Ramzes to jedyny syn królowej Nikotris i faraona, Ramzesa XII. W wieku dwudziestu dwóch lat, dzięki szczęśliwym dla niego zbiegom okoliczności (choroba starszych braci), został mianowany następcą tronu i w półtora roku później objął władzę w Egipcie. Był to według opinii ludu młodzieniec „silny jak wół Apis, odważny jak lew, mądry jak kapłani”. Od najmłodszych lat uczył się w szkołach kapłańskich, później zainteresował się wojskiem. Był przystojnym mężczyzną: „piękny młodzieniec, z twarzą prawie kobiecą, której gniew i opalenizna dodawały wdzięku. Miał na sobie obcisły kaftan w pasy niebieskie i białe, tegoż koloru chustkę pod hełmem, złoty łańcuch na szyi i kosztowny miecz pod lewym ramieniem.”
Wykazywał zamiłowanie do skromnego, wojskowego życia, jadał jak żołnierz i nie interesował się modą, czym zasmucał największych elegantów w państwie. Zawsze marzył o byciu faraonem i pragnął, aby jego imię stało się sławne: „Gdyby bogowie, zamiast młodszym synem królewskim, uczynili mnie faraonem, podbiłbym, jak Ramzes Wielki, dziewięć narodów, o których nigdy w Egipcie nie słyszano, zbudowałbym świątynię większą aniżeli całe Teby, a dla siebie wzniósłbym piramidę, przy której grób Cheopsa wyglądałby jak krzak róży obok dojrzałej palmy”.
Ramzes niewątpliwie był człowiekiem inteligentnym, o gwałtownym charakterze i szlachetnym sercu. Dostrzegał niesprawiedliwość i biedę poddanych i zastanawiał się, jak mógłby im pomóc. Rozwiązanie problemów finansowych i ubożenia państwa widział w wygranej wojnie. Wiedział, że kapłani mają nieograniczoną władzę w Egipcie i wpływają na nadmiernie pobożnego i rozmodlonego władcę. Sam odczuł potęgę arcykapłanów, kiedy Herhor wpływał na kolejne decyzje faraona, dotyczące przyszłości tronu. Z czasem niechęć do kapłanów w sercu Ramzesa zmieniła się w nienawiść i postanowienie obalenia ich stanu. Wynikało to w dużej mierze z poczucia niezależności i pragnienia nieograniczonych i samowładnych rządów.
Przy wszystkich zaletach charakteru, takich jak: dojrzałość, wyrozumiałość, dobroć, szlachetność, bardzo często kierował się emocjami i wpadał w gniew. Duma i wiara we własną potęgę jako faraona sprawiła, że nie potrafił zrozumieć w pełni zagrożenia ze strony kapłanów. Choć był człowiekiem sprytnym i udało mu się przez jakiś czas zmylić czujność arcykapłanów, łatwo ulegał wpływom innych (Fenicjan, Samentu), którzy potrafili umiejętnie siać niepokój w jego sercu i ukierunkować podejrzenia. W chwilach największej bezsilności, widząc swoją niemoc wobec kapłanów i ich potęgi, płakał i rozpaczał. Był także wspaniałym ojcem - maleńki syn stał się powodem jego ojcowskiej dumy i sprawiał, że w zabawach z nim Ramzes odnajdował radość i spokój.
Był wiernym poddanym swojego pana i ojca, choć często krytykował jego rządy i dostrzegał błędy. Zawsze wypełniał jego wolę. Nawet, jeśli odczuwał wewnętrzny bunt przeciwko rozkazom i rozumiał szkodliwość danych decyzji dla państwa.
Rozsądek, waleczność, odwaga i umiejętność dowodzenia Ramzesa sprawiły, że wojsko kochało go i widziało w nim prawdziwego wodza. Lud z kolei ujrzał w nim władcę, który zamierza polepszyć jego życie. Poddani miłowali go instynktownie. Także Ramzes wiedział doskonale, jak powinien przypodobać się najbiedniejszym, o czym świadczy to, że w świątyni Amona wysiadł przed bramą dla ludu i pieszo przeszedł całą drogę. Był hojnym dla swoich żołnierzy i potrafił naprawiać wyrządzone przez siebie krzywdy (starał się uwolnić oskarżonych o napad na folwark Sary, a później doprowadził do zakończenia sprawy w sądzie).
Największą słabością Ramzesa były kobiety. Szybko stracił zainteresowanie Sarą, choć początkowo walczył o dziewczynę i nie chciał z niej zrezygnować, kiedy matka kazała mu odsunąć od siebie Żydówkę. Kamy pożądał, ponieważ była dla niego niedostępna jako kapłanka świątyni Astoreth. Hebron zaintrygowała go swoim charakterem.
Ramzes miał naturę buntowniczą. Śmiało myślał o zmianach w Egipcie, o wojnach, o ulżeniu najbiedniejszym. Jednocześnie wiedział, że obejmując tron stanie się biednym władcą ze zmęczonym i głodnym narodem. Chciał to zmienić. Śmiałe plany nie podobały się kapłanom, którzy robili wszystko, posuwając się nawet do wykorzystania Lykona, który udawał szaleństwo Ramzesa, ażeby uniemożliwić młodemu faraonowi wprowadzenie reform. Gdyby to mu się udało, niewątpliwie stałby się wielkim i kochanym przed naród władcą.