Elektrochemia - Przepływowi prądu elektrycznego przez przewodnik drugiego rodzaju (elektrolit) towarzyszą przemiany chemiczne objęte ogólną nazwą elektrolizy. Podstawą ich jest zjawisko dysocjacji elektrolitycznej, to znaczy rozszczepiania pewnej części cząsteczek rozpuszczonych w cieczy na jony dodatnie (kationy) i ujemne (aniony). W solach i zasadach kationami są jony metali, w kwasach - jony wodoru. Anionami zaś są: w solach i kwasach jony reszty kwasowej, w zasadach - jony grupy (OH)-. Pod wpływem różnicy potencjałów między zanurzoną w elektrolicie elektrodą dodatnią (anodą) i elektrodą ujemną (katodą), kationy dążą do katody, aniony zaś - do anody. Na katodzie kationy metalu odzyskują brakujące im elektrony, w wyniku czego osadzają się na niej jako cząsteczki metali. Aniony natomiast wchodzą zwykle jeszcze w reakcję chemiczną z kationami elektrolitu, w wyniku której tworzą się cząsteczki kwasu lub wody oraz powstają cząsteczki gazu (zwykle tlenu), który wydobywa się na zewnątrz. Aby aniony elektrolitu nie wchodziły w· reakcję z materiałem anody, ta ostatnia jest zwykle wykonana z węgla.
Ćwiczenie 1
Wykonanie ogniwa dwumetalicznego
Rys.1. SCHEMAT OGNIWA GALWANICZNEGO
Powyższy rysunek ilustruje doświadczenie, które polega na umieszczeniu płytki cynkowej w zlewce z ZnSO4 i płytki miedzianej w zlewce z CuSO4. Następnie roztwory należy połączyć kluczem elektrolitycznym napełnionym KCl. Następnie końce przewodów przymocowanych do płytek należy zanurzyć w tygielku wypełnionym roztworem Na2SO4. Do tygielka dodać należy kilka kropel fenoloftaleiny.
Wynikiem doświadczenia było pojawienie się różowego zabarwienia w pobliżu przewodu połączonego z płytką Zn. Świadczy to o tworzeniu się NaOH w wyniku elektrolizy Na2SO4. Wynika stąd, że płytka Zn jest ujemną elektrodą ogniwa galwanicznego.
Ćwiczenie 2
Elektrolityczne powlekanie miedzią.
Przed przystąpieniem do doświadczenia dwie płytki miedziane (katodę i anodę) dokładnie oczyszczono i zważono na wadze analitycznej. Następnie przygotowano roztwór CuSO4 zakwaszony H2SO4. Płytki zamocowano na uchwytach elektrolizera i umieszczono w przygotowanym roztworze. Elektrolizer uruchomiono na 10 min. przy natężeniu prądu 2 A. Po zakończeniu elektrolizy płytki wysuszono i ponownie zważono. Wyniki pomiarów są zamieszczone w tabeli 1.
Tab.1.
Waga katody przed elektrolizą |
Waga katody po elektrolizie |
Przyrost masy katody |
Waga anody przed elektrolizą |
Waga anody po elektrolizie |
Ubytek masy anody |
60,5340 g |
60,1214 g |
0,4126 g |
72,5688 g |
72,1414 g |
0,5726 g |
Uzyskane laboratoryjnie wyniki można skonfrontować z wartościami teoretycznymi, wyliczonymi z I prawa Faradaya.
m = k * I * t - postać I pr. Faraydaya
gdzie:
k - równoważnik (dla Cu k=31,78)
I - natężenie prądu
t - czas
m = 31,78 amp.sek. * 600 s. * 2 A
m = 38136 mg
Wnioski:
Nieścisłość jaka wyniknęła w próbie laboratoryjnej pomiędzy przyrostem masy katody a ubytkiem masy anody wyniknęła z niedoskonałości przeprowadzonej próby. Nieprecyzyjne wykonanie doświadczenia spowodowało powstanie różnicy mas.
Natomiast niezgodność wartości teoretycznych a otrzymanych laboratoryjnie również wynika częściowo z powyższego wniosku, a także z faktu, iż wynik obliczeń teoretycznych rzadko pokrywa się z wynikami otrzymanymi na drodze laboratoryjnej.
- 1 -