MAKROEKONOMIA

Sprawy formalne

Dyżury

Środy 10-11.30

Pokój 344 A

Egzamin pisemny składający się z pytań testowych wielokrotnego wyboru, pytań otwartych i pytania ratunkowe typu prawda fałsz

Literatura

B. Snowdon, H.Vane, P. Dynarczyk. Współczesne nurty teorii makroekonomii

2.E. Kwiatkowski, bezrobocie. Podstaw teoretyczne

3. D. Romer, Makroekonomia dla zaawansowanych

4. R Burda, Ch. Wypłosz Makroekonomia, podręcznik europejski

5. M burda Ch wypłosz, Makroekonomia

6. R. Barro, Makroekonomia

Makro i mikro ekonomia.

Podział na makro ekonomię i mikroekonomię został dokonany przez Maksa Frischa w 1933

Historia ekonomii zaczyna się od Sitha i Riccardo. To oni rozpoczęli zdobywanie wiedzy o ekonomii

Smith trochę starszy (bogactwo narodów: pierwsze dzieło ekonomiczne)

David Riccardo młodszy i pod koniec życia jeden z najbogatszych ludzi w Angli. Był żydem ale zmienił wiarę.

Dorobił się 14 dzieci. Napisał Dzieło zasady ekonomii (problem kosztów komparatywnych)

Leseferyzm: Gospodarka i rynek rozwijały się samodzielnie a państwo miało bronic i chronić oraz umożliwiać różj firm. Egoizm gospodarczy sprzyja dobrobytowi. Ta klasyczna doktryna funkcjonowała 200 lat a najpielkniej ujęta w prawie rynku Jana Baptysta seja. Każdy popyt tworzy podaż i każda podaż tworzy popyt.

Dopiero lata 30 należą do Keysa. Pojawia się nowy paradygmat. Zaoponował on głónym dogmatom ekonomii.

1776 A Smith „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” niewidzialna ręka rynku. Postępowanie zmierzające do maksymalizacji zysku i użyteczności przekształca w warunkach konkurencji działąnośc milionów podmiotów gospodarczych w społeczne optimum za pośrednictwem sił rynkowych.

Koncepcja laissez-faire

Prawo rynków Saya- oidaż tworzy popyt

1936. J. M Keynes „ogólna teoria zatrudnienia i procenta pieniądza.” Początek dynamicznego rozwoju teorii makroekonomii.

Zwiększanie lub zmieniszanie wartości pieniądza to aprecjacja i deprecjacja

A jak rząd sam to reguluje przymusowo to jest dewaluacja i rewaluacja

Wojny handlowe w okresie miedzy wojenny czyli własnie rewaluacja i dewaluacja kompletnie rozchwiały gospodarkę pieniężną. Inflacja w Niemczech to 17 zer

Założenia Keysizmu

EKONOMIA KEYNSOWSKA

Mechanizm rynkowy- zawodny na rynku pracy

Przyczyna bezrobocia- niewystarczający popyt na dobra i usługi (bezrobocie koniunkturalne=cykliczne)

Płace lepkie (sztywne = nie zmieniają się) a nie elastyczne (założenie sztywności płac nominalnych)

Przymusowy charakter bezrobocia

Argument na rzecz aktywności państwa na rynku ( polityka walki z bezrobociem: polityka pasywna aktywna)

Kopernik gresham: pieniądz lepszy wypiera gorszy

Równocześnie z Keynesem pracował Michał Kalecki

Keynes przestawił całą ekonomię.

Nowy Ład (ang. New Deal) - program reform ekonomiczno-społecznych wprowadzonych w USA przez prezydenta Roosevelta w latach 1933-1939. Celem tych reform było przeciwdziałanie skutkom Wielkiego Kryzysu, który pozostawił miliony Amerykanów bez pracy, w nędzy, a gospodarkę w stanie chaosu. Proponenci programu uważali, że zapaść spowodowana została "wewnętrzną" niestabilnością kapitalistycznego rynku oraz że interwencja rządowa jest konieczna do ustabilizowania i usprawnienia gospodarki.

W znacznym stopniu Nowy Ład polegał na interwencjonizmie państwowym. Wprowadzono zasiłki dla bezrobotnych, roboty publiczne, dofinansowywanie z funduszy federalnych wielu przedsięwzięć. Wprowadzono liczne rozwiązania prawne mające na celu regulację działalności przemysłu, rolnictwa i sektora bankowego (m.in. rozdzielono bankowość inwestycyjną i handlową, wprowadzono ubezpieczenie depozytów bankowych oraz kontrolę giełd). Oprócz tego wprowadzano także mechanizmy mające w założeniu stymulować tworzenie nowych miejsc pracy. Polityka Nowego Ładu przyniosła Rooseveltowi znaczną popularność wśród obywateli USA. Głównie dzięki niej zdobył w wyborach cztery kadencje po kolei (w 1932, 1936,1940 i 1944) - rekord wśród prezydentów USA (z drugiej strony decyzja o kandydowaniu na kolejne kadencje stanowiła naruszenie wprowadzonej jeszcze przez George'a Washingtonaamerykańskiej tradycji demokratycznej).

Keynes do 70 lat kiedy wybuchła pierwsza rewolucja naftowa w tedy reganomika i tacheryzm

Ekonomia głównego nurtu

Słuzy do wyodrębnienia najbardziej akceptowanych i znanych nurtów, nastanowiacych część danego paradygmatu w teorii ekonomii(np.: neoklasycznego czy keynesowskiego)

Nurt neoklasyczny: Wyróżnia się w nim

1. Nową ekonomię klasyczną I nową szkołę klasyczną

2. Nową ekonomię klasyczna II szkoła realnego cyklu koniunkturalnego

3. ekonomia strony p[podażowej

4. nowa ekonomia polityczna

Nowa szkoła klasyczna (R. Lucas, T.J Sargent R. Barro, P. Minford)

1. hipoteza racjonalnych oczekiwań

2. doskonała elastyczność rynku (konkurencyjność)

3. hipoteza łącznej podaży

4. model „niespodzianki pieniężnej”

Makro ekonomia zajmuje się

Wzrostem gospodarczym

Bezrobociem

Bilans płatniczy i problem kursów walutowych

BEZROBOCIE J. A Hobson

Klasycy-pojęcie „nadmiru ludności” Smith i Riccardo a nie bezrobocie

Definicja na początku było rozumiana w sposób bardzo opisowy opisywała właśnie cechami osób bezrobotnych

Cechy osób bezrobotnych

Pozostawianie bez pracy

Poszukiwanie pracy

Gotowość do jej podjęcia

Wątpliwości:

Ad.1

-zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu

-zatrudnieni nieefektywnie wykorzystywanie (nadmierne zatrudnienie)

Joan Robinson 1974 (jedyna kobieta w śród wielkich ekonomistów) bezrobocie ukryte (dotyczy administracji państwowej a obecnie największe bezrobocie ukryte jest w rolnictwie) „chomikowanie zatrudnionych”

K.G. Knight - przyczyny nadmiernego zatrudnienia mogą mieć charakter (może być ich bardzo wiele)

-krótkookresowy (cykliczny)

Długookresowy (sekularny) głównie w gospodarkach centralnie planowanych

AD2 poszukiwanie pracy

-różne przejawy aktywności poszukiwawczej (rejestracja, ogłoszenia prasowe, odwiedzanie firm znajomych)

b/ róznia intensywność poszukiwań

-czy poszukiwanie pracy jest warunkiem sine qua non bezrobocia (kraje słabo rozwinięte)

AD3.

-problemy ze zdefiniowaniem pojęcia gotowości

Taksonomia - sztuka tworzenia jednostek systematyzujących (taksonów)

Bezrobocie - zjawisko braku pracy zarobkowej w grupie osób będących w wieku produkcyjnym zdolnych do podejmowania pracy i jej poszukujących

LUDNOSĆ W WIEKU STARSZYM NIŻ WIEK SZKOLNY

Zatrudniony?

TAK NIE

W pełnym wymiarze Chce pracować?

Godzin? TAK NIE

NIE szuka obecnie pracy?

Chce pracować dłużej?

TAK NIE

Rozpoczął by ja teraz?

TAK NIE TAK

Zatrudnieni zatrudnieni

W pełni nie w pełni TAK JESZCZE NIE

Jednoznacznie quasi bezrobotny obecnie nie nie

Bezrpbptny ani nie zatrudnieni ani nie bezrobotni

METODY SZACUNKU BEZROBOCIA

Metoda rejestracji urzędu pracy Idziemy do urzędu pracy

Metody rejestracji osób ubiegających się o zasiłek. Aby zostać bezrobotnym trzeba złożyc wniosek o zasiłek

Państwo może bardziej panować nad tymi osobami

Metoda BAEL metoda ankietowa. Wypełnia się jaw różnych systemach gospodarczych w róznych krajach anonimo lub nie. Podstawowymi zaletami anonimowości jest to że nie musimy kłaść ale jeżeli cos jest anonime to podstawowa wadą jest to ze nie jest to przymusowe. W tym wypadku

RODZAJE BEZROBOCIA

Frykcyjne: wynik procesów zachodzących na rynku pracy(zarówno po stronie popytu jak i podaży)

Frykcje to ciagłe odpływy i dopływy wskazuje że jest to stan normalny w każdej gospodarce

Tworzenie nowych i likwidacja innych miejsc pracy

Wychodzenie na rynek nowych roczników (również części bezrobotnych) oraz odchodzenie starych

Zmiana preferencji osób zatrudnionych

WAŻNE niedoskonałość systemów informacji

Cykliczne (koninkturalne)

Strukturalne

A/ w wąskim znaczeniu (sensu stricto) wynika ze zmian struktury na pracę i podazy pracy w przekroju:

Zawodów

Gałęzi

Branż

Wykształcenia

Rozmieszczenia geograficznego

Mniejsze znaczenie mają zmiany w podaży pracy wg w/w kryteriów

większe znaczenie zmian strukturalnych w popycie na pracę warunkowych :

-zmianami struktury popytu na produkty w każdej rozwijającej się gospodarce

-wdrażaniem pos™epu technicznego > spadek popytu na pracowników gałęzi schyłkowych

-zmianiami w lokalizacji przedsiębiorstw i nierównomiernym rozmieszczeniem geograficznym nowego kapitału.

Zmianami w strukturze handlu zagranicznego

B/ w znaczeniu szerokim:

Powiązane jest z analizą równowagi równowagi na rynku pracy (naturalna stopa bezrobocia. Bezrobocia NAIRU)

Zalicza się tu bezrobocie sensu stricte frykcyjne oraz instytucjonalne- wynikające ze sotusków miedzy pracodawcami i pracobiorcami obowiązujących przepisów oraz zachowań pracującyh i bezrobotnicyh

Skala niedopasowania różnych struktur zależy rónież od szybkości procesów dostawczych na rynku pracy a te od mobilności siły roboczej

Formy mobilności

Zmiana zawodu

Zmiana gałęzi

Zmiana miejsca pracy w ujęci przestrzennym

Zmiana statusu bezrobotnego na pracującego (i odwrotnie)

Zmiana miejsca pracy (przedsiebiorstwa)

Decyzje o wejściu lub wyjściu za zasobu siły roboczej

ADAM SMITH

W długi mokresie na rynek dązy do zrównania popytu i podaży

- gdy popyt na pracę przewyższy jej podaż nastąpi wzrost płac wzrost liczby ludności

-gdy popyt będzie mniejszy od podazy nastapi spadek płac

Rynek nie dopuszcza do pojawienia się zjawiska „nadmiaru ludności”

DAVID RICCARDO

Koncepcja „nadwyżki ludności”-powodem jest stosowanie maszyn (XVIII/XIX)

KAROL MARKS (Połowa wieku XIX)

1. wzrost popytu na pracę w wyniku akumulacji kapitału

2. spadek popytu na pracę zastępowaną pracą maszyn - koncepcja Rezerwowej Armii pracy

3. podkonsumpcja markasa ważne wyzysk wynika z faktu że pracownicy za mało konsumunują.

TRADYCYJNA EKONOMIA NEOKLASYCZNA

1Przyczyną zakłóceń na rynku pracy jest ustawodawstwo w zakresie płac minimalnych oraz działalność związków zawodowych . Ich efektem jest zbyt wysoki poziom płac.

2 powodem bezrobocia (głównie strukturalnego) jest niska mobilność siły roboczej (regionalna branżowa, zawodowa) Subrynki pracy są bowiem zróżnicowane

4. pełne zatrudnienie możliwe jest tylko przy doskonale funkcjonującym rynku

Wykład 3

WSPÓŁCZESNE TEROIE BEZROBOCIA

1 nowa teoria Keynosowska

2. teoria poszukiwań na rynku pracy

3. Teorie bezrobocia równowagi

Ad 1

-teoria niepisanych kontraktów

-teoria płacy motywującej

Model bumelowania

Model rotacji załogi

Model selekcji negatywnej

Modele socjologiczne

-teoria insider outsider

Teorie histerezy bezrobocia

Model ubytku kapitału ludzkiego

Modele ubytku kapitału rzeczowego

Model insider- outsider- rozwiniecie

TEORIE NIPISANYCH KONTRAKTÓW

(M.N Baily- 1974, D.F. Gordon- 1974 C. Azaridis- 1975)

Założenie: zróżnicowany stopień awersji do ryzyka pracowników firm

Pracownicy- większa awersja wynikająca z małej dywersyfikalności ich aktywów

Firmy- większa dywersyfikalność kapitału (np. lokowanie go w wielu firmach

Mniejsze ryzyko przy większej skłonności do jego ponoszenia

Teza: Obie strony kontraktu uznają prawo firm do zwolnień w okresach złej koninktury oraz prawo pracowników do stabilnych płac w całym cyklu koniunkturalnym

Pracodawca pracownik pracobiorca przedsiębiorca

STABILNE PŁACE I NIESTABILNE ZATRUDNIENIE

Zalety dla firm:

1 płace ustalane są na poziomie niższym od rynkowych

2. stabilne płace zmniejszają płynność kadr i pozwalają zatrzymać w firmie najlepszych pracowników

Zalety dla pracowników

1 stabilny poziom dochodów

2.ograniczona konsumpcja w okresie bezrobocia kompensowania jest poziomem użyteczności płynącej z wypoczynków

Wnioski:

1. bezrobocie powodowane jest osłabieniem koniunktury i wynikającymi z tego procesami dostosowawczymi w zakresie zatrudnienia.

2. procesy dostosowawcze są wynikiem wcześniej zawartych porozumień (dobrowolność ex ante)

3. gdy bezrobocie się pojawia nabiera charakteru ex post bezrobocia przymusowego

ZASTRZEŻENIA DO TEROI

-W okresie złej koniunktury nie zawsze od razu następuje szybkie zwalnianie pracowników.

Rodzaje cyklu

-klasyczny cykl koniunkturalny: jak rośnie to jest dobrze jak spada to jest kryzys

-teraźniejszy tylko dwie fazy recesji i ekspansji. Cykl został mocno spłaszczony poprzez działalność państwa

-Pracownicy są w ogóle nie mobilni. Jak ich przedsiębiorstwo Zawoni to oni będą stać i czekać na lepsze jutro. Nie uwzględnianie mobilności pracowników

Element ubezpieczenia na wypadek bezrobocia to płaca pomniejszona o tę stawkę związana za ryzykiem. Godzimy się zarabiać mniej żeby nas nie wypierdolili czyli płacimy tak zwane ubezpieczenie

Zakłada się że pracownicy są bezmyślni. Godzą się że zarabiają mniej i nie wykorzystują możliwości jakie daje rynek związanych z lepszymi zarobkami

TEORIA PŁACY MOTYWUJĄCEJ (WYDAJNOŚCIOWEJ)

R. Solow 1979

Założenie: o sztywności płac przesądza postępowanie przedsiębiorstw.

Podstawy teoretyczne:

1. A. Marshall (1920) - dobrze opłacana siła robocza jest produktywna, czyli nie jest droga

2. H. Lebenstein (lata 50 XX) znaczenie wysokich płac w KSR dla stanu zdrowia i wyżywienia pracowników

R. Solow.

-Poziom wysiłku pracownika zależy od wydajności pracy (początkowo wzrost płac powoduje szybki wzrost wydajności- później - coraz wolniejszy)

- Firma dąży do zysku a więc takiego ukształtowania płacy, aby zmotywować pracowników do jak największego wysiłku

WARUNEK SOLOWA

Odpowiedni poziom płac, to taki który nie zapewnia minimalizacji kosztów, lecz maksymalny zysk (elastyczność wysiłku pracy względem płacy = 1 czyli dowolna procentowa zmiana płacy prowadzi do identycznej zmiany wysiłku)

Płaca motywująca jest wyższa od płacy oczyszczającej rynek pracy - powstaje więc bezrobocie o charakterze przymusowym.

1. bezrobotni chcą pracować nawet za płace niższe

2. przedsiębiorstwa nie chcą obniżać płac ze względu na możliwość obniżenia wydajności osób zatrudnionych

Płaca oczyszczająca jest to płaca równowagi na rynku pracy wtedy kiedy nie wystepuje bezrobocie.

Model bumelowania C. Sharpiro. T. Stiglitz (1984)

Założenie: trudno jest monitorować wysiłek pracowników (dotyczy głównie akordu)

Wniosek: lekarstwem na nie bumelowanie są odpowiednio wysokie płace

Cel pracownika to maksymalizacja użyteczności (określanej przez płacę i wysiłek pracy)

Funkcja użyteczności dla niebumelanta

U= w-e

U- użyteczność

w- płace

e- wysiłek w czasie pracy

Funkcja użyteczności dla bumelanta

1. którego nie przyłapano u=w

2. którego przyłapano i zwolniono u=zb

zb - zasiłek dla bezrobotnych

Strategia działania bumelnta polega na maksymalizacji sumy użyteczności osiaganej, w okresie zatrudnienia i bezrobocia

U=tw + (1-t)zb

T= okres zatrudnia

1-t okres bezrobocia

Maksymalizując łączną użyteczność pracownik nie będzie bumelował gdy

W - e > tw + (1-t)zb

Czyli: bumelowanie przestaje być opłacalne jeśli różnica między płacą a zasiłkiem dla bezrobotnych jest na tyle duża że rekompensuje wysiłek pracownika w okresie zatrudnia

Wniosek

1. wyższy poziom zasiłków dla bezrobotnych wymusza wyższe płace eliminujące bumelowanie a więc wyższą płacę motywującą

2. poziom płacy motywującej zależy od okresu bycia bezrobotnym (im krótszy okres tym wyższy poziom płacy motywującej)

Zastrzeżenia co do teorii.

Trudno zachowaniem jednostki tłumaczyć zachowanie społeczeństwa

Model rotacji załogi

S. Salop 1979 J. E Stiglitz 1985

Założenie : -wysoka rotacja załogi rodzi namdierne koszty, więc ogranicza zysk > nalezy zaoferować wysokie płace (nawet na poziomie wyższym od płac „oczyszczających” rynek pracy> bezrobocie przymusowe)

Koszty przedsiębiorstwa

1. poszukiwania i szkolenia nowych pracowników

2. odprawy dla pracowników odchodzących

3. niższej początkowo efektywności pracy nowych pracowników

Wysokość kosztów zależy od

- kosztów rotacji na 1 pracownika

- liczby pracowników podlegających rotacji (ta zależy od poziomu płac)

Koszt pracy = płace + koszty rotacji

Optymalny poziom płac to zrównanie się oszczędności w zakresie rotacji z dodatkowymi kosztami wynikającymi ze wzrostu płac

WAŻNE

1. Bezrobocie nie musi mieć charakteru przymusowego! Płace motywujące nie muszą być bowiem wyższe od płacy „oczyszczającej” rybek pracy

2. koordynacja działań płacowych przedsiębiorstw może utrzymać rotację pracowników na poziomie nie wymagającym podwyżek płac

Są to teorie w wymiarze czysto mikroekonomicznym

MODEL SELEKCJI NEGATYWNEJ A. Weiss (1980, 1990)

Firmy w procesie rekrutacji szukają pracowników o odpowiednio wysokich kwalifikacjach> oferty wyższych płac ponad płacę „oczyszczajacą”> bezrobocie przymusowe

Założenie: - istnieje asymetria informacji w procesie rekrutacji pracowników.

1. heterogeniczny zbiór osób ubiegających się o prace (zróżnicowanie kwalifikacji umiejętności, zaangażowania, odpowiedzialności)

2. Firma - zainteresowana przyjęciem najlepszych ale nie dysponująca iarygodnymi informacjami na temat kandydatów > oferta wysokich płac powinna przyciągnąć osoby najbardziej wydajne

Bezrobocie przymusowe - trudność w ocenie poziomu wydajności pracy w momencie przyjęcia pracownika.

MODELE SOSCJOLOGICZNE

Przyczyną bezrobocia i wysokich płac są społeczne normy postepowania pracowników i pracodawców

Rynek pracy różni się od rynków kapitału i towarów - specyficzne cechy pracy (preferencje, uczucia, motywacje, wrażliwość na sprawiedliwe i uczciwe traktowanie)

1. model wymiany podarunków G.A.Akerlof (1982) W zamian za warunki jakie zaoferowało pracownikowi przedsiębiorstwo jest do dla niego podarunek i czuje się zobowiązany aby też cos podarować. Czyli w zamian za dobre warunki pracy pracownik będzie chciał dać coś przedsiębiorcą i będzie to praca

2. Model uczciwych płac ten sam i J.L Hellen (1990)

Płaca uczciwa to tak która można porównać z płacami z innymi segmentami rynku. Jeżeli jest porównywalna to jest uczciwa a jeżeli nie to wszystko co jest najgorsze

Wykład 4

TEORIA INSIDER OUTSIDER lata 80 80. XX w.

Wysokie (sztywne) płace wynikające z interesu zatrudnionych (monopol pracowników)

Isiderzy - doświadczeni pracownicy posiadający ważne (z punktu widzenia firmy)

Kwalifikacje i umiejętności zawodowe

-wysoka wydajność

-ich siła wynika z wysokich kosztów rotacji

-Uczestniczą w negocjacjach płacowych

-Mogą wpływać na zachowania nowo przyjętych

Outsiderzy -bezrobotni (oraz zatrudnieni w szarej strefie, brak stabilności pracy)

Nie ma wpływu na płace

Szykany ze strony isiderów

Dualny rynek pracy

1. rynek pierwotny zdominowany przez insiderów (istotna rola związków zawodowych> wzrost bezrobocia)

2. rynek wtórny - Zarezerwowany dla outsiderów- grupy pracowników często zmieniający pracę oraz bardziej chętne do korzystania zx mniej stabilnych form zatrudnienia są bardziej narażone na bezrobocie (kobiety, ludzie młodzi )

Determinanty bezrobocia

-globalny popyt na dobra i usługi

-koszty rotacji pracowników

-poziom wydajności pracy

-wysokość płacy „progowej” outsiderów.

Zastrzeżenia

1. od lat 80 maleje znaczenie związków zawodowych i rośnie bezrobocie

2. nowe firmy -brak insiderów- mechanizm rynku

TEORIA HISTEREZY (lata 80 XX)

Histeria - zależność danego układu od stanu wcześniejszego (historii układu)

Bezrobocie może pod wpływem różnych impulsów utrzymywać utrzymywać się nawet po ich ustaleniu

Przyczyny zjawiska histerezy

1. ubytek kapitału ludzkiego: ludzie młodzi jeżeli nie pracują bardzo szybko tracą swoje możliwości pracy czyli kapitału. Nikt przy braku umiejętności nie będzie chciał ich zatrudnić. Nie dotyczy ilości tylko jakości tych co ta pracę tracą

2. ubytek kapitału rzeczowego.
   Jeżeli na świecie jest kryzys to jest bezrobocie cykliczne a to oznacza ubytek p. rzeczowego np. Maszyny się zastają. Jak się nie opłaca ich uruchamiać to pracownicy musza czekać na nowe inwestycje szkolenia i chuj dużo roboty z tym jest

3. cechy systemu rokowań płacowych- model isider - outsider.

TEORIA POSZUKIWAŃ NA RYNKU PRACY PHELPSA

Założenia

1. miejsca pracy różnią się wysokością ofert płacowych a pracownicy różnią się aspiracjami płacowymi (zależą one od sytuacji na rynku pracy oraz okresem pozostawania bez pracy)

2. koszt zdobycia pracy jest większy dla osoby pracującej niż bezrobotnej. Osoby dążące do zmiany pracy dobrowolnie decydują się na bezrobocie. Niedoskonała informacja jest więc powodem bezrobocia nawet w warunkach równowagi na rynku pracy

3. im dłuższy okres poszukiwania pracy tym bardziej zanika iluzja pieniądza (przewidywane poziomy płac nominalnych i cen dostosowują się do wielkości faktycznej)

Wnioski:

-bezrobocie ma charakter całkowicie dobrowolny

TEORIA BEZROBOCIA RÓWNOWAGI

1960 - RG. LIPSEY - nawet w sytuacji równowagi istnieje pewnien poziom bezrobocia

Koniec lat 60 M Friedman i E. S. Phelps- koncepcja NRU (natura rate of Unemplyment)

1. NRU jest wielkością charakterystyczną rynku pracy

2. Wynika ona z niedoskonałego funkcjonowania rynku pracy

NRU- nieunikniony poziom bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego w gospodarce niedoskonale konkurencyjnej.

Bezrobocie frykcyjne - bezrobocie związane z przerwami w zatrudnieniu z powodu poszukiwania innej pracy lub zmianą miejsca zamieszkania. Stan bezrobocia na poziomie frykcyjnym oznacza w praktyce występowanie pełnej równowagi na rynku pracy. Bezrobocie frykcyjne może pełnić pozytywną rolę jako czynnik elastyczności rynku pracy, hamowania nadmiernego wzrostu płac i umacniania dyscypliny pracy.

Powody powstania bezrobocia frykcyjnego:

1. Niedoskonała informacja - informacja o potencjalnych pracodawcach i/lub pracownikach jest kosztowna oraz często trudna do uzyskania;

2. Poszukiwanie pracy - przeprowadzane zarówno przez pracodawców jak i pracowników - obydwie strony poszukują dla siebie najlepszej dostępnej oferty i będą kontynuować te poszukiwania aż koszty poszukiwań i korzyści płynące z poszukiwania nie wyrównają się.

Punktem wyjścia Krzywa Philipsa (1958)

1. Pracodawcy i pracownicy zainteresowani są płacami realnymi > do określenia poziomu zmian płac nominalnych musi zostać włączona oczekiwana stopa inflacji (hipoteza oczekiwań adaptacyjnych)

2. Faktyczne rozmiary bezrobocia (przejściowo) mogą odchylać się od NRU gdy inflacja rzeczywista jest inna niż oczekiwana

Lata 80. (R laYARD, s Nickell, R Jackman) NAIRU

(non Acceleratin Inflation rate of unemployment) nie przyspiesza inflacji

• przy nisklim poziomie bezrobicoiu niasilają się procesy inflacyjne z powodu wzrostu siły związków zawodowych

U* stopa bezrobocia = NAIRU

U- aktualna stopa bezrobocia

1. U<U* oczekiwania inflacyjne rosną > wzrost inflacji

2.U>U* oczekiwania inflacyjne malęja> spdek inflacji

3 U=U* sabilna stopa inflacji (gdy nie ma szoków cenowych)

Co decyduje o poziomu NAIRU: zgodność płac realnych z możliwości gospodarki. Płace realne zależą od poziomu wydajności gospodarki

Wysokość postulowanych płac realyc zależy od

1. Sytuacja na rynku pracy (stopa bewzrobocia)

• wzrost stopy bezrybia

• wzrost presji

2. Presja na wzrost płac zależy do rozwiązań co do zasiłków dla bezrobotnych (stopa kompensacji dochodu na okresie bezrobocia warunki uzyskania zasiłku i długość jego pobeirania)

3. Wysokość postulatów płacowych zależyod ustawodawstwa co do stopnia ochrony stosunku pracy (długość okresu wypowiedzenia wysokie odprawy)

4. siła związków zawodowych i iich monopolistyczna pozycja

5. presja płacowa zależy też od intensywności poszukiwanm pracy przez bezrobotnych (długotrwale bezrobotni)

6. stopień niedopasowań strukturalnych popytu i podaży pracy (płeć, zawód, wykształcenie, region)

EKONOMIA PODAŻY

Przyczyną bezrobocia są wysokie krańcowe stopy opodatkowaniania dochodów osobistych>malejąca skłonność ludzi do podejmowania zatrudnia i podnoszenia kwalifikacji

Zalecenia

1.obniźanie stóp podatkowych lub/i zmniejszanie zasiłków dla bezrobotnych

2. ograniczenie wpłat na fundusz ubezpieczeń społecznych wnoszonych przez przedsiębiorstwa

Krytyka:

Przy spadku obciążeń podatkowych pracownicy mogą dążyć do ograniczenia czasu pracy bo zachowują taki sam poziom życia.

Wykład 5

INFKLACJA

Inflacja oznacza rozdęcie nadęcie z medycyny. Powstała w XIX wieku.

Inflacja jest to:

-Wzrost przeciętnego poziomu cen (niewłaściwy ponieważ nie określa skali głębokości i powszechności zjawiska. Przednówek okres kiedy kończyły się zbiory a jeszcze nie było nowych i zawsze w tym okresie ceny rosły, rosną również przed wielkimi świętami itp.

Przeciętny poziom cen to wzrost średni. Przeciętnie jest pięknie dla konsumentów przeciętnie to nie do końca dobry pomysł. Prf Pawłowski powiedział:

Średnia arytmetyczna przypomina kostium bikini niby pokazuje bardzo wiele ale to co najlepsze zasłania ma znaczenie tylko matematyczne)

-Wzrost ogólnego poziomu cen. Oznacza że rosną ceny ogromnej większości cen i usług.

Inflacje liczymy za pomocą CPS PPI (wskaźnik cen towarów konsumpcyjnych i inwestycyjnych)

Liczy to GUS poprzez zmiany cen produktów w czasie zestawienia które są dodawane

Uruchomić inflacje jest bardzo prostu. Wystarczy wiara w to że tak będzie coś ale choroba nie ma ale sobie ją tak wmawiamy że w sumie jesteśmy chorzy podobnie można wywołać efekt inflacyjny.

Podstawowym problemem inflacyjnym jest to że łatwo ją stworzyć bardzo ciężko zatrzymać.

W 1989 roku inflacja wynosiła 720% w Niemczech po wojnie miała 17 zer. Balcerowicz rozpoczął walkę terapią szokową. Zbił inflację z 720 do 30 % w bardzo szybkim okresie czasu. Do końca wieku XX spadła ona do dobrego poziomu. Na początku wieku XXI inflacja spadła do poziomu prawie zera procent. Za sprawą psychiki społeczeństwa. Ze względu na to że społeczeństwo nie przewidywało wzrostu cen. Było pewne że ceny są stabilne. Ekonomiści zaczęli obawiać się deflacji. Dla przedsiębiorców jest to tragedia ze względu na to że przedsiębiorcy mniej zarabiają. Z deflacja był związany w Polsce okres miedzy wojenny. Ceny spadają ponieważ w szybkim tempie maleje popyt globalny jeżeli maleje to przedsiębiorcy muszą obniżać ceny tworzy się nędza. Jest to o wiele bardziej niebezpieczne niż inflacja. Do inflacji człowiek jest sobie w stanie poradzić a z deflacja niespecjalnie.

INFLACJA JEST NIEPRZEWIDYWALNA. Nie wiadomo czy nie wystąpią takie bodźce które jej nie przyspieszą a potem będziemy latami z nią walczyć. Za czasów pieniadza kruszcowego mogła być inflacja w momencie szoków wewnętrznych. Inflacja pojawiła się w Europie ze względu na odkrycia geograficzna. Inflacja pojawiała się zawsze jak odkryli jakieś wielkie złoże złota. Zawsze po wojnach.

Inflacja była jest i będzie ale po kryzysie w latach 70 pojawiła się całkiem nowa inflacja

Stratoinflacja - odmiana inflacji galopującej przejawia się w dużych wahaniach indeksu cen z okresu na okres (najlepiej widać na Argentynie (Rządził Peron a później Pani Peron rządzili czystym żywym populizmie. Jak się dupło to Argentyna rzuciła o się o pomoc do funduszu walutowego ten fundusz żądał od Argentyny spełnienia bardzo restrykcyjnych warunków. Jak się coś dostaje od funduszu oznacza że państwo może być ratowane poprzez inne instytucji które one nie mogły być bez wykonania planu sanacji i pieczątki funduszu. W Argentynie społeczeństwo było tak rozpuszczone że nie wytrzymywało presji. W momencie kiedy społeczeństwo wychodziło na ulicę to rezygnowano z celów i tak non stop wzrosty spadki wzrosty spadki i tak non stop) i Brazylii)

Stagflacja - równoczesne występowanie stagnacji gospodarczej i wysokiej stopy inflacji

-stagflacja popytowa

-stagflacja podażowa

Slumpflacja (Rodowód Marksowski. W grupie proletariuszy wyróżniał lumpen proletariat. I tutaj właśnie zostało to zawarte. Totalny spadek poziom dochodów osobistych i dochodu narodowego) - łączne występowanie inflacji oraz recesji (spadek produkcji i zatrudnienia)

SKUTKI INFLACJI

1. Zniekształcenie informacji rynkowych: Cena informuje o tym co się dzieje a ponieważ informuje to tworzy bodziec do określonego zachowania. Jak inflacja to ulega to zniekształceniu. Producenci nie wiedząc co się będzie działo przestają inwestować. Wydaje się bo pieniądz parzy

2. spadek popytu na pieniądz - ucieczka od pieniądza. Koszt zdzieranych zerówek wymyślono przed komputerami jest o wiele bardziej skomplikowany. Pieniądz traci bardzo szybko, społeczeństwo próbuje więc odzyskać część tych pieniędzy na różnych lokatach korzystnych. Banki oferują różne stopy oprocentowania co oznacza że lokujący musiał ponieść koszty przeniesienia tych wszystkich pieniądzach. Kolejki odsetki itp. Jeżeli ktoś wygrał otrzymał w prezencie jaką. Musiał ją od razu wpłacić bo inaczej codziennie by traciła.

3. zmiany w redystrybucji dochodów: Cierpią emeryci i renciści jeżeli zżera oszczędności to emeryci i renciści nie mają czasu tego odrobić. Oraz studenci ponieważ nie ma majątku czyli uzyskanie kredytu staje niemożliwe jeżeli chodzi o oszczędzanie to nie da się jej dogonić naszego celu inflacyjnego. Zarabia na nim szara strefa i państwo oraz KREDYTOBIORCY

4. osłabienie aktywności gospodarczej (wzrost niepewności)

5. niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym

6. Wzrost kosztów obsługi działalności gospodarczej

TEORIE INFLACYJNE

ILOSCIOWA TEORIA PIENIĄDZA J. Bodin (XVI w) ekonomia klasyczna oraz neoklasyczna

Dwie wersje

-wersja transakcyjna I Fischer 1913

-wersja zasobowa (wersja Cambridge)

M=kPY

k- stały współczynnik z Cambridge ilustrujący pożądany udział rezerw gotówkowych w Y

Y- dochód realny

MONETARYSTYCZNA TEORIA INFLACJI

(M Friedman)

1. podaż pieniądza jest jedynym czynnikiem wywołującym inflację

2. oczekiwania inflacyjne

3. hipoteza naturalnej stopy bezrobocia

DOCHODOWA TEORIA INFLACJI

-przyczyny inflacji nie tkwią w gospodarce

- powodują ją czynniki społeczne i psychologiczne

Założenie- stan pełnego zatrudnienia

Walka o wzrost dochodów nie prowadzi do równego ich wzrostu dla poszczególnych uczestników rynku, powodując konflikty socjopsychologiczne i napędzając spiralę inflacyjną

INFLACJA POPYTOWA ciągniona przez popyt, produkcja nie może nadążyć za popytem nie można zwiększyć importu

INFLACJA PODAŻOWA pchana przez koszty np. ceny energii

P[ROBLEM INFLACJI UTAJONEJ UKRYTEJ. Rodzaj inflacji kiefy rządy administrują cenami. Nie ma towarów kolejka przed sklepami.

---