POJĘCIE ADMINISTRACJI I PRAWA ADMINISTRACYJNEGO.

Administracja - część działalności państwa, która pozostaje po wyeliminowaniu z niej działalności ustawodawczej i sądowniczej (ujęcie przedmiotowe negatywne) - działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne - zadania i konsekwencje w zakresie władzy wykonawczej (ujęcie przedmiotowe pozytywne).

Prawo administracyjne - w sensie szerokim - normy prawne regulujące organizację i zachowanie się adm publicz w zakresie nie uregulowanym przez inne gałęzie prawa - w sensie wąskim - normy prawne dwustronnie wiążące, ustanawiające bezpośrednio lub poprzez odpowiednie akty prawne określone uprawnienia i obowiązki org adm państ oraz podmiotów nie podporządkowanych im organizacyjnie..

Podział wewnętrzny prawa administracyjnego.

•Normy ustrojowe (organizacyjno - kompetencyjne) określają strukturę oraz zadania realizowane przez organ administracji państwowej.

•Normy proceduralne - określają tok postępowania organów administracji przy załatwieniu określonych spraw,

•Normy materialne - ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki org admin i podmiotów na zewnątrz tej admin. Są to przepisy szczegółowo określające postępowanie organu

Podmioty - człowiek lub grupa ludzi, znajdujących się w strukturze państwa lub samorządu terytorialnego, powołany w celu realizacji norm prawa admin, w sposób i ze skutkiem właściwym temu organowi, w granicach przyznanych mu kompetencji.

Formy działania - określony prawnie typ konkretnej czynności organu administracyjnego.

Prawna forma działania administracji jest to dopuszczalny prawnie sposób rozwią­zywania konkretnego zagadnienia, wg kryterium adresata, do którego działanie admi­nistracji jest kierowane, można wyróżnić następujące formy:

•wewnętrzne, •zewnętrzne.

Formy wewnętrzne (funkcje wewnętrzne administracji):

1) oddziaływanie organów administracji w stosunku do organów powiązanych z nimi zależnością służbową,

2) opinie - polecenia służbowe - wytyczne - instrukcje - szkolenia - czynności materialne - techniczne - inne prawne środki kierownictwa organizacji administracji.

Formy zewnętrzne (funkcje poza strukturą administracji), oddział organizacji admini­stracji wobec osób i jednostek organizacyjnych nie związanych z nim podległością służbową:

1) stanowienie ogólnie obowiązujących przepisów (uchwały, zarządzenia),

2) wydawanie aktów administracyjnych, 3) zawieranie porozumień administracyjnych, 4) zawieranie umów,

5) wykonywanie czynności materialno - technicznych, 6) prowadzenie działalności społeczno -organizacyjnej

Metody działań administracji (polityka form) - zespół form stosowanych w okre­ślonym celu, wg kryterium możliwości zastosowania środków przymusu państwowego:

Metody władcze:

1) przymusu - grzywny, mandat, postępowanie przygotowawcze,

2. administracyjna - polega na jednostronnym tworzeniu norm np. zakazy, nakazy, polecenia itp.

3) prewencji administracji - cała działalność reglamentacyjna (koncesje, pozwolenia). w Policji - prewencyjna,

4) cywilistyczna - działania przy użyciu prawa cywilnego.

Metody niewładcze:

1) przekonywanie - każda forma jest dopuszczalna,

2) działalność pośrednia - zadania administracji wykonywane przez inne organy (nic administracyjne),

3) ekonomiczne - konstruowanie rożnego typu zachęt np. okresowe zmiany cen skupu.

4) socjologiczna - działanie polegające na wytworzeniu w świadomości lokalnej społeczności pewnej atmosfery np. wytworzenie sytuacji do budowy szkoły, wytworzenie atmosfery negatywnej wokół np. pewnej działalności.

PODZIAŁ TERYTORIALNY PAŃSTWA - względnie trwałe rozczłonkowanie przestrzeni państwa dokonane dla pewnej grupy wykonującej zadania publiczne. Typy podziałów:

• zasadniczy (województwa, powiaty, gminy)

• specjalny (np. Urzędy Górnicze, Morskie, Leśne)

• pomocniczy (gminy - sołectwa; sioła, przysiółki, miasta - dzielnice, osiedla)

NACZELNE:

• Rada Ministrów, • Premier, • Ministrowie

CENTRALNE

• Komendant Główny Policji, • Komendant Straży Pożarnej, • Prezes Radiokomitetu, • Prezes GUS itd. (ok. 30 - 40)

Podobieństwa NOA i COA - jedne i drugie działają na obszarze całego kraju.

Różnice NOA i COA:

• NOA wyraźnie oznaczone w konstytucji, COA nie mają podstaw prawnych w konstytucji,

• powoływanie: NOA z wyboru, COA - z nominacji,

• podległość - NOA pod Sejm, Senat, Prezydenta, COA podlegają NOA,

• udział w pracach rządu - COA mogą uczestniczyć, być zapraszani z głosem doradczym lub opiniodawczym, w obradach rządu, nie biorą udziału w głosowaniu, •kompetencje do tworzenia prawa - NOA - cały kraj, ogólnie, COA - wewnętrzne sprawy.

TERENOWE ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ:

Zespolone - polega na stosunku zwierzchnictwa:

•wojewodowie, •kierownicy zespolonych służb inspekcji lub straży wojewódzkiej

Nie zespolona - organy admin rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi oraz kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych:

- Dowódcy Okręgów Wojskowych, Komendanci WKU, Dyrektorzy Izb Skarbowych

SAMORZĄD TERYTORIALNY

•Rada gminy, zarząd gminy •Komisje: •stałe, •doraźne + eksperci.

Kadencja rady trwa 4 lata. W skład wchodzą radni w liczbie 15-40 (w zależności od liczby mieszkańców) do 100 radnych. Pełni rolę uchwałodawczą i kontrolną. Rada gmi­ny wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego do trzech wiceprzewodniczących.

•Rada Gminy •Zarząd Gminy (4-7 osób) •Wójt (gmina), •burmistrz (miasto), •prezydent (miasto pow. 100 tyś.)

•Urząd Gminy (kierownik urzędu - wójt, burmistrz).

KONTROLA - badanie istniejącego stanu rzeczy i porównanie go ze stanem jaki powinien być i wyciągnięcie wniosków.

NADZÓR - obejmuje kontrolę, możliwość nakazywania podmiotom nadzorowanym. Podmiot nadzorujący jest współodpowiedzialny za wyniki podmiotu nadzorowanego. Jest zjawiskiem ciągłym.

Kryteria kontroli:

gospodarności, legalności, celowości, rzetelności, ochrona interesu społecznego, ochrona praw jednostki

RODZAJE KONTROLI.

Podział z uwagi na kryteria.

1. Z uwagi na etap działania jednostki kontrolowanej.

•kontrola wstępna - występuje przed podjęciem realizacji działania. Obejmuje badanie projektu, umów, porozumień

•kontrola faktyczna (bieżąca) polega na badaniu czynności w toku ich wykonywania w celu stwierdzenia czy przebiegają prawidłowo, w jej czasie można jeszcze eliminować błędy,

•kontrola następna - obejmuje badanie stanu faktycznego i dokumentów odzwierciedlających czynności już dokonane.

2. Z uwagi na organizacyjny stosunek organu kontroli względem jednostki kontrolowanej:

a) kontrola wewnętrzna - przez kierowników jednostek, którzy mogą powołać wyodrębnione komórki organizacyjne,

b) kontrola zewnętrzna - dokonywana przez organ nie powiązany strukturalnie z aparatem administracyjnym NIK.

3. Z uwagi na zakres kontroli:

a) zupełna, b) ograniczona.

4. Z uwagi na sposób przeprowadzani:

inspekcja, lustracja, rewizja, wizytacja

Zarys systemu kontroli adm publicz

I. Kontrola wykonywana przez organ władzy państwowej (Sejm, Senat).

Sejm sprawuje bezpośrednią kontrolę nad RM, która przed nim odpowiada i zdaje sprawozdanie z działalności W oparciu o te sprawozdania Sejm podejmuje decyzję co do absolutorium, jak również wotum nieufności dla poszczególnych ministrów lub RM

Formy kontroli: ;

1) kreacyjna - powoływanie, odwoływanie rządu i ministrów,

2) inicjatywa ustawodawcza - poprzez uchwalanie ustaw, które nakazują pewne działania administracji,

3) poprzez komisje sejmowe:

•dokonujące kontroli poszczególnych resortów,

•występujące z projektami rezolucji, zawierających postulaty pod adresem:

rządu, Prezesa NIK, Prokuratora Generalnego,

•formułujące dezyderaty sugerujące wymienionym organom zmiany postępowania,

•wnioskujące o udzielenie lub nie udzielenie absolutorium selektywnego dla części rządu;

4) interpelacje poselskie.

II. Kontrola wewnątrz administracyjna.

1. Kontrola resortowa - wykonywana w ramach struktury organizacyjnej. Jej cele:

•zbieranie informacji służących do doskonalenia działalności, •badanie legalności,

•ustalanie przyczyn i skutków stwierdzonych nieprawidłowości, •wskazywanie sposobów ich usuwania.

2. Kontrola instancyjna - odmiana resortowej. Kontrola decyzji organu niższego rzędu przez organy stopnia wyższego połączone z prawem do uchylania i zmiany decyzji. Nie podlegają jej decyzje wydane w pierwszej instancji przez naczelny organ administracji.

3. Kontrola międzyresortowa (inspekcja specjalna) - sprawowana przez:

•PIH, •PIS, •Państwową Inspekcję Gospodarki Paliwowo-Energetycznej, •Państwową Inspekcję Radiową.

Obejmuje zakres działania jednostek organizacyjnych różnych resortów np. PIS podlega ministrowi zdrowia, a prowadzi kontrolę w różnych resortach.

III. Kontrola wykonywana przez organy niezawisłe od administracji.

1. NIK (zwłaszcza gospodarność i rzetelność).

2. Kontrola prokuratorska tylko legalność działań. Nic podlegają tej kontroli naczelne i centralne organy państwowe, a także terenowi; organy władzy państwowej i Sądy. Jej formy:

•sprzeciw - reagowanie na naruszenie prawa, •wystąpienie - środek oddziaływania profilaktycznego,

•udział w postępowaniu administracyjnym, np. wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego

3. Kontrola sądowa - odnosi się w zasadzie do decyzji administracyjnej. Polega na możliwości wniesienia skargi na wadliwą decyzję. Oprócz NSA kontrolę sprawują:

•sądy powszechne (np. unieważnienie aktów stanu cywilnego), •sądy pracy, •wydziały cywilne w sądach powszechnych. •Trybunał Konstytucyjny •Trybunał Stanu

IV Kontrola społeczna:

•instytucja skarg i wniosków, •kontrola wykonywana przez związki zawodowe, •opinia społeczna,

V. Kontrola sprawowana przez samorząd terytorialny

Rada Gminy kontroluje działania zarządu i podporządkowanych mu jednostek, w tym celu może powolne komisję rewizyjną. Gminny obszar województwa reprezentuje Sejmik Samorządowy:

•ocena działalności administracji rządowej w województwie, •opiniuje kandydata na wojewodę, •wyraża opinię w istotnych sprawach województwa, •występuje z wnioskami tło Premiera lub Ministra o uchylenie zarządzeń wojewody, •kierowanie interpelacji do wojewody,

UCZESTNICY POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO I ICH POZYCJA PRAWNA.

1. Organy prowadzące postępowanie: •organ administracji państwowej, •organ samorządu terytorialnego, •organ państwowy i komunalny jednostek organizacyjnych, •podmioty wykonujące zadania administracji (np. PZU).

2. Strona: •osoba fizyczna, •osoba prawna, •jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej.

3. Uczestnicy na prawach stron: •prokurator, •przedstawiciel organizacji społecznej.

4. Inni uczestnicy: •świadek, •biegły.

Pozycja prawna - zdolność do tego, by być podmiotem praw i obowiązków i działaniem wywoływać skutki prawne:

a)strony - mają możliwość korzystania ze środków prawnych określonych w KPA. Zdolność prawną i do czynności prawnych mają:

osoby fizyczne - mają całkowitą lub ograniczoną (np. nieletni) i wtedy działają przez przedstawicieli ustawowych,

osoby prawne - mają zawsze jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej - maja zdolność prawną o charakterze wyłącznie procesowym (zdolność do występowania w postępowaniu;

b) uczestnicy na prawach stron - te same obowiązki i prawa co strony. Ich celem jest zabezpieczenie interesu społecznego. Mogą żądać wszczęcia lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu.

Prokurator może włączyć się w każdym etapie, jego kontrola dotyczy zwłaszcza decyzji, które nie podlegają kontroli NSA np. w sprawach porządku, bezpieczeństwa publicznego.

Etapy postępowania administracyjnego.

1. Etap przygotowawczy (ustalenie właściwości organu).

2. Wszczęcie postępowania: •na żądanie strony (od kogo żądamy?), •z urzędu {do wykonania pierwszej czynności).

3. Postępowanie wyjaśniające (dochodzenie prawdy).

Dowód - wszystko, co może się przyczynić do wyjaśnienia sporu, a nie jest sprzeczne z prawem.

4. Rozprawa - zgromadzenie wszystkich stron i uczestników, którzy mogą wypowiedzieć się co do przedmiotu. Celem jest przyśpieszenie i uproszczenie postępowania.

5. Umorzenie postępowania (przez wydanie decyzji) lub zawieszenie postępowania (przez postanowienie).

Rozstrzygnięcia:

a) jednostronne rozstrzygnięcie: •decyzja, •postanowienie. b) ugody, c) wydanie zaświadczenia.

Decyzja - rozstrzyga sprawę w całości lub w części, ewentualnie w inny sposób kończy sprawę w danej instancji. Wstrzymuje decyzję wniesienia odwołania.

Elementy decyzji:

-oznaczenie organu adm. publicznej, -datę wydania, -oznaczenie strony lub stron, do których adresowana jest decyzja

-powołanie podstawy prawnej ,-rozstrzygnięcie, -uzasadnienie faktyczne i prawne, -pouczenie czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie lub wniesienia powództwa czy też skargi do sądu administracyjnego, - podpis osoby upoważn.

Wykonalność decyzji

-przepisy szczególne przewidują natychmiastową wykonalność decyzji

-decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na potrzebę ochrony życia, zdrowia, zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami, ważny interes społeczny lub ważny interes stron

-decyzja jest zgodna z żądaniem wszystkich stron

- osoba nie wniosła wniosku o odwołanie

- wniosła odwołanie i czekamy na decyzje innej instancji

Postanowienie - nie rozstrzyga o istocie sprawy lecz dotyczy poszczególnych kwestii w toku postępowania (np. postanowienie o zawieszeniu).

Treść postanowienia

Postanowienie powinno zawierać:

-oznaczenie organu, datę jego wydania, oznaczenie strony, pouczenie, powołanie podstawy prawnej, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania. Uzasadnienie faktyczne i prawne powinny zawierać te postanowienia, na które przysługuje zażalenie lub skarga do NSA, oraz gdy wydane zostały na skutek zażalenia

Ugoda - jeśli występują strony o spornych interesach i ugoda doprowadzi do uproszczenia i przyspieszenia postępowania. Nie może jej sprzeciwiać się przepis prawny. Wymaga zatwierdzenia przez organ administracji państwowej. Zatwierdzona ugoda ma moc decyzji.

Zawarcie ugody może nastąpić pomiędzy stronami w toczącym się postępowaniu przed organem administracji publicznej (pierwszej jak i drugiej instancji jeżeli:

•przemawia za tym charakter sprawy, •przyczyni się to do przyspieszenia lub uproszczenia postępowania

•nie przeciwstawia się temu przepis prawa

Ugodę można zawrzeć aż do momentu wydania decyzji w sprawie przez organ. Ugodę sporządza pracownik organu administracji przed, którym toczy się postępowanie, powinna ona zawierać:

•oznaczenie organu, przed, którym została zawarta.•datę sporządzenia, •oznaczenie stron, •przedmiot, i treść ugody,

•wzmiankę ojej odczytaniu i przyjęciu, •podpisy stron oraz podpis pracownika organu upoważnionego do sporządzenia ugody.

Ugoda dla swojej ważności wymaga zatwierdzenia przez organ przed, którym została zawarta.

Zatwierdzenie (bądź jego odmowa) ugody odbywa się w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

Organ odmawia zatwierdzenia ugody jeżeli została zawarta:

•z naruszeniem prawa, •narusza interes społeczny bądź słuszny interes stron •nie uwzględnia stanowiska organu, gdy jest ono wymagane dla rozstrzygnięcia kwestii, których dotyczy ugoda.

Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja. Ugoda zawarta w postępowaniu odwoławczym powoduje utratę mocy decyzji wydanej w pierwszej instancji.

Zaświadczenie - nie jest aktem administracyjnym, brak jakiejkolwiek normy, nie można nim przyznać ani ograniczyć praw, objaw wiedzy a nie woli, nie trzeba szczególnej podstawy prawnej, wydanie zaświadczenia nie powoduje możliwości wydawania innych zaświadczeń. Powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 7 dni.

Wydawanie zaświadczeń - organ administracji ma obowiązek wydawania zaświadczeń:

- na wniosek - osoba ubiega się ze względu na swój interes prawny

- z urzędu - urzędowe potwierdzenie określonych faktów lub stanu prawnego

Postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia może się zakończyć:

- wydaniem zaświadczenia

- odmową wydania zaświadczenia - w ogóle albo o żądanej treści w formie postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia, odmowie wydania zaświadczenia w żądanej treści

Środki prawne w KPA - zwyczajne:

•odwołanie,•zażalenie na postanowienie, •wniosek o ponowne rozpatrzenie

Środki prawne w KPA • nadzwyczajne:

a) uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych gdy:

•żadna ze „stron nie nabyła praw,•strona nabyła prawo, ale godzi się na zmianę, •strona nabyła prawo, ale nie godzi się na uchylenie lub zmianę.

Przyczyną uchylenia może być tylko zagrożenie szczególnych wartości (życie, zdrowie

ludzkie, gospodarka narodowa);

b) żądanie wznowienia postępowania (ponowne rozpatrzenie sprawy może nastąpić z urzędu lub na żądanie stron.

Wznowienie w formie postanowienia. Odmowa w formie decyzji;

c) stwierdzenie nieważności decyzji, gdy:

•naruszono właściwość miejscową lub rzeczową, •została wydana bez podstawy prawnej lub z naruszeniem prawa,

•dotyczy sprawy już rozstrzygniętej inną decyzją, •została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,

•była niewykonalna i jest to trwałe, •zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa,

d) sprzeciw prokuratorski od decyzji ostatecznej jeżeli przepisy przewidują

•wznowienie postępowania, •stwierdzenie nieważności,• uchylenie lub zmianę decyzji.

ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO.

1. Praworządności

2.Uwzględniania z urzędu interesu publicznego i społecznego oraz słusznego interesu obywateli.

3.Zasado prawdy obiektywnej 4. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów

5. Zasada udzielania pomocy prawnej stronom i innym uczestnikom

6. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu 7. Zasada szybkości i prostoty 8. Zasada pisemności

9. Zasada dwuinstancyjności 10. Zasada trwałości decyzji ostatecznych

11. Zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnych

SKARGI I WNIOSKI

Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy państwowe albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub słusznych interesów obywateli, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. Jeżeli organ który otrzymał skargę nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, przekazać ją właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego albo wskazać mu właściwy organ.. Skarga i wniosek powinny zawierać imię i nazwisko oraz adres wnoszącego oraz żądanie (treść). Załatwienie skargi lub wniosku polega na rozstrzygnięciu, wydaniu poleceń lub podjęciu innych stosownych środków, usunięciu stwierdzonych uchybień i w miarę możliwości przyczyn ich powstawania oraz zawiadomieniu w sposób wyczerpujący skarżącego o wynikach rozpatrzenia, dokonanych rozstrzygnięciach i innych stosownych działaniach. Skargi i wnioski które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być rozpatrzone i załatwione niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni. W pozostałych przypadkach najpóźniej w terminie miesiąca od daty otrzymania skargi lub wniosku. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne. Zawiadomienie o sposobie załatwienia wniosku powinno zawierać podobne składniki jak zawiadomienie o załatwieniu skargi.

Organy właściwe do rozpatrywania skarg:

l. rady gminy- sejmik samorządowy, a w stosunku do niego Prezes RM

2.organów sam. terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu adm. rządowej- wojewoda

3.zarząd gminy- rada gminy

4.wójta, burmistrza, prezydenta w sprawach należących do zadań własnych gminy- zarząd gminy

5.kierownika rejonowego urzędu adm. ogólnej- wojewoda

6.wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu wg przepisów kodeksu - właściwy minister a w innych przypadkach Prezes RM

7.innego terenowego organu adm. rządowej, przedsiębiorstwa państwowego lub innej państwowej jednostki organizacyjnej- organ wyższego stopnia lub sprawujący bezpośredni nadzór

8.ministra- Rada Ministrów

9.innego organu centralnego i jego kierownika- organ któremu podlega

NSA

Struktura organizacyjna: na czele NSA stoi Prezes, który kieruje pracami sądu i reprezentuje na zewnątrz (powoływany jest przez Prezydenta RP. Siedzibą NSA jest Warszawa poza Warszawą NSA działa w ośrodkach zamiejscowych.

Naczelny Sąd administracyjny jest właściwy do rozpatrywania skarg

Uczestnicy:

• skarżący, • organ, którego działanie jest przedmiotem skargi, • osoby, które mają interes prawny

Skargę do NSA może wnieść:

•strona, •przedstawiciel organizacji społecznej •prokurator (nie musiał brać udziału w postępowaniu administracyjnym), może to zrobić w ramach kontroli przestrzegania praworządności już po zakończeniu postępowania. •RPO

Kryterium, jakie musi być spełnione:

• dla prokuratora i RPO - niezgodność decyzji z prawem,

• dla strony i przedstawiciela organizacji społ.- wyczerpanie wcześniej przewidzianych prawem środków prawnych.

Termin - strona - 30 dni dla wniesienia skargi, prokurator , rzecznik praw obywatelskich- 6 miesięcy.

Zaskarżeniu do NSA podlegają:

- Decyzje administracyjne

-Postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty

-Postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,

-Inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

-Uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego oraz akty organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego

-Uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związku podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej.

Sąd rozpoznaje skargi:

-Na bezczynność organów w przypadkach kiedy sprawa należy do organu administracji publicznej i jest poddana kontroli NSA.

-Sąd rozstrzyga, spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego oraz między organami tych jednostek a organami administracji rządowej, a także - między samorządowymi kolegiami odwoławczymi

-Sąd udziela odpowiedzi na pytania prawne przedstawiane do rozstrzygnięcia przez samorządowe kolegia odwoławcze

NSA nie jest właściwy w sprawach:

-należących do właściwości innych sądów,

-wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej oraz wynikających z podległości służbowej pomiędzy przełożonymi i podwładnymi w urzędach tych organów

Przestanki pozytywne do wniesienia skargi:

•-wyczerpanie środków odwoławczych •-wezwanie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa,

•zakończenie postępowania administracyjnego.

Przesłanka negatywna:

- nie można wnieść skargi na decyzję, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu lub innej czynności

Forma i treść skargi

Skargę wnosi się na piśmie bezpośrednio do sądu, powinna ona zawierać:

- oznaczenie skarżącego, jego miejsca zamieszkania lub siedziby,

- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności,

-oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,

-określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego,

-podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej przez pełnomocnika -jego podpis z załączeniem do skargi pełnomocnictwa.

Wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżanego aktu lub czynności, jednakże Sąd może na wniosek strony lub z urzędu wstrzymać wykonanie aktu lub zawiesić czynność, zwłaszcza jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Wyroki sądu

1.jeżeli nie uwzględni skargi może oddalić ją w drodze wyroku

2.skargę uwzględnia i wtedy:

a)uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części- nie rozstrzyga sprawy co do istoty, zwraca akta sprawy wraz z wyrokiem organowi l instancji;

b)stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia- wtedy decyzja lub postanowienie nie wywiera skutków prawnych; c)stwierdza niezgodność decyzji lub postanowienia z prawem

Decyzja lub postanowienie podlega uchyleniu jeżeli sąd stwierdzi:

l .naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy

2. naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia post. admin.

3.inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Po wydaniu wyroku w ciągu miesiąca sąd musi uzasadnić na piśmie swój wyrok. Następnie wraz z aktami wyrok przesyła organowi l instancji. Wyrok wiąże organ, który wydał decyzję lub postanowienie strony i sąd.

Funkcje NSA:

•kontrolna (kontrola pod względem zgodności z prawem, kryterium to legalność aktów i czynności admin.),

•kasacyjna (uchylenie decyzji w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia do organu, który wydał decyzję),

•prewencyjna (zapobieganie naruszeniom prawa przez organy administracji publicznej w przyszłości)

EGZEKUCJA

Cel - głównym celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do wykonania obowiązku i przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

1. Zasada obowiązku prowadzenia. 2. Zasada niezależności postępowania egzekucyjnego.

3. Zagrożenie - upomnienie. 4. Zasada ograniczonych środków egzekucyjnych., 5. Zasada stosowania najmniej uciążliwego środka egzekucyjnego. 6. Zasada poszanowania minimum egzystencji.

7. Gospodarnego prowadzenia egzekucji. 8. Zasada celowości

WSZCZĘCIE I PRZEBIEG POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO.

• na wniosek (wierzyciela do organu egzekucyjnego, nie może to być osoba fizyczna),

• z urzędu (gdy organ egzekucyjny będzie jednocześnie wierzycielem).

Przebieg:

• najpierw wezwanie uprawnionego do dobrowolnego wykonania obowiązku, zgodnie z zasadą zagrożenia; jeżeli egzekucja na wniosek, to upomnienie wysyła wierzyciel po upływie 7 dni można wszcząć postępowanie

• wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy i wniosek do organu egzekucyjnego o wszczęcie postępowania.

Tytuł winien zawierać:

a) oznaczenie wierzyciela,

b) wskazanie zobowiązanego i jego adres,

c) treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną oraz twierdzenie, że obowiązek jest wymagalny,

1. wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej,

2. datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej.

3. pouczenie o skutkach nie zawiadomienia organów administr o zmianie miejsca zamieszkania

Po otrzymaniu tych dokumentów organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji. Po ocenie pozytywnej dokumentów, organ egzekucyjny za­opatruje tytuł wykonawczy w klauzulę wykonalności, a następnie sporządza postanowienie o zastosowaniu środka egzekucyjnego.

Odpis tytułu wykonawczego zostaje przesłana (dostarczona) zobowiązanemu.

Przystąpienie przez organ egzekucyjny lub wyznaczonego pracownika do wykonania czyni egzekucyjnego zmierzającego do wykonania przez zobowiązanego obowiązku. W trakcie postępowania egzekucyjnego mogą zaistnieć określone w ustawie przeszkody uzależniające zawieszenie, a nawet umorzenie postępowania.

Zawieszenie - przeszkoda ma charakter czasowy. Przesłanki:

• odroczenie terminu wykonania obowiązku lub rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej,

• śmierć zobowiązanego (jeżeli obowiązek nie jest ściśle związany z osoba zmarłego),

• w razie utraty przez zobowiązanego zdolności do czynów prawnych i brak jego przedstawiciela ustawowego,

• w innych przypadkach prawem przewidzianych n p. w sytuacji gdy w ustawie mówi się o wstrzymaniu obowiązku

Umorzenie:

•- zapłata •- obowiązek nie zaistniał •- na żądanie wierzyciela

•- śmierć zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany z osobą zobowiązaną

Właściwość rzeczowa:

- należności pieniężne: naczelnik urz. skarb, jednostki samorządu terytorialnego

- należności niepieniężne: rzeczowo właściwy organ administr rząd 1 instancji, organ samorz teryt w zakresie zadań własnych zleconych oraz obow wynikających z decyzji, Policja, UOP, SG, służby ochrony zdrowia

Właściwość miejscowa:

- wg miejsca zamieszkania zobowiązanego, a w braku zamieszkania w kraju wg miejsca jego popytu

- wg miejsca wykonania obowiązku (rzeczy)

UCZESTNICY POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO.

1. Uczestnicy postępowania egzekucyjnego:

a) podmioty czynne - organy uprawnione do stosowania środków przymusów:

•wierzyciel, •organ egzekucyjny, •egzekutor,

b) podmioty bierne - przeciwko którym środki te mają być zastosowane -zobowiązany,

c) inni uczestnicy - np. organy udzielające pomocy lub asysty.

Wierzyciel - podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku prawnego przez zobowiązanego (podmiot na rzecz którego ma być świadczenie spełnione).

Dla obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień organów administracji państwowej jest właściwy do orzekania organ I instancji. Gdy egzekwowane obowiązki wynikają z orzeczeń lub innych organów (np. kolegium - kara grzywny), albo bezpośrednie z przepisów prawa, wierzycielem jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowani w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązków.

Organ egzekucyjny - jest to organ administracji państwowej, władny do prowadzeni; egzekucji administracyjnych:

zobowiązania pieniężne - urząd skarbowy (grzywny, podatki),

zobowiązania niepieniężne - rzeczowo właściwy organ administracji państwowej I instancji:

a) wojewoda, b) każdy organ Policji, c) organy Straży Pożarnej kierujące akcją ratowniczą.

Egzekutor - pracownik organu egzekucyjnego wyznaczonego przez ten organ do wykonania w jego imieniu określonych czynności egzekucyjnych. Wykonuje bezpośrednio egzekucje.

Zobowiązany - podmiot, który nie wykonał obowiązku, w związku z tym przeciwko niemu jest kierowana egzekucja. Może nim być osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna, niezależnie od tego, czy posiada osobowość prawną czy nie.

2. Środki egzekucji.

A. Zobowiązania o charakterze pieniężnym:

•egzekucja z pieniędzy •z wynagrodzenia za pracę, •z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych,

•z innych wierzytelności pieniężnych i środ. majątkowych, •z ruchomości (licytacja i uzyskanie środ. pieniężnych).

B Zobowiązania o charakterze niepieniężnym:

•grzywna w celu przymuszenia (środek pośredni), •wykonanie zastępcze, •odebranie rzeczy ruchomej,

•odebranie nieruchomości, •opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń, •przymus bezpośredni,

Grzywna w celu przymuszenia:

1. gdy charakter obowiązku powoduje, że nie może go wykonać inna osoba ze zobowiązaniem

b) jeżeli nie jest celowe zastosowanie innego środka egzekucyjnego obowiązku o charakterze niepieniężnym,

c) nakładanie na osobę fizyczną jednorazowo do 5 tyś. zł wielokrotnie do 10 tyś zł,

d) nakładanie na jednostkę organizacyjną jednorazowo do 25 tyś zł w przypadkach nie uregulowania obowiązku - ponownie kilkakrotne do 100 tyś zł.

Grzywny nałożone, a nie uiszczone w terminie podlegają ściągnięciu w trybie egze­kucji nakazów pieniężnych.

W razie wykonania obowiązku, nałożone, a nie uiszczone lub nie ściągnięte grzywny podlegają umorzeniu. Wyjątkowo na wniosek zobowiązanego, który wykonał obowiązek, grzywny mogą być zwrócone w całości lub w części.

Wykonanie zastępcze:

a) stosuje się, gdy egzekucja dotyczy wykonania obowiązku, który można zlecić innej osobie do wykonania za zobowiązanego, na jego koszt i niebezpieczeństwo (przymusowa rozbiórka)

b) nie dotyczy egzekucji obowiązkowej o charakterze osobistym,

c) zobowiązany ma prawo wglądu w czynności wykonawcze lub zgłaszanie wniosków co do sposobu wykonywania czynności. Może też wnioskować o zaniechanie dalszego stosowania wykonania zastępczego oświadczając, że egzekucyjny obowiązek wykona w terminie określonym przez organ administracyjny - w tym wypadku zgodę może wyrazić wykonujący w zastępstwie.

Odebranie rzeczy ruchomej.

Przedmiotem egzekucji mogą być w zasadzie rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości (np. egzekwowanie obowiązku zdeponowania broni). Rzecz odbiera się bądź w celu oddania wierzycielowi (także na określony czas), bądź w celu jej zwróce­nia, ze względów sanitarnych lub innych względów społecznych (np. odebranie zepsu­tych artykułów spożywczych).

Odebranie nieruchomości, opróżnienie lokalu.

Egzekucję prowadzi się nie tylko w stosunku do zobowiązanego. Jej skutki dotyczą także innych osób zajmujących wspólnie z zobowiązanym nieruchomość (członkowie rodziny i domownicy oraz inne osoby zajmujące lokal).

Przymus bezpośredni.

Polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku przez zagrożenie lub zastosowanie bezpośrednio skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej w celu usunięcia oporu zobowiązanego i innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonywania obowiązku. Stosuje się w celu:
a) odebraniu rzeczy ruchomej oraz odebraniu nieruchomości,

b) zaniechaniu czynności lub nie przeszkadzania innej osobie w wykonywaniu jej praw,

c) gdy ze względu na charakter obowiązku stosowanie innych środków egzekucyjnych nie jest możliwe.

Przymus natychmiastowy.

Gdy egzekwowany obowiązek wynika bezpośrednio z przepisów prawa, a zwłoka w wykonaniu może zagrozić zdrowiu lub życiu, albo spowodować niemożność lub znaczne utrudnienie w dochodzeniu wykonania przez zobowiązanego obowiązku, a także w in­nych przypadkach określonych przez przepisy szczególne. Stosuje się go po ustnym wez­waniu organu egzekucyjnego, bez uprzedniego upomnienia zobowiązanego oraz bez doręczenia mu odpisu tytułu wykonawczego i postanowienia o wezwaniu do wykonania obowiązku.

3. Środki prawne podmiotów postępowania egzekucyjnego.

Przysługują one: •zobowiązanemu, •wierzycielowi, •osobom trzecim.

Mają one na celu ochronę ich interesów i kontrolę postępowania.

Zaliczamy do tych środków:

1) zarzut - może go złożyć zobowiązany w terminie 7 dni od doręczenia odpisu tytułu z powodu:

a) wykonania, umorzenia, przedawnienia, wygaśnięcia lub nieistnienia obowiązku,

b) odroczenia terminu wykonania obowiązku,

c) określenie egzekwowanego obowiązku nie jest zgodne z treścią obowiązku wynikającego z egzekwowanej decyzji,

d) błędu co do osoby zobowiązanej,

e) niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym,

f) niedopuszczalności egzekucji,

g) zastosowanie zbyt uciążliwego środka.

2) wniosek o wyłączenie spod egzekucji administracyjnej prawa do rzeczy lub innego prawa majątkowego. Przysługuje osobie trzeciej celem ochrony przed pomyłkowym zajęciem ich rzeczy. Do 14 dni od uzyskania wiadomości,

3) skarga na czynności egzekucyjne,

4) zażalenie na postanowienie,

5. skarga w rozumieniu działu VIII k.p.a.

UDZIAŁ ORGANÓW POLICJI W POSTĘPOWANIU EGZEKUCYJNYM.

obowiązki o charakterze niepieniężnym:

a) wykonanie zastępcze,

b) odebranie rzeczy ruchomej,

c) przymus bezpośredni w celu wyegzekwowania wydanych bezpośrednio ustnie poleceń bez potrzeby wystawiania tytułu wykonawczego i do wniesienia zobowiązania, postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego, jeżeli zwłoka o wykonaniu obowiązku groziłaby niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ciężkimi szkodami dla gospodarki narodowej, lub jeżeli tego szczególny interes społeczny, np. uniemożliwienie korzystania z pojazdu samochodowego z uwagi na jego stan techniczny lub stan w jakim znajduje się kierujący pojazdem. Przymus nie oznacza automatycznie rezygnacji z usunięcia zagrożenia i wezwania do wykonania obowiązku oraz stosowania innych środków przekonywujących.

Policja jako organ udzielający pomocy i asysty.

Pomoc - można odmówić

• natrafienie przez egzekutora na opór osoby, która uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie egzekucji,

• istnieje uzasadnione przypuszczenie, że wystąpi sytuacja j.w.

Forma zgłaszania żądania powinna być pisemna z uzasadnieniem. W pilnych przypadkach ustnie lub telefonicznie (Policja może żądać potwierdzenia wezwania na piśmie). Obowiązek po­mocy ciąży także na funkcjonariuszach patrolu policyjnego pełniącego służbę w pobliżu miejsca egzekucji. Policjant udzielający pomocy może sprawdzić uprawnienia egzekutora do przeprowadzania egzekucji (nie może badać zasadności, celowości). Pomoc może polegać na:

a) towarzyszeniu organowi egzekucyjnemu - zapewnienie mu osobistego bezpieczeństwa,

b) umożliwieniu wykonania czynności egzekucyjnych - zapewnienie porządku w miejscu egzekucji.

c) reakcja na działalność przestępczą egzekutora

Po udzieleniu pomocy - notatka służbowa z czynności. W notatce wszystkie dane dotyczące zobowiązań egzekutora i przebiegu egzekucji. W przypadku stwierdzenia popełnienia przestępstwa (czynna napaść na policjanta) postępuje w sposób określony prze­pisami kodeksu karnego.

Asysta - nie można odmówic

Gdy egzekucja jest prowadzona w obronie budynku i pomieszczeń zajmowanych przez policję, do których wstęp jest dozwolony tylko za okazaniem przepustki. Oprócz pomocy organ asystujący (oficer lub podoficer) jest obowiązany dbać o interesy policji i zachowanie panującego porządku. Notatka służbowa z podpisem.

UMORZENIE POSTEPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Umorzenie - przeszkody o charakterze trwałym:

a) obowiązek został przed wszczęciem postępowania wykonany,

b) obowiązek nie jest wymagalny, został umorzony lub wygasł z innego powodu, obowiązek nie zaistniał,

c) egzekwowany obowiązek został określony niezgodnie z teścia obowiązku wynikającego z decyzji administracyjnej orzeczenia sądowego,

d) zachodzi błąd co do osoby, lub egzekucja nic może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązaną,

e) obowiązek o charakterze niepieniężnym okazał się niewykonalny,

f) śmierć zobowiązanego,

g) egzekucja administracyjna lub zastosowanie środka egzekucyjnego są niedopuszczalne albo brak uprzedniego upomnienia zobowiązanego,

h) postępowanie egzekucyjne zawieszono na żądanie wierzyciela, nie zostało podjęte przed upływem roku od dnia zgłoszenia tego żądania,

i) jest oczywiste, że .w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne,

j) na żądanie wierzyciela,

k) w innych przypadkach w ustawie przewidzianych.

Umorzenia postępowania egzekucyjnego powodują uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych.

Odstąpienie od czynności egzekucyjnych.

Ma miejsce wtedy, gdy zobowiązany okazał dowody stwierdzające przykładowi konanie, umorzenie, czy nieistnienie obowiązku
Potwierdzenie tych danych może dopiero skutkować w umorzeniu postępowania.

---