PSYCHOTERAPIA

PODEJŚCIE POZNAWCZE, A BECKA

A . Beck - triada (depresyjna) tym się zajmował:

1. Depresja - kliniczny…

2. Zaburzenia lękowe i fobie

Teza: Zaburzenia depresyjne są związane z kierowaniem gniewu, agresji wobec sobie. Źródłem depresji jest - skierowanie agresji wobec siebie (Freud)

Źródłem naszych emocji są schematy poznawcze (Beck) - kognitywna teoria zaburzeń emocji, kognitywny model depresji.

Założenia teorii poznawczej:

1. Osobowość człowieka kształtuje się w wyniku interakcji biolog., środowiskowych
   i kognitywnych

2. Zaburzenia psych. Powstają w wyniku interakcji tych samych czynników

3. Schematy poznawcze pełnią rolę regulacyjną. Stanowią podstawę kodowania, kategoryzowania i oceny doświadczeń w ciągu życia.

4. Źródłem problemów psych. Jest niewłaściwe uczenie się, wyciąganie błędnych wniosków.

5. Struktura kognitywna zbudowana jest z 3 poziomów: te poziomy są ze sobą powiązane:

I poziom: myśli automatyczne

II poziom: ukryte założenia

III poziom: schematy poznawcze

Cechy automatycznych myśli:

- przebiegają bardzo szybko, automatycznie

- mają skrótową formę, styl telegraficzny (1 zdanie - istotne słowo)

- mają przyjmować formę odmienną od lingwistycznej, np. wizualnego doznania, obrazu

- są automatyczne, tzn. nie pozostają w treściowym związku z wypowiedziami pacjenta

- są irracjonalne, chociaż pacjent uważa je za racjonalne

- generalnie ludzie nie koncentrują na niej swojej uwagi

- pełnią funkcję instrukcji (które mogą go nadmiernie mobilizować i poddawać tyranii powinności), oceniają „ja” pacjenta

- wyrażają przewidywania i generalizują na temat pacjenta (np. „Mój mąż spóźnia się.
Nie obchodzą go moje uczucia”).

Cechy ukrytych założeń:

- stanowią podstawę myśli automatycznych,

- przyjmują formę ogólnych zasad i przekonań,

- pozwalają na uporządkowanie naszych spostrzeżeń (np. „Na mężczyzn nie można liczyć”).

Cechy schematów poznawczych:

- przyjmują formę tzw. Twierdzeń elementarnych,

- są niezależne od konkretnej sytuacji,

- z trudem poddają się zmianom (np. „Zawsze będę sam”).

Beck: Depresja rozwija się u osób, które: nieprawidłowy schemat poznawczy „ja”:

- ja

- świat

- przyszłość

Schemat „ja” - osoba ocenia siebie wyłącznie w kat. Negatywnych, wszystko zaczyna
się od słowa „nie”, koncentruje się na swoich brakach, defektach, niż na swoich silnych stronach. Ta ewaluacja siebie jest nieustannie negatywna, ciągłe zarzuty, krytyka.

Schemat świata - świat, interpretacja zdarzeń życiowych w kategoriach negatywnych,
świat trudów, przeszkód, nie jest przyjazny

Schemat przyszłości - przyszłość w kategoriach negatywnych, jej problemy nigdy się nie skończą, zawsze będzie niezadowolona, niespełniona.

Błędy w procesie poznawczym ( błędy w myśleniu):

1. Arbitralne wnioskowanie - formułowanie wniosków nie popartych konkretnymi dowodami

2. Selektywne abstrahowanie - posługiwanie się infor. Pozbawionymi kontekstów,
   przy uwypukleniu niektórych szczegółów, a zignorowaniu innych.

3. Nadmierna generalizacja - pojedyncze zdarzenie zostaje odniesione do innych
   syt. niezależnie, czy istnieje między nimi rzeczywisty związek

4. Maksymalizacja i minimalizacja - dana sytuacja lub okoliczność zostaje nadmiernie uwypuklona lub zignorowana.

5. Personalizacja - odnoszenie konkretnej sytuacji i wydarzeń do własnej osoby bez uzasadnionego powodu.

6. Myślenie dychotomiczne - klasyfikowanie swoich doświadczeń wg. Zasady „wszystko albo nic”, tj. całkowitego sukcesu lub całkowitej porażki.

7. Czytanie w myślach - magiczny dar - pacjent wie „co myśli 2 osoba, bez porozumiewania się z nią, np. bulimiczka w autobusie - wszyscy myślą, że jestem gruba i powinnam siedzieć w domu.

Terapia poznawcza model:

(środowisko) bodziec → reakcja (reagowanie na nie)

S → R

S → O → R - bihawioryzm, Model ABC

A (S) - zdarzenie sytuacja

O (B) - przekonania !

R (C) - konsekwencje

Terapeuta koncentruje się na tych przekonaniach, szuka tych przekonań razem z pacjentem, to jest w bardzo silnym związku z tym, co my myślimy na dany temat.

Celem terapii - jest wypełnienie luki między A, B, identyfikowanie tych automatycznych myśli.

Organizacja terapii poznawczej:

1. Terapeuta i klient - ma długopis, kartkę, książki, mają pomoce, z których korzystają

2. Sesja zaczyna się od ustalenia tematu, celu i kierunku pracy. Oni sporządzają notatki. Terapeuta wyjaśnia pewne rzeczy i potem identyfikują je, współpracują ze sobą, mają wspólny cel. Trochę to wygląda jak badanie naukowe. Bazuje się na problemach
   tu i teraz, gdzie głównym tematem są myśli i uczucia.

Techniki:

- definiowanie sytuacji i pytanie pacjenta, co w danej chwili przychodzi mu do głowy (odciążenie pacjenta od poczucia winy, łatwiej wydobyć automatyczne myśli,
żeby zmniejszyć poczucie sprawczości, tą krytykę

- tech. obrazowania - wyobrażania sobie danej sytuacji denerwującej

- tech. notowania automatycznych myśli - zapisywanie tego, co się myśli w danym momencie, np. gdy bulimiczka chce wymiotować to przed objadaniem się zapisywać te myśli, w syt. trudnych, wyjątkowych

- tech. odsłaniania ukrytych przekonań - „zmiany są niemożliwe”

- tech. testowania automatycznych myśli - trening w ocenie ich trafności (odróżnianie wyobrażeń od faktu) - czytanie w myślach i wnioskowanie arbitralne:

Jaki dowód jest na istnienie tej myśli?

-------- nie cieszy się że mnie widzi

A co jeszcze?

-------- ma problemy pieniężne

- tech. polemika z automatycznymi myślami (tech. podwójnej kolumny):

- przekroczony limit debetu nie ma pojęcia o prowadzeniu finansów (budżetu)

subtelny sposób zmuszania mnie, żebym przynosiła do domu więcej pieniędzy

- jakie są na to dowody?

• Żadna zła intencja, rodzaj pomyłki:

• To prawdopodobnie przypadek (ulga, wytchnienie)

• Prawdopodobnie się pomylił (może sprawdzimy to razem)

Ukryte założenia depresji:

- żebym był szczęśliwy muszę odnosić sukcesy we wszystkim

- żebym był szczęśliwy muszę być akceptowany przez wszystkich (np. „nie mogę jej powiedzieć, że nie pożyczę jej tej książki)

- jeśli popełniłem błąd to znaczy, że jestem głupkiem

Pytania pomocne w najszybszym identyfikowaniu automatycznych myśli:

1. Co przyszło mi do głowy zanim zacząłem się tak czuć?

2. Jeśli to prawda - co to o mnie mówi? O moim życiu , mojej przyszłości?

3. Jakich obawiam się konsekwencji?

4. Jeśli to prawda to co może się zdarzyć najgorszego?

5. Co to mówi o tym, co myślą, czują wobec mnie inni?

6. Co ta myśl mówi o ludziach w ogóle (co ja myślę?)

7. Jakie wspomnienia, czy obrazy przychodzą mi na myśl w tej sytuacji?

ELEMENTY PSYCHOTERAPII

Dziedziną tej nauki jest leczenie zaburzeń psychicznych przy pomocy środków psychologicznych.

Szkoły (podejścia) w psychoterapii:

1.Psychoanalityczna = Neopsychoanaliza (M.Male, W. Cox)

2.Behawioralna- poznawcza (Beck)

Odpowiedź na psychoanalizę; jedyny nurt powstały w Europie; podświadomość nie zapewnia nam zmiany człowieka

3.Humanistyczno - egzystencjalne ( Rogers, Maslow, Jalomph?)

4.Terapii systemowej

Różnią się między sobą rozumieniem, czym się różnią zdrowie i choroba. Oraz różni je rodzaj stosowanych technik.

Wspólne elementy wszystkich szkół:

-w każdym z podejść podstawą wszystkich działań terapeutycznych jest związek terapeutyczny

-miejsce, w którym odbywa się psychoterapia-> atmosfera panująca podczas psychoterapii (atmosfera ta ma coś ze szpitala ale nim nie jest, podobnie z sanktuarium- poczucie pewnej wyjątkowości, wzajemnej uwagi, bezpieczeństwa, autentyczności)

-techniki terapeutyczne po to żeby osiągnąć zmianę, żeby wyleczyć osobę( dotyczą zmiany zachowań, osobowości)

-próba uzasadnienia (wyjaśnienia) trudności, przyczyn, źródeł cierpienia pacjenta

PODSTAWOWE CZYNNIKI PROCESU PSYCHOTERAPII:

I.Relacja terapeutyczna. Dobry terapeuta to ten, który w dość szybki sposób potrafi stworzyć relację. Tworzy się ona w atmosferze pełnego zaufania, intymnego i bliskiego kontaktu oraz bezpieczeństwa.

Terapeuta buduje swoje poczucie bezpieczeństwa w oparciu o:

- właściwości osobowościowe

- wiedza, warsztat techniczny i doświadczenie terapeutyczne

- zachowanie pacjenta (przewidywalność jego zachowań)

Pacjent:

- bezwarunkowy pozytywny stosunek terapeuty oraz zaangażowanie w terapię

- wszelkie formy okazywania szacunku przez terapeutę (wygląd, punktualność, kultura, forma zwracania się do pacjenta- Proszę Pana/i, powitanie, pierwszy kontakt-podanie dłoni)

- prawidłowo zawarty kontrakt terapeutyczny oraz respektowanie zasad tego kontraktu

- przestrzeganie przez terapeutę zasady tajemnicy zawodowej (tajemnica dot. też tego, że dana osoba jest na terapii)

- zagwarantowanie odpowiednich warunków spotkania (cisza, spokój, intymna atmosfera, bez rozpraszających przedmiotów, dobrze jak na ścianie wisi certyfikat)

- przestrzegane standardy zachowania terapeuty (nie wychodzi z pokoju, nie odbiera tel.)

- omówienie z pacjentem procesu psychoterapii (dlaczego takie strategie, sprawdzamy jego wyobrażenie o terapeucie)

- przestrzeganie zasad etycznych zgodnie z Kodeksem Etycznym Terapeuty

Proces diagnostyczny:

1.Diagnoza objawowa- określenie objawów i ich nasilenia

2.Diagnoza mechanizmów chorobowych (czynniki leżące u podstaw objawów)

a) analiza aktualnej sytuacji pacjenta:

- określenie obszarów, w których pacjent ma największe trudności

-funkcjonowania w rodzinie, w rolach społecznych, rolach zawodowych

b).określenie czego przede wszystkim nie udaje się pacjentowi realizować

- potrzeb osobistych

-zadań, jakie ma do spełnienia (np. rozwojowe)

3.Analiza przyczyn zaburzeń

a) rozpoznanie właściwości pacjenta, które utrudniają mu funkcjonowanie:

- schematy poznawcze

- sposoby przeżywania i reagowania emocjonalnego

- wzorce zachowania (nieprawidłowe)

- charakterystyka rozbieżności między schematami poznawczymi, przeżyciami i wzorcami zachowań

b) diagnoza czynników, które ukształtowały właściwości pacjenta

4. Plan terapii

- rodzaj zmiany

- treści psychoterapii

- sposób prowadzenia psychoterapii

II. Kontrakt psychoterapeutyczny (umowa). Umowa to zarówno kulminacja diagnozy jak i rozpoczęcie. Warunki konieczne zawarcia kontraktu terapeutycznego:

1. czy działanie patologicznych czynników psychologicznych jest źródłem trudności pacjenta

2. wystarczająco dobra motywacja do podjęcia i uczestniczenia w psychoterapii

Rodzaje motywacji:

- pragnienie zmiany we własnym sposobie funkcjonowania

- „motywacja do przychodzenia na psychoterapię” (terapeuta jako przyjaciel)

- motywacja „do oddania się pod opiekę”, uwolnienia się odpowiedzialności za własne postępowanie

- brak motywacji

3. pacjent nie jest aktualnie w psychoterapii u innej osoby. Jeśli tak, to nie można przyjąć (wyjątek-terapia rodzinna)

4. neutralność emocjonalna terapeuty wbc pacjenta:

-brak tzw zaszłości lub zależności relacyjnej

- brak silnego przeciwprzeniesienia

W przypadku ostrych psychoz nie podejmuje się terapii, bo wymaga to leczenia psychiatrycznego. Nie podejmuje się tez gdy pacjent nie wzbudza zaufania.

Treść Kontraktu:

1. Cel psychoterapii (nieszkodliwy, nie osoba 3)

2. Forma pracy terapeutycznej, zawiera wkład pacjenta:

- zgoda na przeżywanie emocji z omawianymi doświadczeniami

- zgoda na zajmowanie się sprawami urazowymi

- zgoda na podejmowanie nowych zachowań (zadań domowych)

- dzielenie się odpowiedzialnością za przebieg sesji z terapeutą

-zgoda na niepodejmowanie żadnych decyzji życiowych

3. Rola terapeuty

4. Formalne warunki psychoterapii:

-miejsce spotkań

- czas trwania jednej sesji

- określenie czasu trwania procesu terapeutycznego

- warunki odwoływania sesji (konsekwencje ich odwoływania)

- częstotliwość spotkań

- wysokość i forma opłat w praktyce prywatnej

- możliwość wykorzystania aparatury w czasie sesji (magnetofon)

- zgoda na włączenie dodatkowych osób (stażysta)

- sposoby komunikowania się między sesjami

- kwestia dyskrecji

Źródła zakłóceń i trudności (oporu) w procesie psychoterapii wg Johna ENRIGHTA:

1. Uznanie własnej chęci uczestniczenia w syt. terapii

Pyt. Podstawowe: Co Panią/na tutaj sprowadza?

2. Jaki jest rzeczywisty problem pacjenta?

Pyt. Terapeuty: Jak doświadczasz tego (np.bulimii) jako problemu?/ Dlaczego jest to dla Ciebie problem?

3. Czy stan pożądany jest możliwy do osiągnięcia?

Pyt. Czy ten problem da się rozwiązać?/ Czy ten cel jest osiągalny?

4. Czy terapeuta i sytuacja są całkiem odpowiednie?

Pyt.: Czy ja w tej sytuacji wydaję się Panu najwłaściwszą osobą do pomocy w rozwiązaniu tego problemu?/ Czy masz jakieś zastrzeżenia do mnie lub tej sytuacji?

5. Czy istnieją konkurencyjne motywy?

Pyt.: Jakie korzyści daje Ci objaw?/ Za chwilę stąd wyjdziesz bez problemu i jak się z tym czujesz? Jak będzie to wyglądało? Nie będzie…..-A co będzie?

PODEJŚCIE PSYCHOANALITYCZNE

Metapsychologia Freuda czyli abstrakcyjny model funkcjonowania aparatu psychicznego. Składa się z 5 wzajemnie powiązanych systemów odniesienia nazywanych współcześnie modelami psychiki:

1.Model dynamiczny: zakłada istnienie wrodzonych popędów (libido i agresji) których energia biologiczna ulega transformacji na energię psychiczną i warunkuje zachowania

2.M. Ekonomiczny: energia psychiczna przemieszcza się w człowieku (gromadzi i rozkłada)

3.M.Topograficzny: zakłada istnienie procesów nieświadomych, przedświadomych i świadomych

4.M. Strukturalny: w aparacie psychicznym można wyróżnić podstawowe struktury (id, ego, superego)

5.M. Genetyczny: człowieka i jego obecny stan można zrozumieć jedynie analizując 5 faz rozwoju (f. analną, falliczną, jajową, embrionalną, płodową???)

Zadania psychoanalizy:

-ujawnienie uczuć

-dokonanie wglądu

-zamiana mechanizmów niedojrzałych obronnych na dojrzałe

Przeniesienie:

1.Określony rodzaj relacji z obiektem (terapeutą), w której następuje wznowienie pierwszych, dziecięcych związków

2.Uczestniczą w nim 3 osoby: pacjent, terapeuta, osoba znacząca z przeszłości

3.Proces nieświadomy lub częściowo nieświadomy

4.Opiera się na błędach w percepcji aktualnej sytuacji oraz w błędach w myśleniu:

-błąd rzutowania dziecięcych obrazów, relacji na obecne związki

-błąd mylenia, zlewania teraźniejszości z przeszłością

5.Wprowadza terapeutę w przeszłość pacjenta, uruchamiając w przeżyciach pacjenta traumatyczne doświadczenia z wcześniejszych faz rozwojowych

Np. przeniesienie miłości z osoby znaczącej na ukochane zwierzę.

Rodzaje przeniesienia:

1.Pozytywne-> pacjent przeżywa pragnienie by terapeuta go kochał, otaczał opieką, miłością, idealizuje terapeutę, próbuje go naśladować

Błąd terapeuty- skłonność do nieświadomego utrzymywania pacjenta w fazie przeniesienia pozytywnego:

-chwalenie, docenianie pacjenta

-przyjmowanie pochwał pacjenta, docenianie ich

-trzymanie strony pacjenta

-stosowanie wzmocnień pozytywnych

-przedłużanie sesji, dodatkowe spotkania

-rozmowy telefoniczne (dodatkowe porady)

2.Negatywne

Błąd terapeuty- podejmowanie walki z pacjentem, konfrontowanie go, odpowiadanie złośliwością na złośliwość

-negatywne uczucia pacjenta do terapeuty (agresja, lekceważenie, obojętność, złość, lęk, żal, rozczarowanie, nienawiść, poczucie krzywdy)

-skargi pacjenta na złe samopoczucie (co ozn. Jestem zły, niezadowolony z terapeuty)

Przeciwprzeniesienie (dwa ujęcia):

1.wyraz wpływu przeniesienia pacjenta na nieuświadomione konflikty terapeuty. Skutkuje utrata zdolności do pełnego zrozumienia problemów pacjenta

2.wszystko, to co ujawnia osobowość terapeuty wbc pacjenta. Poprzez własne emocje terapeuta może rozpoznać, co dzieje się w pacjencie

Wskaźniki przeciwprzeniesienia:

-pacjent staje się kimś szczególnym dla terapeuty

-terapeuta śni o pacjencie

-t. dużo myśli o pacjencie po sesji

-t. przeżywa duże napięcie przed sesją

-oczekuje na sesję

-nadmierna gorliwość wbc pacjenta

-podejmuje działania wyjątkowe, niemieszczące się w przyjętych standardach pracy

-przejawia szczególną dbałość o wygląd zewnętrzny

-spełnia prośby pacjenta (pociesza, radzi)

-niechęć przed sesją, chęć pozbycia się pacjenta

-wspieranie kogoś z rodziny pacjenta

Regresja-> Zakłada możliwość powrotu człowieka dorosłego do wcześniejszych stadiów jego rozwoju.

Rodzaje regresji:

1.Regresja ID-> ozn. wybór tych form zaspakajania przyjemności, które są charakterystyczne dla poprzednich faz rozwojowych (np. powrót do bardziej dziecinnego poszukiwania miłości, tzn bez zaspokajania potrzeb partnera)

2.R. SUPEREGO-> pobudzanie wcześniejszych struktur superego wyróżniających się w postawach, które osoba zinternalizowała na początku swojego rozwoju. Charakterystyczną cechą tych postaw jest działanie wg zasady „wszystko albo nic” oraz bardzo skrajne widzenie dobra i zła

3. R. EGO-> może dot. różnych funkcji (percepcji, myślenia, obrony):

- regresyjna percepcja

- regresja myślenia (duża zmienność pojęć; przechodzenie od myślenia abstrakcyjnego do konkretnego)

- r. obronna (pacjent uruchamia bardziej prymitywne mechanizmy obronne: projekcja, stygmatyzacja, a powinien dojrzałe czyli racjonalizację)

Zagrożenia z wiązane z regresją:

- pacjent ma nadmierne roszczenia względem terapii; terapeuta jako ktoś kto może wszystko

-nadmierne uaktywnienie impulsów popędowych, z którymi pacjent nie będzie umiał nic zrobić

-pacjent podejmuje pochopne decyzje, które będą potem ujemnie rzutowały

-osłabienie więzi z rzeczywistością

Opór->wszystkie świadome i nieświadome impulsy, emocje, zachowania i motywy kierujące pacjentem, które przeciwdziałają postępowi terapii. Opór chroni pacjenta przed cierpieniem, które doświadczał z przeszłości

Źródła oporu:

1.M. Wyparcia- opór przed ponownym ujawnieniem konfliktu, wypartych impulsów, których pojawienie się jest równoznaczne z przeżyciem silnego lęku

2.Przeniesienie- przedłużające się przeniesienie pozytywne lub negatywne stanowi rodzaj oporu przed poszerzeniem świadomości

3.Wtórne zyski- pacjent może odnosić wtórne korzyści z nerwicy, choroby (współczucie, wsparcie otoczenia). Symptomy dostarczają racjonalne uzasadnienie dla biernego trybu życia

4.Opór Superego- przybiera formę poczucia winy, z która związana jest potrzeba kary, szczególnie osoby masochistyczne lub ze skłonnością do natręctw często ją odczuwają. W tych przypadkach nerwica traktowana jest jak pokuta

Formy oporu:

1.milczenie pacjenta

2.unikanie odp na określone pytania

3.niezgadzanie się z terapeutą

4.unikanie kontaktu wzrokowego

5.niechęć do mówienia o tym, co się w nim pojawia

6.sposób komunikowania istotnych treści

7.demonstrowanie dużego pobudzenia emocjonalnego czemu nie towarzyszy werbalizacja przeżywanych uczuć

8.przekazywanie podczas terapii banalnych treści

9.konsekwentne niepodejmowanie danej problematyki

10.sztywność stereotypowa, powtarzanie pewnych zachowań (np. wypowiedzi bardzo ogólne, unikanie ekspresji własnych emocji)

11.nagła niespodziewana poprawa

12.uporczywe utrzymywanie się objawów, pomimo wglądu i przepracowania

13.ACTING-OUT jako najważniejsza forma oporu; pacjent zamiast mówić o danym napięciu rozładowuję się przez czynności destrukcyjne

Procedury terapeutyczne:

1.Wolne skojarzenia- polega na wolnym przepływie myśli, fantazji i obrazów, bez świadomej cenzury, nawet jeśli wydają się one pacjentowi niedorzeczne, bezsensowne czy żenujące

2.Konfrontacja- wskazanie na te zachowania pacjenta, które stanowią ekspresję jego nieświadomych tendencji, by w efekcie stały się one świadome

3.Klaryfikacja- oddzielenie istotnych elementów badanego zjawiska psych. od nieistotnych podczas przeprowadzanej analizy

4.Interpretacja- zasadnicza technika terapeutyczna; pozwala zrozumieć przyczyny aktualnego zachowania pacjenta, w kategoriach uwarunkowań pochodzących z wczesnego dzieciństwa

5. Przepracowanie- zespół procedur stosowanych przez terapeutę po przyjęciu przez pacjenta interpretacji

ĆWICZENIA

Psychoterapia NIE jest: -nie rozwiązuje problemu z kogoś -nie jest szablonowa

Psychoterapia jest sposobem leczenia zaburzeń psychicznych przy pomocy środków psychologicznych (działań psychospołecznych), tzn. usuwa źródła tej choroby

Podręczniki chorób psychicznych: DSM, ICD

Psychoterapia jest procesem zmian pożądanych przez pacjenta i dokonywanych przy pomocy środków psychologicznych

Zmiana osobowości:

-rozwiązanie konfliktów wewnętrznych

-zmiana struktur poznawczych

- dot. defektów osobowościowych

-dot. systemu rodzinnego (role, granice)

-dot. funkcjonowania emocjonalnego

Nie podejmuje się leczenia pacjenta, gdzie zmiany są szkodliwe dla pacjenta, nie zmieniamy osób, które są nieobecne.

4 podstawowe podejścia w psychoterapii: 1.psydhoanaliza (cały czas stosowana)ceniona wiąże się z pracochłonną terapią trwa kilka lat kosztowne leczenia 2.terapia behawioralna 50 lat powstała w stanach, podejście behawioralne zaczęło cieszyć się popularnością Podejście poznawcze Bek rozwiną to podejście -złączyły się one i powstało podejście behawioralno-poznawcze 3.Podejście humanistyczne egzystencjonalne Roger i Yalom twórca teorii grupowej. Przedstawiciel Gestolt Peres 4.Psychoterapia systemowa V. Satyr S. Minuchun Madanes Palacolli. Te cztery nurty są uprawiane łącznie wszystkie podejścia. Różnią się rozumieniem istoty zaburzeń. Łączy ją że opierają się na relacji terapeutycznej próbują uzasadnić zrozumieć źródła cierpienia pacjenta. Miejsce i atmosferę wykonywania psychoterapii (bezpieczeństwo) stosują techniki terapeutyczne zmiany w wymiarze behawioralnym bądź poznawczym. W psychoterapii swoje uczucia trzeba werbalizować, trzeba nazywać uczucia a nie odgrywać.

Komunikacja w relacji terapeutycznej:

-pytania otwarte, dajemy czas na odpowiedz, nie sugerujemy odp

-nie rozmawiamy o uczuciach, trzeba je nazwać bardzo dokładnie

-podkreślamy zasoby (zalety) a nie deficyty

-kreujemy pozytywna rzeczywistość, a nie negatywną

Techniki aktywnego słuchania:

1.Parafraza- powiedzenie swoimi słowami tego co usłyszeliśmy przed chwilą (Jeśli dobrze Cię zrozumiałam, to…..)

2.Odzwierciedlenie- odbicie stanu emocjonalnego pacjenta; gdy osoba jest rozemocjonowana ale nie nazywa uczuć, staramy się nazwać jej uczucia (Czy ja dobrze czuję, że pani jest smutna? /Mam wrażenie, że pani…._

3.Podsumowanie

Budowaniu kontaktu służą:

-powitanie terapeuty

-aktywne słuchanie

-kontakt wzrokowy

-gesty pozawerbalne

Reguły aktywnego słuchania:

-utrzymuj kontakt wzrokowy

-pokazuj bez słów zrozumienie

-przyjmij punkt widzenia (empatia)

-upewnij się, że dobrze zrozumiałeś

-co pewien czas rób krótkie podsumowania

-nie dawaj rad i sugestii

-nie przerywaj

-nie opowiadaj o własnych przeżyciach

-nawet gdy jesteś rozdrażniony, staraj się zrozumieć

Źródła trudności (Enrod) 1.etap Motywacja pacjenta (czy chce uczestniczyć) -pytanie o problem -ile trwa -ile ma pacjent lat Opinii nie można wydawać lepiej zapytać pacjenta. -co się stało że pacjent dopiero teraz przyszedł do mnie -w jakich obszarach utrudnia ten problem pacjentowi życie *po tych pytaniach możemy określić w jakim stopniu ma chęć i motywacje do rozwiązywania problemu 2.etap Jaki jest rzeczywisty problem pacjenta? +Jak doświadcza tego jako problem? Dlaczego jest to dla ciebie problemem? 3.etap Czy stan pożądany jest możliwy do osiągnięcia? Czy problem da się rozwiązać? (zdaniem pacjenta) czy ten cel jest osiągalny? 4.etap Czy terapeuta jest osobą właściwą do pomocy w rozwiązaniu tego problemu? Czy masz jakieś zastrzeżenia do mnie lub do tej sytuacji? Jakie ma Pani zastrzeżenia co do mojej osoby jakie one są? Czy Pani chce żebym dalej pomagała w rozwiązywaniu tego problemu? 5.etap Czy istnieje konkurencyjny motyw? Wyobraź sobie że wyjdziesz stąd z rozwiązanym problemem i jak Pani się czuje?

Granice sztywne S. Minuchin rodzina w środku nadmiernie przepuszczalna nazwał ja rodzinami splątanymi najważniejsza jest jedność rodziny dzieci z tych rodzin będą z trudnością opuszczać dom nie są otwarci na zewnątrz z innymi ludzi. Jest tu wielkie pomieszanie ról -matka jest przyjaciółką córki i odwrotnie

Granice nadmiernie przepuszczalne w podsystemie nadmiernie sztywna role są określone automatycznie wolność dominuje w tych rodzinach -mały przepływ informacji -złe relacje między sobą -nadmierne realizują się w społeczeństwie

Hierarchie horyzontalne (mąż żona) to jest najważniejsza hierarchia

Psychologia i Psychoterapia są styczne ze sobą różnią się tym że pacjent zasadniczo przychodzi z innymi problemami. Psycholog rozwiązuje problemy (zdrowego człowieka)

Psychoterapia tu przychodzi osoba z zaburzeniami. Metoda leczenia zaburzeń psychicznych środkami psychologicznymi. Nie można podjąć jej beż diagnozy medycznej (poprzedza diagnoza) zajmuje się tym psycholog kliniczny lub psychiatra. Psychoterapia może podjąć środkami farmakologicznymi a potem stosować psychoterapię

Zmiany nadają się do leczenia (pewnych podejść) -zmiany charakteru (wrodzone zmiany) -nie działać na szkodę (sztywne rady) -wpływ na innych ludzi -zmiany osób trzecich. W terapii zmienia się osobę a nie terapię zmiany dotyczy zachowania, zmiana przeżywania emocjonalnego -zmiana systemu rodzinnego wiąże się ze zmianą komunikacji ról w rodzinie -zmiany właściwości intrapsychicznych polega na rozwiązywaniu wewnętrznych konfliktów albo eliminacji deficytów zmiany struktur poznawczych

10

---