Dziennik budowy

dokumentacja budowy - należy przez to rozumieć pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu - także dziennik montażu

Kierownik budowy (robót) jest obowiązany:

1) prowadzić dziennik budowy lub rozbiórki;

2) umieścić na budowie lub rozbiórce, w widocznym miejscu, tablicę informacyjną oraz ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia; nie dotyczy to budowy obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa oraz obiektów liniowych;

3) odpowiednio zabezpieczyć teren budowy (rozbiórki).

1. Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót i jest wy-dawany odpłatnie przez właściwy organ.

2. Przed rozpoczęciem robót budowlanych należy dokonać w dzienniku budowy wpisu osób, którym zostało powierzone kierownictwo, nadzór i kontrola tech-niczna robót budowlanych. Osoby te są obowiązane potwierdzić podpisem przy-jęcie powierzonych im funkcji.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do prowadzenia dzienników: montażu i rozbiórki.

4. [Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszka-niowej] <Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa> określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia dzienników budowy, montażu i rozbiórki oraz osoby upoważnione do dokonywania w nich wpisów, a także dane, jakie powinna zawierać tablica informacyjna oraz ogłoszenie zawierające dane doty-czące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Dziennik budowy jest to urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót (art. 45 ust. 1 Prawa Budowlanego).

Obowiązek założenia oraz zasady prowadzania dziennika budowy zostały określone w Prawie budowlanym (Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414), art. 45 ust. 1, a doprecyzowane w przepisach wykonawczych - rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia Dz. U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953, W odpowiednich przypadkach prowadzi się dziennik montażu lub dziennik rozbiórki (art. 45 ust. 3), do których stosuje się odpowiedni przepisy o dzienniku budowy.

Założenie dziennika budowy

Dziennik budowy należy założyć przed rozpoczęciem robót budowlanych. Zazwyczaj dziennik budowy jest gotową książką formatu A4, z nadrukowanymi odpowiednimi (zgodnymi z wzorem określonym w rozporządzeniu) rubrykami, oświadczeniami, protokołami, oraz ponumerowanymi stronami, w dwóch egzemplarzach: oryginał i kopia (na kartach z perforowaną linią ułatwiającą wyrwami kopii). Art. 45 ust. 1 określa, że właściwy organ wydaje opłatnie dziennik budowy. W praktyce, kupuje się czysty zeszyt dziennika budowy i po przygotowaniu odpowiednich dokumentów:

• oświadczenia kierownika budowy o przyjęciu obowiązków, oraz

• wpisie w czystym dzienniku budowy osób pełniących samodzielne funkcje techniczne na danej budowie, a także

• wypełnieniu strony tytułowej

właściwy organ (administracji budowlanej) rejestruje dziennik budowy nadając mu numer i podbija każdą stronę pieczęcią urzędu.

Osoby uprawnione do wpisów w dzienniku budowy

W dzienniku budowy mogą dokonywać wpisów wyłącznie osoby wymienione w ww. rozporządzeniu (§ 9 ust. 1 rozp. MI). Są to:

• inwestor

• projektant

• kierownik budowy (kierownik robót)

• inspektor nadzoru inwestorskiego

• uprawniony geodeta

• pracownicy organów uprawnionych do dokonywania kontroli na budowie (§ 9 ust. 1 pkt 7 rozp. MI), w tym między innymi:

• organ nadzoru budowlanego

• organ administracji budowlanej

Części dziennika budowy

Dziennik budowy składa się z:

• strony tytułowej (okładki) na której wpisuje się (§ 6 ust. 1 rozp. MI):

• nr dziennika budowy (nadaje właściwy organ)

• datę wydania

• liczbę stron

• numer i datę wydania pozwolenia na budowę,

• czasem umieszcza się też dodatkowe informacje

• nazwę i adres inwestycji

• nazwę i adres inwestora

• strony określające osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne

• strony przeznaczone do właściwych wpisów określających przebieg robót i zdarzenia zachodzące w ich trakcie

• oświadczenie kierownika budowy o zgodności obiektu (robót) z projektem i przepisami, oraz określające zakres ewentualnych odstępstw

Dziennik budowy po zakończeniu robót

Po zakończeniu robót budowlanych, dziennik budowy należy załączyć do zawiadomienia o zakończaniu robót i wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie. Załącza się jedynie oryginał dziennika, a więc należy z dziennika wyrwać strony oznaczone jako kopia. Skompletowaną kopię dziennika budowy należy załączyć do dokumentacji powykonawczej jako, że dziennik budowy stanowi integralną część dokumentacji budowy (art. 3 pkt 13 PB), która z kolei wchodzi w skład dokumentacji powykonawczej (art. 3 pkt 14 PB). Dokumentacja powykonawcza przekazywana jest użytkownikowi obiektu, który zobowiązany jest przechowywać ją przez cały okres użytkowania obiektu (art. 60 PB).

Zgodnie z inną interpretacją prawną, oryginał dziennika budowy załącza się do wglądu podczas zgłoszenia organowi nadzoru budowlanego, który wykonuje dla siebie kopie. Sam dziennik budowy jako dokument techniczny budowy przechowuje użytkownik obiektu (administrator). Strony oznaczone jako kopie mogą posłużyć jako dokument np. kierownikowi budowy lub inspektorowi nadzoru inwestorskiego w przypadku jeśli nie jest pracownikiem inwestora.

Każdy inwestor, który rozpoczyna budowę, musi wystąpić do odpowiedniego urzędu o wydanie dziennika budowy. Jest to wymóg, określony w art. 45. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawa Budowlanego: „dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót i jest wydawany odpłatnie przez właściwy organ.”

Dziennik budowy może zostać wydany dopiero po uprawomocnieniu się pozwolenia na budowę. Dziennik budowy, to zeszyt formatu A-4, którego strony są ponumerowane, w celu dokonywania wpisów chronologicznie, ponadto strony w dzienniku budowy są podwójne, co umożliwia tworzenie kopii. Poszczególne strony dziennika, powinny zostać opatrzone pieczęcią organu wydajacego ten dokument.

Dziennik budowy posiada tzw. stronę tytułową, na której powinny się znajdować następujace dane:

• numer dziennika budowy (nadany przez organ)

• data wydania dziennika budowy

• liczba stron dziennika budowy

• dane personalne inwestora

• dane dotyczące budowy (adres, rodzaj budowy)

• numer i data wydania pozwolenia na budowę

Książka obiektu budowlanego

Książka obiektu budowlanego (KOB^[1]) jest zbiorem dokumentów eksploatacji oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku użytkowania obiektu budowlanego. Podstawą prowadzenia książki obiektu budowlanego jest zeszyt, najczęściej gotowa (przygotowana zgodnie z wzorem zawartym w załączniku do rozporządzenia) książka w formacie A4, z odpowiednimi rubrykami do dokonywania wymaganego rodzaju wpisów, w którym zapisuje się kolejne zdarzenia i czynności związane z eksploatacją obiektu. Do tak prowadzonej książki dołącza się, jako jej integralną część, odpowiednie dokumenty: protokoły, opinie, projekty, ekspertyzy i inne dokumenty, potwierdzające konieczność dokonania określonej czynności i późniejsze jej dokonanie, sposób i zakres. Książkę obiektu budowlanego zobowiązany jest założyć, prowadzić i przechowywać, przez cały okres istnienia obiektu budowlanego, jej właściciel lub zarządca. Z obowiązku prowadzenia książki obiektu budowlanego wyłączona jest jednak pewna grupa obiektów, w tym między innymi: domy jednorodzinne, zabudowa zagrodowa, letniskowa itd.. Dla różnych obiektów inżynieryjnych zamiast książki obiektu budowlanego mogą być prowadzone inne rodzaje ksiąg ich eksploatacji, np. książka drogi, dziennik objazdu dróg, książka obiektu mostowego itd., zakładane i prowadzone zgodnie z odrębnymi przepisami (np. na podstawie ustawy o drogach publicznych)^[1][2][3][4].

Założenie książki obiektu budowlanego powinno nastąpić z chwilą rozpoczęcia użytkowania danego obiektu budowlanego. Dla każdego obiektu należy założyć odrębną książkę, np. jeżeli na jednej nieruchomości wybudowano trzy budynki mieszkalne stanowiące następnie jedną wspólnotę mieszkaniową, powinny zostać założone trzy odrębne książki (po jednej dla każdego budynku)^[1]. Do założonej książki obiektu budowlanego dołącza się dokumentację budowy (dokumentację powykonawczą), która winna być przekazana właścicielowi bądź zarządcy po zakończeniu budowy^[2]. Wpisy w książce obiektu budowlanego dokonywać może wyłącznie osoba upoważniona przez właściciela bądź zarządcę; zmiana osoby upoważniaj do dokonywania wpisów winna być odnotowana w samej książce^[3][4]. Brak jest obecnie jakichkolwiek wymagań czy uprawnień wobec osób dokonujących wpisów. Prowadzona książka obiektu budowlanego, wraz ze wszystkimi załączonymi dokumentami, powinna być przez cały czas dostępna u właściciela lub zarządcy. Kontrolę prowadzenia i prawidłowości mogą przeprowadzić organy nadzoru budowlanego^[1][4].

Książka obiektu budowlanego jest więc kontynuacją dla dziennika budowy^[4] i poprzednikiem dla ewentualnego dziennika rozbiórki, które w komplecie dokumentują cały okres istnienia obiektu budowlanego.

Podstawowe przepisy kreujące obowiązek założenia i prowadzenia książki obiektu budowlanego oraz określające sposób i zasady jej prowadzenia, to:

• art 64 Prawa Budowlanego^[2],

• rozporządzenie w sprawie książki obiektu budowlanego^[3] (przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 64 ust. 4 PB^[2]).

Art. 64.

1. Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obo-wiązkiem sprawdzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2, książkę obiektu budow-lanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przepro-wadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego.

2. Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego, o którym mowa w ust. 1, nie obejmuje właścicieli i zarządców:

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

2) obiektów budowlanych:

a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,

b) wymienionych w art. 29 ust. 1;

3) dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.

3. Protokoły z kontroli obiektu budowlanego, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego, świadectwo charakterystyki energetycznej oraz dokumenty, o których mowa w art. 63, powinny być dołączone do książki obiektu budowla-nego.

4. [Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszka-niowej] <Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa> określi, w drodze rozporządzenia, wzór książki obiektu budowlanego i sposób jej prowadzenia.

Projekt budowlany - jest to opracowanie niezbędne do uzyskania pozwolenia na budowę oraz do jej realizacji. Zgodnie z Prawem Budowlanym (Art. 34 z późn. zm.) "Projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji:

• o warunkach zabudowy, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami

• o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym."

Projekt budowlany powinien zawierać:

• Projekt zagospodarowania działki

• Projekt architektoniczno-budowlany

• Oświadczenia jednostek odpowiedzialnych o zapewnieniu dostaw energii, gazu, wody, a także o odprowadzeniu ścieków i przyłączeniu obiektu do sieci kanalizacyjnej, wodociągowej itp.

• opcjonalnie: wyniki badań geologiczno-inżynierskich.

Projekt zagospodarowania działki określa m.in. granice działki oraz innych obiektów budowlanych, również miejsce podłączenia mediów oraz odprowadzania ścieków.

Projekt architektoniczno-budowlany określa funkcję i konstrukcję obiektu, jego charakterystykę oraz rozwiązania techniczne.

Projekt wykonawczy - sporządzany dla dużych lub nietypowych przedsięwzięć budowlanych. Projekt ten pozwala na uszczegółowienie informacji zawartych w projekcie budowlanym. W przypadku istotnych zmian powstałych na etapie projektowania szczegółowego wymagane jest uzyskanie ponownego pozwolenia na budowę tworząc projekt zamienny.

Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie

Art. 12.

1. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność zwią-zaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:

1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;

2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;

3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;

4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;

5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;

6) (uchylony);

7) rzeczoznawstwo budowlane.

Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowa-nia bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlane-go.

3. Projekt budowlany powinien zawierać:

1) projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej ma-pie, obejmujący: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbroje-

nia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komuni-kacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich;

2) projekt architektoniczno-budowlany, określający funkcję, formę i konstrukcję obiektu budowlanego, jego charakterystykę energetyczną i ekologiczną oraz proponowane niezbędne rozwiązania techniczne, a także materiałowe, ukazu-jące zasady nawiązania do otoczenia, a w stosunku do obiektów budowla-nych, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 - również opis dostępności dla osób niepełnosprawnych;

3) stosownie do potrzeb:

a) z zastrzeżeniem art. 33 ust. 2 pkt 6, oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, od-bioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodocią-gowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych,

b) oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia dział-ki z drogą publiczną zgodnie z przepisami o drogach publicznych;

4) w zależności od potrzeb, wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geo-techniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.

Wniosek o pozwolenie na budowę i decyzja o pozwoleniu na budowę

Pozwolenie na budowę - dokument otrzymany w drodze decyzji administracyjnej zezwalający na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego (art. 3 pkt 12 Prawa budowlanego, Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 t.j. z późniejszymi zmianami).

Wbrew literalnemu zapisowi w powyższej definicji ustawowej, otrzymanie pozwolenia na budowę nie wystarcza do rozpoczęcia robót budowlanych. Po pierwsze przedmiotowa decyzja administracyjna musi stać się zgodnie z Prawem budowlanym decyzją ostateczną w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego. Po drugie co najmniej na siedem dni przed rozpoczęciem robót należy zawiadomić organy nadzoru budowlanego o zamiarze rozpoczęcia tych robót w określonym terminie, a roboty można rozpocząć jeżeli organ ten nie wniesie sprzeciwu.

Pozwolenie na budowę powinniśmy otrzymać w terminie ustalonym przez KPA, czyli bez zbędnej zwłoki. W przypadku spraw wymagających postępowania wyjaśniającego nie później niż w ciągu miesiąca a w sprawach szczególnie skomplikowanych - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy (Art. 35. § 1.,§ 2, § 3). W praktyce terminy te są nagminnie naruszane. Według Polskiego Związku Firm Developerskich 95% decyzji o warunkach zabudowy jest wydawanych z przekroczeniem ustawowego terminu, a 52% z przekroczeniem go o ponad rok^[1]. Uzyskanie pozwolenia na budowę trwa średnio 311 dni i składa się z 32 różnych procedur urzędowych^[2]. Niekiedy w trakcie oczekiwania na pozwolenie zmienia się prawo i procedura jest rozpoczynana od początku. Skutkiem pośrednim tej patologii są duże opóźnienia w budowie nowych mieszkań, stosunkowo niska na tle Europy ich podaż i wysokie ceny metra kwadratowego w stosunku do zarobków^[3].

Integralną częścią decyzji o pozwoleniu na budowę jest projekt budowlany, stanowiący do niej załącznik. Projekt wydaje się inwestorowi w dwóch egzemplarzach.

4. Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:

1) złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabu-dowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepi-sami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

1a) złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności pozwolenia, o którym mo-wa w art. 23 i art. 23a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli jest ono wymagane;

2) złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

4a. Nie wydaje się pozwolenia na budowę w przypadku rozpoczęcia robót budowla-nych z naruszeniem przepisu art. 28 ust. 1.

5. [Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszka-niowej] <Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa> określi, w drodze rozporządzenia, wzory: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o po-siadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę.

1. Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. W przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Je-żeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub te-renu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1, dla całego zamierzenia budowlane-go.

2. Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:

1) cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7, aktualnym na dzień opracowania projektu; nie dotyczy to uzgodnienia i opiniowania przeprowa-

dzanego w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000;

2) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;

3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu prze-strzennym;

3a) pozwolenie, o którym mowa w art. 23 i art. 23a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli jest ono wymagane;

4) w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach, o których mowa w art. 82 ust. 3 pkt 1, po-stanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektoniczno-budowlanej, o którym mowa w art. 82 ust. 2, projektowanych rozwiązań w zakresie:

a) linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych,

b) przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamknię-tego, portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego;

Dziennik rozbiórki jest to urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych polegających na rozbiórce określonego obiektu budowlanego oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania tych robót, co określone jest w art. 45 ust. 1 Prawa Budowlanego. Dziennik rozbiórki jest więc w swej istocie tym samym co dziennik budowy, ale dla robót budowlanych polegających na rozbiórce obiektu. Dokumentuje on więc inną, ostatnią fazę istnienia danego obiektu budowlanego^[1]:

• powstawanie obiektu budowlanego - dziennik budowy

• eksploatacja obiektu budowlanego - książka obiektu budowlanego

• likwidacja obiektu budowlanego - dziennik rozbiórki.

Do dziennika rozbiórki stosuje się odpowiednio przepisy prawa dotyczące dziennika budowy (art. 45 ust. 3), np. w zakresie założenia dziennika, jego formatu, osób uprawnionych do dokonywania wpisów w dzienniku, sposobie przechowywania itp

---