Definicje przedsiębiorcy _ Przedsiębiorca jest to osoba, zajmująca się działalnością gospodarczą, która odkrywa potencjalnie zyskowne możliwości, organizujei kieruje przedsięwzięciami, mającymi produkcyjny charakter. _ Przedsiębiorca jest osobą, która pełni wyspecjalizowaną rolę - podejmuje podstawowe decyzje o koordynacji rzadkich zasobów. _ Przedsiębiorca jest to ktoś, kto podejmuje decyzje w celu osiągnięcia zysku, organizuje przedsiębiorstwo w założeniu, że przyniesie ono zysk. Przedsiębiorca zakłada firmę, nabywa prawa do kierowania zasobami firmy, ponosi odpowiedzialność za opłacenie tych zasobów i rości sobie prawa do całego zysku lub strat, jakie pozostaną po opłaceniu wszystkich zasobów. _ Przedsiębiorca to osoba (lub grupa osób), która ponosi całe ryzyko za efekty działania firmy i nie może go przerzucić na inne osoby. Funkcje przedsiębiorcy _ Ponoszenie ryzyka i niepewności Historycznie właśnie funkcja ponoszenia ryzyka była przypisana przedsiębiorcy - w tym sensie używał tego pojęcia Cantillon, który określał jako przedsiębiorcę kogoś, kto mając wizję przedsięwzięcia i świadomość ryzyka podejmuje działania, zmierzające do osiągnięcia zysku. Byli jednak ekonomiści, jak np. Schumpeter, którzy argumentowali, że ryzykowanie kapitałem finansowym nie jest nierozłączną cechą przedsiębiorcy, a tylko kapitalisty, który szuka możliwości wykorzystania swojego kapitału i może go np. pożyczyć przedsiębiorcy. _ Wprowadzanie innowacji Niektóre teorie najważniejszą funkcję przedsiębiorcy upatrują we wprowadzaniu innowacji. To podejście jest szczególnie związane z nazwiskiem Schumpetera. Wyodrębnił on grupę kierujących przedsiębiorstwami, którzy nie ograniczają się do powtarzania istniejących już procedur (kombinacji czynników produkcji), ale wprowadzają innowacje, tzn. nowe kombinacje czynników produkcji, nowe wyroby, sposoby dystrybucji, organizacji produkcji dóbr czy usług. Bodźcem do wprowadzania innowacji jest zysk nadzwyczajny, który osiąga innowator, zanim się on nie rozpowszechni. Innowacje wprowadzają nierównowagę, ale jest to nierównowaga twórcza (tzw. kreatywna destrukcja) stanowiąca źródło rozwoju gospodarczego. _ Śledzenie zmian i dostosowanie Trzecia grupa teorii przedsiębiorczości kładzie nacisk na śledzenie zmian na rynku i uruchamianie procesów dostosowawczych. W warunkach pełnej konkurencji chodzi głównie o zmiany cen i wykorzystanie nadarzających się okazji. Główną cechą jest szybkość i elastyczność, a działalność przedsiębiorców prowadzi właśnie do osiągnięcia równowagi na rynku. Taka koncepcja przedsiębiorcy jest typowa dla austriackiej szkoły ekonomii (Kirzner). Przyczyny rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej - przedsiębiorcy amerykańscy Motywatory zewnętrzne: _ Zostanie bogatym _ Zwiększenie moich dochodów _ Zwiększenie szansy na wzrost dochodów Niezależność/Autonomia: _ Utrzymać moją wolność osobistą _ Zabezpieczenie mojej przyszłości _ Samozatrudnienie _ Być swoim własnym szefem _ Kontrolować moją przyszłość zawodową Motywatory wewnętrzne: _ Uzyskanie lepszej pozycji społecznej _ Sprostanie wyzwaniu _ Emocje związane z procesem tworzenia _ Wzbogacenie mojej osobowości _ Zdobycie potwierdzenia, że jestem w stanie to zrobić Bezpieczeństwo rodziny: _ Zabezpieczenie przyszłości dla członków mojej rodziny _ Zbudowanie firmy, którą będę mógł/a przekazać dzieciom Źródło: Kuratko, D. F., Hornsby, J. S., Naffziger, D. W. (1997) An Examination of Owner's Goals in Sustaining Entrepreneurship, Journal of Small Business Management. Uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce na tle innych krajów UE i świata _ Wskaźnik konkurencyjności biznesowej _ Indeks wolności gospodarczej _ Badanie Doing Business Wskaźnik konkurencyjności biznesowej _ Wskaźnik konkurencyjności biznesowej (Business Competitiveness Index) jest, obok wskaźnika konkurencyjności wzrostu (Growth Competitiveness Index), kluczowym indykatorem prezentowanym w corocznym raporcie Światowego Forum Ekonomicznego pt. `Global Competitiveness Report'. _ Wskaźnik ten ocenia gospodarki państw pod względem możliwości efektywnego działania firm. BCI ocenia warunki, w których krajowe lub zagraniczne firmy konkurują na rynku danego kraju oraz jakość otoczenia biznesowego. _ Indeks ten składa się z dwóch składników, które mierzą efektywność strategii rynkowych przedsiębiorstw oraz otoczenie biznesowe. Indeks wolności gospodarczej Kryteriami oceny wolności gospodarczej są: zakres polityki handlowej kraju, wielkość obciążeń podatkowych, stopień interwencji państwa w gospodarkę, polityka pieniężna, inwestycje zagraniczne, bankowość i finanse, ceny i płace, stopień regulacji w gospodarce oraz wielkość szarej strefy. Badanie „Doing business” (2007): • rozpoczynanie działalności gospodarczej • licencje, zezwolenia • zatrudnianie pracowników • rejestrowanie własności • płacenie podatków • egzekwowanie kontraktów • likwidacja działalności gospodarczej Jakie dokumenty muszę przedstawić niemieckiemu Urzędowi Pracy? Pozwolenia na pracę można uzyskać przedstawiając następujące dokumenty, w formie papierowej, odpowiedniemu Urzędowi Pracy. Wniosek należy złożyć co najmniej 4 tyg. przed planowanym rozpoczęciem pracy w Niemczech. • Kontrakt pomiędzy niemiecką i polską firmą w wersji oryginalnej. Kontrakt powinien być zgodny z artykułem 631 niemieckiego Kodeksu Cywilnego. • Kontrakt określający prace, jakie mają zostać wykonane. • Potwierdzenie przydziału kontyngentu z instytucji zajmującej się przydziałami kontyng. • Dowód wpłaty podstawowej opłaty w wysokości 200 € na rachunek bankowy odpowiedniego Urzędu Pracy. • Formularz „Erklärung zum Werkvertrag” mówiący, że warunki pracy i płacy są odpowiednie, co oznacza, że: - wynagrodzenie równe będzie średniemu wynagrodzeniu w Niemczech, - przepisy dotyczące pracy w nadgodzinach i uprawnień urlopowych będą przestrzegane, - wpłaty na fundusz ULAK w Wiesbaden zostały dokonane. • Jeśli załoga się zmienia w trakcie wykonywania prac - plan wymiany załogi. • Gdy planowane są roboty budowlane - formularz “Selbstauskunft” dla niemieckiej firmy. • Gdy planowane są prace renowacyjne - poświadczenie z odpowiedniej instytucji zajmującej się ochroną zabytków, że dany obiekt jest wpisany na listę budynków chronionych. Czy z pozwoleniem na pracę mogę pracować w dowolnym miejscu w Niemczech? Proszę pamiętać o tym, że starając się o pozwolenie na pracę musi Pan/Pani określić miejsce pracy. Zwykle pozwolenie na pracę można uzyskać dla dowolnego miejsca w Niemczech. Uczyniono wyjątek dla 38 regionów w Niemczech gdzie stopa bezrobocia jest obecnie więcej niż 30% wyższa niż średnia stopa bezrobocia w Niemczech. W tych regionach nie będzie można uzyskać pozwolenia na pracę. O czym jeszcze muszę pamiętać po otrzymaniu pozwolenia na pracę? Po podjęciu pozytywnej decyzji przez Urząd Pracy (Agentur für Arbeit) można zgłaszać się po indywidualne pozwolenia na pracę i trzeba za nie zapłacić z góry. Potem należy wysłać pisemne oświadczenie do biura ds. nielegalnego zatrudnienia (Finanzkontrolle Schwarzarbeit) w Kolonii, określające rozpoczęcie pracy. W przypadku kontroli w Niemczech należy mieć następujące dokumenty w języku niemieckim: • Dokumentacja dziennego początku, końca i czasu trwania pracy. Należy dokumentować początek pracy każdego dnia rano. Jeśli niemieckie władze będą sprawdzać dokumentację, będą miały zastrzeżenia do brakującego wpisu z tego dnia rano. • Kontrakt / dokumenty zgodnie z 91/533/EWG. • Listy płac. • Dokumentacja dotycząca wypłaconych wynagrodzeń. Zaleca się również wysłanie kopii kontraktu o świadczenie usług do lokalnego Urzędu Pracy (Agentur für Arbeit - odpowiedniej do miejsca wykonywania pracy) w celu rejestracji. Wykład 4 Transakcja w handlu międzynarodowym I FAZA - przygotowanie transakcji _ Zebranie informacji na temat ewentualnych nabywców lub sprzedawców _ Badanie rynku _ Przesłanie ofert lub zapytań ofertowych _ Dokonanie porównania ofert i przesłanie kontroferty _ Negocjacje II FAZA - zawarcie transakcji _ Zawarcie kontraktu _ Zawarcie innych umow III FAZA - realizacja transakcji _ Zlecenie spedycji _ Ubezpieczenie _ Uzyskanie pozwoleń przywozu lub wywozu _ Przygotowanie towaru do wysyłki _ Wystawienie stosownych dokumentow _ Dostawa lub odbior towaru _ Zapłata za towar IV FAZA - rozliczenie i kontrola transakcji _ Ustalenie zgodności dokumentow ze stanem faktycznym _ Analiza decyzji podjętych w całym cyklu transakcji _ Archiwizowanie dokumentow Oferta handlowa Rodzaje ofert: _ wywołana, nie wywołana, ogólna, szczegółowa _ warunkowa, bezwarunkowa
Kontroferta Zapytanie ofertowe Akceptacja oferty (złożenie zamówienia) Negocjacje Czas trwania negocjacji zaleŜy od: _ rodzaju towaru _ sposobu prowadzenia negocjacji _ stopnia autonomii stron _ rodzaju transakcji _ stopnia przygotowania do rozmow
Zasady negocjacji : _ Zasada przedstawiania formalnych uprawnień do negocjacji _ Zasada pozornego lub rzeczywistego kompromisu _ Zasada rownorzędności partnerow _ Zasada dobrych manier
Fazy procesu negocjacji: _ Faza oceny sytuacji własnej i strony przeciwnej _ Faza planowania i przebiegu negocjacji _ Faza doboru i przygotowania argumentacji _ Faza osobistego rozpoznania osoby partnera _ Faza wyboru taktyki dyskusji _ Faza wnioskowania i precyzowania wynikow negocjacji Wykład 5 Kontrakt w handlu międzynarodowym
Rodzaje kontraktów: Jednodokumentowe, wielodokumentowe w formie pisemnej, w formie ustnej
Elementy kontraktu: podmioty kontraktu, data i miejsce zawarcia kontraktu, przedmiot kontraktu, ilość towaru, cena jednostkowa towaru, wartość kontraktu, sposób zapłaty za towar, termin dostawy sposób pakowania towaru i jego znakowania klauzule kontraktowe, podpisy osób zawierających kontrakt |
Wykład 2 i 3 Swoboda świadczenia usług jako jedna z fundamentalnych zasad obowiązujących na Jednolitym Rynku Wewnętrznym UE Plan wykładu: Swoboda świadczenia usług jako jedna z fundamentalnych zasad obowiązujących na Jednolitym Rynku Wewn. UE • Podstawy prawne swobody świadczenia usług • Zakres zastosowania swobody świadczenia usług - zakres przedmiotowy - zakres podmiotowy - zakres funkcjonalny • Formy świadczenia usług • Uznawanie kwalifikacji zawodowych • Wyjątki i ograniczenia. Okresy przejściowe • Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości • Swoboda przemieszczania się w celu wykonania usługi - delegowanie pracowników - osoby samozatrudnione • Sprawy podatkowe - VAT - podatek dochodowy - ubezpieczenia społeczne
Transgraniczne świadczenie usług w krajach UE Świadczenie usług przez przedsiębiorcę z jednego Państwa Członkowskiego w innych państwach UE jest jedną ze swobód gwarantowanych na rynku wewnętrznym UE. Należy jednak pamiętać o różnicy pomiędzy swobodnym przepływem usług a swobodą przedsiębiorczości. Swoboda przedsiębiorczości oznacza, że osoba może założyć działalność gospodarczą w innym Państwie Członkowskim na takich samych warunkach jak obywatele tego Państwa Członkowskiego. Dotyczy to działalności gospodarczej wykonywanej w innym Państwie Członkowskim w sposób ciągły i stały. Swobodny przepływ usług oznacza, że osoba ma prawo czasowego świadczenia usług w innym Państwie Członkowskim niż to, w którym zamieszkuje i działa, na takich samych warunkach jak obywatele tego Państwa Członkowskiego, na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub Rejestru Sądowego, które osoba ta uzyskała w Państwie Członkowskim, w którym zamieszkuje i działa. Swobodny przepływ usług jest tą dziedziną, w której, jak dotąd, istnieje najwięcej przeszkód zarówno formalnych, jak i faktycznych. Są to nie tylko bariery prawne, ale i wynikające z uciążliwej praktyki administracyjnej.
Usługa tymczasowa, jaką można swobodnie świadczyć w innym kraju UE to świadczenie za wynagrodzeniem. Jest ona tymczasowa z punktu widzenia czasu jej trwania, regularności, periodyczności i ciągłości i świadczona jest na podstawie umowy pomiędzy firmą świadczącą tę usługę a podmiotem z innego Państwa Członkowskiego, któremu usługa ta jest świadczona. Oznacza to, że niektóre umowy mogą być zawierane na czas krótszy, a inne na dłuższy w ramach swobodnego przepływu usług. Niektóre kraje uważają, że usługi tymczasowe to działalność przez okres krótszy niż 3 miesiące (Hiszpania), niektóre, że to działalność przez okres krótszy niż 6 miesięcy (Holandia), podczas gdy w innych nie ma takiego rozróżnienia czasowego (Słowacja). Należy to sprawdzać indywidualnie w każdym Państwie Członkowskim i w przypadku każdego rodzaju działalności. Jasna definicja warunków, pod którymi od firmy delegującej pracowników do innego kraju UE można żądać rejestracji firmy u władz państwa przyjmującego jest określona, dla celów podatkowych, w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Podstawą transgranicznego świadczenia usług powinien być bardzo dobrze skonstruowany kontrakt (np. umowa o dzieło) zawarty z usługobiorcą zagranicznym, zlecający wykonanie określonej usługi. W umowie tej strony określają m.in. zakres, warunki, termin i miejsce wykonania usługi. Pozwala to uniknąć zakwalifikowania działalności usługowej jako tzw. ukrytego zakładania przedsiębiorstw. Dotyczy to sytuacji, gdy przedsiębiorca wykorzystuje przepisy o swobodzie świadczenia usług, żeby uniknąć pewnych wymogów stawianych przez prawo krajowe wobec osób zakładających przedsiębiorstwo w danym państwie. Kwestie problemowe Jestem osobą prowadzącą działalność gospodarczą i przez pewien określony czas chciałbym świadczyć usługi w innym Państwie Członkowskim UE. Czy jest to możliwe? Jest to możliwe, ale należy uprzednio przejść kilka procedur, w zależności od kraju i zawodu, jaki ta osoba wykonuje. Niektóre zawody mogą mieć pewne ograniczenia w niektórych Państwach Członkowskich ze względu na okres przejściowy - jedynie w przypadku delegowania pracowników, w przypadku niektórych potrzebne będzie uznanie kwalifikacji, w innych państwach będzie trzeba przejść procedurę notyfikacyjną dla delegowanych pracowników.
Jestem fryzjerką i zdobyłam kontrakt na bycie oficjalną fryzjerką konkursu „Miss” we Włoszech, co trwać będzie kilka tygodni w roku. Czy mogę to robić na podstawie posiadanej licencji? Tak, może to Pani robić, gdyż kilka tygodni w roku w ramach jednego konkursu może być uważane za usługę tymczasową. Jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, czy mogę wykonywać na podstawie posiadanej licencji usługi fryzjerskie w Austrii w ten sposób, że będę przyjeżdżała do Austrii na jeden dzień i czesała klientów w różnych wioskach, w zależności od ich potrzeb? Ponieważ zamierza Pani wykonywać usługi mniej więcej regularnie, nie może wykonywać ich Pani na podstawie licencji na prowadzenie określonego typu działalności gospodarczej. Będzie musiała Pani założyć firmę w Austrii na podstawie prawa austriackiego. Czy jako samozatrudniony mogę podpisać kontrakt z irlandzką spółką i świadczyć usługi budowlane przez jeden rok z możliwością corocznego przedłużania kontraktu? Wykonywałbym prace budowlane w różnych domach, w zależności od potrzeb irlandzkiej firmy budowlanej. Mógłby Pan wykonywać prace w jednym lub dwóch domach, co mogłoby być uważane za jeden czasowy kontrakt. Ale jeśli kontrakt opiewa na więcej niż jeden rok i ma Pan zamiar wykonywać prace w więcej niż jednym budynku/domu, wówczas oznacza to pracę ciągłą i
|
musi Pan założyć firmę/ uzyskać licencję na prowadzenie określonego typu działalności gospodarczej w Irlandii, zgodnie z prawem irlandzkim. Jakie dokumenty powinna wziąć ze sobą osoba samozatrudniona jadąc za granicę w celu świadczenia usług w ramach swobodnego przepływu usług, na wypadek kontroli władz? W celu zapewnienia bezproblemowego pobytu, sugeruje się zabranie ze sobą następujących dokumentów: − formularz E 101 z regionalnego biura ubezpieczeń społecznych -obowiązkowo, − Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaną przez podmiot zajmujący się ubezpieczeniami zdrowotnymi - obowiązkowo, − kopię kontraktu podpisanego przez obydwie firmy, określającego wszelką wykonywaną działalność i czas trwania prac - zalecane, − poświadczoną kopię licencji na prowadzenie określonego typu działalności gospodarczej wraz z tłumaczeniem na język kraju, do którego się Pan/Pani udaje lub na język angielski. Zaleca się również poświadczenie przez apostille (pieczęć, która poświadcza, że dany dokument jest legalnym dokumentem danego kraju, wydanym zgodnie z prawem tego kraju).
W niektórych przypadkach trzeba się również zwrócić o uznanie kwalifikacji. Jeśli zamierza Pan/Pani pozostawać w danym kraju przez mniej niż 3 miesiące, nie powinno się od Pana/Pani wymagać pozwolenia na pobyt, choć niektóre kraje mogą żądać zarejestrowania pobytu w odnośnym urzędzie. Jest to określone w odpowiednich przepisach prawa krajowego. Zakres zastosowania swobody świadczenia usług • Zakres przedmiotowy • Zakres podmiotowy • Zakres funkcjonalny • Ograniczenia zastosowania swobody świadczenia usług Zakres przedmiotowy: Zgodnie z art. 50 Traktatu, usługi stanowią w szczególności świadczenia wykonywane w ramach działalności handlowej, przemysłowej, rzemieślniczej oraz wolnych zawodów. Traktat reguluje odrębnie zagadnienia związane ze świadczeniem usług w dziedzinie transportu oraz usługi bankowe i ubezpieczeniowe, które objęte zostały przepisami poświęconymi swobodzie przepływu kapitału. Z zapisów traktatowych wynika, że usługa to świadczenie z reguły płatne, które dokonywane jest transgranicznie i ma charakter czasowy. Zakres podmiotowy Jako zasadę należy przyjąć, iż swoboda świadczenia usług dotyczy pracodawców oraz pracowników samodzielnych w odróżnieniu od pracowników niesamodzielnych, których w decydującej mierze dotyczy swoboda przepływu osób.
Pracowników niesamodzielnych charakteryzują następujące cechy: • związanie z zakładem pracy • praca na rzecz pracodawcy, na ryzyko pracodawcy oraz według wskazówek pracodawcy co do miejsca, czasu i sposobu świadczenia pracy • otrzymywanie za swoją pracę wynagrodzenia lub świadczenia w naturze
Cechy pracowników samodzielnych to: • prowadzenie rzemieślniczej, przemysłowej lub pozostałej działalności gospodarczej (w tym również działalności artystycznej oraz działalności wykonywanej w ramach wolnego zawodu) • prowadzenie tej działalności na własny rachunek i na własne ryzyko (bez względu na to czy mamy do czynienia z osobą fizyczną czy też z osobą prawną) • działalność gospodarcza prowadzi do osiągania przez taką osobę dochodów
Zakres funkcjonalny • usługodawca udaje się z państwa członkowskiego, którego jest obywatelem lub na terytorium którego ma macierzystą siedzibę, do innego państwa członkowskiego, w celu wykonania w tym państwie usługi - czynna swoboda świadczenia usług • odbiorca usługi (zamawiający usługę) udaje się z państwa członkowskiego, którego jest obywatelem lub na terytorium którego ma macierzystą siedzibę, do innego państwa członkowskiego w celu odebrania zamówionej usługi - bierna swoboda świadczenia usługi • żadna ze stron usługi (ani wykonawca, ani odbiorca usługi) nie opuszcza terytorium państwa członkowskiego, którego jest obywatelem lub na terytorium którego ma macierzystą siedzibę, a jedynie usługa przekracza granice co najmniej dwóch państw członkowskich - usługa korespondencyjna
Formy świadczenia usług - usługodawca udaje się czasowo do kraju usługobiorcy (tzw. transgraniczne świadczenie usług); - odbiorca usługi udaje się do kraju usługodawcy, by tam przyjąć jego świadczenie (turystyka, opieka medyczna, edukacja); - usługodawca i usługobiorca przebywają w swoich krajach, a tylko produkt przekracza granicę wewnętrzną (np. telewizja, projekt architektoniczny); - zarówno usługobiorca, jak i usługodawca razem przemieszczają się z kraju, skąd pochodzą, do państwa, gdzie jest realizowana usługa (np. niemiecki przewodnik oprowadzający angielskich turystów w Hiszpanii). Kwalifikacje zawodowe Dla swobody świadczenia usług szczególne znaczenie mają ewentualne ograniczenia kraju, w którym usługa jest wykonywana, np. co do wymaganych kwalifikacji zawodowych lub przynależności do izby gospodarczej. Spełnianie takich wymogów, aczkolwiek wprowadzane w imię interesu publicznego, może stanowić nadmierne obciążenie dla firm przejściowo tylko świadczących usługi i de facto dyskryminować podmioty z innych krajów.
Zgodnie z postanowieniami dyrektywy 1999/42/WE, państwo członkowskie nie może odmówić obywatelowi innego państwa członkowskiego, który przedstawi dyplomy, świadectwa lub inne dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji, uznania osiągniętych kwalifikacji za równoważne krajowym, a tym samym nie może odmówić prawa do podjęcia działalności.
|
W przypadku istotnych różnic kandydat powinien wykazać, że uzupełnił brakującą wiedzę i umiejętności poprzez wybór pomiędzy stażem adaptacyjnym a testem umiejętności. W celu udokumentowania okresu prowadzenia działalności lub stażu pracy należy wystąpić do polskiego Ministerstwa Gospodarki (Departamentu Instrumentów Wsparcia) o wydanie stosownego zaświadczenia na podstawie wypisu z ewidencji działalności gospodarczej lub świadectw pracy.
Gdy obywatel polski zamierza wykonywać w innym państwie członkowskim zawód regulowany lub prowadzić działalność regulowaną, ma obowiązek potwierdzić swój dyplom. Oficjalne uznanie kwalifikacji zawodowych jest konieczne jedynie wówczas, gdy obywatel polski będzie świadczył swoje usługi w ramach samozatrudnienia lub założy własną firmę w danym kraju UE, jeśli natomiast prowadzi działalność w Polsce i na podstawie kontraktu z firmą zagraniczną wysyła swoich pracowników za granicę w celu wykonania konkretnej usługi, nie muszą oni potwierdzać ważności swego dyplomu, bo formalnie zatrudnieni są w Polsce i obowiązuje ich polskie prawo.
Uznawanie kwalifikacji zawodowych Dwa podejścia do uznawania kwalifikacji: (1) wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych: _ dotyczy „zawodów regulowanych” i kwalifikacji nabytych po co najmniej 3-letnich studiach (dyr. 89/48) lub krótszych (dyr. 92/51) _ zasada uznawania kwalifikacji zawodowych zdobytych w innych państwach członkowskich lub doświadczenia zawodowego _ państwo przyjmujące może wprowadzić testy uzupełniające lub praktyki dostosowawcze tylko w określonych okolicznościach _ państwo przyjmujące ma obowiązek uznawania zaświadczeń pochodzących z innych państw _ możliwość wymagania znajomości języka miejscowego _ specjalne regulacje dla zawodów wymagających znajomości prawa krajowego
(2) szczegółowe dyrektywy sektorowe - dokładne określenie wymagań dotyczących poszczególnych zawodów i lista tytułów zawodowych, które podlegają uznaniu we wszystkich państwach Zawód regulowany to taki, którego wykonywanie jest uzależnione od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych ustawach, rozporządzeniach lub przepisach administracyjnych danego państwa. Decyzja o tym, które zawody są regulowane, należy do każdego państwa członkowskiego UE. Ten sam zawód może być zawodem regulowanym w jednym państwie członkowskim UE, podczas gdy w pozostałych państwach członkowskich nie będzie on regulowany. Dlatego należy w każdym przypadku dowiadywać się w ośrodku informacji danego państwa w którym chcemy wykonywać działalność, czy dany zawód jest regulowany i jakie procedury uznania kwalifikacji zawodowych przewiduje ustawodawstwo tego kraju. Jeżeli dany zawód jest regulowany, państwo wskazuje właściwe władze, które podejmują decyzje w sprawie uznania uzyskanych za granicą kwalifikacji do wykonywania tego zawodu.
Oprócz oceny dokumentów poświadczających zagraniczne wykształcenie, uznanie kwalifikacji do celów podjęcia lub wykonywania zawodu regulowanego uzyskanych za granicą obejmuje sprawdzenie, czy osoba spełniła inne dodatkowe wymagania związane z podjęciem lub wykonywaniem tego zawodu w kraju, w którym uzyskała kwalifikacje. Może to uwzględniać okresy praktyk po zakończeniu programu kształcenia/szkolenia, sprawdzenie wiedzy specjalistycznej lub umiejętności wymaganych do wykonywania tego zawodu, w niektórych przypadkach obejmujących członkostwo w organizacjach branżowych. Dyrektywy sektorowe zostały przyjęte dla niewielkiej ilości zawodów: architekt, położna, farmaceuta, lekarz, pielęgniarka, dentysta, weterynarz i prawnik. W tych zawodach wymogi dotyczące kształcenia i szkolenia konieczne do wykonywania danego zawodu są zharmonizowane dla całej UE a uznawanie kwalifikacji w tych zawodach odbywa się automatycznie pod warunkiem, że dyplom jest zgodny z wymogami danej dyrektywy sektorowej. Informację, czy dyplom wydany przez uczelnie polską jest zgodny z postanowieniami dyrektyw można uzyskać w danej izbie branżowej (dla zawodów lekarza i lekarza dentysty - w Naczelnej Izbie Lekarskiej, dla zawodów pielęgniarki i położnej - w Naczelnej Izbie Pielęgniarek i Położnych, dla zawodu architekta - w Izbie Architektów, dla zawodu farmaceuty - w Naczelnej Izbie Aptekarskiej, dla zawodu lekarza weterynarii - w Krajowej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej), dla zawodu prawnika - w Krajowej Radzie Radców Prawnych i Naczelnej Radzie Adwokackiej).
Kwestie problemowe Czeska firma chciałaby delegować swoich pracowników do Niemiec. Jednak właściciel firmy dowiedział się, że zawód mechanika samochodowego jest jednym z zawodów regulowanych. Czy firma ta musi starać się o uznanie kwalifikacji? Nie, gdyż uznawanie kwalifikacji dotyczy wyłącznie osób samozatrudnionych. Jakiego rodzaju zawody są regulowane? Większość zawodów regulowanych to zawody wtakich sektorach jak prawo i doradztwo finansowe, medycyna i leczenie, nauczanie i edukacja, ale również w kilku zawodach inżynierskich, technicznych, rzemieślniczych i innych. Zawsze trzeba to sprawdzić.
Jestem dekarzem i chcę czasowo świadczyć usługi wN.iemczech. Słyszałem o specjalnych wymogach w Niemczech. Jakie to wymogi? Tak, w Niemczech należy spełniać pewne wymagania, aby móc prowadzić działalność w zakresie dekarstwa. W Niemczech rozróżnia się pomiędzy zawodami rzemieślniczymi, dopuszczenie do których jest silnie regulowane, i zawodami rzemieślniczymi, które można wykonywać bez dowodu wysokich kwalifikacji. Zawód dekarza należy do zawodów ściśle regulowanych. Zawody te są wymienione w Aneksie A rozporządzenia o rzemiosłach (Handwerksordnung).
|
Jeśli chce Pan pracować jako dekarz w ramach kontraktu, musi Pan udowodnić, że w swoim kraju ma Pan takie same kwalifikacje, jakie są wymagane w Niemczech. Jeśli nie może Pan tego udowodnić, może uzyskać Pan świadectwo zwolnienia, jeśli może Pan udokumentować spełnienie następujących minimalnych kryteriów doświadczenia zawodowego w zawodzie rzemieślniczym: − sześć lat na stanowisku kierowniczym lub jako samozatrudniony przedsiębiorca, lub − trzy lata na stanowisku kierowniczym lub jako samozatrudniony przedsiębiorca po trzech latach kształcenia zawodowego, lub − trzy lata na stanowisku kierowniczym lub jako samozatrudniony przedsiębiorca po pięciu latach jako pracownik w tym zawodzie. Czy muszę być wpisany w rejestrze rzemiosł, jeśli świadczę usługi jako dekarz w Niemczech? Jeśli świadczy Pan usługi w Niemczech tylko tymczasowo, może je Pan świadczyć bez wpisania do rejestru rzemiosł. Jeśli ma Pan oddział lub biuro w Niemczech musi Pan być wpisany do rejestru rzemiosł. Czy moje kwalifikacje zostaną uznane automatycznie? Nie, musi Pan o to wystąpić do stosownego urzędu. Musi Pan określić, w którym zawodzie chce Pan pracować i przedstawić dokumenty wydane przez odpowiednie władze w Pana kraju, wskazujące, że uzyskał Pan te kwalifikacje w kraju pochodzenia. Posiadam dokumenty jedynie w swoim ojczystym języku; czy muszę je tłumaczyć? Odpowiedni urząd może poprosić o przetłumaczenie ich na język kraju przyjmującego. Tłumaczenie powinno być dokonane przez tłumacza przysięgłego. Ograniczenia w swobodzie świadczenia usług Swoboda świadczenia usług podlega ograniczeniom w okresie przejściowym w Niemczech i Austrii i wyłącznie w odniesieniu do pracowników delegowanych. Ograniczenia w swobodzie świadczenia usług (dotyczy tylko delegowania pracowników) zapisane w załączniku XII Traktatu Akcesyjnego: W Niemczech: -Usługi budowlane, włączając w to pokrewną działalność 45.1 do 4, Działalność wymieniona w Załączniku do dyrektywy 96/71/WE (wszystkie prace związane z budową, naprawą, utrzymaniem, przeróbką lub rozbiórką budowli), -Sprzątanie i czyszczenie obiektów 74.70, Inne usługi 74.87 Wyłącznie działalność dekoratorów wnętrz W Austrii: • Usługi związane z ogrodnictwem 01.41, • Cięcie, rzeźbienie i wykańczanie kamienia 26.7, • Ręczny wyrób elementów z metalu i części tych elementów 28.11, • Usługi budowlane, włączając w to pokrewną działalność 45.1 do 4, • Działalność wymieniona w Załączniku do dyrektywy 96/71/WE (j.w.), • Działalność związana z ochroną 74.60, • Sprzątanie i czyszczenie obiektów 74.70, • Pielęgnowanie w domu 85.14, • Praca społeczna i działalność świadczona bez zakwaterowania 85.32. Okresy przejściowe Okres przejściowy na swobodny przepływ usług dla Austrii i Niemiec może trwać najpóźniej do końca kwietnia 2011. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą świadczyć usługi w krajach przeznaczenia - Niemcy i Austria - i w sektorach, o których mowa powyżej, bez pozwoleń na pracę. W wielu przypadkach muszą jednak wystąpić o uznanie kwalifikacji.
W sektorach objętych okresem przejściowym dla swobodnego przepływu usług dla Niemiec, delegowanie pracowników jest określone w umowach dwustronnych, które Niemcy podpisały z większością krajów Europy Wschodniej na początku lat dziewięćdziesiątych. Umowy te określają górne limity ilości pozwoleń na pracę (kontyngentów) udzielone przez władze niemieckie poszczególnym branżom i krajom. Świadczenie usług w tych sektorach jest dozwolone wyłącznie w ramach kontraktu. Taki kontrakt określony jest w artykule 631 niemieckiego Kodeksu Cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch). Informacje o niemieckich kontyngentach: Ministerstwo Gospodarki Departament Administracji Obrotem Austria W sektorach objętych okresem przejściowym dla swobodnego przepływu usług dla Austrii, delegowani pracownicy muszą występować o pozwolenia delegowania (EU-Entsendebewilligung), które równe są pozwoleniom na pracę. W Austrii istnieje jeden szczególny przepis: w § 18 austriackiej Ustawy o Zatrudnieniu Zagranicznych Pracowników. Przepis ten zabrania wydawania pozwoleń w branżach budowlanych. W innych sektorach objętych okresem przejściowym pracownicy mogą być delegowani do Austrii na podstawie pozwoleń delegowania, które mogą zostać wydane, jeśli udowodni się, że żadna inna firma nie zapewniłaby wykonania takiej samej usługi poprzez zatrudnienie obywateli austriackich lub obywateli z krajów UE, w stosunku do których zasady swobodnego przepływu pracowników mają pełne zastosowanie (np. obywatele Niemiec lub obywatele nowych Państw Członkowskich pracujący w Austrii na podstawie stałego pozwolenia na pracę). Kwestie problemowe Czy mogę w Niemczech instalować schody, które produkuję? Tak, ale wyłącznie Pan osobiście, bez jakichkolwiek swoich pracowników, ponieważ usługa ta jest usługą budowlaną i obejmuje ją okres przejściowy dla swobodnego przepływu usług dla Niemiec. Jeśli obecność Pańskich pracowników będzie konieczna, będzie Pan musiał wystąpić dla nich o pozwolenia na pracę. Otrzymają pozwolenia na pracę jedynie wówczas, gdy odbiorca schodów jest przedsiębiorcą, a nie osobą prywatną.
Czy mogę delegować swoich pracowników do niemieckiej firmy jako pracowników tymczasowych? Nie, pracownik może pracować jedynie w ramach umowy o świadczenie usług pomiędzy Pańską firmą a niemiecką firmą. Każda forma delegowania pracowników do niemieckiej firmy jest zabroniona.
|