Cykl zajęć związanych z lekturą

A. C. Centkiewiczów

„Zaczarowana zagroda”

Opracowanie:

Ewa Napierała

Zadania organizacyjne

Wystrój klasy, który należy przygotować wieczorem przed lekcją.

• na zasłonach lub oknach "tworzymy" kształty gór lodowych - wykorzystujemy w tym celu białą i szarą krepinę - i fal morskich (krepina niebieska).;

• wykonujemy igloo;

• tworzymy makietę Antarktydy;

• wykonujemy sylwety zwierząt;

• kładziemy na podłodze skóry;

• z kolorowych lampek choinkowych wykonujemy zorzę polarną;

• sople z brystolu zwisają z lamp sufitowych;

• na biurku stawiamy globus lub obok biurka wieszamy na stojaku mapę świata;

• na jednej z ławek stawiamy polską flagę (może to być mała chorągiewka zrobiona z papieru).

Dzień pierwszy

Wyprawa na Antarktydę

Cele:

Uczeń potrafi:

• podczas wypowiedzi ustnej zamknąć myśl w zdaniu;

• zna położenie Antarktydy na globusie i mapie świata;

• poszerza wiadomości o krajobrazie, klimacie i życiu na Antarktydzie;

• umie wyszukiwać skondensowane informacje w encyklopediach
  i leksykonach;

• zna kierunki świata;

• wie jakie jest znaczenie książki komputera i TV w poznawaniu świata;

• rozpoznaje zwierzęta żyjące na tym kontynencie;

• potrafi zaznaczyć temperaturę na modelu termometru;

• zna pracę polarników.

Metody:

• pogadanka,

• pokaz,

• praca z tekstem,

• zajęcia praktyczne.

Formy:

• indywidualna

• zbiorowa

• grupowa

Środki dydaktyczne:

• umieszczone przy każdym punkcie.

Przebieg zajęć:

1. Czynności organizacyjne.

Wyjście dzieci na podwórko szkolne

- mierzenie temperatury powietrza, na ziemi, na wysokości 2 m.

-Zebranie „czystego śniegu do miseczki, zebranie sopli lodu,

- szukanie metody rozgrzewającej ciało(ćwiczenia)

- powrót do szkoły

termometr,miseczka

2. Zbiórka przed klasą, nałożenie dzieciom na głowę opasek z pingwinkiem.

- Wejście do klasy ze śpiewem „Pingwin”(pląs)

- Rozejrzenie się dzieci po klasie i siad na skórach.

Opaski z pingwinem, odtwarzacz CD, nagranie zabawy „Pingwin”

3. Rozmowa z dziećmi na temat poczynionych obserwacji na podwórku szkolnym.

-Zaznaczenie temperatury powietrza zmierzonej na dworze.

Termometry-załącznik 1

4. Wprowadzenie do tematu (punktowa zgadywanka).

- Zabawimy się. Spróbujecie odgadnąć, gdzie dzisiaj wyruszymy i co będziemy badać. Maksymalnie można zdobyć 10 punktów. Im więcej podam informacji, tym mniej będzie punktów do zdobycia.

„Jest to bardzo odległa kraina. Wszystko jest tam inne niż u nas. Jest tam mało kolorowo i raczej monotonnie. Dominuje kolor biały. Może się nam wydawać, że wszystko tam stoi do góry nogami. (10p) Nawet zwierzęta mają białe futerka. Ludzie przebywają tam tylko czasowo i raczej latem.(8p) Nie ma tam miast, pociągów itp.(6p) Ludzie nie uprawiają tam ogródków, chociaż bywa, że słońce świeci dzień i noc.(4p) Jedynym środkiem lokomocji jest zaprzęg psi lub skuter. Kraina ta leży na dalekim południu świata.(2p)

- Rozwiązanie zagadki - Antarktyda, Biegun Południowy.

- Obejrzenie prezentacji na komputerze (Antarktyda)

Komputer, prezentacja w PowerPoint

- Omówienie temperatury na tym kontynencie latem i zimą. (zaznaczenie temperatur na termometrze , porównanie temperatur z temperaturami w Polsce)

Termometr -załącznik 1

-Obejrzenie makiety Antarktydy- rozmowa na temat gór lodowych i zwierząt żyjących na tym lądzie.

Makieta Antarktydy ze zwierzętami

5. Zabawa ruchowa „Pingwin”

6. Uczniowie uzupełniają wiadomości zebrane podczas pracy na lekcji
w grupach:

• grupa I - informacje o położeniu geograficznym Antarktydy,

• grupa II - klimat Antarktydy,

• grupa III - zwierzęta Antarktydy,

• grupa IV - roślinność Antarktydy.

Książki, albumy, przewodniki, encyklopedie, komputer z Internetem

7. Zabawa „ Chcemy zostać badaczami”

Każdy naukowiec musi wykazać się różnymi umiejętnościami. W tym celu
i nasi uczniowie sprawdzą swoje możliwości poprzez wykonywanie przygotowanych zadań. Polecenia czyta nauczyciel i sprawdza poprawność wykonania zadań. Tylko za prawidłowo rozwiązane zadanie rozdaje "rybki". Uczniowie naklejają "rybki" wewnątrz konturu Antarktydy.

przygotowane (wydrukowane i wycięte) rybki, karta z konturem Antarktydy, załączniki 2-8

• Nauczyciel zapoznaje dzieci z postaciami polskich polarników i autorami lektury
  HENRYK ARCTOWSKI (1871-1958) - geograf, podróżnik i badacz polarny. Jego nazwiskiem zostały nazwane góra, półwysep i nunatak na Antarktydzie. Nunatak to skaliste wzniesienie otoczone z wszystkich stron przez lód.
  
  ANTONI DOBROWOLSKI (1872-1954) - badacz Antarktyki, podróżnik polarny. Jego imię nosi jedna z wysp. Od 1950 roku jego imię nosi pierwsza również polska stacja polarna na Antarktydzie.
  
  ALINA (1907-1993), CZESŁAW (1904-1996) CENTKIEWICZOWIE - małżeństwo polskich podróżników, autorzy licznych książek o tematyce polarnej, głównie o Antarktydzie. Wspólnie napisali wiele utworów dla dorosłych oraz dzieci, np. Odarpi, syn Egigwy, Tumbo Przylądka Dobrej Nadziei.
  

• ZADANIE I - ANTARKTYDA - KRAINA WIECZNEGO LODU
  Spośród przygotowanych trzech fragmentów opisujących krainy geograficzne uczniowie muszą wybrać ten, który przedstawia Antarktydę. Gdy dokonają wyboru, właściwy fragment chowają do koszulki,
  a niepotrzebne odkładają na bok.
  
  Fragment pierwszy
  "Ośnieżone góry to ozdoba tego miejsca. Przybywa tu dużo turystów na wypoczynek, zwłaszcza zimowy. Latem śnieg utrzymuje się tylko na najwyższych szczytach."
  
  Fragment drugi
  "Jest to kraina skuta lodem, położona wokół bieguna południowego. Jej klimat jest najsurowszy na kuli ziemskiej, zanotowano tam najniższą temperaturę powietrza."
  
  Fragment trzeci
  Na tym obszarze panują bardzo niskie temperatury, a mimo to żyje tam wiele gatunków zwierząt: niedźwiedzie i lisy polarne, morsy, foki, czy renifery. Do tego klimatu doskonale przystosowali się Eskimosi.
  
  Za poprawne wykonanie zadania otrzymują jedną "rybkę".
  

• ZADANIE II - ODNALEZIENIE ANTARKTYDY
  Nauczyciel rozdaje każdemu dziecku mapkę świata. Uczniowie zaznaczają na niej Antarktydę (kontury poprawiają kolorem niebieskim) oraz wpisują w wyznaczone prostokąty nazwy kierunków świata.
  Za poprawne wykonanie zadania otrzymują dwie "rybki":
  - jedna za kontur Antarktydy,
  - druga za wypisanie nazw kierunków świata.

• ZADANIE III - WYPRAWA NA ANTARKTYDĘ
  Spośród rysunków pojazdów uczniowie otaczają pętlą te, którymi można dotrzeć do stacji badawczej na Antarktydzie.

• ZADANIE IV - ANTARKTYCZNY UBIÓR
  Spośród zamieszczonych rysunków strojów uczniowie otaczają pętlą te, które powinno się ubrać, aby wytrzymać antarktyczne mrozy.

• ZADANIE V - BOHATER KSIĄŻKI
  Uczniowie otrzymują fragment tekstu, sprawdzający znajomość treści lektury pt. Zaczarowana zagroda. Ich zadaniem jest wpisanie
  w prostokąt, kto jest bohaterem tego fragmentu.
  
  "W dali aż się czerniło od maleńkich postaci. Stłoczone na krach jak ludzie na promach, wyskakiwały na krawędź lodu krzycząc przeraźliwie. I jeden przez drugiego spieszyły
  do tonących jeszcze w śniegu przybrzeżnych skał."
  
  Za poprawne wykonanie zadania otrzymują jedną "rybkę".

• ZADANIE VI - SPORT TO ZDROWIE
  Uczniowie pokonują przygotowany przez nauczyciela tor przeszkód, składający się z ulubionych konkurencji uczniów. Jednak muszą to być takie zadania, które możliwe są do bezpiecznego wykonania w klasie.
  Za poprawne wykonanie zadania otrzymują jedną "rybkę".
  

• Podsumowanie
  Uczniowie liczą zdobyte "rybki". Jeżeli zdobyli 6 lub 7 "rybek", otrzymują tytuł BADACZA. Jeżeli 5 i mniej - należy dać im dodatkowe zadanie sprawnościowe, które dzieci będą mogły wykonać, np. pięć pajacyków, lub inne według uznania nauczyciela, aby mogły również zdobyć wymaganą liczbę "rybek" i zostać badaczem.
  
  Nagrodą dla wszystkich jest wspólna wyprawa. Uczniowie ubierają się (drama - ubieranie czapki, szalika, rękawiczek itd.) i "wyruszają"
  w drogę. Przybywają na Antarktydę. Tu na uczniów czekają różne niespodzianki: przyjemne, trudne, niebezpieczne, np.:

- na jednej z ławek leży pół tabliczki czekolady - mówimy uczniom, że jest to ostatni kęs jedzenia i musi on starczyć dla nas wszystkich. Zadaniem uczniów jest podzielić czekoladę między wszystkich sprawiedliwie.

- na innej ławce stoi szklanka wody - jest to końcówka wody pitnej i dzieci zastanawiają się, co zrobić aby każdy mógł się napić.
Liczba "niespodzianek" jest dowolna i zależy od nauczyciela i możliwości dzieci.

Dzień drugi

W krainie lodu

Cele:

Uczeń potrafi:

• podczas wypowiedzi ustnej zamknąć myśl w zdaniu;

• zna położenie Antarktydy na globusie i mapie świata;

• potrafi wyodrębnić poszczególne wydarzenia i uporządkować je chronologicznie,

• wzbogaca swoje słownictwo o wyrazy polarnik, Antarktyda,

• potrafi współpracować w grupie,

• rozwiązuje różnorodne zadania matematyczne,

• wykonuje pracę plastyczną na podany temat.

Metody:

• pogadanka,

• pokaz,

• praca z tekstem,

• zajęcia praktyczne.

Formy:

• indywidualna

• zbiorowa

• grupowa

Środki dydaktyczne:

• umieszczone przy każdym punkcie.

Przebieg zajęć:

1. Rozszyfrowanie plątaninki sylabowej i zapisanie jej rozwiązania.

Lektury w klasie 2 s.36

2. Ustalenie miejsca zdarzeń.

Układanie zdania z rozsypani wyrazowej. Wskazywanie na globusie Antarktydy.

Lektury w klasie 2 s.37 z.2

3. Rozmowa na temat bohaterów lektury pt. „Zaczarowana zagroda”.

Zajęcia naukowców - polarników.

Życie zwierząt w krainie lodu.

Lektury w klasie 2 s.38 z.4

K. 65, ćw. 1,2

4. Ustalenie kolejności wydarzeń w lekturze „Zaczarowana zagroda”

Uczniowie odczytują nazwy wydarzeń i przyporządkowują im kolejność.

..... Budowa lodowego muru.

..... Tajemnicze ucieczki ptaków.

..... Odbieranie wiadomości z różnych stron świata.

..... Powrót pingwinów.

..... Spotkanie profesora z Elegancikiem.

..... Umieszczenie pingwinów w zagrodzie.

..... Odkrycie dokonane przez pilota z sąsiedniej stacji polarnej.

Przepisanie do zeszytu.

Paski ze zdaniami, magnesy, tablica, zeszyt ucznia

5. Lodowa matematyka. Formułowanie i rozwiązywanie zadań rozmaitych.

Układanie zadania tekstowego do zainspirowanej przez nauczyciela sytuacji i rozwiązanie go:

Na trzech krach (wyciętych z papieru) nauczyciel ustawia po 4 pingwiny.

Wykonanie zadań umieszczonych na tablicy:

Zadanie 1: Łączenie pingwinów z wpisanymi na nich działaniami
z odpowiednią krą, na której jest wpisany wynik.

Zadanie 2: Młody pingwin zjada dziennie 3 kg ryb. Ile ryb zje w ciągu dnia 10 pingwinów?

Zadanie 3: W jednej zagrodzie było 26 pingwinów, a w drugiej o 13 więcej. Ile pingwinów było w obu zagrodach?

Kry, pingwiny, działania, ryby, zagrody - ilustracje

6. Praca plastyczna w grupach pod kierunkiem nauczyciela. `

1. Podział uczniów na grupy i przydział zadań..

Pierwsza grupa otrzymuje czystą planszę, watę, bibułę i plastelinę ( ich zadaniem jest modelowanie, kształtowanie krajobrazu Antarktydy - skały
lodowe, góry śniegowe, itp.).

Plansza, wata, bibuła, plastelina

Druga grupa otrzymuje elementy budynków stacji badawczej. Zadaniem uczniów jest połączenie tych elementów przy pomocy klejenia i zamieszczenie na gotowym budynku nazwy: STACJA IM. PROF. DOBROWOLSKIEGO.
Elementy wykonane są z kartonu i tektury. Można je okleić kolorowym papierem.
kartoniki, tektura, papier kolorowy
Trzecia grupa otrzymuje pudełka od zapałek i gotowe paski białego papieru. Zadaniem dzieci jest oklejenie pudełek papierem, a następnie zbudowanie z nich „ zaczarowanej zagrody” dla pingwinów. Łączenie elementów poprzez wsuwanie i klejenie.

Pudełka od zapałek, paski białego papieru, klej

Czwarta grupa otrzymuje plastelinę i ma za zadanie ulepić kilkanaście, pingwinów, w tym 1 pingwinka - Elegancika.

Plastelina, podkładki

2. Praca dzieci w grupach

3. Umiejscowienie makiety na wystawce. - samoocena pracy plastycznej

Co wam się podobało we wspólnej pracy?

Jak oceniasz swój wkład pracy w grupie (w skali od 1 do 5)?

7. Podsumowanie zajęć.

Jak czuliście się dzisiaj na zajęciach?

Co wam się w nich podobało lub nie?

Psychozabawa - czy masz cechy prawdziwego polarnika?

Lektury w klasie 2 s.42 z.13

Dzień trzeci

Mieszkańcy Antarktydy

Cele:

Uczeń potrafi:

• podczas wypowiedzi ustnej zamknąć myśl w zdaniu;

• przeczytać głośno lekturę;

• wypowiadać się na jej temat;

• rozwiązać krzyżówkę;

• opowiadać zdarzenie z pingwinem;

• opisać pingwina;

• ułożyć zdania z rozsypanki zdaniowej w logiczną całość.

Metody:

• pogadanka,

• pokaz,

• praca z tekstem,

• zajęcia praktyczne.

Formy:

• Indywidualna - jednolita i zróżnicowana

• zbiorowa

• grupowa

Środki dydaktyczne:

• umieszczone przy każdym punkcie.

Przebieg zajęć:

1. Odczytanie z rozsypanki literowej tytułu lektury przez skreślenie co drugiej litery
   
   E A K C O Z M A D R S O N W M A B N E A
   
   E A K G N R Z O F D S A
   "Zaczarowana zagroda"
   - Kto jest autorem książki "Zaczarowana zagroda"?

Wykreślanka- załącznik 9

2. Przypomnienie krótko informacji o autorach:
   A. i Cz. Centkiewicz to uczestnicy wielu wypraw polarnych. Pisali książki
   o życiu i zwyczajach Eskimosów, mieszkańców dalekiej północy. Pisali
   o pięknie Arktyki i Grenlandii. Swoje wrażenia i wspomnienia z podróży opisali w książkach: "Anaruk, chłopiec z Grenlandii", "Odarpi, syn Egigwy", "Zdobywcy bieguna północnego".
   
   - Dlaczego książka nosi tytuł "Zaczarowana zagroda"?
   "Zaczarowana zagroda", ponieważ znikanie z niej pingwinów przez kilka dni było tajemnicą dla badaczy. Sposób, w jaki pingwiny wydostały się z zagrody przypominał popisy cyrkowe.
   

3. Rozwiązanie zagadek i odczytanie hasła (krzyżówka dla ucznia)
   
   Zagadki:
   Wśród śniegów żyje, ptakiem się nazywa,
   latać nie umie, za to świetnie pływa. (pingwin)
   
   W pięknym fraczku chodzi stale,
   choć na bal nie idzie wcale. (pingwin)
   
   Rozwiązanie krzyżówki
   
   
   
   1) Imię młodego przyrodnika
   2) Odkrył tajemnicę wydostawania się pingwinów
   3) Imię drugiego przyrodnika
   4) Miejsce, gdzie zapędzano pingwiny
   5) Przyrodnik, który goniąc pingwiny skąpał się w wodzie
   6) Kraina lodów
   7) Znakowano nimi ptaki
   8) Imię autorki książki
   9) Pływające kawałki lodu
   
   - Rozwiązanie zagadek i krzyżówki "pingwin elegancik"

Załącznik 10

4. Wyszukiwanie w tekście książki zdań opisujących wygląd pingwina - Elegancika. Zapisanie niektórych wyrażeń
- "na śnieżnobiałym gorsie czerniła się podłużna łatka";
- "bacznie obserwuje ludzi";
- "wymachiwał przyjaźnie skrzydełkami";
- "pokłonił się głęboko"

5. Omówienie ważniejszych informacji na temat elegancika.
Dlaczego profesor jednego z pingwinów nazwał elegancikiem?
Czym się różnił od innych ptaków?
W jaki sposób się porozumiewają między sobą?
Co sądzili polarnicy o tym ptaku?

6. Uzupełnianie zdań dotyczących pingwina Elegancika (praca zróżnicowana). Odczytanie prac z każdej grupy, korygowanie ewentualnych błędów.

Karty pracy - praca w poziomach:

1. Tekst z lukami

(Elegancik) ........... to bohater książki pt. „Zaczarowana zagroda”.

Różni się (wyglądem) ............ od pozostałych pingwinów.

Uroku dodaje mu czarna (łatka) .......... na śnieżnobiałym gorsie.

To bardzo miły i mądry (ptak) ........., bo wymyślił sposób na uwolnienie się z (zagrody) ............. .

Elegancik to (ulubieniec) .............. profesora.

2. Łączenie członów zdań.

Jednego z pingwinów Adeli / profesor nazwał Elegancikiem.

Elegancji dodawała mu mała, / czarna łatka na śnieżnobiałym gorsie.

Wyglądał jak / człowiek w czarnym fraku.

Był przywódcą stada pingwinów / i ulubieńcem profesora.

3. Rozsypanka wyrazowa.

ptaków. / z pingwinów / wyglądem / od pozostałych / różnił się / Jeden /

gorsie. /łatkę / Miał / na śnieżnobiałym / czarną /

bardzo / ptakiem. / Był / mądrym /

profesora. / był / Elegancik / ulubieńcem /

Załącznik 11

7. Zabawa dramowa - pingwiny.
Dzieci chodzą po klasie ze zgiętymi łokciami, wydają głosy naśladowcze- ork, ork. Na sygnał wracają do gniazd (szarfy). Podwójny sygnał oznacza zmianę gniazd.

8. Zadanie problemowe - Co jeszcze oprócz wyglądu wyróżniało elegancika spośród innych pingwinów?
Wypowiedzi uczniów na temat zachowania i cech charakteru elegancika - wybieranie najwłaściwszych określeń spośród wyrazów przypiętych do tablicy.
Uzasadnianie dokonanego wyboru.

złośliwy    mądry    ciekawy    smutny
ciekawy    ufny wobec ludzi    bojaźliwy


9. Uzupełnianie zdań dotyczących pingwina elegancika z wykorzystaniem wybranych wyrazów (praca zróżnicowana):

I poziom - uczniowie łączą części zdań:

Elegancik był ufny wobec ludzi, bo wymyślił sposób na uwolnienie się z pułapki.

Elegancik był mądry, ponieważ interesował się wszystkim dookoła.

Elegancik był ciekawy, dlatego że zaprzyjaźnił się z profesorem.

II poziom - uczniowie uzupełniają zdania wyrazami znajdującymi się na tablicy:

Elegancik był..................., bo wymyślił sposób na uwolnienie się z pułapki.

Elegancik był..................., ponieważ interesował się wszystkim dookoła.

Elegancik był..................., dlatego że zaprzyjaźnił się z profesorem.

III poziom - uczniowie samodzielnie uzasadniają swój wybór:

Elegancik był ufny wobec ludzi, bo.....................................................

Elegancik był mądry, ponieważ........................................................

Elegancik był ciekawy, dlatego że.....................................................

Załącznik 12


10. Pojęcie czworokąta. Rozpoznawanie czworokąta spośród innych figur.
Rozpoznawanie kształtu zagrody.

Karta matematyczna 41

11. Pomalowanie rysunku zgodnie z podanym kodem

Lektury w klasie 2 s.41 z.11

12. „Polowanie na błędy” - sprawdzenie poznanych wiadomości o pingwinie.

Lektury w klasie 2 s. 40 z.10

13. Układanie opisu pingwina:

I poziom - samodzielnie

II poziom - uzupełnianie tekstu z lukami

Pingwiny żyją na..................................
Są ptakami, ale nie umieją...................................
Na lądzie poruszają się na dwóch nogach w pozycji pionowej,
a w wodzie świetnie.................... i nurkują.
W okresie zimy odbywają dalekie........................
ale zawsze wracają do swoich gniazd, które budują z......................

III poziom - rozsypanka zdaniowa

Mają skrzydełka, ale nie umieją latać, za to świetnie nurkują.

Pingwiny to duże czarno - białe ptaki.

 

Żyją na Antarktydzie, w krainie wiecznego lodu i śniegu.

 

Tułów wsparty jest na małych, różowych, błoniastych łapkach i kusym, czarnym ogonku.

 

Mały łepek, grzbiet i skrzydła pokrywają czarne pióra.

 

Natomiast brzuszek jest śnieżnobiały.

 

Czarno - białe upierzenie dodaje pingwinowi elegancji.

 

Wiosną wracają do starych gniazd.

 

Uciekają przed srogą zimą w cieplejsze strony.

Załącznik 13

14. Podsumowanie cyklu zajęć:

Test - znam lekturę „Zaczarowana zagroda”

Załącznik 14




---