LISTA KONTROLNA

ERGONOMIA W ZAKŁADZIE PRACY

Data kontroli
Stanowisko pracy		................................................................................................
Imię i Nazwisko pracownika		................................................................................................
Lp	Treść pytania kontrolnego		TAK	NIE
Składowanie materiałów i transport ręczny
	Czy drogi transportu są wolne od przeszkód i dobrze oznakowane?
	Czy szerokość przejść i korytarzy zapewnia transport dwukierunkowy?
	Czy powierzchnia dróg transportowych jest gładka, czy nie jest śliska i czy nie znajdują się na niej żadne przeszkody?
	Czy zamiast schodów lub nagłych różnic wysokości stosuje się rampy o małym kącie nachylenia (do 5 — 8%)?
	Czy stanowiska pracy są być tak rozplanowane, aby zminimalizować konieczność przemieszczania materiałów?
	Czy ręczne przemieszczanie materiałów odbywa się z użyciem kołowych środków transportu lub rolek?
	Czy aby zmniejszyć konieczność stosowania transportu ręcznego wykorzystuje się półki wielopoziomowe lub wieszaki?
	Czy do podnoszenia i opuszczania ciężkich przedmiotów używa się urządzeń mechanicznych?
	Czy w zakładzie wykorzystuje się przenośniki, taśmy trans­portowe, dźwigi i inne urządzenia mechaniczne które zmniejszają uciążliwość ręcznego transportu?
	Czy ciężkie ładunki przeznaczone do ręcznego dźwigania można podzielić na mniejsze, lżejsze części?
	Czy przedmioty przeznaczone do ręcznego przemieszczania są zaopatrzone w uchwyty, zapewniające możliwość wygodnego trzymania?
	Jeżeli transport ręczny jest niezbędny, czy można go ułatwić go poprzez wyeliminowanie lub zmniej­szenie różnic wysokości pomiędzy punktami po­brania i odbioru materiałów?
	Czy podnoszenie i opuszczanie ciężkich materiałów może być zastąpione przez ich poziome pchanie i ciągnięcie?
	Czy można wyeliminować wszystkie czynności polegające na ręcznym dźwiganiu ciężarów, przy których konieczne jest pochylanie lub skręcanie tułowia?
	Czy podczas ręcznego dźwigania pracownik pamięta że przedmioty należy trzymać jak najbliżej ciała?
	Czy pracownik wie że podczas podnoszenia i opuszczania przedmiotów należy czynności te wykonywać powoli, trzymając ciężar z przodu ciała, unikając skręcania lub głębokiego pochylania tułowia?
	Czy pracownik wie że podczas przenoszenia ładunku na dłuższym odcinku należy rozłożyć ciężar w poprzek ramion, pozwala to zmniejszyć wysiłek i łatwiej utrzymać równowagę?
	Czy pracownik wie że należy łączyć wykonywanie czynności podnoszenia ciężkich przedmiotów z lżejszą pracą fizyczną — pozwala to zapobiec urazom i zmęczeniu, a jednocześnie zwiększyć wydajność?
	Czy pojemniki na odpadki są wygodnie rozmieszczone i stanowią podstawę utrzymania porządku w przedsiębiorstwie.
	Czy drogi ewakuacyjne są wyraźnie oznakowane i udrożnione?
Narzędzia ręczne
	Czy w przypadku wykonywania czynności powtarza­lnych używane są narzędzia specjalne?
	Czy używa się jedynie bezpieczne narzędzia i stosuje się niezbędne osłony?
	Czy podczas wykonywania powtarzalnych operacji w tym samym miejscu celowe jest użycie narzędzi podwieszonych?
	Czy do przytrzymywania materiałów lub przedmiotów pracy używa się uchwyty i zaciski?
	Czy stosuje się podpórki przedramion, które udogadniają wykonywanie prac szczególnie dokładnych?
	Czy do pracy wybiera się takie narzędzia, których użycie wymaga najmniejszej siły?
	Czy pamięta się że narzędzia ręczne powinny mieć rękojeść o odpowiedniej grubości, długości i kształcie?
	Czy narzędzia ręczne wyposażone są w rękojeści o odpowiedniej powierzchni lub posiadają występy ochronne zapobiegające ześlizgnięciu się ręki i wysunięciu się narzędzia?
	Czy izolacja narzędzi zabezpiecza przed oparzeniem i porażeniem elektrycznym?
	Czy dąży się do minimalizacji poziomu wibracji i hałasu narzędzi ręcznych?
	Czy narzędzia są odpowiednio przechowywane?
	Czy narzędzia ręczne są regularnie sprawdzane i konserwowane?
	Czy przed przystąpieniem do pracy z użyciem urządzeń zasilanych elektrycznie, gazowo itp. wszyscy pracownicy są odpowiednio przeszkoleni?
Bezpieczeństwo podczas pracy przy maszynach
	Czy elementy sterujące maszyn są zabezpieczone przed przypadkowym uruchomieniem?
	Czy wyłączniki bezpieczeństwa są wyraźnie oznakowane i rozmieszczone w ten sposób, aby były łatwo dostępne dla operatora znajdującego się w naturalnej pozycji ciała?
	Czy przełączniki służące różnym celom od siebie się różnią?
	Czy elementy sterujące są dobrze widoczne i wygodne w obsłudze?
	Czy elementy sterujące są rozmieszczone w kolejności ich używania?
	Czy ruch elementów sterujących odbywa się zgodnie z oczekiwanymi efektami (skojarzeniami)?
	Czy ogranicza się liczbę przycisków nożnych, a w przypadku konieczności ich użycia ułatwia się operowanie nimi?
	Czy wyświetlacze i inne elementy sygnalizacyjne są łatwe do rozróżnienia i odczytu?
	Czy oznakowanie urządzeń informacyjnych (etykiety, symbole, barwy) pomaga pracownikom w podejmowaniu decyzji?
	Czy należy usunąć lub zasłonić zbędne wskaźniki?
	Czy etykiety i oznaczenia są dobrze widoczne, czytelne i zrozumiałe?
	Czy znaki ostrzegawcze są łatwo i właściwie rozumiane przez wszystkich pracowników?
	Czy zastosowanie uchwytów i zacisków sprawi, że prace wykonywane przy maszynach będą bezpieczne i wydajne?
	Czy urządzenia zasilające i odbierające pozwalają utrzymywać ręce pracowników z dala od niebezpiecznych części maszyn?
	Czy są prawidłowo umocowane osłony lub bariery, uniemożliwiające kontakt ciała z ruchomymi częściami maszyn to podstawowy warunek bezpiecznej pracy?
	Czy osłony blokujące uniemożliwiają pracownikom kontakt  z niebezpiecznymi punktami maszyn w ruchu?
	Czy maszyny są regularnie kontrolowane, czyszczone i utrzymywane w stanie sprawności technicznej, dotyczy to również okablowania elektrycznego?
Usprawnianie stanowisk pracy
	Czy powierzchnia robocza znajduje się na wysokości łokcia pracownika lub nieco poniżej?
	Czy niskim pracownikom zapewnia się możliwość sięgania do wszystkich urządzeń sterowniczych, przy zachowaniu naturalnej pozycji ciała?
	Czy najwyżsi pracownicy mają zapewnioną wystarczającą przestrzeń dla ruchów nóg i ciała?
	Czy często wykorzystywane materiały, narzędzia i przełączniki są łatwo dostępne?
	Czy stanowiska pracy wyposażone są w stabilne wielozadaniowe powierzchnie robocze?
	Czy pracownicy, których zadania wymagają precyzji lub szczegółowej kontroli przedmiotów pracy dysponują miejscami do pracy w pozycji siedzącej, a pracownicy wykonujący czynności wymagające większej przestrzeni i siły - miejscami do pracy stojącej?
	Czy pracownicy mają możliwość wykonywania pracy z przodu i blisko osi ciała, stojąc w pozycji naturalnej z ciężarem ciała rozłożonym równo miernie na obie stopy?
	Czy umożliwia się pracownikom wykonywanie zadań zamiennie w pozycji stojącej i siedzącej?
	Czy osobom pracującym w pozycji stojącej udostępnia się krzesła lub stołki do okazjonalnego siedzenia?
	Czy pracownicy pracujący w pozycji siedzącej są wyposażeni w dobre regulowane krzesła z oparciami?
	Czy stanowiska, na których obrabia się zamiennie małe i duże przedmioty, wyposażone są w powierzchnie robocze o regulowanej wysokości?
	Czy istnieje możliwość dopasowania stanowiska do pracy z komputerem do potrzeb i upodobań pracownika?
	Czy osoby pracujące przy monitorach regularnie badają wzrok i używają odpowiednich okularów?
	Czy operatorom komputerów umożliwia się uaktualnianie swojej wiedzy?
	Czy włącza się pracowników w proces projektowania ich własnych stanowisk?
Oświetlenie
	Czy zwiększa się udział oświetlenia naturalnego w oświetleniu całkowitym?
	Czy w przypadku konieczności poprawy warunków oświetleniowych celowe jest pomalowanie ścian i sufitów jasnymi farbami?
	Czy korytarze, klatki schodowe, rampy i wszystkie inne miejsca, gdzie mogą przebywać ludzie są dobrze oświetlone?
	Czy stanowiska przeznaczone do wykonywania prac precyzyjnych i kontrolnych są wyposażone w oświetlenie miejscowe?
	Czy w celu wyeliminowania odblasków należy zmie­nić rozmieszczenie źródeł światła lub wprowadzić odpowiednie osłony?
	Czy aby wyeliminować odblaski z pola widze­nia pracownika należy usunąć błyszczące powierzchnie?
	Czy w przypadku wykonywania prac wzrokowych, wymagających ciągłej uwagi, tło zawiera elementy rozpraszające uwagę?
	Czy konieczne jest regularne mycie okien i konserwa­cja źródeł światła?
Budynki
	Czy należy chronić pracowników przed przegrzaniem?
	Czy należy chronić stanowisko pracy przed nadmiernym zewnętrznym ciepłem i zimnem?
	Czy należy izolować źródła ciepła i zimna od stanowisk pracy?
	Czy należy zainstalować efektywne lokalne systemy wyciągów pozwalające na wydajną i bezpieczną pracę?
	Czy do poprawy warunków mikroklimatu należy wykorzystać wentylację naturalną?
	Czy w celu zapewnienia właściwej jakości powietrza na stanowiskach pracy należy usprawniać i konserwować systemy wentylacyjne?
Czynniki szkodliwe w środowisku pracy
	Czy zmniejszenie poziomu hałasu można osiągnąć, izolując lub wytłumiając maszyny lub ich części?
	Czy zmniejszenie poziomu hałasu można osiągnąć dzięki regularnej konserwacji narzędzi i maszyn?
	Czy hałas nie może przeszkadzać w komunikacji między pracownikami?
	Czy zwiększenie poziomu bezpieczeństwa, zdrowia i wydajności można uzyskać, redukując poziom wibracji działającej na pracowników?
	Czy lampy ręczne zasilane prądem posiadają izolację zabezpieczającą przed porażeniem elektrycznym i oparzeniem?
	Czy zapewnia się bezpieczne połączenia elektryczne wyposażenia i świateł?
Zaplecze socjalne
	Czy zapewnienie właściwego poziomu higieny i porządku wymaga przygotowania i dbałości o właściwy stan przebieralni, umywalni i sanitariatów?
	Czy zapewnienie wydajnej pracy i dobrego samopoczucia wymaga przygotowania urządzeń do dystrybucji napojów, pomieszczeń do spożywania posiłków i pomieszczeń wypoczynkowych?
	Czy warunki socjalne polepsza się wspólnie z pracownikami?
	Czy zakład posiada pomieszczenie prze­znaczone na zebrania pracowników i szkolenia?
Środki ochrony osobistej
	Czy miejsca wymagające noszenia osobistego wyposażenia ochronnego są wyraźnie oznaczone?
	Czy pracownicy są zaopatrzeni w odpowiednie do rodzaju narażenia środki ochrony osobistej?
	Czy pracownicy są chronieni przed narażeniem na szkodliwe czynniki chemiczne?
	Czy poprzez odpowiedni instruktaż, szkolenie i trening zapewnia się poprawne użycie środków ochrony osobistej?
	Czy wszyscy pracownicy używają niezbędnych na swoich stanowiskach środków ochrony osobistej?
	Czy środki ochrony osobistej są akceptowane przez pracowników?
	Czy umożliwia się regularne czyszczenie i właściwe przechowywanie środków ochrony osobistej?
	Czy są odpowiedzialni za codzienne utrzymywanie czystości i porządku?
Organizacja pracy
	Czy do procesu planowania zadań codziennych włącza się pracowników?
	Czy konsultuje się z pracownikami usprawnienie rozkładu czasu pracy?
	Czy nagradza się pracowników za ich pomoc w poprawianiu wydajności i polepszaniu warunków pracy?
	Czy pracownicy są regularnie informowani o wynikach swojej pracy?
	Czy umożliwia się komunikację i możliwości wzajemnej pomocy pomiędzy stanowiskami pracy?
	Czy umożliwia się pracownikom nabywanie nowych umiejętności?
	Czy tworzy się grupowe stanowiska pracy, na których praca wykonywana będzie wspólnie, a grupa kolektywnie odpowiadać będzie za wykonanie zadań?
	Czy w celu poprawy wydajności usprawnia się czynności szczególnie trudne lub niechętnie wykonywane?
	Czy pomiędzy kolejnymi stanowiskami jest przygotowany niewielki, buforowy zapas półproduktów?
	Czy w celu zwiększenia efektywności i zmniejszenia zmęczenia łączy się prace wykonywane przy monitorze z innymi zadaniami?
	Czy podczas ciągłej pracy przy monitorze wprowadzono częste, krótkie przerwy?
	Czy przydzielając zadania pracownikom, bierze się pod uwagę ich nawyki i preferencje?
	Czy zaadaptowano zaplecze socjalne i wyposażenie stanowisk pracy do potrzeb pracowników niepełnosprawnych?
	Czy zwraca się uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo kobiet w ciąży?

3

---