INTEGRACJA EUROPEJSKA
1.Geneza i istota europejskiej integracji gospodarczej
Pojęcie i istota międzynarodowej integracji.
Integracja międzynarodowa jest to proces wytwarzania się całości zwrotnych części. Polega ona na wytwarzaniu wzajemnych powiązań pomiędzy jednostkami (elementami), które prowadzą do powstania nowej całości. Ta nowopowstała całość powstała poprzez połączenie (zintegrowanie) poszczególnych elementów jest jakościowa różna od części składowych tej części.
Etapy międzynarodowej integracji gospodarczej.
Etapy integracji gospodarczej to:
Obszar wolnego handlu charakteryzuje się usunięciem wszelkich ceł i ograniczeń ilościowych w handlu pomiędzy państwami objętymi jego zasięgiem. Państwa uczestniczące w nim nie prowadzą jednak wspólnej polityki handlowej, tj. W szczególności nie stosują jednolitych stawek celnych, kontyngentów i plafonów wobec państw nie uczestniczących w obszarze wolnego handlu (państw trzecich).
Unia celna charakteryzuje się nie tylko usunięciem wszelkich ceł i ograniczeń ilościowych w handlu pomiędzy państwami w niej uczestniczącymi, ale również tym, iż stosują one wspólną politykę handlową (celną) wobec państw trzecich. Tak więc regulacje dotyczące ceł, kontyngentów i plafonów są w unii celnej ujednolicone, bez względu na to, które państwo je stosuje wobec kraju trzeciego.
Wspólny rynek oznacza jeszcze wyższy poziom integracji - funkcjonuje w nim nie tylko unia celna, ale, co ważniejsze, państwa uczestniczące w tym przedsięwzięciu przyjmują wiele wspólnych polityk: w dziedzinie rolnictwa, transportu, prawa konkurencji, opodatkowania i polityki regionalnej.
Unia ekonomiczna (gospodarcza) to forma integracji, w której zapewniony jest swobodny przepływ kapitału, zniesione są wszelkie bariery w świadczeniu w którymkolwiek z państw uczestniczącym w niej usług (bez względu na kraj pochodzenia usługodawcy i usługobiorcy), jak również może występować pewna, niekiedy daleko idąca, koordynacja polityk makroekonomicznych państw członkowskich. W europejskiej wersji unii gospodarczej obejmuje ona: jednolity rynek (charakteryzujący się czterema swobodami- przepływu osób, usług, towarów i kapitału), wspólne polityki w dziedzinie konkurencji oraz stymulowania rozwoju strukturalnego i regionalnego, jak również koordynacji polityk makroekonomicznych (także w ich komponencie budżetowo-fiskalnym).
Unia pieniężna charakteryzuje się pełną liberalizacją przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi, pełną integracją rynków usług bankowych i finansowych, nieodwołalnym zamrożeniem kursów walutowych tych państw, prowadzeniem jednolitej polityki kursowej i pieniężnej (powołanie ponadnarodowego organu decyzyjnego, którego decyzje są wiążące dla całego ugrupowania), wprowadzeniem jednej waluty.
Międzynarodowy podział pracy.
Międzynarodowy podział pracy to specjalizacja poszczególnych krajów w produkcji określonych wyrobów bądź też świadczeniu określonych usług. Kierunki specjalizacji decydują o miejscu kraju w międzynarodowym podziale pracy. Wiąże się on ze stopniem specjalizacji produkcji, jest tak , że produkty nie znajdują zbytu na rynku krajowym i muszą być wywożone.
Procesy integracji i dezintegracji w historii państw i narodów.
2. Elementy historii europejskiej integracji gospodarczej
Lata 1945-1950.
Europejska Wspólnota Węgla i Stali.
Europejska Wspólnota Węgla i Stali, EWWiS, organizacja europejska posiadająca osobowość prawną z siedzibą w Luksemburgu, powołana na okres 50 lat, na mocy układu międzyrządowego podpisanego w Paryżu (traktat paryski) 18 kwietnia 1951 przez przedstawicieli sześciu państw europejskich (Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga, RFN, Włoch), który wszedł następnie w życie 23 VII 1952. Traktat o EWWiS wygasł z dniem 23 lipca 2002. Inicjatywa powstania była związana z planem Schumana.
Celem powstania EWWiS było utworzenie wspólnego rynku węgla i stali między Francją i RFN - bardzo istotnych gałęzi przemysłu w okresie powojennym. Francja zyskiwała w ten sposób możliwość kontroli nad ważną częścią przemysłu RFN, ta z kolei poprzez włączenie do organizacji ingerującej powojenną Europę stała się partnerem w procesie jednoczenie się kontynentu. Wkrótce przyłączyły się do tego pomysłu inne kraje Europy Zachodniej i od początku działalności organizacja składała się z 6 członków: Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga, RFN i Włoch.
Najważniejsze zadania Wspólnoty to:
- pomoc w rozwoju gospodarczym państw członkowskich i poprawa stopy życiowej ich mieszkańców;
- zapewnienie regularnych dostaw węgla i stali i stworzenie równych szans dostępu do nich;
- polepszenie warunków pracy i życia robotników;
- rozwój wymiany międzynarodowej przy jednoczesnej likwidacji ceł, opłat, subwencji i ograniczeń ilościowych, które mogłyby naruszać wolność konkurencji.
Europejska Wspólnota Gospodarcza.
Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), europejska, międzynarodowa organizacja gospodarcza, działająca 1958-93; utworzona na mocy traktatu rzymskiego z 1957, który wszedł w życie 1 I 1958 (integracja europejska); najważniejsza spośród 3 integracyjnych Wspólnot Europejskich; cele: rozwój ekonomiczny i zacieśnianie współpracy państw członkowskich; ustanowienie swobody przepływu towarów, osób, usług i kapitału; wspólna polityka rolna; współpraca polityczna; utworzenie jednolitego rynku wewnętrznego; członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy, od 1973 także Dania, Irlandia i Wielka Brytania, od 1981 Grecja oraz od 1986 Hiszpania i Portugalia; 1993 jej państwa członkowskie utworzyły Unię Europejską, a EWG przekształciła się we Wspólnotę Europejską.
Główne cele EWG to:
- równomierny rozwój gospodarczy państw członkowskich,
- spójność ekonomiczna,
- wzrost stopy życiowej,
- zacieśnianie stosunków między krajami EWG.
Cele te realizowane są dzięki:
- znoszeniu w stosunkach handlowych między członkami ograniczeń celnych, ograniczeń ilościowych oraz innych opłat i barier o podobnych skutkach;
- ustanowieniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej;
- swobodnemu przepływowi ludzi, towarów, usług i kapitału; wspólnej polityce w zakresie handlu, rolnictwa, transportu, ochrony środowiska, energetycznej i kulturalnej;
- wspieraniu badań;
- ujednoliceniu wolnego rynku i ustawodawstwa państw członkowskich;
- stowarzyszeniu i szerokiej współpracy z krajami trzecimi (EWG w stosunkach gospodarczych występowała jako jednolity podmiot).
EURATOM.
Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Euratom, jedna z trzech Wspólnot, powstała na mocy Traktatów Rzymskich z 1957 (zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 1958). Stanowi organizację sprawującą kontrolę i koordynację w zakresie cywilnej gospodarki jądrowej.
Jej cele traktatowe to:
- stwarzanie warunków dla badań i rozwoju przemysłu atomowego,
- wspieranie powstawania i rozwoju przemysłu atomowego poszczególnych państw członkowskich,
- działalność w dziedzinie pokojowego wykorzystania energii atomowej,
- nadzór i kontrola oraz ustanawianie jednolitych norm bezpieczeństwa.
Zadania prowadzące do realizacji tych założeń to m.in.:
- rozwijanie badań naukowych, dbałość o odpowiednie zaopatrzenie w surowce i paliwa jądrowe,
- czuwanie nad normami bezpieczeństwa związanymi z tym sektorem gospodarki,
- stworzenie wspólnego rynku materiałów i urządzeń wykorzystywanych w przemyśle jądrowym,
- umożliwienie pozbawionego barier przepływu inwestycji i specjalistów w tej branży.
Ważnym zadaniem jest również pomoc krajom rozwijającym się i wykorzystującym energię atomową. Wszystko to ma służyć celowi poniekąd nadrzędnemu, jakim jest pokojowe wykorzystanie energii jądrowej. Organizacja współpracuje w dziedzinie swych zainteresowań z krajami Europy Środkowej i Wschodniej i krajami powstałymi po rozpadzie ZSRR. Nie wszystkie zadania Euratom zdołał jednak dotąd spełnić, m.in. nie udało się utworzyć wspólnego rynku w zakresie przemysłu jądrowego i aktualnie elektrownie atomowe w poszczególnych państwach Unii zaopatrywane są przez krajowych producentów, co wyklucza konkurencję.
Unia Europejska.
Unia Europejska, UE, związek państw europejskich, utworzony na mocy Traktatu z Maastricht przez państwa-członków Wspólnot Europejskich (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej).
Główne cele Unii to:
- zapewnienie bezpieczeństwa,
- stabilnego wzrostu gospodarczego,
- rozwoju społecznego oraz ochrona praw i wolności obywateli.
W jej ramach poszczególne państwa członkowskie rozwijają współpracę w takich dziedzinach, jak: gospodarka, wymiar sprawiedliwości, transport, rolnictwo, energetyka, handel, kultura, transport czy sprawy socjalne.
Koordynacji ulega też stopniowo sfera obronności i polityki zagranicznej. Najważniejszymi organami UE są: Rada Europejska, Rada UE (dawniej Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej Komisja Wspólnot), Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy.
Proces rozszerzania Wspólnot Europejskich.
Możliwość rozszerzenia Wspólnot Europejskich jest przewidziana w powołujących je do życia traktatach. W praktyce, proces przyjmowania nowych członków był zwykle dość trudny i wymagał czasu.
Wielka Brytania podejmowała dwukrotnie nieudane próby przystąpienia do Wspólnot Europejskich - w 1961r. i 1967r. Ostatecznie uzyskała ona akces dopiero z początkiem 1973 r., razem z Danią i Irlandią, na mocy podpisanych układów przystąpieniowych z 22 stycznia 1972r. Było to tzw. pierwsze rozszerzenie Wspólnot Europejskich. Norwegia, która również wynegocjowała taki układ, nie weszła do Wspólnot Europejskich z powodu negatywnego wyniku krajowego referendum. Jako kolejne europejskie państwo, o akces do WE zaczęła w 1975r. ubiegać się Grecja. Stosowny traktat podpisano 28 maja 1979r., a wszedł on w życie 1 stycznia 1981r. Następnymi kandydatami do członkostwa były Hiszpania i Portugalia: Traktaty o przystąpieniu zawarto z nimi 12 czerwca 1985r., a nabrały one mocy obowiązującej 1 stycznia 1986r. Ostatnia runda rozszerzenia Wspólnot Europejskich (lub Unii Europejskiej - zgodnie z terminologią obowiązującego już wówczas Traktatu z Maastricht) objęła Austrię, Finlandię i Szwecję. Stosowne traktaty zostały podpisane 1 lutego 1994r., a weszły w życie 1 stycznia 1995r. Norwegia, negocjująca członkostwo razem z trzema wspomnianymi krajami, po raz drugi w historii zrezygnowała z przystąpienia do UE na skutek wyniku referendum.
W rezultacie stopniowego rozszerzania listy członków, zainteresowanie Wspólnot Europejskich zwróciło się znacznie bardziej niż pierwotnie w stronę południa, a następnie - północy europejskiego kontynentu. W miarę jednolita struktura Wspólnot, składających się początkowo z krajów rozwiniętych, uległa zróżnicowaniu wraz z przystąpieniem znacznie uboższych państw południowych i Irlandii. Skłoniło to z czasem Wspólnoty do przyjęcia polityki mającej na celu wspieranie rozwoju uboższych regionów i krajów, w oparciu o zasadę solidarności.
Pogłębienie procesu integracji gospodarczej.
3. Organy Wspólnot Europejskich
Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Wspólnot Europejskich, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości.
Rada Europejska, utworzona w wyniku międzyrządowych uzgodnień 10 grudnia 1974 na szczycie paryskim jako forma systematycznych spotkań szefów rządów i głów państw członków Wspólnot Europejskich. Formalnie miejsce Rady Europejskiej w strukturze Wspólnot Europejskich zostało potwierdzone w Jednolitym Akcie Europejskim oraz Traktacie o Unii Europejskiej (choć wciąż nie jest ona instytucją statutową Wspólnot, uważana jest przez niektórych za jedyny organ Unii Europejskiej jako takiej). Jest najważniejszą instytucją polityczną Unii, która decyduje o kierunkach rozwoju organizacji (np. w kwestiach gospodarczych) i aktualnej strategii, szczególnie jeśli chodzi o Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa (WPZiB). Na tzw. spotkaniach na szczycie często zapadają też decyzje o stowarzyszeniu poszczególnych państw z UE bądź przyjęciu nowych członków.
Rada Europejska zbiera się co najmniej dwa razy w roku. Przewodniczy jej głowa państwa (rządu) kraju sprawującego aktualnie prezydencję w UE. W spotkaniach uczestniczą szefowie rządów państw członkowskich (w przypadku Francji i Finlandii głów państwa) oraz Przewodniczący Komisji Europejskiej. Gremium w tak ustalonym składzie często jest wspierane przez ministrów spraw zagranicznych i jednego z członków Komisji. Decyzje podejmowane są przez osiągnięcie konsensusu a informacja o nich jest podawana w formie deklaracji.
Parlament Europejski, PE, jedna z najważniejszych instytucji Wspólnot, organ przedstawicielski powstały w 1958 w wyniku połączenia przedstawicielstw parlamentarnych EWWiS, Euratomu i EWG - w ten sposób powstało Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne, które obecną nazwę przyjęło 30 marca 1962 (traktatowo zaaprobował ją JAE).
Pierwotne funkcje PE były bardzo ograniczone i dotyczyły jedynie konsultacji i opinii, rzeczywiste decyzje były podejmowane poza nim. Z czasem wzrastała rola PE, jego kompetencje rozszerzał zarówno Traktat o Unii Europejskiej, jak i Traktat amsterdamski. Aktualnie PE może współdecydować i współdziałać w procesie legislacji, uzyskał również prawo do akceptacji przewodniczącego i składu Komisji Europejskiej. Posiada także uprawnienia dotyczące uchwalanie budżetu, przyjmowania do UE nowych państw, czy akceptowania układów stowarzyszeniowych. Kontroluje także pracę Komisji, wobec której może wysunąć wotum nieufności. Do niej, jak i do Rady Unii Europejskiej, kieruje swe zapytania. Należy się spodziewać, iż znaczenie parlamentu we Wspólnotach nadal będzie wzrastało z uwagi na jego wybieralność, tym bardziej, iż spora część wyborców życzyłaby sobie europejskiego rządu odpowiedzialnego ze swej działalności właśnie przed PE.
Rada Unii Europejskiej - główny organ decyzyjny Unii Europejskiej, posiada siedzibę w Brukseli, a jedynie w kwietniu, czerwcu i październiku spotkania mają miejsce w Luksemburgu. Dawniej była nazywana Radą Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej.
Rady Unii Europejskiej nie należy mylić z Radą Europejską ani z Radą Europy.
Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993 roku. Jednakże w traktatach stanowiących podstawę Unii cały czas widnieje nazwa Rada (gdyż do 30 listopada 2009 roku była oficjalnie nie organem Unii, ale Wspólnot Europejskich).
Komisja Europejska, organ wspólnotowy, który reprezentuje interesy Wspólnoty. Obecnie liczy 25 komisarzy, mianowanych na 5 lat. Jako organ wspólny Wspólnot Europejskich (EWWiS, Euratom, EWG) powstała 1 lipca 1967, w wyniku traktatu fuzyjnego, do tej pory każda w wymienionych organizacji miała swoją komisję lub jej odpowiednik.
W realizacji przyznanych jej uprawnień posiada dużą samodzielność. Reprezentuje wspólnotowe interesy jako "strażniczka traktatów" i nie może uznawać instrukcji rządu jakiegokolwiek państwa członkowskiego, co łączy się z immunitetem sądowym związanym (w związku z pełnioną funkcją komisarz nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej w swoim kraju). Komisja Europejska ma charakter ponadnarodowy. Ma monopol inicjatywy legislacyjnej w zakresie I filaru UE, jest wykonawcą wspólnotowych aktów prawnych, decyduje w sprawach określonych przez traktaty. Jest odpowiedzialna politycznie przed Parlamentem Europejskim, składa coroczne raporty generalne o działalności UE.
Trybunał Sprawiedliwości, Europejski Trybunał Sprawiedliwości, organ Unii Europejskiej pełniący funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego, administracyjnego. Został utworzony w 1952 na mocy Traktatu Paryskiego, jako organ Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, od 1957 zaczął funkcjonować jako instytucja trzech Wspólnot Europejskich. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.
Jako sąd międzynarodowy rozstrzyga wszelkie spory pojawiające się przy realizacji traktatów unijnych i dotyczą naruszenia prawa europejskiego. Jako sąd konstytucyjny kontroluje legalność aktów prawnych przyjmowanych przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej oraz dokonuje m.in. interpretacji traktatów, wykładni prawa europejskiego. Spory między Wspólnotami a funkcjonariuszami Unii Europejskiej rozstrzyga w ramach funkcji sądu administracyjnego. Trybunał Sprawiedliwości jest także instancją odwoławczą od decyzji Komisji. Pełni również rolę instytucji odwoławczej od wyroków Sądu Pierwszej Instancji. Jego wyroki są niepodważalne i wiążące dla sądów państw członkowskich - są jednym z ważnych elementów dorobku prawnego Unii Europejskiej.
4. Wspólna Polityka Rolna (WPR)
Geneza i istota WPR.
- Została zapisana w Traktacie Rzymskim (1957) - głównym akcie prawnym tworzącym podwaliny UE (lista produktów rolnych objętych WPR stanowi aneks do traktatu)
- Europa miała świeżo w pamięci zniszczenia wojenne i głód
- Uznano też że konkurencja w obrębie krajów europejskich w zakresie ochrony rynków żywności nie sprzyja integracji - potrzeba jednolitych zasad (wspólny rynek rolny)
Istotą WPR jest::
- wspólny rynek, z jednolitymi cenami rolnymi i ze swobodnym przepływem towarów rolno-spożywczych w obrębie całej WE (handel bez granic),
- solidarność finansowa, tj. wspólne finansowanie wszystkich podstawowych wydatków na stabilizację rynków rolnych oraz przemiany strukturalne rolnictwa,
- preferencje dla Wspólnoty tj. uprzywilejowanie handlu wzajemnego wewnątrz UE, przy wspólnej ochronie celnej, granicznej osłonie fitosanitarnej, wspólnych standardach, dopłatach eksportowych, itp.,
- wspieranie rozwoju rolnictwa i wsi instrumentami i funduszami polityki strukturalnej w ramach polityki rolnej i polityki rozwoju regionalnego.
Cele WPR.
- podnoszenie produktywności rolnictwa poprzez wspieranie postępu technicznego, racjonalizację produkcji i optymalizację zastosowań czynników produkcji,
- zapewnienie ludności rolniczej godziwych warunków życia, głównie poprzez zwiększanie dochodów osób czynnych w rolnictwie,
- stabilizacja poszczególnych rynków
- zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia w produkty rolne
- umożliwienie konsumentom kupna produktów rolnych po "rozsądnych" cenach
Zasady WPR.
- zasada wspólnego rynku, która oznacza swobodny przepływ produktów rolnych między państwami członkowskimi (zapewniony poprzez likwidację ceł i innych ograniczeń związanych z ochroną rynków narodowych, a także poprzez wprowadzenie wspólnych cen i ujednoliconych zasad konkurencji oraz przyjęcie wspólnych reguł w handlu produktami rolnymi z krajami trzecimi)
- zasada preferencji Wspólnoty, która oznacza pierwszeństwo zbytu na rynku Wspólnoty produktów rolnych wytwarzanych na jej terenie i ochronę rynku wewnętrznego przed tańszymi produktami pochodzącymi z importu
- zasada solidarności finansowej, która zobowiązuje wszystkie kraje członkowskie do solidarnego uczestnictwa w kosztach funkcjonowania polityki rolnej
Reformy WPR.
Reforma Wspólnej Polityki Rolnej rozpoczęła się w 2003 roku. Od tego czasu Komisja Europejska przedstawia kolejne etapy zmierzające do jej realizacji. W 2007 roku podjęto kolejne działania w ramach tzw. Health Check, czyli bilansu Wspólnej Polityki Rolnej. Reforma WPR wpisuje się w ogólne działania zmierzające do ograniczenia biurokracji w ramach Wspólnoty. WPR stanowi największą część unijnej legislacji. Głównym celem jest więc przegląd legislacji i wprowadzenie zmian, ułatwiających proces podejmowania decyzji oraz upraszczających procedury.
- 1957-1962 - okres przygotowawczy WPR;
- 1962-1968 - stworzono zasady wspólnej organizacji rynków (m.in. zbóż, wieprzowiny, wołowiny i mleka) - ustanowienie wspólnych cen;
- 1962-1975 - wprowadzenie „zielnych kursów” i pieniężnych kwot kompensacyjnych;
- 1975-1984 - narastanie nadwyżek produktów rolnych i próby stworzenia polityki strukturalnej w rolnictwie (Plan Mansholta);
- 1984 - wprowadzenie kwot mlecznych;
- 1992 - reformy Mac Sharry'ego (najpoważniejsza reforma WPR);
- 2000 - Agenda 2000;
- 2003 - Reforma WPR uzgodniona w Luksemburgu (Jednolite płatności obszarowe lub na gospodarstwo, zasad współzależności, modulacja i rozwój obszarów wiejskich).
Zaznacz ojców integracji Europejskiej.
Co to są plony referencyjne?
Plony referencyjne - to średnie plony w danym kraju uzyskane z 5 lat, wyliczone po odrzuceniu plonów w roku najlepszym i najsłabszym.
Kto posiada dyrekcje generalne?
Które mechanizmy są potrzebne do regulacji rynku?
Funkcja Komisji europejskiej
- przedkłada Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia wnioski legislacyjne,
- zarządza i wdraża unijne polityki oraz budżet UE,
- egzekwuje stosowanie prawa europejskiego - wspólnie z Trybunałem Sprawiedliwości,
- reprezentuje Unię Europejską na arenie międzynarodowej, na przykład negocjując umowy między UE a innymi krajami.
Co obejmuje skup interwencyjny?
Skupem interwencyjnym w UE objęte są: pszenica, pszenica durum (twarda), kukurydza, żyto, jęczmień. Interwencji nie podlegają: pszenżyto, pszenica paszowa, owies i proso. W Polsce skup interwencyjny obejmuję pszenicę i żyto konsumpcyjne.
Reformy Mc Sharr'ego
Członkowie rady i przedstawiciele komisji to?
Który dokument obowiązuje we wszystkich krajach?
Obowiązki Rady Europejskiej
1. Uchwala europejskie akty prawne. W wielu dziedzinach dzieli władzę ustawodawczą z Parlamentem Europejskim;
2. Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich;
3. Zawiera umowy międzynarodowe między UE a jednym lub większą liczbą państw czy też organizacji międzynarodowych;
4. Wraz z Parlamentem Europejskim zatwierdza budżet UE;
5. Określa kierunki Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, opierając się na wytycznych ustalonych przez Radę Europejską;
6. Koordynuje współpracę miedzy krajowymi organami sądowymi i służbami policyjnymi w sprawach kryminalnych.
Jaka wspólnota organizuje UE i EFA?
Które kraje należą do UE
Belgia (1957), Francja (1957), Holandia (1957), Luksemburg (1957), Niemcy (1957), Włochy (1957), Dania (1973), Irlandia (1973), Wielka Brytania (1973), Grecja (1981), Hiszpania (1986), Portugalia (1996), Austria (1995), Finlandia (1995), Szwecja (1995), Cypr (2004), Czechy (2004), Estonia (2004), Litwa (2004), Łotwa (2004), Malta (2004), Polska (2004), Słowacja (2004), Słowenia (2004), Węgry (2004), Bułgaria (2007), Rumunia(2007).
Założenia rozwoju regionalnego
9