PDSTAWY AUDYTU WEWNĘTRZNEGO, audyt


PODSTAWY AUDYTU WEWNĘTRZNEGO

WYKŁAD 1. 09.10.2013r.

Dr hab. Józef Pfaff

Zaliczenie:

Na ostatnim wykładzie, test ok 20 pytań, jednokrotnego wyboru -> za poprawną odpowiedź +2pkt , za błędną -1pkt, brak odpowiedzi 0 pkt. Zaliczenie od 60% czyli od 24 pkt.

Literatura:

  1. „Metody i procedury audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych”, pr. zb. pod red. A. Kostur AE 2007

  2. Ustawa o finansach publicznych z 27.08.2009 (rozdział 6 dział VI) (Dz. U. nr 157 z 2009 poz. 1240)

  3. Rozporządzenie MF z dnia 01.02.2010 w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego (Dz. U. nr 21 z 2010, poz. 108)

  4. Komunikat nr 23 MF z 16.12.2009 w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz. Urzędowy MF nr 15, 2009 poz. 84)

Wydania poniżej 2007 roku są do dupy.!

Program wykładu:

  1. Pojęcie, cel i zadania audytu wewnętrznego

  2. Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych a audyt wewnętrzny

  3. Sylwetka, prawa i obowiązki audytora wewnętrznego

  4. Organizacja komórki audytu wewnętrznego

  5. Analiza ryzyka audytu wewnętrznego

  6. Metodyka audytu wewnętrznego

  7. Planowanie i programowanie prac związanych z przeprowadzeniem audytu

  8. Tryb przeprowadzania i jego dokumentowanie

  9. Sprawozdanie z wyników audytu wewnętrznego

Pojęcie audytu wewnętrznego, jego zakres, cele i zdania:

1. Audyt wewnętrzny - rozdzielenie funkcji zarządczych od tytułów własności spowodowało

pojawienie się niezależnych księgowych, badających wyniki finansowe spółek.

Tych specjalistów, formułujących wówczas opinie o realizowanych operacjach gospodarczych i ich efektach, należy uznać za historycznie pierwszych audytorów (rewidentów)

/zadaniem audytorów jest po dokładnym sprawdzeniu sformułowanie opinii (o np. o efektywności zarządzania powierzonymi zasobami; /

2. Nadanie atrybutu wiarygodności sprawozdaniom finansowym wymaga zastosowania dodatkowej procedury określonej w języku ekonomicznym zamiennie jako:

3. W praktyce międzynarodowej jednym z ogólnych podziałów rewizji finansowej jest rozróżnienie: (kryterium podziału właściwie jest osoba, która dokonuje tej weryfikacji tj audytor)

1)rewizji(audyt) wewnętrznej

2) rewizji (audyt) zewnętrznej

Istotą audytu zewnętrznego jest okresowe badanie ksiąg rachunkowych oraz sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa, przeprowadzanie przez niezależnego specjalistę (biegłego rewidenta-audytora) w celu upewnienia się co do wielkości i wartość posiadanych zasobów majątkowych i kapitałowych oraz realizowanych przedsięwzięć gospodarczych, w zgodności z wymogami prawa i standardami rachunkowości a także celu potwierdzenia prawidłowości i rzetelnośc obrazu prezentowanej sytuacji finansowej.

Audyt wewnętrzny jest systematycznym badaniem prawidłowości i efektywności działalności gospodarczej przedsiębiorstwa przez odpowiedniego specjalistę-audytora- w ciągu dłuższego okresu, najczęściej zatrudnionego na etacie w danej jednostce. Chodzi w nim głownie o ocenę i usprawnienie kontroli funkcjonowania kontroli wewnętrznej oraz procesu podejmowania decyzji zarządczych. Opracowane raporty są przeznaczone dla organów zarządzających przedsiębiorstwa.
opinia tego audytora jest ważna i służą tylko kierownictwu danej jednostki, nie są nigdzie publikowane.

0x08 graphic
Z opinii audytu zewnętrznego może skorzystać:

4. Według THE INSTITUTE OF INTERNAL AUDITORS (IIA)

Audyt wewnętrzny - jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej organizacji. Polega na systematycznej i dokonywanej w uporządkowany sposób ocenie procesów: zarządzania ryzykiem, kontroli i ładu organizacyjnego i przyczynia Siudo poprawy ich działania. Pomaga organizacji osiągnąć cele dostarczając zapewnienia o skuteczności tych procesów, jak również poprzez doradztwo.

Na tej definicji została zbudowana definicja audytu w sektorze publicznym. Przysporzenie wartości w tej definicji oznacza przysporzenie wartości dodanej! Audyt jest badaniem ciągłym w czasie. Ocenia procesy , które występują w sferze zarządzania np. zarządzanie ryzykiem czy kontrola.

Punkt organizacji to osiągnięcie pewnego punktu, celu. Audyt może się pojawiać też w usługach doradczych. Audyt świadczy usługi oceniające (zapewniające - polgają na ocenie) oraz doradztwo.

0x08 graphic
0x01 graphic

5. Usługi zapewniające obejmują obiektywną ocenę dowodów, dokonywaną przez audytorów wewnętrznych w celu dostarczenia niezależnej opinii lub wniosków na temat jednostki, operacji, funkcji, procesu, systemu, lub innego zagadnienia.
Ocena procesów, dowodów, systemów.

Charakter zadania zapewniającego oraz jego zakres ustalane są przez audytora wewnętrznego.

W usługi zapewniające zaangażowane są zwykle trzy strony:

  1. Osoba lub grupa osób bezpośrednio związanych z jednostką operacją, funkcją, procesem, systemem lub innym zagadnieniem - właściciel procesu,

  2. Osoba lub grupa osób, które dokonują oceny - audytor wewnętrzny,

  3. Osoba lub grupa osób, które korzystają z oceny - użytkownik (kierownik jednostki).

Właściciel to zazwyczaj jedna osoba lub zespół np.. zarząd . Audytor wewnętrzny to ekspert, który bada, sprawdza i wydaje ocenę. Osoba , która czeka na raport audytora jest użytkownik, który w jednostce jest kierownikiem lub też zarząd tej jednostki.

6. Usługi doradcze - ze względu na swój charakter, wykonywane są zwykle w odpowiedzi na konkretne

zapotrzebowanie zleceniodawcy.

Charakter i zakres zadania doradczego są przedmiotem umowy ze zleceniodawcą (użytkownikiem).

Usługi doradcze zwykle angażują dwie strony:

  1. osoba lub grupa osób oferujących doradztwo - audytor wewnętrzny,

  2. osoba lub grupa osób poszukujących i uzyskujących poradę - zleceniodawca (użytkownik).

Odpowidnio za tym podziałem podjawią się tzw. Zadania zapewniające lub zadania doradcze

7. Według ustawy o finansach publicznych

Audyt wewnętrzny - jest działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest wspieranie ministra

kierującego działem lub kierownika jednostki w realizacji celów i zadań, przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze.

Ocena dotyczy w szczególności:

Kontroli zarządczej w dziale administracji rządowej lub jednostce sektora finansów publicznych.

Przedmiotem kontroli jest kontrola zarządcza!. W 2010 roku wprowadzono to określenie. Określenie zaczerpnięte z Międzynarodowych standardów w zakresie kontroli wewnętrznej. O kontroli możemy mówić w znaczeniu funkcjonalnym i zarządczym (wszystkie podejmowane działania, które dążą do uzyskania celu, kontrola ta się uzewnętrznia przez opracowanie instrukcji, procesów postepowania, zasad itd.)
Kontrola zarządcza to cały system działania jednostki, wszystkie podejmowane zadania w celu osiągnięcia celu. Tak więc pojęcie to ma bardzo szeroki zakres. Kierownik jednostki odpowiada za realizację kontroli zarządczej.

WYKŁAD 2. 23. 10.2013.

Kontrola zarządcza w Jednostkach Sektora Finansów Publicznych

1. Kontrola zarządcza

Kontrola w znaczeniu funkcjonalnym - oznacza badanie lub przegląd polegający na ustaleniu stanu

faktycznego, porównaniu go ze stanem wymaganym / pożądanym oraz dokonanie jego oceny.

To pojęcie w ujęciu wąskim. Oznacza czynności jakie wykonuje kontrolujący (ustala stan faktyczny, sprawdza, ogląda, mierzy, porównuje stan faktyczny ze stanem wymaganym. Ich porównanie pozwala dokonać oceny stanu faktycznego - czy jest zgodny czy niezgodny, czy są jakieś odchylenia).

Kontrola w znaczeniu zarządczym - jest to przyjęty system zarządzania (procedury, instrukcje, zasady,

mechanizmy) służący do uzyskania racjonalnej pewności, że cele zarządzania zostaną osiągnięte.

To pojęcie w ujęciu szerokim. Zdefiniowany w różnego rodzaju opracowaniach, zasadach działania i politykach Przedmiotem tu są kontrole zasady aby osiągnąć zysk.

2. Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogól działań

podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

Definicja z ustawy! Cały system, który służy osiągnięciu tych celów. Przedmiotem audytu jest kontrola zarządcza czyli wszystkie działania ukierunkowane na osiągnięcie celu. Efektywność, adekwatność i zgodność z prawem.

3. Celem kontroli zarządczej jest zapewnienie w szczególności:

to nie są wszystkie działania ale tylko takie typowe, które występują w praktycznie każdej jednostce również gospodarczej. One skupiają się, pokazują obszary, które skupiają się aby osiągnąć cel.

W ramach kontroli zarządczej należy sprawdzać czy jednostka działa według prawa, czy w momencie wejścia nowej ustawy jednostka dalej się mieści w granicach prawa, audytor sprawdza natomiast czy działania te są skuteczne.
Procedury i działalność musi pozwolić na osiągnięcie celu, zadań. Sprawozdania czyli obraz o naszej firmie , wszystkie sprawozdania nie tylko te finansowe wychodzą poza jednostkę. Musimy pilnować aby były zgodne ze stanem faktycznym.
Przestrzeganie zasad etycznego postepowania- bardzo ważne w każdym przedsiębiorstwie, dziś podejście jest takie , że trzeba zrozumieć swoje miejsce w organizacji, świadomość etycznego zachowania jest ważna dla osiągnięcia celu bo np. gdy robimy coś nieterminowo to są szanse , że tego celu nie osiągniemy.
Zarządzanie ryzykiem- istnieją tzw. czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które mogą zaistnieć pod pewnymi warunkami i celu nie osiągniemy. Trzeba sobie zdawać z nich sprawę i podejmować działania tzw. OSŁONOWE-? Nazywamy to SYSTEMEM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

4. Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych powinna funkcjonować na dwóch poziomach:

Podstawowym poziomem funkcjonowania kontroli zarządczej w całym sektorze finansów publicznych jest jednostka sektora finansów publicznych (I poziom kontroli zarządczej).

Za funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostce odpowiedzialny jest jej kierownik.

W tych jednostkach sektora finansów publicznych za całą kontrolę zarządczą odpowiada kierownik jednostki np. uczelnia publiczna -> rektor.


W ramach administracji rządowej i samorządowej powinna funkcjonować kontrola zarządcza odpowiednio na poziomie działu administracji rządowej, a także jednostki samorządu terytorialnego (II poziom kontroli zarządczej).

Rządowa i pozarządowa i jednostek samorządu terytorialnego. Na szczeblu ministerstwa kierownik to minister. Na szczeblu powiatu to starosta itd.

Za funkcjonowanie kontroli zarządczej na tym poziomie odpowiada odpowiednio minister kierujący danym działem administracji rządowej oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa w przypadku samorządu terytorialnego.

5. Realizacja kontroli zarządczej w JSFP

Kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za realizację kontroli zarządczej. Np. rektor uczelni publicznej -on odpowiada za całą kontrolę zarządczą.

Kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie kontroli zarządczej pracownikom jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym jednostki.

Jedna osoba nie jest w stanie nadzorować, monitorować i wykonywać tej kontroli. W związku z tym część tych obowiązków może delegować tj przekazać swoim pracownikom. I tak się zazwyczaj dzieje. Musi to być wyraźny podział, zawsze w formie pisemnej. Mamy wtedy dowód w jakim zakresie przekazujemy te zadania. Przekazanie może odbywać się imiennie na danego pracownika lub księga służb ( każdy etat rozpisany i ma przypisany obowiązek kontroli zarządczej.)

Przykład : kierownik powierza głównemu księgowemu zadania z kontroli zarządczej.

6. Głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:

Tylko w sektorze publicznym występuje w ogóle taki zawód, regulowany prawem jak główny księgowy. Główny księgowy musi spełnić wymogi z ustawy o finansach publicznych Zawód regulowany. W innych sektorach nie istnieje zawód głównego księgowego bo może być nim wtedy każdy! Główny księgowy jako jedyna osoba w jednostce może dysponować środkami pieniężnymi, bez podpisu tej osoby nie może zostać wypłacona nawet 1 zł z kasy czy rachunku bankowego. Ma też uprawnienia do wstępnej kontroli. Podstawa działania to roczny plan finansowy i wszystkie operacje finansowe.

7. Głównym księgowym może być osoba, która:

8. ZAKRES I CELE AUDYTU WEWNĘTRZNEGO ( WEDŁUG SAW) OBEJMUJE:

9. Cele audytu wewnętrznego:

10. Obowiązki w zakresie prowadzenia audytu wewnętrznego

Audyt jest obowiązkowy tylko w sferze finansów publicznych ! Tu ZAWSZE musi istnieć.

Minister finansów może uznać, że niektóre jednostki muszą prowadzić audyt nawet jeżeli nie wynika to z przepisów.

Audyt wewnętrzny może być prowadzony przez:

Najbardziej efektywny jest audyt prowadzony przez pracownika zatrudnionego w jednostce.

11. Audyt wewnętrzny prowadzi:

12. Obowiązki audytora wewnętrznego

Obowiązkiem audytora wewnętrznego jest rzetelne, obiektywne i niezależne:

13. Cechy audytora wewnętrznego:

Znajomość interpretacji tych cech jest obowiązkowa na zaliczenie -> z książki podanej jako pierwsza

14. Organizacja audytu wewnętrznego w jednostce

W jednostkach zobowiązanych do prowadzenia audytu wewnętrznego tworzy się wieloosobowe lub jednoosobowe komórki audytu wewnętrznego.

Działalnością wieloosobowej komórki audytu wewnętrznego kieruje kierownik komórki audytu wewnętrznego.

Kierownik komórki audytu wewnętrznego polega bezpośrednio kierownikowi jednostki.

15. Audytor wewnętrzny ma prawo wstępu do każdego pomieszczenia w jednostce oraz wglądu do wszelkich dokumentów, informacji i danych oraz do innych materiałów związanych z funkcjonowaniem jednostki, w tym utrwalonych na elektronicznych nośnikach danych, jak również do sporządzania ich kopii, odpisów, wyciągów, zestawień lub wydruków, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej.

Pracownicy jednostki są obowiązani udzielać informacji i wyjaśnień audytorowi, a także sporządzać i potwierdzać kopie, odpisy, wyciągi lub zestawienia.

Rozwiązanie stosunku pracy lub zmiana warunków płacy i pracy kierownika komórki audytu wewnętrznego (audytora wewnętrznego) nie może nastąpić bez zgody właściwego komitetu audytu.

WYKŁAD 3 06.11.2013R.

16. Komitet audytu

Minister kierujący działem powołuje, w drodze zarządzenia, komitet audytu.
W skład komitetu audytu wchodzi nie mniej niż 3 członków, w tym:

Dwóch członków musi pochodzić spoza ministerstwa, specjaliści z zakresu rachunkowości i finansów. Bez z zgody komitetu nie można zwolnić audytora.

17. Usługowe prowadzenie audytu wewnętrznego

W jednostkach innych niż centralne, audyt wewnętrzny może być prowadzone przez usługodawcę, jeżeli kwota przychodów i kosztów określone w planie finansowym nie przekroczyła 100 mln zł lub jednostka zatrudnia mniej niż 200 pracowników.

Możliwość nie zatrudniania audytora na etat występuję od 2010 roku. ( nie w każdej jednostce, są jednostki, które muszą mieć audytora na etacie). Decyzję o tym podejmuje kierownik jednostki. Kierownik jednostki zawiera umowę o prowadzenie audytu z usługodawcą w zakresie audytu jeżeli wybierze, że audytor nie będzie zatrudniony na etacie.

18. Usługodawcą może być:

Umowa zawarta przez jednostkę sektora finansów publicznych z usługodawcą powinna zawierać postanowienia gwarantujące prowadzenie audytu wewnętrznego zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych. Umowę z usługodawcą zawiera się na okres co najmniej roku.

Takim usługodawcą może być prawie każdy , który posiada uprawnienia audytora, nawet gdy pracuje na innym etacie. Audyt może prowadzić np. na umowie zlecenie.


POJĘCIE I ZNACZENIE ISTOTNOŚCI ORAZ RYZYKA W AUDYCIE WEWNĘTRZNYM

1. Istotność - wyraża względne znaczenie elementu lub grupy powiązanych elementów dla całej

audytowanej działalności

Próg istotności - określa górną granicę tolerancji dla nieprawidłowości występujących w audytowanej

działalności, stwierdzonych w wyniku kontroli całej populacji lub ekstrapolowanych z badania próby.

Istotnie= znacząco ;) Ta sama wielkość w dwóch różnych miejscach lub sytuacjach może być istotna a w drugiej nie .

Audyt zajmuje się tylko istotnymi wielkościami, błędami.

2.Istotność może być określana ze względu na :

Istotność ocenia się zarówno na etapie planowania audytu, wykonania jak i sprawozdania.

Przykład dotyczący istotności ze względu na wartość: można ją mierzyć w stosunku do np. sumy bilansowej (od 0,5 do 1% względna miara istotności ), kapitał własny ( zazwyczaj od 1 do 1,5%), zysk ( od 1- do 2,5%). Przychody ze sprzedaży w granicach 0,5%

1.Ocena ryzyka w audycie wewnętrznym:

Ryzyko audytu (RA) - jest to ryzyko, że audytor wyciągnie mylne wnioski dotyczące kontrolowanej

działalności, tj. że nie wyrazi zastrzeżeń do kontrolowanej działalności obarczonej istotnymi nieprawidłowościami.

Przyjmuje się ze ryzyko to nie może być wysokie ( do 5 % maksymalnie)

2.Ryzyko audytu składa się z trzech elementów: (RA)

Ryzyko wrodzone - ryzyko dotyczące charakteru danego działania, operacji lub struktury zarządzania, które mogą być źródłem błędów lub nieprawidłowości i które, jeżeli się im nie zapobiegnie lub nie wykryje i nie skoryguje dzięki procedurom kontroli wewnętrznej, sprawią, że sprawozdania finansowe staną się niewiarygodne.

Ono musi być rozpoznane, ocenione i oszacowane przez audytora. Musi rozpocząć swoje działania od identyfikacji tego ryzyka. Jakie możliwe błędy mogą w tym działaniu wystąpić, jaki jest stopień prawdopodobieństwa tych błędów. To ryzyko nie jest związane z błędem w audycie ale w samej działalności przedsiębiorstwa. Audytor może to ryzyko tylko ocenić a nie zniwelować.

Ryzyko zawodności systemów kontroli wewnętrznej - ryzyko, że procedury kontroli wewnętrznej nie zapobiegną lub nie wykryją i nie skorygują na czas istotnych błędów lub nieprawidłowości w zarządzaniu; może to być spowodowane brakiem odpowiednich procedur funkcjonowania kontroli wewnętrzne lub dlatego, że istniejące procedury nie działają w sposób skuteczny.

Audytor wyrywkowo sprawdza czy kontrola jest skuteczna i czy w tych wybranych dokumentach nie ma błędów jeśli jest kontrola wewnętrzna dodatkowo. Na to ryzyko audytor także nie ma żadnego wpływu, tylko może je ocenić.

Ryzyko detekcji (przeoczenia) przez audytora - ryzyko, że dowolna nieprawidłowość czy zafałszowana informacja, która nie została skorygowana przez system kontroli wewnętrznej jednostki, nie zostanie również wykryta przez audytora.

W zbiorowości kontrolowanej przez audytora są błędy a procedury prowadzone przez audytora też nie wyłapały tych błędów. zostały przeoczone.
Głównie bada się tu także metodą badań wyrywkowych, tzw. próbkowanie. Na początku musi ocenić dwa poprzednie ryzyka. Jeżeli są one niskie to tu też prawdopodobnie nie będzie błędów i nie musi dużo poświęcić tej kontroli czasu i odwrotnie

WZÓR NA WYLICZENIE RYZYKA AUDYTU

RA = RW x RK x RD ryzyko audytora

RD = RA / (RW x RK) ryzyko przeoczenia

Musimy z tego wzory wyliczyć dopuszczalne ryzyko detekcji a potem tak dobrać próbę do badania aby to ryzyko utrzymać. Tylko tym ryzykiem może manipulować ponieważ na dwa pozostałe nie ma wpływu. A cale ryzyko audytu nie może przekroczyć 5%.

Im audytor wyżej oceni poziom ryzyka wrodzonego i ryzyka zawodności systemów kontroli wewnętrznej, tym więcej badań kontrolnych (testów) musi przeprowadzić w celu zmniejszenia ryzyka detekcji (przeoczenia) do poziomu wystarczającego dla uzyskania pożądanego poziomu ryzyka audytu.

7. Według powszechnie uznawanych standardów kontroli (INTOSAI) zakłada się, że poziom ryzyka audytu nie powinien być wyższy niż 5 %, co oznacza, że oceny dokonywane przez audytora powinny być właściwe z prawdopodobieństwem nie mniejszym niż 95% (poziom ufności)

PRZYKŁAD

Audytor dokonuje wstępnego szacunku RW i stwierdza, że jest ono średnie - przypisuje mu wartość 45% (lub 0,45).

Badanie i ocena systemu kontroli wewnętrznej - jednostka dysponuje adekwatnym i skutecznym systemem kontroli wewnętrznej - ocena ryzyka RK średnie - przypisuje mu wartość 28% (lub 0,28)

Ryzyko audytu RA przyjmuje na poziomie 5%. ( 0,05).

Oblicza poziom ryzyka detekcji (przeoczenia) RD:

RD = RA / RW * RK

RD= 0,05 /0,45 x 0,28 = 0,4 (lub 40%)

RA = RW * RK * RD

RA = 0,45 x 0,28 x 0,4 = 0,05 (lub 5%)

Ryzyko do 30% jest niskie do 16 % średnie a powyżej 60% wysokie.--> tak się ustala ale można przyjąć nieco inne przedziały.

  1. Analiza ryzyka w audycie wewnętrznym

Ograniczenie ryzyka w zakresie działalności jednostki jest podstawowym celem audytu wewnętrznego.

W procesie oceny ryzyka można wyróżnić dwa etapy:

  1. . Pomiar ryzyka obejmuje:

WYKŁAD 4 20.11.2013r.

Planowanie w audycie wewnętrznym

1. Planowanie roczne

Audyt wewnętrzny przeprowadza się na podstawie rocznego planu audytu wewnętrznego, zwanego dalej „planem audytu”.

W uzasadnionych przypadkach audyt wewnętrzny przeprowadza się poza planem audytu.

Do końca roku kierownik komórki audytu wewnętrznego w porozumieniu z kierownikiem jednostki przygotowuje na podstawie analizy ryzyka plan audytu na następny rok.

2. Kierownik komórki audytu wewnętrznego, przeprowadzając analizę ryzyka bierze pod uwagę w szczególności zadania wynikające z planu działalności a także wytyczne ministra kierującego działem, komitetu audytu oraz szczegółowe wytyczne Ministra Finansów.

Do końca stycznia każdego roku kierownik komórki audytu wewnętrznego sporządza sprawozdanie z wykonania planu audytu za rok poprzedni.

3. Słowniczek pojęć:

Zadanie zapewniające - należy przez to rozumieć zespół działań podejmowanych w celu dostarczenia

niezależnej i obiektywnej oceny kontroli zarządczej w jednostce.

Czynności doradcze - należy przez to rozumieć, inne niż zadania zapewniające, działania podejmowane

przez audytora wewnętrznego, których charakter i zakres jest uzgodniony z kierownikiem jednostki, a których celem jest usprawnienie funkcjonowania jednostki

Zadania audytowe - należy przez to rozumieć zadanie zapewniające i czynności doradcze

4. Procedura sporządzania planu audytu

I Analiza ryzyka

Kierownik komórki audytu wewnętrznego (albo audytor usługodawcy) w celu przygotowania planu audytu przeprowadza w sposób udokumentowany analizę ryzyka. Analiza ryzyka obejmuje w szczególności identyfikację obszarów działalności jednostki oraz ocenę ryzyka we wszystkich zidentyfikowanych obszarach działalności jednostki, zwanych dalej „obszarami ryzyka”.

Przeprowadzając analizę ryzyka kierownik komórki audytu wewnętrznego (albo audytor usługodawcy) uwzględnia zakres odpowiedzialności kierownika jednostki za funkcjonowanie kontroli zarządczej oraz bierze pod uwagę w szczególności:

W wyniku przeprowadzonej analizy ryzyka kierownik komórki audytu wewnętrznego (lub audytor usługodawcy) sporządza listę wszystkich obszarów ryzyka, uwzględniając ich kolejność wynikającą z oceny ryzyka, z podaniem wyników analizy ryzyka.

II Analiza zasobów osobowych

W wyniku przeprowadzonej analizy zasobów osobowych kierownik komórki audytu wewnętrznego ustala w osobodniach czas przeznaczony na przeprowadzenie zadań audytowych i czynności sprawdzających w następnym roku.

Kierownik komórki audytu wewnętrznego (albo audytor usługodawcy) określa czas, wyrażony w latach, w którym - odpowiednio przy niezmienionych zasobach osobowych komórki audytu wewnętrznego albo niezmienionych warunkach umowy z usługodawcą - zostałyby przeprowadzone zadania zapewniające we wszystkich obszarach ryzyka, zwany dalej „cyklem audytu”.

Cykl audytu - oblicza się jako iloraz liczby wszystkich obszarów ryzyka oraz liczby obszarów ryzyka

wyznaczonych do przeprowadzenia zadań zapewniających w roku następnym.

Plan audytu musi mieć formę pisemną natomiast nigdzie nie ma uregulowań jak dokładnie ma on wyglądać tj. czy w formie tabeli, notatki itd.

Plan audytu zawiera w szczególności:

  1. wyniki przeprowadzonej analizy ryzyka,

  2. wyniki przeprowadzonej analizy zasobów osobowych,

  3. listę obszarów ryzyka, w których zostaną przeprowadzone zadania zapewniające,

  4. informacje na temat czasu planowanego w osobodniach na realizację poszczególnych zadań zapewniających,

  5. informacje na temat czasu planowanego w osobodniach na realizację czynności doradczych,

  6. informacje na temat czasu planowanego w osobodniach na realizację czynności sprawdzających,

  7. informację na temat cyklu audytu.

Plan audytu podpisuje kierownik komórki audytu wewnętrznego, a następnie kierownik jednostki.

Kierownik komórki audytu wewnętrznego przekazuje informacje o planowanym przeprowadzeniu zadań zapewniających kierownikom wszystkich komórek audytowych objętych planem audytu.

Kierownik komórki audytu wewnętrznego jednostki w dziale przesyła kopię planu do audytu do dnia 15 stycznia każdego roku do komórki audytu wewnętrznego utworzonej w ministerstwie właściwym dla tego działu administracji rządowej.

Realizacja audytu - opracowanie programu zadania audytowego

1. Etapy zadania audytu:

  1. Planowanie zadania audytu,

  2. Czynności audytowi:

  1. Sprawozdanie z przeprowadzenia audytu:

  1. Czynności sprawdzające.

2. Etap planowania :

Podstawowe cele planowania:

Jeśli audytor chce poprawnie przeanalizować wszystko to musi sobie przypomnieć wszystkie możliwe informacje o obszarze , którym się zajmie np. całe sprawozdania finansowe.

3. Audytor wewnętrzny dokonuje analizy ryzyka w obszarze objętym zadaniem zapewniającym oraz opracowuje program zadania zapewniającego.

4. W programie zadania zapewniającego audytor wewnętrzny określa w szczególności:

WYKŁAD 5. 4.11.2013r.

5. Techniki i metody audytu

Techniki badania (kontroli):

Dowody badania:

6. Metody badania

Osiągnięcie celów audytu nie wymaga przeprowadzenia szczegółowego badania wszystkich składników sald lub grup operacji gospodarczych. Uzasadnia to stosowanie badań wyrywkowych, których przedmiotem jest tylko część danych ( zbioru) składających się na dane saldo lub grupę operacji gospodarczych.

W audycie ma zastosowanie przede wszystkim metoda badania wyrywkowego. Znacznie ułatwia to procedurę badania.

Badania wyrywkowe  polegają na zastosowaniu procedury rewizyjnej do mniej niż 100 % elementów składających się na zbiorowość ( populację), którą jest saldo konta lub grupa operacji, a więc badana się jedynie określone pozycje składowe tej zbiorowości czyli PRÓBKĘ.

Dokładnemu badaniu podlega więc tylko to co weszło do próby! Próbę pobiera się przy dużej ilości operacji, dokumentów do badania. Ta metoda jest przyczyną ryzyka audytu.

Zależnie od sposobu doboru danych do stanowiącej przedmiot szczegółowego badania próbki, wchodzącej w skład badanego zbioru, rozróżnia się :

Dobór celowy nie jest to dobór statystyczny, związany z jakąkolwiek metodą statystyczną, bazuje na doświadczeniu audytora np. weryfikacja salda „ środki pieniężne w kasie”, trzeba odnieść się do raportów kasowych. Raportów takich jest mnóstwo więc audytor korzystając z doświadczenia prosi o raporty ze stycznia, grudnia oraz z miesiąca kiedy księgowa była na urlopie ponieważ w tych trzech miesiącach istnieje największe ryzyko popełnienia błędu.

Wyrywkowy sposób badania , oparty na odpowiednim doborze próby, wskazujące na sytuację , w której występuje RYZYKO AUDYTORA (RA)

Procedury audytu to inaczej sposoby badania poszczególnych zagadnień: sald, grup transakcji czy innych informacji stosowane przez audytora wewnętrznego w danych okolicznościach

Procedura audytu wynika z dobru przez audytora wewnętrznego rodzajów badania, ich zakresu i terminów przeprowadzania

Są to procedury uznawane przez wszystkie standardy zarówno polskie jak i zagraniczne. Standardy audytu wyróżniają trzy grupy procedur.

Trzy grupy procedur badania:

Każda grupa procedur ma zastosowanie w celu uzyskania różnych efektów czynnościowych.

Audytor wewnętrzny przeprowadza PROCEDUY SZACOWANIA RYZYKA celem uzyskania zadowalających podstaw do oszacowania ryzyka audytu.

Procedury oszacowania ryzyka ( RW, RK, RD)  same w sobie nie dostarczają odpowiednich dowodów badania na podstawie których można wyrazić ocenę i muszą być uzupełnione o dalsze procedury mające charakter procedur badania zgodności i badania wiarygodności

Procedury zgodności są to testy przeprowadzone w celu uzyskania dowodów badania stwierdzających odpowiednie zaprojektowanie oraz skuteczne działanie systemu kontroli wewnętrznej jednostki. Skuteczność koncepcji oraz działania tego systemu wyraża się w zapobieganiu oraz wykonywaniu i korygowani istotnych nieprawidłowości, a także w działaniu kontroli wewnętrznej w ciągu okresu.

Celem procedur badania wiarygodności jest uzyskanie potwierdzenia następujących stwierdzeń (na przykładzie sprawozdania finansowego):

REALIZACJA I ZAKOŃCZENIE ZADANIA AUDYTOWEGO

Narada otwierająca

Przystępując do realizacji zadania zapewniającego audytor wewnętrzny może przeprowadzić naradę otwierającą z udziałem audytorów wewnętrznych uczestniczących w zadaniu oraz kierownika komórki, w której jest przeprowadzany audyt wewnętrzny lub wyznaczonego przez niego pracownika.

Podczas narady otwierającej audytor wewnętrzny przedstawia cel tematykę i założenia organizacyjne zadania.

Ocena systemu kontroli zarządczej

Ocena mechanizmów kontroli zarządczej powinna dostarczyć rozsądnego chociaż nie absolutnego zapewnienia że podstawowe elementy systemu są wystarczające do osiągnięcia ich zamierzonych celów.

Badania i ocena winny być wystarczająco udokumentowane oraz rzetelnie poparte wynikami testów, obserwacji i badań.

Badanie właściwe:

        1. Dobór próby do badania

        2. Testowanie

        3. Ustalenia audytu

Testowanie polega na badaniu elementów dobranej reprezentacyjnej próbki, porównaniu wyników oczekiwaniami oraz dokonaniu ekstrapolacji wyników badania na całą badaną populacje.