NADZWYCZAJNE ŚRODKI ZASKARŻENIA

• środki te ze względu na swój charakter wyróżniają się znacznym zwężeniem zakresu kontroli poprzez przyjęcie ustawowo określonych ograniczeń podstaw zaskarżenia prawomocnych orzeczeń

• kontrola dotyczy prawomocnych orzeczeń, które nie są już możliwe do zaskarżania w drodze zwykłego środka odwoławczego

• kontrola ogranicza się do eliminacji niemożliwych do tolerowania najpoważniejszych błędów powstałych w postępowaniach instancyjnych

KASACJA

• dostępny dla wszystkich stron procesowych nadzwyczajny środek odwoławczy

• art. 518 statuuje regule odpowiedniego stosowania przepisów działu IX KPK poświeconego postępowaniu odwoławczemu, jeżeli przepisy rozdziału dotyczącego kasacji nie stanowią inaczej

• wg SN uzupełnienie przewodu sądowego dopuszczalne jest w celu potwierdzenia lub wykluczenia podniesionego w kasacji rażącej obrazy prawa, a nie uzupełniania postepowania dowodowego

I PRZEDMIOTOWY ZAKRES KASACJI

1. od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie

2. z bezwzględnych przyczyn odwoławczych; art.439KPK

3. rażące naruszenie prawa procesowego materialnego jeżeli miało wpływ na treść orzeczenia

• nie jest dopuszczalne zaskarżenie samego uzasadnienia wyroku

• kasacja nie może być wniesiona jedynie z powodu niewspółmierności kary chyba że jest wynikiem rażącego naruszenia prawa

• podstawy kasacji ujęte zostały w dwóch kategoriach przyczyn zaskarżenia i weryfikacji zaskarżonych orzeczeń:

• uchybienia zaliczane do bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439

• stwierdzenie uchybienia zobowiązuje sąd kasacyjny do uchylenia orzeczenia bez badania związku przyczynowego miedzy tym uchybieniem a treścią zapadłego orzeczenia

• bezwzględne przyczyny odwoławcze sąd kasacyjny uwzględnia również z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów

• drugą kategorie stanowią inne rażące naruszenia prawa materialnego i procesowego, które mogły mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia

• naruszenie prawa powinno mieć niewątpliwy charakter (jest oczywiste)

• mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia

• ustawa wymaga aby miedzy rażącym uchybieniem a zaskarżonym orzeczeniem zachodził związek przyczynowy, przy czym wystarczy, wskazanie możliwości zaistnienia negatywnego wpływu tego uchybienia na treść orzeczenia, a nie jest konieczne ustalenie ze rzeczywiście wpływ taki miał miejsce

• prawomocność - przesłanką zaskarżalności wyroku sądu odwoławczego

1. kryterium prawomocności orzeczenia jest jego niezaskarżalność za pomocą zwykłych środków odwoławczych

2. kryterium prawomocności orzeczenia jest jego nieodwołalność (niewzruszalność) w drodze zwykłych środków odwoławczych, obejmującą także jego niezaskarżalność

1. prawomocność formalna zyskuje decyzja procesowa gdy

1. wyczerpany został tok instancji - zapadła decyzja organu II instancji, która utrzymała w mocy zaskarżoną decyzje

2. niedopuszczalne jest zaskarżenie decyzji wydanej w I instancji (wyrok wydany w trybie doraźnym)

3. strona zrezygnowała z wniesienia środka odwoławczego w stosunku do decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji bądź wniesiony środek cofnęła

• niepodważalność w sensie zakazy podważenia decyzji w drodze kontynuacji danego postępowania

2. skutkiem prawomocności formalnej jest prawomocność materialna, czyli jej niepodważalności w sensie zakazu prowadzenia nowego postępowania w tym samym przedmiocie, art. 17§1 pkt 7 (zakaz ne bis in idem)

• niepodważalność w sensie zakazu prowadzenia nowego postępowania w tym samym przedmiocie

• wyłączona została możliwość uruchomienia postępowania kasacyjnego

• od prawomocnych wyroków pierwszej instancji, w tym również wyroków nakazowych

• od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji, które nie kończą postępowania, np. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

• od prawomocnych postanowień sądu odwoławczego, choćby miały cechy kończące postępowanie

• wydawanych w formie postanowień orzeczeń sądu odwoławczego zapadających w postępowaniu wykonawczym

w literaturze i orzecznictwie SN przyjmuje się że kasacja może być wniesiona

• zarówno z powodu rażących wad prawnych, którymi jest dotknięty jedynie wyrok sądu odwoławczego,

• jak i z powodu takich wad prawnych wyroku sądu pierwszej instancji, których sąd odwoławczy nie skorygował, chociaż mógł i powinien był to uczynić w związku z rozpoznaniem środka odwoławczego

• odmowy przyjęcia kasacji, jeżeli:

1. zachodzą okoliczności z art. 120§2 (nieuzupełnienie braków w terminie)

2. kasacja została wniesiona po terminie lub przez nieuprawnioną osobę albo jest niedopuszczalna z mocy prawa

3. kasacja została oparta na innych powodach niż wskazane w art. 523§1

• na zarządzenia prezesa o odmowie przyjęcia kasacji przysługuje zażalenie do SN, który ten środek

• rozpoznaje w składzie jednoosobowym bez udziału stron, chyba ze Prezes SN zarządzi inaczej

przyjmując kasacje prezes sądu doręcza odpis pozostałym stronom, a następnie - po złożeniu przez prokuratora odpowiedzi na kasacje - przesyła akta SN

• zarzuty podniesione w kasacji pod adresem orzeczenia sądu pierwszej instancji podlegają rozważeniu przez sąd kasacyjny tylko w zakresie, zakresie jakim jest to nieodzowne dla należytego rozpoznania zarzutów stawianych orzeczeniu sądu odwoławczego

II PODSTAWY KASACYJNE

• skarga kasacyjna nie może formułować zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, chyba że są one wynikiem naruszenia prawa procesowego

• kontrola kasacyjna nie może obejmować: zasadności oceny dowodów i wysuniętych z tej oceny wniosków, oceny zeznań świadków i dokumentów, chyba że podniesiono zarzut obrazy przepisów prawa procesowego ze względu n a przeinaczenie treści, ocenę wiarygodności zeznań, dokonanej w ramach swobodnej oceny dowodów z art. 7, czy też samo przedstawienie opinii biegłego i polemiki z jego wywodami

• zakres zaskarżania

1. kasacje na korzyść można wnieść jedynie w razie skazania oskarżonego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania

2. kasacje na niekorzyść można wnieść jedynie w razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania z przyczyn wskazanych w art. 17§1 pkt 3,4 oraz z powodu niepoczytalności sprawcy

• ograniczenia te nie dotyczą kasacji wniesionej z powodu uchybień wymienionych w art. 439 (bezwzględne przyczyny odwoławcze) oraz kasacji nadzwyczajnych wnoszonych przez PG i RPO

III PRZEBIEG POSTEPOWANIA KASACYJNEGO

• sądem kasacyjnym jest Sąd Najwyższy- pozwala to na realizacje konstytucyjnego nadzoru tego sądu nad działalnością innych sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania

• do wniesienia kasacji uprawnione są strony procesowe

• kasacja nie przysługuje podmiotowi zobowiązanemu do zwrotu korzyści Skarbowi Państwa

• ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych mówi iż w tymże postępowaniu kasacja może być wniesiona jedynie przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich

• strona która nie zaskarżyła orzeczenia sądu pierwszej instancji, nie może wnieść kasacji od orzeczenia sądu odwoławczego, jeżeli orzeczenie sądu pierwszej instancji utrzymano w mocy lub zmieniono na jej korzyść jeżeli sąd odwoławczy zmienił wyrok pierwszej instancji w sposób niekorzystny dla osoby, która nie wniosła apelacji, może ona wprawdzie wnieść kasacje ale wyłącznie od tej części wyroku sadu drugiej instancji, która zawiera rozstrzygniecie o zmianie orzeczenia sądu pierwszej instancji na niekorzyść

• oskarżony może wnieść kasacje również wtedy gdy wprawdzie sam nie wniósł apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, jednak uczynił to na niekorzyść oskarżonego prokurator

• prawo stron do wniesienia kasacji rozciąga się również na przedstawicieli procesowych stron (obrońcy, pełnomocnicy) oraz ustawowych zastępców stron (art. 76, 52, 58, 61, 63)

• kasacje w stosunku do tego samego oskarżonego w od tego samego orzeczenia każdy uprawniony może wnieść tylko raz- zakaz ten obejmuje zarówno strony jak i podmioty uprawnione do wniesienia kasacji nadzwyczajnej z art. 521

• niedopuszczalna jest tzw. superkasacja, tzn. kasacja od orzeczenia SN zapadłego w następstwie rozpoznania kasacji

• do kategorii orzeczeń zapadłych „w następstwie” rozpoznania kasacji należą tylko te orzeczenia które są wynikiem rozpoznania merytorycznego kasacji są to orzeczenia o oddaleniu kasacji, orzeczenia uniewinniające oraz orzeczenia o uchyleniu zaskarżonego orzeczenia i umorzenia postępowania

• strona która zamierza zaskarżyć wyrok sądu odwoławczego poprzez wniesienie kasacji, jest obowiązana poprzedzić ta czynność wnioskiem o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem

• wniosek taki należy zgłosić w sądzie, który wydal orzeczenie, w terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia- niezłożenie wniosku pozbawia stronę prawa do wniesienia kasacji, chyba że skargę kasacyjna wniesie w terminie 7 dni przeznaczonym dla złożenia wniosku

• termin do wniesienia kasacji

• 30 dni od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem (nie dot. PG i RPO)

• wniosek o doręczenie uzasadnienia w terminie 7 dni od wydania orzeczenia

• niedopuszczalne jest uwzględnienie kasacji na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia

• strona wnosi kasacje do SN za pośrednictwem sądu odwoławczego

• sąd ten jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania przedkasacyjnego, związanego z badaniem formalnych warunków dopuszczalności kasacji

• skarga kasacyjna - przymus adwokacki; jeśli nie pochodzi od Prokuratora Generalnego albo Rzecznika Praw Obywatelskich - powinna być sporządzona i podpisana przez obrońcę lub pełnomocnika będącego adwokatem albo radcą prawnym

• można wyznaczyć stronie adwokata lub radca prawny w celu sporządzenia kasacji jeżeli wykaże ze nie jest w stanie ponieść kosztów związanych z ich powołaniem bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny

• do kasacji strona - z wyjątkiem prokuratora - dołącza dowód uiszczenia opłaty sądowej wysokości określonej w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości - obowiązek ten powstaje z dniem wniesienia kasacji

• opłaty kasacyjnej nie uiszcza

• osoba pozbawiona wolności; jednakże w razie pozostawienia bez rozpoznania albo oddalenia wniesionej kasacji zasądza się od niej opłatę

• żołnierz odbywający zasadniczą służbę wojskową lub pełniący służbę wojskowa w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego

• osoba która wykaże że ze względu na sytuacje rodzinna, majątkową i wysokość jej dochodów jej uiszczenie byłoby niemożliwe (na odmowę zwolnienia z opłaty nie przysługuje środek odwoławczy)

• wniesieniu i rozpoznaniu kasacji na korzyść oskarżonego nie stoi na przeszkodzie wykonanie kary, zatarcie skazania, akt laski ani okoliczności wyłączające ściganie lub uzasadniające zawieszenie postępowania

• wymóg konkretyzacji zarzutu kasacyjnego nakazuje oprócz wskazania przepisu, który zdaniem autora kasacji został naruszony, osadzenie zarzutu obrazy przepisu prawa w realiach konkretnej sprawy i wskazanie dlaczego sąd postępując w określony sposób, naruszył wskazany przepis

• po wpłynięciu skargi kasacyjnej, podlega ona kontroli ze strony prezesa sądu odwoławczego; jeżeli prezes stwierdzi braki formalne wzywa stronę do uzupełnienia braku w terminie 7 dni z pouczeniem, że w razie nieuzupełnienia braku wniesione pismo uznaje się za bezskuteczne

• istnieje obowiązek prokuratorskiej odpowiedzi na kasacje w sprawie toczącej się z oskarżenia publicznego

• uproszczony tryb rozpoznania kasacji oczywiście bezzasadnych

• zgodnie z 535§2 SN może oddalić na posiedzeniu, bez udziału stron kasacje w razie jej oczywistej bezzasadności (nie dotyczy to kasacji nadzwyczajnej)

• nie wymaga pisemnego uzasadnienia

• prokurator, jeżeli w jego ocenie kasacja jest bezzasadna, może dać temu wyraz w odpowiedzi na kasacje; strony, ich obrońcy i pełnomocnicy mogą w terminie 14 dni od otrzymania odpowiedzi prokuratora przedstawić sądowi na piśmie swoje stanowisko kontradyktoryjność procesowa

• poza wskazanym 14 dniowym terminem, strony, ich obrońcy i pełnomocnicy nie są ograniczeni żadnymi terminami do wnoszenia pism procesowych

• regułą jest rozpoznawanie przez SN na rozprawie zarówno kasacji od wyroku jak i od postanowienia

• postanowienia mogą być rozpatrywane również na posiedzeniu - w posiedzeniu tym mogą wziąć udział strony i ich pełnomocnicy, co obliguje sąd do ich prawidłowego powiadomienia o czasie i miejscu posiedzenia

• zarówno na rozprawie jak i posiedzenie SN nie sprowadza się oskarżonego pozbawionego wolności chyba że prezes sądu lub sądu postanowi inaczej

• SN bada prawomocny wyrok sądu odwoławczego pod względem prawnym z wyłączeniem przeprowadzenia nowych dowodów, co do istoty sprawy i dokonania nowych ustaleń faktycznych

• SN może uwzględnić w całości na posiedzeniu bez udziału stron również kasacje, wniesiona na korzyść oskarżonego w razie jej oczywistej zasadność

• decyzja prezesa sądu odwoławczego o przyjęciu kasacji podlega kontroli SN

• postanowienia o pozostawieniu bez rozpoznania przyjętej kasacji, jeżeli:

1. nie odpowiada ona przepisom wymienionym w art. 530§2 lub

2. gdy przyjęcie kasacji nastąpiło na skutek niezasadnego przywrócenia terminu

• SN może zwrócić akta sądowi odwoławczemu, jeżeli stwierdzi ze nie zostały dopełnione czynności zmierzające do usunięcia braków formalnych wniesionej kasacji

• wniesienie kasacji nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego orzeczenia, nie wzrusza jego prawomocności

• SN może jednak z urzędu lub na wniosek wstrzymać wykonanie orzeczenia (suspensywność względna) i może to połączyć z zastosowaniem środków zapobiegawczych w postaci poręczenia majątkowego, społecznego i osobistego, dozoru i zakazu opuszczania kraju

• art. 533 upoważnia SN - w razie wniesienia kasacji na niekorzyść oskarżonego - do zastosowania każdego środka zapobiegawczego przewidziane w rozdz. 28 KPK

• niemożliwe gdy oskarżony został prawomocnie uniewinniony

• niedopuszczalne jest stosowanie środków zapobiegawczych w stosunku do oskarżonego , jeżeli kasacja została wniesiona na jego niekorzyść po upływie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku (gdyż niedopuszczalne jest uwzględnienie takiej kasacji

• SN orzeka w różnych składach osobowych

1. na rozprawie

• w skaldzie trzech sędziów (art. 29§1), także w sprawach orzeczeń SN wydanych jednoosobowo (art. 534§2 in fine)

• w skaldzie pięciu sędziów, gdy rozpoznaje kasacje od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności (art. 29§2)

• w składzie siedmiu sędziów, gdy kasacja dotyczy orzeczenie SN wyższego wydanego w składzie szerszym niż jednoosobowo (art. 534§2)

2. na posiedzeniu

• w składzie trzech sędziów, gdy rozpoznaje kasacje od postanowienia (art535§1) oraz orzekając o oddaleniu kasacji stron w razie jej oczywistej bezzasadności

• w składzie pięciu sędziów, orzekając w przedmiocie oczywistej bezzasadności kasacji od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności (art. 535§2)

• w składzie jednego sędziego - w kwestiach wymagających wydania wyroku i gdy kasacja nie dotyczy orzeczenia SN (podejmowanie decyzji w związku z kasacjami od prawomocnych postanowień kończących postępowanie sądowe) a także w kwestiach wpadkowych

• SN rozpoznaje sprawe w granicach zaskarżenia i podniesionych w skardze kasacyjnej zarzutów, a w zakresie szerszym - tylko w następujących sytuacjach (art. 536)

• gdy zachodzą warunki zmiany lub uchylenia orzeczenia na rzecz współoskarżonych, którzy nie wnieśli kasacji (art. 435)

• w razie stwierdzenia bezwzględnych przyczyn odwoławczych (art. 439)

• gdy zachodzą warunki do poprawienia błędnej kwalifikacji prawnej (art. 455)

• w wyniku rozpoznania kasacji SN może podjąć następujące rozstrzygnięcia

1. oddalić kasacje

2. uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub w części, a w ramach tego orzeczenia wydać orzeczenie następcze w postaci:

1. przekazania sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania

2. umorzenia postępowania

3. uniewinnienia oskarżonego, jeżeli skazanie jest oczywiście niesłuszne

• z chwilą uchylenia wyroku przez instancje kasacyjną wykonanie kary ustaje

• karę już wykonana - w wypadku późniejszego ponownego skazania - zalicza się na poczet nowo orzeczonej kary

KASACJA NADZWYCZAJNA

• mogą wnosić Prokurator Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich

• służy zaskarżaniu rażąco niezgodnych z prawem orzeczeń, które w ogóle nie podlegają zaskarżeniu w trybie zwykłej kasacji

• od każdego prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe, ale także od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie przygotowawcze

• podmioty określone w art. 521 mogą zaskarżyć wyroki i postanowienia, które atrybut prawomocności uzyskały bez postępowania odwoławczego ( odwoławczego sądzie pierwszej instancji), jak tez orzeczenia, które uprawomocniły się w drugiej instancji

• kasacja nadzwyczajna mogą być objęte wyroki nakazowe jak i łącznie wyrok sądu pierwszej instancji i utrzymujący go w mocy wyrok instancji ad quem

• podmioty wymienione w art. 521 mogą wnosi© kasacje z własnej inicjatywy lub na prośbę stron

• zakaz wnoszenia kasacji nadzwyczajnej od samego uzasadnienia orzeczenia

• wnoszona bezpośrednio do SN, w związku z czym podlega ona badaniu pod względem spełnienia warunków formalnych przez Prezesa SN, przewodniczącego wydziału lub uprawnionego sędziego SN

• sprawa zostaje skierowana na posiedzenie tylko w razie potrzeby wydania orzeczenia w przedmiocie dopuszczalności kasacji

• wniesienie kasacji n. nie jest ograniczone żadnym terminem

• niedopuszczalne jest uznanie kasacji nadzwyczajnej na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia

• kasacje w stosunku do tego samego oskarżonego i od tego samego orzeczenia każdy uprawniony może wnieść tylko raz

• nie jest dopuszczalna kasacja od orzeczenia SN, które zapadło w następstwie rozpoznania kasacji

• może być oparta tylko ma podstawach wymienionych w art. 523§1, a wiec tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 lub innego rażącego naruszenia prawa

• zakres uprawnienia Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich obejmuje również możliwość zaskarżania na korzyść oskarżonego wyroków skazujących na jakiekolwiek kary czy środki karne, a nie tylko na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania

• nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary

• wykluczona jest dopuszczalność oddalenia przez SN na posiedzeniu bez udziału stron kasacji nadzwyczajnej jako oczywiście bezzasadnej

WZNOWIENIE POSTEPOWANIA

• w przeciwieństwie do kasacji wznowienie postępowania jest środkiem zmierzającym do usunięcia uchybień w dużym stopniu niezależnych od sądu

I PODSTAWY WZNOWIENIA POSTEPOWANIA

• prawomocne orzeczenia sądowe, zarówno wyroki jak i postanowienia

• może być ograniczone wyłącznie do orzeczenia w roszczeniach cywilnych i dotyczyć może merytorycznych rozstrzygnięć sądu karnego, tj. zasądzenia lub oddalenia powództwa karnego

• nie może dotyczyć orzeczenia o odmowie przykucia powództwa lub pozostawienia go bez rozpoznania, ponieważ powód cywilny w takich sytuacjach może dochodzić swojego roszczenia w postępowaniu cywilnym

• przedmiotem rozstrzygnięcia jest kwestia istnienia podstaw do wznowienia postępowania, nie zaś kwestia odpowiedzialności karnej

• podstawy wznowienia postępowania art. 540

1. stwierdzenie że w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona obawa do przyjęcia, ze mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia; propter falsa, ex delicto albo propter crimen

• dopuszczalne zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego

• podstawa propter falsa wymaga stwierdzenia przestępstwa prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że orzeczenie takie nie może zapaść z powodu przyczyn z art. 17 § 1 pkt 3-11 lub konieczności zawieszenia postępowania

• wniosek o wznowienie postępowania powinien wskazać wyrok skazujący lub orzeczenie zapadle w postępowaniu karnym, stwierdzające niemożność wydania wyroku skazującego

1. ujawnienie po wydaniu orzeczenia nowych faktów lub dowodów, nieznanych uprzednio sądowi, w skazujących na istnienie w orzeczeniu wad wymienionych w art. 540§1 pkt2 lit a), b) lub c); propter nova, de notis; nowe fakty lub dowody mogą być podstawa tylko wtedy jeżeli wskazując ze:

1. skazany nie popełnił czynu lub czyn ego nie stanowił przestępstwa lub nie podlegał karze

2. skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowsza albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary, albo tez blednie przyjęto okoliczność wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary

3. sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne, blednie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego mu czynu

• SN: przez nowe dowody należy rozumieć nie tylko nieznane przedtem sądowi źródło dowodu, lecz również nieznany sądowi środek dowodowy

• możliwe wyłącznie na korzyść oskarżonego

3. utrata mocy w wyniku orzeczenia TK lub zmiana przepisu karnego będącego podstawą skazania lub warunkowego umorzenia:

• orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne

• jedynie na korzyść oskarżonego

4. rozstrzygniecie organu międzynarodowego działającego na mocy umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Polskę, stwierdzające naruszenie norm traktatowych przez organ polski

• podstawa ta jest konsekwencja ratyfikowania EKPCZ oraz oddania się przewidzianej przez ta konwencje procedurze kontrolnej

• może być również orzeczenie Komitetu Praw Człowieka ONZ

• wznowienie postępowania na niekorzyść oskarżonego nastąpić może, jeżeli

1. skazany, do którego zastosowano przepis art. 60§3 lub 4 KK, nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji (art. 540a)

2. zachodzi okoliczność określona w art. 11 § 3 (art. 540a pkt 2)

II PRZEBIEG POSTEPOWANIA W SPRAWIE O WZNOWIENIE

• na wniosek strony lub z urzędu;

• uprawnionymi do złożenia wniosku są

• oskarżony

• prokurator

• oskarżyciel publiczny

• oskarżyciel posiłkowy

• oskarżyciel prywatny

• powód cywilny

• postępowanie wznawia się z urzędu tylko w razie ujawnienia się jednego z uchybień wymienionych w art. 439 § 1, przy czym wznowienie postępowania jedynie z powodów określonych w pkt 9-11 moze nastąpić tylko na korzyść oskarżonego

• wznowienie nie może nastąpić z powyższych przyczyn jeżeli były one przedmiotem kasacji

• oskarżyciel publiczny może złożyć wniosek o wznowienie postępowania zarówno na korzyść jak i na niekorzyść skazanego

• niedopuszczalne jest wznowienie postępowania z urzędu na niekorzyść oskarżonego po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia

• w kwestii wznowienia postępowania orzekają następujące sądy

• sąd okręgowy - w sprawach zakończonych orzeczeniem sądu rejonowego

• sąd apelacyjny - w sprawach zakończonych orzeczeniem sądu okręgowego

• SN - wznowienie postępowania zakończonego orzeczeniem sądu apelacyjnego lub SN

• wszystkie sądy orzekają w składzie trzech sędziów

• sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron

• ulega ograniczenie jeżeli sąd zasadził sprawdzenie okoliczności w trybie art. 97 gdyż wtedy ustawa zezwala stronom na wzięcie udziału w czynnościach sprawdzających

• wymóg, że jeżeli wniosek nie pochodzi od prokuratora, powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego - przymus adwokacki

• wniosek o wznowienie postępowania badany jest pod katem zachowania wymogów formalnych przez prezesa sądu

• sąd może pozostawić wniosek o wznowienie bez rozpoznania jeżeli dostrzeże braki pominięte przez prezesa, a także w razie cofnięcia wniosku przez osobę uprawniona

• przysługuje zażalenie chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny albo SN

• orzekając o wznowieniu postępowania sąd uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawe właściwemu sądowi do rozpoznania

• sąd może wyrokiem uniewinnić oskarżonego, jeżeli nowe fakty i dowody wskazują na to ze orzeczenie jest oczywiście niesłuszne albo tez postępowanie umorzyć

• od wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie przysługuje apelacja

• nie dotyczy orzeczeń wydanych przez SN

• uchylając orzeczenie sad może skorzystać z dobrodziejstwa cudzego środka odwoławczego

• przekroczenie granic podmiotowych wniosku jest dopuszczalne jedynie na korzyść współoskarżonych

---