Pamięć krótkotrwała i długotrwała

Teoria jest odzwierciedleniem wiedzy potocznej o tym, że istnieje jeszcze inny rodzaj pamięci niż trwała.

Odmienne mechanizmy fizjologiczne dla p. długo- i krótkotrwałej.

Pamięć krótkotrwała-W wyniku działających bodźców powstają szybko przemijające zmiany czynnościowe, wyrażające się w krążeniu impulsów w zamkniętych obwodach neuronów. Są nietrwałe, ale utrzymują się przez pewien czas po zadziałaniu bodźca.

Pamięć długotrwała dokonuje się za pomocą procesów wzrostowych na poziomie synaptycznym. Prowadzi to do trwałych zmian strukturalnych.

PODSTAWOWE ETAPY I ZASADY TWORZENIA SIECI SKOJARZENIOWYCH

 

1. Temat tekstu powinien być umieszczony w centrum notatki i przedstawiony za pomocą schematycznego rysunku.

2. Główne wątki tekstu, w postaci gałęzi o największej grubości rozchodzą się promieniście od centrum. Na gałęzie nanosimy słowa lub symbole kodujące podstawowe wątki. Słowa- hasła piszemy drukowanymi literami na gałęzi lub lekko nad nią.

3. Treści bardziej szczegółowe przedstawione są jako gałązki odchodzące od gałęzi głównych. Na tych cieńszych gałązkach również umieszczamy słowa-hasła lub obrazy-symbole kodujące daną treść.

4. Gałęzie tworzą wzajemnie powiązaną strukturę, którą można objąć jednym spojrzeniem.

5. Sieć skojarzeniową dotyczącą jednego całego tekstu umieszczamy na jednej kartce papieru. Jest to możliwe nawet wtedy, gdy tekst liczy 10, 20 lub nawet 30 stron. Jeśli chcemy stworzyć sieć dla całej książki, to wykonamy tyle sieci, ile jest tematów, przy czym każdą sieć tworzymy na osobnej kartce. Dodatkowo należy w takim przypadku zrobić jedną sieć generalną, pełniącą rolę przewodnika po treści całej książki.

6. Przy tworzeniu sieci zawsze korzystamy z kolorowych pisaków, co ma ułatwić zapamiętywanie.

7. Gałęzie, symbolizujące określony wątek, rysujemy jednym kolorem. Dla pozostałych gałęzi-wątków zarezerwowane będą inne kolory. Barwy organizują spostrzeganie, dzięki czemu od razu zauważamy, jakie treści są przyporządkowane danemu wątkowi.

Podczas zapamiętywania informacji z sieci skojarzeniowej najpierw przeglądamy wszystkie wątki główne. Po zapamiętaniu szkieletu tekstu przystępujemy do zapamiętywania kolejnych informacji zawartych w skrajnych gałęziach sieci. 

Mnemotechniki to bardzo sprytne połączenie trzech składników, o których przeczytasz poniżej. Metody te, bardzo skuteczne techniki zapamiętywania, nie są niczym nowym dla ludzkości. Słowo "mnemotechniczny" pochodzi od od imienia greckiej bogini Mnemozyny. Metod tych bardzo często używali starożytni Grecy w zapamiętywaniu elementów przemówień i dysput logicznych jakie między sobą toczyli.

Budowa mnemotechnik opiera się na trzech fundamentalnych zasadach:

Asocjacja

Wyobraźnia

Lokalizacja

Asocjacja


Wyobraźnia

Lokalizacja

Współpracując razem, te zasady mogą być używane do tworzenia bardzo potężnych systemów mnemotechnicznych.

Asocjacja
Jest to metoda poprzez którą łączysz elementy do zapamiętania z elementem mnemotechniki na którym to zapamiętujesz. Każda mnemotechnika ma swoje miejsca w których zapamiętujesz potrzebne elementy. Aby połączyć te dwa elementy, należy je ze sobą skojarzyć. Pomimo że można zasugerować ci pewne asocjacje, twoje własne asocjacje są o wiele lepsze i odzwierciedlają sposób w jaki pracuje twój mózg. Rzeczy mogą być asocjowane poprzez:
- umieszczenie na górze obiektu
- łączenie i przenikanie się nawzajem
- tańczenie wokół siebie
- bycie w tym samym kolorze, zapachu, formie kształcie.
Cokolwiek jest używa do połączenia rzeczy do zapamiętania z obiektem używanym do przypominania - to jest właśnie obraz asocjacji.

Na przykład: połączenie cyfry 1 i złotej rybki może być wizualizowane w ten sposób:
- Złota rybka wychodzi z wody na ring, trzyma w płetwach wielką złotą cyfrę jeden i (mimo, że ryby głosu nie mają) krzyczy wniebogłosy: "Jestem numer jeden!", "Jestem numer jeden!".

Wyobraźnia
Wyobraźnia jest używa do tworzenia połączeń i asocjacji niezbędnych do zapamiętania elementów w mnemotechnice. Innymi słowy, wyobraźnia jest to sposób, w jaki używasz swego umysłu do budowania połączeń, które mają dla ciebie jak największe znaczenie. Im silniejsze wyobrażenie, tym skuteczniej pozostanie ono w twoim umyśle dla późniejszego odtworzenia. Mnemotechniczne skojarzenia mogą być tak żywe, intensywne jak tylko chcesz jeśli tylko pomagają ci one w skutecznym zapamiętywaniu.

Lokalizacja
Lokalizacja oferuje ci dwie rzeczy:
- spójny system w którym informacja będzie przechowywana i
- sposób na oddzielenie jednej mnemotechniki od innej.
Mnemotechniki to innymi słowy system mentalnych miejsc w których zapamiętujesz informację. Lokalizacja odnosi się do różnego typu miejsc w jakich możesz to robić.

Poprzez używanie tych trzech fundamentalnych zasad możesz stworzyć obrazy, skojarzenia łączące elementy do zapamiętania z elementami mnemotechniki ubranymi w system, dzięki któremu z wielką łatwością będziesz mógł przypomnieć je sobie, kiedy tylko zachcesz.

Przejdź teraz do następnego rozdziału, aby zobaczyć jak to praktycznie zastosować.

Metoda ta wzięła nazwę od Rzymian, którzy również - jak ich greccy rówieśnicy w tych czasach - angażowali się w publiczne dyskusje i logiczne wywody. I oni również musieli używać mnemotechnik, by radzić sobie z zapamiętywaniem tych mów.

Technika ta jest najbardziej bezpośrednim zastosowaniem zasad budowy mnemotechnik, które poznałeś z poprzedniego rozdziału.

Asocjacja - jak asocjować, kojarzyć ze sobą elementy do zapamiętania - wiesz z poprzedniego rozdziału.
Jak sobie efektywnie wyobrażać to wszystko przeczytasz poniżej.
Lokalizacja - czyli system mentalnych miejsc, w których będziesz zapamiętywał daną informację tworzy się po prostu biorąc je z otaczającej rzeczywistości.
Np. takim systemem miejsc mogą być elementy w twoim pokoju, stałe elementy na twojej drodze do szkoły, itp.

Mnemotechnika ta (jak i wszystkie pozostałe) działa w ten sposób:

Tworząc sobie mentalne odpowiedniki tych elementów w umyśle i zapamiętując na nich daną informację - na każdym z nich z osobna inny kawałek informacji, jesteś w stanie później bez trudu przypomnieć sobie, co zapamiętałeś na poszczególnych elementach.
Robisz to po prostu przypominając sobie te elementy (których przypomnienie nie sprawia żadnych trudności, ponieważ doskonale i długo je znasz).

Zapamiętana informacja skojarzona z tym elementami pojawi się, przypomni się wówczas automatycznie.

Przećwiczmy to:

Ponieważ nie jesteśmy razem w sali, systemem takim może być również twoje ciało. Metoda ta nosi nazwę "system miejsc" co oznacza, że miejscem takim może być cokolwiek, a nie tylko elementy w pokoju. Zatem:

Załóżmy że to ty.
I teraz spróbuj zapamiętać podane przeze mnie elementy na:

1. Czubku głowy
2. Czole
3. Oczach
4. Nosie
5. Ustach
6. Szyi
7. Ramionach
8. Biodrach
9. Kolanach
10. Butach

Tworzenie skojarzeń, praca wyobraźni powinna przebiegać w następujący sposób:
(wykorzystuj ten schemat do wszystkich mnemotechnik, nie tylko tutaj)

Najpierw zobacz zapamiętywany element w wyobraźni, z powiązaniem z miejscem na którym go zapamiętujesz.

Następnie powiększ go do ogromnych rozmiarów,

puść go w ruch,
niech zaczyna się przemieszczać, tańczyć, kopać, jeździć...

Dodaj zmysłowych wyobrażeń:

słuchowych. Usłysz w wyobraźni jak piszczy, trąbi, krzyczy wniebogłosy, syczy, miauczy, mlaszcze...

węchowych. Poczuj jak ładnie pachnie, przypomina różę, kwiaty, lub śmierdzi spalenizną, snuje się swądem trupa.




smakowych. Spróbuj jak smakuje. Poczuj jaki jest słodki, słony, pieprzny, ostry...

- dotykowych. Złap go i powalcz z nim, skop go lub złap i zacznij dusić, albo głaskać.

I najlepiej niech ta praca odbywa się z pierwszym skojarzeniem, które przyszło ci do głowy. Ono jest najlepsze i najsilniejsze do zapamiętania.

Podane poniżej słowa zapamiętaj na:

Czubku głowy -słoń

Czole -rower

Oczach -jesień

Nosie -złoto

Ustach -zegar

Szyi -pantofel

Ramionach -dyskietka

Biodrach -korale

Kolanach -stół

Stopach -słońce

Początek formularza

Dół formularza

Dla przykładu tak może wyglądać zapamiętanie pierwszego elementu na czubku głowy.

"Widzisz czubek swojej głowy. Włosy rozczochrane jak zawsze. Stawiasz na nim słonia, pięknego szklanego różowego słonia. Wspaniały różowy słoń, który z jakiś powodów zaczyna się nagle powiększać - tak jak i twoja głowa. Wielki morze włosów a w nim pływający słoń. Mało tego - słoń zaczyna przebierać nogami, plątać się we wszystkich twoich włosach, ruszać głową i zaczyna trąbi Ci do ucha niemiłosiernie. W końcu oblewa Ci całą głowę kremem poziomkowym - jak na różowego słonia przystało. O mało się nie utopiłeś w tym kremie, bo jest go całe jezioro. Szczęściem jest ono przynajmniej smaczne. Łykasz więc kilka haustów i tak jak i sam słoń. On jednak nie ma tak wesołej miny. Napił się zbyt dużo i właśnie zaczyna pękać - widzisz jak tysiące małych drobinek szkła rozpryskuje się po całej Twojej wielkiej jak ocean głowie. Wszystkie te drobinki w mgnieniu oka topniej i parują razem z jeziorem kremu, a cała scena rozpływa się we mgle."

Tak zapamiętywałbym to ja. Ty oczywiście będziesz robił to w inny sposób. Jednakże kroki, które musisz wykonać w swej wyobraźni muszą pozostać takie jak powyżej - jeśli chcesz aby zapamiętanie było naprawdę skuteczne.
Tworzenie takiego wyobrażenia - w zależności od wprawy trwa zwykle kilka do kilkunastu sekund
A teraz do dzieła
Idź i zapamiętaj reszt wyrazów w ten sam sposób, a potem sprawdź jak ci poszło

No i jak? Zapamiętałeś cokolwiek? :-)
Oczywiście że zapamiętałeś wszystkie wyrazy!
Ba, nawet możesz je przypomnieć sobie na wyrywki, że na kolanach był stół, a na ramionach dyskietka.

W ten właśnie sposób działają mnemotechniki. Zapamiętujesz daną informację odciskając silne wrażenie w pamięci - dzięki intensywnym wyobrażeniom. Z ponieważ robisz to w określonych miejscach, informacja ta jest związana z nimi, a znając te miejsca - masz do zapamiętanych informacji pełny dostęp. Nie ma możliwości by coś ci wyleciało z głowy.

Przypomina to zwykły notatnik, który zawsze nosisz przy sobie i w każdej chwili możesz otworzyć i przeglądnąć zapisane w nim rzeczy, dopisać nowe, itd...

Metoda Łańcuchowa to podstawowa technika pamięciowa, swoisty fundament, dzięki któremu opanowanie bardziej zaawansowanych metod stanie się naprawdę łatwe. Techniki tej używa się do zapamiętywania na ogół krótkiego szeregu różnych informacji, np. listy elementów do zapamiętania lub spraw do załatwienia, łącząc, kojarząc każdy element tego szeregu z następnym, lub łącząc wszystkie elementy w jakąś barwną historyjką.

Powiedzmy, że masz w planie zrobić następujące zakupy:

- jabłka
- zeszyty
- szklanki
- pióro wieczne
- myszkę do komputera
- dyskietki
- gazetę - "Bravo"

Większość ludzi w takiej sytuacji na ogół miota się wokoło w poszukiwaniu długopisu lub kawałka papieru, maca się w desperacji po kieszeniach albo w ostateczności próbuje zapamiętać tę listę przez wielokrotne powtarzanie (zapominając w konsekwencji co najmniej parę elementów).

przecież wystarczy wykorzystać twórczą siłę wyobraźni i zbudować ciąg takich oto intensywnych obrazów, układających się w niezwykłą, ale barwną historię:

Przeczytaj z uwagą poniższy opis silnie wyobrażając sobie jednocześnie historie w niej opisane:


Wychodzisz z domu. Idziesz pieszo ponieważ warzywnika jest zaraz obok. Ale nie uszedłeś nawet metra tą ulicą, a tu z tego właśnie warzywniaka wylała się prawdziwa lawina jabłek. Z trudem omijasz płynące jabłka, aż w końcu poddajesz się i przewracasz się jak długi. Płynąc na tej fali jabłek, chwytasz szybko kilka, wrzucasz do plecaka, wyjmujesz samonaprowadzające się 10 zł i wypuszczasz je w kierunku warzywniaka.
"No to z głowy" - myślisz, myśląc o załatwieniu jabłek.

Szczęście nadal jest przy tobie, ponieważ jabłeczna fala zaniosła cię bezpośrednio do sklepu z art. szkolnymi. Rozradowany, że jesteś już u celu wchodzisz do środka.
"Łup!" - Dostajesz zeszytem w głowę. "Co jest!" - myślisz.
"Łup - znowu zaliczyłeś - łup, łup", znowu i znowu, cała chmara dzieciaków stoi u wejścia i z głośnym śmiechem wali cię po głowie zeszytami ile wlezie.
Wściekły wyrywasz jednemu zeszyt i czym prędzej wybiegasz ze sklepu - nie płacąc z zemsty za złą "obsługę"

Przypominasz sobie o następnym zakupie. Akurat sklep z art. gosp. jest obok.
"STOP - myślisz - nie wchodzę, a nóż..."
"Brzdęk!!" - słyszysz dźwięk rozbitej szklanki obok twoich nóg.
"Brzdęk, brzdęk.. " - następna i następna rozbija się obok ciebie.
Wcale nie musiałeś wchodzić do sklepu aby zaliczyć szklanką w kolano.
Podnosisz jedną która się jakimś cudem nie rozbiła się i zmykasz czym prędzej.
.
Biegniesz ile sił, ale oto przed tobą pojawiają się dwa grubasy, krzyżują swe wielki bojowe wieczne pióra przed tobą i mówią:
"A gdzie to się wybieramy?" Bez dalszych formalności zabierają cię ze sobą.
Idą z tobą w nieznane... idą i idą... a ty myślisz...
"O nie, żywcem to ja się nie dam..." - i wyrywasz jednemu jego wielkie bojowe wieczne pióro, strzelasz w obu atramentem i uciekasz co sił w nogach.

Przebiegasz przez park i dobiegasz do płotu.
Ze zdziwienie zauważasz, że przez szpary w płocie zerkają tłumy kotów. Podchodzisz i ty, zerkasz przez szparę i widzisz... sznury komputerowych myszek dźwigają na plecach dyskietki i znoszą je do sklepu komputerowego. Już nie myślisz więcej... Łamiesz płot i porywasz jedną mysz wraz z jej dyskietkowym ładunkiem. Ciągniesz ją za kabel i biegniesz co sił dalej, zanim się ktokolwiek zorientuje o twym porwaniu.

Wybiegasz na ulicę, zwalniasz i idziesz już normalnym krokiem. Podchodzisz do kiosku, a...zza kiosku wychodzi masa młodych dziewczyn i wiwatuje "Bravo, bravo", klaszcząc i piszcząc z ekstazy, że taki bohaterski jesteś.

Ty niewzruszony, olewasz ich wrzaski i uwielbienie, kupujesz w kiosku jedną gazetę, "Bravo" oczywiście i idziesz dalej już szybkim krokiem, aby zniknąć z oczu tłumowi dziewczyn.

A teraz zamknij oczy i przypomnij sobie w wyobraźni całą tę niezwykłą historię, od początku do końca. Po czym odtwórz zapamiętaną dzięki niej listę zakupów.

Jeśli przywołanie z pamięci wszystkich scen sprawia ci trudność, przeczytaj ten opisz raz jeszcze i raz jeszcze obejrzyj, zobacz na ekranie umysłu całą tę historię tak szczegółowo, jak tylko potrafisz, krok po kroku.

Wymyśl sam kilka podobnych ćwiczeń i nabieraj wprawy w posługiwaniu się Metodą Łańcuchową. Pamiętaj, że im bardziej żywe, intensywne będą twoje skojarzenia, im bardziej niezwykłe, śmieszne i dynamiczne, tym lepiej.

System ten doskonale nadaje się do zapamiętywanie krótkich wyliczanek, listy elementów, haków które pojawiają się zwykle w trakcie studiowania.

W poprzednich rozdziałach poznałeś zasady posługiwania się Metodą Łańcuchową i Rzymskiego Pokoju, w których wykorzystuje się wszystkie prawa pamięci z wyjątkiem porządku i numeracji. Przejdziemy teraz do omówienia Metody Liczbowo-Kształtowej, która tym różni się od poprzednich, że główną rolę odgrywają w niej specjalnie skonstruowane, stałe pamięciowe obrazy-klucze, z którymi można połączyć, skojarzyć dowolną zapamiętywaną informację.
Systemy zakładek można porównać do szafy, w której wisi jakaś skończona liczba wieszaków. Te wieszaki nigdy się nie zmieniają, ale ubrania, które na nich wieszasz tak - i może ich być bardzo dużo. W systemie zakładek obrazkowych, albo "cyfropodobnych" liczba, jej kształt (lub symbolika) to właśnie te wieszaki, a ubrania, które na nich wieszasz to "rzeczy do zapamiętania". System ten jest łatwy i obejmuje tylko liczby od 1 do 10.

Oto on.
Od "teraz do końca życia" zapamiętaj że :

1 =

2 =

3 =

4 =

5 =

6 =

7 =

8 =

9 =

10 =

Poświęć chwilę na zapamiętanie tego systemu. Zamknij oczy, przebiegnij w myślach liczby od 1 do 10 i przy każdej z nich zobacz na ekranie umysłu wyobrażenie odpowiadające liczbie wykorzystując/dodając jak najwięcej znanych ci praw pamięci, zwłaszcza przesadę, kolor, ruch i akcję. Powinieneś naprawdę "widzieć" wszystkie obrazy pod zamkniętymi powiekami, możesz je także słyszeć, czuć, smakować i dotykać.

A potem zrób dokładnie tak samo, ale w porządku odwrotnym, czyli znowu oglądaj "żywe" skojarzenia dla liczb od 10 do 1, a potem zrób to raz jeszcze, ale na wyrywki. Baw się możliwościami swojej wyobraźni, sprawdzaj jak szybko podsunie ci stosowne obrazy. I wreszcie odwróć całą zabawę. Na ekranie umysłu "wyświetlaj" teraz tylko obrazy i sprawdź, jak szybko przydasz im dobrane uprzednio liczby. Zrób to teraz.

Stosowanie tego systemu jest proste i przyjemne.

Jeśli masz na przykład dziesięć rzeczy do zapamiętania według dowolnego porządku numerycznego, czy to odwróconego, czy na wyrywki, zakładki obrazkowe nadają się do tego idealnie.

Załóżmy, że chcesz zapamiętać taką listę w jej określonej kolejności:
1. jabłoń
2. kościół
3. cytryna
4. zegarek
5. samochód
6. miś
7. komputer
8. długopis
9. prezydent
10. krowa
Aby uporać się z takim zadaniem połącz, skojarz, każdy element tej listy ze stosowną zakładką obrazkową (czyli obrazem liczby); i im bardziej twórczo zatrudnisz tu wyobraźnię, tym lepiej. Daj sobie nie więcej niż 3 minuty na zapamiętanie całości, po czym wypełnij pola poniżej.

3 -

7 -

1 -

5 -

4 -

8 -

2 -

6 -

9 -

10 -

Wszystkich osób było cztery:
ja, mój kot i jego dwa rowery

Metoda prezentowana w tym rozdziale nazywa się Metoda Liczbowo-Rymowa i jak się zapewne domyślasz, polega ona na :

- przyporządkowaniu odpowiednim cyfrom od 1 do 10 słów które rymują się z brzmieniem tej cyfry. Np.
Cztery - rowery
Sześć - jeść, i
- zapamiętywaniu informacji na tych słowach - zupełnie tak samo jak w metodzie poprzedniej.

Poniżej znajdziesz przykładowy zestaw słów-haków tego systemu.

1 = Głaz
2 = Drwa
3 = Lwy
4 = Rowery
5 = Pięść
6 = Jeść
7 = Siemię
8 = Osa
9 = Dziewczę
10 = Dzięcioł

Przedstawione skojarzenia to tylko moje propozycje. Niektóre nich nie są może aż tak łatwo kojarzące się - 9 i 10 :-( - ale nic lepszego już znaleźć nie mogłem :-).
Jeśli nie odpowiadają ci te słowa, lub czujesz, że możesz mieć problemy z bezpośrednim skojarzeniem liczby z odpowiadającym jej słowem, zmień je bez chwili wahania.

Z tymi czy innymi skojarzeniami, zanim będziesz mógł ich użyć, najpierw musisz je zapamiętać. Cała sztuczka oczywiście polega na tym, że słowa te fonetycznie są podobne do nazw odpowiadającym im liczb (rymują się po prostu), więc to zadanie jest ułatwione.

GSP

System ten diametralnie różni się od innych systemów które dotychczas poznałeś. Jego konstrukcja nie opiera się na prostych słowach-obrazach, (chociaż w końcowym efekcie również do tego się on sprowadza). Jest on o wiele bardziej wyrafinowany, co znaczy nie tylko że jest odrobinę trudniejszy :-), ale przede wszystkim daje o wiele większe możliwości. Główny System Pamięciowy (GSP) to system, dzięki któremu będziesz mógł, jeśli zechcesz, tworzyć inne systemy o potężnych możliwościach.

GSP używano i doskonalono przez ponad 300 lat. Jego zasady pierwszy wyłożył Stanisław Mink von Wennsshein w połowie XVII wieku. Był to o wiele doskonalszy system, niż poprzednie, umożliwiający ówczesnym mnemotechnikom zapamiętywanie o wiele większej ilości informacji (nie dziesiątki, a tysiące), i to na czas dowolnie długi, przy czym w grę wchodziły również i liczby i daty.

U podstaw tego systemu leży przyporządkowanie cyfrom od 0 do 9 wybranych spółgłosek wg poniższego schematu.

0 - s, z
1 - t, d
2 - n
3 - m
4 - r
5 - l
6 - j
7 - k, g
8 - f, w
9 - p, b

Ani samogłoski, ani złożenia typu sz, cz, rz, dz itp. nie mają znaczenia w tym fonetycznym alfabecie cyfrowym i służą jedynie jako "wypełniacze" w obrazowych słowach-kluczach, jakie z jego pomocą tworzysz.

Jak widzisz, przy niektórych cyfrach występują "podwójne" głoski.
Punktem tej metody jest fonetyka. Nasz aparat mowy pracuje bardzo podobnie przy wymowie głosek s i z, k i g, f i w, p i b, jedyna różnica to miękkość z jaką je wymawiamy.

Jak szybko zapamiętać ten system?

Oto tłumaczenie, którym możesz sobie pomóc podczas jego zapamiętywania:

0. "z" to pierwsza głoska w słowie "zero", a "o" to ostatnia
1. litery "t" lub "d" mają jedną pionową kreskę
2. pisane "n" ma dwie pionowe kreski
3. pisane "m" ma trzy pionowe kreski
4. główną głoską w słowie "cztery" jest "r"
5. w rzymskiej cyfrze L (50) kryje się słowo "pięć
6. litera "j" to lustrzane odbicie 6
7. z dwóch siódemek można ułożyć duże K
8. pisane f ma dwie pętelki jedna nad drugą, jak cyfra 8
9. litery p i b to lustrzane odbicia cyfry 9.

Słowa-klucze

Podobnie jak dla w metodzie liczbowo-kształtowej stworzymy teraz słowa-klucze charakterystyczne dla tej metody, tzn. możliwie krótkie i obrazowe słowa, które łatwo kojarzyłyby się z jedną i tylko jedną liczbą.

Na przykład najlepszym słowem dla cyfry 1 powinno być jakieś łatwe do wyobrażenia słowo, zawierające tylko głoskę t lub d. Może to być np. dach, tusz, dusza itd. Każde z tych słów spełnia ten podstawowy warunek, a więc odpowiada cyfrze 1.

Słowo dla liczby 34 musi zawierać głoski "m" i "r" w takiej właśnie kolejności. Możliwe słowa to: mur, szmer, marsz, chmura. Wybierając je sugeruj się zwykle łatwością z jaką możesz sobie wyobrazić znaczenie danego słowa.

Innymi słowy, litery znaczące m i r uzupełniasz w myślach samogłoskami i innymi głoskami nieznaczącymi, i wybierasz najlepszą kombinację.

Spróbuj teraz sam stworzyć odpowiedniki dla liczb 1...10 według tego systemu.

A jak już stworzysz swoje słowa-klucze, popatrz na przykład w których znajdziesz ich 20

Możesz również stworzyć zakładki dla liczb ponad 20 a nawet ponad 100.

Tam, gdzie znalezienie jednego słowa będzie niemożliwe, niektóre zakładki mogą być wielowyrazowe, np. 333 - mumia myszy.

Staraj się, aby twoje zakładki były możliwie bardzo intensywne, żywe, co jak wiesz zdecydowanie ułatwia zapamiętanie.

Poza tym różnicuj swoje obrazy, jeśli zakładka jest w liczbie mnogiej, oglądaj rzeczywiście ogromne ilości czegoś, a nie pojedyncze duże "coś".

Jak tego używać:

1. W wersji mało rozbudowanej nie różni się ta metoda od prostych metod np. liczbowo-kształtowej. Możesz jej używać w ten sposób - do zapamiętywania niewielu informacja w określonej kolejności.

2. W wersji bardzo rozbudowanej - mając do dyspozycji wiele zakładek - np. 100 - możesz również jej używać do zapamiętywania wielkiej ilości informacji w określonej kolejności (lub niekoniecznie).

3. Możesz również dzięki niemu zapamiętywać liczby.

Zapamiętanie cyfry 337853 - będącej np. numerem telefonu nie nastręczy ci wielu trudności ponieważ możesz to zapamiętać jako np. "mama kiwa liściem" i zapamiętać ten obraz na głowie delikwenta do którego jest ten telefon.

4. Możesz dzięki niemu zapamiętywać daty historyczne, o czym przeczytasz w dalszej części kursu.

Punktem tego rozdziału jest dalsze rozszerzenie wachlarza mnemotechnik, którymi będziesz mógł się skutecznie posługiwać w rozwiązywaniu problemów z nauką.
Poniżej znajdziesz kilka naprawdę niezłych systemów. Miej je rękawie, kiedy zabraknie ci miejsca na poprzednich mnemotechnikach.

Oto pierwszy system:

Metoda Liczbowo-Rymowa
wersja angielska

Jak sama nazwa wskazuje bazuje ona na
przyporządkowaniu odpowiednim liczbom
angielskich słów, które fonetycznie
przypominają brzmienie danej cyfry.

Oto przykładowe skojarzenia:

One - Klan (np. Ku Klux..)
Two - Foot (stopa)
Three - Tree (drzewo)
Four- Door (drzwi)
Five- Knife (nóż)
Six- Disc (dysk np. CD)
Seven - Heaven (niebo)
Eight - Plate (talerz)
Nine- Line (lina)
Ten - Pen (pióro)

System ten polecam jedynie tym, którzy
opanowali j. angielski w stopniu przynajmniej
takim, że nazwy angielskich liczb są dla ich
prawie tak oczywiste i zrozumiałe jak nazwy

liczb w j. polskim. Jeśli słysząc słowo "Nine" musisz się zastanawiać co ono oznacza, to nie polecam ci tego systemu.

Metoda Liczbowo-Rymowa
wersja angielsko-polska


Następny wariant poprzedniej metody, tym razem z wykorzystaniem słów polski zamiast angielskich.
Również polecany dla osób dobrze znających ten język.
Oto przykład:

One - Łan (zboża)
Two - Tu (149 - słynny rosyjski samolot bojowy)
Three - Brwi (no.. prawie podobne)
Four - Tor (kolejowy)
Five - Fajka (może nie najlepiej się rymuje, ale nic lepszego nie znalazłem :-)
Six - Pisk (np. opon)
Seven - Cement
Eight - Glejt (specjalny list uprawniający do czegoś tam)
Nine - Gaj (oliwny)
Ten - Tlen

Działanie i zastosowanie tej techniki jest analogiczne jak w poprzedniej metodzie.

Metoda Alfabetyczna
wersja podstawowa


Tym razem przesiadamy się z liczb na litery.
Alfabet to naturalny, doskonale wszystkim znany systemem w którym kolejność jest ściśle określona, chociaż nie jest ona tutaj tak dobrze rozpoznawana jak w systemach liczbowych (z jej pomocą trudno od razu powiedzieć co było 23 elementem). Dlatego stosuje się ją w przypadku, kiedy masz do zapamiętania wyliczankę typu a), b), c)...

Można ją również stosować przy zapamiętywaniu wzorów, w których występują litery, np. E = mc² (to tylko przykład literowego wzoru, nie sądzę że trzeba go zapamiętywać aż w taki sposób. W końcu każde dziecko go zna :-)).

Poniższe skojarzenia są jak najbardziej przypadkowe i traktuj je tylko jak przykłady. Jeśli zdecydujesz się na używanie tego systemu, przemyśl i stwórz swoje własne skojarzenia.

A - Amorek
B - Bizon
C - Cielę
D - Drzewo
E - Etui
F - Fiołek
G - Garnek
H - Hełm
I - Iskra
J - Jastrząb
K - Komputer
L - Las
M - Miska
N - Noga
O - Oko
P - Pies
Q - Quattro (Audi -samochód jeśli jesteś ich wielbicielem) lub Quark (jeśli dobrze znasz ten graficzny program i jego logo)
R - Ryba
S - Sarna
T - Tygrys
U - Ursus (traktor)
V - Video
W - Wąż
X - Xero (no może nie tak się pisze poprawnie po polsku, ale...)
Y - Yoga
Z - Zając


Jak widzisz jego działanie polega na znalezieniu prostego, obrazowego słowa zaczynającego się na daną literę.
Reszta leży już tylko w zapamiętaniu, że "od teraz do zawsze" "B" to bizon, a "T", to tygrys.

Metoda Alfabetyczno-Osobowa
wersja podstawowa, jednoliterowa


Ciekawym wariantem metody alfabetycznej jest przyporządkowanie odpowiednim literom nazwisk sławnych osób, których wyraźną postać masz na stałe zapisaną w umyśle.
Zapamiętywanie "na osobach" jest nawet bardziej efektywne niż zapamiętywanie "na przedmiotach" - jak w poprzednich technikach.
Oto przykładowy zestaw (jak zwykle tylko przykładowy, jego modyfikację jak najbardziej zalecam):

A - Anderson (Pamela :-)
B - Basinger (Kim)
C - Craft (Lara)
D - Dymna (Anna)
E - Einstein (Albert)
F - Fonda (Jane)
G - Gates (Bill) (lub Gołota, skojarzenie będzie żywsze :-)
H - Hill (Napoleon)
I - Idol (Billy)
J - Jackson (Michael)
K - Kwaśniewski - wiadomo który
L - Lepper - też znana postać :-)
M - Mickiewicz
N - Newton
O - Oleksy (proponuję jednak znaleźć przyjemniejszą postać :-)
P - Pazura
Q - Quinn (zespół muzyczny)
R - Rose (Axel)
S - Sting
T - Tytus
U - Ursus
W - Willis (Bruce)
X - Xawery Dunikowski (jeśli jest ci dobrze znany)
Y - Yahoo! (Yózek, Yacenty, albo Yanosik :-), nie znam nikogo na Y)
Z - Zorro

Metoda jest bardzo skuteczna, wielokrotnie ratowała mnie w ciężkich pamięciowych sytuacjach.

Metoda Alfabetyczno-Osobowa
wersja zaawansowana, dwuliterowa

Istnieje również zawansowany system alfabetyczny
w którym poszczególnym złożeniom liter:
AA, AB AC, .... BA, BC, .....ZA, ZB...ZZ
przypisuje się osoby których inicjały
odpowiadają tym literom.

Stworzenie i wypracowanie takiego systemu może zająć
odrobinę czasu ale w zamian tego otrzymujesz dodatkowy,
bardzo potężny system.

Oto niektóre propozycje; puste miejsce przy niektórych
literach oznacza, że po prostu nie mogłem znaleźć żadnej
sławnej osoby, której postać miałbym gotowy w umyśle, co jest absolutną

podstawą tego systemu.


AA - ? - (Anonimowy Alkoholik? :-))
AB - Alicja Bachleda (o "Curuś" chwilowo zapominamy)
AC -
AD - Anna Dymna
AE - Albert Einstein
AF -
AG - Andrzej Gołota
AH - Adolf Hitler
AI
AJ
AK - Aleksander Kwaśniewski
AL - Andrzej Lepper
AM - Adam Mickiewicz
AN -
AO - Andrzej Olechowski
AP -
AQ - Antony Quinn ( czy dobrze znasz tego aktora?)
AR -
AS - Arnold Schwarzenegger
AT -
AU -
AW - Aleksander Wielki
AX - Archiwum X (może jeden z ich głównych bohaterów?)
AY -
AZ -

Dalsze skojarzenia z literami:
BA
BB
.
.
BS - masz już gotowe: Britney Spears :-)
.
.
ZZ
polecam stworzyć tobie, jeśli faktycznie będziesz w takiej potrzebie.

Przyznaję, że ja sam aż takich pamięciowych potrzeb nie mam,
i niezbyt często używam tego systemu, chyba że jego użycie jest ze wszech miar wskazane jak np. w przypadku konieczności szybkiego zapamiętania rejestracji samochodu : KPT 3232 (Kazimierz Przerwa Tetmajer jedzie na dwóch MiNach) (GSP m=3. N = 2) :-)

Wszystkie techniki - pomimo że może na razie nie widzisz dla nich bezpośrednich zastosowań - będą jak znalazł np. przed egzaminami czy większymi klasówkami, kiedy trzeba będzie zapamiętać dużą ilość wyliczanek itd.

Ja sam wymyśliłem je (właściwie dodałem skojarzenia, bo ja sam tego nie odkryłem) właśnie będąc w takiej sytuacji. Miałem do zapamiętania kilkanaście różnych wyliczanek w których każdy punkt był długim zdaniem.
Gdyby nie te techniki śpiewał bym bardzo cieniutko w czasie weryfikacji mojej ich znajomości. Ale dzięki tym sposobom, przypominałem sobie i odpowiadałem z nich śpiewająco :-)

Nie będzie tutaj analogicznego ćwiczenie, tzn. kilkunastu różnych wyliczanek do zapamiętania. Lepiej sprawdzić ich przydatność na realnych, wartych pamięci rzeczach, których zapewne masz kilka (skoro zamówiłeś taki kurs :-)


Ale poniżej znajduje się przykład który wykorzystuje niektóre z tych technik. Oto on:

Nie będziemy tutaj zapamiętywać schematu, lecz jedynie wzory. A mogłoby to wyglądać np. tak:
Zapamiętamy pierwszy wzór: Rx=...

Axel Rose przygrywając ostro na gitarze jednocześnie obsługuje nogą Xero.
Z tego xera, zamiast kartek wychodzą dwie poziome deski, zawieszone jakby w powietrzu, które dotykają swymi drugimi końcami wielkiego czerwonego stołu.
Na jego blacie roztańczonego A. Rose gryzie w nogę kaczka. Robi to tak natarczywie, że Rose nie może sobie z nią poradzić. Kopie ją, odpycha, ale to nic nie daje.

Mało tego, pod stołem ten sam Rose próbuje grać na gitarze, ale wirujące pod jego nogami mewy nie dają mu spokoju i co raz kąsają go w nogi, gryzą gitarę, słowem tragedia - prawie jak na filmie "Ptaki". Z drugiej strony stołu, nadchodzi z odsieczą ten sam Rose z wielką trójkątną flagą w przywiązaną do nogi. Macha nią (na ile można machać flagą przywiązaną do nogi :-), szamoce jakby chciał odpędzić cały ten zwierzyniec atakujący jego kopie nad i pod stołem.

Zapamiętanie drugiego wzoru mogło by się odbywać właściwie analogicznie z tym że zamiast kserującego nogą Axla, trzeba użyć obrazu Leppera :-) (zmień to skojarzenie na inne jeśli niezbyt ci odpowiada :-)

Oto przykład, w którym mógłbyś wykorzystać system alfabetyczny:

Jakie zasady BHP obowiązują podczas pracy przy akumulatorach:

a) podczas pracy przy akumulatorach nie wolno używać otwartych płomieni, zapalać zapałek i papierosów
b) do przeglądu akumulatorów należy używać latarek lub lamp przenośnych na 24 V
c) podczas pracy przy akumulatorach nie wolno jeść, pić ani też nie przechowywać pokarmów i odzieży
d) wszelkie prace przy akumulatorach należy wykonywać w okularach ochronnych, w rękawicach, butach i fartuchach gumowych
e) zaleca się najczęstsze mycie rąk

a) Diabełek grzebie przy akumulatorze łamiąc - jak na diabła przystało - wszelkie zasady i normy. Pali papierosy, strzepuje popiół obok, zapala zapałkami następnego itd. Na tą scenę wpada wielki (A)morek i ze swego łuku odstrzeliwuje diabełkowi papierosa z ust, zapałki wystające z kieszenie, zdmuchuje mu płonący się ogień z zapałki, a jego samego strofuje piskliwym ale donośnym głosem, że to niby nie wolno, że to niebezpieczne itd.

b) Akumulator stoi, nie wiadomo dlaczego na pastwisku. Podchodzi do niego gruby (B)izon, przygląda mu ciekawie, ale że ma słaby wzrok i do tego jest już wieczór, wyciąga podręczną latarkę i świeci nią do otworów w akumulatorze. Z tej strony, z innej.... W końcu baterie mu się wyczerpują i lampka gaśnie.
Ale to go w ogóle nie rusza!
Bizon popycha rogami akumulator do najbliższego elektrycznego ogrodzenia. Wyciąga z kieszeni jeszcze jedną lampkę, tym razem o wiele większą, z kablem i podłącza kabel do ogrodzenia. Robi to bez rękawic mimo, że ogrodzenie jest pod napięciem. Wie, że w ogrodzeniu nie ma więcej niż 24 V bo widzi pod ogrodzeniem prawie co metr wykopaną NoRę (GSP -> 24)

punkty c), d) i e) postaraj się zapamiętać swoimi siłami. Są proste, a ćwiczeń nigdy za mało.
Poznałeś tutaj dużo systemów i jestem pewien, że ci się przydadzą zwłaszcza przy zapamiętywanie różnych przedmiotów.

Nie jest wskazane, aby używać tej samej techniki - a dokładniej mówiąc tych samych słów-kluczy do zapamiętywanie różnych informacji w tym samym czasie. Im większe rozróżnienie, tym lepiej.

Innymi słowy jeśli np. dziś zapamiętujesz metodą liczbowo-kształtową jakąś typologię, to nie wykorzystuj jej za kilka minut do zapamiętywania innej typologii. Użyj do niej innej metody.
Ale jeśli informacje zapamiętane na jakiejś mnemotechnice są ci już niepotrzebne (np. zapamiętałeś coś na jutrzejsze odpytywanie, faktycznie poszedłeś do odpowiedzi, dostałeś piąteczkę i siadłeś zadowolony - z opadem szczęki nauczyciela :-)), to możesz znów użyć tej techniki do zapamiętywanie innych informacji.

19

---