TEMATYKA ZAJĘĆ:

AAA 1.Finanse - pojęcie, funkcje, znaczenie w gospodarce

2.Założenia i mechanizm funkcjonowania UGW

3.Polska w drodze do strefy euro. Szanse i zagrożenie

4.

• Co to są finanse?

Nauka o gospodarowaniu pieniądza.

Finanse UE to nauka zajmująca się ogółem procesów zarządzania pieniędzmi, przepływu pieniądza

Finanse to:

- ogół procesów związanych z gromadzeniem, rozporządzaniem i wydawaniem pieniądza

- część nauki, ekonomii, zajmująca się badaniem ogółu zjawisk pieniężnych powstających w związku z działalnością człowieka

- obejmują wszystkie zjawiska pieniężne, które są związane z kreacją i ruchem realnie istniejących zasobów pieniądza, bądź też z zaciąganiem zobowiązań do uruchomienia zasobów pieniądza w przyszłośći

Pieniądz to:

-ekwiwalent (odpowiednik, równoważnik) towarów i usług trwale wyrażający ich wartość, bezpośrednio na nie wymienialny

-powszechnie akceptowany w danym kraju środek płatniczy

Funkcje pieniądza:

• miernik wartości

AAA Podstawowe funkcje finansów (publicznych):

1. Stabilizacyjna (krzywa Philipsa)

1. Stabilizowanie systemu społeczno - gospodarczego,

2. Wspieranie procesów gospodarczych poprzez np. utrzymywanie wysokiego stanu zatrudnienia, racjonalnego i stabilnego poziomu cen, stałego i zrównoważonego wzrostu.

2. Alokacyjna (krzywa Laffera na osi poziomej - stopień fiskalizmu państwa(podatki) na osi pionowej wpływy do budżetu)

1. podział całości zasobów finansowych między dobra prywatne (dostarczane przez rynek) a publiczne (świadczone przez państwo na zasadzie powszechności).

3. Redystrybucyjna (krzywa Lorentz `a - na poziomej procent dochodów gospodarstw, na pionowej ) (GINI - współczynnik rozwarstwienia społeczeństwa)

1. Polega na działaniach zmierzających do niwelowania zbyt dużych, nie akceptowalnych społecznie różnic dochodowych i majątkowych oraz pomocy ludziom starym, upośledzonym i chorym, którzy nie są w stanie uzyskać dochodu niezbędnego do zaspokajania podstawowych potrzeb;

2. Głównymi formami pomocy ze strony państwa są różnego typu świadczenia pieniężne, np. emerytury i renty, zasiłki inwalidzkie i chorobowe, zasiłki dla bezrobotnych.

3. Spłyca różnice z krzywą Lorentza

AAA Finanse publiczne

• Finanse państwa i samorządu terytorialnego:

• Polegają na:

• Pobieraniu i gromadzeniu środków publicznych

• Wydatkowaniu środków

• Finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa (prowadzącym politykę pieniężną jest bank centralny, powinien być niezależny od władz państwowych, aby nie wykorzystywać banku centralnego doraźnie, w finansowaniu deficytu budżetowego)

• Zaciąganiu zobowiązań angażujących środki publiczne

• Zarządzaniu środkami publicznymi

• Zarządzaniu długiem publicznym. Sposoby zadłużania:

• Wypuszczanie obligacji

• Kredyty, pożyczki

AAA Podstawowe funkcje finansów (ogólnie)

1. Rozdzielcza (dystrybucyjna)

1. Polega na gromadzeniu i podziale zasobów pieniężnych wraz z surogatami pieniężnymi w celu dokonania podziału wartości globalnej.

2. Stymulacyjna (bodźcowa)

1. Polega na pobudzaniu lub w uzasadnionych przypadkach hamowaniu aktywności społeczno - gospodarczej (np. podjęcie działalności zarobkowej, obniżenie podatków, spadek oprocentowania kredytów itd.)

AAA Polityka finansowa w ramach polityki gospodarczej państwa

1. Polityka gospodarcza (bardzo pojemne pojęcie - świadome i racjonalne oddziaływanie państwa na system społeczno-gospodarczy, zarządzania gospodarką)

1. Polityka finansowa

1. Polityka monetarna - szersze pojęcia

1. Polityka pieniężna

2. Polityka kursu walutowego

2. Polityka fiskalno - budżetowa

Nauki finansowe:

Finanse publiczne, skarbowość finanse przedsiębiorstw, finanse zarządcze, bankowość, finanse międzynarodowe, ubezpieczenia

Wzrost - jednorazowy, ilościowy

Rozwój - proces, szersze pojęcie od wzrostu

Inflacja umiarkowana działa stymulująco na rozwój gospodarki.

Przegrzanie gospodarki - nadprodukcja, której państwo nie jest w stanie skonsumować.

AAA TEMAT 2: Założenia i mechanizm funkcjonowania UGiW

Jakie są główne etapy integracji gospodarczej wg Balassy i czym one się charakteryzują?

I etap - Strefa wolnego handlu:

• Zniesienie ceł wewnętrznych

II etap - Unia celna:

• Wspólna taryfa celna

• Brak ceł wewnętrznych

III etap - Wspólny rynek:

• Swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału

• Wspólna taryfa celna

• Brak ceł wewnętrznych

IV etap - Unia gospodarcza i walutowa

• Wspólna waluta

• Jednolita polityka pieniężna

• Harmonizacja polityki gospodarczej

• Swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału

• Wspólna taryfa celna

• Brak ceł wewnętrznych

V etap - pełna integracja

AAA Etapy (3) wprowadzenia UGiW

1. Rozpoczął się 1 lipca 1990r. - zniesiono wszelką kontrolę wymiany walut i tym samym wprowadzono pełną swobodę przepływu kapitału.

2. Rozpoczął się 1 stycznia 1994 r.

- Powstał Europejski Instytut Walutowy (EMI) odpowiedzialny za pogłębienie współpracy pomiędzy bankami centralnymi państw członkowskich.

- Na podstawie przepisów traktatu z Maasticht, a także tzw. Zielonej Księgi z maja 1995 r. rada Europejska podczas szczytu w Madrycie w grudniu 1995 r. określiła podstawowe zasady dotyczące wprowadzania wspólnej waluty

- w czerwcu 1997 r rada Europejska uzgodniła Pakt na rzecz stabilizacji i wzrostu (możliwość kar za zbyt duży deficyt budżetowy.) wahania kursu w tunelu +/- 15%)

-w maju 1998r postanowiono, iż 01.01.1999r utworzona zostanie UGW

- w czerwcu 1998r. powstał Europejski Bank Centralny

Za podwaliny służył Bank centralny Niemiec

Wcześniej waluta było ECU

PKB per capita ppp (parytet siły nabywczej) -zależy od ceny.

Katar - najbogatszy kraj na rok 2009r.

AAA Pakt na rzecz stabilności i wzrostu:

- Stanowi ramy prawne polityki budżetowej w UGW

- Protokół w sprawie procedury nadmiernego deficytu. Wartości referencyjne: deficyt budżetowy <3% PKB(deficyt rozumiany jako łączne saldo budżetu centralnego, budżetów regionalnych oraz systemu ubezpieczenia społecznego), zaś dla długu publicznego 60% PKB

- Zgodnie z paktem kraje powinny prowadzić zrównoważoną politykę fiskalną, tak by unikać nadmiernego deficytu budżetowego.

AAA Procedura nadmiernego deficytu:

-jeśli Rada na wniosek KE uzna, że w danym kraju występuje nadmierny deficyt, kieruje do niego zalecenia nakazujące podjęcie środków korygujących

-Gdy pomimo tego, kraj członkowski nie zredukuje deficytu, Rada może zdecydować o zastosowaniu sankcji, które wynoszą od 0,2% do 0,5% PKB w zależności od poziomu deficytu.

-Sankcje finansowe nie obejmują krajów członkowskich UE pozostających poza strefą euro, ale jeśli deficyt budżetowy >3% => możliwość utraty części środków finansowych UE

-w sytuacjach wyjątkowych np. spadku rocznego realnego PKB powyżej 2% czy też klęsk żywiołowych => tzw. Klauzula ochronna, która dopuszcza przekroczenie wartości referencyjnej deficytu budżetowego

AAA Jakie są warunki członkostwa? Kryteria konwergencji, zbieżności, kryteria z Maastricht

1. Deficyt budżetowy

1. Nie wyższy niż 3% PKB

2. Dług publiczny

1. Nie większy niż 60% PKB

3. Stopy procentowe

4. Inflacja - stabilność cen

1. Nie wyższa niż o 1,5% od średniej stopy inflacji w trzech krajach UE, gdzie inflacja jest najniższa

5. Kursu walutowego - udowodnić, że jest się w stanie

System ERM II - margines dopuszczalnych wahań wynosi 15%

Kraje w systemie ERM II - Dania, Litwa, Łotwa

Dopuszczalne granice wahań korony duńskiej +/- 2%

AAA TEMAT 4

Rynek finansowy

• Miejsce zawierania transakcji mających za przedmiot szeroko rozumiany kapitał finansowy

• Rynek, na którym dokonuje się transakcji instrumentami finansowymi

• Obejmuje zespół podmiotów dokonujących transakcji rzeczywistymi i nierzeczywistymi walorami finansowymi, występującymi w materialnej i zdematerializowane postaci.

Rodzaje:

• Walutowy (dewizowy)

• Pieniężny

• segment rynku finansowego, tzw. Rynek krótkoterminowych instrumentów finansowych (o terminie wykupu do 1 roku) dostarczających podmiotom finansowym oraz gospodarczym krótkoterminowego kapitału na finansowanie bieżącej działalności.

• Kapitałowy

• segment rynku finansowego, na którym zawierane są transakcje instrumentami finansowymi o terminie wykupu powyżej roku za pośrednictwem kredytów bankowych i papierów wartościowych.

• Instrumentów pochodnych (derywatów)

Uczestnicy rynku pieniężnego:

• Bank centralny

• Banki komercyjne

• Instytucje finansowe (fundusze inwestycyjne, emerytalne, firmy ubezpieczeniowe)

• Instytucje niefinansowe ( przedsiębiorstwa produkcyjne, usługowe, handlowe)

• Osoby fizyczne

• Brokerzy

Instrumenty rynku pieniężnego:

• Lokaty (depozyty) międzybankowe (1) overnight

• Bony skarbowe (1) emituje ministerstwo finansów

• Bony pieniężne BC (1)

• Krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw, np. weksle (2)

• Bony komunalne (2) emitują samorząd

• Certyfikaty depozytowe (2)

Dwa podstawowe segmenty rynku pieniężnego

1. Rynek międzybankowy

2. Rynek pozabankowy - rynek, na którym co najmniej jedna strona transakcji jest podmiotem niebankowym

Rynek międzybankowy:

• Rynek którego uczestnikami są wyłącznie banki w tym również bank centralny

• Najważniejsza część rynku pieniężnego

• Pokonywane transakcje mają na celu:

• Pokrycie chwilowych niedoborów środków pieniężnych

• Zagospodarowanie nadwyżek płynności

• Instrumenty: lokaty (depozyty) międzybankowe, krótkoterminowe instrumenty finansowe (bony skarbowe, bony pieniężne)

• Depozyty międzybankowe krótkoterminowe (trwające od 1 dnia do 1 miesiąca), długoterminowe (od 1 miesiąca do 1 roku)

Depozyty międzybankowe krótkookresowe:

• Depozyty jednodniowe:

• „overnight” (O/N) - rozpoczynający się w dniu zawarcia transakcji i zapadający w następnym dniu roboczym.

• „tomnext” (T/N)- rozpoczynający się w pierwszym dniu roboczym po zawarciu transakcji i zapadający w dniu następnym

• „spot next” (S/N) - rozpoczynający się w drugi dzień roboczy po dniu zwarcia transakcji i zapadający w następnym dniu roboczym

• Bony skarbowe

• Krótkoterminowe papiery wartościowe na okaziciela, emitowane przez Ministerstwo Finansów w celu sfinansowania deficytu budżetowego państwa, bądź refinansowania istniejącego zadłużenia z lat poprzednich.

• Są sprzedawane z dyskontem (zakup poniżej wartości nominalnej) - mogą być kupowane prze podmioty zagraniczne i krajowe

• Bony pieniężne:

• Służą do regulowania płynności sektora bankowego

• Są to papiery wartościowe na okaziciela, sprzedawane z dyskontem na przetargach

• Nabywcami bonów mogą być jedynie banki krajowe

Rozrachunek międzybankowy

• Przeniesienie środków pieniężnych pomiędzy;

• Rachunkami banków komercyjnych

• Rachunkami banków komercyjnych a bankiem centralnym

AAA ROZRACHUNEK MIĘDZYBANKOWY W UE - SYSTEM TARGET

TARGET

• Transeuropejski zautomatyzowany błyskawiczny system rozrachunków brutto w czasie rzeczywistym

• Zaczął funkcjonować jako system zdecentralizowany od 1 stycznia 1999 roku

• Umożliwiał szybkie dokonywanie płatności w euro między bankami i dużymi klientami w ramach UE

• Składał się z 15 krajowych systemów rozszerzeń w euro w czasie rzeczywistym RTGS oraz mechanizmu płatności EBC,

• Polski system bankowy był przyłączony pośrednio z systemem TARGET,

• NBP rozliczał płatności w euro za pośrednictwem banku centralnego Włoch.

TARGET II

• 19 listopada 2007 roku w UE zaczął funkcjonować scentralizowany system rozliczeń w euro dokonywanych za pośrednictwem banków

• System TARGET 2 stworzył 3 banki centralne: FRANCJI, NIEMIEC, i WŁOCH budując wspólną platformę elektroniczną, na której opiera się nowy system

• Należy do największych systemów rozrachunkowych na świecie obok amerykańskiego systemu FEDWIRE i globalnego systemu CLS

• Do 19 maja 2008 r. oba systemy rozrachunkowe TARGET i TARGET 2 funkcjonowały równolegle

• Polska dołączyła do TARGET 2 w dniu 19 maja 2008 r. uruchamiając system TARGET 2 - NBP

• Wraz z NBP bezpośrednimi uczestnikami systemu zostały 3 banki: ABN AMRO Bank SA, Bank Zachodni WBK SA, PKO BP SA.

• Za pośrednictwem NBP dostęp do systemu TARGET 2 uzyskały 24 inne banki + Krajowa Izba Rozliczeniowa SA, + Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA

• 8 czerwca 2009 r. rozrachunek systemu EuroELIXIR przeniesiony został do systemu TARGET 2

AAA BEZPIECZEŃSTWO FINANSOWE STABILNOŚCI SEKTORA FINANSOWEGO. EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY.

Główne powody potrzeby zwiększania bezpieczeństwa i stabilizacji sektora finansowego:

• Postępujący proces internacjonalizacji międzynarodowych rynków finansowych

• Występujące kryzysy finansowe (ostatni 2008 - 2009)

• Różnice w stabilności systemów finansowych oraz ich nadzorów w państwach członkowskich

• Wprowadzenie wspólnej waluty

Traktat z Maastricht:

• Zgodnie z art. 105.6 TWE oraz art. 25 ust. 2 Statutu ESBC i EBC Rada UE za zgodą Parlamentu może powierzyć EBC „szczególne zadania związane z polityką nadzoru ostrożnościowego instytucji kredytowych i innych instytucji finansowych, z wyłączeniem instytucji ubezpieczeniowych”

• „martwy zapis”

Znaczenie EBC:

• Na EBC nałożono odpowiedzialność za prowadzenie polityki pieniężnej strefy euro, sprawne funkcjonowanie systemów płatniczych

• odmówiono roli - centralnego organu nadzoru bankowego, wskazując na zasadniczy brak kompetencji (te na poziomie narodowym)

AAA Procedura Lamfalussy'ego:

• specjalna procedura tworzenia, konsultowania, wprowadzania w życie, kontrolowania stosowania legislacji UE w zakresie wspólnotowego rynku usług finansowych obejmującego usługi bankowe, ubezpieczeniowe i rynek kapitałowy.

• 15 luty 2001 r. Raport tzw. Komitetu Mędrców d Regulacji Europejskich Rynków Papierów Wartościowych zaproponował utworzenie nowej procedury.

• 23 marzec 2001 r. na szczycie w Sztokholmie RE zatwierdziła tzw. 4-poziomowe podejście do wspólnotowych przepisów prawnych z zakresu rynku papierów wartościowych

• Grudzień 2002 r. Rada ECOFIN podjęła decyzję o rozszerzeniu stosowania tej procedury na cały wspólnotowy rynek usług finansowych.

AAA EUROPEJSKI SYSTEM NADZORU FINANSOWEGO:

Główny cel:

• Zapewnienie właściwego wdrażania przepisów dotyczących sektora finansowego w sposób umożliwiający zachowanie stabilności finansowej i zapewnienie zaufania do systemu finansowego jako całości oraz odpowiedniej ochrony konsumentów usług finansowych.

ESNF:

• 21 września 2010 r. Parlament Europejski zatwierdził europejskiego nadzoru finansowego

• Od 1 stycznia 2011 r. w Londynie, Paryżu i Frankfurcie rozpoczęły pracę trzy nowe europejskie organy nadzoru finansowego dla poszczególnych rynków:

• Europejski Organ Nadzoru Bankowego (EBA) - Londyn

• Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) Paryż

• Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), który obejmuje też agencje ratingowe. Frankfurt

• Nadzór makroostrożnościowy - nowo powołana Europejska Rada Oceny Ryzyka Systemowego (ESRB) z udziałem 27 banków centralnych.

Spór wokół ESNF:

• Konflikt między zwolennikami koordynacji działalności systemu finansowego w UE a Parlamentem Europejskim a rządem W. Brytanii oraz kilku innych krajów UE, które strzegły swojej suwerenności finansowej.

• Ostatecznie kompromis - za rutynowy nadzór odpowiadać będą instytucje krajowe, a unijne, wykraczać do akcji tylko w nadzwyczajnych wypadkach.

EBA, EIOPA, ESMA, ESRB

• Mogą bezpośrednio kierować swoje decyzje do banków czy ubezpieczycieli w przypadku gdy zawiódł krajowy nadzór

• Mają prawo do wiążącego rozstrzygania sporów między nadzorami krajowymi.

• W przypadku złamania prawa wspólnotowego może wydawać wiążące decyzje instytucjom finansowym

• Mogą czasowo zakazać niektórych produktów albo operacji finansowych, jeśli uznają je za szkodliwe dla funkcjonowania rynku.

Kompetencje EBA, EIOPA, ESMA, ESRB -> strony www.

Komisja Nadzoru Finansowego w Polsce:

• Komisja Nadzoru Finansowego w Polsce sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz nad instytucjami pieniądza elektronicznego.

• Do zadań Komisji należy:

• Podejmuje działań służących prawidłowemu funkcjonowania rynku finansowego

• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego …. Jego konkurencyjności

• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

• Udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym

• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami

• Wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Do końca 2007 komisja nadzoru bankowego, a jej kompetencje przejęła komisja nadzoru finansowego

AAA EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

Utworzenie i rozwój:

• Utworzony na mocy traktatu brukselskiego (22 lipca 1975) z inicjatywy przewodniczącego Komisji Kontroli Budżetowej Parlamentu Europejskiego Heinricha Aigner'a

• Od rozpoczęcia prac w październiku 1977 roku Trybunał ma swoją siedzibę w Luksemburgu

• ETO został podniesiony do rangi instytucji UE w dniem .. listopada 1993 r. (wejście w życie traktu z Maastricht, który wzmocnił jego niezależność i uprawnienia.

• Od tego momentu Trybunał dostarcza DAS - poświadczenie wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji w ramach środków z budżetu wspólnotowego.

• Rola trybunału została potwierdzona i wzmocniona w traktacie amsterdamskim, który uprawnił ETO do przeprowadzania kontroli w zakresie należytego zarządzania finansami oraz podkreślał jego rolę w w walce z nadużyciami.

• Traktat nicejski z 1 lutego 2003 r. zezwolił Trybunałowi na tworzenie izb oraz podkreślił znaczenie współpracy Trybunału z krajowymi organami kontroli.

Skład ETO:

• Członkowie ETO są ministrami na sześcioletnią kadencję.

• Rada Europejska po konsultacji z Parlamentem Europejskim zatwierdza listę członków ETO sporządzoną na podstawie propozycji każdego państwa członkowskiego.

• Mandat członków Trybunału jest odnawialny.

• Członkowie wybierają spośród swego grona prezesa Trybunału na okres trzech lat.

• Mandat prezesa jest odnawialny.

Podstawowe zadania:

1. Pomaga PE i Radzie w nadzorowaniu wykonania budżetu UE, w szczególności w ramach procedury udzielenia absolutorium.

2. Bada, czy operacje finansowe zostały właściwie zarejestrowane i przedstawione, legalnie i prawidłowo przeprowadzone oraz czy zarządzano nimi w sposób zapewniający oszczędność, wydajność oraz skuteczność.

3. Przeprowadza kontrole, na podstawie których ocenia pozyskiwanie i wykorzystywanie funduszy UE.

4. Przedstawia wyniki swoich kontroli w drodze jasnych stosownych i obiektywnych sprawozdań.

ETO:

• Sam Trybunał Obrachunkowy nie posiada uprawnień w zakresie egzekwowania prawa (nie jest sądem)

• W przypadku wykrycia nadużycia lub nieprawidłowości informuje o tym OLAF - Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych.

AAA OLAF - EUROPEJSKI URZĄD DS. ZWALCZANIA NADUŻYĆ FINANSOWYCH

• Powołany 28 kwietnia 1999 r., działa od czerwca 1999 r.

• Zadania OLAF-u

• Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej

• Zwalczanie nadużyć finansowych

• Walka z korupcją i wszelką inną nielegalną działalnością (w tym z nadużyciami finansowymi w samych instytucjach europejskich)

Reforma OLAF:

• 17 marca 2011 r. KE przyjęła wniosek w sprawie reformy OLAF-u

• Celem tej reformy jest poprawa wydajności skuteczności Urzędu, przy jednoczesnym zagwarantowaniu mu niezależności dochodzeniowej

ZMIANY W ZAKRESIE SYSTEMU GWARANCJI

Wdrożenie 30 czerwca 2009:

• Rozszerzenie obowiązków informacyjnych banków wobec klientów odnośnie systemu gwarantowania depozytów

• Podwyższenie limitu gwarancji do wysokości 50 tys. Euro

• Rezygnacja z udziału własnego deponenta (koasekuracji)

Wdrożone 31 grudnia 2010:

• Podwyższenie limitu gwarancji do wysokości 100 tys. Euro; obowiązek ten może nie wejść w życie jedynie w przypadku, gdy sprawozdanie KE będzie stwierdzać, że takie zwiększenie kwoty gwarancji nie jest właściwe albo finansowo niewykonalne dla wszystkich państw członkowskich

• Skrócenie okresu niedostępności środków dla deponentów do 20 dni roboczych, z możliwością przedłużenia tego terminu o maksymalnie 10 dni roboczych.

AAA BUDŻET UE ORAZ PROCEDURA JEGO UCHWALANIA I WYKONANIA. AGENDA 2000

Polityka budżetowa:

• Polega na regulowaniu ogólnej wysokości i proporcji dochodów oraz wydatków budżetowych

• Obejmuje politykę podatkową i wydatków budżetowych

• Budżet - roczny plan finansowy obejmujący zestawienie dochodów i wydatków państwa oraz wskazuje źródła pokrycia niedoboru lub kierunki rozdysponowania nadwyżki

Funkcje polityki budżetowej:

1. Funkcja alokacyjna

2. Funkcja redystrybucyjna

3. Funkcja stabilizacyjna

Główne instrumenty polityki budżetowej:

• Podatki

• Wydatki (transfery) budżetowe

Rodzaje polityki budżetowej ( fiskalno - budżetowej)

• Aktywna (dyskrecjonalna) - państwo w sposób aktywny

• Pasywna (automatyczna) - państwo ogranicza transfery z budżetu, w mniejszym stopniu nakłada podatki, liczy na „niewidzialną rękę rynku”

Istota i cele polityki budżetowej UE:

Działalność UE jest finansowana:

• Środków budżetu ogólnego Wspólnoty

• Środków pozabudżetowych, obejmujących Europejski Fundusz Rozwoju (to nie jest Europejski fundusz rozwoju regionalnego), wspólnotowe operacje pożyczkowe oraz pożyczki udzielane przez Europejski Bank Inwestycyjny

Państwa byłej Jugosławii i Rosja są poza EBI

AAA Europejski Fundusz Rozwoju:

• Funkcjonuje od 1959 roku

• Powstał na mocy traktatów Rzymskich jako Fundusz rozwoju krajów i terytoriów Zamorskich

• Główny instrument finansowy, za pomocą których UE pomaga w rozwoju krajów Afryki oraz krajów basenu M. Karaibskiego i Oceanu Spokojnego oraz przede wszystkim na płaszczyźnie gospodarczej i społecznej

• Jest on finansowany ze składek członków EU ustalanych poza budżetem ogólnym.

Podstawowe cele polityki budżetowej:

• Finansowanie wydatków i działalności UE i jej polityki

• Określenie finansowych priorytetów działalności politycznej UE.

Specyfika budżetu ogólnego UE:

1. O wysokości wpływów oraz przeznaczeniu wydatków decyduje nie państwo a organizacja międzynarodowa

2. Nie finansuje on wielu działań, które są typowe dla państw narodowych, jak bezpieczeństwo państwa, podstawowa służba zdrowia, edukacja.

3. Jakkolwiek wszystkie państwa wpłacają do budżetu wg jednolitych zasad (wyj. Rabat brytyjski), to jednak otrzymują z niego środki niejako wg potrzeb (wg przyjętych priorytetów finansowania działań integracyjnych).

4. Znacznie mniejsza skala budżetu UE w porównaniu w budżetami państw członkowskich powoduje, że makroekonomiczne oddziaływanie budżetu na gospodarkę UE jest niewielkie.

5. Jest ustalany w ramach tzw. Ram (perspektyw) finansowych (ustalane co najmniej na 5 lat, obecnie 2007-2013, wprowadzona w 1988 r. - 1988-1992; 1993-1999; 2000-2006; 2007-2013)

• Pierwotnie każda ze Wspólnot Europejskich miała swój własny budżet

• W 1967 r. w wyniku utworzenia wspólnych organów naczelnych i zarządzających połączono budżety EWG, Euroatomu i EWWiS, tworząc jeden budżet ogólny

AAA PODSTAWOWE ZASADY BUDŻETU OGÓLNEGO UE

1. Zasada jedności - wszystkie dochody i wydatki powinny być ujęte w budżecie ogólnym UE, sporządzany jest w formie jednolitego dokumentu

2. Zasada uniwersalizmu (uniwersalność) - dochody budżetowe nie powinny być przypisane do konkretnych wydatków

3. Zasada wymiaru rocznego - operacje budżetowe powinny odnosić się do konkretnego roku budżetowego (przestrzeganie tej zasady musi godzić w potrzebą planowania wieloletnich ram)

4. Zasada równowagi budżetowej - dochody budżetowe muszą być równe wydatkom zaplanowanymi na dany rok (wyklucza z góry istnienie deficytu budżetowego)

5. Zasada specyfikacji wydatków - każda pozycja w wydatkach musi mieć jasno zdefiniowany cel i być przypisana określonemu przeznaczeniu.

DODATKOWE ZASADY BUDŻETOWE

6. ZASADA JEDNOSTKI ROZLICZENIOWEJ - JEDNOSTKĄ WALUTOWĄ, W KTOREJ PRZYGOTOWUJE SIĘ I ROZLICZA BUDŻET JEST EURO

7. Zasada należytego zarządzania finansowego - środki finansowe UE powinny być zarządzane zgodnie z zasadami gospodarności, efektywności, skuteczności

8. Zasada przejrzystości - obejmuje proces ustanawiania, jak i wykonania budżetu. Cały budżet jest publikowany prze Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego

AAA GENEZA RABATU BRYTYJSKIEGO

• W. Brytania została członkiem WE w 1973 r.

• W. Brytania była 3. Od końca najbiedniejszym państwem WE

• Miała w większym stopniu niż pozostałe kraje sprywatyzowaną gospodarkę => wyższe kwoty do wspólnego budżetu w ramach własnego źródła naliczane z VAT

• Zakupy sektora publicznego były zwolnione z VAT, sektor prywatny był obciążony tym podatkiem (wyższe dochody z tego tytułu to wyższe transfery do budżetu WE)

• Jako kraj później dołączający do EWG miała bardziej rozbudowane zew. Więzi handlowe

AAA RABAT BRYTYJSKI:

• Mechanizm wprowadzony w 1985 roku, w celu zrównoważenia pozycji netto W. Brytanii

• Wysokość rabatu oblicza się porównując udział wydatków z budżetu UE w W. Brytanii w płatnościach z tytułu VAT oraz DNB

• Różnica % jest następnie mnożona przez całkowitą wielkość wydatków z budżetu UE w krajach członkowskich. W ramach rabatu W. Brytania otrzymuje 66% tej kwoty

• Składka płacona przez Wielką Brytanią na rzecz budżetu UE jako stosunek do DNB jest więc mniejsza w porównaniu z innymi krajami członkowskimi i wynosi ok. 0,8% dochodu narodowego brutto (DNB)

• Koszty rabatu ponoszą pozostałe kraje członkowskie UE, proporcjonalnie do nich DNB.

• 2007-2013 => 975 mld euro

• Na szczycie w Berlinie w 1999 r. Austria, Niemcy, Holandia i Szwecja uzyskaly „rabat od rabatu”, który pozwolił im zmniejszyć swe wpłaty na rzecz rabatu brytyjskiego o ¾ (płacą jedynie ¼ tego, co powinny)

• Tym samym zwiększeniu uległy wpłaty na rzecz rabatu, jakie przekazują Francja, Hiszpania i Włochy.

• W 2010 r. wysokość rabatu brytyjskiego = ok. 4 mld euro

Wg szacunków w latach 2007-2013 Polska odprowadzi do budżetu UE 22 mld Euro, a otrzyma ok. 87 mld euro, czyli „na czysto”…

Najwięksi donatorzy budżetu UE (udział w składkach jako % DNB)

• Niemcy - 25,6 %

• Francja - 16,4 %

• Włochy - 13,7 %

• W. Brytania - 12,4 %

Propozycje zmian w dochodach do budżetu UE na lata 2014 - 2020

• Włącznie do budżetu UE przychodów z praw do emisji CO2

• Wprowadzenie specjalnych opłat lotniczych

• Włączenie jako źródła własne przychody z ceł importowych oraz od podatku VAT towarów objętych importem

• Podatek od transakcji finansowych banków

• Zharmonizowanie podatku od przedsiębiorstw CIT i włączenie go do źródeł własnych UE.

AAA WYDATKI BUDŻETOWE I ICH STRUKTURA

• 44,2% przeznacza się na wzrost gospodarczy i zatrudnienie - dział ten obejmuje wydatki na podniesienie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw, ale także zwiększenie gospodarczej i społecznej spójności w ramach Unii Europejskiej (znajduje się tu polityka spójności)

• 43% - zarządzanie zasobami naturalnymi i ich ochrona - nakłady na rolnictwo, rybołówstwo, rozwój obszarów wiejskich oraz ochronę środowiska (75% na dopłaty bezpośrednie dla rolników)

• 1,2% - podstawowe swobody obywatelskie, bezpieczeństwo i sprawiedliwość to przede wszystkim walka z terroryzmem, przestępczością zorganizowaną i nielegalną imigracją

• 5,7% - działalność UE na arenie międzynarodowej - przede wszystkim pomoc dla państw rozwijających się oraz pomoc humanitarna, a także nakłady na fundusze przedakcesyjne (IPA, dla państw kandydujących i państw stowarzyszonych) i politykę sąsiedztwa

• 5,9% - pozostałe wydatki, w tym nakłady na administrację UE (43% przypada na Komisję Europejską)

1. TRWAŁY WZROST:

• Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia

• Spójność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia - rozwijanie potencjału gospodarczego w całej UE.

• Konwergencja, fundusz spójności

• Konwergencja, fundusze strukturalne

• Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie

• Europejska współpraca terytorialna

• ZASOBY NATRULANE I ICH OCHRONA

1. Finansowanie Wspólnej polityki rolnej (WPR)

2. Finansowanie polityki rybołówstwa i ochrony środowiska

• OBYWATELSTWO, WOLNOŚĆ, BEZPIECZEŃSTWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ:

1. Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość - finansowanie polityki migracyjnej oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości

2. Obywatelstwo - środki m.in. na politykę kulturalną, programy popularyzujące kulturę i sztukę europejską oraz informowanie i dialog z obywatelami UE

4. UE JAKO PARTNER NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ:

1. Pomoc rozwojowa UE dla państw rozwijających się

2. Polityka sąsiedztwa (nie są kraje stowarzyszone)

3. Pomoc przedakcesyjna (IPA)

4. Wydatki na pomoc humanitarną

Instrument współpracy na rzecz rozwoju - 30,8%, ENPI - 21,4%

5. ADMINISTRACJA

Zapewnia środki na funkcjonowanie aparatu administracji KE, Rady, Parlamentu i innych instytucji UE, a także na świadczenia socjalne dla unijnych urzędników.

1. Komisje - 46%

2. Pozostałe instytucje - 37%

3. Emerytury (wszystkie instytucje) - 15%

4. Szkoły europejskie - 2%

6. WYRÓWNANIA

1. Bułgaria - 31%

2. Rumunia - 69%

Propozycje zmian w wydatkach na lata 2014 - 2020

• Zmniejszenie wydatków na rolnictwo i zmiany w systemie dopłat regionalnych

• Uznanie za priorytetowe badania naukowe i rozwój, transgraniczną infrastrukturę i ochronę środowiska

• Wzrost inwestycji na wspólną politykę zagraniczną i politykę bezpieczeństwa oraz w walkę ze zorganizowaną przestępczością.

AAA Propozycja szefa komisji budżetowej PE Alina Lamassoure'go

• Unia Europejska powinna finansować się sama

• Postulat zupełnego odejścia od składek narodowych i wprowadzenia systemu, w który budżet wspólnoty zasilać miałby wpływy z części VAT, podatku węglowego (od emisji CO2) i podatki od transakcji finansowych (na giełdach i obligacjach).

• Dwa scenariusze:

• Do budżetu trafiałby dochód z 1 pkt. Procentowego stawki VATu oraz dochody z podatku węglowego, w wysokości 20 euro za każdą „importowaną”, bądź wyprodukowaną tonę emisji

• Oprócz 1 pkt. Procentowego stawki VAT i podatku węglowego, do budżetu UE trafiałyby dodatkowo dochody z podatku od transakcji finansowych na giełdach i rynku obligacji. Każda taka transakcja byłaby obciążona podatkiem w wysokości 0,5%

AAA WIELKOŚĆ BUDŻETU NA LATA 2014 - 2020 (propozycja Szwecji)

• 354 mld euro, czyli, 0,37% DNB UE-27 (obecnie 1,13%, 975 mld euro)

• Bez rozwoju wsi i rybołówstwa o 0,34% DNB UE-27

• Spadek udziału państw UE-15 z 48% do 33%

DO ZALICZENIA:

TEMAT: CŁA I WSPÓLNA POLITYKA CELNA

Podstawowe pojęcia:

• Cło, rodzaje ceł, taryfa celna, wartość

• TARIC - zintegrowana taryfa celna UE

• Klasyfikacja ceł

• KNU -

• Cła antydumpingowe

• 1.07.1968 - wspólna unii celnej

Skutki przystąpienia polski do UE dla polityki celnej

• Polska administracja zobowiązana jest jak każda administracja państwa członkowskiego UE, do przekazywania na konto Komisji Europejskiej 75% wpływów z ceł.

• Pozostałe 25% wpływów traktowane jest jako koszty poboru i pozostaje w budżecie krajowym

AAA TEMAT: HARMONIZACJA PODATKÓW W UNII EUROPEJSKIEJ

Co to są podatki?

• Są to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo.

Funkcje podatków:

• Alokacyjna - umożliwiają korygowanie rynków rozmieszczenia czynników produkcji oraz struktury PKB

• Stabilizacyjna - związana z cyklem koniunkturalnym

• Stymulacyjna - stymulują podatników do zachowań zgodnych z oczekiwaniami państwa (np. zachęcają do inwestycji, tworzenie nowych miejsc pracy)

• Regulacyjna - umożliwiają korektę dochodów, które znajdują się do dyspozycji podatników

• Redystrybucyjna - umożliwiają przesuwanie dochodów między podatnikami jako rezultat stosowania progresji.

Podstawowe rodzaje podatków:

1. Ze względu na przedmiot opodatkowania:

1. Podatki dochodowe (od dochodów osób fizycznych oraz osób prawnych)

2. Podatki konsumpcyjne (np. VAT, akcyza) - ulegają harmonizacji w UE (to są p. pośrednie)

3. Podatki majątkowe (np. podatki spadkowe)

2. Ze względu na charakter:

1. Podatki bezpośrednie (nakładane na dochody i majątek)

2. Podatki pośrednie (nakładane na wydatki) - tylko te ulegają harmonizacji w UE

3. Ze względu na korelację z poziomem dochodu:

1. Podatki proporcjonalne (jedna stawka podatkowa)

2. Podatki progresywne (wyższe dochody - wyższe podatki)

3. Podatki regresywne (wyższe dochody - niższe podatki)

Podatki bezpośrednie i pośrednie

Bezpośrednie:

• CIT - podatek dochodowy od osób prawnych, podatek korporacyjny

• PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek osobisty

Pośrednie

• VAT - podatek od wartości dodanej, podatek od towarów i usług

• Akcyza - podatek od towarów luksusowych

SKALA PODATKOWA PIT W POLSCE (2010 - 2011)

Podstawa obliczenia podatku z złotych		Podatek wynosi
ponad	Do
	85528 PLN	18% minus kwota zmniejszająca podatek (556, 02 PLN)
85528 PLN		14839,02 PLN plus 32% nadwyżki ponad 85528 PLN

Nie oznacza to jednak, że uzyskując dochody w kwocie 90000 PLN zapłaci podatek dochodowy wg stawki 32%. Pierwsze 85528 PLN opodatkowane stawką 18%, a dopiero

CIT - 19%

Harmonizacja podatków w UE

• Jest elementem procesu pogłębiania integracji gospodarczej

• Proces, w wyniku którego systemu podatków różnych krajówulegają zbliżeniu w taki sposób by kwestie podatkowe nie wpływały na przepływ towarów, usług oraz czynników produkcji między krajami.

Harmonizacja a ujednolicenie podatków:

• Ujednolicenie - utworzenia systemu podatkowego nie wykazującego zróżnicowania identycznego dla wszystkich.

• Harmonizacja - proces polegający na dostosowywaniu systemów podatkowych państw członkowskich do wspólnie ustalonych przez te państwa standardów

• Nie mniej jednak procesy harmonizacyjne mogą przybierać postać unifikacji (zastąpienie prawa wewnętrznego prawem wspólnotowym) bądź zbliżanie (bezkolizyjnego przybliżanie rozwiązań).

Specyfikacja harmonizacji podatków w UE:

• Suwerenność narodowa w sferze podatkowej.

• Działania wspólnotowe w sferze podatkowej tylko na zasadzie subsydiarności (podejmowanie działań tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele nie mogą być osiągnięte przez państwa członkowskie).

Zakres harmonizacji podatków w UE:

• Podstawa prawna - art. 113 Traktatu lizbońskiego (dawny art. 93 TWE).

• Harmonizacja ustawodawstwa krajów członkowskich może odnosić się tylko do podatków obrotowych (VAT), akcyzy i innych podatków pośrednich.

• Harmonizacja ta może być realizowana tylko w zakresie niezbędnym do funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji.

Harmonizacja podatków bezpośrednich;

• Brak bezpośredniego nakazu harmonizacji

• Ale zgodnie z art. 115 Traktatu lizbońskiego (dawny art. 94 TWE):

• Rada stanowiąc jednomyślnie, na wniosek Komisji Europejskiej po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komitetem Ekonomiczno - Społecznym, uchwala dyrektywy mające na celu zbliżenie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych krajów członkowskich mających bezpośredni wpływ na funkcjonowanie wspólnego rynku.

• Póki co, podatki bezpośrednie pozostawiono całkowicie w gestii krajów członkowskich.

HARMONIZACJA PODATKÓW POŚREDNICH:

Harmonizacja podatku VAT

• Podstawa obowiązyjących w UE zasad stosowania VAT jest tzw. Byrektywa VAT (Dyrektywa 112, czyli dyrektywa Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej uchwalona 28/11/2006r. Weszła w życie od 1/1/2007.

• Wprowadza stawkę podstawową oraz stawki obniżone podatku VAT na obszarze UE

• Zastąpiła tzw. VI Dyrektywę VAT (dyrektywa Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977r.)

Stawka podstawowa 112 Dyrektywa:

• Państwa członkowskie stosują stawkę podstawową VAT, która jest określona przez każde państwo członkowskie jako procent podstawy opodatkowania, która jest jednakowa dla towarów i usług

• Od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnie 2010 r. stawka podstawowa nie może być niższa nić 15%

• Zgodnie z art. 113 Traktatu lizbońskiego (dawny art. 93 TWE), Rada ustala poziom stawki podstawowej, która będzie stosowana po 31 grudnia 2010 r.

Stawki obniżone 112 Dyrektywa VAT:

• Państwa członkowskie mogą stosować jedną lub dwie stawki obniżone, tj.

• Stawka zredukowana - nie niższa niż 5%

• Stawka przejściowa - niższa od podstawowej, ale wyższa od zredukowanej

• Stawka superzredukowana - niższa niż 5% (wyłącznie na podstawie upoważnienia zawartego w dyrektywie)

• Stawki obniżone mają zastosowanie wyłącznie do dostaw towarów i świadczenia usług, których kategorie są określone w załączniku III, tj. żywnośc, woda, transport, osobowy, media, opieka medyczna itp.)

Najniższa stawka podatku VAT: Luksemburg i Cypr (15%)

Najwyższa stawka podstawowa podatku VAT: Szwecja i Dania (25%)

KWESTIA PODATKÓW BEZPOŚRENICH W UE:

Najniższe stawki CIT: Bulgaria i Cypr (10%)

Najwyższe stawki CIT: Malta (36%)

STAWKI PIT W UE:

Najniższe PIT: Bułgaria 10%,

Najwyższe PIT: Dania i Szwecja

Agregat M0

Agregat M1

Agregat M2

Agregat M3

wskaż błędną odpowiedź : jaką funkcję nie pełni pieniądz

AAA Europejski System Banków Centralnych i jego polityka pieniężna

System finansowy

• System finansowy - ogół norm prawnych oraz zespół instytucji finansowych, których zadaniem jest gromadzenie, dzielenie oraz wydatkowaniu zasobów pieniężnych (w państwie)

• Wyróżnia się 5 podstawowych ogniw systemu finansowego:

• system budżetowy

• system bankowy (pieniężno - kredytowych)

AAA Główne rodzaje systemów finansowych:

• system anglosaski (anglo-amerykański)

• oparty na rynku kapitałowym, którego podstawowym komponentem są giełdy (papierów wartościowych i towarowe)

• dopływ kapitału następuje poprzez emisję papierów wartościowych i giełde

• istotną rolę odgrywją tu różnego typu fundusze i banki inwestycyjne

• banki inwestycyjne zajmują się wszystkim, poza działalnością depozytowo-kredytową, głównie usługami dotyczącymi papierów wartościowych, bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy

• system europejsko-japoński (niemiecko-japoński)

• zakłada, że dominującą rolę w sektorze finansowym pełni silny system bankowy, a szczególnie banki uniwersalne

• istnieją silne powiązania między bankami a korporacjami przemysłowymi

• banki uniwersalny dokonuje wszystkich czynności bankowych, łączy transakcje depozytowe i kredytowe z transakcjami w zakresie papierów wartościowych i czynnościami emisyjnymi, nie ma żadnych ograniczeń w jego działalności.

• współcześnie postępuje konwergencji tych systemów

AAA Europejski System Banków Centralnych

• ESBC = EBC + NBC wszystkich krajów członkowskich UE

• Eurosystem = EBC + NBC krajów strefy euro

• ESBC nie posiada osobowości prawnej, jego zadaniem jest realizowane przez EBC lub przez NBC. Główny ciężar spoczywa na EBC

• EBC => poprzednik : Europejski Instytut Walutowy (I 1994r.) od VI 1998r. EBC

• EBC ma osobowość prawną

• Siedziba: Frankfurt n. Menem

AAA Europejski Bank Centralny

• Od 1 stycznia 1999r. EBC jest odpowiedzialny za prowadzenie polityki pieniężnej w strefie euro

• EBC nie zajmuje się nadzorem nad bankami komercyjnymi!!! ( kompetencje władz krajowych)

• EBC może jedynie brać udział w tworzeniu nowych praw w dziedzinie nadzoru bankowego

• EBC nie może działać jako „pożyczkodawca ostatniej szansy”, czyli udzielać pomocy tym bankom komercyjnym, które utraciły płynność.

Podstawa prawna wspólnej polityki pieniężnej (ESBC)

1. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską

2. Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (załączony do Traktatu w postaci Protokołu)

AAA Struktura Europejskiego Banku Centralnego

• Zarząd

• Prezes + wiceprezes +4 członków

• Mandat: 8 lat, nieodnawialny!!!!!!!!!!!!!!!!!

• Wybierani za porozumieniem przez rządy państw członkowskich, na zalecenie Rady i po konsultacji PE oraz Radą Prezesów EBC spośród osób o uznanym autorytecie

• Członka może zdymisjonować ETS na wniosek Rady Prezesów lub Zarządu

• Zadania:

• Realizuje politykę pieniężną

• Udziela niezbędnych instrukcji krajowym bankom centralnym.

• Rada Prezesów

• Zarząd + prezesi krajowych banków centralnych strefy euro

• Zadania:

• Uchwala wytyczne i podejmuje decyzje niezbędne do zapewnienia wykonania zadań powierzonych ESBC

• Ustala politykę pieniężną UE, włącznie z odpowiednimi decyzjami w sprawach pośrednich celów pieniężnych, postawowych stóp procentowych i wielkości rezerw w ESBC oraz określa wytyczne konieczne do ich realizacji

Rada Ogólna

Prezes EBC + wiceprezes EBC + Prezesi wszystkich krajowych banków centralnych UE

Zadania

- funkcje doradcze

- wspiera gromadzenie informacji statystycznych działalność sprawozdawczą EBC

- bierze udział w sporządzaniu raportów rocznych EBC

- bierze udział w ustalaniu zasad dotyczących procedur rachunkowych i sprawozdawczych, ustalaniu warunków zatrudnienia.

AAA 4 aspekty niezależności ESBC

1. Niezależność instytucjonalna - przejaw p.w. w zakazie przyjmowania wytycznych, instrukcji, czy też sugestii od osób trzecich po przekonywaniu zadan nałożonych przepisami i Statutu

2. Niezależność personalna - określona przez tryb powoływania i odwoływania członków kierownictwa banku oraz zapewnienia im odpowiednio długiej kadencji (8 lat w przypadku kierownictwa EBC , min, 5 lat w przypadku prezesów NBC)

3. Niezależność finansowa - polega na trwałym określeniu zasad tworzenia i podziału funduszy banku i wykluczającej możliwość wywierania nacisku na decyzje banku w kwestiach finansowych

4. Niezależność funkcjonalna - czyli uprawnienia i zdolność banku centralnego do kształtowania polityki pieniężnej oraz samodzielnego podejmowania decyzji w wypełnianiu pozostałych funkcji statutowych.

AAA Cele ESBC

• Główny cel statutowy ESBC = utrzymanie stabilności cen

• Dodatkowy cel - „bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze we Wspólnocie, mając na względzieorzyczyniane się do osiągniecia celów Wspólnoty, ustanowionych w artykule 2.” (Traktat artykułu ustęp 1)

• Cele, które stawia przed sobą UE (artykuł 2 Traktatu o UE), to:

1. Wysoki poziom zatrudnienia

2. Zrównoważony i bezinflacyjny wzrost

Podstawowe zadania realizowane przez EBC

• Określenie i realizacja polityki pieniężnej w strefie euro

• Dokonywanie operacji walutowych zgodnie z zasadą wspólnej polityki pieniężnej

• Przechowywanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami dewizowymi praństw należących do strefy euro

• Prowadzenie polirtki emisyjnej w odniesieniu do

• Zapewnienie niezawodnego i szybkiego systemu rozliczeń pieni®żnych oraz płatności

Zadania NBC w ramach eurosystemu

• Realizacja operacji polityki pieniężnej

• Krajowe banki centralne faktycznie realizują transakcje, a związane z dostarczaniem bankom komercyjnym pieniądza banku centralnego

Zarządzanie operacyjne rezerwami zagranicznymi EBC

• Zadanie to obejmuje przeprowadzanie i rozliczanie transakcji rynkowych w ramach inwestowania rezerw zagranicznych

Zarządzanie własnymi rezerwami zagranicznymi

• Podlegają zatwierdzeniu przez EBC w wypadku, gdyby miały wpłynąć na kursy walutowe lub sytuację……

Ekspoatacja systemów płatniczych i nadzór nad nimi

• Krajowe banki centralne ekspoatują i nadzorują systemy krajowe, które łączą się w system płatności TARGET, obsługujący płatności w euro

AAA Zadania NBC w ramach eurosystemu:

Emisja banknotów wspólnie z EBC

• Emitentami banknotów euro są EBC i krajowe banki centralne, natomiast wprowadzaniem ich do obiegu zajmują się tylko krajowe banki centralne

Gromadzenie statystyk i wspieranie EBC

• Krajowe bami centralne pomagają przede wszystkim po.. zbieranie od krajowych instytucji finansowch:

1. Danych dotyczących rynku pieniężnego, bankowego i finansowego

2. Statystyk bilansu płatniczego i rezerw

Polityka pieniężna EBC

• Realizaowanie antyinflacyjnej polityki pieniężnej - główny cel EBC

• Poziom inflacji mierzony jest indeksem HICP (zharmonizowanym indeksem cen konsumpcyjnym)

• Średniookresowym celem polityki pieniężnej EBC jest utrzymanie inflacji na poziomie nie wyższym niż 2% (1998r)

• Maj 2003r. korekta rady - stopa inflacji w strefie euro poniżej 2%, ale jednocześnie bliska 2% (clo 2%), nie może być dużo niższa niż 1%, by minimalizować ryzyko deflacji.

---