FILOZOFIA

1. Filozofia to wg Platona:

1. sposób myślenia człowieka

2. racjonalna metoda badania rzeczywistości materialnej

3. umiłowanie mądrości

2. W trakcie rozwoju filozofii nauki szczegółowe:

1. oddzielały się od niej

2. uzgadniały z filozofią swoje stanowiska

3. rozwijały się całkowicie niezależnie od filozofii

3. W starożytności nauki szczegółowe:

1. nie istniały

2. istniały

4. Racjonalizm to:

1. kierunek filozofii

2. teoria intuicji

3. teoria objawienia

5. Standardy myślenia naukowego stworzył w czasach nowożytnych:

1. Tomasz Hobbes

2. Linneusz

3. Galileusz

6. Isaac Newton był:

1. alchemikiem

2. biologiem

3. filozofem

7. Chemia zyskała status nauki w wyniku:

1. prac alchemików

2. obalenia flogistonowej teorii spalania

3. skonstruowania tablicy pierwiastków przez Mendelejewa

8. Tradycyjna propozycja uprawiania filozofii zakłada:

1. myślenie zgodne z tradycyjnym wartościami

2. wykorzystywanie w myśleniu filozoficznym zdobyczy nauk szczegółowych

3. szukanie wiedzy bezzałożeniowej

9. Filozofia jest elementem kulturowego okaleczenia człowieka w pracach:

1. Nietzschego ('Tako zrecza Zaratrusta' - odwołanie się do natury i bytów najprostrzych)

2. Schopenhauera

3. Diltheya

10. Idealizm obiektywny to pogląd zgodnie, z którym:

1. rzeczywistość duchowa poprzedza i stanowi przyczynę materialnej

2. ideały etyczne mają charakter kulturowy

3. można obiektywnie uzgodnić znaczenie słowa idea

11. Do zagadnień epistemologii należą:

1. dyskusja racjonalizmu z empiryzmem

2. dyskusja materializmu ze spirytualizmem

3. dyskusja determinizmu z indeterminizmem
   
   

12. Idea wg Platona to:

1. pojęcie znajdujące się w umyśle ludzkim

2. logiczny wzór rzeczy

3. składnik ideologii

13. Platońska parabola jaskini opisuje:

1. fakt tworzenia przez umysł ludzki przesądów i zabobonów

2. złudzenia wzrokowe dostarczane przez rzeczywistość zmysłom

3. położenie człowieka wobec świata idei

14. Dusza wg Platona składa się z następujących części:

1. receptywnej (część zmysłowa)

2. roślinnej

3. biernej

15. Natywizm to stanowisko:

1. podkreślające dumę narodową

2. podkreślające wagę czynników wrodzonych w życiu psychicznym człowieka

3. podkreślające związek między cechami morfologicznymi budowy człowieka a jego cechami psychicznymi

16. Carl Popper krytykuje teorie państwa Platona za:

1. wątki elitaryzmu

2. wątki antydemokratyczne

3. wątki totalitarne

17. Logika Arystotelesa to:

1. zbiór twierdzeń sensownych

2. teoria nazw

3. dwuwartościowa teoria zdań

18. Realizm umiarkowany Arystotelesa oznacza, że uznaje on:

1. istnienie pojęć w umyśle

2. istnienie źródła pojęć w konkretnych bytach

3. istnienie źródła pojęć w materii

19. Ruchy dokonujące się w rzeczywistości materialnej są wg Arystotelesa:

1. niezbyt szybkie

2. celowe

3. rytmiczne

4. uwarunkowane jedynie przyczynowo

20. Primus motor to w filozofii Arystotelesa:

1. nieruchoma przyczyna wszelkiego ruchu

2. tożsamy ze światem materialnym Bóg

3. materialna przyczyna wszelkich ruchów

21. Zasada „złotego środka” oznacza:

1. możliwość uzgodnienia sądów etycznych

2. bezwzględny wymóg postępowania etycznego

3. możliwość dokonania wyboru moralnego między dwiema wartościami skrajnymi

22. Bóg wg św. Augustyna jest:

1. stwórcą tworzącym konkretne byty z materii

2. stwórcą podtrzymującym świat w istnieniu

3. stwórcą nie ingerującym w porządek stworzonej przez siebie rzeczywistości
   

23. Poznanie wg św. Augustyna osiąga się w wyniku:

1. kontemplacji istoty Boga

2. przypomnienia sobie przez duszę świata idei

3. oświecenia udzielonego przez Boga (iluminizm)

24. Teodycea św. Augustyna jest:

1. dowodem na istnienie Boga

2. argumentacją na rzecz doskonałości stworzenia

3. dowodem na rzecz obiektywności świata materialnego

25. Wg św. Augustyna Bóg stworzył świata:

1. bez żadnego powodu

2. przypadkowo

3. korzystając z idei znajdujących się w jego umyśle (egzemplaryzm)

26. Św. Augustyn twierdzi, ze łaska jest skutkiem:

1. poznania dobra

2. poniechania dóbr doczesnych

3. jedynie decyzji Boga (predestynacja)

27. Człowiek wg św. Augustyna jest:

1. wolny w swoich wyborach etycznych

2. predestynowany Boską wszechmocą

3. zwolniony z odpowiedzialności za tworzone przez siebie zło

28. Podstawą czynności duszy jest wg św. Augustyna:

1. rozum

2. potrzeba bycia moralnym

3. wola

29. Rene Descartes (to jest KARTEZJUSZ !) jest filozofem należącym do nurtu:

1. szesnastowiecznej filozofii przyrody

2. racjonalizmu wieku siedemnastego

3. racjonalizmu humanistycznego

30. Istnienie Boga Descartes wywodzi z:

1. bytów empirycznych

2. faktu znajdowania się pojęcia Boga w psychice ludzkiej

3. z hierarchii bytów

4. z faktu uporządkowania świata materialnego

31. Descartes twierdzi, że:

1. istnieje jedna substancja posiadająca dwa atrybuty (rozciągłość i myślenie)

2. istnieje nieskończenie wiele substancji

3. istnieją dwie substancje o dwóch odmiennych atrybutach

32. Wątpienie metodologiczne Descartesa oznacza, że:

1. w rozumowaniu należy brać pod uwagę jedynie nauki szczegółowe

2. że może być on zwodzony przez istotę złośliwą

3. że w poznaniu należy brać pod uwagę wszelkie możliwe dane

33. Dyskusja Locke'a z argumentem zgody powszechnej dotyczy:

1. zgody na zasadę powszechnego obowiązku służby wojskowej

2. powszechnej zgody na istnienie świata materialnego

3. powszechnej zgody dotyczących prawd wrodzonych
   
   

34. Locke twierdzi, że pojęcia:

1. są złudzeniami filozofów

2. oznaczają w istocie zawsze konkret

3. są tworzone przez umysł ludzki

35. Empiryzm metodologiczny oznacza, że:

1. empiria jest podstawą metody naukowej

2. należy metodologicznie stosować zasady filozofii Locke'a

3. należy metodologicznie wątpić w natywizm

36. John Locke jest jednym ze współtwórców idei:

1. demokracji

2. przyrodzonej równości ludzi

3. tolerancji

37. Wg Leibniza:

1. istnieją dwie substancje o odmiennych atrybutach

2. istnieje jedna substancja o nieskończenie wielu atrybutach

3. istnieje wiele jakościowo odrębnych substancji

38. Substancje wg Leibniza są:

1. powiązane wzajemnymi oddziaływaniami

2. uporządkowane zgodnie z zasadami wprzódy ustanowionej harmonii przez monadę najwyższą

3. zamkniętymi bytami

39. Materia wg Leibniza jest:

1. jedną z monad

2. odrębną substancją

3. sposobem wzajemnego ukazywania się sobie przez monady

40. Świat wg Leibniza jest:

1. najlepszy z możliwych

2. wolny

3. nieprzewidywalny

41. Zasada racji dostatecznej służy Leibnizowi do:

1. udowodnienia, że filozof ma zawsze rację

2. wykazania, że wszelkie prawdy faktyczne uzasadnione są przez tę rację

3. wskazania, że monadą najwyższą jest Bóg

42. Sądy a posteriori są wg Kanta wygłaszane:

1. na podstawie doświadczenia

2. niezależnie od doświadczenia

3. są syntezą doświadczenia i myślenia

43. Sądy syntetyczne a priori występują wg Kanta:

1. jako dyrektywy praktycznego rozumu

2. jako twierdzenia psychologii

3. jako twierdzenia matematyki i czystego przyrodoznawstwa
   

44. Przestrzeń i czas to wg Kanta:

1. porządkujące dane pochodzące z doświadczenia czynniki zmysłowości ludzkiej

2. obszary, w których zachodzą zdarzenia

3. wzajemnie od siebie zależne wymiary rzeczywistości fizykalnej
   
   
   

45. Pojęcie alienacji w filozofii Marska oznacza:

1. samotność człowieka wobec sił rozwoju społecznego

2. wyobcowanie się ideologii klasowej

3. wyobcowanie się pracy ludzkiej

46. Przykładem pierwotnej akumulacja kapitału jest:

1. inwestowanie w nowe środki produkcji

2. tworzenie nadwyżek kapitału w rolnictwie

3. rugi chłopskie w szesnastowiecznej Anglii

47. Rewolucja wg Marksa to:

1. przewrót umożliwiający fizyczne zniszczenie przeciwników politycznych

2. przewrót dokonany przez chłopstwo

3. przewrót oznaczający wcielenie filozofii w obszar historii społecznej

48. Sformułowanie „egzystencja poprzedza esencję” oznacza, że człowiek:

1. najpierw istnieje, potem się określa

2. istnieje jako istota moralna

3. nie może zrozumieć istotnych zasad moralnych

49. Wolny człowiek wg Sartre'a:

1. dokonuje nieustannie świadomych wyborów etycznych

2. posiada wolną wolę

3. jest skazany na wolność

50. Intencjonalność świadomości oznacza:

1. fakt, że człowiek ma określone zamiary

2. fakt, że człowiek ma świadomość swoich planów

3. fakt, że świadomość ze swej istoty wychodzi ku swoim przedmiotom

EGZAMIN PISEMNY Z FILOZOFII

1. Pierwotny sens słowa „filozofia” to:

1. wiedza o naturze bóstw

2. umiłowanie mądrości

3. umiejętność współżycia z innymi ludźmi

2. „Nurt joński” to:

1. koncepcja przedmiotu filozofii, zgodnie z którą jej zdaniem jest wskazywanie ludziom drogi do szczęścia

2. koncepcja przedmiotu filozofii, zgodnie z którą jej zdaniem jest poznanie i zrozumienie przyrody

3. grupa filozofów głoszących etykę hedonistyczną

1. „Cnota” w rozumieniu filozofii Sokratesa to:

1. asceza

2. ograniczenie potrzeb materialnych

3. moralna sprawność bycia porządnym człowiekiem.

1. Epikur uważał, że droga do szczęśliwego życia wiedzie przez:

1. zaspokojenia wymyślnych potrzeb

2. ograniczenie potrzeb zmysłowych

3. przestrzeganie nakazów religijnych

1. „Człowiekiem jest miarą wszechrzeczy” to zdanie:

1. Platona

2. Sokratesa

3. Protagorasa

1. Św. Tomasz z Akwinu reprezentuje w ontologii pogląd:

1. monistyczny

2. dualistyczny

3. pluralistyczny

1. Materializm dialektyczny to:

1. doktryna filozoficzna głoszona przez Maksa i Engelsa

2. doktryna moralna nakazująca cenić wyłącznie dobra materialne

3. doktryna redukująca wszystkie nauki do mechaniki

1. Sensualizm to:

1. nadpobudliwość erotyczna

2. pogląd głoszący, że przyjemność jest dobrem najwyższym

3. pogląd głoszący, że jednym źródłem wiedzy jest doświadczenie

1. Problem psychofizyczny to:

1. spór o to, czy maszyny myślą?

2. pytanie o to, czy dusza i ciało mogą na siebie wzajemnie oddziaływać?

3. Pytanie o to, czy można siłą ducha zapanować nad pożądliwość ciała?

1. „Eventyzm” to:

1. pogląd głoszą, że źródłem wiedzy jest objawienie

2. pogląd zaprzeczający istnienie Boga

3. ontologia pluralistyczna, wg której tworzywem świata są zdarzenia
   
   
   

1. Teoria „harmonii wprzód ustanowionej” to rozwiązanie problemu psychofizycznego zaproponowane przez:

1. Kartezjusza

2. Melabranche'a

3. Leibniza

1. Determinizm to pogląd głoszący, że:

1. losy ludzkie określa przeznaczenie

2. wszystkie zjawiska i procesy podlegają prawom przyrody

3. tylko uparte dążenie do celu zapewnia jego realizację

1. Zasada nieoznaczoności Heisenberga głosi, że:

1. nie można równocześnie z dowolną precyzją wyznaczyć położenie i pędu cząstki elementarnej

2. nie istnieją uniwersalne prawa przyrody

3. aktualnie stosowana techniki pomiarowe nie pozwalają na dokładne badanie zjawisk mikroświata

1. W kwestii wolności woli determinizm twierdzi, że:

1. ludzie nie mają poczucia swobody w dokonywaniu wyborów moralnych

2. każdy ludzki wybór jest zdeterminowany przez zespół okoliczności podejmowania przez nią decyzji

3. władza państwowa ma prawo narzucać obywatelom obowiązek przestrzegania określonych norm moralnych

1. „Się” Heideggera to:

1. niematerialny składnik ludzkiej osoby

2. tłum rozmywający odpowiedzialność

3. jaźń wnętrza

1. Warunek intersubiektywnej komunikowalności spełnia poznanie:

1. którego wyniki można przekazać innym ludziom w zadaniach rozumianych dosłownie

2. które da się wyrazić w prostych słowach

3. którego rezultaty przynoszą praktyczny pożytek

1. Doktrynę predestynacji głosił:

1. Platon

2. św. Augustyn

3. św. Tomasz

1. Dowody na istnienie Boga sformułowane przez św. Tomasza z Akwinu to argumenty:

1. ontologiczne

2. kosmologiczne

3. moralne

1. Kartezjusz jest uważany za ojca nowożytnego racjonalizmu, bo:

1. nie wierzył w Boga

2. jako pierwszy przeciwstawiał się uznaniu autorytetów za źródło wiedzy pewnej

3. zakwestionował możliwość sformułowania poprawnego dowodu na istnienie Boga

1. Natywistami byli:

1. Platon, Kartezjusz, Leibniz

2. Arystoteles, św. Tomasz, Locke

3. Berkeley, Hume, Engels

1. Pojęcie to:

1. logiczny sens nazwy

2. rozumienie czegoś

3. nazwa ogólna
   

1. Zdaniem Platona, Bóg:

1. stworzył świat z niczego

2. zbudował z materii przedmioty świata materialnego, posługując się istniejącymi odwiecznie ideami jako wzorcami

3. stworzył najpierw idee, a potem, na ich podstawie, ukształtował z materii rzeczy

1. Wg Platona, ciało ludzkie jest:

1. naturalnym miejscem dla duszy

2. więzieniem, w którym dusza przebywa za karę

3. tym, o co troszczyć powinniśmy się najbardziej

1. Ideałem wiedzy dla Kartezjusza była:

1. teologia

2. geometria

3. metafizyka

1. Kartezjusz sądził że:

1. wiedza wrodzona nie istnieje

2. wrodzone są fundamentalne zasady moralne

3. wrodzone są podstawy wiedzy teoretycznej

1. Empiryzm genetyczny to pogląd głoszący, że:

1. tylko przez wnioskowanie indukcyjne możemy dochodzić do prawdziwej wiedzy

2. nie istnieje wiedza wrodzona

3. nie istnieją wrodzone uzdolnienia

1. Racjonalizm metodologiczny jest poglądem, głoszącym, że:

1. doświadczenie jest źródłem wiedzy pewnej

2. wiedza objawiona w Piśmie Świętym jest niepewna

3. czysto rozumowe, spekulatywne metody dochodzenia do wiedzy są bardziej wartościowe od metody doświadczalnej

1. Wg Hume'a wiedza uzyskiwana przez doświadczenie:

1. jest bezwzględnie pewna

2. nie jest i nigdy nie będzie pewna

3. w jego czasach nie osiągnęła stopnia całkowitej pewności ale przyszłe pokolenia taką bezwzględnie pewną wiedzę osiądą

1. Sądy analityczne to, wg Kanta:

1. sądy, w których treść informacyjna orzecznika nie wykracza poza pojecie podmiotu

2. sądy, w których dokonuje się szczegółowo opisu jakiejś całości

3. sądy o wybranych fragmentach rzeczywistości

1. Sądy „a priori” wg Kanta to:

1. sądy formułowane przed wszelkim doświadczeniem

2. sądy o całości formułowane na podstawie cząstkowych doświadczeń

3. sądy pierwotne będące podstawą przyszłej wiedzy

1. Przykład sądu syntetycznego (w rozumieniu Kanta) to:

1. „każdy kawaler jest nieżonaty”

2. „wszystkie czarne koty są czarne”

3. „niektóre blondynki mają niebieskie oczy”

1. Wg Kanta „substancja” to:

1. materia

2. rzecz sama w sobie

3. kategoria intelektu

1. Kantowski „świat zjawisk” to:

1. niematerialne składniki świata

2. przedmiot ludzkiej wiedzy będący konstrukcją władz poznawczych podmiotu

3. ludzkie złudzenia

1. Wg Kanta, przy ocenie moralnej czynu należy brać pod uwagę:

1. intencję

2. skutek

3. intencję i skutek

1. Kryterium demarkacji, tj. kryterium oddzielania zdań mających sens empiryczny, od zdań takiego senesu pozbawionych jest wg Platona:

1. weryfikowalność

2. falsyfikowalność

3. prostota

1. Teorie naukowe tworzy się zdaniem Poppera, metodą:

1. hipotetyczno-dedukcyjną

2. indukcyjną

3. intuicyjną

1. Idealizm teoriopoznawczy to:

1. wiara w istnienie bytów duchowych

2. pogląd głoszący, że przedmiotem poznania są konstrukcje władz poznawczych podmiotu

3. pogląd głoszący, że nie należy zabiegać o dobra materialne

1. Przedstawicielami idealizmu teoriopoznawczego byli:

1. Arystoteles, św. Tomasz, Kartezjusz

2. Berkeley, Hume, Kant

3. Demokryt, Laplace, Kotarbiński

1. Klasyczna definicja prawdy głosi, że prawdziwość sądów polega:

1. na ich wewnętrznej spójności

2. na tym, że są dla podmiotu poznającego oczywiste

3. na ich zgodności z rzeczywistością

1. Pragmatyzm to:

1. pogląd, wg którego prawdziwość sądu jest tożsama z jego użytecznością

2. pogląd głoszący, że zawsze należy zmierzać do celu najprostszą drogą

3. postawa życiowa polegająca na zabieganiu o osiąganie doraźnych korzyści materialnych.

1. Greckie słowo „episteme”oznacza wiedzę pojętą jako:

1. zespół umiejętności praktycznych

2. zrozumienie świata poprzez ujęcie go w system pojć teoretycznych

3. umiejętność życia cnotliwego

1. „Zasadą świata jest liczba” to pogląd:

1. Talesa

2. Pitagorasa

3. Archimedesa

1. Anaksymander za zasadę świata uważał:

1. wodę

2. ogień

3. chaos

1. Filozofowie jońscy przedmiotem swoich dociekań czynili:

1. moralność

2. problemy funkcjonowania państwa

3. przyrodę

1. „Człowiek jest miarą wszechrzeczy” to zdanie:

1. Sokratesa

2. Protagorasa

3. św. Augustyna

1. Charakterystyczną cechą nauczania sofistów było:

1. dążenie do prawdy

2. znalezienie fundamentów ludzkich przekonań moralnych

3. relatywizm poznawczy i moralny

1. Sokrates uważał, że zadaniem filozofa jest dążenie do:

1. znalezienia recepty na życie szczęśliwe

2. zrozumienie zasad funkcjonowania przyrody

3. sformułowanie definicji „dobrego przyjaciela”

1. Pod pojęciem cnoty (areté) Sokrates rozumiał:

1. życie ascetyczne

2. pobożność

3. sprawność moralną bycia porządnym człowiekiem

1. Doktrynę moralną Sokratesa nazywamy intelektualizmem etycznym bo:

1. uważał on, że tylko ludzie wykształceni są w stanie żyć cnotliwie

2. sądził on, że istnieje tylko jeden model szczęśliwego życia, który jest do odkrycia, tak jak do odkrycia było prawo Archimedesa lub twierdzenie Pitagorasa

3. twierdził, że tylko filozof jest zdolny do osiągnięcia szczęścia

1. Panteizm to: (Zenon z Kition - stoik)

1. kult wielu Bogów

2. wiara w jednego Boga

3. pogląd utożsamiający boskość z porządkiem przyrody

1. Stoicy uważali, że wartością najwyższą jest:

1. cnota

2. obojętność na cierpienie innych

3. święty spokój

1. Hedonizm to pogląd etyczny zalecający:

1. życie w cnocie

2. dążenie do przyjemności

3. ograniczenie potrzeb materialnych

1. Klasycznym reprezentantem monizmu spirytualistycznego był:

1. Descartes

2. Berkeley

3. św. Tomasz z Akwinu

1. Klasyczni reprezentanci dualizmu to:

1. Hume, Kant, Hegel

2. Epikur, Demokryt, Pirron

3. Arystoteles, św. Tomasz, Descartes

1. Reizm to pogląd głoszony przez:

1. Epikura

2. T. Kotarbińskiego

3. F. Engelsa

1. Materializm dialektyczny to pogląd głoszony przez:

1. G. Hegla

2. J. La Mettrie'go

3. F. Engelsa

1. Solipsyzm głosi, że:

1. światło słoneczne jest źródłem życia na Ziemi

2. istnieję tylko ja i moje przeżycia

3. nie wszystkie zjawiska podlegają prawom przyrody

1. Hylemorfizm to:

1. ontologia Arystotelesa (dualizm)

2. teoria poznania Kartezjusza

3. pogląd głoszący, że dusza i ciało nie mogą na siebie wzajemnie oddziaływać

1. Trzy rodzaje duszy: roślinną, zwierzęcą i ludzką wyróżniał:

1. Kartezjusz

2. Arystoteles

3. Berkeley

1. Zdaniem Kartezjusza miejscem szczególnej aktywności duszy jest:

1. serce

2. cały mózg

3. szyszynka

1. Teleologia to:

1. nauka o Bogu

2. pogląd głoszący, że porządek przyrody ma charakter celowy

3. filozofia przyrody Demokryta

1. Determinizm, to pogląd głoszący, że:

1. losy ludzkie określa przeznaczenie

2. wszystkie zjawiska i procesy podlegają prawom przyrody

3. tylko uparte dążenie do celu zapewnia jego realizację

1. Deterministami byli:

1. Platon, św. Tomasz, Sartre

2. Demokryt, Laplace, Engels

3. Epikur, Heisenberg, Kierkegaard

1. Zasada nieoznaczoności Heisenberga głosi, że:

1. aktualnie stosowane techniki pomiarowe nie pozwalają na dokładne badanie zjawisk mikroświata

2. nie istnieją uniwersalne prawa przyrody

3. nie można równocześnie i z dowolną precyzją wyznaczyć położenia i pędu cząsteczki elementarnej

1. W kwestii wolności determinizm twierdzi, że:

1. ludzie nie mają poczucia swobody w dokonywaniu wyborów moralnych

2. każdy ludzki wybór jest konsekwencją oddziaływania zespołu okoliczności zewnętrznych i wewnętrznych występujących u określonej osoby podczas podejmowania przez nią decyzji

3. władza państwowa ma prawo narzucać obywatelom obowiązek przestrzegania określonych norm moralnych

1. Wolność dla egzystencjalistów, to:

1. cenny dar od Boga

2. to, o co trzeba heroicznie walczyć

3. to, na co jesteśmy skazani i co stanowi źródło tragizmu ludzkiego istnienia w świecie

1. Doktrynę predestynacji głosił:

1. Platon

2. św. Augustyn

3. św. Tomasz

1. Mistycyzm to:

1. wiara w istnienie Boga

2. wiara w istnienie zjawisk nadprzyrodzonych

3. wiara w możliwość bezpośredniego kontaktu z Bogiem lub innymi składnikami sfery sacrum

1. Kartezjusz jest uważany za ojca nowożytnego racjonalizmu, bo:

1. nie wierzył w Boga

2. jako pierwszy przeciwstawił się uznaniu autorytetów za źródło wiedzy pewnej

3. zakwestionował możliwość sformułowania poprawnego dowodu na istnienie Boga

1. Parmenides z Elei wierdził, że:

1. obowiązkiem mędrca jest wątpienie we wszystko

2. doświadczenie jest najlepszym źródłem wiedzy

3. ruch jest logicznie niemożliwy

1. Pojęcia ogólne to:

1. szeroka, lecz niefachowa wiedza

2. logiczny sens nazwy posiadającej więcej niż jeden desygnat

3. nazwa oznaczająca więcej niż jeden przedmiot

1. Zdaniem Platona, Bóg:

1. stworzył świat z niczego

2. zbudował z materii przedmioty materialne, posługując się istniejącymi odwiecznie ideami jako wzorcami

3. stworzył najpierw idee, a potem na ich podstawie ukształtował z materii rzeczy

1. Ideałem wiedzy dla Kartezjusza była:

1. geometria

2. teologia

3. metafizyka

1. Kartezjusz sądził, że:

1. wiedza wrodzona nie istnieje

2. wrodzone są fundamentalne zasady moralne

3. wrodzone są podstawy wiedzy teoretycznej

1. We współczesnej filozofii do pewnych elementów natywizmu nawiązują:

1. Noam Chomsky

2. T. Kotarbiński

3. Karl R. Popper

1. Przykład sądu analitycznego (w rozumieniu Kanta) to:

1. każdy prostokąt ma cztery boki

2. każdy Polak jest patriotą

3. niektórzy mańkuci są dobrymi bokserami

1. Etyka Kanta jest etyką:

1. miłości

2. obowiązku

3. współczucia

1. Teorie naukowe tworzy się zdaniem Poppera metodą:

1. hipotetyczno-dedukcyjną

2. indukcyjną

3. intuicyjną

1. Przedstawicielami idealizmu teoriopoznawczego byli:

1. Arystoteles, św. Tomasz, Kartezjusz

2. Demokryt, Laplace, Kotarbiński

3. Berkeley, Hume, Kant

1. Konwencjonalizm jest poglądem głoszącym, że:

1. zaakceptowanie określonej moralności następuje na mocy umowy społecznej

2. prawdziwość zdań polega na ich zgodności z umowami

3. należy przestrzegać zasad przyjętych w środowisku, w którym się przebywa

FILOZOFIA - egzamin pisemny

1. Gnozeologia to:

1. doktryna moralna

2. filozofia bytu

3. teoria poznania

1. Pytanie o „arché” zadawane przez filozofów jońskich to pytanie o:

1. pratworzywo świata

2. o to, czy bogowie rządzą światem

3. o to, czym jest cnota

1. Tales twierdził, że pratworzywem świata jest:

1. ogień

2. woda

3. powietrze

1. „Nurt Sokratejski” to:

1. taka koncepcja przedmiotu filozofii, według której jej zadaniem jest poznanie praw przyrody

2. taka koncepcja przedmiotu filozofii, według której jej zadaniem jest poznanie człowieka jako istoty moralnej

3. grupa filozofów, którzy intensywnie studiowali dzieła Sokratesa

1. Hedonizm, to pogląd głoszący, ze:

1. źródłem wiedzy jest doświadczenie zmysłowe

2. dobrem najwyższym jest przyjemność

3. dobrem najwyższym jest cnota

1. Relatywizm poznawczy i moralny głosili:

1. epikurejczycy

2. stoicy

3. sofiści

1. Pirron z Elidy był:

1. stoikiem

2. sceptykiem

3. epikurejczykiem

1. Panteizm to:

1. kult wielu bogów

2. wiara w jednego Boga

3. pogląd utożsamiający boskość z rozumnym porządkiem świata

1. Pluralizm to:

1. demokratyczny system sprawowania rządów

2. pogląd głoszący istnienie w świecie wielu substancji

3. pogląd nakazujący tolerancję dla różnych hierarchii wartości

1. Według Demokryta treść wiedzy ludzkiej jest:

1. wyznaczona wyłącznie przez strukturę atomową rzeczywistości

2. zależna również od podmiotu poznającego

3. określona przez indywidualne zdolności człowieka
   
   
   
   

1. „Brzytwa Okhama” to:

1. doktryna nakazująca tępić innowierców

2. reguła metodologiczna preferująca prostsze rozwiązania problemów wobec konkurencyjnych rozwiązań bardziej skomplikowanych

3. moralny nakaz zredukowania potrzeb materialnych

1. Klasycznym reprezentantem monizmu spirytualistycznego był:

1. św. Augustyn

2. G. Berkeley

3. T. Kotarbiński

1. Hylemorfizm to pogląd:

1. Arystotelesa

2. Epikura

3. Św. Augustyna

1. Trzy rodzaje duszy: roślinną, zwierzęcą i ludzką wyróżnia:

1. Sokrates

2. Arystoteles

3. Kartezjusz

1. „Okazjonalizm” to rozwiązanie problemu psychofizycznego zaproponowane przez:

1. Melabranche'a

2. Kartezjusza

3. Kotarbińskiego

1. Teodycea to:

1. dzieło Platona opowiadające o zagładzie Atlantydy

2. doktryna chrześcijańska tłumacząca skąd się bierze zło w świecie stworzonym przez dobrego i wszechmogącego Boga

3. arystotelesowska filozofia religii

1. Monadologia to:

1. nauka o demonach

2. teoria poznania Hume'a

3. pluralistyczna ontologia Leibniza

1. Determinizm to pogląd głoszący, że:

1. losy ludzkie określa przeznaczenie

2. wszystkie zjawiska i procesy podlegają prawom przyrody

3. tylko uparte dążenie do celu zapewnia jego realizację

1. Demon Laplace'a to:

1. demiurg - budowniczy świata

2. hipotetyczna, doskonała inteligencja

3. siła zakłócająca procesy pomiarowe w mikroświecie

1. W sporze o wolność woli chodzi o to, czy:

1. ludzie mają poczucie swobody w dokonywaniu wyborów moralnych

2. istnieje w psychice ludzkiej autonomiczna instancja dokonująca swobodnych, niczym nie zdeterminowanych wyborów

3. władza państwowa ma prawo narzucać obywatelom obowiązek przestrzegania określonych norm moralnych

1. Wolność dla egzystencjalistów to:

1. cenny dar od Boga

2. to, o co trzeba heroicznie walczyć

3. to, na co jesteśmy skazani i co stanowi źródło tragizmu ludzkiego istnienia w świecie

1. Irracjonalizm, to:

1. brak wiary w postęp

2. skłonność do ulegania zmiennym nastrojom

3. pogląd filozoficzny uznający, że istnieją inne niż rozum i doświadczenie źródła wiedzy

1. Warunek intersubiektywnej sprawdzalności spełnia poznanie, którego wyniki:

1. można przedstawić w postaci rachunkowej

2. może skontrolować każdy człowiek, jeśli znajdzie się w odpowiednich po temu okolicznościach

3. mają jakieś konsekwencje praktyczne

1. Doktrynę iluminacji głosił:

1. św. Augustyn

2. św. Tomasz

3. W. Ockhain

1. Dowody na istnienie Boga sformułowane przez św. Tomasza to argumenty:

1. ontologiczne

2. kosmologiczne

3. moralne

1. Mistykami byli:

1. Platon

2. św. Tomasz

3. św. Joanna d'Arc

1. Według Bergsona wadami poznania intelektualnego są:

1. pośredniość, analityczność, statyczność

2. sceptycyzm, krytycyzm, brak wiary

3. niedostateczne zmatematyzowanie, nieprecyzyjność

1. Natywizm to pogląd głoszący, że:

1. cechy charakteru są wrodzone

2. uzdolnienia ludzi są wrodzone

3. co najmniej część wiedzy ludzkiej jest wrodzona

1. Paradoksy Zenona z Elei miały wykazywać, że:

1. wszelka wiedza jest niepewna

2. obowiązkiem mędrca jest wątpienie

3. ruch jest logicznie niemożliwy

1. Pojęcie ogólne, to:

1. szeroka, lecz niefachowa wiedza

2. logiczny sens nazwy posiadającej więcej niż jeden desygnat

3. nazwa oznaczająca więcej niż jeden przedmiot

1. U Platona idea, to:

1. myśl o czymś

2. to samo co ideał

3. realny odpowiednik pojęcia ogólnego

1. Kartezjański sceptycyzm to:

1. wątpienie w prawdy religijne

2. postawa metodologiczna mająca doprowadzić do znalezienia niewzruszonych podstaw wiedzy

3. totalne wątpienie we wszystko
   
   
   

1. We współczesnej filozofii do pewnych elementów natywizmu nawiązują:

1. N. Chomsky

2. T. Kotarbiński

3. K.R. Popper

1. Przykład sądu analitycznego (wg Kanta) to:

1. „każdy prostokąt ma cztery boki”

2. „każdy Polak jest patriotą”

3. „niektórzy mańkuci są dobrymi bokserami”

1. Władze poznawcze człowieka Kant dzielił na:

1. intuicję, wiarę, rozum

2. zmysłowość, intelekt, rozum

3. doświadczenie, wolę, inteligencję

1. Kant był agnostykiem, bo:

1. nie wiedział, czy Bóg istniej, czy nie

2. uważał, że nie można racjonalnie uzasadnić moralności

3. uważał, że „świat rzeczy samych w sobie” jest niepoznawalny

1. W teorii poznania Popper reprezentował:

1. irracjonalizm

2. racjonalizm

3. empiryzm

1. Przedstawicielami idealizmu teoriopoznawczego byli:

1. Arystoteles, św. Tomasz, Kartezjusz

2. Berkeley, Hume, Kant

3. Demokryt, Laplace, Kotarbiński

1. Realizm powszechnikowy to pogląd głoszący, że:

1. wszyscy ludzie są realistami

2. prawdziwość zdań polega na ich zgodności z rzeczywistością

3. istnieją realne odpowiedniki pojęć ogólnych

1. Konwencjonalizm jest poglądem głoszącym, że:

1. zaakceptowanie określonej moralności następuje na mocy umowy społecznej

2. prawdziwość sądów polega na ich zgodności z umowami

3. należy przestrzegać zasad przyjętych w środowisku, w którym się przebywa

1. Fiolelizm to pogląd głoszący, że:

1. istnieją byty duchowe

2. Bóg jest wszechmocny i wszechwiedzący

3. Wiara w prawdy objawione jest źródłem wiedzy

---