1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: 2-aminoetanol [etanoloamina, monoetanoloamina]

Wzór chemiczny: C2H7CIN

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
2-aminoetanol	100	141-43-5	205-483-3	Xn	20-36/37/38

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Ciecz palna. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza - gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń.

Zagrożenie toksykologiczne: 2-aminoetanol jest substancją szkodliwą. Działa silnie drażniąco na skórę i płuca. Ma ostry, nieprzyjemny zapach. Powoduje groźne uszkodzenia skóry i oczu.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: 2-aminoetanol działa szkodliwie na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne. W środowisku ulega biologicznej degradacji.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego 2-aminoetanolem środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.
2.	Okryć kocami. Zapewnić pomoc lekarską.
Połknięcie:
1.	W razie połknięcia przepłukać usta wodą, dać do wypicia mleko lub 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać żołądek wodą.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut przy wywiniętych powiekach.
2.	Zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja palna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.
Środki gaśnicze:	woda gaśnicza, gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC lub BC), duży pożar gasić rozproszonymi prądami wody lub pianą gaśniczą. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to rozrzucanie palącego się 2-aminoetanolu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się większej ilości 2-aminoetanolu do środowiska skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwalniającym się 2-aminoetanolem. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego słodkawego zapachu 2-aminoetanolu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A).
Zalecenia szczegółowe:	Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości 2-aminoetanolu odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia.
Zabezpieczenie środowiska:	Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin podatnych na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie cieczy palnych, szkodliwych, wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłożu, w możliwie niskiej temperaturze. Opakowania napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania 2-aminoetanolu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów łatwo palnych, poza zasięgiem dzieci.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania 2-aminoetanolu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce::	Rękawice z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych).
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami 2-aminoetanolu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z 2-aminoetanolu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 3 mg/m³

NDSCh - 10 mg/m³

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi 2-aminoetanolu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 61,08 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych 2-aminoetanol jest bezbarwną cieczą o zapachu amoniaku. Substancja silnie higroskopijna.
9.3	Temperatura topnienia: 10^oC
9.4	Temperatura wrzenia: 170^oC
9.5	Gęstość: 1,02 g/cm^3 (20^oC)
9.6	Gęstość par względem powietrza: 2,11
9.7	Prężność par w 20^oC: 0,7 hPa
9.8	Temperatura zapłonu: 93^oC
9.9	Temperatura samozapalenia: 410^oC
9.10	Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: 2,5-13,1% obj.
9.11	Ciepło parowania/170^oC: 963 KJ/kg
9.12	Współczynnik załamania światła n20o/D: 1,4538
9.13	Lepkość/20^oC: 23 mPas
9.14	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: 2-aminoetanol rozpuszcza się w wodzie we wszystkich proporcjach. Związek higroskopijny. Miesza się z alkoholem i eterem.
9.15	Inne: 2-aminoetanol jest silną zasadą. Absorbuje ditlenek węgla i siarkowodór. 2-aminoetanol stosowany jest jako absorbent tych gazów. Ponadto 2-aminoetanol znalazł zastosowanie jako niejonowy detergent, półprodukt w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, do produkcji farb emulsyjnych, jako inhibitor korozji i in.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:	W warunkach normalnych 2-aminoetanol jest chemicznie stabilną substancją. Unikać kontaktów z kwasami, utleniaczami i innymi chemikaliami.
Właściwości korozyjne:	Silne

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Dane toksykologiczne:

LC_50(ryby) = 525 mg/l.

Informacja ogólna: 2-aminoetanol jest substancją szkodliwą. Działa silnie drażniąco na skórę i płuca. Ma ostry, nieprzyjemny zapach. Powoduje groźne uszkodzenia skóry i oczu. 2-aminoetanol uszkadza komórkę bezpośrednio, skutkiem zasadowego działania żrącego i powodują szczególnie bolesne podrażnienie wszystkich błon śluzowych. Przybliżona dawka śmiertelna 2-aminoetanolu dla dorosłego człowieka wynosi 50 g.

Działanie miejscowe:

Wdychanie par i aerozoli: Zmiany anatomopatologiczne w inhalacyjnym zatruciu 2-aminoetanolem obejmują obrzęk, podrażnienie oraz odoskrzelowe zapalenie płuc. W wyniku wdychania pojawia się zaczerwienienie twarzy, nudności. Następnie skrócenie oddechu i kaszel. W groźnych przypadkach - bezdech i pieniąca się ślina (objawy obrzęku płuc). Po 24-28 godzinach od narażenia może rozwinąć się zapalenie oskrzeli.

Spożycie: W zatruciach doustnych zmiany są podobne jak przy zatruciach zasadami. Podstawowym skutkiem zatrucia tym związkiem jest podrażnienie tkanek o znacznym stopniu nasilenia. Powstają nudności i wymioty. W groźniejszych przypadkach w wymiocinach pojawia się krew. Mogą powstać zaburzenia psychiczne, utrata przytomności i drgawki.

Kontakt ze skórą: Wystąpi podrażnienie, zaczerwienienie i bó1.

Kontakt z oczami: Pojawią się zaczerwienienia i podrażnienia. W większych stężeniach wywołuje podrażnienie śluzówki oka.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności; wobec ssaków: 1,0

wobec ryb: 2,0

wobec bakterii: 2,8

Stopień zagrożenia wód: mały

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 04 - inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych...., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	2491
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	8
14.3	Kod klasyfikacyjny:	C7
14.4	Ilości ograniczone:	LQ19
14.5	Kategoria transportowa:	3
14.6	Grupa pakowania:	III
14.7	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	80
14.8	Numer indeksowy (EC):	606-030-00-8
14.9	Symbole niebezpieczeństwa (R):	20-36/37/38
14.10	Symbole bezpieczeństwa (S):	2
14.11	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Normą PN-ISO 11014-1: 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi 2-aminoetanolu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora 2-aminoetanolu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykiecie należy zamieścić następujące informacje:

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:		„Substancja żrąca.”
Numer rozpoznawczy zagrożenia
80	Materiał żrący
Symbole zagrożenia
R 20	Działa szkodliwie w przypadku narażenia drogą oddechową.
R 36/37/38	Działa drażniąco na oczy, układ oddechowy i skórę.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: 2-aminoetanol
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
Xn	Substancja szkodliwa.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 8-III		Materiał żrący, mniej niebezpieczny.
Numer ONZ: 2491		Etanoloamina lub etanoloamina w roztworze.
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Według rozporządzenia MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywy 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania 15.05.03 Strona/stron 8/7
Nazwa:	2-AMINOETANOL

2-Aminoetanol

---