1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Kwas salicylowy [kwas 2-hydroksybenzoesowy]

Wzór konstytucyjny: HOC₆H₄CO₂H

Wzór sumaryczny: C₇H₆O₃

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składniki stwarzające zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
kwas salicylowy	100	69-72-7	200-712-3	Xn	22-36/38-41

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Ciało stałe, palne. Pyły i pary, w określonych sytuacjach, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem.

Zagrożenie toksykologiczne: Kwas salicylowy jest substancją szkodliwą. Działa żrąco. Może wywoływać poparzenia chemiczne. Może wywoływać uczulenia.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Kwas salicylowy działa szkodliwie na zwierzęta, w szczególności ssaki.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego kwasem salicylowym środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na przepłukaniu ust. Następnie podać 1-2 szklanki wody do wypicia. Wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja palna. W określonych warunkach pyły z powietrzem mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe.
Środki gaśnicze:	gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Opakowania narażone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.
Sprzęt ochronny strażaków:	Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych.
Uwaga dodatkowa:	Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się do środowiska kwasu salicylowego, zebrać skażającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłożem do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca zniszczenia na drodze spalania. W przypadku przedostania się kwasu salicylowego do kanalizacji istnieje zagrożenie zanieczyszczeniem wód powierzchniowych.
Środki ochrony osobistej:	Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zalecenia szczegółowe:	W przypadku przedostania się kwasu salicylowego do wód powierzchniowych, ostrzec jej użytkowników. Zbieranie rozlanego roztworu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.).
Zabezpieczenie środowiska:	Dokładnie zebrać rozsypaną substancję. Starać się nie dopuścić do skażenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji:	Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania kwasu salicylowego nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z kwasem salicylowym, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Przestrzegać zasady ochrony przeciwpożarowej. Unikać wzbijania pyłu. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów szkodliwych, w możliwie niskiej temperaturze. Unikać kontaktów z redukującymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać kwas salicylowy, który w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. Klasyfikacja kwasu salicylowego jako odpadu: Grupa 07 - Odpady z przemysłu syntezy organicznej. Podgrupa 07 01 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej. Rodzaj 07 01 99 - Inne niewymienione odpady.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne:

Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu salicylowego. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami kwasu salicylowego (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z kwasu salicylowego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi kwasu salicylowego.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 138,15 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: Kwas salicylowy jest hydroksylową pochodną najprostszego kwasu aromatycznego - kwasu benzoesowego. W warunkach normalnych jest to krystaliczne ciało stałe barwy białej, o ostrym, słodkawo-kwaśnym smaku.
9.3	Temperatura topnienia: 158-160^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 211^oC
9.5	Gęstość (20^oC): 1,443 g/cm^3
9.6	Temperatura zapłonu: >150^oC
9.7	Rozpuszczalność w wodzie: Słabo rozpuszcza się w wodzie - 1,8 g/litr w 20^oC, dobrze w alkoholu, eterze, chloroformie.
9.8	Wartość pH roztworu nasyconego/20^oC: 3
9.9	Prężność par: 1,3 mbar/114^oC
9.10	Stopień zagrożenia wód: Mały.
9.11	Inne: Kwas salicylowy otrzymywany jest z fenolu w reakcji Kolbego. Stosowany w lecznictwie, do syntezy barwników, środków zapachowych, zapraw do druku, środków konserwujących, jako wskaźnik fluorescencyjny.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W warunkach normalnych kwas salicylowy jest chemicznie stabilny. Reagent w licznych syntezach organicznych. Niebezpieczny w zetknięciu z substancjami organicznymi i po ogrzaniu. Pyły z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Unikać kontaktów z żywnością i silnymi utleniaczami.
Właściwości korozyjne:	Słabe.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami.

Informacja ogólna: Kwas salicylowy jest substancją szkodliwą. Działa żrąco. Może wywoływać poparzenia chemiczne. Może wywoływać uczulenia.

Dane toksykologiczne:

LD_{5o(domięśniowo, szczur)} = 891 mg/kg.

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Kwas salicylowy wywołuje kaszel, ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. W wysokim stężeniu może spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). Może pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

Spożycie: Kwas salicylowy wywołuje uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

Kontakt z oczami: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.

Kontakt ze skórą: Pojawi się podrażnienie i zaczerwienienie z bąblami. Może zaistnieć reakcja alergiczna.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Ryby: Choroby i szybką śmierć u karpi powoduje odczyn pH 4,8. Pstrąg jest wrażliwszy na kwasy, natomiast szczupaki i liny są znacznie mniej wrażliwe. Śnięcie linów przy pH 4,6 występuje dopiero po dwóch dniach działania. Jeśli jest duża zawartość żelaza w wodzie, to już przy małej kwasowości wody (pH około 5,5) wytrąca się on na skrzelach ryb, powodując ich śmierć.

Rośliny: Przy stężeniu większym niż 1 mol na 6400 dm³ następuje zahamowanie wzrostu korzeni kiełkujących roślin. Słabe stężenia powodują zmniejszenie poboru wody. Mała kwasowość wzmaga transpirację, silna ją hamuje.

Stopień zagrożenia wód: mały.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 99 - inne, niewymienione odpady.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

Kwas salicylowy nie jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna wg ADR/RID/IMO/IATA i nie podlega ograniczeniom wynikającym z tych przepisów.

Inne informacje:

14.1	Symbole niebezpieczeństwa (R):	22-37/38-41
14.2	Symbole bezpieczeństwa (S):	2-26-39

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Normą ISO 11014-1;1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 28) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi kwasu salicylowego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy kwasu salicylowego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakikolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja szkodliwa.”
Symbole zagrożenia
R 22	Działa szkodliwie po połknięciu.
R 37/38	Działa drażniąco na drogi oddechowe i skórę.
R 41	Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.
S 26	Nosić odpowiednią odzież ochronną.
S 39	Nosić okulary lub ochronę twarzy.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Kwas salicylowy
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
Xn	Substancja szkodliwa.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 10.12.02 Strona/stron 7/7
Nazwa:	KWAS SALICYLOWY

Kwas salicylowy

---