TRZY FAZY ROZWOJU BADAŃ ODBIORU MEDIÓW W POLSCE

• I FAZA: faza limitowanych badań instytucji branżowych (1956-1989):

w tym czasie istniały dwa konkurencyjne pozaakademickie instytuty badawcze: OBP (od 1956) i OBOP (od 1958).

• II FAZA: faza żywiołowej rywalizacji kilku polskich firm oraz konkurencyjnych technik (1990-1997):

PENTOR, GfK POLONIA, SMG/KRC, CEM, IPSOS, ESTYMA-TOR.

• III FAZA: faza monopolu rynku badawczego pod szyldem globalnych firm badawczych (1998 - dziś):

KANTAR & TNS

OBP I OBOP - POZAAKADEMICKIE INSTYTUCJE BADAWCZE W PRL

OBP = krakowski ośrodek badań prasoznawczych, który swoje badania przeprowadzał już w rok po swoim założeniu, od 1957 roku. Był to ośrodek o charakterze „branżowym” przy Robotniczej Współdzieli Wydawczej „Prasa”. Początkowo działał obok warszawskiego zakładu badań prasoznawczych, ale ten miał raczej charakter badań historycznych. Od lat '60 był już jedynym instytutem badań prasy - wykonywał zlecenia pochodzące od RSW (firma prasowo-wydawnicza). W latach '70 dyrektorem został Walery Pisarek: OBP badał interdyscyplinarnie i kompleksowo trzy najważniejsze ogniwa komunikacji: nadawcę - przekaz - odbiorcę. OBP zajmowało się głównie badaniami prasy, lecz sporadycznie zdarzały się też inne badania: radia, TV a nawet opinii społecznej w zakresie określenia nastrojów społecznych oraz zaufania do instytucji publicznych. Od lat '70 działał też ZBOS: sieć społecznych ankieterów, szkolonych przez pracowników OBP. Działali oni regionalnie, przy regionalnych wydawnictwach. Od 1974 roku badano próbę udziałową, gdzie respondenci byli dobierani na podstawie miejsca zamieszkania, wieku i płci. Co rok badano grupę 1000-1500 osób, a co kilka lat grupy 5000 albo nawet 10 000 osób.

OBOP = warszawski ośrodek działający początkowo przy placówce analizującej listy nadsyłane do Polskiego Radia przez słuchaczy (Pracownia Socjologiczna Biura Listów i Oceny Programów Polskiego Radia). Od 1958 roku jednak byli już instytutem demoskopijnym - zajmowali się sondażami, najczęściej ogólnokrajowymi. Dla OBOP pracowało 1800 ankieterów wyselekcjonowanych z 4000 ochotników. Na początku jednak większość wyników OBOP była utajniona. W 1964 roku, po zmianie władz w OBOP, powstał z niego OBOiSP (Ośrodek Badań Opinii i Studiów Programowych) - badano teraz wyłącznie radio i TV. Pod koniec lat '70 powstał też CBOS zajmujący się wyłącznie badaniami opinii społecznej (badania czytelnictwa wykonywał GUS).

OŚRODEK BADAŃ PRASOZNAWCZYCH - CHARAKTERYSTYKA

OBP = krakowski ośrodek badań prasoznawczych, który swoje badania przeprowadzał już w rok po swoim założeniu, od 1957 roku. Był to ośrodek o charakterze „branżowym” przy Robotniczej Współdzieli Wydawczej „Prasa”. Początkowo działał obok warszawskiego zakładu badań prasoznawczych, ale ten miał raczej charakter badań historycznych. Od lat '60 był już jedynym instytutem badań prasy - wykonywał zlecenia pochodzące od RSW (firma prasowo-wydawnicza). W latach '70 dyrektorem został Walery Pisarek: OBP badał interdyscyplinarnie i kompleksowo trzy najważniejsze ogniwa komunikacji: nadawcę - przekaz - odbiorcę. OBP zajmowało się głównie badaniami prasy, lecz sporadycznie zdarzały się też inne badania: radia, TV a nawet opinii społecznej w zakresie określenia nastrojów społecznych oraz zaufania do instytucji publicznych. Od lat '70 działał też ZBOS: sieć społecznych ankieterów, szkolonych przez pracowników OBP. Działali oni regionalnie, przy regionalnych wydawnictwach. Od 1974 roku badano próbę udziałową, gdzie respondenci byli dobierani na podstawie miejsca zamieszkania, wieku i płci. Co rok badano grupę 1000-1500 osób, a co kilka lat grupy 5000 albo nawet 10 000 osób.

OKRES 1990-1997 - PLURALIZM BADAŃ ODBIORU MEDIÓW W PL

Był to czas, kiedy przekształcono struktury wcześniejszych placówek. Krakowski OBP UJ od 1990 roku stał się międzywydziałową placówką badawczą UJ o statusie katedry, ale potem od 1998 roku ulokowany przy wydziale prawa. Z kolei warszawski OBOP wciąż był współwłasnością TVP, ale ze zredukowanymi udziałami do 40%. Obok tych firm zaczęły pojawiać się nowe
o charakterze komercyjnym: dla 5-6 nowych firm badania miały przynosić dochody. Nowymi graczami na rynku badawczym byli: PENTOR, GfK POLONIA, SMG/KRC, CEM, IPSOS, ESTYMA-TOR. Ich wyniki badań medialnych bardzo się różniły, bo używali różnych metod, mieli różne wskaźniki oraz badali różne próby (również pod względem liczebności). Istotą komercyjnych instytutów było zatrudnianie płatnych, a nie społecznych ankieterów. Byli oni kierowani przez zawodowych koordynatorów. Praca była łatwiejsza niż kiedyś, bo rozwój komputeryzacji i telefonizacji umożliwiał szybkie przetwarzanie danych. Z biegiem czasu reklamodawcy wymuszali, by dochodzono do standardów badawczych. Wymusiło to konsolidację firm badawczych.

GŁÓWNE FIRMY BADAWCZE PO 1990 R -
wielka trójka: 1. PENTOR (TNS), 2. GfK POLONIA, 3. SMG/KRC (Milward Brown),
oraz CEM, IPSOS, ESTYMA-TOR

DUOPOL W BADANIACH NAD MEDIAMI W POLSCE: PO 1998 R. - KANTAR & TNS

Nastąpiła rewolucja na rynku badań: skończyły się czasy prowadzenie konkurencyjnych badań w zakresie czytelnictwa, a potem też radia. Rynek został podzielony pomiędzy dwie wielkie grupy o zasięgu światowym.

CHARAKTERYSTYKA GRUPY KANTAR

Pierwsza z nich to grupa KANTAR, która ma trzech wielkich polskich przedstawicieli: Millward Brown (dawniej SMG/KRC), Nielsen Audience Research (d. AGB) oraz Kantar Media (d. Expert Monitor). Pierwsza z tych instytucji: badania prasy, radia
i Internetu (Press Track, Radio Track, Net Track). Druga zajmuje się badaniami telemetrycznymi, a trzecia analizą rynku reklamy.

CHARAKTERYSTYKA TAYLOR NELSON SOFRES

Druga wielka grupa to TNS = Taylor Nelson Sofres. Miał on dwie kolejne nazwy. Między 1998 a 2010 rokiem był to TNS OPOB,
od 2010 roku to TNS Pentor. Grupa ta prowadzi badania wielu mediów: radia (Radiomonitor), TV (do 2011 roku) oraz Internetu (Interbus). Badają też indeks konsumencki Indeks Polska - przez kilka lat prowadzili tez badania czytelnictwa.

UŻYTECZNOŚĆ BADAŃ ODBIORU MEDIÓW Z PUNKTU WIDZENIA INSTYTUCJI MEDIALNYCH ORAZ REKLAMODAWCÓW

Badania rynku wynikają z potrzeby zarówno wydawców czy nadawców, jak i reklamodawców. Pierwsi chcą poznać strukturę kręgu czytelników swych tytułów bądź gusta publiczności prasowej, radiowej czy telewizyjnej po to, by odpowiednio korygować swą ofertę medialną, ale i po to, by wykazując swą siłę i wpływy wśród różnych grup celowych, przywabiać reklamodawców. Drudzy chcą korzystać z tych samych danych po to, by mieć podstawy do wyliczenia kosztów dotarcia.

PROFESJONALNE (BRANŻOWE) STOWARZYSZENIA INSTYTUTÓW BADAŃ MEDIÓW I OPINII

• Stowarzyszenie ESOMAR

• Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii: należą tu osoby zajmujące się profesjonalnie badaniami rynku, które pracują w firmach badawczych oraz klienci zlecający takie badania. W chwili obecnej (styczeń 2013 roku) liczba członków wynosi ponad 270 osób. Zadaniem PTBRiO jest reprezentowanie interesów badaczy rynku wobec instytucji publicznych i władz Rzeczpospolitej Polskiej oraz promowanie i upowszechnianie informacji dotyczących badania rynku i opinii. Towarzystwo zajmuje się ponadto organizowaniem współpracy i wymiany informacji w środowisku badaczy rynku i opinii. Podejmuje się również działań na rzecz przestrzegania standardów metodologicznych i etyki zawodu badacza. Co rok opracowuje raporty na temat rynku badawczego w Polsce na prośbę i zgodnie ze standardami ESOMAR. Jest organizatorem szkoleń, seminariów i konferencji oraz dorocznego Kongresu Badaczy Rynku i Opinii.

• Polskie Towarzystwo Socjologiczne: ma na celu organizowanie oraz prowadzenie badań naukowych; organizowanie zebrań dyskusyjnych i konferencji o charakterze naukowym, ustanawianie stypendiów i nagród, upowszechnianie standardów etycznych zawodu socjologa i prowadzenia badań naukowych, współpracę z organizacjami badaczy i nieakademickimi ośrodkami badawczymi w zakresie formułowania i upowszechniania standardów etycznych i metodologicznych w stosowanych badaniach społecznych, inicjowanie, organizowanie oraz prowadzenie szkoleń w zakresie dziedzin będących przedmiotem zainteresowania PTS, udział w debacie publicznej i wspieranie wykorzystywania w niej rzetelnej wiedzy o społeczeństwie, w szczególności wydawanie opinii w sprawach publicznych, których rozstrzygnięciu może służyć wiedza socjologiczna.

• Instytut Spraw Publicznych: jest jednym z wiodących niezależnym ośrodkiem badawczo-analitycznym. Poprzez prowadzenie badań, ekspertyz i rekomendacji dotyczących podstawowych kwestii życia publicznego Instytut służy obywatelowi, społeczeństwu i państwu. ISP współpracuje z ekspertami i badaczami z polskich i zagranicznych ośrodków naukowych. Wyniki projektów badawczych prezentowane są na konferencjach i seminariach oraz publikowane
  w formie książek, raportów, komunikatów i rozpowszechniane wśród posłów i senatorów, członków rządu
  i administracji, w środowiskach akademickich, a także wśród dziennikarzy i działaczy organizacji pozarządowych. Ich misja to podnoszenie jakości debaty publicznej aby była merytoryczna oraz nastawiona na rozwiązywanie problemów i budowanie wiedzy, wprowadzanie do debaty publicznej nowych tematów oraz upowszechnianie innowacyjnego podejścia do kwestii publicznych, tworzenie mechanizmów umożliwiających włączanie obywateli oraz różnych ich grup i środowisk w debatę publiczną, a także w inne formy aktywności życia publicznego oraz dbanie o jakość polityki publicznej realizowanej w Polsce poprzez inspirowanie zmian prawnych i instytucjonalnych.

OFBOR: CHARAKTERYSTYKA, CELE, ETYKA BADAŃ, 5 CZŁONKÓW

OFBOR = Organizacja Firm Badań Opinii Rynku, jedyne w Polsce stowarzyszenie skupiające instytuty badawcze. Zostało powołane w celu kontroli przestrzegania norm etycznych i metodologicznych w badaniach opinii i rynku. Działa na rzecz zwiększania publicznego zaufania do mediów. Jest to organizacja powołana w 1997 roku przez przedstawicieli firm badawczych jako związku pracodawców.

Nadrzędne idee OFBORU:

- ochrona praw i reprezentowanie interesów swoich członków wobec władz publicznych

- budowa publicznego zaufania do badań opinii rynku

- tworzenie standardów i profesjonalizmu w badaniach

- zapobieganie nieuczciwej konkurencji

- przestrzeganie etyki w badaniach marketingowych

- prowadzenie działalności edukacyjnej i szkoleniowej

OFBOR zrzesza 21 członków, na przykład: (+ KANTAR MEDIA + CBOS)

1. Millward Brown - lider badań rynku i opinii w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Istnieje od 1990 roku w celu zdobywania wiedzy o kliencie/konsumencie oraz przekazywania tej wiedzy firmom, które wiedzę te mogą zamienić na sukces marketingowy. Uzyskali oni certyfikat ISO 20252 dotyczący pracy działalności ankieterów metodami CAPI oraz CATI. Specjalizuje się w wywiadach grupowych zogniskowanych (badanie skojarzeń, języka, skuteczności reklamy). Ich domeną są też pogłębione wywiady indywidualne prowadzone zwykle przez psychologów dla określenia wzorów motywacyjnych i emocjonalnych reakcji konsumentów (na próbie celowej 20-100 osób). Oferują też wywiady CAPI ze wspomaganiem komputerowym in-home (multimedia + kontrola czasu wywiadu) oraz CATI, telefoniczne wywiady ilościowe. Wywiady telefoniczne są pięciominutowe i podlegają nadzorowi super visor. Dziennie prowadzą 900 wywiadów CAPI oraz 3000 wywiadów CATI w zakresie muzyki, biznesu, ceny, reklamy i marki. Pomagają oni firmom z branży medialnej wyceniać marki, budować portfolio, opiniować możliwość fuzji
i przejęć, segmentować klientów oraz (co najważniejsze dla mediów) szacować wielkość i strukturę audytorium.

2. Nielsen Audience Measurement - dawne AGB, pod nową nazwą od 2010 roku. Oferują dostarczanie danych na temat: oglądalności TV, oglądalności programów, oglądalności bloków reklamowych. Są to dane wykorzystywane w psychografii (badanie stylu życia na podstawie sposobu spędzania czasu wolnego). Jest to wiedza przydatna do budowania kampanii reklamowych - z ich usług korzystają koncerny, którym zależy na monitorowaniu programów z 220 stacji oraz reklam z 86 stacji telewizyjnych. Oferują oni stały monitoring, czyli nagrywanie na zamówienie klienta programów TV lub reklam z wybranych branż lub kategorii w określonym przedziale czasowym. Realizują też zamówienia indywidualne, tzw. AD HOC oraz prowadzą „monitoring wczesnego ostrzegania” - monitoring emisji reklam oraz powiadamianie klienta o ich emisji (w ciągu 2 dni od daty pierwszej emisji nowej reklamy). Z tą organizacja związana jest Ela Grajewska, niedawno wybrana pani prezes całego OFBOR-u.

3. Gemius/Megapanel PBI - jest to agencja badająca Internet, oferująca badania dotyczące zachowania internautów na witrynach internetowych. Tworzą też profile społeczno-demograficzne użytkowników sieci. Wiąże się to z badaniem skuteczności kampanii reklamowych w sieci. Dane na temat preferencji internautów przydają się też do tworzenia analiz na temat rozwoju Internetu w Polsce. Agencja oferuje dostęp do tych danych pogrupowanych tematycznie, np. witryny, portale, aplikacje internetowe.

KODEKS DLA BADACZY I MEDIÓW - najbardziej wartościowe są sondaże exit pools (zaraz po zagłosowaniu przy urnie)

1. Rzetelny sondaż powinien być przeprowadzony na co najmniej 1000 osobowej grupie wybranej losowo spośród wszystkich mieszkańców Polski.

2. Pomiar reprezentatywny jest możliwy tylko na próbie reprezentatywnej

3. Stosować należy wywiad ankieterski w domu respondenta

4. Przy sondażach wyborczych należy podawać też odsetek osób niezdecydowanych

5. Pod prezentacją wyników powinna być metryczka na temat tego: kto wykonał badanie, jaka była liczebność próby, kiedy zebrano dane oraz jaka była metoda badania

6. Wyniki powinny być opatrzone fachowym komentarzem i prognozą socjologa lub politologa

DLACZEGO NALEŻY DBAĆ O JAKOŚC PRACY ANKIETERÓW - NA PRZYKŁADZIE PKJPA

Program Kontroli Jakości Pracy Ankieterów to inicjatywa OFBOR: służy podnoszeniu jakości zbierania danych w badaniach rynku
i w badaniach opinii publicznej. Program ten ustala absolutne minimum, jakie muszą spełniać firmy rekrutujące ankieterów oraz organizujące ich szkolenia. Program przeznaczony jest dla osób prawnych (firm) które są dostawcami usług badań rynku.
W ramach programu odbywa się coroczny audyt w zakresie szkolenia ankieterów oraz tworzenia dokumentacji projektów badawczych. Firmy, które przejdą audyt zyskują certfikat na 8 badań, w tym PAPI, CAPI, CATI, CAWI. Jest to gwarancja jakości.

SONDAŻE POLITYCZNE W MEDIACH: CO DZIENNIKARZ WIEDZIEĆ POWINIEN NA TEMAT SONDAŻY

Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie, należy zapoznać się z książką autorstwa Earla Babbiego pt. „Badania społeczne w praktyce”. To właśnie tam, w jednym z rozdziałów podanych jest 20 pytań, zgodnie z którymi należy analizować sondaże, by dobrze je zrozumieć i napisać o nich dobry tekst prasowy. Te pytania brzmią:

1. Kto przeprowadził sondaż? CBOS

2. Kto zapłacił za sondaż i dlaczego on został przeprowadzony? TVP „Wiadomości”

3. Z iloma osobami przeprowadzono wywiady? 910

4. W jaki sposób dobrano badanych? losowa

5. Z jakiego obszaru / z jakiej grupy dobrano respondentów? próba reprezentatywna

6. Czy wyniki zostały oparte na odpowiedziach wszystkich badanych? Tak - jest informacja o niezdecydowanych

7. Kto spośród tych, którzy powinni brać udział w badaniach, nie brał w nich udziału? -

8. Kiedy przeprowadzono sondaż? 5-13 grudnia 2013

9. Jaką metodą przeprowadzono wywiady? CAPI

10. Czy nie mamy przypadkiem do czynienia z pseudosondażem: audiotele, pocztowe, prenumerata? NIE

11. Jakim błędem losowym obciążone są wyniki sondażu?

12. Jakie inne rodzaje błędów mogły wypaczyć wyniki sondażu?

13. Jak brzmiały zadawane pytania?

14. W jakiej kolejności zadawano pytania?

15. Jakie inne sondaże przeprowadzano na ten sam temat? Comiesięczne sondaże CBOS

16. Z sondażu wynika, że wyniki wyborów są przesądzone - i co teraz?

17. Czy sondaż jest elementem akcji zbierania funduszy - kolejny pseudosondaż?NIE

18. Odpowiedzi brzmią dobrze, więc sondaż chyba jest OK?

19. Czy biorąc pod uwagę niebezpieczeństwa, w ogóle powinniśmy publikować wyniki sondaży?

20. Czy sondaże warte są omówienia?

DYNAMIKA RYNKU BADAŃ W POLSCE - KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

BADANIA NAD PRASĄ: CZYTELNICTWO I ROZPROWADZANIE PRASY

Badania nad prasą z reguły odbywają się dwutorowo: analizuje się rozprowadzanie prasy (nakład, rozprowadzanie płatne
i bezpłatne, zwroty) oraz czytelnictwo (by wiedzieć jakie jest zapotrzebowanie na tytuł, by wiedzieć ile drukować, co zmienić
i żeby wynikami można było pochwalić się reklamodawcom). Trzeba zwrócić uwagę też na to, że dane nakładowe to NIE TO SAMO co badanie czytelnictwa, gdyż ono opiera się na wywiadach. Te z kolei nie są do końca obiektywne, bo często bada się w nich znajomość marki, a nie faktyczne czytelnictwo.

ZWIĄZEK KONTROLI DYSTRYBUCJI PRASY (ZKDP) - CHARAKTERYSTYKA

ZKDP = Związek Kontroli Dystrybucji Prasy, to organizacja non-profit, która istnieje od 1994 roku, a od 1997 roku zajmuje się kontrolowaniem spółki Polskie Badania Czytelnictwa. Ich zadaniem jest tworzenie etycznych i biznesowych standardów w zakresie tworzenia i dostarczania starannie zweryfikowanych informacji o nakładzie oraz rozpowszechnianiu tytułów prasowych. Ma ona strzec swoich członków przed nieuczciwą konkurencją, czyli zawyżaniem informacji o nakładach i czytelnictwie.

Uczestnictwo w ZKDP jest dobrowolne, trzeba jednak płacić składki. Organizacja ta zrzesza przedstawicieli wydawców
(156 podmiotów), reklamodawców (25), ogłoszeniodawców (2 ), kolporterów (8) oraz innych przedsiębiorstw (16). Są tu więc takie koncerny medialne jak AGORA („GW”, Metro, Avanti, Logo, Cztery Kąty, Wysokie Obcasy) oraz AXEL SPRINGER
(Fakt, Przegląd Sportowy, Auto Świat, Newsweek Polska, Forbes, Komputer Świat). ZKDP kontroluje obecnie 374 tytuły, kiedyś było ich ponad 500, ale wiele z nich już się nie ukazuje. Każdy z członków co miesiąc deklaruje wysokość nakładu oraz rozpowszechnienie tytułu. Dane dotyczą nakładu, sprzedaży egzemplarzowej, liczby rozdanych egzemplarzy, zwrotów oraz geograficznej struktury rozpowszechniania. ZKDP co rok sprawdza te dane w oparciu o dokumentację finansową wydawców
- publikowane były kiedyś papierowo, teraz tylko elektronicznie.

TRADYCJE BADAWCZE OBP

Od 1957 roku badana przy RSW Prasa-Książka-Ruch stopniowo się zwiększały: zwiększano próbę oraz zasięg terytorialny badań aż zaczęto przeprowadzać badania ogólnopolskie. Badania z lat 1975-1990 zwykle przeprowadzane są na próbie 1000-1500 osób. Od czasu do czasu prowadzi się badania na większej grupie, nawet sięgającej 10 000 respondentów.

W latach '90 już jako OBP UJ prowadzono coroczne badania czytelnictwa prasy na tle odbioru innych mediów. Badania te nosiły nazwę „Polacy i media masowe” i były przeprowadzane na próbie badawczej 5000 osób metodą losową.

Należy też zwrócić uwagę na to, że w latach '90 badaniami prasy zajmował się też OBOP oraz sporadycznie GUS.

POLSKIE BADANIA CZYTELNICTWA - HISTORIA STANDARYZACJI BADAŃ

Jest to spółka powołana specjalnie przez ZKDP do prowadzenia badań czytelnictwa. Jest to spółka, która opracowała standard badawczy i wymaga jego przestrzegania w specjalnie zlecanych konkursów badań. Badania te wykonują specjalistyczne firmy,
a nad procedurą czuwa specjalnie zespół ekspertów PBC. Przykładowo w 1998 roku badania przeprowadziło TNS, ale od
1999 roku wykonawcą badań jest Millward Brown (dawny SMG/KRC). Wybór nowej spółki spowodowany był tym, że prowadzili oni jednocześnie badania indeksowe TGI, które były dodatkową atrakcja dla klientów.

W 2006 roku zmieniono standard - zmieniono próbę badawczą. Badano 181 tytułów pochodzących od 44 wydawców co było bardzo małym odsetkiem, ponieważ zgodnie z danymi GUS, na polskim rynku funkcjonowało ponad 6500 tytułów prasowych. Zastąpiono też próbę mieszaną, próbą całkowicie losową: ankieter ma obowiązek pięciokrotnie odwiedzić rozmówcę. Zmieniono tez technikę badawczą z PAPI (ankiety face-to-face z drukowaną ankietą) na CAPI (ankieter z komputerem - pokazuje winiety gazet). Badania są prowadzone falami na grupie 4000 osób (wcześniej 3000 respondentów). Zmiana metodologii wpłynęła na wyniki: zyskały tytuły mające czytelników lepiej wykształconych, mobilnych, którzy są mieszkańcami dużych miast.

Zasada jest taka, że wydawcy zrzeszeni ZKDP mogą powoływać się tylko na badania zlecone przez PBC: wydawcy nie mogą się powoływać na wyniki konkurencyjnych film. W raportach przedstawia się dane z ostatnich 6 miesięcy po to, aby uniknąć chwalenia się wynikami z ostatniej fali, które mogą być uzależnione od dodatków dołączanych do gazet. Takie wskaźniki syntetyczne pokazują ogólne trendy w czytelnictwie, co jest bardzo wartościowe dla reklamodawców. Problemem badań prowadzonych na zlecenie PBC są zwykle pieniądze: w 2006 udało się zebrać około 4 mln PLN, a potrzeba było 5,5 mln PLN.

POLSKIE BADANIA CZYTELNICTWA

METODOLOGIA: standard i metodologia zostały wyznaczone przez ekspertów PBC. Mówią oni, że doszli do tego sami, przy doświadczeniu Millward Brown (d. SMG/KRC), ale tak naprawdę bazuje się na standaryzacji zapożyczonej z Anglii, Niemiec czy Francji. Standardowe badanie prowadzone jest na grupie 48 000 respondentów rocznie i obejmuje około 200 tytułów prasy.

POPULACJA BADANIA I PRÓBA: Badaną populacją są osoby w wieku 15-75 lat. Wynika to z tego, ze wybory ludzi muszą być w pełni świadome, a nie ograniczane w jakikolwiek sposób przez rodziców lub zniedołężenie. Zgodnie z metodologią, bada się 48 000 osób rocznie (falami po 4000 co miesiąc). Dzięki tak reprezentatywnej próbie można określić czytelnictwo w różnych aspektach: w makroregionie, w województwie a nawet w dużym mieście. Próba ma charakter imienny i jest dobierana z bazy PESEL. Dzięki takiemu doborowi „PBC jest najlepszą próbą badań w Europie”.

SPOSÓB GROMADZENIA DANYCH: opiera się na dwóch wizytach. Podczas pierwszej z nich ankieter prowadzi CAPI: przychodzi
z komputerem i zadaje pytania na temat naszych dech demograficznych oraz zainteresowania czytelnictwem, interesującymi nas tematami w prasie oraz korzystaniem z Internetu. Przy niektórych pytaniach posługuje się wyświetlaniem winiet różnych gazet, które są ułożone na monitorze w sposób losowy. Przed wyjściem zostawia jeszcze ankietę TGI - na temat konsumpcji dóbr
i usług. Po 5-7 dniach ankieter wraca i sprawdzając kompletność ankiety TGI zabiera ją ze sobą. Ankieter musi przeprowadzić swój wywiad z konkretną osobą a nie z nikim innym - dlatego też ma obowiązek przychodzenia do respondenta 5 razy.

REALIZACJA BADAŃ: realizacja badań jest przeprowadzana przez firmę, która przedstawi najlepszą ofertę. Wybrano Millward Brown, ponieważ mogli oni zagwarantować dobrą pracę ankieterów, którzy pracowali powtarzalnie i ogólnokrajowo. Firma ta ma 25 central w różnych częściach kraju (w każdym ośrodku po 10-20 ankieterów). Ankieterzy podlegają ciągłemu nadzorowi
z dwóch stron: przez swoich supervisor, oraz przez samo PBC, które obdzwania ludzi, z którymi miały być prowadzone wywiady.

PODSTAWOWE WSKAŹNIKI W BADANIACH PBC:

CPW = CZYTELNICTOW PRZECIĘTNEGO WYDANIA: analizuje zasięg danego tytułu, analiza magazynów bazuje na wskaźniku LCW4: ilości przeglądanych numerów danego pisma z ostatnich czterech. Wartość średnia tego ilorazu wskazuje na odsetek czytanych przez respondenta numerów. Analiza dzienników bazuje na wskaźniku CDT (Czytelnictwa z Dnia Tygodnia).

CDT = CZYTELNICTWO Z DNIA TYGODNIA: analizuje zasięg dziennika dla danego dnia tygodnia. Pyta się respondenta o to, czy czytał dany dziennik z określonego dnia. Bardziej tu jednak można polegać na tym, którego dnia czytało się daną gazetę a nie na tym, z którego dnia faktycznie pochodzi czytany przez nas dziennik.

CCS = CZYTELNICWO CYKLU SEZONOWEGO: analizuje zasięg danego tytułu, określa procent osób, które zetknęły się z danym tytułem choćby raz w okresie cyklu sezonowego. Cykl sezonowy jest różny dla różnych gazet: tydzień dla dziennika, miesiąc dla tygodnika, trzy miesiące dla dwutygodnika, pół roku dla miesięcznika, rok dla kwartalnika.

COP = CZYTELNICTWO OKRESU PERIODYCZNOŚCI: analizuje tylko zasięg czasopism, bada się procent ludzi, którzy zetknęli się
z danym tytułem w ostatnim okresie periodyczności: tydzień dla tygodnika, miesiąc dla miesięcznika. Jest to system 0-1.

LCW(4) = LICZBA CZYTANYCH WYDAŃ: procent osób, które czytały zero, jeden, dwa, trzy lub cztery numerów danego pisma
z ostatnich czterech.

ŚLCW(4) = ŚREDNIA LICZBA CZYTANYCH WYDAŃ: bada zmienną LCW(4) nie w całej zbiorowości badanej, lecz grupie osób czytających co najmniej jedno z czterech ostatnich wydań (opuszcza się po prostu osoby, które czegoś nie czytały wcale).

SCPW = STATYSTYCZNE CZYTELNICTWO PRZECIĘTNEGO WYDANIA: dawniej COW, analizuje strukturę czytelników, określająca fakt czytania jednego, losowo wybranego wydania dziennika pochodzącego z okresu 7 dni przed dniem realizacji badania.

PBC: WYNIKI, PREZENTACJA DANYCH, PROFILE CZYTELNIKÓW - INTERPRETACJA WE WŁASNYM ZAKRESIE

WYNIKI:

• Dzienniki ogólnopolskie: Fakt (12%), Gazeta Wyborcza (8%), Super Express (5%), Metro (4%), Przegląd Sportowy (4%)

• Tygodniki: Tele Tydzień (26%), Życie na gorąco (18%), Chwila dla Ciebie (14%), Angora (12%), Newsweek (9%)

• Miesięczniki: Twój Styl (12%), Claudia (9%), Cztery Kąty (8%), Focus (7%), Poradnik Domowy (7%)

PROFILE CZYTELNIKÓW:

• Dzienniki ogólnopolskie: 53% mężczyzn/47% kobiet || 28% powyżej 57 lat/21% w wieku 25-34

• Tygodniki: 45% mężczyzn/55% kobiet || 26% powyżej 57 lat/21% w wieku 25-34

• Miesięczniki: 42% mężczyzn/58% kobiet || 23% w wieku 25-34/21% w wieku 15-24

PROJEKT DEKODOWANIE ODBIORCÓW

DeKodowanie odbiorców zostało przeprowadzone przez spółkę Polskie Badanie Czytelnictwa w kwietniu 2010 roku. Pomysłodawcom tego projektu przyświecały dwa cele: chęć opisu konsumenta oraz chęć określenia jego preferencji wobec danego medium. W badaniu tym próbowano odpowiedzieć na pytania dotyczące treści poszukiwanych przez konsumentów oraz próbowano określić, na co zwraca uwagę odbiorca przy wyborze danego medium. Ponadto próbowano określić miejsca, w których są poszukiwane treści medialne. Na koniec stworzono listę wymagań, jakie stawiają konsumenci wobec interesujących ich treści. To wszystko miało umożliwić lepsze zrozumienie zachowań odbiorców a przez to można było prognozować trendy konsumpcji mediów. Program badawczy był przeprowadzany dwuetapowo. Pierwszy etap był badaniem ilościowym przeprowadzonym metodą CAWI na trzystuosobowej grupie reprezentatywnej. Miała ona odpowiadać preferencjom mieszkańców miast powyżej 100 000 mieszkańców. Drugi etap stanowiło badanie jakościowe, przeprowadzone w formie dziesięciu indywidualnych wywiadów pogłębionych.

Niektóre wnioski z tego badania były mało odkrywcze. Badanie pokazało przykładowo, że media drukowane nie mogą konkurować z mediami elektronicznymi pod względem szybkości i atrakcyjności przekazu. Pomysłem na zachowanie stałych czytelników ma być zatem rozwój publicystyki na wysokim poziomie, w której aktualności ze świata nie będą przekazywane a komentowane. Interesującym wnioskiem z badania DeKodowania odbiorców było jednak to, że przypuszczalnie w kolejnych latach treści między mediami będą się pogłębiały za sprawą samych odbiorców i ich oczekiwań w zakresie korzystania z mediów. Badanie PBS rozwiało też wątpliwości na temat przyszłości mediów drukowanych. W opinii ekspertów gazety nie zostaną całkowicie wyparte przez media elektroniczne, ponieważ mają swoje ugruntowane tradycją miejsce na rynku i stałych konsumentów (czytelników).

TECHNIKI BADAWCZE W BADANIACH ILOŚCIOWYCH:

PAPI = PAPER AND PENCIL INTERVIEW: uzupełnione kwestionariusze face-to-face wysyła się do koordynatora region, a ten przesyła je dalej do centrali badawczej. Tan kwestionariusze są kodowane i trafiają do komputerowej bazy danych. Zaletą ich jest pewność, że przeprowadza się wywiad z właściwą osobą. Wady: błędy ankieterów, fikcyjne wywiady, długi czas i duże koszty.

CAPI = COMPUTER AIDED PERSONAL INTERWIEW: dane z wywiadu są zapisywane na twardym dysku komputera i potem wysyłane do centrali. Wywiad nie jest kontrolowany na bieżąco (nie ma „podsłuchu”), nie ma też ograniczeń co do długości.

CATI = COMPUTER AIDED TELEPHONE INTERVIEW: ankieterzy pracują w studiach, gdzie są komputery losujące automatycznie rozmówcę. Po przedstawieniu celów badania na komputerze wyświetlają się u ankietera pytania do zadania, na ekranie zaznacza odpowiedzi. Wywiad taki trwa około 5 minut, przeprowadza się ich kilkaset dziennie. Dane od razu lądują w bazie danych centrali. Wady: czas rozmowy, sieć numerów, automatyczne sekretarki, numery zastrzeżone. Zalety: ciągły nadzór supervisor.

CAWI = COMPUTER AIDED WEB INTERVIEW: badania jakościowe na grupie osób, tzw „panelu”. Są to ludzie, którzy wyrazili uprzednio zgodę na udział w badaniach rynkowych i społecznych. Jest to wywiad z wybraną grupą celową użytkowników.

BADANIA RADIOWE W POLSCE

W latach '90 za badania radiowe odpowiadały dwa ośrodki: był to Radiomonitor OBOP oraz badania Radio Track instytutu Millward Brown SMG/KRC. Od 2002 roku standard w badaniach należy do MillwardBrown, ponieważ są jedyną spółką działającą na zlecenie Komitetu Badań Radiowych. W skład tego Komitetu wchodzą największe stacje komercyjne (RMF + Zet) oraz grupy stacji lokalnych (Agora + ESKA). Poza Komitetem pozostawało Polskie Radio.

RADIOMETRIA: DLACZEGO TRUDNO JĄ WDROŻYĆ W POLSCE?

Bolączka badań radiowych są oczywiście koszty: członkowie KBR zbierają zwykle maksymalnie 1 mln USD, podczas gdy na badania potrzeba około 10 mln USD. Ostatnio budżet na te badania obniżono do 750 tys. USD z uwagi na małą liczbę członków opracowujących badania.

STANDARYZACJA BADAŃ RADIOWYCH W POLSCE

Od 2002 roku standard w badaniach należy do MillwardBrown, ponieważ są jedyną spółką działającą na zlecenie Komitetu Badań Radiowych. W skład tego Komitetu wchodzą największe stacje komercyjne (RMF + Zet) oraz grupy stacji lokalnych (Agora + ESKA). Poza Komitetem pozostawało Polskie Radio.

BADANIA RADIO TRACK: METODOLOGIA RADIO TRACK - 2 METODY BADAŃ RADIOWYCH

Badanie RadioTrack pozwala na zbudowanie charakterystyki demograficznej, społecznej oraz psychologicznej respondentów. Badanie obejmowało znajomość i słuchalność ponad 200 stacji radiowych, badano Polaków w wieku 15-75 lat. Badania są dwuetapowe: najpierw jest ciągły i codzienny wywiad CATI o charakterze D-A-R (day-after-recall), gdzie dzwoni się w ciągu roku do 92 000 posiadaczy telefonów stacjonarnych. Drugi etap to badanie dzienniczkowe na próbie 8000 ludzi w dwóch sesjach: wiosna i jesień (każda po 4000 respondentów). Wyniki były publikowane kwartalnie, a więc cztery razy do roku. Co ciekawe, do 200 roku wywiad CATI uzupełniano też wywiadem personalnych PAPI, by dotrzeć do ludzi nieposiadających telefonu stacjonarnego. Pytania w tej ankiecie były od ogółu do szczegółu tj. najpierw pytano o ogólną znajomość stacji, potem
o możliwości odbioru, potem o słuchalność stacji z poprzedniego tygodnia a na koniec dopiero D-A-R.

Pierwsze plany włączania do badań ludzi z telefonami komórkowymi pojawiły się w 2006 roku. Miały one na celu zwalczyć problem stopniowego odchodzenia od aparatów stacjonarnych. W 2012 roku już połowa wywiadów odbywała się
z posiadaczami komórek. W badaniu zwiększyła się tym samym grupa ludzi młodych, którzy mieszkają w większych miastach.

W 2010 roku do badania włączono też elektroniczne dzienniczki. Przez cztery tygodnie około 3500 ludzi uzupełniło właśnie takie dzienniczki. Są dwie zalety tej metody: można sprawdzić faktyczną regularność wprowadzania badań do dzienniczka oraz przypominać internautom o konieczności jego uzupełnienia.

SŁABOŚCI METODOLOGII DAR

• Brak możliwości obliczenia wskaźników efektywności kampanii reklamowych: ponieważ badania dzienniczkowe prowadzone były sesjami wiosna-jesień, które nie dawały wiedzy na temat stałości słuchalności danej stacji radiowej. Na dodatek przy D-A-R stosujemy metodę pytania tylko o dzień poprzedni więc trudno tak badać dłuższy okres czasu.

• Niedostateczna wielkość próby: z tego względu małe stacje radiowe są dyskryminowane bo gorzej wypadają w badaniu

Można walczyć z tymi ograniczeniami na dwa sposoby. Po pierwsze, można stworzyć okresowy panel dzienniczkowy - zaprasza się ludzi uzupełniających dzienniczki i pyta się ich o zwyczaje słuchania radia i ewentualne migracje pomiędzy stacjami.
Na dodatek można wykorzystać okresowe badanie dzienniczkowe które pozwoli na zbadanie słuchalności stacji radiowych
w szerszych pasmach niż pasma piętnastominutowe (standard D-A-R).

WSKAŹNIKI SŁUCHALNOŚCI RADIA:

ZASIĘG:

• Zasięg dzienny (Daily Reach): odsetek słuchaczy, którzy przynajmniej raz w ciągu dnia przez co najmniej 15 minut
  słuchali danej stacji

• Zasięg tygodniowy (Weekly Reach): odsetek słuchaczy, którzy przynajmniej raz w ciągu tygodnia przez co najmniej
  15 minut słuchali danej stacji. Jest wskaźnikiem opisującym raczej znajomość danej stacji,
  niż odzwierciedlającym rzeczywisty fakt regularnego słuchania stacji

UDZIAŁ W RYNKU:

• Ze względu na liczbę słuchaczy: procent wszystkich słuchaczy słuchających danej stacji `wczoraj'
  przez co najmniej jeden kwadrans

• Ze względu na czas słuchania: procentowy udział czasu poświęconego na słuchanie danej stacji radiowej
  w stosunku do czasu przeznaczonego na słuchanie innych rozgłośni radiowych
  w określonym przedziale czasu

CZĘSTOTLIWOŚĆ:

• Skumulowana liczba słuchaczy: liczba wszystkich słuchaczy, którzy odbierają daną stację przynajmniej raz
  (mają kontakt jednorazowy trwający przynajmniej 5 minut) w określonym przedziale czasu
  (najczęściej - doby lub tygodnia)

• Procentowy wskaźnik audytorium skumulowanego: procent wszystkich słuchaczy w danej populacji, którzy
  odbierają program określonej stacji w kolejnych kwadransach w ciągu doby lub tygodnia:

TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI: ELEKTRONICZNE POMIAR ODBIORU RADIA :

RADIOCONTROL: badanie to miało miejsce w Szwajcarii, w Polsce tymi badaniami miała zająć się GfK Polonia, ale okazało się to za drogie, jak na możliwości KBR (koszt jednego zegarka to 1000 USD). Badanie polegało na tym, że osoby badane nosiły specjalne zegarki rejestrujące wszystkie dźwięki dochodzące z otoczenia. Potem analizowano je z ramówkami stacji radiowych i wychodziły wyniki, jakiej stacji się słuchało w ciągu dnia. Zegarek przestawał działać wraz ze ściągnięciem go z ręki.

PORTABLE PEOPLE-METER: to było z kolei urządzenie, które miało rejestrować nie tylko odbiór fal radiowych, ale też odbiór TV. Urządzenie wielkości pagera wynalazła amerykańska firma Arbitron. Badania w Polsce tym urządzeniem miał przeprowadzić TNS OBOP, ale kosztowałoby to 2-3 tys. USD. Zasada była taka, że stacje radiowe i TV miały emitować częstotliwość wyłapywaną przez pagera. W nocy te dane miały lądować w bazach danych (gdy urządzenie ładowało się w ładowarce).

PASYWNY POMIAR ODBIORU: do badania miało służyć urządzenie przypominające wyglądem telefon komórkowy. Pomysłodawcą było włoskie GfK Eurisko, a w Polsce te badania miała przeprowadzać GfK Polonia. Urządzenie to służyło do badania odbioru prasy, radia, TV, Internetu a nawet kina. Poprzez rejestrowanie co 6 sekundy nagrania zbierano dane z radia
i TV. Badanie prasy miało już być angażujące samego badanego: miał on sczytywać urządzeniem kod kreskowy czytanej gazety.

BADANIA ODBIORU TELEWIZJI: PROBLEMY ZE STANDARDEM BADAWCZYM

Problemy były dwa. Po pierwsze: badania audytoriów telewizyjnych przez lata prowadziły dwie firmy wykonujące konkurencyjne badania metodą telemetrii. Po drugie, nie powołano też organu, który zarządzałby danymi z telemetrii i kontrolował je.

BADANIA TRADYCYJNE TELEWIZJI DO 1996 R.

Do 1996 roku widownia stacji telewizyjnych była badana w sposób tradycyjny, w których dominowały dwie metody. W latach 1990-1996 instytut badawczy GfK Polonia prowadził wywiady oparte na metodzie D-A-R, natomiast OBOP realizował też badania dzienniczkowe, ale o charakterze multimedialnym (obejmowało także radio i prasę).

WPROWADZENIE TELEMETRII W POLSCE: CHARAKTERYSTYKA METODY, JEJ ZALETY I WADY

Wprowadzenie telemetrii datuje się na rok 1996, kiedy to badania telemetryczne zaczęła prowadzić spółka AGB Polska. Rok później do tych badań włączył się również OBOP, a ich wyniki uznano za najdokładniejsze.

Badanie telemetryczne polega na instalowaniu specjalnych urządzeń (telemtrów), które podłącz się do telewizora u osób w wylosowanych gospodarstwach domowych. Telemetry w sposób ciągły rejestrują odbiór poszczególnych kanałów przez każdego z mieszkańców. Każdy z mieszkańców ma rejestrować oglądalność TV poprzez specjalnego pilota. Wystukuje na nim swój kod na rozpoczęcie i zakończenie korzystania z telewizora. Dane zebrane w ten sposób każdej nocy lądują w bazie centrali, w której badacze zestawiają dane z telemetra wraz z monitoringiem programów i reklam. Zaletą tej metody jest to, że pozwala ona co do sekundy określić rejestrację danego programu przez każdego z domowników. Wada to nierzetelność badanych. Aby dane były wiarygodne, proponuje się zamontowanie czujników ruchu przy telewizorze: mają one kontrolować faktyczną aktywność widza.

BADANIA NAD ODBIOREM TELEWIZJI - PODSTAWOWE WSKAŹNIKI

• AMR (AverageMinute Rating) - liczba widzów konkretnego programu (w tys. osób). Jest to średnia oglądalność minutowa. Wskaźnik procentowy AMR określa średnią wielkość widowni oglądającą dany kanał telewizji w danym czasie.
  

• AMR % - procent widzów oglądających dany program w stosunku do ogólnej liczby widzów oglądających telewizję

• SHR - udział danego kanału w rynku ze względu na czas oglądania. Jest to wskaźnik stosowany w telemetrii, który służy
do określenia średniego czasu oglądalności danej stacji telewizyjnej lub wybranego programu w stosunku do ogółu
czasu spędzonego przez respondenta przed telewizorem.

GŁÓWNY PROBLEM W BADANIACH NAD TELEWIZJĄ W POLSCE: RÓŻNE BADANIA => RÓŻNE WYNIKI

• Badanie ilości czasu spędzanego przed TV: AGB = 236 minut, TNS OBOP = 195 minut

• Udział poszczególnych stacji w całkowitej oglądalności: AGB = trzeci TVN, TNS OBOP = trzeci Polsat

Różnicą w badaniu okazało się również wynik stacji komercyjnych w październiku 2010 roku. Według AGB Polska liderem oglądalności w tym czasie było TVN (18% do 16%), podczas gdy u TNS OBOP w badaniu liderem był Polsat. (17% do 16%). Sukcesem w badaniu OBOP jednak Polsat nie mógł się pochwalić, bo jako telewizja komercyjna są oni uzależnieni od wyników AGB Polska (TNS OBOP był badaczem stacji publicznych a nie komercyjnych).

RÓŻNICE METODOLOGICZNE W BADANIACH AGB I OBOP : CO TO JEST GOSPODARSTWO DOMOWE?

• AGB Polska: definicja „ekonomiczna” gospodarstwa domowego: definicja węższa,
  uwzględnia tylko osoby, które łączy wspólnota utrzymania (13,8 mln)

• TNS OBOP: definicja „mieszkaniowa” gospodarstwa domowego: definicja szersza,
  uwzględnia wszystkich mieszkańców danego lokalu (11,7 mln)

DYSKUSJA O STANDARDZIE BADAŃ NAD TELEWIZJĄ W POLSCE - KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA

W 2009 roku z pomysłem o ustanowienie jednego standardu dla badań TV wyszło Stowarzyszenie ProMarka. Wskazali oni, że
w badaniach dwóch konkurencyjnych ośrodków badawczych wyniki nie raz różnią się nawet o 1 milion widzów.

W 2010 roku mówiło się głośno o organizacji przetargu na badania dla TVP, gdyż kończyła im się umowa z TNS OBOP.
Do konkursu mogły stanąć tylko te firmy badawcze, które dysponowały danymi za lata 1997-2010 (co ograniczało konkurs do dwóch instytutów - GfK Polonia musiał się wycofać).

W 2011 roku konkurs na badania telemetryczne na lata 2012-2014 wygrywa AGB Nielsen Audience Measurement. Było im łatwiej wygrać, bo do tej pory prowadzili badania dla dwóch stacji (TVN i Polsat) a TNS OBOP tylko dla jednej (TVP). Z powodu przegranej TNS OBOP wycofał się z badań telemetrycznych, bo jeśli nie miałby klientów to nie miałby komu sprzedawać swoich wyników. Nielsen wygrał pod względem ceny (60 do 35 punktów) oraz merytoryczności (40 do 24 punktów). Skupienie badań przy jednym ośrodku może zwiększyć panel do 1700 gospodarstw i polepszyć analizę wyników dla mniejszych stacji TV. Docelowo projektuje się zwieszenie panelu aż d o2500 gospodarstw.

SPOSÓB KONSTRUOWANIA PANELI BADAWCZYCH: PROCEDURA PIECIOETAPOWA:

1. Ustalenie liczby gospodarstw domowych - zgodnie ze Spisem Powszechnym 2002 roku: 13,33 mln

2. Przeprowadzenie sondażu założycielskiego: zbiera się panel jako miniaturowe odbicie obrazu całej Polski oglądającej TV. Pyta się w nim ile jest telewizorów w domu, jaki jest sposób odbioru kanałów oraz jakie dane osoby mają przyzwyczajenia w sprawie odbioru TV (kiedy oglądają?)

3. Aktualizacja panelu: dopasowanie go do struktury danych GUS:

spośród uczestników sondażu dobiera się osoby do panelu

4. Ruch bieżący: rezygnacje z badana wśród odbiorców, brak ich rzetelności podczas telemetrii

5. Ważenie danych: ile osób w rzeczywistym życiu przypada na jednego badanego telemetrem

SPOSÓB KONSTRUOWANIA PANELI BADAWCZYCH: AGB

Ustalili, że gospodarstwem domowym będzie wspólnota ekonomiczna ze wspólnym źródłem utrzymania a nie wszyscy ludzie mieszkający pod jednym dachem. Wychodzi im więc, że jest 1650 gospodarstw = 4,4 miliona ludzi do badania. Sondaż założycielski prowadzi MillwardBrown SMG/KRC dwa razy do roku na grupie 8000 respondentów. Co rok się aktualizuje panel, wymieniając 20% gospodarstw. Ich wyniki zawyżają oglądalność u grupy komercyjnej, kobiet oraz zawyżają czas oglądania TV.

SPOSÓB KONSTRUOWANIA PANELI BADAWCZYCH: OBOP

Ustalili, że gospodarstwem domowym będzie wspólnota mieszkaniowa, czyli ludzie mieszkający pod jednym dachem ale mogący mieć osobne źródła dochodu. Wychodzi im liczba domów 1100 = 3,2 miliony ludzi. Sondaż założycielski przeprowadza sam TNS/OBOP cztery razy do roku na grupie 10 000 respondentów. Co pół roku się aktualizuje panel wymieniając 20% gospodarstw. Ich dane zawyżają oglądalność programów skierowanych do osób starszych.

BADANIA INTERNETU W POLSCE. POCZĄTKI

W początkowych badaniach Internetu biorą udział cztery firmy badawcze: dwie z nich są znane z badań telemetrycznych (AGB Nielsen Audience Measurement ze swoim „NetTrack” oraz TNS OBOP ze swoim „Interbus”). Do tego dochodzi też GfK Polonia oraz ARC. Nieco później włącza się też GEMIUS i to on obecnie zajmuje się kompleksowym badaniem sieci stron WWW.

METODY BADAŃ INTERNETU

• Metoda trackingowa: klasyczne lub elektroniczne kwestionariusze

• Metoda w panelu użytkowników: selekcjonuje się internautów pod kątem cech spełniających próbę reprezentatywną

• Metoda w sieci u samego źródła: na serwerach dostawców serwisów
  

NET TRACK, INTERBUS, WEBMEASURE

NetTrack: character trackingowy, opiera się na deklaracjach osób badanych, które ujawniały w badaniach specyfikę korzystania
z Internetu. Net Track jest badaniem ciągłym, prowadzonym co miesiąc od 2000 roku metodą „face-to- face”. Technika wykorzystywana przy gromadzeniu danych to CAPI.

Próba badania to 48.000 respondentów w skali roku. Próba jest imienna, dobierana z operatu PESEL, reprezentatywna dla populacji w wieku 15-75 lat. Celem badania jest monitorowanie rozwoju zasięgu Internetu
i zmian sposobu korzystania z tego medium; zbieranie danych na temat struktury demograficznej oraz społeczno-zawodowej użytkowników Internetu.

Badanie Net Track pozwala śledzić jak zmienia się w czasie liczba osób korzystających z Internetu oraz jak jest wykorzystywany Internet: częstotliwości korzystania z Internetu; czas spędzany na korzystaniu z Internetu; miejsca korzystania z Internetu; typ łączenia się z Internetem z domu; usługi wykorzystywane przez Internautów; poszukiwane w Internecie informacji; znajomość i odwiedzanie witryn.Net Track pozwala tworzyć rankingi popularności największych polskich portali, serwisów oraz witryn internetowych.

InterBus: również character trackingowy, opiera się na deklaracjach osób badanych, które ujawniały w badaniach specyfikę korzystania z Internetu. Realizowany na próbie 1500-2000 osób dwa razy w miesiącu - 16% osób z badanych to Internauci.

WebMeasure: badania na temat wielkości ruchu w Internecie, które miały powstać dzięki współpracy AGB z TNS. to technologia pomiaru popularności witryn internetowych określana jako “Browser based” czyli z wykorzystaniem przeglądarki internetowej użytkownika Internetu.

Jest to oferta systemu pomiarowego skierowana przede wszystkim do właścicieli witryn internetowych. Po dodaniu do kodu strony WWW (HTML) odpowiedniego skryptu (apletu Javy) przygotowanego przez AGB-IMR, internauta wchodząc na mierzoną stronę wywołuje z poziomu swojej przeglądarki odpowiednie komendy, które przekazują przez sieć informacje o jego wizycie do komputera pomiarowego AGB.

POLSKIE BADANIA INTERNETU - STANDARD -- MEGAPANEL PBI/GEMIUS: KOMPONENTY - GEMIUSTRAFFIC / GEMIUSPROFILE / GEMIUS EFFECT

Firma GEMIUS na zlecenie spółki Polskie Badanie Internetu (PBI) przeprowadziła badania Internetu. W skład ten spółki PBI weszły największe polskie portale: Interia, Onet, WP, Gazeta.pl oraz Rzeczpospolita On Line. Wyniki badań GEMIUSA uznano za standard badań w sieci. Dzięki temu badaniu możemy zyskać kompleksową wiedzę na temat internautów poprzez zdobycie informacji o ruchu internautów na stronach internetowych (gemiusTraffic), o ich profilu społeczno-demograficznym (gemiusProfile), jak i o skuteczności prowadzonych w Internecie kampanii reklamowych (gemiusEffect).

Ludzie najpierw uzupełniają kwestionariusz w sieci. Na jego podstawie wybierany jest panel badawczy, czyli grupa 15 000 ludzi miesięcznie. W komputerach tych osób instaluje się aplikacja zbierająca dan o odwiedzanych witrynach. Badanie obejmuje kilka tysięcy witryn. Dzięki wykorzystywaniu plików cookies badacze mogą analizować strony bez naruszenia ich prywatności. Informacje o dokonywanych odsłonach, stanowiących podstawę definiowania ilości i długości wizyt, przesyłane są automatycznie do centrum komputerowego Gemius, gdzie następuje bieżąca aktualizacja wyników.

Badanymi wskaźnikami są: liczba użytkowników, liczba odsłon, czas przeglądania liczba sesji. Zasięg tych wskaźników przedstawia dane z miesiąca, ale na potrzeby reklamodawców można też tworzyć zestawienia tygodniowa a nawet dzienne.

---