Scytowie i Pazyryk

scytyjski grzebień

Tym razem chciałbym polecić dwa filmy, które zostały umieszczone na blogu The Origin of the Indo-Europeans. Poświęcone są one scytyjskim znaleziskom z Ałtaju. Znaleziska te są wyjątkowe z różnych powodów. Po pierwsze pochodzą sprzed 2500 lat, po drugie zaś przyniosły ogromną wiedzę na temat życia materialnego i duchowego Scytów. Artefakty znalezione w kurhanach pokazują bowiem, jak wyglądali i ubierali się mieszkańcy znacznej części Europy wschodniej i Azji. Część z tych artefaktów odnosi się też do kultury duchowej. Sam fakt przygotowania ciał, tak by uległy konserwacji, wskazuje przecież na ważny aspekt wierzeń na temat życia pośmiertnego.

Ludność scytyjska ciekawa jest też w innym kontekście. Podobnie, jak Medowie, Persowie i Sarmaci, należy do ludności indoirańskiej. Historia tych ludów przeplatała się przyczyniając się do wzajemnych wpływów kulturowych. Być może właśnie od ludności scytyjskiej i sarmackiej pochodzą liczne w kulturze prasłowiańskiej iranizmy: zarówno w języku, jak też w religii. Jednym z pierwszych badaczy, który zwrócił uwagę na liczne iranizmy w językach słowiańskich był Kazimierz Moszyński. Niektórzy badacze dopatrywali się ścisłego wpływu kultury sarmackiej na Prasłowian. Przykładem jest tu Tadeusz Sulimirski, który w Serbach, Chorwatach, czy Antach widział zeslawizowane ludy sarmackie.

Scytyjski wojownik

Inną jeszcze ciekawostką jest kulturowa pozostałość po kulturze scyto - sarmackiej w postaci opowieści heroicznych. Chodzi tu o rozpowszechniony wśród wielu ludów Kaukazu Epos o Nartach. To właśnie ten zabytek etnograficzny powoduje, że starożytność scytyjsko - sarmacka nabiera zupełnie innego, bardziej żywego znaczenia. Niewątpliwie znajomość starożytności, jej kultury materialnej i duchowej, może ułatwić zrozumienie fenomenów innych epok historycznych.

← Tatuaż z pochówku w Pazyryk

W języku polskim można znaleźć skrótowy opis znaleziska z Pazyryk, w starej już skądinąd książce Śladami dawnych kultur.

A oto wspomniane filmy:

• Scythian Ice Maiden

• The Tomb of the Scythian Prince

Literatura:

• Reid, H. (2002) W poszukiwaniu nieśmiertelnych. PIW, Warszawa.

• Moszyński, K.  (1957) Pierwotny zasięg języka prasłowiańskiego. PAN, Wrocław - Kraków.

• Sulimirski, T. (1979) Sarmaci. PIW, Warszawa.

• Mieletinski, E. (2009) Pochodzenie eposu bohaterskiego. NOMOS, Kraków.

• Rudienko, S. I. (1954) Skarby kurhanów Pazyryku. [w:] Śladami dawnych kultur. PWN, Warszawa.

Źródło: http://zalmoxis-mitologiaiantropologia.blogspot.com/2011/01/scytowie-i-pazyryk.html

1

---