Pytania, STUDIA - Kierunek Transport, STOPIEŃ I, SEMESTR 7, Ubezpieczenia transportowe


1. Co to jest test socjometryczny

Test socjometryczny można stosować wówczas, gdy członkowie grupy znają się wzajemnie, toteż stosuje się go przeważnie w grupach względnie małych.

Test socjometryczny służy rozpoznawaniu następujących typów stosunków:

1. Stosunki sympatii i antypatii. Najczęściej ustala się je pytając, którego lub których członków grupy respondent najbardziej (lub naj­mniej) lubi.

2. Subiektywne preferencje w sferze interakcji. Chodzi o to, kto z kim najchętniej (lub najmniej chętnie) wchodzi w określonego rodzaju kontakty, np. u kogo najchętniej zasięga rady, kogo najchęt­niej gościłby w domu, obok kogo chciałby stać przy taśmie itd. Przyj­muje się, że między owymi subiektywnymi preferencjami a nastawie­niem emocjonalnym (sympatią i antypatią) istnieje związek, w każdym konkretnym przypadku wymaga on jednak uzasadnienia teoretycz­nego. Sprawą niezmiernie istotną jest okoliczność, do której odwołuje się pytanie mające ujawnić subiektywne preferencje w sferze inter­akcji. Zahacza ona o problem trafności testu socjometrycznego

2. Wymień kategorie potrzeb Maslova

  1. potrzeby fizjologiczne /jedzenie, spanie, picie, wydalanie/

  2. potrzeby bezpieczeństwa /oparcie, ład, protekcja, opieka/

  3. potrzeba przynależności i miłości /bliskość, akceptacja, nawiązywanie kontaktów/

  4. potrzeba uznania i szacunku

  5. potrzeba samorealizacji, samourzeczywistnienia /spełnienie, powołanie/

  6. potrzeba wiedzy i zrozumienia

  7. potrzeby estetyczne

3. Pojęcie i rodzaje norm społecznych

Normy społeczne. Uczymy się ich od początku naszego życia. Norma to przepisy które mówią człowiekowi jak ma postępować lub nie postępować w określonych sytuacjach.

Normy dzielimy na :

  1. obyczajowe

  2. moralne (etyczne) - ideologia np. religia

  3. skodefikowane (kodeksy) - np. organy ścigania, wykonawcze

Norma powszechna - norma obowiązuąca wszędzie na całym świecie, jedyna taką normą jest zakaz stosunków kazirodczych.

  1. Przedstaw strukturalne ujęcie postawy

Postawa jest to stosunek wobec dowolnego elementu świata zewnętrznego albo do siebie. Wyróżniamy trzy elementy postawy pełnej:

  1. element emocjonalny

  2. element poznawczy - wiedza na temat postawy

  3. element behawioralny - element zgodny ze znakiem postawy

  1. Omów postawy społeczne

Postawa - uwewnętrzniona przez jednostkę, wyuczona skłonność (akt woli przejawiający się w czynach) do reagowania w społecznie określony sposób, szczegółnie przez podejmowanie określonych działań w odpowiedzi na oczekiwania społeczne.

Źródłem postaw jest przyjęty światopogląd, rozumiany jako zbiór subiektywnych doświadczeń intelektualnych oraz emocjonalnych, określających relację osoby do rzeczywistości. Postawa ma bezpośrednie odniesienie do władz intelektualnych (świadomość czynu) oraz woli (dobrowolność).

Rodzaje postaw:

  1. Co to interioryzacja a co to internalizacja

Interioryzacja - jest to przyjmowanie wszelkich norm, wartości, wzorów obowiązujących w danej grupie. W wyniku internalizacji normy heteronomiczne (ustanowione nie przez tych, których mają obowiązywać) przekształcają się w normy autonomiczne (ich przestrzeganie nie wymaga już kontroli z zewnątrz). Internalizacja jest więc jednym z najważniejszych mechanizmów socjalizacji i społecznego rozwoju człowieka.

Internalizacja - proces uwewnętrznienia norm, wartości i postaw przekazywanych z zewnątrz od nadawców i uznawanie ich za własne.

  1. Wymień cechy grupy społecznej

Zasada odrębności grup jest zespołem idealnych określeń i warunków jakimi powinien odpowiadać członek danej grupy ale takie wyraża ona kryteria przyjmowania jednostek do grupy i ich usuwania.

W skład grupy wchodzą inne elementy a należą do nich: symbole, trwałe wzory zachowań i stosunków społecznych.

Element składowy grupy to :

  1. cele - należy rozumieć stan rzeczy do którego należy porozumienie

  2. integracja - wyróżnia się 2 elementy: zgodność postaw członków grupy /motywacja i oczekiwanie/, komunikacja

  3. spójność grupy - przejawia się we wzajemnej serdeczności wszystkich członków, ważną cechą grupy jest atmosfera, klimat który daje się odczuć niż opisać

Natężenie tych cech jest inne w każdej grupie

Każda grupa społeczna stanowi określony system ról pełnionych przez wchodzące w jej skład jednostki, rola społeczna i pozycja społeczna w grupie są ze sobą ściśle powiązane jeżeli jednostka jest z grupą ściśle związana, realizuje w niej określone role społeczne czyli normy tej grupy określonej, zachowanie jednostki.

  1. Czym są wartości i jaki znasz rodzaje wartości

Wartości - obiekty godne posiadania i pożądania. Wyróżniamy dwa rodzaje:

  1. Omów 4 wymiary sytuacji

Każda sytuacja w której jesteśmy ma 4 wymiary

  1. stymulacyjny

  2. funkcjonalny

  3. przestrzenno- czasowy

  4. społeczny

Ad 1. Stymulacyjna - każda sytuacja jest układem bodżców danej sytuacji. Aspekt stymulacyjny jest układem bodżców płynących do naszego organizmu z zewnątrz i wewnątrz. Bodzce są nośnikami sytuacji.

Analizator - jest to struktura

  1. receptor - odbiór bodzców

  2. droga dośrodkowa - do mózgu

  3. ośrodka w mózgu - dokonuje się analiza odczuwanie bólu

  4. droga odśrodkowa

  5. efektor - zachowanie

Całe ciało jest receptorem, największym receptorem jest skóra. Ucho, dotyk, słuch informuje o dalekich informacjach. Bez bodzców nie można funkcjonować, bodziec jest podstawową funkcją.

Rodzaje stymulacji poprzez bodżce:

Ad 2. Funkcjonalna - jest układem wartości i możliwości. W każdej sytuacji, której się znajdujemy konfrontujemy odczucia subiektywne z obiektywizmem.

Ad 3. Przestrzenno - czasowy - każda sytuacja ma swoją przestrzeń i czas.

Ze względu na przestrzeń wyróżniamy:

  1. otwartą

  2. zamkniętą ( izolacja ) np. statek - przestrzeń ograniczona.

Duży wpływ ma to czy jesteśmy w sytuacji zamkniętej z własnej woli czy też nie.

Ze wzlędu na czas trwania

  1. doraźne krótkotrwałe

  2. dlugotrwałe (longituminalne )

Ad 4. Społeczna - wiekszość sytuacji, to sytuacje społeczne w których są też inni ludzie, mają wpływ emocjonalny i intelektualny.

Przebywanie z innymi ludzmi jest to proces socjologiczny. To co nas otacza jest wytworem innych ludzi (krzesła, stoły itp. ).

  1. Omów 4 główne metody psychokorekcji

Główne metody psychokorekcji to:

  1. reedukacja - proces ponownego uczenia.

  2. rewalidacja lub rehabilitacja - korygowanie, kompensowanie zaburzeń w przystosowaniu spowodowanych przez rozmaite defekty (rozwojowe, pourazowe), dysfunkcje lub niedorozwoje organiczne (przyczyny endogenne).

  3. psychoterapia - proces oddziaływania głównie na sferę psychiczną człowieka. Powodowanie zmian w sferze psychicznej człowieka. Realizowana jest w dwóch postaciach:

4. resocjalizacja - proces ponownego uspołecznienia człowieka, jednostki z zaburzeniami w procesie socjalizacji, w przypadku których nie powiódł się proces socjalizacji ani proces wychowawczy. Resocjalizacja - zabiegi wychowawcze i oddziaływania na osoby źle przystosowane do środowiska społecznego lub funkcjonujące w grupach społecznie szkodliwych. Działania resocjalizacyjne zmierzają do tego by jednostka była zdolna do podjęcia aprobowanych społecznie ról związanych głownie z uczestnictwem w życiu i wykonywaniem pracy zawodowej.

  1. Na czym polega normatywne ujęcie dewiacji

Ujęcie normatywne

Odnosi się do norm społecznych. Uczymy się ich od początku naszego życia. Norma to przepisy które mówią człowiekowi jak ma postępować lub nie postępować w określonych sytuacjach.

Normy dzielimy na :

    1. obyczajowe

    2. moralne (etyczne) - ideologia np. religia

    3. skodefikowane (kodeksy) - np. organy ścigania, wykonawcze

Norma powszechna - norma obowiązuąca wszędzie na całym świecie, jedyna taką normą jest zakaz stosunków kazirodczych.

  1. Na czym polega funkcjonalne ujęcie dewiacji

Ujęcie funkcjonalne

Dewiacja - zachowanie lub cecha człowieka ( np. kradzież, długi nos, kolor włosów)

Dewiacja jest statusem przypisanym człowiekowi i składa się na nią:

  1. Porównaj metody eksperymentu i obserwacji

a). Obserwacja - metoda podstawowa, cechy obserwacji: zaplanowane postrzeganie, brak naszej ingerencji, powinna być bezstronna.

b). Eksperyment - aranżowanie pewnej sytuacji i określenie zmiennych niezależnych i zależnych, i związek między naszą manipulacją a zmienną (naturalnie i laboratoryjnie).

  1. Co głosiła teoria natywistyczna

. Czynniki natury biologicznej, odpowiedzialna jest dziedziczność

C. Lombroso - psychiatra, antropolog fiz, autor „teoria fizycznych stygmatów przestępczości” i „Koncepcja urodzonego przestępcy”

Antropologia fizyczna - dziedzina pomiarów ciała, rozwoju

Antropologia filozoficzna - /Papież/ nauka zajmująca się refleksją nad samym sobą

Antropologia kulturowa - mówi o typie socjalizacji w danej kulturze, nauka o kulturach, normach i zasadach

Teoria urodzonego przestępcy poprzez cechy fizyczne powiązane z psychicznymi

Anna Moir; Daviv Jessel „zbrodnia rodzi się w umyśle” „Płeć mózgu”

  1. Co głosiła teoria interakcyjna

Za rozwój i poziom inteligencji , negatywnych zachowań odpowiedzialne jest wzajemne współdziałanie pewnych czynników. Czynniki najczęstsze:

  1. Wyjaśnij pojęcia habituacja i imprinting

Habituacja - zdarzenia do których się przywiązujemy, jest zjawiskiem neurologicznym występującym w układzie nerwowym w przypadku wielokrotnego występowania tego samego bodźca. Odpowiedź układu na kolejne bodźce jest wówczas coraz mniejsza

imprinting (podążanie za), tworzenie bardzo silnego związku między matka/opiekunem a tym co się rodzi, Znamienne jest że dla potencjału utrwalenia ma znaczenie np. rozwój osobniczy jak wykazały badania Lorenza na ptakach, pisklęta gęsi pozostawały pod opieka naukowca w związku z czym "obraz" rodzica zamiast dorosłej gęsi uosabiał uczony. Były również przypadki adoptowania młodych przez dorosłe z gatunków innych i naturalnie wrogich jak słynne szczury pod opieka tchórza. Wczesna młodość oznacza większą podatność na bodźce stąd wiekszość uwarunkowań, które bedą prowadzić organizm aż do jego biologicznej śmierci "wdrukowuje się" właśnie w niej. Imprinting związany jest ściśle z warunkowaniem, co dowiodły badania Skinnera i Pawłowa. Oznacza on nic innego jak kojarzenie bodźców

  1. Przedstaw podział sytuacji uwzględniający ich aspekt stymulacyjny

1. stymulacyjny

2. funkcjonalny

3. przestrzenno- czasowy

4. społeczny

Aspekt stymulacyjny lub bodźcowy - oznacza to, że każda sytuacja jawi nam się jako układ bodźców działających na nas w określonym czasie. Jest on kryterium podziału na trzy grupy:

Bardzo istotną cechą każdego człowieka w znoszeniu nadmiaru i niedoboru stymulacji jest odporność i tolerancja na sytuację i zależy od typu układu nerwowego. Słaby typ układu nerwowego - melancholicy - są nieodporni na działanie bodźców silnych i długotrwałych.

  1. Co to jest automutylacja i jakie przybiera formy

Pojecie samoagresji jest dość niejasne i nie wiadomo do końca jakiego rodzaju zachowania objąć tym terminem. Przyjmując definicję, że reakcje samoagresywne to zachowania zmierzające do wyrządzenia sobie krzywdy ( lub innymi słowy zwrócone przeciwko sobie reakcje agresywne ), do samoagresji zalicza się całą gamę różnorakich zachowań. Mogą to być samobójstwa i próby samobójcze, samookaleczenia, połykanie ciał obcych prowadzące do trudnych i niebezpiecznych operacji celem ich wydobycia, samooskarżanie się ludzi za rzeczywiste i domniemane błędy i pomyłki, poczucie winy, czy też zażywanie narkotyków i alkoholizm, ponieważ tego typu zachowanie prowadzi w sposób oczywisty do wyrządzenia szkód własnemu organizmowi. Jest to szersze ujęcie tego zagadnienia. W węższym ujęciu samoagresją nie będzie nałóg alkoholowy

którego przyczynę stanowiły pewne normy stanowiskowe ani narkomania młodzieżowa, której przyczyną była bądź to ciekawość, bądź nacisk grupy koleżeńskiej, mimo że zachowanie takie prowadzi do poważnych szkód zdrowotnych.

Z punktu widzenia przyjętej definicji, zachowania samoagresywne możemy podzielić na trzy kategorie:

  1. Zachowanie samoagresywne, którego cel bezpośredni pokrywa się z pośrednim, a podstawowym motywem zachowania jest wyrządzenie krzywdy własnemu organizmowi. Można przypuszczać, że w tym wypadku emocją przeważającą u takiej osoby jest lęk lub niepokój

  2. Samoagresja „agresywna”. Powstająca w sytuacjach gdzie nie można wziąć odwetu na osobie frustrującej inaczej, niż szkodząc samemu sobie. Motywem pośrednim, który rządzi takim zachowaniem jest motyw agresywny, a najsilniejszą emocją jest gniew.

  3. Samoagresja instrumentalna stanowi sposób realizacji pewnych potrzeb i osiągnięcia dowolnego celu przez szkodzenie własnemu organizmowi.

  1. Wskaż na przedmiot suicydologii

Suicydologia to dział psychiatrii zajmujący się samobójstwami oraz próbami samobójczymi.

Głównymi zagadnieniami w suicydologii są:

  1. Wymień i omów krótko teorie wyjaśniające genezę zaburzeń w przystosowaniu

Geneza.

- zachowania wrodzone - odruchy bezwarunkowe (ssanie, wydalanie, kolanowe, piąstkowe) uczestniczą w tworzeniu odruchów warunkowych.

- instynkty wrodzone, popęd związany z rolami.

- wyuczone

- habituacja bodźca średniej mocy, zdarzenia do których się przywiązujemy

- inprinting (podążanie za), tworzenie bardzo silnego związku między matka/opiekunem a tym co się rodzi

- odruchy instrumentalne

- odruchy klasyczne

- czynności wyższe

Człowiek jako indywiduum jest elementem środowiska, w którym zyje (środowisko miejskie, wiejskie itp.). To środowisko jest elementem względnie trwałym.

Sytuacja jest to układ relacji lub stosunków wzajemnego oddziaływania i wzajemnego oddziaływania i wzajemnych zależności między człowiekiem a otoczeniem fizycznym i społecznym w określonym czasie T1 - TN.

- sytuacja egzystencjalna (filozofia), zadaniowe (psychologia, pedagogika).

Człowiek w zmieniających się sytuacjach dąży do utrzymania homeostazy

  1. biologiczne - fizyczne parametry

  2. psychologiczne - doświadczenie, harmonia psychiczna, nie tolerujemy dysonansu

  3. społeczna - proces realizacji potrzeb ludzkich

  1. Opisz wyjątkowe stany świadomości

Wyjątkowe stany świadomości:

  1. afekt patologiczny

  2. reakcja krótkiego spięcia

  3. patologiczne upojenie alkoholowe

  4. upojenie senne lub zryw posenny

Cechy wyjątkowego stanu świadomości:

  1. Przedstaw znane nam stany świadomości

Nadrzędnym narzędziem regulującym i kierującym działalnością człowieka jest świadomość. Świadomość jest odzwierciedleniem rzeczywistości i kształtuje się na 3 poziomach:

- Świadomość percepcyjna. Jest to obraz świata powstały na podstawie syntezy danych zmysłowych. W czystej postaci występuje tylko u małych dzieci.

-Świadomość abstrakcyjna czyli odzwierciedlenie rzeczywistości za pośrednictwem mowy, Charakterystyczna tu jest możność uogólnienia, pozwalająca na oderwanie się od bezpośredniego poznania zmysłowego.

- Najwyższy poziom świadomości. To samoświadomość. Jest to możność zdawania sobie sprawy z własnych procesów psychicznych

Te trzy poziomy świadomości tworzą łącznie świadomość poznawczą. Ponadto istnieje świadomość emocjonalna powiązana ściśle z świadomością poznawczą. W miarę rozwoju człowieka decyduje ona nadaniu określonej wartości zjawiskom otaczającego świata.

  1. Wymień i opisz główne cechy temperamentalne

Obserwując różnych ludzi zauważamy, że niektórzy z nich są spokojni, powolni, żadko się denerwują, inni są także spokojni, ale przygnębieni, jeszcze inni są żywi, weseli lub skłonni do gniewu i wybuchów. U podstaaw tych różnić w zachowaniu leżą różnice temperamentalne.

Wyróżniamy 3 główne cechy temperamentalne które mają wpływ na kształtowanie się typów temperamentów:

Reaktywność- Intensywność reagowania właściwą danej jednostce możemy porównać do reakcji innych osób, poddanych działaniu tego samego bodźca. Można zmierzyć różnice indywidualne dotyczące miary natężenie reakcji u różnych osób. Jeśli różnice te są stałe i charakterystyczne dla jednostki, uznajemy je za cechę temperamentalną zwaną reaktywnością. Reaktywność jest związana z wrażliwością na bodźce. Jeśli stosunkowo słaby bodziec wywołuje reakcję, określamy jednostkę jako reaktywną.

Wydolność - Zdolność do adekwatnego reagowania na bodźce silne i długotrwałe nazywamy wydolnością.

Ruchliwość - Reakcje temperamentalne przebiegają w czasie. Można zatem badać ich ruchliwość, to jest zdolność przestawiania się z jednej reakcji na druga., oraz trwałość, to znaczy czas reakcji po wystąpieniu bodźca. Gdy reakcja utrzymuje się długo, mimo że bodziec już nie działa, mówimy o perseweracji.

  1. Omów zwięźle formy dezorganizacji zachowania się człowieka w sytuacjach trudnych

Sytuacje, w których zostaje naruszona równowaga między potrzebami, działaniami i warunkami działania nazywamy sytuacjami trudnymi.

Deprywacja- deprywacjami nazywamy sytuacje, w których człowiek jest pozbawiony podstawowych elementów niezbędnych do normalnego funkcjonowania. Są to sytuacje, w których nastąpiła niemożność zaspokojenia potrzeb- pozbawienie tlenu, wody, pokarmu, wrażeń zmysłowych, snu również niezaspokojenie potrzeb społecznych i psychicznych- przebywanie w izolacji, doznanie osamotnienia, zawodu, pokrzywdzenia.

Gdy deprywacje są bardzo silne i długotrwałe mówimy o sytuacjach krańcowych czyli ekstremalnych. Przedłużająca się deprywacja może doprowadzić do śmierci.

Przeciążenia-występują wtedy, gdy trudności zadania pozostają na granicy możliwości fizycznych, umysłowych czy też wytrzymałości nerwowej człowieka. Prowadzi to do zmęczenia, zniechęcenia, wyczerpania. Gdy człowiek nie może podołać zbyt trudnym zadaniom obserwujemy obniżenie sprawności działania. Im silniej jednostka jest motywowana tym wyraźniej wzrasta napicie nerwowe

Utrudnienia- to wszystkie sytuacje, w których możliwość wykonania zadania zostaje zmniejszona albo wskutek braków przedmiotowych i informacyjnych albo też ze względu na pojawiające się przeszkody. Zarówno przeszkody jak i braki dezorganizują sytuację zadaniową. Specyficznym rodzajem przeszkód są przeciwdziałania czyli czynne próby uniemożliwienia danej czynności

Zagrożenie- występuje wtedy, gdy zachodzi prawdopodobieństwo utraty czegoś, co jest cenne dla jednostki np. zdrowia, życia, pozycji społecznej, dobrej opinii. Motywacja w takiej sytuacji jest bardzo intensywna, towarzyszy jej jednak lęk przed zagrożeniem , który wpływa dezorganizująco na sprawność myślenia i działania.

  1. Przedstaw klasyfikację sytuacji trudnej Tadeusza Tomaszewskiego

    1. Sytuacje deprywacji - są to sytuacje najtrudniejsze z jakimi spotyka się człowiek ;

Brak jest człowiekowi pewnych elementów o charakterze fizycznym (pokarmu) lub psychicznym (miłości) - te elem. są dla człowieka niezbędne do życia do egzystencji, a działanie człowieka jest bezskuteczne w zależności od elementu, którego brakuje występuje :