody Zjednoczone są międzyrządową organizacją, w której decyzje podejmowane są przez rządy państw członkowskich. Z drugiej strony Narody Zjednoczone funkcjonują w międzynarodowym środowisku, gdzie wpływy pozapaństwowych podmiotów, takich jak organizacje społeczne, grupy interesu, organizacje wolontariackie, fundacje, prywatne firmy, uniwersytety, jednostki, są coraz silniejsze. Dlatego by Organizacja mogła spełniać swoje funkcje niezbędna jest współpraca z tymi podmiotami, zapewnienie koordynacji ich działań w skali globalnej przy jednoczesnym upowszechnianiu idei i wartości NZ.

Toteż w ostatniej dekadzie Narody Zjednoczone podjęły współpracę z różnymi podmiotami pozarządowymi. Rozwijał się udział organizacji pozarządowych w międzyrządowym procesie podejmowania decyzji. Obecnie szereg rządów włącza przedstawicieli tych organizacji do swoich delegacji na sesje Zgromadzenia Ogólnego NZ. Pozarządowi przedstawiciele i eksperci coraz częściej biorą udział w spotkaniach przygotowawczych na konferencje.

Dzięki powiązaniom z grupami społecznymi NZ mogły poszerzyć zakres swojej działalności. Przykładem jest kampania Jubileuszowa 2000, której efektem był plan złagodzenia obciążeń finansowych krajów biednych związanych z ich zadłużeniem. Organizacje społeczne były zaangażowane w upowszechnianie norm praw człowieka i ustanowienie Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Innym przykładem jest inicjatywa Sekretarza Global Compact, angażująca przedsiębiorstwa z całego świata. Od 1990 roku zaobserwowano zmianę proporcji przepływów finansowych rządowych i sektora prywatnego z państw rozwiniętych do rozwijających się. W latach 1981-90 rządowe przepływy finansowe średnio stanowiły 60% ogółem, a prywatne 40%, ale już w latach 1991-95 inwestycje sektora prywatnego wzrosły do 80%, a rządowe spadły do 20% ogółem. W związku z tym, że rozwój kształtowany jest w głównej mierze przez sektor prywatny, Sekretarz Generalny podjął kroki by wielkość handlu i inwestycji sektora prywatnego przełożyła się na jakość działań firm. W programie Global Comapct, zaproponował by w biznesie rozwijane były zasady Narodów Zjednoczonych w obszarze praw człowieka, standardów pracy i ochrony środowiska. Przedsiębiorstwa korzystające z dobrodziejstw globalizacji powinny przyjąć na siebie większą odpowiedzialność. Program ten uruchomiono w 2000 roku, i od tamtego czasu liczba uczestniczących w nim firm wzrosła do 300.

Obecnie trudno sobie wyobrazić by NZ mogły osiągnąć to co dotychczas bez udziału społeczeństwa. Dlatego jednym z celów przedstawionych przez Sekretarza Generalnego jest rozwijanie partnerstwa z organizacjami społecznymi i biznesem.

Z drugiej strony intensywna współpraca oznacza również pojawienie się pewnych napięć i problemów. NZ nie są w stanie zapewnić uczestnictwa wszystkim chętnym organizacjom w konferencjach NZ. Istnieje też nierównowaga w udziale organizacji z krajów rozwiniętych i rozwijających się. Postanowiono więc stworzyć grupę, która dokonałaby analizy charakteru relacji Narody Zjednoczone - społeczeństwo i sporządziła odpowiednie zalecenia.

Natomiast w zakresie kontaktów z biznesem zostanie utworzone Biuro Współpracy Partnerskiej [Partnership Office], do którego zostaną włączone Biuro Global Comapact [Global Comapact Office] oraz Fundusz Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowej Współpracy Partnerskiej [United Nations Fund for International Partnerships].

6. Personel

Reforma ONZ dotyczy również zatrudnionych w niej pracowników. W 2000 roku Sekretarz Generalny przedłożył Zgromadzeniu Ogólnemu NZ raport dotyczący polityki kadrowej "Human resources management reform". Poruszone przez niego problemy to odpowiednia reprezentacja personelu NZ ze względu na narodowość i płeć oraz procedura zatrudniania wykwalifikowanego personelu.

Od 1 maja 2002 został wdrożony nowy systemu rekrutacji i awansu. Zwraca on większą uwagę na odpowiednią reprezentację personelu w zakresie narodowości i płci. Skrócił zbyt długi proces rekrutacji wysoko wykwalifikowanych pracowników z około 400 do 90 dni. Cała procedura rekrutacji stała się bardziej przejrzysta, ponieważ wszelkie ogłoszenia w sprawie pracy w Organizacji zamieszczane są na stronie internetowej. W zakresie awansu głównym kryterium będą kompetencje i zasługi, a nie długość stażu i wynikające stąd pierwszeństwo.

Reforma polityki personalnej przewiduje również stałe podnoszenie kwalifikacji personelu Sekretariatu. Służyć temu ma program szkoleń. Wszyscy dyrektorzy zobowiązani są do odbycia intensywnych szkoleń w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi.

Ponad to, pod koniec 2001 roku zostało ustanowione biuro Rzecznika (Ombudsman) dla rozpatrywania sporów i skarg pracowniczych. Pierwszym rzecznikiem została Patricia Durrant. Jej zadaniem będzie koncyliacja, mediacje oraz stosowanie innych środków rozwiązywania konfliktów pomiędzy stronami, bez potrzeby wszczynania oficjalnego postępowania sądowego.

Kolejnym problemem jest wzrost w ostatnich latach zagrożeń na jakie narażony jest personel NZ. W związku z tym w 2000 roku Sekretarz Generalny otworzył 2 letni program mający na celu wzmocnienie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem NZ [UN Security Management System].

7. Finanse

Narody Zjednoczone spełniają szereg powierzonych im przez państwa członkowskie zadań. Realizacja tych zadań wymaga odpowiednich środków finansowych.

Podstawą finansowana Organizacji są obowiązkowe składki uiszczane przez jej członków. Wysokość składki ustalana jest w oparciu o zdolność płatniczą państwa członkowskiego, tj. w zależności od wysokości dochodu narodowego. Podstawowym problemem NZ jest brak stałych wpływów ze składek. Większość państw nie płaci składek członkowskich na czas, bądź w ogóle, co nie sprzyja racjonalnej polityce budżetowej i finansowaniu podjętych przez organizacje działań np. operacji pokojowych.

W związku z tym w 1994 roku powołano Grupę ds. finansowania NZ, której celem było zajęcie się problemami niepłacenia przez państwa członkowskie składek oraz długami NZ. Stara się ona wypracować stabilną bazę finansową dla Organizacji. Swoje działania skoncentrowała na opracowaniu terminarza wpłat oraz ścisłego wykonywania art. 19 Karty, zakładającego zastosowanie sankcji wobec dłużników.

Poza tym Organizacja stara się lepiej wykorzystywać dane środki finansowe. Sekretarz Generalny podkreśla, że państwa członkowskie mają prawo oczekiwać, iż ich środki zostaną rozdysponowane mądrze. Dlatego przyjmuje na siebie odpowiedzialność za przejrzyste i efektywne ich wykorzystanie.

W 2000 roku Zgromadzenie Ogólne NZ dokonało zmian w sposobie formułowania przez Organizację budżetu. System oparto na analizie rezultatów jakie przyniósł poprzedni budżet.

Mimo tej zmiany dotychczasowa procedura budżetowania powinna zostać uproszczona. Dalsze reformy finansowe przewidują udoskonalanie systemu budżetowego, a ponad to ograniczenie budżetu na operacje pokojowe oraz lepsze zarządzanie funduszami NZ.

V. Kofi A. Annan - Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych

Kofi Annan, pochodzący z Ghany, jest siódmym Sekretarzem Generalnym ONZ. Jako pierwszy Sekretarz Generalny wybrany spośród personelu organizacji objął swój urząd 1-go stycznia 1997 roku.

29 stycznia 2001 Zgromadzenie Ogólne, zgodnie z rekomendacją Rady Bezpieczeństwa, powołało go przez aklamację na drugą kadencję, rozpoczynającą się 1 stycznia 2002 i trwającą do 31 grudnia 2006 roku.

Najważniejszymi zadaniami, jakich realizację wyznaczył sobie Kofi Annan podczas pełnienia powierzonej mu funkcji jest ożywienie ONZ na drodze całościowego programu reform; wzmocnienie tradycyjnej roli ONZ jako organizacji działającej na rzecz pokoju i rozwoju; obrona praw człowieka, rządów prawa oraz upowszechnianie podstawowych wartości: równości, tolerancji i godności zgodnie z duchem Karty Narodów Zjednoczonych; oraz odbudowanie zaufania społeczności międzynarodowej dla ONZ poprzez, jak sam to ujął, przybliżenie ONZ do ludzi.

Kofi Annan urodził się w Kumasi, w Ghanie, 8-go kwietnia 1938 roku. Studiował na Politechnice (Uniwersity of Science and Technology) w Kumasi oraz w Macalester College w St. Paul w Minnesocie w USA, gdzie w 1961 roku otrzymał dyplom z ekonomii i tytuł bakałarza (trzyletnie studia licencjackie).W latach 1961-1962 studiował na wydziale ekonomii w Institut Universitaire des Hautes Etudes Internationales w Genewie. W latach 1971-1972 studiował w Massachusetts Institute of Technology, gdzie otrzymał tytuł magistra zarządzania.

W 1962 roku Kofi Annan został pracownikiem ONZ jako urzędnik ds. administracji i finansów w światowej Organizacji Zdrowia w Genewie. Od tego czasu pracował kolejno dla Afrykańskiej Komisji Gospodarczej ONZ w Addis Abebie; ONZ-owskich Sił Szybkiego Reagowania w Ismailii (Egipt) - UNEF II; Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców w Genewie oraz w Kwaterze Głównej ONZ w Nowym Jorku jako Asystent Sekretarza Generalnego ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi oraz Koordynator ds. Bezpieczeństwa Systemu Narodów Zjednoczonych (1987-1990), a także jako Asystent Sekretarza Generalnego ds. Planowania, Budżetu i Finansów oraz jako Kontroler (1990-1992). W 1990 roku po inwazji Iraku na Kuwejt, Sekretarz Generalny powierzył mu misję nadzorowania ewakuacji ponad 900 osób personelu międzynarodowego oraz działania na rzecz uwolnienia zakładników z krajów zachodnich przetrzymywanych w Iraku. Kofi Annan stał na czele zespołu prowadzącego negocjacje z władzami Iraku na temat sprzedaży ropy d a uzyskania funduszy na cele humanitarne.

Zanim został wybrany Sekretarzem Generalnym, Kofi Annan pracował jako Asystent Sekretarza Generalnego ds. Operacji Pokojowych (marzec 1993 - luty 1994) oraz jako Zastępca Sekretarza Generalnego (luty 1994 - październik 1995; kwiecień 1996 - grudzień 1996). W okresie jego urzędowania jako Zastępcy Sekretarza Generalnego znacznie zwiększyły się rozmiary i zasięg operacji pokojowych ONZ, w których w szczytowym momencie , w 1995 roku, brało udział prawie 70 000 żołnierzy i osób cywilnych z 77 krajów. Od listopada 1995 roku do marca 1996, w okresie po podpisaniu porozumienia pokojowego z Dayton, dzięki któremu możliwe stało się zakończenie konfliktu w Bośni i Hercegowinie, Kofi Annan pełnił funkcję Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego w byłej Jugosławii, nadzorując wycofywanie Sił Ochronnych ONZ (UNPROFOR) z regionu i zastępowanie ich siłami NATO (IFOR).

Pierwszą inicjatywą Kofi Annana na stanowisku Sekretarza Generalnego było stworzenie planu reformy: Odnowienie Organizacji Narodów Zjednoczonych, który to plan został zaprezentowany Krajom Członkowskim w lipcu 1997 roku i jest obecnie realizowany dla zwiększenia koherencji i koordynacji wewnątrz organizacji. Opublikowany w kwietniu 1998 roku raport Sekretarza Generalnego dla Rady Bezpieczeństwa zatytułowany Przyczyny konfliktów oraz zapewnienie długotrwałego pokoju i zrównoważonego rozwoju w Afryce był jednym z elementów akcji na rzecz zwrócenia uwagi społeczności międzynarodowej na problemy Afryki, najbardziej upośledzonego rejonu świata. Kofi Annan włącza się aktywnie w działania na rzecz rozwiązywania konfliktów na drodze pokojowej - podjął próbę nakłonienia Iraku do podporządkowania się postanowieniom rezolucji Rady Bezpieczeństwa, prowadził negocjacje na rzecz przywrócenia władzy cywilnej w Nigerii oraz zaangażował się w rozmowy pomiędzy Libią i Radą Bezpieczeństwa, które utknęły w martwym punkcie po tragedii w Lockerbie w 1988 roku.

W 1999 roku Kofi Annan podjął kroki dyplomatyczne w celu wywołania międzynarodowej reakcji na przemoc w Timorze Wschodnim oraz potwierdził wycofanie się Izraela z Libanu we wrześniu 2000 roku. Po ponownym wybuchu przemocy we wrześniu 2000 r. podejmował dalsze próby skłonienia Izraelczyków i Palestyńczyków do rozwiązania konfliktu na drodze pokojowych negocjacji zgodnie z Rezolucjami 242 i 338 Rady Bezpieczeństwa, oraz według zasady "ziemia za pokój". Kofi Annan podjął także wiele działań mających na celu podniesienie statusu kobiet zatrudnionych w Sekretariacie ONZ oraz zacieśnienie współpracy pomiędzy organizacjami społeczno-obywatelskimi, sektorem prywatnym i innymi instytucjami pozarządowymi, których działalność stanowi niezbędne wsparcie dla systemu ONZ. Na światowym Forum Ekonomicznym 31 stycznia 1999 roku Kofi Annan wezwał przywódców światowego biznesu oraz organizacje zrzeszające pracowników i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego do zaangażowania się w inicjatywę Global Compact. Idea ta ma na celu umożliwienie narodom na całym świecie udziału w korzyściach płynących z procesu globalizacji oraz określenie fundamentalnych wartości i metod działania na rynku światowym, by zaspokoić potrzeby społeczno-ekonomiczne wszystkich ludzi.

W kwietniu 2000 r. opracował Raport Milienijny zatytułowany "My, ludy: Rola Narodów Zjednoczonych w XXI wieku", w którym wezwał państwa członkowskie do zaangażowania się w plan działania, mający na celu położenie kresu ubóstwu, nierówności; poprawę poziomu edukacji, ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, ochronę środowiska oraz zmniejszenie zagrożenia ludzi konfliktami i przemocą. Raport stworzył podstawę Deklaracji Milenijnej przyjętej przez głowy państw i szefów rządów podczas Szczytu Milenijnego, który odbył się we wrześniu 2000 roku w siedzibie Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

W odpowiedzi na epidemię HIV/AIDS Sekretarz Generalny ogłosił w kwietniu 2001 roku pięciopunktowe "Wezwanie do Działania". Przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się epidemii nazwał Kofi Annan swoim "osobistym priorytetem" i zaproponował powołanie Globalnego Funduszu do spraw AIDS i Zdrowia, dzięki któremu przeznacza się większe środki finansowe dla krajów rozwijających się na pomoc w walce z HIV/AIDS.

10 grudnia 2001 r. Sekretarzowi Generalnemu oraz Narodom Zjednoczonym przyznano Pokojową Nagrodę Nobla. Komitet Nagrody Nobla podkreślił, iż Kofi Annan "jest wybitną osobistością, która wniosła nowe życie do Organizacji", a "jedyna możliwa droga do osiągnięcia światowego pokoju i współpracy między narodami prowadzi przez Narody Zjednoczone".

Sekretarz Generalny biegle posługuje się językiem angielskim, francuskim i kilkoma językami afrykańskimi. Jego żoną jest Nane Annan ze Szwecji, z wykształcenia prawnik, obecnie zajmująca się sztuką. Mają troje dzieci.

VI Ważniejsze dokumenty

1. Karta Narodów Zjednoczonych

2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

3. Główne organy Narodów Zjednoczonych - lista członków w 2003 r.

4. Konferencje i obchody

5. Deklaracja Milenijna

6. Raport Milenijny "My, ludy: Rola Narodów Zjednoczonych w XXI wieku"

7. Raport "Milenijne Cele Rozwoju dla Polski" cz. I cz. II

8. Raport Sekretarza Generalnego na temat wdrażania Agendy 21- streszczenie

9. "HIV/AIDS, prawa człowieka w miejscu pracy"

publikacja Programu NZ ds. Rozwoju (UNDP) w Polsce.

10. Narodowe Raporty o Rozwoju Społecznym (NHDR)

11. Raport o Gospodarce Wodnej na Świecie (omówienie)

12. Raporty Międzynarodowego Organu Kontroli Środków Odurzających (INCB)

13. Raporty o rozwoju Społecznym 2001 r. 2002 r.

14. Światowe Raporty Inwestycyjne (WIR)

VII Współpraca Organizacji Narodów Zjednoczonych z Unią Europejską

Organizacja Narodów Zjednoczonych współpracuje z Unią Europejską w takich dziedzinach jak: globalny rozwój, operacje pokojowe, pomoc humanitarna, prawa człowieka oraz kultura.

Wszystkie państwa tworzące Unię Europejską są członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

W 1974 r. Wspólnocie Europejskiej przyznano status stałego obserwatora w ONZ.

Współpraca Narodów Zjednoczonych i Unii Europejskiej na forum ONZ

Działalność agend ONZ jest ważna dla Unii Europejskiej, gdyż spełniają one rolę forum, na którym rządy oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego negocjują i uzgadniają wspólne stanowisko w celu rozwiązania kluczowych problemów współczesnego świata. Wszystkie państwa tworzące Unię Europejską są członkami ONZ.

Unia Europejska bierze udział w pracach Europejskiej Komisji Gospodarczej (ECE), Konferencji NZ ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD), Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA), Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), Organizacji NZ d/s Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Programu NZ d/s Środowiska (UNEP), Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) i Światowej Organizacja Zdrowia (WHO).

Kooperacja ONZ-UE dotyczy głównie takich dziedzin jak rozwój społeczno-gospodarczy, prawa człowieka, pomoc humanitarna, operacje pokojowe, ochrona środowiska, rozwój globalny oraz kultury.

W agendach ONZ Unia Europejska posiada status obserwatora, bierze również udział w spotkaniach ministerialnych, na których ma prawo zabierania głosu. Unia Europejska często odgrywa kluczową rolę w międzynarodowych konferencjach organizowanych przez ONZ.

Współpraca ONZ - UE

1. Europejska Komisja Gospodarcza (EKG)

Economic Commission for Europe-ECE

2. Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju

United Nations Conference on Trade and Development-UNCTAD

3. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej

International Atomic Energy Agency-IAEA

4. Międzynarodowa Organizacja Pracy

International Labour Organization-ILO

5. Organizacja Narodów Zjednoczonych d/s Oświaty, Nauki i Kultury

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization-UNESCO

6. Program Narodów Zjednoczonych d/s Środowiska

United Nations Environment Programme-UNEP

7. Światowa Organizacja Własności Intelektualnej

World Intellectual Property Organization-WIPO

8. Światowa Organizacja Zdrowia

World Health Organization-WHO

VIII Lista Członków - Sklad Zgromadzenia Ogolnego

Following is the list of the 191 Member States of the United Nations with dates on which they joined the Organization.

Member -- (Date of Admission)

Afghanistan -- (19 Nov. 1946)

Albania -- (14 Dec. 1955)

Algeria -- (8 Oct. 1962)

Andorra -- (28 July 1993)

Angola -- (1 Dec. 1976)

Antigua and Barbuda -- (11 Nov. 1981)

Argentina -- (24 Oct. 1945)

Armenia -- (2 Mar. 1992)

Australia -- (1 Nov. 1945)

Austria-- (14 Dec. 1955)

Azerbaijan -- (2 Mar. 1992)

Bahamas -- (18 Sep. 1973)

Bahrain -- (21 Sep. 1971)

Bangladesh -- (17 Sep. 1974)

Barbados -- (9 Dec. 1966)

Belarus -- (24 Oct. 1945)

On 19 September 1991, Byelorussia informed the United Nations that it had changed its name to Belarus.

Belgium -- (27 Dec. 1945)

Belize -- (25 Sep. 1981)

Benin -- (20 Sep. 1960)

Bhutan -- (21 Sep. 1971)

Bolivia -- (14 Nov. 1945)

Bosnia and Herzegovina -- (22 May 1992)

The Socialist Federal Republic of Yugoslavia was an original Member of the United Nations, the Charter having been signed on its behalf on 26 June 1945 and ratified 19 October 1945, until its dissolution following the establishment and subsequent admission as new members of Bosnia and Herzegovina, the Republic of Croatia, the Republic of Slovenia, The former Yugoslav Republic of Macedonia, and the Federal Republic of Yugoslavia.

The Republic of Bosnia and Herzegovina was admitted as a Member of the United Nations by General Assembly resolution A/RES/46/237 of 22 May 1992.

Botswana -- (17 Oct. 1966)

Brazil -- (24 Oct. 1945)

Brunei Darussalam -- (21 Sep. 1984)

Bulgaria -- (14 Dec. 1955)

Burkina Faso -- (20 Sep. 1960)

Burundi -- (18 Sep. 1962)

Cambodia -- (14 Dec. 1955)

Cameroon -- (20 Sep. 1960)

Canada -- (9 Nov. 1945)

Cape Verde -- (16 Sep. 1975)

Central African Republic -- (20 Sep. 1960)

Chad -- (20 Sep. 1960)

Chile -- (24 Oct. 1945)

China -- (24 Oct. 1945)

Colombia -- (5 Nov. 1945)

Comoros -- (12 Nov. 1975)

Congo -- (20 Sep. 1960)

Costa Rica -- (2 Nov. 1945)

Côte d'Ivoire -- (20 Sep. 1960)

Croatia -- (22 May 1992)

The Republic of Croatia was admitted as a Member of the United Nations by General Assembly resolution A/RES/46/238 of 22 May 1992.

Cuba -- (24 Oct. 1945)

Cyprus -- (20 Sep. 1960)

Czech Republic -- (19 Jan. 1993)

Czechoslovakia was an original Member of the United Nations from 24 October 1945. In a letter dated 10 December 1992, its Permanent Representative informed the Secretary-General that the Czech and Slovak Federal Republic would cease to exist on 31 December 1992 and that the Czech Republic and the Slovak Republic, as successor States, would apply for membership in the United Nations. Following the receipt of its application, the Security Council, on 8 January 1993, recommended to the General Assembly that the Czech Republic be admitted to United Nations membership. The Czech Republic was thus admitted on 19 January of that year as a Member State.

Democratic People's Republic of Korea -- (17 Sep. 1991)

Democratic Republic of the Congo -- (20 Sep. 1960)

Denmark -- (24 Oct. 1945)

Djibouti -- (20 Sep. 1977)

Dominica -- (18 Dec. 1978)

Dominican Republic -- (24 Oct. 1945)

Ecuador -- (21 Dec. 1945)

Egypt -- (24 Oct. 1945)

Egypt and Syria were original Members of the United Nations from 24 October 1945. Following a plebiscite on 21 February 1958, the United Arab Republic was established by a union of Egypt and Syria and continued as a single Member. On 13 October 1961, Syria, having resumed its status as an independent State, resumed its separate membership in the United Nations. On 2 September 1971, the United Arab Republic changed its name to the Arab Republic of Egypt.

El Salvador -- (24 Oct. 1945)

Equatorial Guinea -- (12 Nov. 1968)

Eritrea -- (28 May 1993)

Estonia -- (17 Sep. 1991)

Ethiopia -- (13 Nov. 1945)

Fiji -- (13 Oct. 1970)

Finland -- (14 Dec. 1955)

France-- (24 Oct. 1945)

Gabon -- (20 Sep. 1960)

Gambia -- (21 Sep. 1965)

Georgia -- (31 July 1992)

Germany -- (18 Sep. 1973)

The Federal Republic of Germany and the German Democratic Republic were admitted to membership in the United Nations on 18 September 1973. Through the accession of the German Democratic Republic to the Federal Republic of Germany, effective from 3 October 1990, the two German States have united to form one sovereign State.

Ghana -- (8 Mar. 1957)

Greece -- (25 Oct. 1945)

Grenada -- (17 Sep. 1974)

Guatemala -- (21 Nov. 1945)

Guinea -- (12 Dec. 1958)

Guinea-Bissau -- (17 Sep. 1974)

Guyana -- (20 Sep. 1966)

Haiti -- (24 Oct. 1945)

Honduras -- (17 Dec. 1945)

Hungary -- (14 Dec. 1955)

Iceland -- (19 Nov. 1946)

India -- (30 Oct. 1945)

Indonesia -- (28 Sep. 1950)

By letter of 20 January 1965, Indonesia announced its decision to withdraw from the United Nations "at this stage and under the present circumstances". By telegram of 19 September 1966, it announced its decision "to resume full cooperation with the United Nations and to resume participation in its activities". On 28 September 1966, the General Assembly took note of this decision and the President invited representatives of Indonesia to take seats in the Assembly.

Iran (Islamic Republic of) -- (24 Oct. 1945)

Iraq -- (21 Dec. 1945)

Ireland -- (14 Dec. 1955)

Israel -- (11 May 1949)

Italy -- (14 Dec. 1955)

Jamaica -- (18 Sep. 1962)

Japan -- (18 Dec. 1956)

Jordan -- (14 Dec. 1955)

Kazakhstan -- (2 Mar. 1992)

Kenya -- (16 Dec. 1963)

Kiribati -- (14 Sept. 1999)

Kuwait -- (14 May 1963)

Kyrgyzstan -- (2 Mar. 1992)

Lao People's Democratic Republic -- (14 Dec. 1955)

Latvia -- (17 Sep. 1991)

Lebanon -- (24 Oct. 1945)

Lesotho -- (17 Oct. 1966)

Liberia -- (2 Nov. 1945)

Libyan Arab Jamahiriya -- (14 Dec. 1955)

Liechtenstein-- (18 Sep. 1990)

Lithuania -- (17 Sep. 1991)

Luxembourg-- (24 Oct. 1945)

Madagascar -- (20 Sep. 1960)

Malawi -- (1 Dec. 1964)

Malaysia-- (17 Sep. 1957)

The Federation of Malaya joined the United Nations on 17 September 1957. On 16 September 1963, its name was changed to Malaysia, following the admission to the new federation of Singapore, Sabah (North Borneo) and Sarawak. Singapore became an independent State on 9 August 1965 and a Member of the United Nations on 21 September 1965.

Maldives-- (21 Sep. 1965)

Mali -- (28 Sep. 1960)

Malta -- (1 Dec. 1964)

Marshall Islands -- (17 Sep. 1991)

Mauritania -- (27 Oct. 1961)

Mauritius -- (24 Apr. 1968)

Mexico -- (7 Nov. 1945)

Micronesia (Federated States of) -- (17 Sep. 1991)

Monaco -- (28 May 1993)

Mongolia -- (27 Oct. 1961)

Morocco -- (12 Nov. 1956)

Mozambique -- (16 Sep. 1975)

Myanmar -- (19 Apr. 1948)

Namibia -- (23 Apr. 1990)

Nauru -- (14 Sept. 1999)

Nepal -- (14 Dec. 1955)

Netherlands -- (10 Dec. 1945)

New Zealand -- (24 Oct. 1945)

Nicaragua -- (24 Oct. 1945)

Niger -- (20 Sep. 1960)

Nigeria -- (7 Oct. 1960)

Norway -- (27 Nov. 1945)

Oman -- (7 Oct. 1971)

Pakistan -- (30 Sep. 1947)

Palau -- (15 Dec. 1994)

Panama -- (13 Nov. 1945)

Papua New Guinea -- (10 Oct. 1975)

Paraguay -- (24 Oct. 1945)

Peru -- (31 Oct. 1945)

Philippines -- (24 Oct. 1945)

Poland -- (24 Oct. 1945)

Portugal -- (14 Dec. 1955)

Qatar -- (21 Sep. 1971)

Republic of Korea -- (17 Sep. 1991)

Republic of Moldova -- (2 Mar. 1992)

Romania -- (14 Dec. 1955)

Russian Federation -- (24 Oct. 1945)

The Union of Soviet Socialist Republics was an original Member of the United Nations from 24 October 1945. In a letter dated 24 December 1991, Boris Yeltsin, the President of the Russian Federation, informed the Secretary-General that the membership of the Soviet Union in the Security Council and all other United Nations organs was being continued by the Russian Federation with the support of the 11 member countries of the Commonwealth of Independent States.

Rwanda -- (18 Sep. 1962)

Saint Kitts and Nevis -- (23 Sep. 1983)

Saint Lucia -- (18 Sep. 1979)

Saint Vincent and the Grenadines -- (16 Sep. 1980)

Samoa -- (15 Dec. 1976)

San Marino -- (2 Mar. 1992)

Sao Tome and Principe -- (16 Sep. 1975)

Saudi Arabia -- (24 Oct. 1945)

Senegal -- (28 Sep. 1960)

Serbia and Montenegro -- (1 Nov. 2000)

The Federal Republic of Yugoslavia was admitted as a Member of the United Nations by General Assembly resolution A/RES/55/12 of 1 November 2000.

Following the adoption and the promulgation of the Constitutional Charter of Serbia and Montenegro by the Assembly of the Federal Republic of Yugoslavia on 4 February 2003, the name of the State of the Federal Republic of Yugoslavia was changed to Serbia and Montenegro.

Seychelles -- (21 Sep. 1976)

Sierra Leone -- (27 Sep. 1961)

Singapore -- (21 Sep. 1965)

Slovakia -- (19 Jan. 1993)

Czechoslovakia was an original Member of the United Nations from 24 October 1945. In a letter dated 10 December 1992, its Permanent Representative informed the Secretary-General that the Czech and Slovak Federal Republic would cease to exist on 31 December 1992 and that the Czech Republic and the Slovak Republic, as successor States, would apply for membership in the United Nations. Following the receipt of its application, the Security Council, on 8 January 1993, recommended to the General Assembly that the Slovak Republic be admitted to United Nations membership. The Slovak Republic was thus admitted on 19 January of that year as a Member State.

Slovenia -- (22 May 1992)

The Republic of Slovenia was admitted as a Member of the United Nations by General Assembly resolution A/RES/46/236 of 22 May 1992.

Solomon Islands -- (19 Sep. 1978)

Somalia -- (20 Sep. 1960)

South Africa -- (7 Nov. 1945)

Spain -- (14 Dec. 1955)

Sri Lanka -- (14 Dec. 1955)

Sudan -- (12 Nov. 1956)

Suriname -- (4 Dec. 1975)

Swaziland -- (24 Sep. 1968)

Sweden -- (19 Nov. 1946)

Switzerland -- (10 Sep. 2002)

Syrian Arab Republic -- (24 Oct. 1945)

Tajikistan -- (2 Mar. 1992)

Thailand -- (16 Dec. 1946)

The former Yugoslav Republic of Macedonia -- (8 Apr. 1993)

By resolution A/RES/47/225 of 8 April 1993, the General Assembly decided to admit as a Member of the United Nations the State being provisionally referred to for all purposes within the United Nations as "The former Yugoslav Republic of Macedonia" pending settlement of the difference that had arisen over its name.

Timor-Leste -- (27 Sep. 2002)

Togo -- (20 Sep. 1960)

Tonga -- (14 Sep. 1999)

Trinidad and Tobago -- (18 Sep. 1962)

Tunisia -- (12 Nov. 1956)

Turkey -- (24 Oct. 1945)

Turkmenistan -- (2 Mar. 1992)

Tuvalu -- (5 Sept. 2000)

Uganda -- (25 Oct. 1962)

Ukraine-- (24 Oct. 1945)

United Arab Emirates -- (9 Dec. 1971)

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland-- (24 Oct. 1945)

United Republic of Tanzania -- (14 Dec. 1961)

Tanganyika was a Member of the United Nations from 14 December 1961 and Zanzibar was a Member from 16 December 1963. Following the ratification on 26 April 1964 of Articles of Union between Tanganyika and Zanzibar, the United Republic of Tanganyika and Zanzibar continued as a single Member, changing its name to the United Republic of Tanzania on 1 November 1964.

United States of America -- (24 Oct. 1945)

Uruguay -- (18 Dec. 1945)

Uzbekistan -- (2 Mar. 1992)

Vanuatu -- (15 Sep. 1981)

Venezuela -- (15 Nov. 1945)

Viet Nam -- (20 Sep. 1977)

Yemen -- (30 Sep. 1947)

Yemen was admitted to membership in the United Nations on 30 September 1947 and Democratic Yemen on 14 December 1967. On 22 May 1990, the two countries merged and have since been represented as one Member with the name "Yemen".

Zambia -- (1 Dec. 1964)

Zimbabwe -- (25 Aug. 1980)