CHOROBY PALCA BYDŁA
1.Zapalenie skóry szpary międzyracicowej (dermatitis interdigitalis)
Występowanie: złe warunki, mocz odchody,pora zimowa. Choruja wszystkie grupy wiekowe, dopóki nie ma powikłań nie występują objawy ogólne. Dichelobacter (Bacteroides nodosus początki innych chorob, zgnilizny racic, zapalenia skóry palca, nadzerki, Dichelobcter nodosus, Fusobacterium necrophorum)
Objawy-kulawizna mała lub brak, łagodne stany zap. Skóry miedzy palcami, nacieki granulocytarne skóry, uszkodzenie warstwy wzrostowej. Nastepstwo zap. Hpierkeratoza, uszkodzenie opuszki i skory właściwej, wtorne owrzodzenia, szczeliny opuszki prowadzą do owrzodzenia podeszwy.
Rozpoznanie różnicowe-ropowica skóry palców, nadzerki opuszki, zapelenie skóry palcow. Leczenie skórę zmienioną i rog usunąć, spreje z siarczanem miedzi i oksytetracykliną, kąpiele w siarczanie miedzi lub formalinie zapobiegawczo i leczniczo, suche budynki suche pastwiska.
2.Zapalenie skóry palca- choroba Mortellaro (dermatitis digitalis) -> brodawki kosmate, brodawczyca, brodawczycowate zapalenie skory, zgnilizna racic
Wystepownie i objawy: głownie konczyny miedniczne,warunki utrzymania, mozliwa predyspozycja genetyczna, tylny odcinek szpary miedzyracicowej, pierwotne ostre zapelenie skóry palca, zmiany 0,5-1cm średnicy, pozbawione włosów, czerwone lub brązowe z tendencją do krwawienia, otoczone białą obwódka. Izolowano ze zmian chorobowych - Dichelobacter nodosus, Bacteroides fragillis, Bacteriodes capillosis, Corynebacterium pseudotuberculosis. Dich.nod. Wytwarza toksynę która hamuje wzrost pozostałych bakterii. Rola spirochetów-krętków: rodzaj treponema- 20 gatunków, rodzaj Borelia-31 gatunków, namnażają się w pobliżu warstwy podstawowej naskórka, niszczą żywe komórki naskórka, stymulują proliferację komórek i tworzenie brodawek. Diagnostyka różnicowa: zgnilizna racic (skóra miedzy raciciami i raciczkami, obrzęk calego palca, podwyzszenie temperatury), zapalenie skóry szpary miedzypalcowej (pierwotnie choroba powierzhcownych warstw naskórka).
Leczenie- a) indywidulane : mycie wodą z mydłem i szczotką, opatrunek ze środkami leczniczymi np. Tetracyklina w spreju, „but” do kąpieli : oksytetracyklina, teramycin 343 - proszek rozp. W wodzie, lincomix -proszek do wody, oksytetracyklina w sprayu. B)Powyżej 10% stada sztuk chorych: przegląd calego stada, leczenie chorych: spryskiwacz lub natrysk ogrodowy, leczenie ok. 3 tyg. Roztwór oksytetracykliny, lincomycyna/spektomycyna, roztwór 25mg/ml oksytetracykliny i 20% gliceryny w wodzie dehonizowanej, antybiotyk i formalina 10%, kąpiele racic-warunki skutecznej kąpieli, roztwory- linkomycyna, erytromycyna,oksytetracyklina. Preparaty nie zawierajace antybiotyków -wg. Greenough'a siarczan miedzi lub formalina daje słabe efekty, mozna je stosować w przerwach leczenia antybiotykami, antybiotyk zmieniac do 6mcy (odporność drobnoustrojow)
Zapobieganie i kontrola- opracowywyane są szczepionki, higiena palca, sprawdzanie dróg przepędowych, dezynfekcja narzędzi, częste usuwanie odchodów, wprowadzenie nowych osobników po 1 mcu kwarn., kąpiele raz dziennie przez 3-5 dni, linkomycyna 1g/L, mieszanina linkomycyny i spektomycyny (33g i 66g na 150l wody) tiamulina 0,5g/l, tylozyna 1,2 g/l.
3.Ropowica miedzypalcowa (phlegmone interdigitalis)-> zgnilizna racic => nekrobacyloza miedzypalcowa.
Występowanie i objawy: ostre zapalenie tkanek podskórnych w przestrzeni miedzy racicowej i przyległej koronie racicy, wzrost temperatury ciała, spadek produkcyjności, spadek spożycia paszy i wydajności laktacji, opoznianie rui i niski wskaznik zapłodnień. Objawy miejscowe: obrzęk miedzypalcowy okolicy korony i peciny, oddalenie końcow racic, rozprzestrzeniająca się martwica miedypalcowa, obecność ropy, cuhcnącego zapachu, ból- pękniecie skóry, powikłanie - zapalenia stawow.
Przyczyny: mikourazy, zakażenia Fusobacterium necrophorum, Bacterioides melanionogenicus i inne. Rozpo. Różnicowe: ciało obce, ostry ochwat, zapelnie skóry i przestrzeni miedzypalcowej, złamanie kości racicowej.
Leczenie: antybiotyki, oczyszczanie miejscowe, sucha sciółka lub podłoga, dezynfekcja codzienna, izolacja. Zapobieganie: drenaż terenu, poprawa stanu stanowisk, okresowe kąpiele racic, wapno palone , dookolą koryt, korekcja racic.
4. Międzyraciczak (tyloma,hyperplazja interdigitalis= limax,wytwórcze zapalenie skóry)
Występowanie i objawy:- rozrost skóry szpary międzypalcowej- występuje sporadycznie- niewielka kulawizna, zaburzenie mechaniki racicy palca, - tło genetyczne- wtórne owrzodzenia- hiperkeratoza różnego stopnia
Leczenie:- małe zmiany mogą być nieleczone- preparaty żrące ( azotan srebra, siarczan miedzi) - kriochirurgia- elektrokauteryzacja- wyeliminować czynnik dziedziczny - gruba skóra, zwiotczenie więzadeł międzypalcowych krzyżowych
5.WRZÓD PODESZWY ( PODODERMATITIS CIRCUMSCRIPTA SEPTICA) = WRZÓD RUSTERHOLZA
Występowanie i objawy: - w miejscu połączenia racicy z opuszką ubytek rogu na skutek reakcji ograniczonej tworzywa racicy - rasy mleczne , ciężkie- racica zewnętrzna kończyny miednicznej
- racica wewnętrzna kończyny piersiowej - predyspozycja dziedziczna , postawa, - kulawizna średniego stopnia- odsłonięcie tworzywa- tkanka ziarninowa może wystawać ponad róg na skutek rozszerzenie procesu podminowany róg podeszwy
Rozpoznanie różnicowe:- ropne zapalenie wywołane przez ciało obce- podbitki ( zapalenie aseptyczne tworzywa racicowego)- nadżerka opuszki- podostry ochwat
Leczenie:- korekcja racic - znieczulenie, odciążenie chorej racicy przez tarnikowanie- założenie klocka drewnianego- wycięcie ziarniny- zastosowanie opatrunku z antybiotykiem- krioterapia - ograniczenie ruchu.
6.NAGWOŻDŻENIE PODESZWY-PODODERMATITIS SEPTICA TRAUMATICA Ograniczone,rozlane zapalenie tworzywa podeszwy
Przyczyny
Ciała obce-szkło drut
Wcześniej przechorowany ochwat
Szorstkie,betonowe korytarze przepędowe
Objawy
Przebicie podeszwy
Wysięk ropny o ciemnym zabarwieniu,podminowanie rogu
Powikłania
Zakażenie florą mieszaną
Zapalenie szpiku i kości
Zapalenie stawu racicowego
Rozpoznanie różnicowe
Ochwat
Wrzód podeszwy
Ropowica międzypalcowa
Leczenie
Usunięcie ciała obcego
Odsłonięcie podminowanego rogu
Opatrunek ochronny
Przy ciężkich zmianach koturn drewniany
Ogólne podanie oksytetracykliny
Zapobieganie
Dbałość o właściwą jakość rogu
Zapewnienie dobrych warunków zoohigienicznych
Dbałość o korytarze przepędowe i drogi
7.ŚCIANA ODDZIELONA-CHOROBA WARSTWY BIAŁEJ
Przyczyny i wystepowanie
- oddzielenie ściany od tworzywa na styku podeszwy ze ścianą czyli w lini białej,ubytek wypełnia się błotem i kałem,wywołując ropne zapalenie tworzywa
Predysponuje
Nieprawidłowa produkcja rogu spowodowana ochwatem
Nieprawidłowa korekcja racic
Choroba często występuje w okresie poporodowym
Objawy
Kulawizna o średnim nasileniu
Szeroka linia biała
Ciemne plamki w lini białej
Czasem przerwanie ciągłości w lini białej
Ropne zapalenie i bolesność przy dojściu do tworzywa
Czasem odklejenie korony,wyciek ropy
Może wystapić martwica tworzywa
Rozpoznanieróżnicowe-ciałoobce podeszwie,ochwat,szczeliny
Leczenie
Korekcja racic
Usunięcie rogu podminowanego,podwójnej podeszwy
Opatrunek ze środkiem antyseptycznym
Rozważyć założenie koturnu na zdrową racicę
W przypadkach septycznych podać antybiotyk
8.ZAPALENIE SKÓRY WŁAŚCIWEJ RACICY-LAMINITIS
Formy
Ostre,podostre,podkliniczne
Przewlekłe zapalenie tworzywa racicy
Przyczyny i występowanie
Rzadko występuje w postaci ostrej
W okresie okołoporodowym
Przy żywieniu paszą zawierającą dużą ilość jęczmienia,bydło opasowe
Udowodniono czynnik dziedziczny
Stres żywieniowy(kwasica podostra;SARA)
Przeciążenia(pozycja stojąca,przepędzanie przez inne zwierzęta)
Objawy
Racica bolesna,gorąca
Ogólna depresja
Tętnienie tętnicy palcowej
Kulawizna o duzym stopniu nasilenia,zaleganie
W stadium podostrym:sztywność,szczudłowaty chód,wylewy krwawe w podeszwie w lini białej
W stadium przewlekłym-sztywny chód,pierścienie na ścianie racicy,wklęsłość ściany grzbietowej,poszerzenie ściany grzbietowej
Zmiany w lini białej mogą doprowadzić do ropnego zapalenia tworzywa
Zmiany w podeszwie mogą przejść w owrzodzenie
Rozpoznanie różnicowe:
Stłuczenie podeszwy
Stan ropny po przebiciu podeszwy
Owrzodzenie podeszwy
Ściana oddzielona
Leczenie
Stadium ostre-NLPZ np. fluniksyna,meloksykam,kortykosteroidy(ciąża!!!)
Ruch na miękkim podłożu
Wyeliminować czynniki żywieniowe
Wyeliminować koncentraty
U zwierząt leżących blokada nerwów palcowych
Przy stanie przewlekłym-korekcja racic
Zapobieganie
Unikanie dużych ilości koncentratów w okresie okołoporodowym(6tyg. Po)
Swobodny dostęp do pasz objętościowych lub równimierne wymieszanie paszy
Podawanie soli jodowanej lub kamiennej
Dodatek koncentratu 1% dwuwęglanu sodu 3-4 razy dziennie
Przyzwyczajenie do betonowych okólników
Unikanie nadmiernego ścierania podeszwy
Podawanie
9,NADŻERKA OPUSZKI-EROSIO UNGUALE-OPUSZKA SZLAMISTA
Postępujące niszczenie opuszki racicy rozpoczynające się od powierzchni osiowej.
Tworzenie małych kraterów,później obejmujących większą powierzchnie opuszki racicowej
Kształt litery V(jak volvo)
Przesunięcie ciężaru ciała do przodu,może wystąpić wrzód podeszwy,niewielka kulawizna
Występowanie
Częste u bydłą przetrzymywanego w zimie w budynkach
Częściej na kończynach miednicznych niż piersiowych
Bacteroides nodosus w komórkach warstwy rozrodczej naskórka
Rozpoznanie różnicowe-zapalenie skóry przestrzenii międzyracicowej
Leczenie
Usunięcie zmienionego rogu
Sprej z oksytetracykliną
Korekcja racic
Kąpiele w formalinie
Suche środowisko
Wapnowanie stanowisk w celu dezynfekcji i wysuszenia opuszek
Ochwat = pododermatitis diffusa aseptica;
= zapalenie skóry właściwej racicy = laminitis
Formy:
- ostre, podostre, podkliniczne
- przewlekłe zapalenie tworzywa racicy
Przyczyny i występowanie:
- rzadko występuje w postaci ostrej.
- w okresie okołoporodowym
- przy żywieniu paszą zawierającą dużą ilość jęczmienia, bydło opasowe
- udowodniono czynnik dziedziczny
- stres żywieniowy ( kwasica podostra; SARA )
- przeciążenia ( pozycja stojąca, przepędzanie przez inne zwierzęta)
Objawy:
- racica bolesna, gorąca
- ogólna depresja
- tętnienie tętnicy palcowej
- kulawizna o dużym stopniu nasilenia, zaleganie
- w stadium podostrym - sztywność, szczudłowaty chód, wylewy krwawe w podeszwie w linii białej
- w stadium przewlekłym: sztywny chód, pierścienie na ścianie racicy, wklęsłość ściany grzbietowej,
poszerzenie ściany grzbietowej
- zmiany w linii białej mogą doprowadzić do ropnego zapalenia tworzywa
- zmiany w podeszwie mogą przejść w owrzodzenie
Rozpoznanie różnicowe:
- stłuczenie podeszwy
- stan ropny po przebiciu podeszwy
- owrzodzenie podeszwy
- ściana oddzielona
Leczenie:
- stadium ostre: leki NLPZ, np. megluminian fluniksyny, meloksykam; kortykosteroidy ( ciąża!!),
- ruch na miękkim podłożu
- wyeliminować czynniki żywieniowe
- wyeliminować koncentraty
- u zwierząt leżących blokada nerwów palcowych
- przy stanie przewlekłym - korekcja racic
Zapobieganie:
- unikanie dużych ilości koncentratów w okresie okołoporodowym ( 6 tyg. po)
- swobodny dostęp do pasz objętościowych lub równomierne wymieszanie paszy
- podawanie soli jodowanej lub kamiennej
- dodatek do koncentratu 1 % dwuwęglanu sodu 3-4 razy dz.
- przyzwyczajanie do betonowych okólników
- unikanie nadmiernego ścierania podeszwy
- podawanie pasz włóknistych w okresie odchowu jałówek
10. Nadżerka opuszki = erosio ungulae = opuszka szlamista
Postępujące niszczenie opuszki racicy rozpoczynające się od powierzchni osiowej.
Tworzenie małych kraterów, później obejmujących większą powierzchnię opuszki racicowej.
Zagłębienia w kształcie kieszonek, skośnych rowków.
Kształt litery „V” .
Przesunięcie ciężaru ciała do przodu, może wystąpić wrzód podeszwy; kulawizna niewielka
Występowanie:
- częste u bydła przetrzymywanego w zimie w budynkach
- częściej na kończynach miednicznych niż piersiowych
- Bacterioides nodosus w komórkach warstwy rozrodczej naskórka
Rozpoznanie różnicowe:
- zapalenie skóry przestrzenie międzyracicowej
Leczenie:
- usunięcie zmienionego rogu
- sprej z oksytetracykliną
- korekcja racic
- kąpiele w formalinie
- suche środowisko
-wapnowanie stanowisk w celu dezynfekcji i wysuszenia opuszek
AMPUTACJA PALCA - ĆWICZENIA
Wskazania:
- ropne i ropno- posokowate zapalenie stawu koronowego
- ropne zapalenie stawu racicowego z rozległymi zmianami okołostawowymi, zwłaszcza gdy ogniska ropno-martwicze rozciągają się w kierunku bliższym palca
- otwarte złamania kości koronowej i racicowej
Przygotowanie zwierzęcia:
-w dzień przed operacją daną kończynę umyć, odkazić i założyć opatrunek ochronny
- w dniu zabiegu po położeniu i unieruchomieniu zwierzęcia zdjąć opatrunek i ponownie odkazić jodyną
- na śródstopie założyć opaskę Esmarcha, , która chroni przed zbytnim krwawieniem
Narzędzia:
- standardowy zestaw operacyjny
- piłka drucikowa Lissa lub piła tarczowa
- ostre łyżeczki kostne
Technika
- Metoda Pfeiffera
- nacięcie skóry w płaszczyźnie strzałkowej na str grzbietowej (nieco poniżej stawu pęcinowego) 1cm nad koronką zatoczyć łuk w kierunku bocznym
- od strony podeszwowej analogicznie
- płat skóry odpreparować
- od strony szpary zostawić jak najwięcej skóry
-cięcie członu palcowego wykonać w połowie długości, skośnie ku górze k do zewnątrz, żeby potem zaszyć skórą miejsce odcięcia i zszyć
- założyć opatrunek z poduszeczki (wata otoczona bandażem), najlepiej posmarować dziegciem
Metoda Salvisberga
- tniemy skórę z boku - reszta jw.
Metoda Rohdego
-- tniemy 1cm nad koronką , skośnie, do tyłu
- odpreparować trójkąt poniżej małej raciczki
- zaletą jest pozostawienie koronki z której wytworzy się kikut rogowy
- opatrunek na 2-3 tygodnie
ZATKANIE PRZEŁYKU-OBSTRUCTIO OESOPHAGI .Występuje u wszystkich gatunków. Przyczyny:Miejsca predylekcyjne: cieśnie przełyku (tuż za gardłem, wpust do klatki piersiowej, rozwór przełykowy przepony), cieśń czynnościowa. Objawy:Wyciąganie szyi, Nagłe przerwanie pobierania pokarmu, Kaszel, Ślinienie się, Niepokój, Wzdęcia
Przełyk u bydła jest pokryty na całej długości nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. Zadławieni w części końcowej- najmniej charakterystyczne
Usuwanie znacznej ilości śliny przy odruchu przypominającym odruch wymiotny
Rozpoznawanie:- oburęczne omacywanie przełyku- badanie od strony gardła
- zgłębnikowanie sondą- ultrasonografia. Kolejność postępowania:Punkcja wzdętego żwacza, Badanie układu krążenia, Podanie środków zwiotczających mięśniówkę- ksylazyna, biovetalgina, Zbadanie odcinka szyjnego, omacywanie, sondowanie
Leczenie zadławienia u bydła:Podanie środków uspokajających i p/bólowych, Przesunięcie ciałą obcego do przodu (masaż), Włożenie sondy pętelkowej, Przesunięcie do czepca, Rumenotomia ,Usuwanie operacyjne w części szyjnej: Podłożenie taśm pod wypreparowany przełyk ,Unikać miażdżenia brzegów, Możliwość leczenia przez ziarninowanie
PRZERWANIE PRZEŁYKU. Najczęściej u bydła.Przyczyny: Nieumiejętna udzielanie pomocy, Spożycia ostrych ciał obcych, Przerwanie błony mięśniowej bez przerwania bł śluzowej (uchyłek)
Objawy-duszność, ślinotok, niemożność pobierania pokarmu i płynów, wzdęcie,tęgi obrzęk tkanek ok. szyjnej, na sondzie ślady krwi, strzępy tkanek, cząstki karmy, podwyższenie temperatury, pogorszenie stanu ogólnego, proces ropowiczy i obrzęk gazowy, posokowate zapalenie śródpiersia, gromadzenie płynu ropnego i gazu u jamie opłucnowej, zmiany opukowe w klatce piersiowej, przetoki w części szyjnej
Rozpoznanie:Badanie palpacyjne, Sondowanie-bolesne, trudnośi w przesuwaniu sondy, Rokowanie-niepomyślne, wątpliwe w części szyjnej, Leczenie:najczęściej nieskuteczne
Uszkodzenia w części szyjnej- zaopatrzenia rany na cięcie przełyku. Przetoki goją siędługo, wypływ karmy i śliny
ZWĘŻENIE LUB ROZSZERZENIE PRZEŁYKU-STENOSIS OESOPHAGI;DILATATIO OESOPHAGI
Stenoza z ucisku- stenosis e compressione
Stenoza obturacyjna- stenosis e obturatione
Przyczyny:Urazy, ucisk, rany, Ropnie, gruźlicze zapalenie przełyku, Nowotwory, białaczka, powiększenie odoskrzelowych węzłów chłonnych
Objawy:Połykanie z trudnością stałej paszy, Objawy bolesności, Niepokój, Stękanie, Nawracający ślinotok, Zwracanie nagromadzonej paszy, Periodyczne wzdęcia, Wychudzenie
Rozpoznawanie: badanie kliniczne, metody obrazowania
Leczenie: zależy od przyczyny
ROZSZERZENIE PRZEŁYKU-MEGAOESOPHAGUS;DILATATIO OESOPHAGI
Pierścieniowate rozszerzenia światła-dilatatio
Jednostronne uwypuklenie-uchyłek diverticulum
Długotrwałe znaczne rozszerzenie-megaoesophagus
Przyczyny: Pierwotna: zaburzenia unerwienia, czynnościowe zwężenie wpustu, porażenie przełykuWtórne: powyżej miejsca zwężonego
Rzekomy uchyłek w przypadku oddzielenia się warstwy mięśniowej przy niedoborach Wit E i Se
Zarzucanie treści pokarmowej, zwracanie dopiero co przeżutej karmy, wymioty rzekome, Nawracające wzdęcie żwacza, wychudzenie, W odcinku piersiowym zaburzenia ze strony serca i płuc, W odcinku szyjnym ograniczony twór o różnej konsystencji(może pojawić się po kolejnych karmieniach)
Rozpoznanie:Badanie sondą per palpationem (sonda gumowa), Badanie rtg z kontrastem. Rokowanie i leczenie Tylko w określonych przypadkach, Zmiana karmy, Czasem operacja uchyłka, U cieląt dojście przez torakotomie.
Otwarcie klatki piersiowej w 8pmż (powstaje odma 1stronna),Wydobycie przełyku z zachowaniem zasad aseptyki, Zespolenie przełyku szwem Lemberta, Zbliżenie żeber, Zamknięcie mięśni, Usunięcie powietrza z jamy opłucnowej. 8 dniowa dieta mleczna
PORAŻENIE NERWU KULSZOWEGO
Nerw kulszowy posaje z neromerów ostatniego lędzwiowego i dwóch pierwszych krzyżowych,
przyczyny moga byc zarówno zewnętrze, urazy jak i wewnętrzne n.p. Białaczka
Objawy
-zniesienie czucia skórnego i czynności motorycznej mięsni niemal całej kończyny
-kończyna luźno zwisa z wyprostowanym stawem kolanowym i stępu przy zgięciu stawu pęcinowego i palców
-obwodowa częśc kończyny opiera sie na podłożu grzbietową powierzchnią palca.
-w czasie ruchu kulawizna drugeigo stopnia z wykroku
-przy wysuwaniu kończyny doczaskowo zwierze pociaga ją bezwładnie po podłożu szurują grzbietową powierzchnia palca
-cofanie ejst utrudnione a po 14 dniach można zauważyc zanim mięsni pośladkowych.
Rozpoznanie
-zwiotczenie całego szerwego mięsni
-zniesienie czucia skórnego na bocznej, doogonowej, doczaszkowe powierzchni podudzia śródstopia, stępu i palcy.
Rokowanie
jeżeli porażenie centralnego to niepomyślne jeżli obwodowe to conajwyżej ostorżne
FORMY NIEDROŻNOŚCI JELITA U BYDŁA
Zaburzenia jelitowe- niedrożności
Uszypułowane tłuszczaki
Obszary wewnątrz
Dodatkowe pasma włókniste
Przepuklina mosznowa
Skręt jelit
Zapalenie przez przecięty nasieniowód
Uwięźnięcie w przeciętym nasieniowodzie
Przy nadmiernym pociaganiu przy kastracji
Odwinięcie powrózka powoduje zrosty
Owinięcie fałdu otrzewnowego wokół jelita
Choroba rozwija się powoli a intensywność objawów zależy od stopnia zawężenia światła jelita
Objawy kliniczne
Brak apetytu
Zmniejszone wydalanie kału
Powiększenie obrysów jamy brzusznej
Omacywanie jamy brzusznej daje niepewne wyniki
Omacywanie rektalne umożliwia znalezienie nieprawidłowych struktur szczególnie w pobliżu pierścienia pachwinowego
Zmiany chorobowe zwykle lokalizują się w pobliżu prawego pierścienia pachwinowego
Laparotomię diagnostyczną podejmuje się na podstawie danych z wywiadu i Bad klinicznego
Leczenie:
Można próbować rozerwać zrosty poprzez łagodne podciąganie jelita przez prostnice- skuteczność 90%
Lub laparotomia prawostronna pod kontrolą palców uwolnić jelito przecinając nasieniowód lub jelito
Sprawdzić odcinek zaciśnięty może być martwica
Resekcja martwego odc jelita
Zamknięcie powłok brzusznych
Antybiotyki
ZAPALENIE
1.Zapalenie otrzewnej
Występowanie i przyczyny:
Najczęściej jako wtórne w postaci rozsianej lub ograniczonej
Perforacja wrzodu trawieńca
Pęknięcie ropnia ściany czepca
Pęknięcie ropnia wątroby
Perforacja przez ciała obce
Pęknięcie macicy
Brak aseptyki
Objawy i rozpoznanie:
- we wczesnych stadiach: uogólniony ból brzucha, spontaniczne postękiwanie, gorączka, tachykardia, wygięcie grzbietu, brak apetytu, zmniejszona motoryka przedżołądków
- w stanach przelekłych:utrata masy ciała, słabe przyrosty, liczne zrosty w jamie brzusznej
Rozpoznawanie:
Bad kliniczne i wywiad
Pomocne - punkcja jamy brzusznej i antybiogram
Leczenie:
Antybiotyki
Płyny iv
Megluminian fluniksyny lub kortykosterydy
Zwalczanie wstrząsu endotoksycznego
Im heparyna 5000UI dwa razy dziennie 3dni
Płukanie jamy brzusznej 5-10l płynu
Włóknik
Z wyboru oksytetracyklina 22mg/kg dziennie
Sulfonamidy- sulfadimidyna, potencjalizowana sulfadiazyna
2. Przepuklina pępkowa
Występowanie:Dziedziczna najczęściej u bydła rasy holsztyńskiej, Dziedziczenie nie jest związane z płcią. Objawy:Duże widoczne po urodzeniu, Mniejsze w kilka tyg po urodzeniu, Zawartość- sieć większa jelita trawieniec. Leczenie: Najlepiej powyżej 4 tyg, Uwięźnięcie bez względu na wiek, Powiększanie przepukliny, Ważna głodówka przedoperacyjna, sedacja i znieczulenie nasiękowe, wywiązanie, przepłukanie napletka, przygotowanie pola operacyjnego, cięcie skóry, odsłoniecie worka przepuklinowego, zawartość worka i wszelkie odmiany zrosty, Eliminacja pustych przestrzeni, Antybiotyk
3. Rozszerzenie i przemieszczenie jelita ślepego
Normalnie wypełnionego jelita nie można rozpoznać w badaniu rektalnym
Występowanie i objawy:U dorosłych krów mlecznych powyżej 4 lat, Prawdopodobnie przyczyną jest działanie wysokich stężeń lotnych kwasów tłuszczowych w jelicie hamując motorykę, Bolesność łagodna przy rozszerzeniu, Znaczna bolesność przy przemieszczeniu, Rozszerzenie powłok brzusznych w górnej części bardziej doogonowo i bardziej dogrzbietowo niż przy przemieszcz trawieńca, Dzwięki typowe dla płynu i gazu, Mniejsza ilość kału pokryty śluzem, W badaniu rektalnym- niewielka ilość kału twór podobny do końca bochna o Sr 15-20 cm, Jelito ślepe wysoko po prawej stronie jamy brzusznej bolesność przy omacywaniu więzadła biodrowo-ślepego, Choroba rozwija się wolniej niż przy przemieszczeniu i skręcie trawieńca, Wskaźniki hematologiczne najczęściej są w normie czasem obserwuje się alkalozę metaboliczną ze spadkiem stężenia Cl i K w wyniku braku motoryki jelita
Rozpoznanie różnicowe, Prawostronne przemieszczenie trawieńca, Skręt jelit wokół krezki
Leczenie:-wyjątkowo zachowawcze jedynie przy rozszerzeniu
Leczenie chirurgiczne:
Cięcie prawostronne wg ogólnych zasad ( może być bardziej dogłowowo niż przy rozszerzeniu i przemieszczeniu trawieńca)
Odszukanie jelita ślepego sprawdzenie stanu ścian jelita
Sprawdzić niedokrwienie wierzchołka jelita
Wymasować jelito i przesunąć treść
Podać płyny i antybiotyki
Przy nawrotach około 20% można wykonać tyflektomie
4. Wgłobienie jelita
Występowanie: Może wystapić w każdym wieku, Nie znane są czynniki predysponujące, Nadmierna perystaltyka biegunka
Objawy: Nagłe wystąpienie ostrej bolesności, Stękanie i kopanie wiosłowanie konczynami, W ciągu 12h ostre objawy przechodza w osowienie początkowo ciemnie zabarwienie kału potem całkowity brak kału, Nieprawidłowa postawa do 24h wyciągnięte kończyny do przodu i tyłu, Miejsce najczęściej j cienkie, Stan ogólny przez 5 dni pogarsza się, Zejście
Rozpoznanie: badanie rektalne: rozszerzone pętle jellit, tęgi bolesny twór w kształcie pięści, prawa strona jamy brzusznej,pomocne badanie USG. Rozpoznanie różnicowe niestety nie da się odczytac. Leczenie: Zwierzęta stojące z wyjątkiem cieląt, Usunąc martwe jelito, Zespolenie koniec do końca bok do boku nie polecane, W przypadku resekcji ostrzykać krezkę, Różnica światła cięcia ukośne, Zszycie krezki, Przepłukanie jelit płynami, Antybiotyków
RUMENTOMIA :- dostanie się do żwacza - drobnobańkowe wzdęcie żwacza, bo sonda działa przy grubo i średniobańkowym - urazowe zapalenie czepca - zatkanie ksiąg
Przygotowaanie do zabiegu:- zabieg na zwierzęciu stojącym - ok. 1cm ksylazyny w zależności od reakcji zwierzęcia - znieczulenie Blendingera (3 strzykawki środka, bo 3 deponacje, szczegóły doczytać)- klucz Charmsa donosowy- przygotowanie pola operacyjnego (umyć wodą z mydłem, ogolić, alkohol, jodyna itp)- cięcie pionowe na dłoń od ostatniego żebra -> laparotomia boczna, z lewej strony- nacięcie żwacza tak aby nie dopuścić do zanieczyszczenia j brzusznej - ramka, rękaw
CIAŁO OBCE W CZEPCU- diagnostyka - próby bólowe- usunąć treść żwacza - dostać się do czepca który leży przy przeponie
WZDĘCIE- często dochodzi do zakażeń otrzewnej przy opróżnianiu żwacza z treści
- przed przecięcieim żwacza przyszyć ścianę żwacza do skóry, aby treść nie wpadała do jamy brzusznej ale na zewnatrz
ZARTKANIE KSIĄG-mujście ksiąg do żwacza przy lini białej na samym dole, 5 cm średnicy otwór- trudne technicznie- ile się da tyle treści usunąc za pomocą reki - płukanie wodą przez gumową rurkę, ugniatanie - w celu lepszego płukania,
Szycie:- ściana żwacza- najpierw zbliżający potem zatapiający-szycie otrzewnej na okrętke lub otrzewnej + mięśnie węzełkami- nić wchłaniana- szycie skóry
LEWOSTRONNE PRZEMIESZCZENIE TRAWIEŃCA
- najczęściej u HF, po porodzie, przy intensywnym żywieniu
zachowawczo przez przewracanie krowy przez grzbiet
operacyjnie przez laparotomię
- znajdujemy trawieniec, zakładamy nić na otrzewną przy trawieńcu, zostawiamy długie końce nici
-spychamy trawieniec na dno jamy brzusznej
- od wewnętrznej strony jamy brzusznej przebijamy się na zewnątrz (uwaga na żyły mleczne)
- zawiązujemy końce nici podkładając pod supeł rolkę bandaża żeby nie drażnił skóry
- nić i bandaż wyjąć zanim zaczną wrastać (ok. 2 tygodni)
ZAPALENIE OTRZEWNEJ
- perforacje przewodu pokarmowego przez ostre ciała obce, błędy lekarskie
- miejscowe/ ogólne; ostre/ przewlekłe; ropne/ surowicze/ włóknikowe
Objawy
Ostrego z. o.:
- wys temp do 42st, próby bólowe dodatnie, spadek apetytu i mleczności, karpiowate wygiecie grzbietu. Ropne:- przy nakłuciu wypływ ropy z jamy brzusznej, (włóknik nie wypłynie ^^)
Przewlekłe - skutkuje zejściem śmiertelnym po 5-6 tygodniach, rozwija się po ostrym,- brak gorączki, spadek masy ciała
Leczenie:- ostre- 7-10 dni antybiotyk,-ropne- jw. + drenaż otrzewnej ( 2 otwory: z boku do wlewania środka do płukania; i z dołu w najniższym punkcie jamy brzusznej żeby ten środek wypływał; w otwory wkładamy rurkę lub opaskę z bandaża żeby nie zamknęły się otwory; płukać 2-3x dziennie nadmanganianem potasu lub Rivanolem)
Przepuklina pępkowa < hernia ublicalis>-niekształcenie okolicy pępka, będącej nastepstwem wysunięcia się z jamy brzusznej trzewi <sieć, jelita> przez otwór w powłokach. -zawartośc przepukliny zawarta jest w podwójnym worku utworzonym przez uchylek otrzewnej i skórę. - często wystepuje u osobników nowo narodzonych lub młodych. Objawy:-kulisty lub owalny twór w okolicy pepka - zawartośc worka przepuklinowego ma wiotka konsystencję i łatwo pozwala sie odprowadzic do jamy brzusznej, czuc piercień o nierównych bregach <grubość i konsystencja rózne>- w przypadku przepukliny o małych wrotach może dochodzić do uwięźnięcia- wtedy ściana worka przepuklinowego silnie napięta tkliwa a treść nie daje się odprowadzić. Leczenie operacyjne: w przypadku gdy zwierzę wartościowe, zagrożenie dla zycia wynikajace z uwięźnięcia lub nabyta przepuklina pępkowa. -12 24 h głodówka - sedacja i znieczulenie miejscowe - zabieg w ułożeniu na grzbiecie. Dwa półkoliste cięcia wokół pępka, odpreparowac otrzewnową część worka przpeuklinowego, płat skóry nalezy odpreparować od powierzchni i usunąć. Jeżeli wrota przepukliny sa małe wyosobnioną część otrzewnej można usunac ale najpierw zszyć przed przewiążka i nic tam nie moż ebyc w środku. jeżeli wrota są duże nakładamy dwa rzędy szwów materacowych na brzegi tworzące sie po wepchnięciu otrzewnowej częśći worka do jamy brzusznej. ciągły materac żeby jak najlepeiej zblizyć ściany pierścienia.
Przepuklina pachwinowa <hernia inguinalis>-u bydła bardzo rzadko, często u świń -dotyczą osobników męskich młodych i dorosłych - przewąznie po lewej stronie - ma charakter przepukliny wewnątrzpochwowej przy czym trzewia leża w kanale pachwinowym, nie ma typowego zniekształcenie przepuklinowego ALBO wypełniają jame wystostka pochwowego sięgają aż do moszny <przepuklina mosznowa h.scrotalis> wyraźna aymeria moszny, zwykle jelita cienkie. w mosznie czujemy jądra najądrza i ciastowate twory niebolesne, osłuchiwanie ruchy robaczkowe, przez prostnicę zawsze stwierdzimy i nawet możemy ją odprowadzić ALE ona będzie wracac bo tam ma otwór. przyczyny :- w czasie skoku - kładzenie buhaja do zabiegu - wzdęcie i przepełnienie przedżołądków- charakter dziedziczny. Operacja przepukliny pachwinowej z reguły wiąże sie z jednostronną kastracją. operacja tylko wtedy gdy przepuklina charakter nabyty. laparotomia w słabiźnie pod odpowiedniej stronie lub w okolicy fałdu kolanowego. najpierw odprowadzamy zawartosć przepukliny my od środka asystent nam popycha od zwenątrz.jeżli zrosnięta do pierścienie na tępo próbować oddzielić. Zaszyc kanał ale tak żeby zostawic miejsce dla powrózka nasiennego. Po operacji nie podajemy duzych ilości karmy żeby chociaż przez tydzień powłoki nie były tak mocno napięte. Wypadnięcie prostnicy- najczęściej u prosiąt w wieku od 6tyg do 4 mies, czasem u loch po porodzie. Odprowadzenie i zatrzymanie prostnicy- zastosować znieczulenie nadoponowe lub nasiękowe, w kilku miejscach cienką igłą nastrzykać śluzówkę wypadniętej prostnicy blisko odbytu, kierując igłę w str odbytu. Zwierzę ułożyć zadem wyżej, wypadniętą część oczyszcza się roztworem antyseptycznym, masując by odprowadzić krew w kierunku ciała. Gdy jest już wiotka odprowadza się ją małymi partiami rozpoczynając od części bliżej odbytu. Wkładając palec do odbytu, rozprostować fałdy śluzówki. Nałożyć szew kapciuchowy z grubego jedwabiu, w odległości 1,5 cm od odbytu złapać niezbyt małe mostki skóry, aby się nie rozerwały, ściągnąć szew przy włożonym palcu do odbytu, by zwierzę mogło oddawać kał. Prosię należy karmić paszą płynną przez kilka nast. dni.
Odcięcie prostnicy- zwierzę znieczulić, oglądając i omacując stwierdzić czy nie ma wypadniętych innych pętli jelit. Po odprowadzeniu stosujemy cięcie: 1. Podwiązanie partami rozciętej prostnicy, wypadniętą część rozciąć nożyczkami prostymi wzdłuż, w pobliżu odbytu podwiązać w kilku partiach i odciąć. Stosuje się u małych prosiąt. LUB 2. Złączenie brzegów prostnicy po odcięciu szwami przez wszystkie warstwy. Najpierw nałożyć szwy sytuacyjne : igła prosta z nawleczoną długą nitką, oddaloną 2cm od odbytu, przebijamy na wylot ścianę prostnicy w góry do dołu, tak samo w kierunku poziomym drugą nitką z igłą. Sprawdzić prawidłowość przecięcia nitek palcem przez odbyt. 10 mm od tych nitek równo odcinamy nożem amputacyjnym wypadniętą część prostnicy. Krzyżujące się nitki pociągamy i otrzymujemy 4 szwy sytuacyjne gotowe do wiązania. Nieobcięte końce nitek używamy jak lejcy do wyprostowania brzegów podczas szycia ćwiartek obwodu prostnicy. LUB 3. Złącznie osobno mięśniówki i śluzówki na brzegach przeciętej części prostnicy. Nałożyć przewiązkę za odbytem do utrzymania warstw po jej odcięciu, lub 2 druty wbite na krzyż przez całą grubość wypadnietej części za odbytem. 2cm od drutów prostnicę przecinamy nożem, podwiązać krwawiące naczynia. Zszyć szwem ciągłym dookoła całego obwodu prostnicy przylegające błonami brzegi mięśniówki, od czasu do czasu przerywanym. Drugim rzędem szwów okrążającym złączyć brzegi śluzówki, zakrywając rząd poprzedni. Po zdjęciu opaski pomocniczej wcisnąć kikut do środka prostnicy. Gdy zwierzę miałoby mieć parcia nałożyć szew kapciuchowy, dieta płynna przez kilka dni.
Porażenia nerwów.
N. Zasłonowy- przyczyny -dystocja, Objawy: często obustronne, odwiedzenie kończyny miednicznej. Rozpoznanie: uszkodzenie miednicy, potwierdzające objawy, Rozp. Różnicowe- pękniecie przywodzicieli, rozerwanie spojenia łonowego, Leczenie- w każdej formie porażanie można zastosować tylko leczenie wspomagające: miękka ściółka, powierzchnie antypoślizgowe, leki p/bólowe, iniekcje witamin B comlex. Rokowanie: dobre, ale ryzyko wtórnego przemieszczenia biodra podczas prób wstawania jest duże, aby zapobiec związać kończyny na wysokości stawów skokowych w kształcie ósemki i nie zdejmować, dopóki zwierzę nie będzie w stanie się podnieść.
N. Strzałkowy- Przyczyny: upadki, zaleganie poporodowe, objawy- uginanie się pęcin, Rozpoznanie- utrata czucia skóry na konczynie w części dogrzbietowej. Rozp. Róznicowe- dogrzbietowe zwichnięcie rzepki. Leczenie jak wyżej. Rokowanie- dobre
N. Udowy- Przyczyny- duże noworodki, bardzo rzako uraz spowodowany silnym pociąganiem(dystocja). Objawy- częściowe obciążanie kończyny, możliwe boczne zwichniecie rzepki, ograniczony znaik mięsnia czworogłowego w ciągu tygodnia. Rozpoznanie- specyficzny znaik neurogenny, możliwy ograniczony zanik czucia skórnego. Rozp różnicowe- złamanie kości udowej lub kości miednicy, zwichnięcie stawu biodrowego(dystocja), przerwanie ścięgien mieśni. Rokowanie- ostrożne.
N. Kulszowy- Przyczyny- złamanie miednicy, objawy: nieobciążanie kończyny. Rozpoznanie: utrata czucia skórnego na całej dystalnej powierzchni kończyny. Rozpozn różnic.- złamanie kości udowej. Leczenie jak wyżej. Rokowanie ostrożne.
N. promieniowy- Przyczyny: Przedłużone leżenie na boku przy znieczuleniu ogólnym, niektóre złamania kości ramiennej. Objawy: opadnięty łokieć, zagięty staw pęcinowy, niemożność wykroku- wyciągania kończyny do przodu. Rozpoznanie: objawy pewnego zaniku czucia nad łokciem w kierunku bocznym. Rozp różnicowe- złamanie kości ramiennej, zakażenie stawu łokciowego. Leczenie jak wyżej. Rokowanie dobre jeśli nerw nie został przecięty przez złamanie czy odłamy kości promieniowej.
PORAŻENIE NERWÓW SPLOTU RAMIENNEGO (gał. Dobrzuszne 3 ostatnich neuronów szyjnych i 2 pierwszych piersiowych, poniżej kręgosłupa i przyśrodkowo od łopatki i m. zębatego brzusznego) P: urazy mech, rany, złamanie łopatki lub 1 żebra, gwałtowne ruchy obronne, ucisk nowotworu, ropni, krwiaków, pow w chł O: całkowite zniesienie czynności motorycznych koń. Pier, mięśnie zwiotczałe, kończyna zwisa luźno, staw nadgarstkowy i stawy palca zgięte, staw łokciowy ulega opuszczeniu co sprawia wrażenie wydłużenia kończyny, bierne zginanie kończyny w stawach nie napotyka oporów, w czasie ruchu zw pociąga kończynę, ocierając grzbietową pow palca, nakłucie od puszki rogowej po staw łok- brak odruchów, 10-14 dni- zanik mm okolicy łopatki i ramienia, chora kończyna opiera się o podłoże grzbietową pow palca, m trójgłowy ramienia zwiotczały, drży, w stępie średniego stopnia kulawizna R: zniesienie zdolności kurczenia wszystkich mięśni, brak czucia poniżej stawu łokciowego, wydłużenie kończyny, możliwość wykonywania ruchów biernych ROK: świeże - ostrożnie, inne- niepomyślnie L: blokadę zwoju szyjno - piersiowego powodująca zniesienie czucia bólu oraz przyspieszenie procesów przemiany materii i regeneracji
PORAŻENIE NERWU NADŁOPATKOWEGO (gał dobrzuszne 3 ostatnich neuromerów szyjnych) P: uraz mech, zderzenie, uderzenie, upadek na twarde podłoże, Msc uspos do porażeń: 1. Przejście nerwy nad doczaszkowo krwędź łopatki 2. Skrzyżowanie nerwu z grzebieniem łopatki O:zniesienie czynności m. nadgrzebieniowego i m. podgrzebieniowego, w stępie niewielka lub średnia kulawizna z oparcia nasilająca się przy oprowadzeniu po miękkim lub nierównym terenie, czasami tylko nieznaczne oddalenie stawu ramiennego od tułowia. Część dalsza kończyny w fazie podparcia kieruje się przyśrodkowo! Między stawem ramiennym a tułowiem znaczna przestrzeń, 10- 14 dni zanik mięśni R: niewielka kulawizna z oparcia z równoczesnym oddaleniem się stawu ramiennego! Zanik = stan przewlekły ROK: niedowłady i świeże bezwłady goją się kilka dni, powrót do normalnego po 10-12 dniach, zaniedbania- niepomyślne, L: świeże- wstrzykiwanie In loco dolendi kortykosterydów, zabiegi sprzyjające przemianie materii oraz przyśpieszające reg tk
PORAŻENIE NERWU PROMIENIOWEGO (gał dobrz ost neuromeru szyjnego i pierwszego piersiowego) bliższe porażenie- ten odc nerwu skąd włókna ruchowe dla prostowników stawu łokciowego, nadgarstkowego i palców. Dalsze- odc położonego obwodoweo od msc odejścia gałązek nerwowych dla mm prostowników stawu łok. P: uraz- j.w. + długie leżenie w pozycji bocznej na twardym stole oper, długie utrzymywanie w głębokim zniecz- wtedy zwiotczałe mm nie stanowią warst ochronnej dla nerwu, O: bliższe: zniesienie funkcji mm Prost s. łokciowego tj trójgłowego ramienia, m. łokciowego. W pozycji stojącej- st ram max wyprostowany, st łkc max zgięty i opuszczony. St nadg i palców- zgięte. Cała kończyna pozornie dłuższa. W stępie zw usiłuje przenieść m.c. na koń Mied, ale nie jest w stanie wysunąć kończyny dalej niż ½ kroku. Ciągnie zgiętą kończynę, a cz grzbietowa palca ociera się o podłoże. Przy przejmowaniu przez kończynę masy ciała nas natychmiastowe załamanie st łok i niższych. W kłusie większy stopień kulawizny, opieranie na kończynie niemożliwe, zaniki mm trójgłowego, prostowników przedramienia i palców. Dalsze: czynność Prost st łok prawidłowa, porażone prostowniki przedramienia i palców, zab czynnościowe w odc niżej od st łok. Zw może poruszać się na równym terenie, niewielkie zab w ruchu. W kłusie i na nierównym terenie- zaburzenia nasilone, upadki. Dwustronne porażenie- zw nie jest w stanie podnieść się R: Dalsze- w pozycji stojącej zgięcie stawów nadgarstkowych, pęcinowych oraz palca. Bliższe- zgięcie i opuszczenie stawu łokciowego. W ruchu ciągnięcie kończyny, niemożność ustawienia jej w celu przejęcia m.c. zaniki = przewlekłe ROK: niedowłady i świeże bezwłady- pomyślne, zaniedbane- ostrożne. L: kortykosterydy do miejsca odbrażenia, cześć obwodową zabandażować przed otarciem, leżące zw przekręcać z boku na bok, pomoc przy wstawaniu, czas od kilku h, częściej 1-3 tyg,
PORAŻENIE NERWU ŁOKCIOWEGO:- rzadko, początkowo brak objawów, później nadwyprostne ustawienie stawu nadgarstkowego, pęcinowego i koronowego
PORAŻENIE NERWÓW SPLOTU LĘDŹWIOWEGO I KRZYŻOWEGO P: obrażenie tk miednicy powst podczas zabiegów związanych z ciężkim porodem, najczęściej n. udowy, zasłonowy i kulszowy O: po porodzie zw nie podnosi się lub wstaje dopiero po kilku h czy dniach. Podczas ruchu chwianie zadu, zataczanie, przewracanie. Niezborność przez kilka dni, stopniowo powrót do normy. Bezwład- zw nie podnosi się o własnych siłach. R: wywiad, Bad klin, poznanie przyczyny i jej usunięcie, Badanie przez prostnicę i pochwę ROK: wczesne stany- pomyślne, jeśli brak poprawy po 7-14 dniach- nieuleczalne L: spokojne pomieszczenie, suche miękkie legowisko, częste zmiany położenia zw 3x dobę, pomoc przy wstawaniu, zmuszanie do wyk czynnych ruchów koń (ochrona przed odleżynami, zanikami, powikłaniami).
PORAŻENIE NERWU UDOWEGO: (gał dobrz 3 ost neuromerów lędźwiowych) P: rzadko bezpośrednio przez urazy mech, cześciej przy gwałtownych ruchach w czasie upadków, poślizgnięcia, ciężkiej pracy, toksyczne działanie mioglobiny (konie), ucisk tętniaków t. biodrowej zewn, ropni, krwiaków, pow w chł. O: zniesienie zdolności kurczenie m. 4głowego uda, w spoczynku- zw stoi z obniżonym biodrem lub zgiętym stawem kolanowym i stępu, kończyna dotyka podłoża wierzchołkiem racicy. W stępie- obarczenie kończyny- gwałtowne zgięcie stawu kolanowego, stępu, palców, nakłuciem- brak czucia skórnego w obszarze zaopatrywanym przez n. udowo- goleniowy. Obustr porażenie- trudności w utrzymaniu pozycji stojącej, nie może chodzić oraz wstać. Po 2 tyg zanik m. 4głowego uda. Przy niedowładzie n. udowego zw opiera się na chorej koń, ale wysuwa ją doczaszkowo z opóźnieniem i równocześnie odwodzeniem. W momencie obarczania- zgięcie stawu kolanowego i pozostałych. R: brak kurczliwości m. 4głowego uda i czucie skórnego na przyśrodkowej powierzchni uda, podudzia, śródstopia. ROK: jednostr- ostrożne/ pomyślne. Porażenie poch toksyczne- ostrożne lub wątpliwe, dwustr- niepomyślne
PORAŻENIE NERWU ZASŁONOWEGO: (gał dobrz. Ost 3 neuromerów ledź) P: skomplikowane porody, ucisk nowotworu czy nadmiernie wyrośniętej kostniny rozwijającej się po złamaniu k. Miednicznej, upadki z rozstawionymi kończynami, próby wydobycie kończyny wpadłej w dziury czy głębokie doły O: dwustr zw nie jest w stanie podnieść się o własnych siłach, postawa leżąca lub żabia, 1str- może stać, a nawet poruszać się, porażona kończyna zatacza łuk wypukłością na zew- tuch koszący. St kolanowy i stępu zgięte, opieranie koń prawidłowe, cofanie i skręcanie w bok utrudnione, w ciężkich stanach brak obarczania kończyny i skakanie na pozostałych, po 2 tyg zanik mm. R: wywiad, Bad klin, badanie prz prostnicę lub pochwę, ROK: świeże- pomyślne, przew i zaniedbane- wątpliwe, niepomyślne, samce- ostrozne
PORAŻENIE NERWU KULSZOWEGO (gał dobrz ost neuromeru lędźwiowego i 2 pierwszych krzyżowych) P: czynniki poch ośrodkoweo i obw, cz. Infekcyjne O: zniesienie czucia skórnego i czynności motorycznej mm w całej kończynie, na stojąco kończyna luźno zwisa z wyprostowanym stawem kolanowym i stępu przy równoczesnym stałym zgięciu stawu pęcinowego i palców. Obw cz koń opiera się o podłoże grzebitową pow palca. W ruchu- kulawizna 2 stopnia z wykroku, opuszczenie kończyny na ziemię - krótkie pchnięcie w stawie pęcinowym. Wysuwając doczaszkowo kończynę zw pociaga ją bezwładnie, cofanie utrudnione, po 2 tyg zanik mm pośladkowych R: zwiotczenie mm, zniesienie czucia skórnego na bocznej, doogonowej i doczaszkowej pow podudzia, stępu i śródstopia i palców ROK: poch centralnego- niepomyślne, obw- ostrożne
PORAŻENIE NERWU PISZCZELOWEGO P: najczęściej toksyny bakteryjne, u noworodków- uraz przy porodzie O: u stojącego staw stępu jest nadmiernie zgięty i obniżony, stawy pęcinowe zgięte i wysunięte doczaszkowo, palce opierają się prawidłowo podeszwami racic o podłoże, w ruchu silne zgięcie stawu stępu w fazie oparcia kończyny. R: Bad klin- zwiotczenie prostowników stępu i zginaczy palców, zniesienie czucia skórnego na doogonowej pow podudzia, stępu i śródstopia ROK: samce- ostrożne, krowy- korzystne
PORAŻENIE NERWU STRZAŁKOWEGO WSPÓLNEGO P: j.w. długie leżenie na jednym boku ze wzg na przyciskanie nerwu masą ciała do twardego podłoża O: na stojąca: zw opiera się o podłoże na grzbietowej pow palców, dużego stopnia zgięcie stawy pęcinowego oraz rozwarcie stawu stępu, przy biernym ustawieniu- może opierac się, w ruchu unosi i wysuwa kończynę z biernym zginaniem stawów stępu i pacłow i ciągnięciem kończyny i opieraniem jaj o podłoże grzbietową powierzchnią palca. Obarczanie kończyny, zanik czucia na bocznej powierzchni stępu i śródstopia. Oparcie jest prawidłowe w ruchu skrócenie fazy podparcia. ROZ: zgiecie kończyny w stawach pęcinowych i palców, brak aktywnego zgięcia stawu stępu i trudności w wysuwaniu dalszego odcinka koń
KOŃSKI OGON- rzadko, P: złamania kości krzyżowej lub ostatniego kręgu ledź, ucisk ropni, krwiaków, obrzęków zapalnych ,guzów, wędrówka gza bydlęcego. O: niedowład zadu tj kończyn miedniczych, ogona, zwieraczy odbytu i pęcherza, zew narz pł, rozrost tk łącznej, początkowo nadwrażliwośc skóry nasady ogona i krocza, ocieranie, później obniżone lub zniesione czucie skórne, wąski pas nadwrażliwości, ogon zwiotcząły zwisa, odbyt ziejący, w prostnicy zaleg kał, wydalanie bezwolne, mocz nagromadzony wydalany tylko przy udziale tłoczni brzusznej, zanik mm pośladkowych, zaburzenia ruchowe. R: porażenie zadu, Bad kliniczne, morfologia kwi i pow w chł