TESTY FUNKCJONALNE

1. OBRĘCZ BARKOWA:

1. TEST YERGASONA (JERGASSONA, YERGANSENA) ocena ścięgna głowy długiej m dwugłowego; badany siedzi ramię przywiedzione, łokieć zgięty do 90 stopni; palec wskazujący ocenia bruzdę międzyguzkową, a druga ręka chwyta przedramię i oporuje ruch supinacji przedramienia i zginania w st. łokciowym, co powoduje napięcie bicepsa. Inter: ból w bruździe świadczy o chorobie ścięgna ( np. stan zapalny)

2. DROP-ARM TEST( objaw opadającego ramienia) ocena pierścienia rotatorów; biernie odwodzimy ramię do 120 stopni (łokieć prosty). Powinien utrzymać i powoli przywieść, jeśli ma trudność, ból lub nagłe opadnięcie kończyny świadczy to o uszkodzeniu rotatorów(nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, obły mniejszy i większy, naramienny część grzebieniowa i obojczykowa), dwugłowy (głowa krótka), podłopatkowy, najszerszy grzbietu, kruczo-ramienny, piersiowy większy)

3. TEST OBAWY- PROWOKUJĄCY DYSLOKACJĘ BARKU ocena stabilności stawu ramiennego; bierne odwiedzenie ( 60,90,120 stopni) i rotacja zew ramienia ( łokieć zgięty do 90◦ z jednoczesną stabilizacją barku ( od tyłu) INTERP: ból w przedniej okolicy stawu, napięcie mm, świadczą o przedniej niestabilności stawu. Pacjent napinając mm. Stara się zapobiec możliwości wystąpienia podwichnięcia lub zwichnięcia głowy k. ramiennej

4. TEST DEGI ocena ruchomości stawu barkowego; siad ugięty lub skrzyżny ( stabilizacja odc. L) badany zgina czynnie kkg w stawach barkowych( łokcie proste) i stara się dotknąć grzbietem ręki do ściany. Niemożność dotknięcia świadczy o przykurczu wyprostnym( przykurcz prostowników: triceps- głowa długa, obły większy i mniejszy, najszerszy grzbietu, naramienny- część grzebieniowa, podgrzebieniowy- część dolna, ramienny ( na odległość)) ( ograniczone zgięcie). Mierzymy kąt (pomiar goniometr) lub odległość nadkłykcia od ściany.

2. OBRĘCZ BIODROWA:

1. LINIA ROSER-NELATONA ocena budowy stawu biodrowego; linia łącząca guz kulszowy z kbpg. Przy prawidłowej budowie st biodrowego przechodzi przez szczyt krętarza większego k udowej przy kd zgiętej do ok. 45 stopni BADAMY NA BOKU!!!! Jeśli krętarz większy nie leży na linii, to świadczy to o nieprawidłowej budowie stawu ( dysplazja- patologia w stawie, nieprawidłowe dojrzewanie; nieprawidłowości w wyglądzie komórek (zmiany cytologiczne) oraz zaburzenia w architekturze tkanki wskazujące na wczesny krok w kierunku transformacji nowotworowej, zaburzeniami budowy komórek (polimorfizm, nieprawidłowości jąder), ich dojrzewania i różnicowania (liczne mitozy) oraz struktury (utrata biegunowości komórek i warstwowości jąder). Zjawisko dysplazji polega na stopniowej przebudowie dotychczas zdrowego narządu. To zaburzone różnicowanie jest ograniczone do warstwy nabłonkowej (dysplazja dotyczy głównie nabłonka i tkanki łącznej) i nie ulega inwazji do głębszych tkanek - nie przekracza błony podstawnej. Dysplazja jest najbardziej stałym wykładnikiem histopatologicznym stanu przedrakowego nabłonka.)

2. LINIA SCHOEMAKERA ocena budowy stawu biodrowego; stojąc stopy na szerokości barków: linię prowadzimy przez szczyt krętarza większego k udowej i kbpg do kresy białej. Przy prawidłowym ustawieniu krętarzy 2 linie przecinają się w linii pośrodkowej na kresie białej powyżej pępka. Przesunięcia skrzyżowania linii świadczy o patologicznym ustawieniu jednego z krętarzy; z tym który znajduje się po przeciwnej stronie przecięcia

3. TRÓJKĄT BRYANTA ocena budowy stawu biodrowego; stojąc nogi na wysokości barków, prowadzimy 3 linie prostą od szczytu krętarza większego k udowej w górę ( przedłużenie osi długiej uda), linię prostopadłą do powyższej przechodzącą przez kbpg i prostą łączącą szczyt krętarza z kbpg. Proste tworzą trójkąt prostokątny równoramienny. Jeśli trójkąt nie jest równoramienny może to świadczyć o nieprawidłowej budowie st biodrowego lub zmianie przodopochylenia miednicy ( stawieniu miednicy)

4. OCENA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY przodopochylenie jest prawidłowe gdy kkbpg i spojenie łonowe znajdują się w tej samej płaszczyźnie czołowej. Pomiaru dokonujemy inklinometrem, którego jedno ramię przykładamy do górnego brzegu spojenia łonowego, a drugie do kbtg; norma +/- 4 stopnie K-28, M-31 ; Interp: nadmierne pochylenie do przodu zwiększa, a wyprostowanie zmniejsza lordozę lędźwiową

5. OBJAW TRENDELENBURGA ocena funkcji mm gluteus medius, minimus ( badamy tą stronę na której pacjent stoi) badany staje na kd testowanej, a nie testowaną unosi do góry ; Inter: przy prawidłowej funkcji ocenianych mięśni, miednica powinna pozostać w ustawieniu horyzontalnym lub lekko się unieść po stronie uniesionej kończyny. Osłabienie mm. powoduje natomiast opadanie miednicy na stronę kończyny uniesionej. Przyczyna może być niedowład, porażenie, lub zbliżenie przyczepów mm ( zwichnięcie stawu biodrowego)

6. OBJAW DUCHENNE'A ściśle powiązany z objawem Trendelenburga ( objaw kompensacyjny) badany staje na kd testowanej, a nie testowaną unosi do góry; Interp: pochylenie miednicy na stronę zdrową( przy objawie Trandelemburga) powoduje konieczność kompensacji przemieszczonego środka ciężkości przez pochylenie górnej części tułowia, w kierunku kończyny podporowej ( przeciwnej)

7. TEST ( chwyt) THOMASA ocena przykurczu zgięciowego st biodrowego; leżenie tyłem max zgięcie zdrowej kd w st biodrowym do momentu zniesienia lordozy lędźwiowej ( 1 ręka pod lordozę) Kd testowana powinna spoczywać na leżance; Interp: w przypadku istnienia przykurczu m biodrowo-lędźwiowego w kd testowanej dojdzie do oderwania od podłoża ( przy zniesieniu lordozy)

8. TEST PALCE-PODŁOGA ocena przykurczu mm kulszowo-goleniowych, elastyczność mm kulszowo-goleniowych, albo stawów biodrowych, przy sztywnym odcinku kręgosłupa; dyskopatie dotknie bo jest bdb rozciągnięty, wszystko zależy od ruchomości odcinka lędźwiowego jak układają się kręgi czy są sztywne; ruch ten jest wypadkową ruchów st biodrowych i elastyczności mm, dlatego dla poprawnej oceny zwrócić należy uwagę na jego charakter ( np. elastyczne st biodrowe mogą kompensować sztywność kręgosłupa i odwrotnie) Dodatni może wynikać z przykurczów mm kulszowo-goleniowych, dysfunkcji kręgosłupa lędźwioego

9. TEST ORTOLANIEGO ocena stabilności st biodrowych noworodków; lezenie tyłem i biodra zgięte do 90 stopni. Terapeuta wykonuje lekki nacisk i odwodzenie horyzontalne w st biodrowym. W przypadku dysplazji st biodrowego wyczuwalne jest przeskakiwanie w stawie.

10. TEST OBERA ocena przykurczu pasma biodrowo-piszczelowego; leżenie na boku zdrowym, terapeuta stabilizuje miednicę oraz odwodzi i prostuje st biodrowy i kolanowy po stronie badanej. Następnie poleca pacjentowi wykonać przywodzenie kd z zachowaniem pozycji wyprostnej. Inter: przykurcz uniemożliwi przywodzenie kończyny lub jej przywiedzenie połączone będzie ze zgięciem i rotacją wew st biodrowego oraz zgięciem st kolanowego przykurcz odwodzicieli( pośladkowy średni , mały i wielki- przyczep powięziowy, naprężacz powięzi szerokiej uda, gruszkowaty, krawiecki, prosty uda

11. TEST PATRICKA-FABERE ocena przykurczu przywodzicieli st biodrowego i st krzyżowo-biodrowych ( flexion, abduction, external rotation) lezenie tyłem,stabilizacja miednicy, kd testowana- zgięcie, odwiedzenie i rotacja zewnętrzna. Terapeuta wykonuje max odwiedzenie kończyny. Interp: niemożność dotknięcia kolanem do podłoża może oznaczać przykurcz przywodzicieli („ciągnięcie” po wew stronie uda); zmiany w obrębie st biodrowego ( ból w pachwinie); zmiany w obrębie st krzyżowo-biodrowych ( ból w ich okolicy)

3. STAWY KRZYŻOWO-BIODROWE:

1. TEST MENNELA I ocena st krzyżowo-biodrowych; leżenie przodem ( bokiem) stabilizacja miednicy po stronie testowanej i bierny przeprost st biodrowego. Interp: dolegliwości bólowe wykazują na zmiany w obrębie st krzyżowo-biodrowych.

2. TEST MENNELA II ocena st krzyżowo-biodrowych; leżenie tyłem na skraju leżanki z kd testowaną opuszczoną poza leżankę; stabilizacja miednicy przeprost st biodrowego. Interp: dolegliwości bólowe wykazują na zmiany w obrębie st krzyżowo-biodrowych.

3. TEST MENNELA III ocena st krzyżowo-biodrowych; leżenie tyłem na skraju lezanki z kd testowaną opuszczoną poza leżankę; stabilizacja miednicy przez max zgięcie i przyciągnięcie do klatki piersiowej kd zdrowej. Przeprost st biodrowego. Interp; dolegliwości bólowe wskazują na zmiany w obrębie st krzyżowo-biodrowych.

4. KRĘGOSŁUP:

1. OBJAW LASEQUE'A ocena zrostów korzeni nerwowych; leżenie tyłem; bierne zgięcie w st biodrowym ( kolano proste). Interp: Ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu ( nerw kulszowy- (łac. n. ischiadicus) - najpotężniejszy nerw ludzkiego ciała, zaopatruje on całą stopę, goleń i grupę tylną mięśni uda. Stanowi grube na pół centymetra pasmo, szerokości około 1,5 cm, odchodzące od wszystkich nerwów, które tworzą splot krzyżowy… ciąg dalszy patrz dół xD) świadczy o porażeniu korzeni nerwowych. Bolesność w okolicy dołu podkolanowego może świadczyć o przykurczu mm kulszowo-goleniowych ( półścięgnisty (semitendinosus), półbłoniasty( semimembranosus) i dwugłowy uda ( biceps femori)- zgięcie grzbietowe stopy różnicuje objawy.

• GRUPA TYLNA

1. PÓŁŚCIĘGNISTY (semitendinosus) - P: tylna pow guz kulsz K: na k piszczel przyśrod, poniżej guzowat piszczel KURZA STOPKA POW!! (st kol: zg, skręc podud WEW; biod: prost, słaby przywodz)

2. POŁBŁONIASTY (semimembranosus) - szer płask ścięg pocz (nazwa) P: guz kulsz K: ścięg końc trzy odnogi! -> 1) do kłyk przyśrod piszcz, 2) tworzy więz podkolan skośne 3) tw powięź goleni => razem KURZA STOPKA GŁĘB (j.w tylko silniej)

3. DWUGŁOWY UDA (biceps femoris) - oddziel przyczep pocz P: GŁ.DŁ-tylna pow guza kulsz; GŁ.KRT-górna cz wargi bocz kresy chrop K: wspólne silne ścięg na gł strzałki (wyczuwalne) (DŁ: prost udo, przywodz słabo; obie: podud zg, obrac ZEW)

! ! ! KURZA ( A NIECH TO GĘŚ XD) STOPKA POWIERCH (pes anserinus superficialis) - krawiecki, smukły, półścięgnisty (płytka ścięgnista) ! ! !

Cd nerwu kulszowego Przebieg

Wychodzi z okolicy kulszowej splotu krzyżowego. Zbudowany jest z 2 składników- piszczelowego i strzałkowego, które połączone są wspólnym nanerwiem. Miednicę mniejszą opuszcza przez otwór podgruszkowaty i układa się na powierzchni tylnej mięśni krótkich, odpowiadających za obracanie uda, w połowie odległości między guzem kulszowym i krętarzem większym.

Po wyjściu spod brzegu mięśnia pośladkowego wielkiego nerw leży bezpośrednio pod powięzią i może tu być badany palpacyjnie. W przypadku zapalenia nerwu kulszowego (rwy kulszowej, ischias) uciśnięcie go w tym miejscu wywołuje silny ból. W dalszym przebiegu na udzie układa się między mięśniem przywodzicielem wielkim i grupą tylną mięśni uda. Dochodząc do dołu podkolanowego, leży do tyłu od żyły i tętnicy podkolanowej, a więc bardziej powierzchownie.

Ze względu na to, że nerw kulszowy przebiega przez okolice stawu biodrowego i kolanowego, przy ruchach kończyny zmienia się stan jego napięcia. Zginając staw biodrowy przy wyprostowanym stawie kolanowym, napinamy nerw kulszowy. W przypadku stanów zapalnych jest on szczególnie wrażliwy na urazy mechaniczne i przy biernych ruchach kończyny, ustawianej w opisany sposób, wykazuje silną bolesność (objaw Lasègue'a). Odwrotnie - przy wyprostowanym udzie i zgiętym kolanie nie jest on napięty, i to położenie jest dla nerwu pozycją spoczynkową.

Na różnej wysokości nerw kulszowy dzieli się na dwa pnie:

• większy, stanowiący jego przedłużenie, nerw piszczelowy,

• słabszy, przechodzący na boczną stronę goleni, nerw strzałkowy wspólny.

Podział może nastąpić jeszcze w okolicy miednicy i nerw strzałkowy może przebijać mięsień gruszkowaty, podczas gdy nerw piszczelowy przechodzi przez otwór podgruszkowaty. Przy niskim podziale nerwu kulszowego gałęzie zaopatrujące udo odchodzą od pnia nerwu. Jego część piszczelowa unerwia zginacze stawu kolanowego, z wyjątkiem głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda, oraz część przywodziciela wielkiego, przyczepiająca się na kłykciu przyśrodkowym kości udowej. Od części strzałkowej nerwu odchodzą gałęzie do głowy krótkiej mięśnia dwugłowego i do stawu kolanowego.

Porażenie

Porażenie pnia nerwu kulszowego prowadzi do bardzo ciężkich następstw. Chodzenie jest bardzo utrudnione; znacznie upośledzone jest zginanie w stawie kolanowym oraz obrót na zewnątrz w stawie biodrowym, a całkowicie zniesione są wszystkie ruchy stopy. Podczas chodzenia chory wyrzuca do przodu wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę jak szczudło, przy czym opuszczona stopa chwieje się w stawach skokowych oraz suwa na podłożu.

2. TEST KERNIGA ocena podrażnienia opon mózgowych; leżenie tyłem, bierne zgięcie st biodrowych ze zgiętym kolanem, a następnie wyprost st kolanowego. Następnie pacjent proszony jest o wykonanie czynnego wyprostu tego stawu. Badamy obie kkd. Interp: jeżeli w trakcie prostowania- w obu kkd - terapeuta wyczuwa opór może on świadczyć o podrażnieniu opon mózgowych ( zapalenie opon mózgowych)lub pojawiają się bóle kręgosłupa. Jednoczesna bolesność może świadczyć o podrażnieniu korzeni nerwowych spowodowanym wypadnięciem jądra miażdżystego, procesem zapalnym lub nowotworowym kręgosłupa. Jak boli po 2 stronach boli to zapalenie, a jak po 1 to dysk się wysunął i uciska.

3. TEST KERINGA ( SZTYWNOŚC KARKU) dodatkowo; ocena podrażnienia opon mózgowych; leżenie tyłem, ręce splecione za głową, bierne ruchy zginania głowy. Interp: wystąpienie sztywności karku ( napięcie mm) może być spowodowane podrażnieniem opon mózgowych, co może objawiać się dodatnim objawem Brudźińskiego- zgięcie bioder i kolan( w odpowiedzi na zgięcie karku0. Ból zlokalizowany w odpowiednich dermatomach może świadczyć także o podrażnieniu korzeni nerwowych. przeciwwskazania do wykonania jest niestabilność odc szyjnego.

Dermatomy

Dermatom - obszar skóry, który jest zaopatrywany czuciowo przez pojedynczy nerw rdzeniowy (pojedynczy segment rdzenia kręgowego), jednak unerwienie może być doprowadzane do skóry przez dwie lub więcej gałązek skórnych. Nerwy zaopatrujące czuciowo skórę, a więc i dermatomy kończyny górnej pochodzą ze splotu ramiennego z brzusznych gałązek nerwów rdzeniowych od C5 do TH1. Segmentowy przebieg dermatomów można łatwo dostrzec na kończynie górnej trzymanej w poziomie w odwiedzeniu z kciukiem skierowanym ku górze. Układ dermatomów pochodzi z rozwoju płodowego kończyny, "pączkującej" z boku segmentarnie zbudowanego zarodka, który wydłuża się, rozciągając dermatomy na zewnątrz.

Układ dermatomów

• C5 - zaopatruje pas skóry z przodu wzdłuż całej długości kończyny górnej.

• C6 - zaopatruje boczną powierzchnię i obejmuje kciuk.

• C7 - zaopatruje pas skóry wzdłuż tylnej powierzchni kończyny i obejmuje dwa pierwsze palce.

• C8 - zaopatruje dwa ostatnie palce i tylny pas skóry całej kończyny górnej.

• T1 - zaopatruje pas skóry z przodu, lecz nie dochodzi do dłoni.

Odcinkowe unerwienie przebiega w dół wzdłuż całej długości ciała i najbardziej widoczne jest w obrębie całej klatki piersiowej i brzucha.

Znaczenie dermatomów

Znajomość przebiegu dermatomów ma duże znaczenie, dlatego że lekarz ma możliwość zbadania za pomocą igły, czy określony segment rdzenia kręgowego działa prawidłowo. Szczególnie istotne jest to u osób z podejrzeniem uszkodzenia rdzenia kręgowego. Jednak jeśli występuje zaburzenie w obrębie jednego nerwu rdzeniowego lub segmentu rdzenia kręgowego w dermatomie może nie występować zaburzenie czucia, ponieważ sąsiednie dermatomy mogą się pokrywać. Oznacza to, że nawet w przypadku uszkodzenia nerwu rdzeniowego lub segmentu skóra, którą zaopatruje on, może być unerwiana czuciowo przez sąsiednie nerwy. Istnieją jednak obszary skóry na kciuku, które nie mają "podwójnego" unerwienia i drętwieją w razie uszkodzenia nerwu rdzeniowego.

4. TEST VALSALVA dla odcinka lędźwiowego; siad, polecamy pacjentowi zwiększenie ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej ( niech zrobi kupę xD)( jak podczas parcia na stolec- zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej) Interp: ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu świadczy o zwężeniu kanału kręgowego w odc lędźwiowym kręgosłupa ( przemieszczenie jądra miażdżystego, guzy, osteofity…)Osteofity to narośla kostne, jedna z postaci zmian zwyrodnieniowych dotyczących najczęściej kręgosłupa, bocznych powierzchni kręgów; ten sam efekt po prostu KASZLNĄĆ

5. TEST VASALA DLA ODCINKA SZYJNEGO I PIERSIOWEGO siad, polecamy badanemu nabrać powietrza, a następnie wykonać próbę wydechu przy zamkniętej głośni ( zwiększenie ciśnienia śródpiersiowego) Interp: ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu ( do odpowiednich dermatomów) świadczy o podrażnieniu korzeni nerwowych przy zwężonym kanale kręgowym( przemieszczenie jądra miażdżystego, guzy, osteofity…)

6. SWALLOWING TEST (połykania) jeżeli pacjent zgłasza ból podczas połykania ( najczęściej w odc szyjnym kręgosłupa to możemy podejrzewać zmiany w przedniej części kręgosłupa( przemieszczenie jądra miażdżystego, guzy, osteofity…)

5. ZABURZENIA PRZEPŁYWU KRWI:

1. TEST ALLENA ocena drożności tętnicy promieniowej i łokciowej; terapeuta chwyta za przedramię, kciukiem i p wskazującym uciskając tętnice promieniową i łokciową i poleca badanemu kilkakrotnie zacisnąć rękę w pięść, aż do jej zblednięcia. Zwalniamy ucisk z badanej tętnicy i obserwujemy zmiany w ukrwieniu ręki( powinna się zaczerwienić do 2sek) Interp: opóźnienie w powrocie krwi do ręki świadczy o niedrożności danej tętnicy.

2. TEST ADSONA ocena drożności tętnicy podobojczykowej; terapeuta chwyta za przedramię, tak aby wyczuć tętno na tętnicy promieniowej ( najlepiej 3 palcami) oraz odwodzi, prostuje i rotuje zewnętrznie w st barkowym k testowaną( łokieć prosty). Następnie pacjent bierze głęboki wdech i skręca głowę w stronę k. badanej. Interp: osłabienie lub zanik tętna, świadczy o niedrożności tętnicy, co może być spowodowane brzuścami mm pochyłych

GŁĘBOKIE

POCHYŁE przed, środ, tyl, najmniej (jedno: skłon bocz; obu: zg kręg szyj do przodu; ustal kręg+pochyl do tył szyja=>pomoc wdech bo połacz z kręg)

lub dodatkowym żebrem szyjnym. Wg dr Edyty uciskają sternocelidomastoideus( mostkowo-obojczykowo-sutkowy) i omohyoideus( łopatkow-gnykowy)podgnykowe

POWIERZCH

MOST-OBOJ-SUT (sternocleidomastoideus) - P: G.PRZYŚROD-pow przed rękojeść most, G.BOCZ-koniec most oboj K: wyr sut k skroń + kresa kark gór (jedno+ustal k.p: zg boczne, obrót w str przeciw unosząc twarz; obu: zg bądź prost szyję zależnie od PW; pomoc wdech=unos mostka) GŁ MIĘŚ SZYI = B. MOCNY

3. TEST HOMANSA zakrzepowe zapalenie żył; leżenie tyłem terapeuta wykonuje energiczne zgięcie grzbietowe stopy oraz ucisk podudzia przy prostym i zgiętym st kolanowym. Interp: Jeżeli w obu pozycjach badany odczuwa ból w podudziu to świadczy to o zakrzepowym zapaleniu żył. Jeśli ból wystąpił tylko przy prostym st kolanowym, to może to świadczyć o podrażnieniu korzeni nerwowych.

6. ZESPOŁY UCISKOWE NERWÓW OBWODOWYCH:

1. TEST PHALENA ocena nerwu pośrodkowego ; badany utrzymuje nadgarstki w pozycji maksymalnego zgięcia. Interp: Jeżeli w czasie wykonywania testu ( do ok. 1min )dojdzie do nasilenia typowych dla pacjenta dolegliwości ( mrowienie, drętwienie, odczucie szpilek) w zakresie nerwu pośrodkowego, to może to świadczyć o ucisku tego nerwu w kanale nadgarstka ( zespół kanału nadgarstka)

Nerw pośrodkowy (łac. nervus medianus) odchodzi charakterystycznie dwoma korzeniami - przyśrodkowym z pęczka przyśrodkowego i bocznym z pęczka bocznego splotu ramiennego. Na ramieniu w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego i dole łokciowym biegnie wspólnie z tętnicą ramienną, krzyżując ją w dole łokciowym od przodu. Na przedramieniu biegnie pomiędzy warstwami mięśni zginaczy. Przechodzi przez kanał nadgarstka i dzieli się na nerwy dłoniowe wspólne palców, a następnie na nerwy dłoniowe właściwe palców.

Zakres unerwienia czuciowego skóry prawej ręki: kolor niebieski - nerw łokciowy
kolor różowy - nerw promieniowy
kolor zielony - nerw pośrodkowy

Porażenie nerwu pośrodkowego

Porażenie nerwu pośrodkowego: najłatwiej zaobserwować podczas próby zaciskania pięści, gdyż najbardziej upośledzone jest zginanie kciuka i palców II i częściowo III. Stan taki, gdy zgięte są tylko palce IV i V nazywamy ręką błogosławiącą. Po pewnym czasie do objawów dołącza się spowodowana zanikiem mięśni kłębu kciuka tzw. ręka małpia, kiedy to odwiedziony palec I i wyprostowany II znajdują się w jednej płaszczyźnie, przez co kciuk przypomina kciuk małpy.

Zespół cieśni nadgarstka (łac. syndroma isthmi canalis carpi) - stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego (łac. nervus medianus) biegnącego w kanale nadgarstka.

1. TEST TINELA ocena nerwów obwodowych; opukiwanie badanego nerwu wzdłuż przebiegu ( w miejscach ucisku). Interp: ból i/lub parastezję w obszarze zaopatrywanym przez oceniany nerw świadczą o jego uszkodzeniu spowodowanym uciskiem. Wynik testu będzie dodatni także w przypadku częściowego lub całkowitego przecięcia nerewu- obszarze tworzenia się nerwiaka.

Parestezja (paraesthesiae), inaczej czucie opaczne - przykre wrażenie, najczęściej mrowienie, drętwienie lub zmian temperatury skóry (uczucie silnego gorąca lub zimna) bądź też "przebiegnięcia prądu". Parestezje występują najczęściej w przypadku uszkodzeń nerwów obwodowych, mogą jednak być objawem uszkodzenia centralnego układu nerwowego.

Nerwiak - rzadki, zwykle niezłośliwy nowotwór obwodowego układu nerwowego, utworzony z wypustek nerwowych lub osłonki łącznotkankowej, umiejscowiony często w kanale kręgowym.

Ma postać drobnych, pojedynczych lub mnogich czerwonobrunatnych guzków. Podobnie przedstawia się utkanie nerwiaka pourazowego, który może być przyczyną bólów fantomowych lub piekących.

Nerwiaki złośliwe prowadzą do przerzutów drogą krwi i chłonki.

7. STAW KOLANOWY:

1. TEST BADAJĄCY WIĘZADŁA POBOCZNE ocena stabilności stawu kolanowego; leżenie tyłem, stabilizacja podudzia, chwyt ręką na wysokości szpary st kolanowego i nacisk w kierunku szpotawienia ( do siebie) lub koślawienia kolana ( od siebie) ( kolano proste lub zgięte 20-30◦). INTERP: ból i nadmierne rozwarcie szpary stawu pozwala wnioskować o uszkodzeniu więzadła pobocznego ( piszczelowego- podczas koślawienia lub strzałkowego- podczas szpotawienia kolana)

2. TEST SZUFLADKOWY ocena stabilności stawu kolanowego; leżenie tyłem, kolano zgięte ( S0- 90 stopni), stabilizacja podudzia( siadamy sobie na stopie!), chwyt reką za podudzie ( pp wskazujące na wysokości szpary st kolanowego) i wykonujemy ślizg podudzia wzdłuż osi dł uda w przód ( szufladka przednia) i w tył ( szufladka tylna). Interp: ból i nadmierne rozwarcie szpary stawu pozwala wnioskować o uszkodzeniu więzadeł krzyżowych przedniego- szufladka przednia lub tylnego- szufladka tylna.

3. TEST APLEYA 9 kompresyjno- dystrakcyjny) ocena łąkotek i więzadeł; leżenie przodem, kolano zgięte ( 90◦), stabilizacja uda, chwyt ręka za podudzie i wykonujemy nacisk wzdłuż osi dł podudzia i jego rotacje ( t kompresyjny=przyciskamy) lub trakcję- (odciągamy pow stawowe) z rotacją ( t dystrakcyjny) . Interp: t kompresyjny- ból w czasie rot zew świadczy o uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej, a rot wew- łąkotki bocznej. T dystrakcyjny- ból rotacja zew- uszk więz pobocznego piszczelowego, a rot wew o uszk więz pobocznego strzałkowego.

4. TEST McMURRAYA ocena łąkotek; leżenie tyłem, chwyt za podudzie i kolano. Terapeuta wykonuje zgięcie st biodrowego i kolanowego, następnie rotację zewnętrzną i lekkie odwiedzenie podudzia lub wewnętrzną a następnie prostuje kończynę. Interp: ból lub wyczuwalny trzask w czasie rot zewnętrznej jest efektem uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej, a w czasie rot wewnętrznej- łąkotki bocznej.

5. OBJAW CHEŁBOTANIA RZEPKI ocena obecności płynu w stawie; obie ręce badającego wciskają płyn pod rzepkę. Na okolicę stawu kładziemy blisko siebie pp wskazujące obu rąk i lekko naciskamy tę okolicę jednym z nich podczas gdy drugi spoczywa biernie bez ruchu. Interp: przy dodatnim objawie chełbotania za naciśnięciem wskaziciela jednej ręki, drugi palec zostaje uniesiony ku górze.

6. OBJAW BALOTOWANIA RZEPKI ( tańczenia) obecności płynu w jamie stawowej; leżenie tyłem lub stanie, obie ręce badającego wciskają płyn pod rzepkę ( obejmują ją), a wskaziciel jednej ręki naciska na rzepkę ( na jej środek), która pod wpływem nacisku uderza o kłykcie kości udowej, odskakując z powrotem ku górze po zwolnieniu ucisku. Interp: balotowanie ( tańczenie) rzepki świadczy o obecności płynu w jamie stawowej.

8. STOPA:

1. TEST STABILNOŚCI BOCZNEJ I PRZYŚRODKOWEJ STAWU SKOKOWEGO GÓRNEGO ocena stabilności stopy; leżenie tyłem, piety poza leżanką terapeuta stabilizuje podudzie, chwyta za stopę ( stęp) i wykonuje ruch max supinacji lub pronacji stopy w st skokowym górnym. Interp: ból i nadmierna ruchomość podczas supinacji może być przyczyną uszkodzenia więzadła przedniego i tylnego skokowo-strzałkowego, a podczas pronacji- więzadła trójgraniastego( w skład wchodzi: piszczelowo-skokowe, piszczelowo-piętowe i piszczelowo-łódkowate)

2. TEST SZUFLADKI ocena stabilności stopy; leżenie tyłem, piety poza leżanką, terapeuta stabilizuje podudzie chwyta za stopę ( step/piętę) i wykonuje ruch ślizg dobrzuszny ( szufladka przednia) lub dogrzbietowy ( szufladka tylna). Interp: ból i nadmierna ruchomość podczas szufladki przedniej może być przyczyną uszkodzenia więz trójgraniastego i skokowo-piszczelowego, a szufladki tylnej- więzadło pietowo-strzałkowego, skokowo-piszczelowego, trójgraniastego.

9. NADGARSTEK, RĘKA I PALCE:

1. TEST FINKELSTEINA wskazuje na obecność choroby de Quervaina; kcuk zgięty i schowany w zaciśniętej pięści, terapeuta wykonuje odłokciowe odchylenie nadgarstka. Interp: ból nad wyr rylcowatymi kości promieniowej przemawia za stanem zapalnym ścięgien mm APL( abduktor pollicis longus) i EPB ( ex tensor pollicis brevis - choroba de Quervaina)

Zespół de Quervaina (ang. de Quervain syndrome) - choroba z grupy entezopatii.

Istotą choroby jest zapalenie pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników, który zawiera ścięgna mięśnia odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka. Przyczyną zapalenia są sumujące się urazy i przeciążenia wymienionych wyżej ścięgien z powodu wykonywania zajęć sportowych i czynności zawodowych, w których powtarza się mocny chwyt, połączony z odwiedzeniem ręki.

W związku ze zmianą amplitudy kierunków działania mięśni, przy określonych ruchach ręki i kciuka, dochodzi do konfliktu ścięgien i pochewek ścięgnistych z otaczającymi tkankami. Upośledzenie poślizgu ścięgien w obrębie pochewki może być spowodowane także zmianami kostnymi w obrębie dalszej nasady kości promieniowej.

Przewlekle drażniona pochewka reaguje przekrwieniem, obrzękiem i wysiękiem, a później włóknieniem, doprowadzającym do pogrubienia ścian i trwałego zwężenia jej światła.

Na pierwsze miejsce wysuwają się bóle okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej, występujące przy ruchach kciuka, przywodzeniu ręki i mocnym uchwycie. Bóle nierzadko promieniują w kierunku kciuka oraz przedramienia i uniemożliwiają wykonywanie podstawowych czynności życiowych, sportowych i zawodowych.

Zwykle stwierdza się obrzęk, powiększający obrysy obwodowej nasady przedramienia w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Ścięgna są napięte, pochewka wyraźnie pogrubiała. Ciągłe drażnienie okostnej wyrostka rylcowatego może spowodować jego pogrubienie.

Niekiedy dochodzi do przeskakiwania ścięgien ponad wyrostkiem. Znacznie zaawansowana stenoza pochewki może doprowadzić do tzw. strzelającego ścięgna .Ból uciskowy występuje na powierzchni bocznej kości promieniowej około l cm powyżej wyrostka rylcowatego.

Pomocne w rozpoznawaniu są:

• test von Finkelsteina - kciuk chorego układa się na jego dłoni i następnie nad nim zamyka pozostałe palce w pięść. Czynna lub bierna ulnaryzacja ręki (odwrócenie w stronę kości łokciowej) wywołuje ból.

Ponieważ test ten bywa niekiedy bolesny nawet dla ręki zdrowej, Muckart zaleca jego modyfikację - przycisnąć jedynie kciuk do wskaziciela i wykonać ulnaryzacje ręki^. Czynny ruch wyprostu i odwiedzenia kciuka wobec oporu także połączony jest z bólem.

Leczenie zachowawcze przynosi pożytek jedynie w początkowym stadium choroby. Najważniejsze jest unieruchomienie w opatrunku obejmującym przedramię i sięgającym do główek II - V kości śródręcza. Kciuk winien być unieruchomiony łącznie ze stawem międzypaliczkowym (unieruchomienie powinno trwać do ustąpienia objawów zapalnych w obrębie pochewki). Miejscowo i ogólnie można stosować leki przeciwzapalne oraz kortykosteroidy, we wstrzyknięciach lub na drodze jonoforezy. Dodatkowo stosuje się fizykoterapię.

Przy braku efektów leczenia zachowawczego można wykonać operacyjne nacięcie pochewki, co prowadzi do całkowitego wyleczenia.

---