Załamek P:

odpowiada on depolaryzacji przedsionków. W warunkach prawidłowych jest on dodatni w odprowadzeniach I, II, aVF i ujemny w aVR; czas jego trwania jest krótszy od 0.12 s, a amplituda nie przekracza 2.5 mm w odprowadzeniach kończynowych.

Odcinek PQ:

odpowiada repolaryzacji przedsionków. W warunkach prawidłowych repolaryzacja przedsionków nie powoduje przemieszczenia odcinka PQ w stosunku do odcinka TP i odcinek PQ przebiega w linii izoelektrycznej.

Odstęp PQ:

Jest on elektrokardiograficznym odpowiednikiem czasu wędrowania bodźca z węzła zatokowego przez prawy przedsionek, węzeł przedsionkowo - komorowy, pęczek Hisa i włókna Purkinjego aż do mięśnia komór. W warunkach prawidłowych czas jego trwania zależy od wieku badanej osoby i częstotliwości rytmu serca mieszcząc się w granicach od 0.12 s do 0.20 s; u osób w starszym wieku za górną granicę normy można przyjąć wartość 0.23 s.

Zespół QRS

Jest odpowiednikiem depolaryzacji mięśnia komór. W skład zespołu wchodzi ujemny załamek Q, dodatni załamek R i ujemny załamek S. Zespoły QRS bez załamka R nazywane są zespołami QS.

Czas trwania zespołu QRS < 0.12s

Odcinek ST

Odcinek ST odpowiada fazie wolnej repolaryzacji mięśnia komór, zaczyna się od końca zespołu QRS i przechodzi w ramię wstępujące dodatniego lub zstępujące ujemnego załamka T. W warunkach prawidłowych odcinek ST przebiega w linii izoelektrycznej, z wyjątkiem odprowadzeń przedsercowych prawokomorowych, w których skośne do góry uniesienie odcinka ST jest traktowane jako wariant normy. Przemieszczenie odcinka ST określa się w stosunku do odcinka PQ. Jeśli odcinek PQ jest obniżony lub uniesiony, pomiary wykonuje się w odniesieniu do odcinka TP.

Załamek T

Odpowiada on fazie szybkiej repolaryzacji mięśnia komór. Prawidłowy załamek T jest dodatni w odprowadzeniach I, II, aVL, V3 - V6 a ujemny w aVR.

Załamek U

Pochodzenie załamka U nie została dotychczas wyjaśnione. Prawidłowy załamek U ma kierunek zgodny z kierunkiem prawidłowych załamków T, a jego amplituda nie przekracza 2 mm w odprowadzeniach przedsercowych prawokomorowych i 1 mm w pozostałych.

Niemiarowość zatokowa

Kryteria rozpoznania:

• Różnice czasu trwania odstępów PP większe niż 0.16 s.

• Załamki P dodatnie w odprowadzeniach I, II i ujemne w

aVR.

• Niemiarowość zatokowa oddechowa - przyspieszenie

rytmu w czasie wdechu.

• Niemiarowość zatokowa bezładna - zmiany rytmu nie

zależą od oddychania.

Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia

• Jest to rezultat przedłużenia czasu przewodzenia przedsionkowo - komorowego. Każde pobudzenie dociera do komór, ale z opóźnieniem. Typowym miejscem wydłużonego przewodzenia jest węzeł A - V, rzadziej pęczek Hisa lub jego odnogi.

• Blok A - V I stopnia może występować u osób z przewaga układu przywspółczulnego. Najczęstszą przyczyną jest jednak uszkodzenie mięśnia sercowego ( miażdżyca, zawał, zapalenie ), może być spowodowany lekami ( glikozydy naparstnicy, B - blokery ).

Kryteria rozpoznania:

• Odstęp PQ wydłużony powyżej 0,20 s.

Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia

Jest to okresowe zablokowanie przewodzenia pobudzeń z przedsionków do komór. Wyróżnia się dwa rodzaje bloku A - V II stopnia:

• typ I Wenckebacha ( Mobitz I) - miejscem blokowania jest węzeł A - V, rzadziej pęczek Hisa.

• typ II Mobitza ( Mobitz II ) - miejscem blokowania jest pęczek Hisa lub bardziej dystalne części układu przewodzącego.

Najczęstsze przyczyny bloku: zawał, zapalenia, miażdżycowe uszkodzenie mięśnia sercowego.

Kryteria rozpoznania:

• Stopniowe wydłużanie odstępów PQ.

• Okresowe wypadanie zespołów QRS.

• Najkrótszy odstęp PQ po wypadnięciu zespołu QRS.

• Najdłuższy odstęp PQ przed wypadnięciem zespołu QRS.

Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia typu Mobitza

Kryteria rozpoznania:

• Stały odstęp PQ.

• Okresowe wypadanie zespołów QRS.

Stosunek załamków P do zespołów QRS może wynosić 2 : 1 ( zespół QRS wypada po co drugim załamku P ), 3 : 2, 4 : 3, 5 : 4.

Blok przedsionkowo-komorowy III

Jest to wynik całkowitego przerwania przewodzenia pobudzeń z przedsionków do komór. Przedsionki pobudzane są z rozrusznika nadkomorowego, a komory z rozrusznika zastępczego. Miejscem przerwania przewodzenia może być węzeł a - v, pęczek Hisa lub jego odnogi.

Blok A - V III stopnia jest wyrazem ciężkiego uszkodzenia układu przewodzącego.

Kryteria rozpoznania:

• Zupełnie niezależna czynność przedsionków i komór.

• Częstość załamków P większa od częstości zespołów

QRS.

• Częstość i kształt zespołów QRS zależą od położenia

rozrusznika zastępczego.

Zawał przedniej ściany serca

Martwica spowodowana jest okluzją proksymalną gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej.

Zmiany typowe dla zawału w odprowadzeniach V3 i V4

Zawał rozległy przedni

Martwica spowodowana jest zatrzymaniem przepływu przez:

1. główny pień lewej tętnicy wieńcowej.

2. obydwie jej główne gałęzie

Zmiany typowe dla zawału w odprowadzeniach od V1 do V6 oraz I i aVL.

Zawał przednio - przegrodowy

Martwica spowodowana jest okluzją gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej

Zmiany typowe dla zawału w odprowadzeniach V1, V2, V3.

Zawał przednio - boczny

Martwica spowodowana jest zatrzymaniem przepływu przez:

1. główny pień gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej lub jego odnogi

2. Odnogę boczną gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej

Zmiany typowe dla zawału w odprowadzeniach I, aVL, V4, V5, V6.

Zawał ściany dolnej

Martwica spowodowana jest okluzją:

1. dystalnego odcinka gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej lub

2. tylno - bocznej odnogi gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej

Zmiany typowe dla zawału w odprowadzeniach II, III, a VF.

Zawał ściany tylnej

Martwica spowodowana jest okluzją:

1. dystalnego odcinka gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej lub

2. tylno - bocznej odnogi gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej

Wysokie załamki R w odprowadzeniach V1 i V2

Obniżenie odcinka ST w odprowadzeniach V1 i V2

Przerost lewej komory serca

Przerost mięśnia lewej komory może być wynikiem przeciążenia skurczowego ( np. Nadciśnienie tętnicze, zwężenie lewego ujścia tętniczego, koarktacja aorty ) lub przeciążenia rozkurczowego ( np. niedomykalność zastawek aorty.

Kryteria:

• Załamek R w odprowadzeniach V5, V6 większy od 26 mm lub w odprowadzeniach I, II, III większy od 20mm.

• Suma załamka S w odprowadzeniu V1 i załamka R w odprowadzeniu V5 lub V6 większa od 35 mm.

• Odcinek ST obniżony skośnie do dołu, załamek T ujemny niesymetryczny lub ujemno - dodatni w odprowadzeniach V5, V6 oraz kończynowych I i aVL.

• Opóźniony ujemny zwrot ponad 0.05 s w odprowadzeniach V5, V6.

Obniżone stężenie potasu w osoczu

Kryteria rozpoznania:

• Spłaszczony lub odwrócony załamek T.

• Obecny wysoki załamek U.

• Obniżenie odcinka ST.

• Pozorne wydłużenie odstępu QT.

Wysokie stężenie potasu w osoczu

Kryteria rozpoznania:

• Ostry , wysoki załamek T o skróconym czasie trwania.

• Zespół QRS poszerzony.

• Poszerzony i spłaszczony załamek P.

• Wydłużenie odstępu PQ.

Napadowy częstoskurcz nadkomorowy

Pojęcie to obejmuje grupę częstoskurczów

( przedsionkowy, węzłowy ) ale nie precyzuje dokładnie lokalizacji rozrusznika. Częstoskurcze mają charakter napadowy to znaczy nagle rozpoczynają się i nagle kończą. Występują u chorych z wadami serca, chorobą niedokrwienną serca, zapaleniem mięśnia sercowego, zespołem WPW, nadczynnością tarczycy i czasami u osób zdrowych.

Kryteria rozpoznania;

• częstość rytmu 150 - 250/min,

• załamek P o zmienionym kształcie w porównaniu z rytmem

zatokowym lub niewidoczny,

• kształt zespołów QRS przeważnie prawidłowy.

• nagły początek i nagły koniec częstoskurczu.

Trzepotanie przedsionków

Polega na wybitnym przyspieszeniu czynności przedsionków ( 250 - 350/ min) z zachowaniem ich skurczów. Węzeł A - V nie jest zdolny do przewodzenia wszystkich pobudzeń do komór i z tego powodu występuje fizjologiczny blok przedsionkowo komorowy.

Kryteria rozpoznania:

• Fala f pobudzeń przedsionkowych nie porozdzielana odcinkami izoelektrycznymi, w niektórych odprowadzeniach w kształcie zębów piły.

• Rytm komór miarowy, wolniejszy od rytmu przedsionków z powodu bloki a - v.

• Kształt zespołów QRS przeważnie prawidłowy.

Migotanie przedsionków

Polega na niesynchronicznej depolaryzacji poszczególnych włókien mięśnia przedsionków. Asynchronizm depolaryzacji decyduje o braku załamków P, braku hemodynamicznej czynności przedsionków i obecności fali f. Częstotliwość fal migotania przekracza przeważnie 450/min. W migotaniu przedsionków rytm komór jest niemiarowy o typie niemiarowości bezładnej, o częstotliwości w granicach 80 m- 180/min. Częstotliwość komór poniżej 80/min sugeruje obecność bloku a - v.

Kryteria rozpoznania:

• Brak załamków P.

• Drobne niemiarowe i różnokształtne fale f, widoczne najwyraźniej w odprowadzeniach V1 - V2.

• Rytm komór całkowicie niemiarowy.

4

---