Pytania do egzaminu z przedmiotu Nauka o organizacji, II rok, 3 sem. studia niestacjonarne WZ UG

1. Różnica między czynnościowym, rzeczowym i atrybutowym znaczeniem pojęcia organizacja.

W znaczeniu czynnościowym organizacja to tyle, co tworzenie organizacji, zwane inaczej organizowaniem. Rozumiana jest jako splot działań mających charakter oddziaływania na całość lub jej części, którego celem jest uzyskanie takiego rodzaju stosunków części do części i złożonej z nich całości, aby te części przyczyniały się do powodzenia całości. Jest to usiłowanie ukształtowania związków miedzy elementami całości w taki sposób, aby uzyskać przewagę zależności konstruktywnych nad destruktywnymi

W znaczeniu rzeczowym inaczej przedmiotowym organizacja to pewien obiekt, który można odróżnić od innych ze względu na jego cechy charakterystyczne.

W znaczeniu atrybutowym organizacja jest cechą przedmiotów złażonych, nazywaną zorganizowaniem. Oznacza to, że cecha ta może przysługiwać różnym obiektom w różnym stopniu, czyli - innymi słowy - mogą być one mniej lub bardziej zorganizowane. Np. pluton wojska jest bardziej zorganizowany niż kółko brydżystów, choć oba obiekty uznajemy za organizacje.

A. Cz. Rz.

„Organizacja organizacji organizacji była zła”

2. Co to znaczy interdyscyplinarność nauki o organizacji.

Interdyscyplinarność oznacza, iż nauka (taka jak np. nauka o organizacji) czerpie wiedzę, wiele wniosków i metod badawczych z innych nauk m.in. jak: Ekonomia, Prakseologia, Ergonomia, Fizjologia, Prawo, Psychologia, Socjologia, Matematyka, Statystyka itd.

3. Cechy organizacji jako systemu społecznego.

1. otwartość,

2. celowość,

3. rozmyślność,

4. struktura,

5. hierarchiczność,

6. zdolność aentropii (doskonalenia się),

7. zdolność do osiągania dynamicznej równowagi z otoczeniem,

8. posiadają człon kierowniczy pełniący funkcję regulatora systemu,

9. cechują się ekwifinalnością,

10. posiadają system wewnętrznej komunikacji,

11. posiadają „klimat” wewnętrzny.

4. Zasady 5 W dobrej organizacji.

Prawidłowa organizacja w znaczeniu atrybutowym:
„1W” - właściwe działanie
„2W” - właściwa technologia
„3W” - właściwe miejsce
„4W” - właściwy czas
„5W” - właściwy wykonawca

5. Organizacja jako system powinna być 3Z. Co to znaczy?

Organizacja 3 Z powinna być:

Zintegrowana

Zrównoważona

Zharmonizowana

6. 3 podstawowe bariery dobrej organizacji w znaczeniu atrybutowym.

-precedens

-nadmiar (jeśli za dużo chcemy zrobić nie mając warunków, to wszystko się „wali” na łeb)

-ludzie (niesubordynacja, brak kompetencji, humory itp.)

7. Model organizacji wg Bielskiego. Budowa i mechanizmy funkcjonowania.

Model organizacji wg M. Bielskiego

Podsystem celów i wartości - każda organizacja musi mieć cel nadrzędny swojej działalności (funkcja genotypowa). Także cele rozwojowe wynikające z aspiracji właścicieli, kadry kierowniczej. W skład wartości wchodzi misja, wizja, ale także i nadrzędne wartości kulturowe organizacji. Z funkcji genotypowej wynikają zadania do realizacji przez poszczególne komórki, a z celów rozwojowych wynikają cele strategiczne i działania do realizacji związane z wrażaniem strategii.

Podsystem techniczny - technika i technologia wg Leavita - zasoby fizyczne i techniczne środki działania - ziemia, budynki, budowle, maszyny, urządzenia, wyposażenie i sprzęt administracyjno-biurowy, sprzęt informatyczny itp.

Podsystem struktury - wewnętrzna budowa organizacji - rozmieszczenie poszczególnych zasobów rzeczowych i ludzkich w czasie i przestrzeni (zgodnie z tym co powiedzieliśmy o organizacji w znaczeniu atrybutowym).

Podsystem psycho - społeczny to nie tylko ludzie jako różnego rodzaju pracownicy (umysłowi-fizyczni, bezpośrednio i pośrednio-produkcyjni, czy pracownicy administracyjno - biurowi) jako siła fizyczna. To przede wszystkim ich kwalifikacje (kompetencje), doświadczenie, motywacje, ale także sympatie, antypatie, poglądy społeczne oraz tzw. klimat organizacyjny.

Podsystem zarządzania - pełni nadrzędną rolę w organizacji. Pomimo definicji, że wszystkie elementy przyczyniają się do powodzenia całości, a zatem wszystkie są ważne, podsystem zarządzania jest najważniejszy. Pełni rolę zarówno sterującą - regulującą i koordynującą procesy bieżące w organizacji (aby prawidłowo funkcjonowała i realizowała swoje zadania bieżące), ale także, a może przede wszystkim, pełni role rozwojowe. Jest odpowiedzialny za rozwój organizacji (jest tzw. akceleratorem rozwoju organizacji). W skład podsystemu zarządzania wchodzą następujące elementy: cele i zadania poszczególnych stanowisk kierowniczych, kierownicy na różnych szczeblach organizacji z ich nastawieniem motywacyjnym i kompetencjami, techniczne środki ich działania - komputery, faksy, telefony, system informatyczny oraz style, metody, techniki oraz kultura zarządzania.

Wszystkie te elementy oddziałują na siebie wzajemnie tworząc organizację w znaczeniu atrybutowym i rzeczowym.

8. Model 7S organizacji wg Atosa i Pascale'a. Budowa i mechanizmy funkcjonowania.

Misja organizacji (firmy) - nadrzędny powód jej istnienia. To co odróżnia ją od „1000” innych na rynku. Odpowiedź na pytanie - dlaczego klient powinien wybrać produkty lub usługi właśnie tej firmy? - a nie innej, spośród „1000” innych na rynku.

„1S” - strategia (strategy). Strategia jest to długookresowy plan (3-5-10 lat) lub sposób realizacji głównych celów i wartości organizacji (firmy)

„2S” - struktura (structure). Jest to budowa wewnętrzna organizacji w układzie zarówno przestrzennym, jak i przede wszystkim organizacyjnym (konfiguracji i procesów).

„3S” - sformalizowane procedury (systems). Procesy w organizacji powinny być zidentyfikowane i opisane. Powinny być wyznaczone optymalne sposoby ich realizacji i realizatorzy powinni się trzymać wyznaczonych norm i reguł (np. prawidłowe w danych warunkach procesy sprzedaży, zaopatrzenia, magazynowania, produkcji, dystrybucji i inne). Ich wystandaryzowania i sformalizowania na określonym poziomie dokonujemy po to, aby zapewnić przewidywalność i powtarzalność funkcjonowania organizacji oraz umożliwić jej usprawnianie.

„4S” - pracownicy (staff). Kompetentni, zmotywowani i zaangażowani, prawidłowo dobrani do potrzeb danego stanowiska. W ostatnim okresie zarówno wymagania jakościowe pracy jak i uniwersalności kompetencji rosną.

„5S” - style i kultura zarządzania (style). Względnie trwałe sposoby oddziaływania na podwładnych i pełnienia ról menedżerskich w ostatnim okresie ewoluują od autokratycznych, dyrektywnych i instruktażowych, po partycypacyjne, zadaniowe i integratywne (przywódcze).

„6S” - kwalifikacje, talenty i umiejętności menedżerów (skills). W tym celu nie wystarczy tylko nauczyć się zarządzania z książek, bądź podchodzić do tego intuicyjnie. Potrzebne są nowoczesne, wysokie umiejętności i predyspozycje osobowościowe (talenty)menedżerów, wsparte doświadczeniem praktycznym, aby w praktyce sprawnie i skutecznie poradzić sobie z coraz trudniejszymi zadaniami wynikającymi z coraz trudniejszej, turbulentnej rzeczywistości.

„7S” - wspólne wartości (superordinate goals) (zbiór dominujących wartości i norm postępowania charakterystycznych dla danej organizacji). Inaczej - kultura organizacyjna. Wg E. Scheina „kultura organizacyjna jest to zbiór dominujących wartości i norm postępowania, charakterystycznych dla danej organizacji, podbudowany założeniami co do natury, rzeczywistości i przejawiający się poprzez artefakty - zewnętrzne, sztuczne twory danej kultury”. W najprostszej postaci możemy wyróżnić kultury:

• bierne i proefektywnościowe,

• zachowawcze i prorozwojowe,

• silne i słabe.

Najbardziej popularny podział wg Ch. Handy'ego wyróżnia kultury o nastawieniu:

• władzy,

• roli,

• zadania,

• jednostki.

Na taki pozytywnie rozumiany z punktu widzenia współczesnych uwarunkowań biznesu typ kultury T. Peters i R. Waterman mówią „obsesja działania”.

9. Podstawowe rodzaje organizacji wg Bielskiego i ich przykłady praktyczne.

W gospodarce rynkowej podstawowy podział organizacji z punktu widzenia własności obejmuje podział na: prywatne i publiczne.

Wg M. Bielskiego, wg funkcji genotypowej można wyróżnić:

1. organizacje gospodarcze (różnego rodzaju firmy prywatne i publiczne),

2. służące zaspokajaniu niematerialnych potrzeb społeczeństwa (szkoły, szpitale, organizacje kulturalne i naukowe publiczne i prywatne (non-profit),

3. administracyjne (administracja państwowa, administracja samorządowa, wojsko, policja),

4. społeczne (partie polityczne, stowarzyszania, związki zawodowe),

5. religijne.

10. 11 cech charakterystycznych zmian zasad funkcjonowania współczesnych organizacji (w stosunku do tradycyjnych)

Zmiana zasad funkcjonowania współczesnych organizacji

1. od sztywnej, „mechanicznej” strategii i struktury, w kierunku elastycznej, płaskiej, dostosowującej się do otoczenia konfiguracji organizacji,

2. od samodzielnej i samowystarczalnej „autarkicznej” struktury, w kierunku szerokiej współpracy z partnerami zewnętrznymi na zasadzie outsourcingu i otwartości na świat,

3. od tradycyjnych metod wytwarzania i przetwarzania informacji, w kierunku nowoczesnej, elastycznej, skomputeryzowanej techniki i technologii oraz ogromnego wykorzystania technologii teleinformatycznych,

4. od organizacji nastawionej typowo produkcyjnie, w kierunku organizacji świadczących szeroką gamę wysokiej jakości usług,

5. od menedżerów przełożonych i nadzorców, w kierunku menedżerów partnerów i przywódców,

6. od autokratycznego i dyrektywnego stylu zarządzania, w kierunku zarządzania partycypacyjnego i wykorzystującego potencjał pracowników,

7. od pracowników wykonujących polecenia narzucone z góry, w kierunku kreatywnych, partycypujących w rozwoju organizacji partnerów,

8. od motywacji zewnętrznej nastawionej na bodźce finansowe, w kierunku automotywacji, zaangażowania i motywacji pozafinansowej pracowników,

9. od czysto ekonomicznych relacji pomiędzy konkurentami i partnerami biznesowymi, w kierunku sieci partnerów strategicznych współpracujących ze sobą na zasadzie etyki i zaufania (kooperacja, outsourcing, alianse strategiczne),

10. od przedmiotowego traktowania członków organizacji na zasadzie „modelu sita”, w kierunku traktowania ludzi jako najważniejszego zasobu,

11. od organizacji nastawionej wyłącznie na zysk, w kierunku organizacji realizującej cele społeczne i marketingowe, nastawionej na długofalowy wzrost.

11. Krótko i długookresowy związek organizacji z jej otoczeniem.

Możemy wyróżnić krótkookresowe i długookresowe związki organizacji z otoczeniem. Krótkookresowy związek organizacji z otoczeniem przedstawia model organizacji wg M. Bielskiego (jakie szczegółowe elementy w tym związku występują?). Natomiast długookresowy związek organizacji z otoczeniem przedstawia model R. Rutki.

12. Rodzaje i elementy makrootoczenia organizacji.

Makrootoczenie, otoczenie ogólne lub otoczenie dalsze przedsiębiorstwa — w ekonomii jest to ogół warunków działania przedsiębiorstwa w danym państwie, regionie geograficznym, strefie klimatycznej, układzie politycznym itd. Przedsiębiorstwo nie może ich zmieniać, może jedynie się do nich dostosować. Na makrootoczenie składają się:

• otoczenie ekonomiczne, wynikające z ogólnej kondycji gospodarczej

• otoczenie demograficzne, wynikające ze struktury wiekowej społeczeństwa, struktury płci itd.

• otoczenie prawne, wynikające z przepisów prawa krajowego

• otoczenie międzynarodowe, wynikające z uwarunkowań międzynarodowych (np. cena ropy naftowej)

• otoczenie społeczne (społeczno-kulturowe), wynikające z panującej mody, stylu życia lub zwyczajów i kultury panującej na danym obszarze

• otoczenie technologiczne, wynikające z poziomu rozwoju technicznego i technologicznego

Otoczenie organizacji

PEST

makrootoczenie

 otoczenie prawne

 otoczenie ekonomiczne

 otoczenie społeczno-demograficzne

 otoczenie techniczne

 zdarzenia, trendy, tendencje, dynamika,

wzajemne relacje między segmentami jego

Wyróżniamy otoczenie makroekonomiczne (tzw. dalsze) i otoczenie mikroekonomiczne (tzw. bliższe lub konkurencyjne).

Otoczenie makroekonomiczne - ten rodzaj otoczenia, na które firma

potencjalnie nie ma wpływu. Składa się z:

otoczenia ekonomiczno - gospodarczego,

otoczenia polityczno - prawnego,

otoczenia techniczno - technologicznego,

otoczenia społeczno - demograficznego,

otoczenia naturalnego,

otoczenia międzynarodowego.

W ramach otoczenia ekonomiczno- gospodarczego wyróżniamy: model gospodarki, stopa wzrostu gospodarczego, stopa % i dostępność kredytów, stopa bezrobocia, koszty pracy, stopa inflacji, wahania kursów walut, cła, podatki, struktura gospodarki (HT, IT, przemysłowa, turystyczna, rolnicza, usługowa), funkcjonowanie rynków pieniężnych i kapitałowych (inwestycje, dostępność kapitału), poziom cen realnych, itp.

W ramach otoczenia polityczno-prawnego wyróżniamy: rodzaj systemu politycznego, polityka w zakresie interwencjonizmu, polityka fiskalna,

polityka socjalna, regulacje prawne w zakresie funkcjonowania firm (cywilne, handlowe, antymonopolowe, pracy, itp.), polityka zagraniczna,

zamówienia publiczne, programy pomocowe, poziom biurokracji i administracji państwowej, sprawność instytucji administracji publicznej itp.

W ramach otoczenia techniczno-technologicznego wyróżniamy: poziom rozwoju technologicznego, dostępność i ceny techniki i technologii, ilość i jakość wynalazków, szybkość zmian technologicznych,

przewidywane zmiany w technologii, wymagania technologiczne IT,

wymagania innowacyjności techniczno - technologiczno - organizatorskiej, zaplecze naukowo - badawcze, nakłady na badania naukowe, itp.

W ramach otoczenia społeczno - demograficznego wyróżniamy: liczba ludności, struktura ludności (np. wg wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania, itp.), poziom i struktura dochodów, zmiany kulturowe społeczeństwa, zmiany w stylu życia, poziom zdrowia społeczeństwa, mody, trendy (np. zdrowe odżywianie się, posiadanie działki, nieruchomości itp.), dostępność siły roboczej, zmiany struktury kwalifikacji, zmiany statusu kobiet, zmiany w modelu rodziny, zmiany stosunku do pracy, wartości, własności, itp.

W ramach otoczenia naturalno-infrastrukturalnego wyróżniamy: klimat, pogoda, dostępność i ceny surowców naturalnych, poziom ochrony środowiska i trendy z tym związane, specjalne strefy ekonomiczne, infrastruktura transportowa i zmiany z tym związane, możliwości lokalizacyjne inwestycji, atrakcyjność inwestycyjna i naturalna obszaru lokalizacji inwestycji, przewidywany poziom rozwoju lokalnego, dostępność mediów na obszarze inwestycji, itp.

W ramach otoczenia międzynarodowego identyfikujemy: poziom i trendy inwestycji zagranicznych w kraju, potencjalną konkurencję zagraniczną, jakość produktów zagranicznych, trendy na rynkach międzynarodowych, (pozytywne, negatywne, jakie?, w jakich dziedzinach?, na jakich rynkach?), szanse rynków międzynarodowych (jakie?), zagrożenia rynków międzynarodowych (jakie? - wymienić), dostępność rynków zagranicznych (normy, zezwolenia, świadectwa),uwarunkowania ekonomiczne, prawne, technologiczne, społeczne i naturalne tych krajów, do których przewidujemy ekspansję, itp.

W ramach poszczególnych obszarów każda organizacja powinna identyfikować i monitorować te elementy, które z punktu widzenia specyfiki jej działalności, ją szczególnie interesują.

12. Rodzaje i elementy mikrootoczenia organizacji.

Mikrootoczenie, otoczenie konkurencyjne lub otoczenie bliższe przedsiębiorstwa — w ekonomii jest to ogół podmiotów gospodarczych (konkretnych organizacji lub grup), które wpływają na przedsiębiorstwo i na które przedsiębiorstwo może wpływać. Mikrootoczenie określa warunki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa w określonej branży i na danym geograficznie rynku. Jest związane z rynkiem lub rynkami, na których działa firma. W jego skład wchodzą wszystkie elementy rynku — od konkurencji poprzez kooperantów po klientów. Ta część rzeczywistości otaczającej firmę ma na nią najbardziej widoczny wpływ, ale także odwrotnie — firma może wpływać na to bliższe otoczenie poprzez odpowiednie zarządzanie, marketing.

Otoczenie mikroekonomiczne - ten rodzaj otoczenia, na które firma poprzez pośrednie i bezpośrednie oddziaływanie ma wpływ. Składa się z:

• konkurentów,

• dostawców (partnerów),

• nabywców,

• substytutów,

• stakeholders (interesariuszy, kibiców organizacji).

W ramach otoczenia mikroekonomicznego (konkurencyjnego) wyróżniamy

Konkurenci (struktura udziałów, grupy strategiczne, natężenie konkurencji, jakość i ceny konkurencyjnych produktów, strategie i działania poszczególnych konkurentów w sektorze oraz potencjalni konkurenci),

Dostawcy (surowców i materiałów, maszyn i urządzeń, usług, kapitału, jakość materiałów i usług, ich dostępność, siła przetargowa),

Nabywcy (indywidualni, instytucjonalni, pośrednicy, inni producenci, ich siła przetargowa),

Substytuty (ilość i jakość substytutów, ich dostępność i ceny oraz trendy rozwojowe),

Stakeholders (interesariusze) - społeczność lokalna, organizacje społeczne, szkoły i uczelnie wyższe, akcjonariusze, administracja państwowa i samorządowa, urzędy skarbowe, banki, firmy ubezpieczeniowe, itp.).

To te elementy otoczenia powinny być przede wszystkim podstawowym obszarem zainteresowania każdej organizacji.

Zakres i obszar analiz otoczenia zależy od rodzaju organizacji i zasięgu jej działalności.

14.Charakterystyka współczesnego, turbulentnego otoczenia organizacji.

Charakterystyka otoczenia turbulentnego

• ciągłe zmiany wyrobów bądź usług,

• innowacyjność posunięta do „granic absurdu” (innowacje wyprzedzają - kreują nowe potrzeby społeczne),

• wciąż zmieniający się układ konkurentów z wkraczaniem na rynek dużych przedsiębiorstw,

• nieprzewidywalne działania władz państwowych, stanowiące odbicie politycznych interakcji między rządzącymi a różnego rodzaju grupami społecznymi i ich żądaniami,

• znaczny i narastający stopień interwencjonizmu państwowego w najróżniejszych dziedzinach (ochrony środowiska, formalizacji działalności gospodarczej, polityki społecznej, fiskalnej itp..),

• dynamiczne, radykalne zmiany w technice i technologii włącznie z zastępowaniem starej, dynamika wynalazków i ich aplikowalności,

• gwałtowne zmiany społeczne (świadomość, wykształcenie, potrzeby, mody, gusta, demografia),

• praktycznie brak możliwości przewidywania uwarunkowań otoczenia w długim okresie.

15.Globalizacja - definicja, jej przyczyny i podstawowe obszary występowania

Globalizacja - proces zmiany perspektywy postrzegania zasad i reguł postępowania, zdarzeń, zachowań, działań, uznawanych wartości - z perspektywy narodowej na ogólnoświatową.

Podstawowe obszary globalizacji:

• globalizacja finansów,

• globalizacja rynków i strategii, w szczególności konkurencji,

• globalizacja technologii, badań i rozwoju oraz wiedzy,

• globalizacja stylów życia, modeli konsumpcji, kultury,

• globalizacja rządzenia i regulacji prawnych,

• globalizacja jako polityczne ujednolicanie świata

[Źródło: Grupa Lizbońska Granice konkurencji, Warszawa 1996]

Przyczyny dynamiki globalizacji wg B. Wawrzyniaka i G. Gierszewskiej

1. Globalna konkurencja państw i przedsiębiorstw,

2. Megakoncentracja własności i kapitału,

3. Współpraca między przedsiębiorstwami w skali świata,

4. Zmiany w polityce innowacyjnej,

5. Rozwój technologii informatycznych i komunikacyjnych,

6. Gospodarowanie oparte na kapitale intelektualnym.

Wg I. Ansoffa jednym z podstawowych czynników długookresowego sukcesu organizacji jest jej zdolność adaptacyjna do wymogów otoczenia, przede wszystkim determinowana kompetencjami jej kadry zarządzającej, tym większa, im w bardziej turbulentnym otoczeniu organizacja funkcjonuje.

Tak więc globalizacja dotyczy zjawisk, które mają olbrzymi wpływ na procesy społeczne, polityczne i kulturowe, to proces który w równym stopniu jednoczy i dzieli. Coraz częściej dostrzec jednak można postępującą segregację, separację i wykluczenie. Chodzi tu przede wszystkim o pewien podział na ludzi globalnych i tych, którzy globalni nie są, czyli na jej zwolenników, tych którzy dostrzegają płynące z tego procesu korzyści: przyspieszenie rozwoju cywilizacyjnego świata, wzrost dobrobytu, znoszenie barier między narodami. To uczeni i analitycy widzący w globalizacji nadzieję dla rozwoju nauki, przedstawiciele dużych korporacji o znaczeniu światowym, szefowie instytucji finansowych i handlowych, to intelektualiści i wreszcie ludzie zamożni.
Globalizacja jest to proces występujący w gospodarce światowej charakteryzujący się przede wszystkim nasileniem się mobilizacji i przepływu dóbr, kapitałów i siły roboczej w skali ogólnoświatowej, rozwój transportu komunikacji, telekomunikacji oraz szybki przepływ informacji w mediach. Tej ewolucji gospodarczej towarzyszą przeobrażenia w sferze społecznej, kulturowej, ustrojowej, politycznej prowadzące do konfrontacji i zbliżenia w tym zakresie między państwami, narodami, ludźmi całego świata. Globalizacja ma więc swój wymiar gospodarczy i społeczny, polityczny i kulturowy. Powstaje w tym miejscu pytanie - jak „globalizacja” wpływać będzie na dalszy rozwój zarządzania i dobrobytu z jednej strony, oraz demokracji i wolności z drugiej strony w skali całego świata. Politolodzy zadają sobie.

16. Definicja i główne cechy przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo stanowi wyodrębnioną prawnie i organizacyjnie z systemu gospodarczego danego kraju jednostkę gospodarczą, społeczną i techniczną, utworzoną w celu trwałego zarobkowania poprzez zaspokojenie potrzeb osób trzecich. Podejmuje samodzielnie decyzje i na własne ryzyko (J. Kortan).

Główne cechy przedsiębiorstwa jako organizacji

• stanowi odrębność prawną (własność) i organizacyjną,

• produkowanie zarobkowe (wytwarzanie dóbr lub usług) dla zaspokojenia potrzeb podmiotów zewnętrznych (gospodarstw domowych bądź innych przedsiębiorstw - dalsza sprzedaż lub obróbka),

• samodzielność decyzyjna,

• własne ryzyko (zbytu),

• działalność przedsiębiorstwa posiada charakter trwały, dąży do długofalowego rozwoju (np. konsorcjum nie tworzy przedsiębiorstwa).

• dąży do osiągnięcia zysku.

17.Istota pojęcia przedsiębiorczości wg J. Szumpetera.

Wg J. Schumpetera przedsiębiorczość to postawa i sposób działania polegający na gotowości podejmowania nowych, ryzykownych przedsięwzięć oraz na wykazywaniu inicjatywy w ich poszukiwaniu i wdrażaniu. Stanowi działanie skierowane na rozwój i innowacje, polegająca na:

• wprowadzaniu kombinacji nowych czynników produkcji,

• wprowadzaniu nowych wyrobów,

• zdobywaniu nowych rynków zbytu,

• zdobywaniu nowych rynków zaopatrzenia,

• tworzeniu nowych, bardziej efektywnych form organizacyjnych.

18. Główne cele działalności przedsiębiorstw.

1) ekonomiczno - finansowe

• zysk,

• obrót,

• płynność,

• zdolność kredytowa,

• podwyższanie kapitału własnego,

• stopa zwrotu z inwestycji,

• zwiększanie produktywności,

• rentowność (podwyższanie rentowności),

• minimalizacja kosztów,

• inne (jakie?)

2) niefinansowe (rynkowe)

• zaspokajanie potrzeb klientów,

• opanowanie rynku (udział w rynku),

• wejście na nowe rynki,

• rozwój,

• uzyskanie przewagi nad konkurencją,

• podwyższanie jakości produktów,

• powiększanie zdolności produkcyjnej,

• zabezpieczenie miejsc pracy,

• ekologia działalności,

• działalność społeczna,

• satysfakcja,

• prestiż,

• niezależność i realizacja marzeń,

• inne

19. Podstawowe sposoby ekonomizacji działań w organizacji.

Są 3 sposoby ekonomizacji działań:

1) przy stałych kosztach maximum wyniku użytecznego
2) przy stałym wyniku minimalizujemy koszty
3) równoległe prowadzenie o wytwór zasad (maxymalizować wynik użyteczny i

minimalizować koszty jednocześnie)

20.Rodzaje przedsiębiorstw produkcyjnych.

• przedsiębiorstwa produkcji materiałów podstawowych dla dalszego przerobu (tartaki, huty, odlewnie, chemikalia),

• przedsiębiorstwa produkujące techniczne środki produkcji (maszyny i urządzenia, konstrukcje stalowe, środki transportu, produkty elektroniki przemysłowej),

• przedsiębiorstwa budowlane (indywidualne, przemysłowe i mieszkaniowe, dróg i mostów),

• przedsiębiorstwa produkujące dobra konsumpcyjne finalne bądź do dalszego przetworzenia (włókiennicze, odzieżowe, meblowe, spożywcze, AGD, elektronika).

21.Rodzaje przedsiębiorstw usługowych.

• handlowe (hurtownie, półhurtowe, dla detalistów),

• komunikacyjne i transportowe (przewóz osób i mienia),

• telekomunikacyjne (przesyłanie informacji),

• finansowe (podmiotów fizycznych, podmiotów prawnych, podwyższonego ryzyka),

• ubezpieczeniowe,

• komunalne (zaopatrywania ludności w gaz, prąd, wodę, komunikacji miejskiej, oczyszczania miasta, kanalizacja),

• turystyczne i rekreacyjne (restauracje, hotele, kina, teatry, sportowe),

• inne usługowe (biura prawne, konsultingowe, projektowe, usługi medyczne, kosmetyczne, zdrowotne).

22. Rodzaje przedsiębiorstw z punktu widzenia ich wielkości.

a) Mikro (do 10 osób pełnych etatów średniorocznego zatrudnienia, obrót lub suma bilansowa mniejsze niż 2 mln. euro),

b) Małe (do 49 osób, obrót lub suma bilansowa mniejsze niż 10 mln. euro),

c) Średnie (50 - 249 osób, obrót mniejsze niż 50 mln. euro oraz suma bilansowa mniejsza niż 43 mln. euro),

d) Duże (powyżej 250 osób i kryteriów w.w. Przykład: GSR im. J. Piłsudskiego „Remontowa”, SR „Nauta”, Opoczno S.A., Paradyż S.A. i inne.),

e) Bardzo duże (organizacje dywizjonalne lub holdingowe złożone z wielu jednostek o rozmiarach dużego przedsiębiorstwa).

23. Rodzaje przedsiębiorstw z punktu widzenia formy organizacyjno-prawnej ich działalności.

1. Wpis do ewidencji działalności gospodarczej - przedsiębiorstwo jednoosobowego właściciela,

2. Spółka cywilna - jest organizacją do osiągania wspólnego celu, niekoniecznie gospodarczego. Jeżeli przychody z kolejnych 2 lat są większe niż 400 000 euro, to istnieje ustawowy obowiązek przekształcenia S. C. w Sp. J.

3. Spółka jawna - służy prowadzeniu przedsiębiorstwa większych rozmiarów,

4. Spółka partnerska - utworzona w celu wykonywania przez partnerów wolnego zawodu pod określoną firmą,

5. Spółka komandytowa - ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona,

6. Spółka komandytowo - akcyjna ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod wspólna firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem,

7. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - najpopularniejsza forma spółek kapitałowych przeznaczona do prowadzenia przedsiębiorstw w „mniejszym rozmiarze”

8. Spółka akcyjna - najkorzystniejsza forma prowadzenia spółek kapitałowych w „większym rozmiarze”. Umożliwia pozyskanie kapitału na rynku kapitałowym.

9. Przedsiębiorstwo państwowe.

24. Etapy zakładania przedsiębiorstwa. Skąd się mogą brać pomysły na biznes?

1) Pomysł na biznes (3 rodzaje luki rynkowej: istnieją niezaspokojone potrzeby; brak produktu lub usługi na danym rynku; niewystarczająca jakość produktów lub usług występujących na rynku),

2) Opracowanie biznes planu.

3) Zabezpieczenie kapitału.

4) Zarejestrowanie przedsiębiorstwa:

1. w przypadku działalności gospodarczej:

• wpis do ewidencji działalności gospodarczej w UM lub UG,

• uzyskanie numeru REGON,

• wyrobienie pieczątki służbowej,

• założenie konta firmowego w banku,

• zgłoszenie działalności do urzędu skarbowego (NIP, VAT),

• rejestracja przedsiębiorcy i pracowników w ZUS,

• powiadomienie właściwego inspektora pracy, sanitarnego oraz zgłoszenie do PFRON.

b) w przypadku spółki:

• zawarcie umowy spółki,

• wpis do rejestru przedsiębiorców w KRS,

• uzyskanie niezbędnych zezwoleń lub koncesji (promesy koncesyjnej),

dalej postępujemy tak, jak przy ewidencji działalności gospodarczej.

5) Fizyczna organizacja (pozyskanie środków i ludzi).

6) Rozpoczęcie działalności.

25. Omówić poziom podstawowy modelu funkcjonalnego przedsiębiorstwa przemysłowego,

Poziom podstawowy (logistyka i marketing na wejściu, produkcja podstawowa i pomocnicza oraz logistyka i marketing na wyjściu). Poziom podstawowy odpowiada za realizację procesu gospodarczego (zaopatrzenie - produkcja -zbyt).

1. Logistyka na wejściu - zamawianie surowców i materiałów, transport do firmy i ich magazynowanie.

2. Marketing na wejściu - pozyskanie klientów (szczególnie w produkcji na zamówienie), badanie rynku.

3. Produkcja podstawowa - wytwarzanie wyrobów lub usług poprzez realizację operacji technologicznych, składowanie międzyoperacyjne, przemieszczanie i kontrola operacji, planowanie i realizacja działań odpowiednio do zamówień klientów.

4. Produkcja pomocnicza - wszelkie działania fizycznie wspomagające produkcję podstawową - konserwacje, naprawy i remonty maszyn i urządzeń (utrzymanie ruchu), gospodarka narzędziowa, gospodarka energetyczna, gospodarka cieplna, transport i magazynowanie wewnętrzne, kontrola jakości, także TPP (techniczne przygotowanie produkcji - przygotowanie bieżącej dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej w przypadku, kiedy wyrób trzeba dostosować do specyfiki indywidualnego zamówienia klienta), gospodarka wodno-ściekowa i utylizacja odpadów.

5. Logistyka na wyjściu - magazynowanie wyrobów gotowych, dostarczenie wyrobu do klienta (transport na WY), obsługa dokumentacji przewozowej.

Marketing na wyjściu - sprzedaż, fakturowanie, obsługa posprzedażna i obsługa gwarancyjna

26. Omówić poziom funkcjonalny modelu funkcjonalnego przedsiębiorstwa przemysłowego

• badania i rozwój - rozwój techniki, technologii i produktów, przygotowanie konstrukcyjne i technologiczne nowej produkcji oraz prowadzenie wszelkiego rodzaju inwestycji;

• planowanie i analizy strategiczne - funkcja wspomagająca rozwój strategiczny firmy - analiza strategiczna otoczenia i konkurencji, wyznaczanie trendów rozwojowych w otoczeniu, wyszukiwanie okazji rynkowych, wytyczanie strategii, monitoring strategiczny i kontrola;

• administracja - utrzymanie obiektów i infrastruktury firmy, ochrona, sprawy czystości oraz zaopatrzenie w środki administracyjno - biurowe, ochrona p.poż.

• kadry - analiza potrzeb kadrowych, pozyskanie, szkolenie, prowadzenie dokumentacji kadrowej, (czasami płace), wspomaganie systemów motywacyjnych, ocen okresowych, awansowania i rozwoju karier oraz sprawy socjalne;

• finanse i księgowość - pozyskanie i gospodarka finansami, rachunkowość majątkowa i produkcyjna, ewidencja działań gospodarczych, rachunkowość kosztów, rozliczenia z otoczeniem, monitoring i windykacja należności, sprawozdawczość wewnętrzna i zewnętrzna;

• controlling - funkcja wspomagająca zarządzanie operacyjne (i czasami strategiczne) przedsiębiorstwa. Pomoc kierownikom w planowaniu oraz analiza i ocena sprawności procesów i działań. Analizy ekonomiczne i finansowe, pomoc w wytyczaniu celów, budżetowanie, koordynacja planów strategicznych z operacyjnymi ich kontrola oraz sprawozdawczość wewnętrzna;

• marketing - ilościowe i jakościowe badania rynku, współudział w określaniu strategii marketingowej (produkt, cena, promocja, dystrybucja), realizacja działań marketingowych (produkt, cena, promocja, dystrybucja), reklama i kreowanie wizerunku firmy (PR);

• informatyka - administracja systemami informatycznymi (wdrażanie, szkolenia, utrzymanie, rozwiązywanie problemów i rozwój).

27. Podstawowe paradygmaty funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw wg S. Sudoła

1. Konkurencyjność przedsiębiorstw zamiast odgórnej regulacji stosunków między nimi (klient, konkurencja i konkurencyjność jako mechanizmy weryfikacji zasadności istnienia przedsiębiorstw).

2. Miejsce prymatu produkcji zajmuje prymat sprzedaży (aspekt marketingowy, najważniejszymi dla firmy są potrzeby jakościowe klientów i ilościowe rynku. Podstawowy problem - trudno jest to dokładnie przewidywać).

3. Zastępowanie wąskiej specjalizacji produkcyjnej szerszą (dywersyfikacja ryzyka rynkowego, większe prawdopodobieństwo trafienia w gusta klientów, zagospodarowanie większej ilości rynków (segmentów) klientów).

4. W miejsce niezmiennej produkcji i technologii przez dłuższy czas, ciągłe innowacje produktowe i technologiczne (nowe technologie FMS, CAM, CIM w działalności podstawowej; informatyzacja zarządzania - CRM, DSS, ERP; nowe technologie w logistyce, transporcie, magazynowaniu, w marketingu, w biurach oraz w procesie komunikacji z partnerami biznesowymi).

5. Kryterium opłacalności produkcji wychodzi na pierwsze miejsce (jeżeli nie będziemy mieli zysku nie będzie dopływu kapitału i środków na inwestycje, a jeżeli będą permanentne straty zostaniemy zlikwidowani).

6. Nie wystarcza uzyskanie rentowności, konieczne jest także uzyskanie płynności finansowej (posiadanie zdolności do bieżącego regulowania swoich zobowiązań).

7. W miejsce monopolu w finansowym zasilaniu przedsiębiorstwa, szeroki wachlarz możliwości tego zasilania (nie tylko kapitały własne i wspólników, ale kredyty (tzw. dźwignia finansowa) oraz pozyskanie inwestorów zewnętrznych, leasing, lub tzw. kredyt kupiecki).

8. Zamiast maksymalizowania korzyści doraźnych, nastawienie na gospodarowanie w długim okresie (podejście strategiczne).

9. Nie lekceważenie środowiska przyrodniczego, a oszczędne gospodarowanie nim (nowe technologie oczyszczania odpadów, nowe technologie produkcyjne, zarządzanie środowiskowe wg norm ISO, oszczędne zużycie surowców i energii).

10. Uwalnianie się przedsiębiorstwa od monopolistycznych zależności ze strony dostawców i odbiorców (poszukiwanie nowych, tańszych dostawców; dywersyfikacja rynków zbytu (np. tradycyjne i internetowe).

11. Od braku selekcji do starannego doboru pracowników (dobre zarządzanie ZZL, zarządzanie kompetencjami, zarządzanie wiedzą; tworzenie służb ZZL i zarządzania wiedzą).

12. Odchodzenie od egalitaryzmu płacowego i jawności płac (zamiast wynagradzania za czas pracy, wynagradzamy za wartość wnoszoną do firmy, mierzoną kategoriami rynkowo-systemowymi).

13. Zasada umiarkowania w polityce socjalnej (patrz j.w.) (Lepiej zamienić te wydatki na pozapłacowe aspekty motywacyjne - szkolenia, imprezy integracyjne, kafeteria, niż wydatkować na niemotywujące socjale. Jednak z punktu widzenia środowiska pracy, podstawowe i przewidziane prawem świadczenia socjalne powinny być).

14. W miejsce zasady samodzielności, korzystanie z usług wyspecjalizowanych przedsiębiorstw (jedną z podstawowych koncepcji organizacji współczesnych przedsiębiorstw jest outsourcing).

28. Przyczyny tworzenia organizacji publicznych,

• realizacja wyłącznie lub w większości ze środków własnych niekomercyjnych zadań publicznych;

• niska naturalna efektywność lub opłacalność funkcjonowania niektórych dziedzin gospodarki i przez to tworzenie organizacji realizujących te cele przez państwo - np. PKP, PPL, LOT (w celu „zwiększenia efektywności” ich funkcjonowania w tych obszarach widoczne są całościowe lub częściowe tendencje prywatyzacyjne),

• przekonanie rządzących, że niektóre strategiczne dla gospodarki i funkcjonowania kraju obszary działalności gospodarczej muszą pozostać pod znaczna kontrola lub własnością państwa (np. górnictwo i sektor energetyczny, sektor paliwowy, sektor wytwarzania środków obronnych, bankowość, czy nawet stocznie);

• ochrona dóbr publicznych i w tym celu wykonywanie zadań własnych przez państwo lub samorządy (ochrona zdrowia, zabezpieczenie społeczno-emerytalne, ochrona dziedzictwa kulturowego, kształcenie podstawowe i ponadpodstawowe, biblioteki, mecenat sztuki (teatry, muzea), ochrona środowiska, aktywizacja rynku pracy, ład przestrzenny (prawo budowlane), Sanepid, lasy państwowe, gospodarka wodno ściekowa, energetyczna, cieplna, wywóz śmieci, porządek w miastach, zagospodarowanie dróg i mostów itp.),

• przekonanie rządzących, polityków i niektórych ekonomistów o wyższości interwencjonizmu państwa nad regulacyjnymi mechanizmami wolnego rynku (zwolenników Keynsizmu i Neokeynsizmu - interwencjonizmu państwowego, w przeciwieństwie do liberałów - monetarystów (M. Friedman), czy antyetatystów (F. Hayek). Złoty środek - ingerencja państwa jest konieczna dla normalnego funkcjonowania gospodarki - prezentuje koncepcja instytucjonalizmu T. Veblena, czy poszukuje współczesna koncepcja „ekonomii dobrobytu”).

29. Przyczyny tworzenia organizacji społecznych

(nie ma tego w konspektach wykładów, ale…) Organizacje społeczne to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne. Przyczyną ich powstawania jest realizacja interesów grup społecznych. Ich domeną jest wspieranie społeczności między innymi poprzez ochronę interesów mniejszości, zapewnienie usług, którymi nie zajmują się pozostałe sektory, pośredniczenie pomiędzy rządem i obywatelem. Są niezbędne do mobilizowania i angażowania obywateli pragnących odgrywać aktywną i odpowiedzialną rolę dla pożytku publicznego. Ich cele to: realizacja misji i celów ważnych społecznie (fundacje), realizacja wewnętrznych celów członków organizacji (stowarzyszenia, związki zawodowe, wspólnoty wyznaniowe), realizacja celów politycznych (partie polityczne).

30., 31., 32. Cechy charakterystyczne organizacji prywatnych, publicznych i społecznych

Aspekt analizy	Organizacje prywatne		Organizacje publiczne	Organizacje społeczne
Własność	Indywidualna lub grupowa prywatna		Publiczna ogólnonarodowa lub samorządowa	Organizacji jako podmiotu
Cele i zadania	Najczęściej gospodarcze, ale też i non-profit, wynikające z potrzeb rynku		Administracja państwowa, samorządowa, obronność wewnętrzna i zewnętrzna, dostarczanie innych dóbr i usług społeczeństwu szczególnie tam, gdzie jest to niemożliwe, bądź nieefektywne rynkowo (a poprzez to realizacja celów również i gospodarczych)	Realizacja misji i celów ważnych społecznie (fundacje), realizacja wewnętrznych celów członków organizacji (stowarzyszenia, związki zawodowe, wspólnoty wyznaniowe), realizacja celów politycznych (partie polityczne).
Oferowane dobra	Prywatne, wyroby lub usługi, odpłatnie		Publiczne dobra lub usługi, przede wszystkim nieodpłatnie lub w szczególnych przypadkach odpłatnie	Świadczenia społeczne lub duchowe, odpłatnie lub nieodpłatnie
Mechanizmy organizacyjne	Rynkowe, nastawione na sprawność realizacji zadań i klienta		Formalne i biurokratyczne. Nastawione na realizację postawionych zadań i trwanie elementów struktury	Mało sformalizowane, nastawione na realizację przede wszystkim zadań statutowych poprzez działalność nieodpłatną członków organizacji, wolontariat lub zatrudnionych pracowników
Dominujący model struktury	Płaska i procesowa, choć równie często zdarza się jeszcze podejście funkcjonalne		Funkcjonalna i biurokratyczna. Smukła z duża ilością szczebli i podległości służbowych	Funkcjonalna. Czasami zbiurokratyzowana (partie, kościoły) ale często odbiurokratyzowana, działająca na zasadzie kreatywności jej członków
Finansowanie	Rynek i zasoby prywatne		Zasoby publiczne lub działalność gospodarcza	Zasoby członków organizacji lub działalność quasi gospodarcza
Wykorzystywana technologia	Najnowsze zdobycze nauki i techniki zarówno w obszarze informatyki jak i infrastruktury		Tradycyjna. Nowsze rozwiązania jak pozwalają na to zasoby finansowe i raczej w obszarze informatyzacji niż infrastruktury	Na ile pozwalają zasoby organizacyjne. Raczej tradycyjna
Zasada przynależności członków organizacji	Dobrowolna na zasadzie własności, identyfikacji lub kupna		Dobrowolna na zasadzie identyfikacji, kupna, bądź przymus	Dobrowolna, na zasadzie wolontariatu, lub czasami zatrudnienie
Kierowanie	Wykształceni menedżerowie bądź specjaliści. Nastawieni na przywództwo i podnoszenie efektywności kierowanych komórek. Wynagradzani najczęściej za efekty.		Kierownicy najczęściej z nadania lub awansu politycznego. Nastawieni na realizację przydzielonych zadań. Mniejsze zainteresowanie efektywnością podległego zespołu. Wynagradzanie i ocenianie według formalnych procedur.	Kierownicy entuzjaści najczęściej z wewnątrz-organizacyjnego wyboru. Zaangażowani w efektywność realizacji statutowych zadań, ale najczęściej bez specjalistycznego przygotowania. Mogą też pracować bez wynagrodzenia finansowego.
Kontrola działalności	Rynkowa, społeczna, administracyjna.		Publiczna, polityczna, administracyjna.	Społeczna, wewnątrz- organizacyjna, administracyjna.
Efektywność (stosunek nakładów do wyników)	Duża		Mała	Duża
Mechanizmy rozwoju		Wewnętrzne	Zewnętrzne	Wewnętrzne
Przykłady		Przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe, spółdzielnie.	Przedsiębiorstwa państwowe i spółki Skarbu Państwa, zakłady i spółki komunalne, centralna i terenowa administracja państwowa, administracja samorządowa, wojsko, policja, więziennictwo, sądy, instytucje kontrolne, ZUS, US, państwowe fundusze celowe, agencje rządowe, uczelnie, instytuty naukowo-badawcze, szkoły, szpitale, ośrodki zdrowia, państwowe instytucje kultury.		Fundacje, stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe, związki pracodawców, związki wyznaniowe.

33. Rodzaje i przykłady organizacji publicznych

• jednostki budżetowe - powołane do realizacji zadań własnych centralnych i terenowych (administracji państwowej, samorządowej, obrony wewnętrznej i zewnętrznej oraz sądownictwa). Przede wszystkim finansowane są z budżetu państwa lub gminy. Powoływane są przede wszystkim w instytucjach administracji państwowej i samorządowej w sferze regulacyjnej i świadczenia usług nieodpłatnych (ministerstwa, ZUS, GUS, US, UC, UW, UG, eksploatacja dróg i mostów, biblioteki publiczne, służba zdrowia, szkolnictwo itp). Jednostki budżetowe działają na podstawie statutu i rocznego planu finansowego. Z końcem roku niewydane wolne środki budżetowe przepadają.

• zakłady budżetowe (np. w gminach gospodarka wodno-ściekowa, cieplna, komunalna, utylizacji odpadów) bądź przedsiębiorstwa państwowe - jednostki świadczące usługi odpłatnie lub mające na celu dostarczenie dodatkowych wpływów do budżetu - powoływane przez poszczególne terenowe bądź centralne organa administracji państwowej. Ponieważ ta forma organizacji działalności pomocniczej lub gospodarczej jest mniej efektywna coraz częściej te organizacje przekształcane są w spółki gminy lub skarbu państwa

• agencje rządowe (AWRSP, PARP, ARiMR, ARR, PAP, ARP, PAWK itp.). Finansowane są z funduszy celowych jak i środków wypracowywanych we własnym zakresie.

34. Rodzaje i przykłady organizacji społecznych

• stowarzyszenia - zwykłe i rejestrowe - jako instytucje realizujące społeczne i partykularne interesy grup społecznych. Zakładane mogą być przez osoby prawne lub fizyczne i finansowane ze składek członków, dotacji z budżetu państwa lub gminy, zapisów i darowizn innych osób albo z działalności gospodarczej, z której zyski w całości przeznaczone są na realizację celów statutowych (np. TNOiK, TKKF, PZK, PZPN, oraz Stowarzyszenie Miłośników Gdyni, Osób Poszkodowanych w Wypadkach Samochodowych lub Hodowców Rybek Akwariowych, itd.). Ustawa prawo o stowarzyszeniach.

• fundacje - zakładane są do realizacji różnego rodzaju celów społecznych dzięki majątkowi wniesionemu przez fundatora. Występuje konieczność przeznaczania środków wykorzystywanych z funduszu założycielskiego jak i innych źródeł tylko i wyłącznie na realizację celów statutowych fundacji. Ustawa o fundacjach.

• partie polityczne - organizacje społeczne o określonym programie politycznym, mające na celu jego realizację poprzez zdobycie i sprawowanie władzy lub wywieranie na nią wpływu. Konstytucja RP i ustawa o partiach politycznych.

• związki zawodowe i związki pracodawców. Związek zawodowy - masowa organizacja społeczna zrzeszająca na zasadzie dobrowolności ludzi pracy najemnej. Podstawowym zadaniem związków zawodowych jest obrona interesów pracowników i działanie na rzecz poprawy ich sytuacji ekonomicznej i społecznej. Związki próbują więc przeciwdziałać zwolnieniom, kontrolują przestrzeganie kodeksu pracy przez pracodawców, zabiegają o wyższe pensje i lepsze warunki pracy dla pracowników. Często prowadzą również działalność samopomocową (np. fundusze strajkowe), edukacyjną (np. kursy przekwalifikowujące) i oświatową (np. kampanie informacyjne o prawach przysługujących pracownikom). Związki zawodowe nie muszą się kierować dobrem firmy w której pracują przez co czasem firma z powodu negatywnych działań może upaść lub ponieść dotkliwe straty zarówno finansowe, jak i wizerunkowe. Ustawa o związkach zawodowych.

• kościoły i związki wyznaniowe. Konstytucja RP, ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

• wspólnoty mieszkaniowe.

35. Przyczyny niższej efektywności organizacji publicznych niż prywatnych

• brak mechanizmu motywacyjnego (brak rynkowego efektu motywacyjnego)

• organizacje publiczne są niedofinansowane, np. ośrodki zdrowia

• kompetencje zarządzających (zarządzający wybierani są podczas wyborów)

• polityczne układy (interes partii, kadencyjność)

• niedoskonałość istniejących przepisów i prawa.

51. Korzyści CSR dla firmy i jej otoczenia.

- przewaga konkurencyjna,

- prowadzenie ofensywnej polityki sprzedaży i otrzymywanie wysokich zysków,

- łatwość wprowadzenia na rynek nowych produktów,

- zmniejszenie kosztów działalności,

- większą stabilność działania i zmniejsza ryzyko,

- zmniejsza także ryzyko i ewentualne koszty kryzysów

52.Podstawowe wytyczne wdrażania CSR w organizacjach.

- interesy społeczne

- relacje z interesariuszami

- podejście strategiczne i długofalowe

- charakter etyczny, prawny, finansowy i obywatelski

- współpraca z pracownikami, społecznością lokalną

- poczucie odpowiedzialności za konsumenta, inwestora, społeczeństwo, środowisko przyrodnicze

---