Leki roślinne stosowane w chorobach układu pokarmowego.

1.WĄTROBA - narząd miąższowy o zwartej masie identycznych komórek parenchymatycznych, podstawowa jednostka morfologiczno-czynnościowa - tzw. płacik czyli zespół komórek zgrupowanych wokół trójzespołu naczyń. Spełnia 3 zadania: czynność krążeniowa, czynność wydzielnicza, czynność ochronna.

2. Żółć - kwasy żółciowe

• zwiększanie napięcia mięśni gładkich i ruchu jelit

• neutralizacja i alkalizacja kwaśnej zawartości z żołądka

• utrzymywanie w roztworze cholesterolu

• wzmaganie wydzielania soku trzustkowego

• umożliwiają wchłanianie kw. tłuszczowych i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach - A, D, E, K

3. Leki zwiększające wydalanie żółci

1. leki żółciotwórcze - choleretica - pobudzają miąższ wątroby do wytwarzania żółci

2. leki żółciopędne - cholekinetica, cholagoga - efekt motoryczny opróżnienia pęcherzyka

4. Preparaty roślinne stosowane w fitoterapii:

• ułatwiają proces odtruwania wątroby

• moczopędnie

• przeciwzapalnie

• przeciwbakteryjnie

• przeciwwirusowo

• spazmolitycznie

• pobudzają czynność trawienną - wzmożenie wydzielania soku żołądkowego i trzustkowego

• regulują perystaltykę jelit

• regulują dopływ soku żółciowo- trzustkowego

5. Choroby wątroby: 1. Alkoholizm, 2. żółtaczka tupu B i C, 3. zatrucie środowiska.

Żółtaczka typu Bi C: 170mln ludzi zakażonych wirusem żółtaczki na świecie, 500tyś w Polsce; leczenie - leki p/wirusowe, interferon, leki roślinne (31%) i inne

Sylibi mariani Fructus - owoc ostropestu plamistego

Silybum marianum - ostropest plamisty

Compositae - złożone

1960-1970 rok - izolacja aktywnych flawonolignanów

badania aktywności hepaoprotekcyjnej

Skład:

• Flawonolignany: Sylibina, Sylikrystyna, Sylidiamina, Izosylimaryna, Sylibinomery

• Flawonoidy: taksyfolina, dihydrokemferol, kemferol, kwercetyna, eriodyktiol

• olej tłusty (20% - 30%)

• sterole

• olejek eteryczny (0,08%)

• aminy biogenne

• gorycze

Preparaty:

SYLIMAROL drażetki 35mg oraz 70mg

sylimaryna - ekstrakt lipofilowy z owoców zawierający nie mniej niż 70% - 80% flawonolignanów oraz nie mniej niż 50% sylibiny

Dawkowanie:

• dorośli i dzieci powyżej 12 roku życia 3 razy dziennie po jednej tabletce po jedzeniu, po konsultacji z lekarzem można zwiększyć do 5 tabletek dziennie

• dzienna dawka minimalna 200mg, maksymalna 400mg, inne dawki maksymalne 420mg a nawet 1000mg

SYLIVIT kapsułki twarde 80mg, 150mg

sylimaryna - 80mg oraz 150mg oraz witaminy B₁ (2mg), B₂ (2mg), B₆ (2mg), PP (10mg)

pantotenian wapnia (4mg)

Dawkowanie:

• 3 razy dziennie po 1 kapsułce po jedzeniu

• okres podawania od 4 tygodni do 6 miesięcy w stanach chronicznych

LEGALON iniekcje

sylibina - sylibinina - 70mg oraz 140mg

SYLICYNAR

sylimaryna - 40mg oraz wyciąg z ziela karczochów Cynara scolymus

SYLICYMAR

sylimaryna oraz wyciągi z Inula racemosa, kłączy kurkumy ( Curcuma longa), korzenia imbiru ( Zingiber officinalis) Picrorhiza kurroa oraz liści Andrographis paniculata

ARTECHOLIN

wyciągi płynne z owoców ostropestu plamistego 15,0; ziela bożego drzewka (Artemisia abrotani) 35,0; ziela drapacza ( Cnicus benedictus) 15,0; ziela krwawnika (Achillea millefolium) 3,0; ziela mięty pieprzowej 8,0; korzenia mniszka 3,0; ziela glistnika (Chelidonium majus) 3,0

SYLIGRAN granulat

wyciągi suche z owoców ostropestu plamistego, koszyczka rumianku, kwiatu nagietka, liścia brzozy, korzenia łopianu, ziela glistnika

Dawkowanie:

• 3 razy dziennie po 1 łyżeczce po jedzeniu

Mechanizm działania hepatoprotekcyjnego (sylimaryny):

• stymulacja syntezy rRNA

• hamowanie peroksydacji lipidów

• blokowanie wiązania toksyn

• regulacja poziomów enzymów wątrobowych

• czynnik antyfibrotyczny

• ochrona membran komórkowych przed wolnymi rodnikami stabilizacja membran komórkowych

Sylimaryna

Sylibinina

przeciwzapalnie przeciwnowotworowo

hepatoprotekcyjnie (niewykorzystywane ze względu na

słabą biodostepność flawonolignanów)

Działanie Sylimaryny i Sylibininy:

• hamowanie cyklooksygenazy

• wpływ na limfocyty T

• hamowanie NF- _%B

• hamowanie iNOS

• homaowanie 5 - lipooksygenazy

Meta-analiza:

• parametry

• procent śmiertelności

• zmiany w obrazie histologicznym materiału z biopsji

• poziomy aminotransferaz i albumin w surowicy

• czas protrombinowy

→ skuteczność sylimaryny/sylibiny w leczeniu chorób wątroby o różnym podłożu

→ skuteczność sylimaryny/sylibiny w leczeniu wirusowych chorób wątroby

→ wynik pozytywny w stosunku do innych leków roślinnych w terapii łączonej z

interferonem

→ wynik negatywny

hamowanie aktywności protein cdc25C, cdc/p34, cykliny B1 i kinazy cdc2/p34

nowotwór prostaty - doksorubicyna / sylimaryna

apoptoza

Sylimaryna

Sylibinina

• hamowanie wzrostu ludzkich linii kom. nowotworu prostaty LNCaP, DU 145, żołądka, piersi, szyjki macicy, jajnika A2780, modele in vivo i in vitro

• hamowanie chemiczne indukowanej karcinogenezy nowotworu pęcherza moczowego, okrężnicy, brodawczaka skóry i języka

• terapia łączona ( I faza badań klinicznych)

• z doksorubicyną w nowotworze prostaty

• z cisplatyną w nowotworze jajnika

Scutellariae radix - korzeń tarczycy bajkalskiej

Scutellaria baicalensis - tarczyca bajkalska

Labiateae - wargowe

Skład:

• flawony: wogonina - przciwirusowe wobez HBV

• baikaleina, baikalina

Działanie:

• p/zapalne, p/nowotworowe, p/miażdzycowe, antyfibrynowe, p/utleniające

• wogonina - hamowanie ekspresji antygenów powierzchniowych HBs i HBe oraz ograniczenie form liniowej i kolistej HBV DNA w teście aktywności endogennej polimerazy HBV DNA

• czynnik antyfibrynogenne w infekcji HCV via hamowanie stresu utleniającego

• ochrona hepatocytów

Picrorhiza kurroa Royle ex Benth

Scrophulariaceae - trędownikowate

Skład:

• glikozydy irydoidowe : kutkozyd, pikrozyd I, II, III

• pikroliw - frakcja glikozydów irydoidowych

SYLICYMAR

sylimaryna oraz wyciągi z Inula racemosa, kłączy kurkumy, korzenia imbru (Zingiber officinalis), Picrorhiza kurroa oraz liści Andrographis paniculata)

Działanie:

hepatocurativum porównywalny z sylimaryną, działanie p/utleniające

Schizandrae fructus - owoc cytryńca chińskiego

Schizandra chinensis Bail.

Schizandraceae

Skład:

• lignany: Gomisyna A

• schizandryny - też hepatoprotekcyjnie

Działanie:

• indukcja enzymów mikrosomalnych wątroby

• aktywność antyutleniająca

• wzrost poziomu glutationu i aktywności reduktazy glutationu

• wzrost proliferacji retikulum endoplazmatycznego

Phyllantus

Phyllantus amarus, Ph. tenelus, P. virgatus, P. multiflorus

Euphorbiaceae - wilczomleczowate

Skład:

• Lignany: nirtetralina, nirantyna

Działanie:

• p/wirusowe wobec HBV - hamuje ekspresję antygenów powierzchniowych HBsAg i ABeAg

• hamowanie aktywności polimerazy DNA wirusa HBV

• hipoglikemiczne, antyhepatotoksyczne

Indie, Chiny - ekstrakty w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu B i C - rekonwersjaprzeciwciał HBe z negatywnych na pozytywne

SYLICYMAR

sylimaryna oraz wyciągi z Inula racemosa, kłączy kurkumy, kłącza Imbru, Picrorhiza kurroa, Phyllantus amarus oraz liści Andrographis paniculata)

Tiliae Inflorescentia - kwiatostan lipy

Tilia argentea - lipa srebrzysta

Tiliaceae - lipowate

Skład:

• tilirozyd,

Działanie:

• w modelu indukowanym D-GaIN/LPPS

• obniżenie poziomu transaminaz w surowicy krwi

• hamowanie produkcji TNF - α

• obniżanie wrażliwości hepatocytów w stosunku do TNF -α

• bezpośrednie działanie ochronne hepatocytów wobec D-GaIN

Tiliae Inflorescentia - kwiatostan lipy

Tilia cordata - lipa probnolistna

Tilia platyphyllos - lipa szerokolistna

Tiliaceae - lipowate

Skład:

• Flawonoidy: (kwercytryna, hyperozyd, tilirozyd), fenoolokwasy

• tilirozyd

• olejek eteryczny: (linalol, geraniol, farnezol)

• śluz

• proantocyjanidyny

• garbniki

Działanie:

• napotne

• osłaniające na błony śluzowe

• zwiększenie wydzielania soku żołądkowego oraz zółci do dwunastnicy

• moczopędnie

• słabe działanie uspokajające

Tiliae Lignum:

• fenolokwasy, garbniki, floroglucynol, fraksozyd, eskulozyd

• 1,5% - 7% polifenoli

• schorzenia wątroby i pęcherzyka żółciowego oraz dróg moczowych

Tiliae Carbo:

• schorzenia jelit

Cynarae Herba - ziele karczocha

Cynara scolymus - karczoch zwyczajny

Compositae - złożone

Skład:

• Cynaryna

CYNAREX

Skład:

Cynarae herba extractum siccum (4:1, etanol 50⁰) 250mg,

postać: tabletki,

Dawkowanie: 3 razy dziennie 2 tabletki przed jedzeniem

Działanie:

• cholagogum, cholereticum

• obniżenie poziomu triglicerydów, cholesterolu w surowicy krwi, p/miażdżycowo

• działanie ochronne na miąższ wątroby np. w zatruciach CS2

• eliminacja z żółcią toksycznych składników

• diureticum

• stymulacja czynności wydzielniczej żołądka ze względu na gorzki smak

SYLICYNAR

Skład:

• sylimaryna 0,002

Cynarae herba extractum siccum 0,14

Postać: drażetki

Dawkowanie: 3 razy dziennie 2 tabletki

RAPACHOLIN C - preparat złożony

Działanie:

• cholagogum, cholereticum, spasmolyticum, antyphlogisticum, p/miażdzycowo

Skład:

• Extraktum Raphani siccum 0,075 g

• Carbo medicinalis 0,075 g

• Extractum Cynarae siccum 0,047 g

• Acidum dehydrochlicum 0,04 g

• Oleum Menthae piperitae 0,015 g

Postać: drażetki

Dawkowanie: 1-2 drażetki 3 razy dziennie po jedzeniu

CYNAREIN - preparat złożony

Sklad:

• Cynarae herba extractum siccum 0,015

• Rhei radix extractum siccum 0,0688

• Chelidonium hydrochloricum siccum 0,01

Postać: drażetki

Dawkowanie: 1-2 tabletki 3 razy dziennie przed jedzeniem

CHOLAGOGA I :

Skład:

• Polygoni avicularis herba

• Juniperi fructus

• Hyperici herba

Działanie: w zaburzeniach wydzielania żółci; działanie w kierunku biegunek; garbniki z

ziela dziurawca działają zapierająco

CHOLAGOGA II - fix :

Skład:

• Teraxaci radix cum herba

• Cynarae herba

• Menthae piperitae folium

• Millefolii herba

• Chelidonii herba

• Hyperici herba

CHOLAGOGA II :

Skład:

• Helichrysi inflorescentia

• Taraxaci radix

• Menthae piperitae folium

• Millefolii Herba

• Frangulae Cortex

• Chelidonii Herba

• ziele karczochów jest zastąpione kwiatostanem kocanek

Działanie: zaburzenia przewodu pokarmowego z prawidłowym wypróżnianiu

Działanie:

• Cholagogum, spasmoliticum - dotyczy mieszanek zawierających ziele glistnika (wycofywane, bo alkaloidy w glistniku uszkadzają wątrobę)

Dawkowanie:

• 1 saszetkę zalać szklanką wrzącej wody, naparzać 15 min. Pić 3 razy dziennie po szklance naparu

• 1 łyżka mieszanki na szklankę wody, pić 2-3 razy dziennie przed posiłkami

Helichrysi Inflorescentia - kwiatostan kocaneki piaskowej

Helichrysum arenarium - kocanka piaskowa

Compositae - złożone

Skład:

• izosalipurpozyd - związek z grupy chalkonów

Zastosowanie:

• w badaniach mikrosomalnej frakcji wątroby szczurów

• hamowanie enzymatyczne indukowanej oksydacji lipidów

• aktywacja reduktazy NADPH cytochromu C efekt silniejszy od sylibiny

• wpływa na wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego

• reguluje funkcje przewodu pokarmowego usprawniając proces trawienia

• działa silniej na żołądek

• flawonoidy, kwasy fenolowe, kumaryny

• działa hepatoprotekcyjnie - o tym decyduje efekt ontyoksydacyjny

• działa detoksykująco

Działanie:

• cholagogum, cholereticum, spasmolyticum (w obrębie dróg żółciowych)

GASTROCHOL proszek

Skład:

• Helichrysi extractum siccum 6,0

• Taraxaci extractum siccum 6,0

• Menthae extractum siccum 10,0

• Chelidonii extractum siccum 10,0

• Cardui benedicti extractum siccum 2,0

• Carvi extractum siccum 4,0

• Millefolii extractum siccum 4,0

• Frangulae extractum siccum 6,5

• - Calami extractum siccum 1,5 - wycofany ze wzgledu na dział. kancerogenne

Dawkowanie: 1-4 razy dziennie łyżeczki proszku w pół szklanki wody

CHOLESOL płyn

Skład:

• wyciągi wodno - alkoholowe z:

• Frangulae cortex 22,0

• Equiseti herba 7,5

• Juniperi fructus 4,2

• Helichrysi inflorescentia 30,0

• Coriandri fructus 6,4

• Rutae herba 6,4

• Rosae fructus 12,5

• Taraxaci intractum 11,0

Dawkowanie:

3 razy dziennie łyżeczka w pół szklanki wody na 30min przed posiłkiem

Żółciopędnych / żółciotwórczych nie wolno podawać w kamicy żółciowej, ewentualnie na początku gdy jest piasek.

- 1 -

Obecnie wycofuje się z preparatów ziele glistnika, bo może mieć właściwości hepatotoksyczne - na podstawie badań epidemiologicznych

WĄTROBA

niedokrwienie, reperfuzja

zmniejszenie zmian w obrazie histologicznym kom. wątroby

hamowanie lipidowej peroksydacji zmiatacz wolnych rodników

regulacja poziomów AST, ALT

hamowanie biosyntezy leukotrienów i prostaglandyn

nowotwór prostaty DU 145, LNCaP

hamowanie aktywności CDK4, CDK2, cykliny D1, hamowanie TNF-α indukowanej aktywności NF - χB

G₂

S

G₁

M

nowotwór żołądka

start

rozpoczęcie mitozy

---