Organizacja pracy w przedsiębiorstwie obejmuje wszelkie przedsięwzięcia techniczne, organizacyjne, ekonomiczne i prawne oparte na naukowych zasadach, które dążą do efektywnego osiągnięcia celów.Organizacja pracy umożliwia optymalne łączenie ludzi i techniki w procesach wytwórczych po to, aby zapewnić najbardziej efektywne wykorzy zasobów ludzkich i rzeczowych. Przedmiotem organizacji pracy są procesy pracy na stanowiskach pracy a w szczególności organizacja stanowiska pracy i przebieg procesu pracy na tym stanowisku.ORGANIZOWANIE PRACY na stanowisku roboczym na: 1.określeniu niezbędnej wielkości powierzchni produkcyjnej oraz powierzchni lub pomieszczeń na środki i przedmioty pracy, 2.wyposażeniu w urządzenia i pomoce niezbędne do wykonywania operacji głównych (technologicznych) i czynności pomocniczych, wykonywania pomiarów kontrolnych, gromadzenia i przechowywania materiałów, półfabrykatów, wyrobów i odpadów, transportowania przedmiotów w trakcie obróbki, 3.opracowaniu racjonalnej metody pracy, która pozwoli na osiągnięcie wysokiej wydajności prac i minimalizacji zmęczenia, 4.racjonalnym rozmieszczeniu urządzeń, 5.zastosowaniu właściwego oświetlenia i urządzeń zapewniających właściwy mikroklimat oraz inne czynniki środowiska fizycznego, 6.prowadz dokume organiza stanowiska. Stanowisko robocze jest to najmniejsza komórka przedsiębiorstwa powołana do realizacji przez jednego lub kilku pracowników o właściwych kwalifikacjach zadania produkcyjnego lub usługowego, które stanowi część procesu polegającego na oddziaływaniu na przedmioty pracy w celu przekształce ich w wyroby gotowe. Struktura przestrzenna stanowiska powstaje w wyniku uwzględnienia podstawowych jej elementów strukturalnych, takich jak; Cechy antropometryczne człowieka, pozycja przy pracy i obszar pracy wraz z wyposażeniem.Na wyposażenie stanowiska składają się: urządzenia główne, wyposażenie technologiczne ułatwia (obróbkę przedmiotu), wyposaże organizacyjne, urządzenia do sygnalizacji i sterowania, wyposażenie socjalne (środki bezpbezp.)Zalecenia dotyczące konstruowania narzędzi i wyposażenia, kształtowania obszaru pracy oraz metod pracy z uwzględnieniem możliwości ciała ludzkiego zawierają zasady ekonomii ruchów.Sprawność układu człowiek - maszyna zdeterminowana jest przez: rozdział funkcji między człowieka i maszynę, przystosowanie właściwości maszyny do fizycznych i psychicznych właściwości człowieka, przystosowanie właściwości człowieka do właściwości maszyny. Te zagadnienia należą do zainteresowań psychologii pracy i ergonomii. Sprawnoś funkcjonowania stanowiska warunkue SYSTEM JEGO OBSŁUGI. System obsługi stanowiska stanowi kompleks przedsięwzięć obejmujących rozdział, określenie terminów i metod prowadzenia prac pomocniczych, których realizacja jest niezbędna dla prawidłowe przebiegu prac na stanowisku. ORGANIZACJA OBSŁUGI DZIAŁALNOŚCI PRODUKCYJNEJ Prawidłowy przebieg procesu produkcji dóbr i usług warunkują wyodrębnione w postaci samodzielnych funkcji, roboty pomocnicze i obsługowe.SYSTEM OBSŁUGI STANOWI ROBOCZYCH obejmuje kompleks prac pomocniczych, które warunkują prawidłowe funkcjonow stanowisk bezpośrednio produkcyjnych. W zależności od rodzaju produkcji system obsługi może być: DYŻURUJĄCY, znaczną część funkcji realizują sami robotnicy lub personel pomocniczy na wezwanie ze stanowisk roboczych,PLANOWO-ZAPOBIEGA prace obsługowe wykonywane są wcześniej przez personel pomocniczy na podstawie harmonogramu, a częstotliwoś obsługi przez różne służby zależy od trwałości narzędzi, rodzaju środków transportu i innych warunków produkcji, STANDARDOWY, polega na ścisłym przestrzeganiu obowiązujących terminów obsługi,MIESZANY. RACJONal SYSTEM OBSŁUGI stanowisk roboczyc powinien MIEĆ CHARAKTER ZAPOBIEGA i powi być; Planowy, kompleksowy, ekonomiczny, scentralizowany oraz zapewniać niezawodność maszyn i urządzeń. KWALIFIKOWANIE PRACY: ustala jakościowe mierniki pracy, określa stopień trudności (złożoności i uciążliwości) określonej pracy, przygotowuje materiały dla opracowania taryfikatora kwalifikacyjnego i siatki płac. BADANIE METOD PRACY stanowi racjonalną podstawę technicznego normowania pracy oraz kwalifikowania i taryfikowania pracy. MIERZENIE I NORMOWANIE PRACY pozwala określić efektywność różnych wariantów metod pracy, stanowi podstawę do opracowania systemów płac . KWALIFIKOWANIE PRACY określa dla badania metod pracy wskaźniki trudności pracy, dotyczące złożoności wykonywanych operacji, ponoszonego ryzyka, wytężenia pracy oraz uciążliwych warunków środowiska rzeczowego, a technice mierzenia i normowania pracy - podstawy ustalenia czasu dodatkowego na odpoczynek. PODSTAWY EKONOMICZNE ORGANIZOWANIA PRACY Technika organizowania pracy przez analizę przebiegu czynności człowie, przebiegu materiału i przebiegu pracy maszyn w procesie produkcji powod: zmniejszenie pracochłonności, zmniejszenie materiałochłonności procesu, podwyższenia stopnia wykorzystania maszyn i urządzeń technicznych, które biorą udział w procesie poprzez: podniesienie wydajności pracy (żywej), podniesienie efektywności produkcji. Miernikiem WYDAJNOŚCI PRACY jest ilość wykonanej pracy na jednostkę czasu, - albo - ilość wytworzonych produktów (wartość użytkowa) na jednostkę czasu. WYDAJNOŚĆ PRACY zależy od siły produkcyjnej, czyli zdolności wytwarz wartości użytkowych przez pracę, która przy ZASADY ERGONOMII ERGONOMIA to nauka stosowana, która zajmuje się sferą wzajemnych oddziaływań pomiędzy pracującym człowiekiem a maszyną czy urządzeniem technicznym, a w szczególności przystosowaniem pracy i jej materialnych warunków do człowieka. Ergonomia rozpatruje układ człowiek - maszyna. określone procesy jak: Maszyna za pośrednictwem układu sygnalizacyjnego (aparatury kontrolno pomiarowej lub sygnalizacyjnej) wysyła sygnał o określonym znaczeniu, Człowiek, który obsługuje maszynę odbiera sygnał przy pomocy tzw. receptorów, czyli narządów zmysłów, i przekazuje go do układu nerwowego, czyli odczytuje treść otrzymanej informacji, W centralnym układzie nerwowym człowieka - operatora maszyny następuje przetworzenie odebranej informacji, w wyniku którego powstaje decyzja,Operator wykonuje podjętą decyzję, oddziałując przy pomocy efektorów (np. rąk, stóp) na elementy sterownicze maszyny i powoduje uruchomienie, regulację czy zatrzymanie maszyny. Decyzja może dotyczyć również manipulacji przedmiotem obróbki czy porozumienia się z innymi pracownik. OBCIĄŻENIE FIZYCZNE pracą wynika z charakteru obciążenia (dynamicznego lub statycznego), postawy przy pracy, charakteru używanych narzędzi, tempa pracy, rozmieszczenia urządzeń sterujących OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE pracą związane jest głównie z ilością, złożonością, zmiennością, dokładnością, ważnością itp. Odbieranych w toku procesu pracy informacji podejmowanych decyzji i wykonywanych czynności. Wpływa na nie także stopień zaangażowania emocjonalnego, zdolność do koncentrowania się itd. ZMĘCZENIE fizyczne i psychiczne jest także przedmiotem zainteresowania ergonomii, która bada przyczyny jego powstawania i metody usuwania. Przyczyn zmęczenia intensywność i czas trwania pracy umysłowej lub fizycznej, monotonię, warunki otoczenia jak: klimat, hałas, oświetlenie; przyczyny psychiczne jak:konflikty, poczucie odpowiedzialności, zmartwienia, przyczyny fizjologiczne, jak:choroba , nieracjonalne odżywianie się itd. ERGONOMIA zajmuje się także oddziaływaniem materialnego środowiska pracy na człowieka, badając: warunki meteorologiczne, ( temperatura, wilgotność, ruch i czystość powietrza),warunki oświetlenia (oświetlenie naturalne i sztuczne),promieniowanie elektromagnetyczne oraz dźwięki i ultra dźwięki, warunki akustyczne (hałas, wibracja, wstrząsy), istotę, przyczyny powstawania wypadków i urazów przy pracy sposoby zapobiegania. CELE ERGONOMII to: ptymalizacja wysiłku, maksymalizacja bezpieczeństwa pracy (wraz z bezpieczeństwem pożarowym),optymalizacja oddziaływania czynników materialnego środowiska pracy na ustrój ludzki,optymalizacja wrażeń estetycznych,ptymalizacja wydajności pracy,optymalizacja samopoczucia i możliwości rozwoju psychofizycznego. ERGONOMIA KONCEPCYJNA określa założenia, które powinny być uwzględnione w projektowaniu: architektonicznym i budowlanym budynków, pomieszczeń pracy, instalacji, terenu zakładu pracy,

CELE ORGANIZOWANIA PRACY Podstawowym celem organizowania pracy jest osiągnięcie wyższej sprawności działania, czyli otrzymyw większej ilości produktów użyteczny na jednostkę włożonej pracy. Celem przedsięwzię organiza może być: zmniejszenie do minimum nakładu: pracy ludzkiej,środ trwałych i narzędzi, materiałów i energii na jednostkę wyrobu. podwyższenia stopnia: - wykorzystania czasu pracy pracown przedsiębiorstwa (instytucji), wykorzystania środków trwałych, wykorzystania materiałów i surowców. zwiększenia ilości wytwarzanych produktów, polepszania jakości wytwarzanych produktów, zmniejszenie kosztów własnych produktu, lepsze wykorzystanie dysponowanych powierzchni produkcyjnych i pomocniczych, zmniejszenie nakładów na inwestycje, polepszenie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Cele organizacyjne przedsięwzięć realizować można poprzez: eliminowanie czynności zbędnych, łączenie czynności koniecznych, upraszczanie sposobu wykonywania czynności koniecznych, porządkowanie kolejności wykonywania czynności, skracanie drogi, jaką przebywa w toku pracy człowiek, materiał, dokument, zharmonizowanie prac zespołowych CAŁKOWITY CZAS ZUŻYTY NA JEDNOSTKĘ WYROBU obejmuje PRACOCHŁONNOŚĆ RZECZYWISTĄ i CAŁKOWITY CZAS TRACONY. PRACOCHŁONNOŚĆ RZECZYWISTA jest sumą pracochłonności bazowej i dodatkowej.PRACOCHŁONNOŚĆ BAZOWA (podstawowa) jest to ilość pracy, która przy danym wyposażeniu zakładu byłaby wystarczająca do wytworzenia wyrobu, gdyby wyrób był idealnie skonstruowany i wytwarzany na najlepiej dobranych do tego celu maszynach, bez nieuzasadnionych przerw w pracy i strat czasu. W praktyce są różne warunki wytwarza, stąd istnieją różne przyczyny zwiększ koniecznego nakładu pracy, także powodujące dodatkowe straty czasu roboczego. PRACOCHŁONNOŚĆ DODATKOWĄ stanowi DODATKOWY NAKŁAD PRACY : niedoskonałością konstrukcji (PROJEKTU) wyrobu i warunków technicznych dotyczących jego jakości, stosowaniem niewłaściwych metod wytwórczych (niedoskonałością produkcji). CAŁKOWITY CZAS TRACONY OB: czas tracony z winy kierownictwa zakładu i czas tracony z winy samego wykonawcy. PRZYCZYNY ZWIĘKSZENIA PRACOCHŁONNOŚCI w szczególności WYROBU to: PRZYCZYNY SPOWODOWANE NIEDOSKONAŁOŚCIĄ PROJEKTU WYROBU niekorzystna konstrukcja (receptura, projekt, wzór użytkowy), niedostateczne stosowanie normalizacji i unifikacji, niewłaściwe (zbyt surowe lub zbyt luźne), warunki techniczne dotyczące wyrobu lub jego tworzywa. PRZYCZYNY SPOWODOWANE NIEDOSKONAŁOŚCIĄ METODY WYTWARZANIA dobór niewłaściwej maszyny do danej operacji, nieprawidłowe prowadzenie procesu (np. wskutek źle wyznaczonych parametrów, używanie niewłaściwych narzędzi, nieprawidłowe rozplanowanie warsztatu powodujące zbędny ruch ludzi i rzeczy, niewłaściwe wykonywanie czynności w sposób powodujący zbędne ruchy lub zbędny wysiłek. PRZYCZYNY WYNIKAJĄCE Z WINY KIEROWNICTWA zbyt "duży asortyment", nieopłacalność starannego projektowania i oprzyrządowania produkcji, niedostateczne stosowanie normalizacji i unifikacji, zmiany konstrukcji wyrobu lub jego części w czasie produkcji, które powodują zakłócenia rytmiczności, przerwy w pracy, straty wskutek wadliwej jakości wyrobów,niedoskonałe planowanie produkcji,niewłaściwa praca działu zaopatrzenia materiałowego, awarie maszyn i urządzeń, złe warunki pracy,wypadki. d. PRZYCZYNY WYNIKAJĄCE Z WINY PRACOWNIKA spóźnienia, absencje, nieuzasadnione przerwy w pracy, niedbalstwo powodujące braki, wypadki powstałe na skutek nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa pracy. ZMNIEJSZENIE PRACOCHŁONN DODATKOWEJ I STRAT CZASU badanie potrzeb odbiorców i specjalizację przedsiębiorstw,stosowanie normalizacji, pracę nad konstrukcją wyrobu i jej ulepszanie,badanie metod wykonywania różnego rodzaju prac i ich usprawnianie, badanie i ulepszanie organizacji planowania wykonawczego produkcji, badanie i ulepszanie organizacji gospodarki konserwacyjno-remontowej, badanie i polepszanie warunków pracy, badanie i doskonalenie organizacji administracji personalnej i szkolenie personelu, badanie i ulepszanie opracowań technologicznych, narzędzi i oprzyrządowania, badanie i usprawnianie kontroli technicznej itd. TECHNIKA ORGANIZ. PRacy: ujawnia i analizuje rezerwy wydajności na wszystkich odcinkach, na których realizowany jest proces pracy, zużywa się określone maszyny i urządzenia,pozwala ocenić celowość i usprawnić przebieg każdego procesu pracy,przyczynia się do zmniejszenia pracochłonności i materiałochłonności wyrobu oraz podniesienia stopnia wykorzystania maszyn i urządzeń, przygotowuje podstawy dla opracowania systemu norm pracy i racjonalnego systemu płac. TECHNIKA ORGANIZOWANIA PRACY OBEJMUJE: badanie i usprawnianie metod pracy, mierzenie i normowanie pracy, kwalifikowanie pracy. BADANIE PRACY: podziałem badanego procesu na elementy składowe,rejestrowaniem przebiegu procesu,analizą wpływu różnych czynników na elementy procesu, racjonalizowaniem przebiegu ( czyli na: eliminowaniu czynności zbędnych, łączeniu i upraszczaniu sposobu wykonywania innych), dokonywaniem syntezy optymalnych wartości procesu w postaci projektów usprawnień,wprowadzaniem w życie zaprojektowanych usprawnień, kontrolą efektywności usprawnień. MIERZENIE I NORMOWANIE PRACY dotyczy usprawnionej, optymalnej w danych warunkach metody wykonywania pracy. ZADANIEM TECHNIKI MIERZENIA I NORMOWANIA PRACY: ustalenie ilościowych mierników pracy, dokonywanie pomiarów pracochłonności poszczególnych elementów pracy, ustalenie techniczn norm pracy. ZASADY EKONOMII RUCHÓW ZASADY DOBORU RUCHÓW WYKONYWANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA ZASADY ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY ZASADY DOBORUNARZĘDZI I WYPOSAŻENIA. ZASADY DOBORU RUCHÓW obie ręce powinny - w miarę możności - brać czynny udział w wykonywaniu pracy, obie ręce powinny zaczynać i kończyć swoje ruchy jednocześnie, obie ręce nie powinny pozostawać jednocześnie bez czynne, należy unikać tzw. pracy statycznej, którą można wyeliminować poprzez zastosowanie odpowiednich przyrządów, ruchy rąk powinny odbywać się w przeciwnych i symetrycznych kierunkach oraz w miarę możności jednocześnie, ruchy powinny absorbować najmniejszą liczbę części ciała oraz najmniejszy element absorbowanej części, należy wykorzystać siłę grawitacji, zwłaszcza przy manipulowaniu ciężkimi przedmiotami, redukować do minimum siłę kinetyczną przedmiotó, gdy musi być pokonana wysiłkiem mięśni, ruchy ciągłe, płynne, po linii krzywej są korzystniejsze od ruchów po linii prostej, która wymaga nagłych i ostrych kierunków zmian, ruchy „balistyczne” są szybsze, łatwiejsze i dokładniejsze od ruchów kontrolowanych i ograniczonych przestrzenią, podstawą sprawnego i automatycznego wykonywania pracy jest swobodny i naturalny rytm pracy, drogi ruchów rąk powinny mieścić się w normalnym zasięgu rąk. ZASADY ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY wszystkie narzędzia i materiały winny mieć swoje stałe i widoczne miejsce na stanowisku, narzędzia, materiały, przyrządy itd. Należy umieszczać w miarę możności przed robotnikiem - w zasięgu jego rąk, na materiały, półwyroby, elementy łączące itd. Należy używać skrzynek i pojemników o pochyłym ukształtowaniu dna, które podają materiał pod działaniem siły ciężkości, materiały i narzędzia należy tak umieszczać, aby umożliwiały optymalną kolejność ruchów, przedmiotów powinno odbywać się za pomocą urządzeń opartych na zasadzie samoopadania przedmiotów, dobra widoczność w miejscu pracy powinna być zapewniona przez należyte oświetlenie z lewej strony lub z przodu, stanowisko pracy powinno być dostosowane do przebiegu ruchów oraz wzrostu pracownika, tam, gdzie rodzaj pracy na to pozwala, należy wyposażyć stanowisko w krzesło z oparciem dla pleców i nóg, kolor powierzchni stołu roboczego winien kontrastować z kolorem obrabianej rzeczy. ZASADY DOBORU NARZĘDZI I WYPOSAŻENIA ręce powinny być wolne od czynności, które mogą być wykonywane przy użyciu przyrządów i uchwytów (trzymanie) albo wyłącznika nożnego (włączanie, wyłączanie maszyny, mocowanie, luzowanie przedmiotu), gdziekolwiek jest to możliwe, należy stosować narzędzia łączone, jeżeli każdy palec wykonuje jakiś określony ruch, należy rozkładać siłę nacisku zgodnie z naturalnymi możliwościami poszczególnych palców, rękojeści narzędzi powinny umożliwiać objęcie ich maksymalną powierzchnią dłoni, dźwignie, krzyżaki i kółka ręczne należy tak umieszczać, aby robotnik mógł nimi manipulować przy minimalnej zmianie pozycji ciała, dla wykorzystania obu rąk należy stosować podwójne komplety narzędzi, przyrządów i uchwytów.

ORGANIZACJA PRODUKCJI PRZYGOTOWANIE PRODUKCJI Wszystkie procesy , które składają się na system działalności przedsiębiorstwa można podzielić na trzy podsystemy: działalność podstawową, obsługę działalności podstawowej, zarządzanie. PRZYGOTOWANIE PRODUKCJI jest to uporządkowany ciąg działań poprzedzających podstawowy proces produkcyjny (nazywany też często jako proces naukowo-technicznego i inwestycyjnego przygotowania). Elementy przygotowania produkcji: rodzaju produkowanych wyrobów lub świadczonych usług, -dysponowanego czasu, posiadanej techniki wytwarzania, posiadanej kadry inżynierskiej, operatorskiej i menedżerskiej,istniejących barier w otoczeniu. Podsta. etapy i zakres prac przemys.: 1.Badania marketingowe i prognozowanie rozwoju; badania rynku w obszarze kompetencji firmy, analiza rynek-produkt, prognozy marketingowe,progno rozwoju wyrobów, metod wytwarzania, zdolności produkcyjnych, prognozy rozwoju produktywności, kosztów i zysku. 2.Naukowe przygotowanie; badania i studia w zakresie: rozwoju wyrobów, metod wytwarzania, sterowania i zarządzania, czynników produkcji: materiały, maszyny i urządzenia, powierzchnie i informacje, badanie 3.Projektowanie; projektowanie wyrobów, metod wytwarzania, sterowania i zarządzania, projektowanie sterowania jakością, projektowanie rozwoju zdolności produkcyjnych. 4.Techniczne przygotowanie produkcji konstrukcyjne przygotowanie produkcji, konstuowanie wyrobów, rysunki ofertowe, wykonawcze, złożeniowe, rysunki wykonawcze części, zestawienia materiałowe, prototypy i ich badania, dokumentacja eksploatacji wyrobów, baza normatywna sterownia i zarządzania produkcją. techniczno-organizacyjne przygotowanie, - opracowania technologiczne, - opracowania procesów produkcyjnych, dobór maszyn i urządzeń, narzędzi, przyrządów plany operacyjne procesów obróbki części oraz montażu, plany kontroli jakości, programy do sterowania wytwarzaniem, baza normatywna sterowania i zarządzania produkcją. 5.Przygotowanie zdolności produkcyjnych; lokalizacja zdolności produkcyjnych, przygotowanie powierzchni, maszyn i urządzeń, czynników energetycznych, wykonania systemów sterowania i zarządzania, zagospodarowanie powierzchni produkcyjnych. 6.Wdrożenie przemysłowe; przygotowanie i szkolenie załogi, przygotowanie materiałów i pozostałychczynników produkcji, rozruch mechaniczny, technologiczny, serie informacyjne i próbne, osiąganie projektowych zdolności produkcyjnych. 7.Analizy techniczni-ekonomiczne; analizy poziomu nowoczesności i jakości wyrobów (na etapie 2,3,4,5), analiza kosztów własnych i zysków . Organizacja produkcji to działalność, która prowadzi do racjonalnego rozmieszczenia oraz uporządkowan produkcji w przestrzeni i czasie. Organizowanie produkcji polega na takim doborze i zestawieniu środków i sposobów ich użycia, aby produkcje wykonać najbardziej efektywnie. Proces produkcyjnych to ogół czynności, które pozwalają z materiału wyjściowego uzyskać produkt o złożonych (pożądanych) cechach, w wyniku oddziaływania pracownika na środki produkcji (środki pracy i prze pracy). Na proces produkc wyrobu skła się proc: przygotowania produkcji, technologiczny, pomocnicze, obsługi. Podstaw częścią procesu produkcyjnego jest proces technologiczny, podczas którego następuje zmiana kształtu i właściwości (fizycznych, chemicznych) przetwarzanych materiałów. W zależności od stosowanej technologii i rodzaju wyrobu proces technologiczny dzieli się na fazy technologiczne, które różnią się między sobą metodami o charakterem oddziaływania czynników pracy na przedmiot produkcji. Poszczególne fazy przebiegają przy użyciu różnych maszyn, urządzeń i narzędzi. W ramach fazy technologicznej, ze wzg. na rodzaj materiału i metodę obróbki, następuje dalszy podział na operacje technologiczne.OPERACJA TECHNOLOGICZNA, to zespół działań realizowanych bez przerwy na jednym przedmiocie (lub równocześnie na kilku przedmiotach), na jednym stanowisku roboczym przez jednego lub kilku współpracujących wykonawców. Podział procesu produkcyjnego na fazy i operacje oraz podział wyrobów na detale i wyroby złożone decydują o strukturze produkcyjnej, czyli o zestawie komórek produkcji podstawowej, pomocniczej i obsługowych oraz powiązaniach między nimi. Strukturę produkcyjna kształtują następujące czynniki: struktura procesu produkcyjnego, stopień złożoności wytwarzanych wyrobów, różnorodność procesów, które składają się na każdą z faz procesu produkcji, poziom i stan wyposażenia technicznego, kwalifikacje i umiejętności pracowników. Podst. Elem. struktury produkcyjnej jest stanowisko robocze (komórka produkcyjna zerowego stopnia). W zależności od sposobu powiązania stanowisk czyli podobieństwa stanowisk, powiązania w procesie wytwarzania określonych wyrobów, powstają gniazda technologiczne, gniazda przedmiotowe, i linie produkcyjne. Tworzą kolejne szczeble struktury produkcyjnej: stanowisko robocze, gniazdo, linia produkcyjna, oddział, wydział, zakład, przedsiębiorstwo.Przebieg procesu produkcyjnego, charakter stanowisk roboczych, powiązania między stanowiskami w czasie i przestrzeni, wielkość i powtarzalność produkcji wyrobów w danej komórce oraz asortyment produkcji wyznaczają typ oraz formę organizacji produkcji na stanowisku roboczym. Wyróżnia się trzy typy produkcji: jednostkową, seryjną, masową. PRODUKCJA JEDNOSTKOWA, polega na wykonywaniu, pojedyńczych egzemplarzy wyrobów, na zamówienie konkretnego odbiorcy. PRODUKCJA SERYJNA, to wytwarzanie określonej liczby wyrobów o podobnej konstrukcji i technologii. W zależności od okresu powtarzalności produkcja seryjna może być rytmiczna i nierytmiczna. Liczba sztuk w serii oraz liczba wykonywanych operacji na stanowisku dzielą produkcję na wielkoseryjną, średnioseryjną i małoseryjną.PRODUKCJA MASOWA, charakteryzuje się ciągłym wytwarzanie bardzo dużej ilości sztuk określonego wyrobu w jednym lub kilku podobnych wariantach.Współdziałanie stanowisk roboczych w procesie produkcji oraz stopień ich wzajemnego powiązania decydują o formie organizacji produkcji. Formy organizacji produkcji: potokowe (rytmiczne), - ścisły przydział detalooperacji do stanowiska i ścisły, z góry określony, harmonogram przebiegu produkcji, ustabilizowane powiązania pomiędzy stanowiskami, niepotokowe (nierytmiczne), ustanowione przez gniazda przedmiotowe, gniazda technologiczne i linie produkcyjne. Czas trwania przebiegu procesu produkcyjnego nazywa się CYKLEM PRODUKCYJNYM. CYKL PRODUK, rozpoczyna się w chwili pobrania materiałów z magazynu i kończy w momencie przyjęcia wyrobów do magazynu wyrobów gotowych. Podział procesu produkcyjnego na operacje, które są wykonywane na różnych stanowiskach wymusza przechodzenie partii detali przez wiele stanowisk.Występują trzy podstawowe formy organizacji przebiegu partii wyrobów: szeregowy, równoległy, szeregowo-równoległy. ZASADY RACJONALNEJ ORGANIZACJI PRODUKCJI -Organizowanie procesu produkcyjnego polega na podziale czynności między wykonawców, wyborze właściwych form powiązania pracowników w procesie pracy, zorganizowaniu stanowisk pracy, określeniu sposobów obsługi oraz stworzeniu właściwych warunków pracy. Racjonalna organizacja powstaje w wyniku zastosowania i przestrzegania reguł i zasad organizowania, Proporcjonalności, liniowości, specjalizacji, równoległości przebiegów procesów cząstkowych, koncentracji, ciągłości, rytmiczności-równomierności. PRACA to celowa działalność, która polega na oddziaływaniu człowieka przy pomocy narzędzi pracy na przedmiot pracy. REZULTATEM PRACY jest PRODUKT. (def. ekonomiczna) W prakseologii, PRACA to wszelki splot czynów mający charakter pokonywania trudności dla czynienia zadość czyimś istotnym potrzebom. (T. Kotarbiński). PROCES PRODUKCJI - jest zespół działań, w wyniku których materiał wyjściowy przekształca się w gotowy wyrób. Obejmuje wiążące się ze sobą procesy pracy jak: Proces zaopatrzenia w surowce i materiały,Proces magazynowania , Proces przygotowania produkcji, Proces technologiczny,Proces transportu, Proces kontroli technicznej,Proces obsługi procesu podstawowego PROCES TECHNOLOGICZNY - jest część procesu produkcyjnego, która obejmuje zespół działań polegających na bezpośrednim oddziaływaniu na przedmiot pracy, a powodujących zmianę kształtu, wymiarów, wyglądu zewnętrznego, składu lub stanu fizykochemicznego w celu przekształcenia w gotowy produkt. PROCES TECHNOLOGICZNY można podzielić na: OPERACJE stanowią część składową procesu technologicznego, związaną z bezpośrednim oddziaływaniem na przedmiot pracy. Operacja jest to część procesu pracy, wykonywana na jednym stanowisku pracy przez jednego lub zespół pracowników, związana zazwyczaj z jednym lub partią przedmiotów.ZABIEG jest częścią operacji wykonywaną bez zmiany narzędzia, warunków pracy i charakteru oraz zakresu technologii pracy. CZYNNOŚĆ jest to część składowa operacji lub zabiegu, która stanowi odrębne, ściśle określone, zakończone działanie.RUCH ROBOCZY stanowi część czynności, która składa się z ruchów elementarnych. RUCH ELEMENTARNY jest najmniejszy dający się wydzielić element ruchu roboczego.

ZASADY ORGANIZACJI PRACY I PRODUKCJI 1. ZASADA PODZIAŁU PRACY; -„ Jeżeli praca jakiejś jednostki lub organu składająca się z wielokrotnego powtarzania dwóch lub więcej czynności zostanie podzielona w ten sposób, że każdą czynność oddzielimy i wykonywać będziemy oddzielnie seriami albo też powierzymy organom specjalnie do nich uzdolnionym lub przystosowanym, to ogólny nakład pracy i środków wytwórczych zmniejszy się, a wynik użyteczny powiększy się.” ZASADA KONCENTRACJI PRACY; „ Zgromadzenie i połączenie wyspecjalizowanych w realizacji tego samego zadania wykonawców i aparatury w jednym miejscu (i pod jednym kierownictwem) zwiększa wynik użyteczny.” ZASADA HARMONIZACJI PRACY „Harmonizacja działań oznacza, że wyniki pracy będą tym lepsze, im lepiej będą dobrane i ze sobą skoordynowane uczestniczące w niej elementy, ludzie i środki działania oraz im czasy działania poszczególnych elementów będą ze sobą lepiej zgrane i zsynchronizowane.” Zasada harmonii występuje w postaci harmonii: doboru organów,czasów działania organów, duchowej (zachodzącej między ludźmi w procesie pracy). INNE ZASADY I WYTYCZNE EKONOMIZUJĄCE DZIAŁANIE I POPRAWIAJĄCE JEGO SPRAWNOŚĆ to: 4. ZASADA EFEKTYWNOŚCI (EKONOMICZNOŚCI), „Maksymalny stopień realizacji celu osiąga się postępując w ten sposób, żeby przy danym nakładzie środków otrzymać maksymalny stopień realizacji celu albo też postępując tak, aby przy danym stopniu realizacji celu użyć minimalnego nakładu środków.” Ekonomiczność (efektywność) = wyniki(efekty) /nakłady(koszty), >1, Poprawę ekonomiczności uzyskać można poprzez: poprawę wydajności zasobów (zwiększenie efektów), która polega na osiąganiu możliwie najlepszych wyników przy danych nakładach, oszczędności zasobów, polegające na uzyskiwaniu danego z góry zaplanowanego wyniku przy możliwie najmniejszych nakładach środków. ZASADA OPTYMALNEJ PRODUKCJI, - „ Dla każdego organu (człowieka, maszyny) istnieje zawsze pewna ściśle określona granica wydajności, przy której koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy.” Zwana jest także zasadą umiaru - „ zawsze trzeba posuwać się tak daleko, jak tego rzecz wymaga, a miara należyta bywa różna w różnych przypadkach.” ( T. Kotarbiński) ZASADA KOMPLEKSOWOŚCI, ma za zadanie określenie zakresu i wielkości przedsięwzięcia organizacyjnego. ZASADA SYSTEMATYCZNOŚCI, w działalności organizacyjnej polega na planowym i długofalowym rozwiązywaniu poszczególnych problemów organizacyjnych przy jednoczesnym wyeliminowaniu lub ograniczeniu działalności improwizowanej. ZASADA CIĄGŁOŚCI, zaleca prowadzenie działalności organizacyjnej w sposób ciągły, a nie w formie jednorazowych akcji i zrywów. Jest to związane z postępującą mechanizacją i automatyzacją procesów wytwórczych, zmianami w strategii zarządzania firmy, zmianami w otoczeniu instytucji itp. ZASADA INDYWIDUALIZACJI, zaleca rozwiązywanie zagadnień organizacyjnych w instytucji jako zjawisk charakteryzujących się swoistymi odrębnymi i niepowtarzalnymi cechami. ZASADA JEDNOŚCI DZIAŁANIA, polega na tworzeniu warunków, które sprzyjają powiązaniu celu działania pracownika z formalnymi celami instytucji. ZASADA DYSCYPLINY PRACY, oznacza jednocześnie punktualność, posłuszeństwo wobec przełożonych, pilność i pracowitość oraz postępowanie zgodne z przepisami, umowami i zwyczajami społecznymi. ZASADA ŁADU MATERIALNEGO (porządku), polega na przestrzennym logicznym porządkowaniu rzeczy.Zasadę porządku można sprowadzić do hasła: „ Odpowiednie miejsce dla każdej rzeczy i każda rzeczna swoim miejsc ZASADA RYTMICZNOŚCI PRACY, podkreśla, że najbardziej wydajny jest ciągły, równomierny przebieg pracy. Jeśli wykonuje się pracę zrywami, czyli na zasadzie doraźnych akcji i mobilizacji prowadzi do szybkiego zmęczenia fizycznego i psychicznego. Wydajna praca to praca spokojna i konsekwentna, wykonywana stale w równym rytmie. Do rytmu pracy powinien być dostosowany rytm i długość przerw odpoczynkowych. ZASADA INTENSYWNOŚCI PRACY (zagęszczenia), pracy wiąże się z zagęszczeniem czynów wykonywanych w danym czasie lub/i miejscu, a przez to zwiększeniem wydatku energetycznego, który prowadzi do poprawy jej wydajności. Najwyższą wydajność osiąga się pracując średnio intensywnie lub w tempie nieco wyższym od średniego. Przy nieodpowiedniej intensywności pracy wykonywanej nawet rytmicznie końcowy wynik użyteczny będzie mniejszy od oczekiwanego ponieważ: przy pracy nadmiernie intensywnej nastąpi szybkie zmęczenie organizmu lub przeciążenie sprzętu, a przez to przerwanie produkcji oraz obniżenie jakości pracy, zbyt wolne tempo pracy prowadzi do niepełnego wykorzystania potencjału wytwórczego, niedotrzymania założonych terminów itp. ZASADA RÓWNOLEGŁOŚCI (jednoczesności), nakazuje możliwie jednoczesne realizowanie ( przy okazji) kilku działań, w celu zaoszczędzenia czasu i środków.Zasadę tę określa się także- „ Robiąc jedno - robić wiele” ZASADA ODPOWIEDNIEGO MIEJSCA, wskazuje, że aby działanie było sprawne należy je realizować w specjalnie obmyślonym miejscu, najlepiej do tego przystosowanym i najlepiej wyposażonym. ZASADA ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW, zwraca uwagę, że nieraz ten sam cel można osiągnąć posługując się jakościowo różnymi środkami (materialnymi, energią, narzędziami itp.). w zależności od tego można działać gospodarnie lub rozrzutnie. ZASADA ODPOWIEDNIEGO SPOSOBU, głosi, że ten sam cel można zrealizować różnymi sposobami (metodami). Na sposób działania składa się zarówno dobór zasobów (ludzi, tworzyw, aparatury), jak i przebieg (proces) postępowania, czyli kolejność realizacji poszczególnych operacji i czynności składających się na dane działanie. Ustalenie najwłaściwszego sposobu działania wymaga, analizy i wyboru spośród wielu możliwych procedur, a także tworzyw, narzędzi i wykonawców, metody i elementów najodpowiedniejszych dla realizacji powierzonego zadania. ZASADA DECYDUJĄCEGO MOMENTU Podkreśla, że skutek i efekt końcowy czynu zależy często od wyboru właściwej chwili, w której podjęto działanie. T. Kotarbiński stwierdza, że -„ momentem rozstrzygającym jest ta chwila, o której się mówi nieraz słowami: - teraz albo nigdy”. Ze względu na czas występują trzy możliwości działania: Zbyt wczesne (przedwczesne), „ w sam raz”, Spóźnione. Zasady te mają charakter dyrektyw, które powinny być uwzględniane w działalności organizacyjnej pracy i produkcji. WALORY SPRAWNEGO DZIAŁANIA - skuteczność, korzystność, ekonomiczność działania. CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO - JAKO UNIWERSALNA DYREKTYWA SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA: ( określenie celu, identyfikacja warunków, planowanie działania, przygotowanie warunków, realizacja, kontrola). ZASADA JEDNOOSOBOWEGO KIEROWNICTWA głosi, że pracownik powinien podlegać bezpośrednio tylko jednemu kierownikowi i otrzymywać polecenia tylko z jednego źródła. ZASADA CIĄGŁOŚCI KIEROWANIA podkreśla, że władza powinna być zawsze obecna i zastępowalna. ZASADA ODPOWIEDZIALNOŚCI GŁOSI, że kierownik jest odpowiedzialny za wykonanie powierzonych mu zadań, w tym za pracę swoich podwładnych. ZASADA ROZWAŻNEGO DECYDOWANIA akcentuje konieczność podejmowania decyzji z należytym namysłem, który pozwala na wyważenie wszystkich „za i przeciw”. ZASADA OPANOWANIA I ŻYCZLIWOŚCI polega na ludzkim traktowaniu pracowników i wypływa z połączenia uprzejmości, przychylności i życzliwości ze sprawiedliwością. ZASADA AUTORYTETU głosi, że sprawne kierowanie ludźmi w dużym stopniu zależy od tego, czy kierownik cieszy się tzw. autorytetem rzeczywistym. ZASADA WŁAŚCIWEJ ATMOSFERY PRACY zwraca uwagę na konieczność kształtowania przez kierownika w zespole właściwych stosunków międzyludzkich. ZASADA OBIEKTYWNEJ OCENY I SPRAWIEDLIWOŚCI wychodzi z założenia, że obiektywna ocena pracowników należy do grupy najsilniejszych bodźców dobrej roboty. ZASADA WYNAGRADZANIA I NAGRADZANIA PRACOWNIKÓW zwraca uwagę na konieczność stosowania bodźców (materialnych i niematerialnych) po to, aby człowiek, który wykonał działanie ocenione pozytywnie, znajdując się w przyszłości w podobnej sytuacji zachował się analogicznie. Wynagradzanie, a zwłaszcza nagradzanie wiąże się ze stwarzaniem tzw. sytuacji nęcących. ZASADA KARANIA zaleca umiejętne stosowanie sankcji (kar) w odniesieniu do ludzi, których działania zostały ocenione negatywnie. Celem kary jest zapobieżenie podobnym sytuacjom w przyszłości. ZASADA KONTROLI I NADZORU wskazuje na potrzebę weryfikacji przez kierownika sposobu i skuteczności realizacji zadań przez podwładnych.

---