 | Pobierz cały dokument rozdz.10.znaczenie.wczesnych.doswiadczen.doc Rozmiar 123 KB |
Melania Klein
Znaczenie wczesnych sytuacji lękowych w rozwoju ego∗
Jeden z głównych problemów przedstawianych przez psychoanalizę dotyczy lęku i jego modyfikacji. Można spojrzeć na różne choroby psychonerwowe, na które podatna jest jednostka, jako na bardziej lub mniej nieudane próby opanowania lęku. Jednakże wraz z tymi metodami modyfikowania lęku, które mogą być uważane za patologiczne, istnieje kilka metod normalnych i mają one olbrzymie znaczenie dla rozwoju ego. Na niektóre z nich zwrócimy uwagę w tym rozdziale.
Na początku swojego rozwoju, ego jest narażone na presję wczesnych sytuacji lękowych. Będąc wciąż słabe, ego jest wystawione z jednej strony na gwałtowne wymagania ze strony id, a z drugiej na groźby okrutnego superego. Aby zaspokoić obie strony, musi ono w najwyższym stopniu wytężać swoje siły. Opis ego dokonany przez Freuda jako „żałosnego tworu, które pełni potrójną służbę, i tym samym zagrożone jest przez trzy rodzaje niebezpieczeństw [tj. ze strony rzeczywistości zewnętrznej, libido id i surowego superego]” jest prawdziwe szczególnie w odniesieniu do słabego i niedojrzałego ego małego dziecka, którego zasadniczym zadaniem jest opanowywanie lęku, pod naciskiem którego się znajduje.
Jak pokazał to Freud na przykładzie zabawy małego, półtorarocznego dziecka, nawet całkiem małe dziecko w swojej zabawie będzie próbowało przezwyciężyć swoje nieprzyjemne doświadczenia. Dziecko wyrzucało drewnianą szpulkę przywiązaną do kawałka sznurka, tak, że znikała, a wtedy (poprzez ponowne wyciągniecie jej w pole widzenia) sprawiało, żeby ponownie się pojawiła. Poprzez robienie tego w kółko na nowo, próbowało ono przezwyciężyć pewne nieprzyjemne zdarzenie - tymczasową, fizyczną nieobecność matki. Freud rozpoznał w jego zachowaniu funkcję, która ma ogólne znaczenie w zabawie dzieci. Poprzez zabawę dziecko zamieniało doświadczenie, które znosiło pasywnie na aktywne, a poprzez dawanie swojemu pierwotnie nieprzyjemnemu doświadczeniu szczęśliwego zakończenia, zmieniało przykrość na przyjemność.
Wczesna analiza pokazała, że w zabawie dziecko nie tylko przezwycięża bolesną rzeczywistość, ale w tym samym czasie używa jej także do zapanowania nad swoimi lękami popędowymi i zagrożeniami wewnętrznymi poprzez projektowanie ich na świat zewnętrzny.
Wysiłek uczyniony przez ego żeby przemieścić procesy wewnątrzpsychiczne do świata zewnętrznego i pozwolić im toczyć się ich własnym biegiem wydaje się być związany z kolejną funkcją psychiczną, którą Freud zauważył w snach pacjentów cierpiących na nerwicę pourazową.
 | Pobierz cały dokument rozdz.10.znaczenie.wczesnych.doswiadczen.doc rozmiar 123 KB |