Makroekonomia wykład 3 dr K. Nagel
Temat: Wzrost i rozwój gospodarczy.
Wzrost gospodarczy.
Wzrost gospodarczy: - zwiększenie ilości dóbr i usług konsumpcyjnych i produkcyjnych w gospodarce w ciągu danego okresu czasu (najwyżej rok);
- zwiększenie zdolności produkcyjnych gospodarki do produkcji dóbr i usług pożądanych przez społeczeństwo;
- powiększenie z okresu na okres podstawowych wielkości ekonomicznych, takich jak: produkcja, konsumpcja, inwestycje;
Rozwój gospodarczy.
Rozwój społeczno - gospodarczy: - pojęcie szersze niż wzrost gospodarczy, bowiem oprócz
zmian ilościowych obejmuje również zmiany jakościowe i strukturalne;
- proces długofalowych zmian, które prowadzą do wyższego standardu życiowego dla większości obywateli;
Przykład:
Typowa struktura zatrudnienia.
Wniosek: W Polsce za dużo osób zatrudnionych jest w rolnictwie, a to nie świadczy o wysokim rozwinięciu kraju.
Zmiana struktury produkcji.
- wzrost znaczenia nowoczesnych gałęzi produkcji (przemysł wysokiej techniki powstały na styku nauki i przemysłu nakłady na działalność naukowo-badawczą stanowią ponad 4% wartości sprzedaży) np.: przemysł lotniczy, elektroniczny;
- ograniczenie produkcji w tradycyjnych gałęziach produkcji, np.: przemysł stoczniowy, stalowy;
Do najważniejszych cech rozwoju społeczno-gospodarczego można zaliczyć:
- wzrost płac realnych oraz wynikający z tego faktu wzrost konsumpcji indywidualnej;
- szerszy dostęp do dóbr i usług o charakterze publicznym oraz poprawa ich jakości;
- zmniejszenie dysproporcji dochodowej, jeżeli do tej pory były wysokie;
- zmniejszenie natężenia i skali ubóstwa;
- wysoki wskaźnik aktywności zawodowej oraz wysoka stopa zatrudnienia, niskie bezrobocie;
- poprawa parametrów oceniających stan środowiska naturalnego;
Indeks Giniego.
Indeks Giniego - pokazuje nierówności dochodowe
Wartości: 0 brak nierówności do 100 największa nierówność.
np.: Polska - 31,3
UE-15 - 31,7
Ameryka Łacińska - 53,2
Mierniki wzrostu i rozwoju:
- mierniki syntetyczne: - pokazują rozmiary PKB, PNB i DN w ujęciu absolutnym i w
przeliczeniu na jednego mieszkańca
- wskaźnik dynamiki PKB, PNB i DN (stopa wzrostu)
- metoda genewska, wskaźnik dobrobytu ekonomicznego netto, wskaźnik rozwoju społecznego
pokazują w ogólny sposób;
Przykład: tempo wzrostu PKB.
|
2005 |
2006 |
2007 |
Świat |
3,3 |
3,7 |
3,4 |
St. Zjednoczone |
3,1 |
2,9 |
2,2 |
UE-27 |
1,8 |
3,0 |
2,7 |
Azja |
4,2 |
4,7 |
4,7 |
Chiny |
10,4 |
11,1 |
11,4 |
- mierniki szczegółowe: - działalność inwestycyjną charakteryzują: stopa inwestycji, ich dynamika, struktura i efektywność
-procesy innowacyjne: liczba wynalazków w tym wdrożonych, zakup licencji
- rozwój i postęp społeczny: liczba izb na 1 mieszkańca, liczba lekarzy, łóżek szpitalnych na 10 tys. mieszkańców, wskaźnik skolaryzacji dzieci i młodzieży
ZADANIE: Na podstawie wybranego wskaźnika szczegółowego pokazać dane dla Polski i porównać je z paroma krajami UE.
- mierniki symptomatyczne: - wyposażenie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w komputery
- udział eksportu wyrobów wysokiej techniki w eksporcie ogółem
- dostęp do Internetu, ilość użytkowników Internetu
Dane:
wyposażenie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w komputery:
Polska - 54%
Islandia - 89%
UE-27 - 64%
dostęp do Internetu:
Polska - 41%
Islandia - 84%
UE-27 - 54%
Kwalifikacja czynników wzrostu gospodarczego:
kryterium historyczne:
- praca
- ziemia
- kapitał
- technologia
- wiedza
- przedsiębiorczość
kryterium stosunku nakładu do efektów:
- ekstensywne (ilościowe zmiany czynników wytwórczych)
- intensywne (jakościowe zmiany czynników wytwórczych)
Kryterium modelowe:
- bezpośrednie praca, kwalifikacje, wykształcenie
- pośrednie kapitał, ziemia, technologia
7. Zasoby pracy:
Ilość zatrudnionych: |
Jakość kapitału ludzkiego (wydajność): |
- liczba ludności |
- poziom wykształcenia |
8. Zasoby kapitału:
Ilość: |
Jakość kapitału: |
- techniczne uzbrojenie pracy (ilość kapitału przypadająca na 1 zatrudnionego pracownika) |
- efektywność inwestycji (wpływ 1 jednostki inwestycji na przyrost PKB) |
ZADANIE: w ten sam sposób co zasoby pracy i kapitału, opracować zasoby naturalne.
9. Hipoteza konwergencji:
Mówi o istnieniu tendencji do wyrównywania się poziomów rozwoju gospodarczego i poziomów życia różnych krajów, co związane jest z efektem doganiania (Catch-up effect).
Efekt doganiania ma kilka przyczyn:
- działanie prawa malejących przychodów sprawia, że inwestycje dają tu większy wzrost produkcji niż w krajach bogatych, gdzie kapitału jest dużo.
- kraje biedne mogą względnie łatwo zwiększać techniczne uzbrojenie pracy.
- łatwość bezpłatnego kopiowania cudzych rozwiązań technicznych i organizacyjnych.
10. Dekompozycja Solowa (model wzrostu gospodarczego).
Robert Solow - ekonomista, laureat Nagrody Nobla.
Oznaczenia:
G - stopa wzrostu gospodarczego
Y - wartość PKB
A - postęp naukowo-techniczny
K - udział kapitału we wzroście gospodarczym
L - udział nakładu pracy we wzroście gospodarczym
Czynniki wzrostu gospodarczego w Polsce w 2006.
PKB ( ΔY/Y) = |
6,1 |
PKB ( ΔL/L) = |
1,1 |
PKB ( ΔK/K) = |
2,4 |
Wkład pracy we wzrost gosp. |
0,7 |
Wkład kapitału we wzrost gosp. |
0,8 |
Postęp naukowo-techniczny |
4,6 |