Na czym polega globalizacja ?

Najprościej jest to łączenie i przenikanie się systemów gospodarczych. Globalizacja to ogół procesów prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur a efektem tego jest tworzenie się „jednego świata”, światowego społeczeństwa, zanikanie kategorii państwa narodowego, kurczenie się przestrzeni społcznej i wzrost tempa interakcji poprzez wykorzystanie technologii informacyjnych oraz wzrost znaczenia ponad-, między- i ponadnarodowych. W wyniku politycznej globalizacji politycznej powstały organizacje międzynarodowe takie jak Bank Światowy - wpływają na gospodarkę światową. Czynniki kształtujące proces globalizacji: postęp naukowo-techniczny, konkurencja międzynarodowa, polityka ekonomiczna państwa. Wymiary globalizacji: techniczny, gospodarczy, społeczno-kulturowy, polityczny.

Wymień cechy globalizacji;

Charakterystyczne cechy globalizacji(wielkowymiarowość i wieloaspektowość globalizacji): Demokratyzacja polityczna. Liberalizacja.

Partycypacja - współuczestniczenie, współdecydowanie o niektórych rzeczach, problemach. Transfer władzy - idzie w dwóch kierunkach; w kierunku rynków i w kierunku organizacji międzynarodowych.

Bardzo szybki rozwój nowoczesnych technik i technologii - dotyczy to rozwoju technik komputerowych, telekomunikacji. Rozwój tych dziedzin umożliwił szybki kontakt ludzi z różnych krajów świata.

Transformacja do otwartej gospodarki rynkowej.

Pojawienie się nowej kategorii tzw. wchodzących rynków.

Jakie są pozytywy globalizacji ?

- integracja gospodarcza i społeczna świata

- zapewnienie swobodnego przepływu dóbr i usług

- szansa dla poszczególnych państw świata

- udzielanie pomocy finansowej krajom rozwijającym się i Trzeciego Świata przez różne instytucje do których można zaliczyć Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy

- ożywienie międzynarodowej wymiany towarowej poprzez stopniowe obniżanie ceł i znoszenie innych barier rozwoju światowego handlu poprzez działalność Światowej Organizacji Handlu (WTO)

- intensywniejsza wymiana towarowa pozwoli na zwiększenie inwestycji, rozwiąże problem bezrobocia oraz polepszy sytuację ekonomiczną, szczególnie mieszkańców ubogiego Południa

- wzrost produkcji, dobrobytu, możliwości w zakresie wprowadzania nowoczesnych rozwiązań ułatwiających kontakty między ludzkie, poprawiających org pracy, warunki w domu, miejscach służących rekreacji

- poszerzanie sfery wolności, zwłaszcza możliwości wyboru zarówno w obszarze wartości materialnych, jak i duchowych

- nieskrępowany rozwój handlu zagr i międzynar obrotów kapitałowych przynosi korzyści wszystkim krajom współuczestniczącym we współpracy

- producenci w warunkach zwiększonej konkurencji mają możliwość powiększenia zysków, ponieważ są bardziej podatni na innowacje, wprowadzanie zmian w organizacji pracy, dostosowanie produktów do potrzeb i gustów odbiorców

- konsumenci, dzięki zróżnicowanej ofercie na rynku, mogą wybierać między towarami gorszymi i lepszymi, tańszymi i droższymi.

- zanikania barier miedzy jednostkami, grupami społecznymi i narodami, co rodzi lepsze wzajemne zrozumienie, sprzyja wymianie doświadczeń, stwarza warunki dla lepszego zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami w różnych dziedzinach

- ochrona środowiska, które zostały przyjęte przez większość państw

Jakie są negatywne skutki globalizacji?

- zagrożenie dla poszczególnych państw świata

- osłabienie odporności słabszych państw na kryzysy ekonomiczne

- rodzi przede wszystkim podział na dwa światy: tzw. McŚwiat i świat Dżihadu.

- rosnące zróżnicowanie dochodów zarówno miedzy państwami najbiedniejszymi oraz najbogatszymi, jak i miedzy grupami społecznymi w ramach poszczególnych państw.

- brak osób wykształconych uniemożliwia krajom na pokonanie opóźnień w rozwoju gospodarczym

- kryzysy walutowe i finansowe

- przenoszenie produkcji towarów niewymagających wykwalifikowanej siły roboczej do krajów słabo rozwiniętych, powoduje to likwidację miejsc pracy w wybranych sektorach i znaczny potencjalny wzrost bezrobocia

- masowe migracje z krajów biednych do bogatych. Imigranci, często nielegalni, mają problemy z adaptacją w nowym środowisku, co samo w sobie rodzi wszelkiego rodzaju konflikty.

- ewentualność klęsk ekologicznych

- procesy globalizacji przyczyniają się do rozwoju zorganizowanej przestępczości w skali międzynarodowej

- możliwość wykorzystania systemów przekazywania informacji przez osoby łamiące prawo

- działalność grup terrorystycznych

Wyjaśnij istotę regionalizacji;

Dotyczy wyodrębnienia się regionów na podstawie określonych kryteriów (np. kryterium geograficzne, systemowe, integracji i wspólnego interesu regionalnego) oraz polityki regionalnej państw danego ugrupowania. Regionalizacja sprowadza się do:

- eliminowania barier utrudniających współpracę w regionie

- kreacji podstaw prawnych dla wzajemnych akcji i interakcji

- przyjmowania umów o charakterze regionalnym

- tworzenia organizacji międzynarodowych charakterze regionalnym Państwa dążą do regionalizacji przez co także do integracji regionalnej.

Jakie są przyczyny regionalizacji ?

odmienne podejście do rozszerzenia, rosnąca rola geopolityczna wschodnich sąsiadów, „sekurytyzacja” relacji ze wschodnimi sąsiadami, nowa równowaga sił pomiędzy państwami, członkowskimi i instytucjami unijnymi ukształtowana na mocy traktatu lizbońskiego, globalizacja, procesy integracyjne, współpraca między państwami, wymiana dóbr, wspólne prob

Wymień funkcje regionalizmu;

- funkcja integrująca: głównym problemem jest tutaj stopień zaspokajania potrzeb i interesów uczestników systemu regionalnego, który w rezultacie prowadzi do procesów integrujących

- funkcja porządkująca: przejawienie się tej funkcji regionalizmu jest konsekwencją rozwoju i funkcjonowania norm i struktur działania. Na obecnym etapie rozwoju funkcja porządkująca polega na regulacji, utrzymaniu równowagi, zapewnieniu tożsamości w czasie i przestrzeni oraz w ciągłości i efektywności działania

- funkcja przymuszająca: jest ona związana z funkcją porządkującą i polega na zmuszaniu państw - uczestników do określonych zachowań indywidualnych i zbiorowych. Przymusza się kontrolą, perswazją, identyfikacją, izolacją i dystrybucją. Funkcja przymuszania kłóci się z suwerennością państw. Wywołuje to konflikty i napięcia w systemach regionalnych, zwalnia dynamikę ich rozwoju i może prowadzić do ich rozpadu

- funkcja dynamizująca uczestników systemu regionalnego: polega na podejmowaniu przez nich działań adaptacyjnych wobec bodźców płynących z systemu regionalnego. Funkcja ta zapewnia, że system regionalny występuje jako uczestnik stosunków międzynarodowych

Jakie są funkcje instytucji w stosunkach międzynarodowych ?

Funkcja regulacyjna polega na stwarzaniu, określaniu i wskazywaniu ram organizacyjnych oraz normatywnych dla działań i oddziaływań międzynarodowych. Można ją także nazwać porządkującą, ponieważ instytucje tworzą podstawy ładu międzynarodowego, wpływają na kształt i charakter więzi między uczestnikami, w tym także kształt ogólnego porządku międzynarodowego i porządków w różnych dziedzinach oraz zakresach stosunków międzynarodowych.

Funkcja stabilizacyjna instytucji polega na utrwalaniu i ochronie status quo w tych dziedzinach i sferach stosunków międzynarodowych, które są zinstytucjonalizowane. Tak więc, wspomniana już zasada suwerenności nie tylko wyznacza kształt porządku międzynarodowego (wielość i równość suwerennych podmiotów, decentralizacja, brak hierarchii), ale także zabezpiecza go i umacnia. Zapewnia ochronę suwerenności wszystkim państwom, rozgranicza poszczególne suwerenności i stanowi podstawę pozostałych instytucji międzypaństwowych (np. organizacji międzyrządowych).

Funkcja legitymizacyjna polega na tym, że instytucje potwierdzają uzasadniają i usprawiedliwiają określone wartości, interesy, cele i działania . Funkcję tę można rozpatrywać w dwóch aspektach. Po pierwsze, wszelkie utrwalone wzorce legitymizują wszystko, co jest z nimi zgodne lub przynajmniej niesprzeczne. Określają one również, jakie działania mogą spotkać się z aprobatą zagranicy, a jakie z jej dezaprobatą i przeciwdziałaniem. Po drugie, funkcje legitymizacyjne pełnią także decyzje organizacji międzynarodowych. Wyrażają one zbiorowe poparcie, uznanie lub akceptację określonych wartości, norm, interesów, działań i procesów.

Wymień instytucje bezpieczeństwa;

Instytucje bezpieczeństwa narodowego:

Siły zbrojne (wojska lądowe, siły powietrzne, marynarka wojenna oraz wojska specjalne),

Formacje policyjne i zabezpieczenia: policja, żandarmeria wojskowa, straż graniczna, inspekcja transportu drogowego, straż ochrony kolei, służba więzienna, służba celna,

Służby specjalne ( ABW, AW, CBA, SKW, SWW),

Służby ochrony władzy (Biuro Ochrony Rządu, straż marszałkowska),

Straże lokalne i sektorowe (Straż Miejska, Straż Gminna, Służba Leśna, Straż łowiecka)

Wśród najbardziej znanych Instytucji/organizacji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo (w skali światowej jak i regionalnej) wyróżniamy:

ONZ jest organizacją międzynarodową o charakterze uniwersalnym. Spełnia ona wiele funkcji, wśród których nadrzędną rolę zajmuje utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa światowego oraz rozwój przyjaznych stosunków i współpracy między wszystkimi państwami członkowskimi.

NATO Początkowym celem istnienia NATO, była obrona militarna przed atakiem ZSRR.

procedur skutecznego użycia środków obrony cywilnej.

OBWE To organizacja regionalna, której celem jest zapobieganie powstawaniu konfliktów w Europie. Oprócz państw europejskich jej członkami są Stany Zjednoczone i Kanada. OBWE powstała 1 stycznia 1995 po przekształceniu Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

Cele OBWE

-Opracowanie modelu wspólnego i kompleksowego bezpieczeństwa Europy w XXI wieku

-Wczesne ostrzegania, zapobieganie konfliktom i rozwiązywanie konfliktów na swoim obszarze

-Przestrzeganie zasady kooperatywnego systemu bezpieczeństwa w Europie, opartego na demokracji

-Przestrzegania praw człowieka, praworządności, zasad gospodarki rynkowej, zapewnienie braku dominacji jednego państwa na kontynencie

-Kontynuowania procesu rozbrojenia i kontroli zbrojeń

-Rozwijanie współpracy z innymi organizacjami i regionami

WNP - regionalne ugrupowanie integracyjne utworzone na mocy układu białowieskiego z 8 grudnia 1991 roku. Zrzesza większość byłych republik Związku Radzieckiego. Zajmuje się m.in. współpracą polityczną, gospodarczą i problemami bezpieczeństwa międzynarodowego.

Celem WNP jest:

-prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw,

-stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej i wspólnego systemu komunikacyjnego,

-ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości.

Wymień rodzaje regionalizmów;

Wg M. Keatinga wyróżnia się dwa typy regionalizmu:

- odgórny - inicjowany przez centralne władze państwowe. Przykłady tego typu regionalizmu miały miejsce w Niemczech jako wyraz powstania sfederalizowanego systemu państwowego. Reformy takie zaszły również we Francji i Włoszech i były wynikiem zmian systemu zarządzania państwem w okresie bardzo zróżnicowanych zmian regionalnych,

- oddolny - inicjowany przez podmioty w kontekście różnych interesów regionalnych. W tym zakresie można wyróżnić:

- konserwatywny, oparty na konserwatywnej wizji państwa,

- burżuazyjny - ta koncepcja opiera się na dążeniach regionalistycznych elit gospodarczych w wysoko rozwiniętych obszarach państwa europejskich,

- zdepolityzowany (technokratyczny) - wizja państwa oparta na zdecentralizowanym ustroju, - progresywny - związany z polityka lewicową. Ideologiczną przesłanką tego ruchu było przekonanie o wewnętrznej kolonizacji,

- populistyczny - utożsamiany z prawicowym ekstremizmem, jego źródłem jest niezadowolenie z państwowego centralizmu, mechanizmów i fiskalizmu.

Klasycznym przykładem tego typu regionalizmu jest Liga Północna we Włoszech i Blok Flamandzki w Belgii,

- separatystyczny - najsilniejsze przykłady to Kraj Basków w Hiszpanii, czy regiony w Irlandii Północnej i Szkocji.

Podaj funkcje regionalizmu;

Funkcje regionalizmu: Integrująca- zaspokajanie interesów uczestników.

Porządkująca - utrzymywanie równowagi oraz ciągłości działania.

Ekonomiczna - poprawa efektywności gospodarowania, wolny przepływ dóbr, usług i ludzi.

Polityczna- koordynacja polityki zagranicznej.

Przymuszająca- zmusza uczestników do określonych zachowań indywidualnych i zbiorowych.

Wymień zalety OBWE;

działanie we współpracy z ONZ

rozwiązywanie konfliktów

stworzenie obszaru bezpieczeństwa

zajmuje się ustawianiem norm pomiędzy krajami(np. : jak są wojny to ma cele znalezienie porozumienia)

Wymień formy współpracy regionalnej;

Współpraca regionalna - współdziałanie państw w obrębie określonego regionu w celu zapewnienia pokoju, bezpieczeństwa stabilizacji, rozwoju gospodarczego. Jeśli kraje budują w jej ramach bardzo ścisłe więzi, można mówić o integracji regionalnej. Jej podstawą są wspólne cele i interesy, wynikające z bliskiego są­siedztwa, podobieństwa ustrojów społeczno-politycznych, zbliżonego poziomu gospodarek państw i ich komplementarności oraz innych wspólnych cech, takich jak: język, kultura, tradycje historyczne, religia. Przykłady współpracy: Rada Bałtycka, Trójkąt Weimarski, Grupa Wyszehradzka, Wspólnota Narodów.

Formy:

wspólnoty robocze; uzgodnienia instytucjonalne;

ciała transgraniczne; europejskie ugrupowania współpracy transgranicznej (EUWT); instytucje współpracy regionalnej; euroregiony.

Wymień typy regionalnych systemów bezpieczeństwa;

- wspólnota bezpieczeństwa

- hegemonistyczne przywództwo oparte na porozumieniu

- pluralistyczna wspólnota bezpieczeństwa

- koncert państw(każde państwo zwraca uwagę na inne aspekty i propozycje)

- sfera wpływów i równowagi sił

Na czym polegają misje petersberskie ?

są to akcje humanitarne, akcje ratownicze, operacje utrzymania pokoju, misje zarządzania/reagowania kryzysowego crisis management oraz operacje przywracania pokoju.

Misje, przy prowadzeniu których Unia Europejska może użyć środków cywilnych i wojskowych obejmują:

•wspólne działania rozbrojeniowe,

•misje wojskowego doradztwa i wsparcia,

•misje zapobiegania konfliktom i utrzymanie pokoju,

•misje zbrojne, służące zarządzaniu kryzysowemu, w tym misje przywracania pokoju i operacje stabilizacji sytuacji po zakończeniu konfliktów.

Wszystkie te misje mogą przyczyniać się do walki z terroryzmem, w tym poprzez wspieranie państw trzecich w zwalczaniu terroryzmu na ich terytorium. Misje petersberskie nie mogą być prowadzone bez zgody mandatu Rady Europejskiej. Za udział w misjach petersberskich płacą państwa członkowskie.

Podaj założenia europejskiej strategii bezpieczeństwa;

Dokument za trzy podstawowe cele UE uznaje: wniesienie wkładu w stabilizację i dobre rządzenie w najbliższym sąsiedztwie Unii, tworzenie porządku międzynarodowego opartego na efektywnym multilateralizmie, przeciwdziałanie zagrożeniom - zarówno nowym jak i tradycyjnym. W ESB podkreśla się, że UE ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo międzynarodowe i powinna odgrywać ważną rolę w jego zapewnieniu. Definiując zagrożenia, jakim Unia musi się przeciwstawić, wymienia się konflikty regionalne, terroryzm, proliferację broni masowego rażenia oraz możliwość jej użycia przeciw terytorium UE, upadające państwa i wybuchające w nich oraz w ich sąsiedztwie konflikty, a także przestępczość zorganizowaną.

Na czym polegała Inicjatywa Europejska ?

Central European Initiative (CEI) jest forum współpracy regionalnej w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Europie , licząc 18 państw członkowskich.

Celem organizacji było:

- rozwiązywanie bieżących problemów związanych z integracją europejską

- wspieranie i przyśpieszanie procesu transformacji gospodarczej w niektórych państwach członkowskich

- umacnianie spójności Europy, jej politycznej, gospodarczej i społecznej stabilności oraz bezpieczeństwa.

- umacnianie potencjału krajów członkowskich poza Unią Europejską,

- wypracowano system konsultacji z organizacjami europejskimi i z ONZ.

Działalność obejmuje m.in.: konsultacje polityczne, wspieranie instytucji demokratycznych i przestrzegania praw człowieka, współpracę transgraniczną, realizację różnych zadań gospodarczych i społecznych.

Obszary współpracy: Klimatu, Środowiska i Energii Odnawialnej, w tym Turystyka Rozwoju Przedsiębiorczości, Rozwoju Zasobów Ludzkich, społeczeństwa informacyjnego i mediów, współpracy międzykulturowej, w tym mniejszości, transportu multimodalnego, Nauki i Technologii, zrównoważonego rolnictwa, międzyreg i transgranicznej współpracy.

Jakie są cele WPZiB ?

- ochrona wspólnych wartości, najważniejszych interesów, niezawisłości i integralności Unii Europejskiej, na podstawie zasada Karty NZ,

- umacnianie bezpieczeństwa Unii,

- utrzymanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego także na podstawie zasad Karty NZ oraz zasad Aktu Końcowego KBWE i celów Karty Paryskiej (chodzi tu również o zasady dotyczące granic zewnętrznych),

- popieranie współpracy międzynarodowej,

- rozwijanie i umacnianie demokracji i państwa prawa oraz poszanowanie praw człowieka i najważniejszych wolności

Wymień problemy regionu Bliskiego Wschodu;

Ze względu na duże zasoby surowcowe, zwłaszcza zaś ropy naftowej, obszar powyższy znajduje się w centrum krzyżowania się wielu interesów regionalnych i globalnych, np. agresja Iraku na Kuwejt w 1990 roku.

Kluczowe znaczenie dla całego regionu ma niekończący się, raz przybierający a raz słabnący, jednak w dalszym ciągu aktualny, zaciekły antagonizm arabsko - izraelski. Podstawą konfliktu jest zaciekły spór o terytorium, który jest praktycznie nie możliwy do rozwiązania, ze względu na odmienne wyznania walczących.

Bardzo istotnym czynnikiem kolejnych problemów, z którym daleki wschód od lat się boryka jest problem kurdyjski - a więc nie posiadanie własnego państwa przez ponad 20 mln Kurdów, zamieszkałych w Turcji, Iranie, Iraku i Syrii. Kurdowie walczą o prawo do utworzenia własnego państwa od 1924 roku.

Największym i najbardziej kryzysogennym problemem stanie się niedobór wody. Przy tak dynamicznie wzrastającej liczbie ludności oraz ciągłemu rozwoju gospodarczemu, niedobór wody staje się coraz większym problemem dla tego regionu. Stałe obniżanie się lustra wody wspierane ciągłymi problemami o podłożu etnicznym, religijnym i politycznym w tym rejonie, może być wystarczającym powodem do wybuchu kolejnej wojny.

Wymień główne cele WNP;

Wspólnota Niepodległych Państw to zinstytucjonalizowana forma współpracy byłych republik radzieckich. Z założenia porozumienie to miało zapobiec dezintegracji gospodarczej, postępującej na początku lat dziewięćdziesiątych wraz z rozpadem ZSRR. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich wyraźnie przegrywał pod względem gospodarczym i militarnym w wyścigu z USA. Poszczególne republiki związkowe zaczęły ogłaszać niepodległość. 21 grudnia 1991 roku Ukraina, Rosja i Białoruś powołały WNP.

Obecnie pełnoprawnymi członkami WNP jest siedem państw postradzieckich: Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Rosja, Tadżykistan i Uzbekistan. Inne państwa sa obserwatorami lub państwami stowarzyszonymi.

Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw (ze wspólnej polityki wyłączone są kwestie obronne, uregulowane odrębnym traktatem taszkenckim z maja 1992 roku), stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości.

Kwestie te reguluje deklaracja ałmacka oraz statut z 1993 roku.

Jednym z celów działalności WNP jest współpraca na rzecz zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa oraz realizacji projektów rozbrojeniowych oraz pokojowe rozwiązywanie sporów i konfliktów między członkami Wspólnoty.

Wymień źródła zagrożeń bezpieczeństwa w Afryce;

Afryka stoi wobec wielu problemów i wyzwań społecznych, ekonomicznych, ekologicznych i politycznych, takich jak: walka z epidemiami (malaria, AIDS), susze, konflikty etniczne, religijne i kulturowe, konfrontacja z niedemokratycznym reżimami, mediacje w toczących się konfliktach wewnętrznych, niedokończona dekolonizacja Sahary Zachodniej, konieczność poprawy warunków życia milionów ludzi, walka z głodem, analfabetyzmem, zorganizowana przestępczością (piractwo). W zglobalizowanym świecie pojawiają się nowe zagrożenia: błyskawiczne rozprzestrzenianie się chorób, migracje, niestabilność rozlewająca się poza granice jednego państwa, według niektórych także korupcja i terroryzm.

Afryka jest w pułapce i jeśli jednocześnie nie zainwestuje się w wiele rzeczy, nie wydostanie się z niej. Np. rolnicy nie będą wprowadzać nowych technologii, bo drogi są tak złe, że nie ma jak dostarczyć produktów na rynek. W Ugandzie koszty transportu są tak wysokie, że dla przemysłu tekstylnego oznaczają równowartość 80-proc. podatku. Handlowcy nie zainwestują w hurtownie, bo nie ma czym handlować; nie ma wystarczającej liczby wykształconych ludzi itd. Trzeba zainwestować w wiele dziedzin jednocześnie. Wszystkie kraje afrykańskie tworzą teraz strategie zmniejszenia obszaru biedy i to działa w państwach mających skuteczne rządy. W innych trzeba znaleźć alternatywne sposoby.

Na czym polega mocarstwowość ?

Mocarstwowością nazywamy zdolność państwa do ustanawiania i egzekwowania własnej woli, tzn. - własnych praw nie tylko w swoich granicach - bo to jest zwyczajna suwerenność - ale również poza swoimi granicami. To jest polityczny aspekt mocarstwowości, ale nie wyczerpuje on całości zagadnienia. Bo mocarstwowość państwa może zaznaczyć się również w aspekcie gospodarczym, militarnym, a także - w aspekcie kulturowym. W aspekcie gospodarczym mamy do czynienia z mocarstwowością w sytuacji, gdy gospodarka jakiegoś państwa determinuje kształt i funkcjonowanie gospodarek innych państw, regionu, albo nawet - całego świata. W tym znaczeniu mocarstwowość można przypisać Stanom Zjednoczonym, Japonii, Chinom, a także - Niemcom czy Wlk. Brytanii.

mocarstwowość -( pojęcie ogólne)cecha państw wynikająca z ich potęgi gospodarczej i militarnej, stanowiąca przesłankę do prowadzenie interesów polityczno-gospodarczych w skali światowej i możliwości rozstrzygania najważniejszych problemów globalnych. Współcześnie m. utożsamiana jest z możliwością zabezpieczenia pokoju światowego lub prowadzenia wojny globalnej. Techniczno -organizacyjne możliwości w tym względzie spełniają dzisiaj praktycznie jedynie Stany Zjednoczone. W przeszłości m. wynikała w dużej mierze z posiadania → kolonii. Pozostałością m. dawnych imperiów kolonialnych są liczne powiązania społeczno -ekonomiczne dawnych kolonii z metropolią (→ neokolonializm), czy też budynki o architekturze neokolonialnej w stolicach imperiów

Wymień priorytety polityki bezpieczeństwa RP;

•zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach życia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa;

•stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, decydujących o możliwościach działania narodu i państwa;

•zapewnienie możliwości korzystania przez obywateli z konstytucyjnych wolności, praw człowieka i obywatela oraz stworzenie bezpiecznych warunków do godziwego życia i rozwoju obywateli;

•zapewnienie bezpieczeństwa prawnego obywateli RP, ochrony i opieki nad obywatelami polskimi przebywającymi poza granicami kraju;

•promocja polskiej gospodarki i wspieranie polskich przedsiębiorców oraz budowa prestiżu Polski w otoczeniu międzynarodowym;

•ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego (bogactw naturalnych, majątku indywidualnego obywateli i zbiorowego majątku narodowego) oraz zapewnienie możliwości jego bezpiecznego rozwijania we wszystkich sferach aktywności narodowej, w tym zwłaszcza ekonomicznej, społecznej i intelektualnej;

•ochronę środowiska naturalnego i ochronę przed skutkami klęsk żywiołowych, a także katastrof spowodowanych poprzez działalność człowieka;

•zapewnienie szerokiego dostępu do informacji, podniesienie poziomu edukacji narodowej oraz stworzenie silnego zaplecza naukowo-badawczego, połączonego z potencjałem wytwórczym, poprawiającym konkurencyjność gospodarki;

•zapewnienie możliwości kształtowania stosunków międzynarodowych, realizacji zobowiązań sojuszniczych,

•podniesienie poziomu edukacji narodowej, tworzenie zaplecza naukowo -technicznego, wspieranie ośrodków badawczych, zapewnienie dostępu do informacji,

•poprawa konkurencyjności gospodarki,

•ochronę materialnego i duchowego dziedzictwa narodu oraz zapewnienie możliwości jego bezpiecznego rozwijania się we wszystkich sferach aktywności narodowej, w tym ekonomicznej, społecznej i intelektualnej.

Scharakteryzuj obecne uwarunkowania bezpieczeństwa RP;

•Na bezpieczeństwo Polski oddziałują przede wszystkim procesy i zjawiska w jej otoczeniu - w regionie, w Europie i w ramach wspólnoty euroatlantyckiej. Znaczący wpływ na bezpieczeństwo ma dynamika stosunków w Sojuszu Północnoatlantyckim i Unii Europejskiej. Członkostwo Polski w UE stwarza warunki sprzyjające jej rozwojowi gospodarczemu i postępowi cywilizacyjnemu, jednocześnie przyczyniając się do zwiększenia bezpieczeństwa kraju.

•W wymiarze globalnym kluczowa role odgrywają Stany Zjednoczone, które są gwarantem bezpieczeństwa międzynarodowego. Federacja Rosyjska, wykorzystując koniunkturę na surowce energetyczne, intensywnie zabiega o umocnienie swojej pozycji w wymiarze ponadregionalnym. Rosyjskim dążeniom do zacieśnienia kontaktów z wybranymi państwami zachodnimi towarzyszy wprowadzanie selektywnych ograniczeń i dyskryminowanie niektórych członków NATO i UE.

•Niekorzystnym zjawiskiem jest pogarszanie się bezpieczeństwa na Bliskimi Środkowym Wschodzie zagrożeń aktami terrorystycznymi, destabilizacji Iraku i Afganistanu oraz nuklearnych ambicji Iranu. Fundamentalizm islamski oddziałuje również negatywnie na sytuacje w państwach Azji i Afryki, a także w niektórych państwach europejskich.

•Wzrasta znaczenie ekonomicznego wymiaru bezpieczeństwa, zwłaszcza bezpieczeństwa energetycznego. Do zwiększenia zagrożeń w tej dziedzinie przyczynia się wykorzystywanie przez niektóre państwa zasobów surowców energetycznych jako instrumentów nacisku politycznego oraz narastanie rywalizacji o pozyskanie nośników energii. Jednocześnie rośnie przekonanie o potrzebie międzynarodowego współdziałania dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, poszukiwania alternatywnych źródeł energii i powstrzymania niekorzystnych zmian klimatu ziemi.

•Siły militarne wielu państw w coraz większym stopniu biorą udział w zwalczaniu zagrożeń o charakterze asymetrycznym, w misjach pokojowych oraz operacjach stabilizacyjnych.. Kontynent afrykański jest wyniszczany przez lokalne wojny i konflikty a także epidemie HIV/AIDS, co powoduje masowe migracje do krajów rozwiniętych. Wzrasta groźba katastrof ekologicznych, maleje dostępność wody pitnej.

•Dystans rozwojowy miedzy poszczególnymi regionami świata ulega powiększeniu, co przyczynia się do wzrostu napiec w stosunkach międzynarodowych. Tym niekorzystnym tendencjom towarzyszy narastanie poczucia współodpowiedzialności za losy świata oraz przekonanie, że walka z zagrożeniami wyzwaniami wymaga wspólnych działań

Omów opcje bezpieczeństwa RP w okresie transformacji;

Pierwszy dokument nt. obronności państwa w wolnej Polsce:

Pierwszym dokumentem dotyczącym obronności była „Doktryna obronna Rzeczypospolitej Polskiej” przyjęta uchwałą Komitetu Obrony Kraju z dnia 21 lutego 1990 roku. Była pierwszym w powojennej historii Polski jawnym dokumentem który określał i deklarował publicznie, wobec narodu, sojuszników i wspólnoty międzynarodowej, podstawowe elementy narodowej strategii obronności Rzeczypospolitej Polskiej, wytyczającym główne kierunki polityki obronnej państwa, odpowiedzialne organy państwowe, podmioty gospodarcze, organizacje społeczne i zawodowe oraz każdego obywatela.

Dostosowanie systemu obrony państwa do standardów NATO:

Od 1994 r., rozpoczęto proces dostosowania systemu obrony państwa i sił zbrojnych do standardów NATO. Dokonano głębokich zmian w strukturze sił zbrojnych oraz w systemach kierowania i dowodzenia.

- Wyodrębnienie Wojsk Lądowych jako trzeciego rodzaju Sił Zbrojnych (oprócz Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej oraz Marynarki Wojennej) i powołanie ich dowództwa. Dowódcom poszczególnych rodzajów sił zbrojnych powierzono odpowiedzialność za szkolenie, infrastrukturę, logistykę.

- Rozpoczęcie przebudowy infrastruktury obronnej kraju - Uruchomienie rządowych programów modernizacji technicznej sił zbrojnych.

Zakończono proces tworzenia zasadniczych regulacji prawnych w zakresie obronności państwa.

Konstytucja Rzeczypospolitej a Siły Zbrojne:

Podstawowe znaczenie w zapewnieniu demokratycznej kontroli nad Siłami Zbrojnymi ma Konstytucja RP, która została przyjęta w referendum w czerwcu 1997 r. i podpisana przez Prezydenta. Mówi ona o tym, że:

"Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i nienaruszalności granic" (art. 26 ust. 1), a także "zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli" (art. 26 ust. 2)

Konstytucja szczególną rolę w dziedzinie bezpieczeństwa państwa przypisuje Prezydentowi Rzeczypospolitej, Prezydent "stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium" (art. 126. ust.

2).Prawny oraz Wojskowe Służby Informacyjne (które obecnie zostały zastąpione przez wywiad i kontrwywiad).

Proces rozwoju sił zbrojnych RP w związku z integracją z NATO:

W związku z podjęciem przez Polskę procesu integracji systemu obronnego z system NATO, rozpoczęto pracę nad procesem rozwoju Sił Zbrojnych RP. Proces ten miał zaowocować przystąpieniem Polski do Paktu Północnoatlantyckiego. Program ten zakładał osiągnięcie modelu Sił Zbrojnych, który będzie odpowiadał prognozowanym warunkom i potrzebom bezpieczeństwa militarnego Polski w przeciągu piętnastu lat.

Przeobrażenia Systemu Obronnego RP po odzyskaniu niepodległości w 1989 roku, pokazują jak trudna była to sztuka. Praktyki strategicznej musieliśmy uczyć się od początku, gdyż w Układzie Warszawskim cała strategia obrony realizowana była przez kierownictwo radzieckie. Nowa sytuacja polityczna wymagała więc od nas szybkich działań w budowaniu strategii obronnej. Lata dziewięćdziesiąte minionego wieku były dla nas ciężkim okresem przejściowym. Przeszliśmy drogę od członkostwa w socjalistycznym systemie państw bloku wschodniego do członkostwa w zachodnich, demokratycznych strukturach bezpieczeństwa. Udało nam się przejść ten proces pomyślnie i wstąpić docelowo w struktury Paktu Północno Atlantyckiego

Omów udział Polski w operacjach pod auspicjami NATO;

Obecnie Polska bierze udział w misjach pokojowych NATO w kilku krajach. Najgłośniejsze to te w Afganistanie, Kosowie, Iraku. Można powiedzieć tyle że Polska aktywnie przyczynia się do poprawienia sytuacji politycznej na świecie, jest za utrzymaniem ładu i pokoju, sprzeciwia się mordom i nieuczciwym rządom.

We wszystkich operacjach Polski wkład to głównie żołnierze, (nie sprzęt), dzięki misjom nasi mundurowi zdobywają doświadczenie w walce, uczą się współpracy z innymi krajami sojuszniczymi. Bezpośrednio po działaniach operacyjnych prowadzi się misje stabilizacyjne. Polscy żołnierze aktywnie uczestniczą w szkoleniu policji i wojsk, w państwach które dopiero co podniosły się po kryzysie.

W 1996 roku polscy żołnierze wzięli udział w Siłach Zaprowadzania Pokoju (IFOR), a następnie Siłach Stabilizujących (SFOR) w Bośni i Hercegowinie. W 1999 uczestniczyli w misji humanitarnej na terenie Albanii w ramach Wielonarodowych Sił NATO (AFOR). Kontyngent tworzyło 140 żołnierzy z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa oraz personel w dowództwie misji. Jego podstawowym zadaniem była ochrona kwatery głównej Sił NATO w Albanii oraz ochrona konwojów z pomocą humanitarną.

Aktualnie polscy żołnierze uczestniczą w następujących operacjach pokojowych NATO od 10 lipca 2000 roku w Siłach NATO (KFOR) w Kosowie uczestniczy od 1 stycznia 2004 r. 9 żołnierzy WP bierze udział w operacji Międzynarodowych Sił Wspierania Bezpieczeństwa - ISAF. Podstawowymi zadaniami sił ISAF są udział w utrzymaniu bezpieczeństwa w Kabulu i jego okolicach, zapewnienie działania oraz bezpieczeństwa międzynarodowego lotniska w Kabulu, wsparcie ONZ w zakresie rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji oraz niesienie pomocy w przypadkach klęsk żywiołowych.

Strategiczne cele obronności RP;

Celem strategicznym rzeczpospolitej Polskiej w dziedzinie obronności jest zapewnienie bezpiecznych i korzystnych warunków realizacji interesów narodowych przez ich obronę i eliminacje przed wewnętrznymi i zewnętrznymi zagrożeniami, redukowanie ryzyka oraz odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań i umiejętne wykorzystywanie pojawiających się szans.

Główne cele: zachowanie niepodległości i suwerenności państwa, jego integralności terytorialnej i nienaruszalności granic; zapewnienia bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności, a także umacniania demokratycznego porządku politycznego.

Wyzwania dla polityki bezpieczeństwa RP w czasie pokoju;

Zewnętrzne: bezpieczeństwo Polski w znacznej mierze zależy od zdolności państwa do stawienia czoła wyzwaniom, które wykraczają poza tradycyjnie rozumiane zagrożenia bezpieczeństwa. Wyzwania te są konsekwencja sprzężonych ze sobą procesów politycznych, ekonomiczno - społecznych, demograficznych i ekologicznych o zasięgu często wykraczającym daleko poza granice kraju

Wewnętrzne: konieczność dokończenia transformacji polskiego systemu prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa własności i wynikających z tego konsekwencji. poprawa stanu infrastruktury, w szczególności stworzenie nowoczesnej sieci transportowej, telekomunikacyjnej i sieci służącej do przesyłania i magazynowania nośników energii.

Niewątpliwie aktualnie największymi wyzwaniami są polityka energetyczna - zaopatrzenie w gaz i ropę, ważne są dofinansowania z UE na inwestycje realizowane w kraju. Następnie organizacja turnieju UEFA EURO 2012.

Kryteria członkowstwa w NATO i ich wpływ na bezpieczeństwo europejskie;

Polska jako kraj średnio rozwinięty wie, że do stabilnego wzrostu potrzebne są sojusze. Zatem pragnie uczestniczyć w każdym sojuszu czy organizacji, która jest w stanie obronić jej interesy. Kierunek ku zachodowi, przejawiał się w Polsce już wcześniej w historii. Istotne jest, żeby zwrócić uwagę na to, że w dzisiejszych czasach to sojusze świadczą o pozycji na arenie międzynarodowej. „W grupie siła” mówi ludowe powiedzenie, co jest faktycznie prawdą. NATO jako forma uzupełniająca do ONZ, daje Polsce swego rodzaju gwarant bezpieczeństwa, jednak zobowiązuje ją do udziału w misjach pokojowych, które mają na celu zaprowadzić pokój i ustabilizować sytuację. Nasz ponad już 10 letni staż jako pełnoprawnego członka struktur NATO, każą postrzegać nasze narodowe interesy w tej organizacji poprzez ścisły związek polityki, obronności i spraw gospodarczych. W momencie przyłączenia się Polski do Sojuszu, stał się on jednym z podstawowych instrumentów służących zapewnieniu bezpieczeństwa i obronności państwa. Pełnoprawny status sojuszniczy określa w znacznym stopniu działania naszego kraju również w ramach innych organizacji międzynarodowych. Samo uczestnictwo w NATO sprawia także, iż nasze wysiłki na rzecz obrony narodowej i bezpieczeństwa przynoszą (w układzie pożytków i kosztów) efekty lepsze aniżeli przedsięwzięcia podejmowane wyłącznie własnymi siłami. W sumie więc członkostwo NATO umacnia bezpieczeństwo państwa, jego pozycję zewnętrzną, wzmacnia jego prestiż co ma wpływ na poszerzenie swobody działania w polityce międzynarodowej. Jako kraj bezpieczny i stabilny, chroniony wiarygodnym systemem sojuszniczym Polska staje się również atrakcyjniejszym krajem partnerskim oferującym dobre i bezpieczne warunki gospodarcze dla potencjalnych inwestorów. Nasz ponad już 10 letni staż jako pełnoprawnego członka struktur NATO, każą postrzegać nasze narodowe interesy w tej organizacji poprzez ścisły związek polityki, obronności i spraw gospodarczych. W momencie przyłączenia się Polski do Sojuszu, stał się on jednym z podstawowych instrumentów służących zapewnieniu bezpieczeństwa i obronności państwa. Pełnoprawny status sojuszniczy określa w znacznym stopniu działania naszego kraju również w ramach innych organizacji międzynarodowych. Samo uczestnictwo w NATO sprawia także, iż nasze wysiłki na rzecz obrony narodowej i bezpieczeństwa przynoszą (w układzie pożytków i kosztów) efekty lepsze aniżeli przedsięwzięcia podejmowane wyłącznie własnymi siłami. W sumie więc członkostwo NATO umacnia bezpieczeństwo państwa, jego pozycję zewnętrzną, wzmacnia jego prestiż co ma wpływ na poszerzenie swobody działania w polityce międzynarodowej. Jako kraj bezpieczny i stabilny, chroniony wiarygodnym systemem sojuszniczym Polska staje się również atrakcyjniejszym krajem partnerskim oferującym dobre i bezpieczne warunki gospodarcze dla potencjalnych inwestorów. Nasz ponad już 10 letni staż jako pełnoprawnego członka struktur NATO, każą postrzegać nasze narodowe interesy w tej organizacji poprzez ścisły związek polityki, obronności i spraw gospodarczych. W momencie przyłączenia się Polski do Sojuszu, stał się on jednym z podstawowych instrumentów służących zapewnieniu bezpieczeństwa i obronności państwa. Pełnoprawny status sojuszniczy określa w znacznym stopniu działania naszego kraju również w ramach innych organizacji międzynarodowych. Samo uczestnictwo w NATO sprawia także, iż nasze wysiłki na rzecz obrony narodowej i bezpieczeństwa przynoszą (w układzie pożytków i kosztów) efekty lepsze aniżeli przedsięwzięcia podejmowane wyłącznie własnymi siłami. W sumie więc członkostwo NATO umacnia bezpieczeństwo państwa, jego pozycję zewnętrzną, wzmacnia jego prestiż co ma wpływ na poszerzenie swobody działania w polityce międzynarodowej. Jako kraj bezpieczny i stabilny, chroniony wiarygodnym systemem sojuszniczym Polska staje się również atrakcyjniejszym krajem partnerskim oferującym dobre i bezpieczne warunki gospodarcze dla potencjalnych inwestorów.

Nasz ponad już 10 letni staż jako pełnoprawnego członka struktur NATO, każą postrzegać nasze narodowe interesy w tej organizacji poprzez ścisły związek polityki, obronności i spraw gospodarczych. W momencie przyłączenia się Polski do Sojuszu, stał się on jednym z podstawowych instrumentów służących zapewnieniu bezpieczeństwa i obronności państwa. Pełnoprawny status sojuszniczy określa w znacznym stopniu działania naszego kraju również w ramach innych organizacji międzynarodowych. Samo uczestnictwo w NATO sprawia także, iż nasze wysiłki na rzecz obrony narodowej i bezpieczeństwa przynoszą (w układzie pożytków i kosztów) efekty lepsze aniżeli przedsięwzięcia podejmowane wyłącznie własnymi siłami. W sumie więc członkostwo NATO umacnia bezpieczeństwo państwa, jego pozycję zewnętrzną, wzmacnia jego prestiż co ma wpływ na poszerzenie swobody działania w polityce międzynarodowej. Jako kraj bezpieczny i stabilny, chroniony wiarygodnym systemem sojuszniczym Polska staje się również atrakcyjniejszym krajem partnerskim oferującym dobre i bezpieczne warunki gospodarcze dla potencjalnych inwestorów.

Nasz ponad już 10 letni staż jako pełnoprawnego członka struktur NATO, każą postrzegać nasze narodowe interesy w tej organizacji poprzez ścisły związek polityki, obronności i spraw gospodarczych. W momencie przyłączenia się Polski do Sojuszu, stał się on jednym z podstawowych instrumentów służących zapewnieniu bezpieczeństwa i obronności państwa. Pełnoprawny status sojuszniczy określa w znacznym stopniu działania naszego kraju również w ramach innych organizacji międzynarodowych. Samo uczestnictwo w NATO sprawia także, iż nasze wysiłki na rzecz obrony narodowej i bezpieczeństwa przynoszą (w układzie pożytków i kosztów) efekty lepsze aniżeli przedsięwzięcia podejmowane wyłącznie własnymi siłami. W sumie więc członkostwo NATO umacnia bezpieczeństwo państwa, jego pozycję zewnętrzną, wzmacnia jego prestiż co ma wpływ na poszerzenie swobody działania w polityce międzynarodowej. Jako kraj bezpieczny i stabilny, chroniony wiarygodnym systemem sojuszniczym Polska staje się również atrakcyjniejszym krajem partnerskim oferującym dobre i bezpieczne warunki gospodarcze dla potencjalnych inwestorów.

Kryteria członkostwa w NATO i ich wpływ na bezpieczeństwo europejskie.

Członkostwo w NATO jest otwarte dla każdego państwa europejskiego, które musi wypełnić następujące warunki:

- zostanie zaproszone przez inne państwo NATO;

- pozostałe państwa Paktu zaakceptują kandydaturę;

- zgadza się z postanowienia Paktu Północnoatlantyckiego;

- w sytuacji zagrożenia jest w stanie wypełnić obowiązki wynikające z członkostwa w NATO.

Etapy procesu przyjmowania nowego państwa:

Rozmowy akcesyjne- ekspertami NATO a przedstawicelami zaintersowanych pańśtw. Celem jest oficjalne potwierdzenie chęci wstąpienia w struktury oraz obietnica spełnienia politycznych, ekonomicznych oraz militarnych warunków niezbędny przyłączenia.

Kraje aspirujące przesyłają potwierdzenia przeprowadzenie reform politycznych, ekonomicznych oraz militarnych koniecznych dla przystąpienia do Sojuszu. Nas podpisanie protokołów akcesyjnych przez państwa należące do NATO. Ratyf protokołów akcesyjnych przez rządy państw należących do NATO. Wpływ tego procesu na bezpieczeństwo jest widoczny, gdyż proces akcesyjny trwa kilka lat ( w przypadku Polski było to 9 lat 1990-1999). W tym czasie państwo jest zobligowane do pozostawania w pokojowych stosunkach, implementacji określonych przepisów, przygotowywania armii i jej modernizacji dla standardów przyjętych w NATO. Takie działania zwiększają nakłady na zbrojenia, dając do zrozumienia potencjalnemu agresorowi, że ewentualny atak jest mało opłacalny i może skończyć się odpowiedzią całego sojuszu(w myśl art. 5 traktatu waszyngtońskiego. Państwa skupione w ramach NATO są zobowiązane do udzielenia pomocy i wsparcia w sytuacjach zagrożenia militarnego, co oznacza, że ewentualny zamach na jedno z państw członkowskich jest rozumiany jako atak na każde z państw NATO.

Cena zgody Rosji na rozszerzenie NATO;

NATO zdecydowane było dokonać rozszerzenia i jako wstęp do tego zainicjowało program Partnerstwo dla Pokoju, do którego zaproszone zostały wszystkie chętne państwa, zarówno te, które chciały do NATO wstąpić jak najszybciej jak i te, które w ogóle tego nie planowały. Do Partnerstwa dla Pokoju przystąpiły niemal wszystkie państwa Europy Środkowo-Wschodniej oraz Rosja. Następnie te państwa, które chciały dołączyć do sojuszu realizowały indywidualne programy w ramach tego porozumienia.

Pomimo uczestnictwa w Partnerstwie dla Pokoju Rosja zdecydowanie sprzeciwiała się rozszerzeniu NATO na kraje, które wcześniej należały do Układu Warszawskiego. W połowie lat dziewięćdziesiątych nie było jeszcze przesądzone, jakie kraje jako pierwsze przystąpią do Sojuszu. Poszczególni starzy członkowie mieli na ten temat różne zdania - pewne było przyjęcie jedynie Polski, Czech i Węgier jako państw, które przyszły największą modernizację. Dodatkowo zastanawiano się nad rozszerzeniem o Ukrainę, republiki bałtyckie, Rumunię i Bułgarię. Niemcy opowiadali się za przyjęciem w pierwszym terminie trzech republik nadbałtyckich, podczas gdy Francja i Włochy opowiadały się za państwami z południa Europy. Ponieważ państwa nie mogły ze sobą dojść do porozumienia zdecydowano, że w pierwszej turze do sojuszu przystąpią tylko Polska, Czechy i Węgry, a pozostałe państwa dostaną zapewnienie, że będą mogły przystąpić do sojuszu w późniejszym terminie.

Rosja czuła się szczególnie zagrożona przystąpieniem do NATO państw, które niegdyś należały do ZSSR. W obecnych dyskusjach dotyczy to przede wszystkim państw bałtyckich, a w przyszłości być może Ukrainy i Gruzji. Sojusz prowadził politykę, w której argumentował, że trwałe umocowanie państw bałtyckich w UE i w NATO zapewnia również Rosji trwałą stabilność na jej zachodniej granicy. Powtarzano, że NATO nie ma na celu „ekspansji” i że jego otwarcie jest jedynie spełnieniem życzeń kandydatów do przystąpienia. Jeżeli kandydaci spełniają kryteria ustalone przez Sojusz, NATO nie może ich nie wpuścić. Powtarzano też, że żadne państwo trzecie, w tym Rosja, nie ma prawa weta w sprawie przyjęcia nowych państw.

Ponieważ zaproszenie nowych państw do NATO miało miejsce niedługo po zamachach 11 września, w momencie, kiedy USA rozpoczynały już swoją globalną wojnę z terroryzmem, prezydent Putin udzielił im pełnego poparcia, ponieważ współpracując z USA w sprawie terroryzmu mógł on kampanię antyterrorystyczną wykorzystać do swoich celów w Czeczenii. Zwalczanie ruchu niepodległościowego motywował tym, że tak naprawdę bojownicy o niepodległość są islamskimi terrorystami. Nie chcąc psuć przynoszącej obu stronom korzyści, współpracy, pomimo faktu wchodzenia NATO na teren byłego ZSRR, prezydent Putin nie oponował przeciwko temu zbyt głośno. Po pierwsze miał do zrealizowania ważniejsze cele w swoim kraju, a po drugie i tak nie miał wystarczającej siły, aby zapobiec rozszerzeniu. Traktat został podpisany w 1990 roku i zmodyfikowany w 1999 roku, by uwzględnić zmiany, jakie zaszły po rozpadzie ZSRR w 1991 roku. Rosja ratyfikowała w 2004 roku zmodyfikowaną wersję, natomiast USA i inne państwa NATO wstrzymały się z tym, żądając, by najpierw Moskwa wycofała wojska z byłych republik radzieckich - Mołdawii i Gruzji. Swój obecny krok Moskwa tłumaczy rozszerzeniem NATO do granic Rosji, zakładaniem baz amerykańskich w Bułgarii i Rumunii, a także nieratyfikowaniem zmodyfikowanego CFE przez zachodnich partnerów.

W listopadzie 2008 roku pojawiła się informacja, że Stany Zjednoczone chciałyby przyjąć Ukrainę i Gruzję do NATO z pominięciem programu MAP, ale spotkało się to z silnym oporem ze strony wielu europejskich członków NATO i pomysł upadł.Pomimo, że obietnica przyjęcie obu tych państw pozostaje aktualna, nie wydaje się możliwe choćby przybliżone podanie terminu, w jakim to rozszerzenie nastąpi.

Polska wobec Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony;

Stanowisko Rzeczpospolitej Polskiej Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej staliśmy się „współkonstruktorami" Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. W okresie kandydowania do Unii Europejskiej władze Rzeczpospolitej Polskiej pozytywnie wypowiadały się na temat rozwoju europejskich sił antykryzysowych. W Strategii bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej uznano rozwój unijnych struktur polityczno-wojskowych za drugi, obok Sojuszu Północnoatlantyckiego, filar bezpieczeństwa państwa. Polska chce uczestniczyć w kształtowaniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i zadeklarowała udział polskich żołnierzy w siłach antykryzysowych Unii Europejskiej. W formułowaniu odpowiedzi na wiele z pytań o przyszłość europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony Polska będzie współuczestniczyć, ponieważ znajduje się w gronie państw członkowskich UE.

Strategia Bezpieczeństwa Polski jako dokument regulujący kształt polskiego stanowiska w kwestii WPZiB/EPBiO. Podkreślono w niej, że pozostaje skorelowana ze strategiami sojuszniczymi. Koncepcją Strategiczną NATO i Europejską Strategią Bezpieczeństwa. W polityczno-wojskowym wymiarze bezpieczeństwa dla Polski najważniejsze forum współpracy stanowi Sojusz Północnoatlantycki. Ważne jest umacnianie transatlantyckiej wspólnoty poprzez zacieśnianie stosunków między UE a Stanami Zjednoczonymi, Pierwszoplanową rolę przyznano też dwustronnym stosunkom między Polską a USA. Mimo to w nowej Strategii zauważono, że "członkostwo w UE w istotnym stopniu determinuje podstawy bezpieczeństwa Polski. Radykalnie zwiększyło możliwości realizacji polskiej polityki bezpieczeństwa i zdolności oddziaływania międzynarodowego".

Bezpieczeństwo Polski w coraz większym stopniu stanowi integralną część bezpieczeństwa UE. W interesie bezpieczeństwa RP jest umacnianie pozycji Unii w świecie i zwiększenie jej międzynarodowego zaangażowania zarówno w skali regionalnej, jak i globalnej. Polska będzie aktywnie uczestniczyć w rozwoju WPZiB, dążąc do zacieśnienia współpracy państw członkowskich, zbliżania stanowisk i harmonizowania interesów oraz wypracowania nowych instrumentów wspólnej polityki. Zadeklarowano wniesienie znaczącego wkładu w rozwój wojskowych i cywilnych zdolności UE w zakresie reagowania kryzysowego oraz stopniowe zwiększanie w zaangażowania w tworzenie europejskich sił szybkiego reagowania, także przez udział w tworzeniu grup bojowych. Polska ma wnosić znaczący wkład ludzki i materialny w organizowane przez Unię misje stabilizacyjne, pokojowe, ratownicze i humanitarne. Od początku przystąpienia Polski do UE priorytetowe znaczenie dla Warszawy miało wzmocnienie i zdynamizowanie współpracy Unii z jej wschodnimi sąsiadami. Polska działała na rzecz rozwoju Europejskiej Polityki Sąsiedztwa oraz popierała rozwój długoterminowych relacji UE z państwami Europy Wschodniej o proeuropejskich aspiracjach, zwłaszcza Ukrainą i Mołdawią. Zabiegała również o kontynuowanie na forum Unii rozmów na temat perspektyw rozwoju stosunków UE-Białoruś.

Źródła napić miedzy UE a NATO;

Źródła napięć: •Problemy wojskowe i wywiadowcze (problemy w Bośni i Hercegowinie, Kosowie, Somalii i Afganistanie), •Spór na linii Cypr - Turcja - Turcja członek NATO i pretendent do UE nie uznaje Republiki Cypru na południu, •Brak ukierunkowanej współpracy instytucjonalnej, •Brak jasnych i konkretnych umów dotyczących współpracy w rejonach niebezpiecznych np. Afganista

Wkład Polski w EPBiO;

Wzmacnianie i zdynamizowanie współpracy UE z wschodnimi sąsiadami,

•Działalność na rzecz rozwoju Europejskiej Polityki Sąsiedztwa,

•Popieranie rozwoju długoterminowych relacji UE z państwami Europy Wschodniej (głównie z Ukrainą i Mołdawią),

•Zabieganie o kontynuowanie na forum Unii rozmów na temat perspektyw rozwoju stosunków UE-Białoruś

•2005 - czynny udział w budowanie strategicznego partnerstwa między Rosją, a UE i dyskusja na temat możliwości poprawy warunków współpracy Obwodu Kaliningradzkiego z UE.

•III RP - prace z UE w celu rozwoju stosunków z państwami Afryki, Pacyfiku i Karaibów. Wspieranie działania na rzecz wzmocnienia współpracy zarówno z krajami Unii Afrykańskiej, jak i afrykańskimi organizacjami subregionalnymi.

•2005 - tworzenie grup bojowych oraz starania o zapewnienie kompatybilności projektów bojowych UE oraz Sił Odpowiedzi NATO

•Maj 2008 - wysunięcie (wraz ze Szwecją) inicjatywy Partnerstwa Wschodniego, zakładające wzmocnienie dwu- i wielostronnej współpracy ze wschodnimi sąsiadami Unii Europejskiej.

Europejka Agencja Obrony instrumentem kształtowania zdolności obronnych UE;

Jedna z agencji UE; powołana do życia 12 lipca 2004r. przez wspólne działanie Rady UE, by działać na rzecz poprawy zdolności obronnych UE, wspierać badania, koordynować zamówienia rządów krajów członkowskich w zakresie uzbrojenia i przemysłu obronnego UE.

Jest organizacją międzyrządową i działa w ramach jednolitej struktury instytucjonalnej UE. Zadania:

•wspomaganie rozwoju zdolności obronnych państw członkowskich dla celów prowadzenia wspólnych operacji zarządzania kryzysowego w ramach EPBiO, •promowanie i wzmacnianie europejskiej współpracy w dziedzinie uzbrojenia, •działanie w celu wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego i bazy technologicznej oraz utworzenia europejskiego rynku uzbrojenia, konkurencyjnego w skali światowej, •zwiększenie wydajności europejskich badań naukowych i rozwoju technologii obronnych i wojskowych. Te funkcje tworzą łańcuch rozwoju wspólnej obrony w celu zapewnienia bezpieczeństwa.. Współpraca na powyższych polach pozwoli na ujednolicenie systemów obronności poszczególnych Państw Członkowskich, a także stworzy nowe możliwości rozwoju na skalę międzynarodową i przyczyni się do umocnienia europejskiego rynku obronnego i militarnego.

Polska a Europejska Agencja Obrony;

Zgodnie z decyzją Rady Ministrów z 6 lipca 2004 r. Polska stała się członkiem Agencji od momentu wejścia w życie ustanawiającego ją aktu prawnego - Wspólnego działania Rady UE. Wcześniej starała się uzyskać bezpośredni wpływ na określenie zasad działania EAO, próbując umieścić polskiego przedstawiciela w Zespole ds. utworzenia Agencji.. Państwa UE mają swobodę prowadzenia polityki zakupów uzbrojenia, co umożliwi kontynuowanie bez przeszkód współpracy Polski z firmami amerykańskimi i izraelskimi. Możliwe będzie także pełniejsze wykorzystanie potencjału polskiego przemysłu zbrojeniowego i ośrodków badawczych, Aktywność w EAO będzie jednym z warunków uczestnictwa w stałej współpracy strukturalnej, przewidzianej w Traktacie Konstytucyjnym. Jeżeli zatem Polska aspiruje do odgrywania poważnej roli.

Udział Polski w grupach bojowych UE;

Grupy Bojowe Unii Europejskiej - (ang European Union Battlegroups) - europejskie związki taktyczno-bojowe. W skład każdej grupy wejdzie 500 osobowy batalion wyposażony w kołowe transportery opancerzone i lekki sprzęt. Pododdział ten musi być zdolny do szybkiego przerzucenia w rejon konfliktu. Mają istnieć dwa rodzaje grup bojowych: narodowe i wielonarodowe. Polska: wielonarodowa grupa bojowa pod dowództwem polskim, pełniąca w I połowie 2010 dyżur bojowy w ramach Europejskich Sił Szybkiego Reagowania, (we współpracy z: Niemcami, Litwą, Słowacją i Łotwą) wystawiona do działania od 2010r.

Cele strategiczne UE;

Cele ekonomiczne i społeczne:

Podstawowym zadaniem jest zwiększanie spójno­ści ekonomicznej i społecznej w ramach Unii oraz: zapewnienie trwałego i nie inflacyjnego wzrostu gospodarczego z poszanowaniem środowiska naturalnego, popieranie rozwoju wymiany międzynarodowej, zapewnienie wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej, podnoszenie stopy życiowej i jakości życia ludności, zapewnienie ciągłości zatrudnienia.

Cele polityczne:

Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów i niezależności Unii:

umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich, zachowanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego, ukształtowanie wspólnej polityki obronnej, wzmacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich poprzez wprowadzenie obywa­telstwa Unii, popieranie współpracy międzynarodowej, rozwijanie i konsolidacja demokracji oraz rządów prawa, umacnianie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności.

Wyzwania dla Polski w zakresie zdolności militarnych;

Aktualne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa militarnego wiążą się z przynależnością Polski do Sojuszu NATO oraz integracją z państwami Unii Europejskiej. Dla Polski Sojusz NATO jest kluczową płaszczyzną współpracy wielostronnej i dwustronnej w zakresie bezpieczeństwa i obronności oraz jest głównym filarem stabilności polityczno-wojskowej na kontynencie europejskim. Bezpieczeństwo militarne będzie się zwiększało przez tworzenie natowskich „sił odpowiedzi”, w których Polska będzie miała swój udział.Dla polskich Sił Zbrojnych przynależność do struktur NATO jest długoterminowym wyzwaniem w zakresie ich przebudowy strukturalno-organizacyjnej do sił Sojuszu-zorganizowany terroryzm międzynarodowy, odznacza się bezwzględnym charakterem w działaniach. Nasza aktywność w koalicji antyterrorystycznej może wystawić nas na ryzyko ataków i wrogich akcji ze strony ugrupowań, którym społeczność międzynarodowa wydała walkę. Nowoczesne systemy uzbrojenia oraz sprzęt wojskowy będą stanowić podstawowy fundament zdolności operacyjnych przyszłych Sił Zbrojnych RP Będą one tworzone w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne w mikroelektronice i teleinformatyce, a także osiągnięcia w zakresie nauk biologicznych, nanotechnologii i pozyskiwania nowych źródeł energii. Dzięki ich zastosowaniu zapewniona będzie wysoka efektywność zdobywania i zarządzania informacjami, komunikacja, precyzja uderzeń i skuteczna ochrona przed skutkami działań przeciwnika.

Grupa Wyshegradzka jej cele i rezultaty działalności;

Czworokąt Wyszehradzki jest nieoficjalną nazwą czterech środkowoeuropejskich krajów: Republiki Czech, Republiki Węgier, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej. Na początku grupa nazywana była Trójkątem Wyszehradzkim, czworokąt powstał w rezultacie podziału Czechosłowackiej Republiki Federalnej w 1993 roku.

Celem działania Grupy jest zachęcanie do optymalnej współpracy z wszystkimi krajami, zwłaszcza sąsiadującymi, a jej ostatecznym celem jest rozwój demokracji we wszystkich częściach Europy, współpraca z E i NATO dotyczącej kwestii wstąpienia państw do struktur tych sojuszów.

Współpraca Wyszehradzka opiera się wyłącznie na konsultacjach; na które składają się regularne spotkania na różnych poziomach: krajowym oraz regionalnym. Jedyną stałą instytucją Grupy jest Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, mający na celu finansowe wspieranie międzynar inicjatyw.

Obszary współpracy Polski w ramach Grupy Wyshegradzkiej;

Polska, przewodnicząc Grupie Wyszehradzkiej (V4) w okresie lipiec 2008 r. - czerwiec 2009 r., podjęła się ambitnego zadania zacieśnienia współpracy na polu reformy polityki spójności pomiędzy państwami wyszehradzkimi.

Współpraca pomiędzy państwami Grupy Wyszehradzkiej oraz Bułgarią i Rumunią nabrała nowego znaczenia po ich akcesji do Unii Europejskiej. Pozytywny wpływ polityki spójności jest w tych państwach bardzo widoczny: stymulowanie wzrostu gospodarczego, podnoszenie konkurencyjności, wspomaganie przemian strukturalnych, zwiększanie zatrudnienia, konwergencja instytucjonalna.

Polska organizuje cykl spotkań na poziomie roboczym, które umożliwiają wymianę spostrzeżeń, problemów i dobrych praktyk, co z kolei stanowi doskonałą podstawę do wskazania co dobrze działa w systemie realizacji tej polityki, a co wymaga reformy. Do najważniejszych tematów rozmów należy zaliczyć:

mechanizmy na rzecz lepszej koordynacji i synergii działań na poziomie unijnym w ramach polityki spójności oraz pomiędzy tą polityką a innymi politykami wspólnotowymi;

rozwijanie zdolności administracyjnych;

wzmożenie wysiłków na rzecz uproszczenia systemu wdrażania;

wymiana doświadczeń na temat przeprowadzania dużych projektów infrastrukturalnych oraz implementacji Europejskiego Funduszu Społecznego; udoskonalenie środowiska regulacyjnego oraz systemu audytów i kontroli polityki spójności.

Stosunek Polski do współpracy w ramach Grupy Wyshegradzkiej;

W latach 2008-2009 Polska sprawowała przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej. Dzięki inicjowanym przez Polskę spotkaniom Grupy i wypracowywaniu wspólnych stanowisk wzrosła pozycja naszego regionu na forum Unii Europejskiej. Podczas spotkań Grupy z krajami bałtyckimi wypracowywano wspólne stanowiska w takich kwestiach, jak: pakiet klimatyczno-energetyczny, bezpieczeństwo energetyczne i światowy kryzys finansowy. Niewątpliwie najbardziej aktywnym członkiem „Wyszehradu“ była i jest Polska. Polskie dążenie do pogłębienia współpracy przejawia się w jej projektach na bardziej otwartą granicę między wyszehradzkimi krajami, które czeski gabinet niemal uniemożliwił wprowadzeniem wiz dla obywateli wschodnioeuropejskich państw (Rosja, Ukraina, Białorus). Ten krok nie świadczy za bardzo o dążeniu Czech do poszerzania współpracy środkowoeuropejskiej, chociaż właśnie w takich sprawach, państwa te miałyby postępować wspólnie.

Założenia i cele Trójkąta Weimarskiego;

Trójkąt Weimarski, to ugrupowanie regionalne, służące współpracy miedzy Polską, Francją i Niemcami w zakresie polityki międzynarodowej, obronności i bezpieczeństwa, wymiany kulturalnej i naukowej. Początek współpracy dało spotkanie ministrów spraw zagranicznych tych krajów w Weimarze w dniach 28 - 29 sierpnia 1991 roku. Uczestnikami byli: Krzysztof Skubiszewski minister spraw zagranicznych Polski, Roland Dumas z Francji i Hans -Dietrich Genscher Niemcy (inicjator spotkania).

Wymiana poglądów i uzgadnianie stanowisk odbywa się na corocznych konferencjach ministrów spraw zagranicznych oraz przez stałą współpracę ministrów obrony narodowej i Komisji Spraw Zagranicznych parlamentów państw członkowskich. Dotychczasowe spotkania ministrów spraw zagranicznych: Bergerac/Francja 1992; Warszawa/Polska 1993; Bamberg/Niemcy 1994; Paryż/Francja 1995; Warszawa/Polska 1996; Frankfurt nad Odrą/Niemcy 1997; Paryż/Francja 1999; Weimar/Niemcy 1999; Kraków/Polska 2000. Inną formą kontaktów są spotkania na szczycie z udziałem przywódców państw. Dotychczas takie spotkania miały miejsce w: Gdańsku/Polska 1993; Poznaniu/Polska 1998, Nancy/Francja 1999; Hambach/Niemcy 2001; Wrocławiu/Polska 2003; Nancy/Francja 2005; Mettlach/Niemcy 2006. W czerwcu 2006 roku miało tez dojść do spotkania przywódców państw Trójkąta Weimarskiego w Weimarze, ale do szczytu nie doszło z powodu niedyspozycji polskiego prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Przyszłość Trójkąta Weimarskiego;

W chwili swojego powstawania Trójkąt Weimarski był projektem "wizjonerskim", który jednak nie jest dziś do końca doceniony. Należy kontynuować wspólne inicjatywy z udziałem trzech państw, a nie tylko pomiędzy Niemcami i Francją.

Sceptycznie o przyszłości Trójkąta Weimarskiego wyraża się A. Grosser: w poprzednich latach władze Niemiec i Francji praktycznie unicestwiły tę formułę współpracy, stawiając na współpracę osi Paryż-Berlin-Moskwa.

Trójkąt Weimarski potrzebuje określenia nowych zadań wg. Sikorski. Jako jeden z celów jego działania wymienił m.in. dalszy rozwój projektu europejskiego. Celem państw Trójkąta jest wspieranie w demokratyzacji południowych sąsiadów Unii w Afryce Północnej. Obszarem szczególnego zainteresowania w ramach Trójkąta jest wspólna polityka bezp i obrony.

europejskie org reg na rzecz bezp i opisz zd jednej z nich;

•OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

Zostało założone jako pierwszy regionalny instrument wczesnego ostrzegania, zapobiegania konfliktom i przywracania pokoju w rejonach wygasłych konfliktów. Działalność organizacji poświęcona jest wielu problemom związanym z szeroko pojętym bezpieczeństwem, takimi jak: kontrola zbrojeń, prawa człowieka, monitorowanie wyborów, ekonomiczne i ekologiczne bezpieczeństwo. Naczelnym zadaniem OBWE jest wczesne wykrywanie, zapobieganie i opanowywanie kryzysów na obszarze Europy, Kaukazu i Azji Środkowej. OBWE działa w trzech wymiarach bezpieczeństwa: •polityczno-wojskowym, obejmującym m.in. kontrolę zbrojeń, nienaruszalność granic, zwalczanie terroryzmu, zapobieganie konfliktom; •gospodarczo-środowiskowym, obejmującym m.in. zwalczanie przemytu broni, narkotyków i żywego towaru, promocję zdrowego środowiska gospodarczego, dialog w sprawie bezpieczeństwa energetycznego, działania na rzecz równowagi ekologicznej; •ludzkim, obejmującym m.in. poszanowanie praw człowieka, swobód obywatelskich i rządów prawa, promocję demokracji i tolerancji.

•Unia Europejska •Trójkąt Weimarski •Europejska Wspólnota Węgla i Stali •Europejska Wspólnota Energii Atomowej •Europejska Wspólnota Gospodarcza •Rada Europejska •Rada Unii Europejskiej •Komisja Europejska •Parlament Europejski •Rada Europy •Grupa Wyszenhradzka •Rada Państw Morza Bałtyckiego •Rada Nordycka

Zidentyfikuj zagrożenia bezpieczeństwa w Europie;

charakter polityczny - mogą one powstać w wyniku planowych i zorganizowanych manipulacji lub opóźnionych i zaniechanych działań, które prowadza do obalenia lub osłabienia legalnie wybranych władz, np.: rozwój agresywnych ideologii czy religii, korupcja i przenikanie struktur przestępczych do władz, biurokracja, masowe migracje, czystki etniczne, a nawet spadek nakładów na bezpieczeństwo

zagrożenia militarne - mogą przybrać postać ataku terrorystycznego; znaczenie terroryzmu we współczesnym świecie zmieniło się poprzez nieskrepowany dostęp do obiektów i najważniejszych urządzeń w państwie, a także wobec niebezpieczeństwa zastosowania broni masowego rażenia

zagrożenia natury ekonomicznej (gospodarczej) - mogą ujawnić się w postaci np.: niskiego tempa rozwoju gospodarczego, utraty rynków zbytu, ograniczenia dostępu do rynku wewnętrznego, ograniczenia dostępu do najnowszych technologii, ograniczenie wydatków na badania naukowe, niszczenia i zakłócenia pracy sieci informatycznych, przestępczości gospodarczej, kryzysu wydatków państwa

zagrożenia społeczne, kulturowe, cywilizacyjne - określają niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia, tożsamości narodowej i etnicznej poszczególnych społeczności oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego; zaliczyć do tej grupy można: naruszenie praw człowieka i jego wolności, uprzedzenia kulturowe i religijne oraz dyskryminacje mniejszości narodowych, etnicznych, kulturowych i religijnych, ograniczenie wolności mediów, nacjonalizm, rozmaite patologie społeczne, narkomanie, kryzysy demograficzne, a także masowy import obcej kultury

zagrożenia ekologiczne - wywoływane działalnością człowieka lub czynnikami naturalnymi; do tej kategorii można zaliczyć; niekontrolowana eksploatacje zasobów naturalnych, zanieczyszczenie wody, powietrza, gleby, brak gospodarki odpadami przemysłowymi i nuklearnymi, katastrofy naturalne i przemysłowe, próby nuklearne i nowych rodzajów broni, stosowanie niebezpiecznych technologii przemysłowych, prowadzących do zmian w atmosferze (ocieplenie klimatu, likwidacja powłoki ozonowej).

formy i procesy integracyjne oraz dezintegracyjne w sferze WNP;

Fundament współpracy polityczno-wojskowej stanowi Traktat Bezpieczeństwa Zbiorowego Wspólnoty Niepodległych Państw, zwany w skrócie Traktatem Taszkienckim. W artykule 1 i 2 traktatu strony zobowiązują się do unikania wzajemnych konfliktów. W razie zagrożenia bezpieczeństwa, integralności terytorialnej, suwerenności któregoś z państw sygnatariuszy przedsięwzięte zostaną wspólne działania. Groźba agresji lub agresja na jedno z państw sygnatariuszy zgodnie z artykułem 4, wywoła natychmiastową reakcję innych państw sygnatariuszy, dyplom i wojskową.

Procesy integracyjne dotyczą zwłaszcza Białorusi i Rosji, dezintegracyjne natomiast całej WNP- brak wspólnej wizji Wspólnoty, skazuje na niepowodzenie projekty o charakterze strategicznym, czego przykładem są nieudane próby utworzenia strefy wolnego handlu, czy też przekształcenia Wspólnoty w sojusz wojskowy. Jedynym elementem, który utrzymuje to forum współpracy przy życiu, wydaje się być czynnik ideologiczny, oparty na tęsknocie za przeszłością. Jest to zarazem główna przeszkoda, uniemożliwiająca rozwój WNP jako organizacji opierającej się na wspólnych wartościach i posiadającej jasne cele.

Jakie są rosyjskie wizje porządku międzynarodowego ?

zbliżenie z zachodem; odnowienie pozycji mocarstwowości; strategiczne partnerstwo z UE ważny partner w sferze bezpieczeństwa i gospodarki; zabezpieczenie obszaru WNP przed wpływami UE;

Podaj priorytety polskiej polityki bezpieczeństwa do 2025 r.

Konieczność opracowania Strategii Zrównoważonego Rozwoju Polski wynika z Rezolucji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej która zobowiązała Rząd do przedłożenia w terminie do 30 czerwca 1999 roku stosownego dokumentu określającego kierunki rozwoju kraju w okresie do 2025 roku. Strategia musi uwzględniać oraz odpowiednio eksponować i chronić nasze interesy narodowe, mające żywotne znaczenie dla funkcjonowania i rozwoju w przyszłości polskiego społeczeństwa i gospodarki narodowej.

Strategia powinna uwzględniać potrzeby w zakresie:

- bezpieczeństwa terytorialnego i ekologicznego kraju,

- utrzymania suwerenności Państwa,

- zabezpieczenia zdrowotnego i socjalnego każdego obywatela,

- przestrzegania praw i obowiązków wynikających z Konstytucji,

- poszanowania i przestrzegania istniejącego porządku prawnego,

- konieczność wypełniania przez Polskę zobowiązań wynikających z ratyfikowanych, obowiązujących prawnie umów międzynarodowych oraz deklaracji międzynarodowych złożonych przez Rząd.

Obszary bezpieczeństwa: zewnętrzne, wewnętrzne, militarne, obywatelskie i społeczne, ekonomiczne, ekologiczne.

Jakie są przyczyny destabilizacji bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie

1.Ropa naftowa, obszar powyższy znajduje się w centrum krzyżowania się wielu interesów regionalnych i globalnych. Przykładem może być agresja Iraku na Kuwejt w 1990 roku.

2.Konflikt izraelsko-palestyński (lub szerzej - Izraelsko - Arabski) obejmuje okres ponad pół wieku politycznych napięć i jawnych niechęci pomiędzy Arabami a Żydami na Bliskim Wschodzie

Konflikt izraelsko-arabski ma charakter etniczny, religijny i terytorialny. Przez wiele osób postrzegany jest za część wielkiego starcia cywilizacji pomiędzy cywilizacją zachodnią a Arabską i światem Islamu

Konflikt jest źródłem niechęci inicjującej liczne ataki na przeciwników we wszystkich państwach na całym świecie i tym samym, poprzez powszechność zjawiska terroru, przybiera on charakter konfliktu globalnego o ogromnym czynniku destabilizującym dla regionu.

3.Los Kurdów Bardzo istotnym czynnik, będący kolejnym elementem destabilizującym. Blisko 20 mln Kurdów, zamieszkujących w Turcji, Iranie, Iraku i Syrii nie ma własnego, suwerennego państwa. Kurdowie walczą o prawo do utworzenia własnego państwa od 1924 (kiedy to zostało zlikwidowane Królestwo Kurdystanu).

4.Iran - jedno z najbaczniej obserwowanych państw regionu. Iran jest podejrzewany o działania na rzecz rozwoju programu nuklearnego. Jego poczynania w tej kwestii są kontrolowane i obserwowane przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, wszystkie z państwa zarówno z regionu jak i spoza niego. Iran - póki informacje o posiadaniu BMR nie zostaną oficjalnie potwierdzone nie stanowi realnego zagrożenia, jednak przez samo prowadzenie badań jest uznawany za istotny czynnik destabilizujący region bliskiego wschodu.

5.Obecność stanów zjednoczonych - Już Sama obecność Stanów Zjednoczonych i ingerencja w sprawy bliskiego wschodu (np. poprzez wspieranie Izraela, prowadzenie operacji w Afganistanie i Iraku) może być uważana za czynnik destabilizujący stosunki na bliskim wschodzie. Bardzo szybkie rozprzestrzenianie się organizacji terrorystycznych, które za nadrzędny cel uznają zniszczenia Stanów Zjednoczonych dodatkowo zaostrza całą sytuację. Mimo iż Stany Zjednoczone są uznawane za czynnik destabilizujący to nie można zanegować ich wkładu w zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa w tym regionie

Struktura bezpieczeństwa w rejonie Azji i Oceanii;

W porównaniu z innymi regionami świata na obszarze Azji i Pacyfiku nie stworzono do tej pory zinstytucjonalizowanego systemu bezpieczeństwa, w przeciwieństwie do sfery stosunków gospodarczych.

W ostatnich latach coraz częściej postrzega się region jako stabilne i pokojowe środowisko międzynarodowe, które sprzyjając rozwojowi państw tam położonych, zwiększa poczucie ich bezpieczeństwa. Jest to jednak wniosek przedwczesny. Pomimo zakończenia zimnej wojny w regionie Azji i Pacyfiku nie do końca przezwyciężono jej skutki, o czym świadczy utrzymujący się nadal podział Korei. Regionalne strategie mocarstw położonych w regionie Azji i Pacyfiku nie są w swym ostatecznym kształcie kooperatywne. Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa regionalnego, jak: modernizacja i rozbudowa potencjałów wojskowych państw; spory terytorialne, z których najważniejszą rolę odgrywają te dotyczące suwerennej zwierzchności nad wodami terytorialnymi; licznie występujące w poszczególnych państwach etniczne spory i konflikty oraz kontrowersje związane z przestrzeganiem praw człowieka. Zagrożenia bezpieczeństwa w regionie Azji i Pacyfiku można więc sklasyfikować w dwojaki sposób. Pierwsze to pośrednie zagrożenia wynikające z konkurencyjnych strategii międzynarodowych państw. Drugą grupę zagrożeń tworzą te, które bezpośrednio oddziałują na stan bezpieczeństwa. W regionie występują liczne spory, napięcia i konflikty dotyczące obszarów lądowych i morskich oraz sprawowania nad nimi kontroli. Czynniki stabilizujące sytuację w regionie Azji i Pacyfiku mają charakter dwojaki. nadzwyczajne tempo wzrostu gospodarczego oraz handlu i inwestycji, , Drugim ważnym czynnikiem stabilizującym stosunki w regionie i zwiększającym poziom bezpieczeństwa państw jest obecność polityczno - wojskowa USA w regionie, która przejawia się w wypełnianiu przez to mocarstwo funkcji. odstraszanie realizowane przez system dwustronnych sojuszy, a druga-stymulującym oddziaływaniu USA na wzrost gospodarczy państw regionu.

W regionalnym kompleksie bezpieczeństwa Azji i Pacyfiku można wyróżnić dwa subregionalne kompleksy bezpieczeństwa, tj. Azję Północno - Wschodnią i Azję Południowo - Wschodnią.

Wyłaniający się nowy system bezpieczeństwa jest pochodną oddziaływania następujących czynników:

- zróżnicowania zagrożeń, decentralizacji regionalnego układu sił, wzrostu współzależności ekonomicznych, pluralizmu w budowaniu optymalnego zinstytucjonalizowanego systemu bezpieczeństwa.

cztery kluczowe problemy systemu bezpieczeństwa w regionie Azji i Pacyfiku: wzajemne relacje rozwoju gospodarczego i bezpieczeństwa;

znaczenie regionalizmu morskiego; specyfikę zbrojeń i modernizacji sił zbrojnych; wybór optymalnego modelu instytucji bezpieczeństwa regionalnego. W regionie czynnik ekonomiczny przestaje być źródłem bezpośrednich zagrożeń konfliktów. Ma to związek za zmniejszeniem się roli tradycyjnych czynników produkcji takich, jak: zasoby surowców, siła robocza i ziemi w rozwoju gospodarczym, co w sposób naturalny obniżyło ich rangę w kalkulacjach bezpieczeństwa państw. W regionie Azji i Pacyfiku każde z państw, dążąc do zapewnienia sobie bezpieczeństwa, podejmuje działania na własną rękę lub tworzy sojusze dwu- i wielostronne.

Wymień funkcje organizacji międzynarodowych;

regulacyjne - jest to proces tworzenia norm, wzorców o charakterze moralnym, politycznym czy prawnym, mających kształtować postępowanie uczestników stosunków międzynarodowych odpowiednio do przyjętych regulaminów; w sferze wewnętrznego funkcjonowania organizacji oznacza to tworzenie prawa wewnętrznego, natomiast w sferze zewnętrznej - np. współtworzenie norm prawa międzynarodowego;

operacyjne - proces bezpośredniego świadczenia przez organizację międzynarodową usług w oparciu o jej własne decyzje oraz przy pomocy zasobów ludzkich i materialnych będących w jej dyspozycji; w sferze wewnętrznej organizacji będzie to oznaczać m.in. utrzymanie porządku, zarządzanie majątkiem, prace badawcze; natomiast w sferze zewnętrznej - np. operacje NZ na rzecz utrzymania pokoju, tworzenia pokoju, wymuszania pokoju oraz usługi o charakterze technicznym, niesienie pomocy w sytuacji klęsk żywiołowych lub wojny;

kontrolne - proces ustalania stanu faktycznego oraz konfrontowania go z treścią norm i wzorców w celu przystosowania do nich postępowania uczestników stosunków międzynarodowych.

Wymień formy współpracy regionalnej;

- tworzenie sojuszów, wspólnota bezpieczeństwa zbiorowego, zawieranie układów, porozumień

11

---