248


Ailill - brat Eochaida, najwyższego króla Irlandii. Zakochał się nieszczęśliwie w Etain, małżonce swego brata, która w istocie była piękną boginią z plemienia Danann. Ailill zapadł na chorobę spowodowaną miłością do Etain. Etain kochała swojego męża jednocześnie było jej żal cierpiącego Aililla i w końcu zgodziła się zaspokoić jego żądzę, co było jedynym sposobem uratowania mu życia. Ustalili, że spotkają się potajemnie w pewnym domu poza Tarą. Ailill jednak nie przyszedł, gdyż zapadł w zaczarowany sen.

Ailill MacMata - król Connachtu i mąż wojowniczej królowej Medb. Na ogół przedstawia się go jako postać o słabym charakterze, która pozostawał całkowicie pod wpływem królowej Medb. Zwymyślany przez nią zgodził się wyruszyć na wojnę z Ulsterem o Brązowego Byka z Cuailgne. Ostatecznie Ailill padł z ręki Conalla, który zabijając go pomścił śmierć Fergusa MacRotha.

Ajllinna - córka Lugada, postać mityczna z iryjskiej opowieści "Scel Baili Binnberlaig".

Amairgen, Amergin - jeden z pierwszych irlandzkich druidów. Przybył do Irlandii wraz z potomkami Milesiusa. Dzieci Milesiusa uchodzą za przodków dzisiejszych Irlandczyków. Pokonawszy bogów Tuatha de Danann, plemię Milesiusa nie mogło dojść do porozumienia, który z wodzów ma zostać królem. Ponieważ do tronu pretendowało dwóch synów Mila, Eremon i Eber, dla zachowania pokoju wyspę podzielono na dwa królestwa. Pokój nie przetrwał jednak zbyt długo i walki między zwolennikami obu braci ponownie pogrążyły kraj w strasznym konflikcie. Dopiero śmierć Ebera położyła temu kres. Amairgen osadził wówczas Eremona w Tarze jako najwyższego króla Irlandii.

Annwn, Tirna Nog - "Kraina Młodości". Kraina zaświatów, idylliczne miejsce pokoju i obfitości. W Annwn znajdowało się źródło, z którego wypływało słodkie wino, oraz kocioł nieśmiertelności, który, jak się wydaje, dał początek średniowiecznemu mitowi św. Graala. Czas tam stał w miejscu. W jednej z legend Artur stracił większość swoich wojowników, próbując znaleźć ten kocioł. Panem Annwn był odziany na szaro Arawn, z którym Pwyll, władca walijskiego Dyfedu, umówił się na zmianę wyglądu i stanowiskiem na okres jednego roku. Arawn miał sforę psów (tzw. psy piekieł), które, jak wierzono, biegały nocami w pogoni za ludzkimi duszami.

Aoifa, Aoife - córka Ard-Greimne, biegła w wojennym rzemiośle iryjska księżniczka w znajdującej się w zaświatach krainie cieni. Jej siostra Scathach uczyła ulsterskiego bohatera Cuchulainna sztuki walki. Gdy obie siostry wyruszyły na wojnę, Scathach nie chciała zabrać ze sobą bohatera w obawie, że Aoifa go zabije. Cuchulainn nie uląkł się jednak wojennej sławy Aoify i wyzwał ją na pojedynek. Przed walką zapytał Scathach, co Aoifa kocha najbardziej i Scathach powiedziała mu, że jej siostra ponad wszystko ceni sobie swój rydwan. Początkowo, zgodnie z przewidywaniami, Aoifa zyskała przewagę, ale w krytycznym momencie Cuchulainn odwrócił jej uwagę, krzycząc, że koniowi jej rydwany grozi niebezpieczeństwo.. później Aoifa została kochanką Cuchulainna i urodziła mu syna imieniem Conlai. Chłopcu pisana była jednak śmierć z ręki własnego ojca.

Art - w iryjskiej mitologii był synem Conna od Stu Bitew. W jednym z mitów zazdrosna kochanka Conna, bogini Becuma Cneisgel, obmyśliła wysłanie Arta w niebezpieczną podróż przez kraj cudów na poszukiwanie Debchaem ("Piękny Kształt"). Bohater sprostał niewyobrażalnym niebezpieczeństwom, odnalazł i uratował Debchaem. Synem Arta z inną kobietą był Corman MacArt. Art. Został zabity przez buntownika imieniem Lugaide MacCon w bitwie pod Moy Muchruinne.

Avallon - kraina bogów i zmarłych.

Baili Binnberlaig - "Bajle Słodyczą-Słynący". Postać z mitologii iryjskiej, główny bohater "Scel Baili Binnberlaig" (Opowieść o Bajlim Słodyczą-Słynącym).

Banshee - w Irlandii rodowy duch przodków. Nawiedza dom i płaczem zwiastuje śmierć kogoś z krewnych. Ukazuje się pod postacią staruchy albo pięknej dziewczyny.

Becuma - boska wróżka, skazana na banicję za cudzołóstwo.

Blathnat - małżonka króla Munsteru- Cu Roia. Zakochana w Cuchulainnie, wielkim ulsterskim wojowniku i wrogu króla Cu Roia, zdradziła swój lud, pokazując Cuchulainnowi, w jaki sposób wejść do twierdzy jej męża, która wydawała się nie do zdobycia. Przez zamek przepływał strumień i gdy Blathnat wylała do niego mleko, Cuchulainn mógł odkryć kierunek jej biegu. W zażartej bitwie, która się wywiązała Cu Roia poległ, Cuchulainn zaś odjechał wraz z Blathnat. Zabrał też ze sobą barda Cu Roia, Fer Cherdne. Jednak gdy zatrzymali się nad urwiskiem, Fer Cherdne wykorzystał sposobność, by pomścić śmierć swojego dawnego pana. Chwycił Blathnat i razem z nią rzucił się w dół ze skały.

Blodeuwedd - "Zrodzona z Kwiatów", "Twarz Kwiatu". Piękna zaczarowana kobieta. Math i Gwydion wyczarowali ją z kwiatów dębu, szczodrzewicy miotlastej i tawuły na żonę dla Llew Llawa, siostrzeńca Gwydiona, gdyż matka Llew Llawa, Arianrod, zastrzega, że nie wolno mu poślubić kobiety śmiertelnej. Przez pewien czas młodzi żyli szczęśliwie, ale pewnego dnia Llew Llaw udał się z wizytą do Matha, Blodeuwedd zaś pod jego nieobecność zaoferowała gościnę przejeżdżającemu myśliwemu, Goronwy, władcy Penllynu. Blodeuwedd i Goronwy zakochali się w sobie i zaczęli knuć spisek, mający na celu zamordowanie Llew Llawa. Nie było to łatwe, gdyż można go było zabić jedynie wówczas, gdy stał jedną stopą na grzbiecie kozy, a drugą na krawędzi wanny, przy czym nadawała się do tego jedynie włócznia, której wykonywanie zajęło cały rok. Parze kochanków udało się spełnić wszystkie te warunki i zaatakować Llew Llawa, ten jednak nie zginął, lecz uleciał w powietrze przybrawszy postać orła. Math i Gwydion wyruszyli, by pomścić Llew Llawa. Gdy odnaleźli Blodeuwedd, Gwydion zamienił ją w sowę, ptaka nocy.

Boand - bohaterka iryjskiego mitu Dinnsenchus. Od jej imienia nazwano rzekę Boand ( Boyne ).

Boggart - angielski duszek domowy. Bardzo lubi straszyć.

Bogie - angielski paskudnik, czyni zło ludziom i zwierzętom.

Bran - syn Febala, bohater najsłynniejszej irlandzkiej opowieści podróżniczej "Żegluga Brana". Wielka podróż Brana rozpoczęła się, gdy znalazł on srebrną gałąź jabłoni pokrytą białym kwieciem. Gdy Bran zgromadził krewnych, aby pokazać im konar, pojawiła się kobieta odziana w niezwykłą szatę. Zaczęła śpiewać o wielkich cudach, jakiem można zgromadzić w odległych krajach, na zaświatowych wyspach, z których każda jest większa od Irlandii, zamieszkana przez piękne kobiety nieznające smutku, choroby i śmierci. Śpiewała im tez o szczęściu, które było udziałem wszystkich żyjących na tych dziwnych wyspach. Dziwna kobieta skończyła śpiewać i znikła, zabierając ze sobą zaczarowaną gałąź. Następnego dnia wraz z 27 członkami klanu wypłynął, kierując się na zachód. Jako pierwszego spotkali boga Mana. Łódź Brana przybyła do Wysp Szczęśliwości, gdzie całą załogę opanowała nie dająca się niczym powstrzymać wesołość, wieczorem zaś dotarli do Wysp Kobiet. Królowa wyspy poprosił Brana, aby zszedł na brzeg, ale on bał się dalej podpłynąć. Królowa rzuciła więc sznurek, który przykleił się do ręki brana i czarami przyciągnęła łódź. Po wylądowaniu bohaterowie zastali przygotowane dla siebie łoża i jedzeni. Pobyt na wyspie wydał im się trwać rok, ale w istocie spędzili na niej wiele lat. Wreszcie jeden z uczestników zatęsknił za domem i nakłonił Brana do powrotu. Królowa ostrzegła, żeby nie schodzili na ląd. Zbliżając się do wybrzeży Irlandii, Bran zorientował się, że nikt go nie poznaje, rodacy znają go jedynie jako mityczną postać. Dlatego postawił żagle i odpłynął. Jednak jeden z jego towarzyszy wyskoczył na brzeg i natychmiast obrócił się w proch, jak to się dzieje ze zmarłymi po jakimś czasie.

Bran Digeitfran - Bran Błogosławiony. Syn boga morza Llyra. Wydaje się być bogiem związanym z zaświatami, chociaż pojawia się też jako król brytański uwikłany w sprawy ludzi. Zezwolił swojej siostrze Branwen wyjść za mąż za irlandzkiego króla Matholwcha, na co z kolei nie zgadzał się jej przyrodni brat Efnisien. Efnisien poczuł się zlekceważony i w czasie wesela, które odbywał się w Walii obciął koniom Matholwcha chrapy, uszy i ogony. Omal nie doprowadziło to do wybuchu konfliktu między Irlandczykami i mieszkańcami Brytanii. Bran zdołał jednak zapobiec wojnie darowując Matholwchowi czarodziejski kocioł. Po powrocie do Irlandii Matholwch nie zdołał przekonać swoich wojowników, że dar Brana to wystarczająca rekompensata. Branwen przestała być królową i zmuszono ją do pracy w kuchni pałacowej, mimo, że wcześniej urodziła Matholwchowi dziedzica tronu, Gwerna. Gdy Bran dowiedział się, jak potraktowano jego siostrę, ruszył z armią na Irlandię. W bitwie zwyciężyli Brytowie, choć Bran padł raniony zatrutą strzałą. Na łożu śmierci nakazał swym towarzyszom, aby odcięli mu głowę, która w drodze powrotnej do Brytanii była w stanie jeść i rozmawiać.

Branwen - "Biała Wrona". Córka Llyra, boga morza, siostra Brana Błogosławionego. Miała zostać żoną króla Irlandii Matholwcha. Sprzeciwił się temu jej przyrodni brat Efnisien, którego opinii nie wysłuchano. Efnisien poczuł się zlekceważony i w czasie wesela, które odbywał się w Walii obciął koniom Matholwcha chrapy, uszy i ogony. Omal nie doprowadziło to do wybuchu konfliktu między Irlandczykami i mieszkańcami Brytanii. Bran zdołał jednak zapobiec wojnie darowując Matholwchowi czarodziejski kocioł. Po powrocie do Irlandii Matholwch nie zdołał przekonać swoich wojowników, że dar Brana to wystarczająca rekompensata. Branwen, początkowo kochana za dobroć i hojność, przestała być królową i zmuszono ją do pracy w kuchni pałacowej, mimo, że wcześniej urodziła Matholwchowi dziedzica tronu, Gwerna. Przez następne trzy lata Branwen hodowała szpaka, którego uczyła, jak rozpoznać jej brata Brana. Następnie wysłała ptaka za morze, z listem, który opisywał jej położenie. Gdy Bran dowiedział się, jak potraktowano jego siostrę, ruszył z armią na Irlandię.

Bregon - mityczny król Celtów hiszpańskich. Według legendarnej "Księgi Najazdów", jego synowie najechali na Irlandię i zwyciężyli Tuatha de Danann, dając początek generacji Celtów Goidelów zamieszkujących do dziś tę wyspę.

Briciu - był władcą Ulsteru, który zorganizował wielką ucztę, zapraszając na nią wszystkich ulsterskich bohaterów. Ogłosił przy tym, że porcja należna bohaterowi dostanie się największemu z nich. W tym momencie jednocześnie poderwało się trzech wielkich wojowników- Cuchulainn, Conall i Laoghaire, i zaczęli walczyć między sobą o to zaszczytne wyróżnienie. W celu rozstrzygnięcia sporu zgodzono się, że należy przywołać potwora, który sprawdzi odwagę trzech herosów. Briciu uczynił to, po czym wezwał każdego z nich, aby obciął demonowi głowę, ze świadomością, że następnego dnia sam będzie musiał położyć głowę pod topór. Pierwszy wystąpił Cuchulainn i ściął potworowi głowę, po czym ten wstał, wziął swoją głowę i odszedł. Na drugi dzień Cuchulainn gotów był oddać własną głowę, potwór zaś ogłosił go najdzielniejszym człowiekiem w Irlandii.

Caer - piękna dziewczyna, w której zakochał się Aongus. Jej ojciec Ethal był jednym z bogów Tuatha de Danann. Oengus ujrzał najpierw Caer we śnie i tak oczarowała go jej uroda, że ciężko zachorował. Kiedy dowiedział się, kim jest owa dziewczyna, natychmiast poprosił Ethala o jej rękę. Ten odpowiedział jednak, że nie jest w jego mocy decydowanie o tym, gdyż córka przybrała postać łabędzia. Uzgodnili jednak, że Oengus będzie mógł sam poprosić Caer, by wyszła za niego, jeśli tylko uda mu się ją rozpoznać w całym stadzie łabędzi. Kiedy łabędzie przyleciały na Jezioro Smoczych Ust, Oengus podszedł do brzegu i rozpoznając Caer zawołał ją. Później Aongus i Caer pobrali się. Caer i Aongus mieli syna o imieniu Diarmaita o Duibhne (Diarmait z miłosnym znamieniem).

Cailte - syn Ronana, feniański wojownik i poeta, kuzyn Finna MacCoola, dowódcy Fianna, straży przybocznej najwyższego króla Irlandii. Cailte, mimo że bardzo szczupły, był doskonałym wojownikiem i dlatego powierzono mu zadanie zabicia Lira, boga morza, który był ojcem Mana. Najbardziej jednak podziwiano go jako poetę, a do najsłynniejszych odbiorców jego poezji należał św. Patryk. Według tradycji Cailte po powrocie z zaświatów podróżował wraz ze świętym po Irlandii, opowiadając mu legendy wzgórz, lasów i jezior, które spotkali po drodze, a także podania o wielkich czynach i bitwach wojowników Fianna.

Calatin - był druidem wywodzącym się z plemienia Fomoraigów, który jakoby miał studiować sztukę magii przez siedemnaście lat. Królowa Medb wysłała Calatina wraz z jego licznymi synami do walki z ulsterskim wojownikiem Cuchulainnem. Wszyscy oni nie mieli lewej ręki i prawej nogi, ale ich zatrute oszczepy nigdy nie chybiały. Cuchulainn pokonał ich jedynie dzięki pomocy pewnego wojownika, który nie zgadzał się z tak jednostronnym sposobem walki. Zniszczenie synów Calatina nie oznaczało bynajmniej końca kłopotów Cuchulainna, bowiem wkrótce potem żona Calatina wydała na świat trzy córki, które utraciły jedno oko, co było ceną uzyskania wiedzy o sztuce magii. Trzy siostry stały się wkrótce potężnymi czarodziejkami. Swymi zaklęciami oszukały Cuchulainna, pomagając w ten sposób Medb w inwazji na Ulster. Gdy Cuchulainn wyjechał na wojnę napotkał na swojej drodze trzy odrażające kobiety, gotujące przy drodze mięso psa. Ponieważ odmowa równała by się nieuprzejmości Cuchulainn zatrzymał się i chwycił psią łopatkę. W rezultacie jego własna ręka i ramię uwiędły.

Caradawc - w walijskiej mitologii był synem Brana, wnukiem boga morza Llyra. Kiedy Bran wyruszał ze swą armią do Irlandii, by pomścić złe traktowanie siostry przez Matholwcha, pozostawił Caradawca jako głównego zarządcę swego królestwa. Po nadejściu wieści o śmierci Brana Caradawc został obalony przez Caswallona, syna boga śmierci Beli.

Cartimandua - legendarna królowa bretońska, sławna z mądrości i uzdolnień.

Cathbad - druid i wieszcz, doradca króla Ulsteru Conchobara MacNessy. Występował w eposach "Tain Bo Cuainlge" oraz "Leabhar na hUidhre" ("Księga Burej Krowy"). Cathbad przepowiedział Deirdre, że będzie bardzo piękna, jednocześnie jednak przyczyni się do zniszczenia Ulsteru. Wywróżył także, że Cuchulainn będzie miał pełne chwały, ale krótkie życie. Kiedy pod koniec swych rządów król Conchobar MacNessa zaczął w okrutny sposób traktować swoich poddanych, Cathbad przeklął króla i jego twierdzę. Cathbad miał troje dzieci: Dechtire, matkę Cuchulainna, Elbę, matkę Naoisego i Findchaem, matkę Conalla Caernacha.

Celtiber - brat boga Arara.

Cerain Feddw - bohater mitów walijskich, któremu cudowny dzik zdradził tajemnicę warzenia piwa.

Cessair - według "Księgi Najazdów" była kobietą, która poprowadziła pierwszą grupę ludzi, by osiedlili się w Irlandii. Była córką Bitha, syna Noego, i przybyła dokładnie czterdzieści dni przed biblijnym Wielkim Potopem. Cessair i jej zwolennicy, z wyjątkiem jej męża o imieniu Fintan MacBochra, zginęli podczas potopu.

Conaire Mor - syn Nemglana, boga ptaka i Mess Buachalli, narzeczonej króla Irlandii. W przeddzień ślubu Nemglan przyszedł do niej pod postacią ptaka i uwiódł ją, płodząc Conaire Mora. Chłopiec uchodził za syna króla Irlandii, jednak Mess przestrzegła go, że bez względu na okoliczności nie wolno mu nigdy zabić żadnego ptaka. Conaire Mor wyrósł na młodzieńca, gdy zmarł król i w Tarze, stolicy Irlandii, wynikła kwestia sukcesji do tronu. Conaire Mor nie znał przepowiedni, że przyszłym królem będzie człowiek, który nago przybędzie drogą do Tary, trzymając w ręku proce. Zdarzyło się pewnego dnia, że Conaire Mor jechał na swym rydwanie wspomnianą drogą. Nagle opuściło się na niego stado ptaków o przepięknym upierzeniu. Zapominając o przestrodze matki, aby nigdy nie krzywdzić ptaków, podniósł procę i w tym momencie ptaki zamieniły się w uzbrojonych wojowników. Wódz wojowników przedstawił się synowi jako prawdziwy ojciec, Nemglan. W formie pokuty za złe potraktowanie ptaków, nakazał Conairowi Mor, aby rozebrał się do naga i ruszył pieszo do tary, niosąc jedynie swą procę. W ten sposób Conaire został nowym najwyższym władcą Irlandii.

Conall - mleczny brat Cuchulainna. W dzieciństwie bracia poprzysięgli sobie, że jeśli jeden z nich zostanie zabity, drugi go pomści. Gdy królowa Medb najechała Ulster, Cuchulainn w pojedynkę stanął do walki z całą armią. Był jednak skazany na zgubę, ponieważ wcześniej obraził boginię wojny Morrigan. Po śmierci Cuchulainna Conall wezwał ulsterskich wojowników, aby dali upust krwawej zemście. Pościg za armią królowej Medb powiódł się i Conall zabił wszystkich, którzy odpowiadali za śmierć jego brata. Później pustoszył całą Irlandię, po kolei karząc sprzymierzeńców królowej Medb. Te poczynania zyskały mu przydomek Caernach czyli "Zwycięski".

Conan - wojownik i uczeń herosa Fionna. W XII-wiecznej literaturze irlandzkiej Conan, syn Morna i brat wielkiego wojownika Golla, jest przedstawiony jako człowiek impulsywny i złośliwy, natomiast późniejsze teksty opisują go jako postać zasadniczo komiczną i chełpliwą, tchórza i żarłoka. Według jednej z opowieści wojownicy Fianna ocknęli się przylepieni do podłogi w Rowan Tree Hostel, mieszkaniu na Tamtym Świecie, na skutek czarów swych nieprzyjaciół. W końcu wszyscy zostali uwolnieni za wyjątkiem Conana. Trzeba go było oderwać od podłogi, na którym pozostała skóra jego pośladków.

Conchobar MacNessa - król Ulsteru. Jego rodzicami byli Fergus MacLeda i Nessa, miejscowa piękność, która w jednej wersji mitu poczęła Conchobara w przeddzień zaślubin z królem w tajemnym związku z druidem. Jej mąż zmarł wkrótce po ślubie, do Nessy zaś zaczął się zalecać jego przyrodni brat i następca, Fergus MacRoth. Nessa postawiła mu jednak warunek, że zostanie jego żoną, jeśli on najpierw pozwoli, aby jej syn Conchobar był przez rok królem Ulsteru. Ambitna i zdecydowana w swoich poczynaniach, zdradziła synowi, jak stać się wielkim władcą. Kiedy więc nadszedł umówiony czas powrotu na tron Fergusa MacRotha, ludzie z Ulsteru nie zgodzili się na ustąpienie z tronu Conchobara. Król Conchobar był żonaty, zakochał się jednak w Deirdre. Kiedy Deirdre dorosła Conchobar był już starym człowiekiem, dlatego też z odrazą odrzuciła jego zaloty i uciekła z młodym wojownikiem Naoise. Król jednak nie mógł wyzbyć się swego uczucia do niej i w końcu dopiął swego: Naoise został zabity, on zaś poślubił Deirdre. Zrozpaczona dziewczyna nie mogła znieść takiej sytuacji i w końcu popełniła samobójstwo, skacząc z pędzącego rydwanu. Fergus MacRoth, przerażony postępowaniem Conchobara, przystał do wrogów Ulsteru, z czego wynikła długotrwała wojna. Sam Conchobar zginął od magicznego pocisku wyrzuconego z procy, słynnej "kuli z mózgu", którą Conall zrobił z mózgu zabitego króla Leinsteru. Kula utkwiła w czaszce Conchobara i medycy doradzali mu, aby unikał energicznych ćwiczeń i podniecenia. W kilka lat później Conchobar wpadł we wściekłość i kula przyprawiła go o śmierć.

Conla - jeden z wojowników Fianna. Pewnego razu kobieta widziana tylko przez Conlę stanęła przed nim i rozkazała, aby podążył za nią do Doliny Rozkoszy albo Tamtego Świata, czarownej krainy wiecznej szczęśliwości. Na rozkaz ojca Conli, która Conna od Stu Bitew, pewien druid przepędził tajemniczą kobietę, która na odchodnym zdążyła rzucić Conli jabłko. Jabłko to przez cały miesiąc nie zmieniało wyglądu, co sprawiło, że Conla zapragnął ponownie ujrzeć tajemniczą kobietę. W końcu zjawiła się i powiedziała mu, że mogą udać się wspólnie w podróż na jej szklanym statku. Młodzieniec podążył za nią do kryształowej łodzi, w której wspólnie odpłynęli i słuch po nich zaginął.

Cormac - syn króla Ulsteru Conchobara MacNessy. Jeden z mitów opowiada, jak nie mogąc pogodzić się ze zdradzieckim postępowaniem ojca, który spowodował śmierć Naoisego i samobójstwo Deirdre, Cormac dobrowolnie udał się na wygnanie z obalonym władcą Ulsteru Fergusem MacRothem. Zdecydowali się powrócić dopiero po otrzymaniu zaproszenia przez Conchobara, który na łoży śmierci mianował go swoim następcą. Druidzi ostrzegli wprawdzie Cormaca, że jeżeli wróci do Ulsteru, zginie, on jednak wyruszył. Po drodze zapadł w głęboki zaczarowany sen i został zabity przez bandę wojowników. Powiadano, że atak ten zorganizował zazdrosny mąż, którego żona zakochała się w Cormacu.

Crimthann Cass - władca Connachtu z opowieści "Echtae Loegairi".

Crimthann Nia Nair - król iryjski, który został podstępnie otruty.

Cu Roi - "Pies Roia". Był królem Munsteru, który zmienił się w straszliwego olbrzyma Uatha, aby dokonać wyboru największego bohatera Irlandii. Trzech wielkich wojowników- Cuchulainn, Conall i Laoghaire, zaczęło walczyć między sobą o to zaszczytne wyróżnienie. W celu rozstrzygnięcia sporu zgodzono się, że należy przywołać potwora, który sprawdzi odwagę trzech herosów. Cu Roi był tym potworem. Każdego z nich, miał obciąć demonowi głowę, ze świadomością, że następnego dnia sam będzie musiał położyć głowę pod topór. Pierwszy wystąpił Cuchulainn i ściął potworowi głowę, po czym ten wstał, wziął swoją głowę i odszedł. Na drugi dzień Cuchulainn gotów był oddać własną głowę, potwór zaś ogłosił go najdzielniejszym człowiekiem w Irlandii. Później Cu Roi i Cuchulainn uprowadzili dziewczynę imieniem Blathnat. Mimo że wyznała ona swe uczucie do Cuchulainna, Cu Roi zabrał ją do swojego zamku w Munsterze. Kiedy Cuchulainn podjął oblężenie twierdzy Cu Roia, Blathnat zdradziła Cu Roia, pokazując drogę, którą można było się dostać do środka.

Cuchulainn - ulsterskim bohaterem i mistrzem walki. Naprawdę miał na imię Setant. Jego przezwisko oznacza "Pies Culanna", chociaż częściej nazywano go "Psem z Ulsteru". Jego przydomek wziął się z tego, że zabił gołymi rękami psa Culanna. Culann gniewał się z tego powodu, więc Setanta zaproponował, że przejmie rolę jego psa, dopóki nowe zwierzę nie zostanie odpowiednio wytresowane. W związku z tymi wydarzeniami młodzieńca zaczęto nazywać Cuchulainnem czyli "Psem Culanna". Kiedyś miał walczyć z doskonałą wojowniczką, która powinna go zabić. Cuchulainn nie uląkł się jednak wojennej sławy Aoify i wyzwał ją na pojedynek. Przed walką zapytał jej siostrę, Scathach, co Aoifa kocha najbardziej i Scathach powiedziała mu, że jej siostra ponad wszystko ceni sobie swój rydwan. Początkowo, zgodnie z przewidywaniami, Aoifa zyskała przewagę, ale w krytycznym momencie Cuchulainn odwrócił jej uwagę, krzycząc, że koniowi jej rydwany grozi niebezpieczeństwo.. później Aoifa została kochanką Cuchulainna i urodziła mu syna imieniem Conlai. Wiele lat później, w gniewie zabił Conlaia. Matką Cuchulainna była Dechtire, córka Cathbada. Cuchulainn to wojownik o ponad ludzkiej sile, który często wpadał w szał. Żoną Cuchulainna była Emer. Cuchulainn zginął bardzo młodo. Jedną z przyczyn jego śmierci był zatarg z boginią wojny, Morrigan, która przy każdej okazji popierała jego wrogów.

Culann - kowal, uważany za reinkarnację Manannana MacLira. Jego olbrzymiego obronnego psa zabił gołymi rękami Setanta. Culann gniewał się z tego powodu, więc Setanta zaproponował, że przejmie rolę jego psa, dopóki nowe zwierzę nie zostanie odpowiednio wytresowane. W związku z tymi wydarzeniami młodzieńca zaczęto nazywać Cuchulainnem czyli "Psem Culanna".

Cumal - "Niebo". Ojciec feniańskiego bohatera Finna MacCumala, bardziej znanego jako Finn MacCool, który urodził się po śmierci swojego ojca. Cumal był także wybitnym wodzem zastępu Fianna i naczelnikiem klanu Bascna. Zginął z ręki druida Jadga, który zemścił się za Cumalu za porwanie jego córki.

Dahud - dobra czarownica, córka Gradlona. Dahud kazała wybudować miasto Ys na niskim brzegu morza. Miasto chroniła potężna tama. Dahud wiodła tam rozwiązłe życie, czym ściągnęła na siebie gniew boga i ludzi. Bóg spiętrzył fale wokół miasta i przerwał tamę. Dahud przeżyła katastrofę i cały czas żyje w swoim pałacu pod wodą, czekając chwili, gdy wyjdzie znów na powierzchnię. Gdy to się stanie Ys będzie największym i najpotężniejszym miastem na świecie.

Dalan - druid, który pojawia się w iryjskiej legendzie "Tochmarc Etaine", by przy pomocy magicznych pałeczek odkryć kryjówkę bogini Etain.

Dalan Forgail - mędrzec, który- według legendy- miał nauczać codziennie stu pięćdziesięciu uczniów.

Dathi - król iryjski, który zginął rażony piorunem i został pochowany w Cruachan.

Dechtire - matka Cuchulainna. Jej rodzicami byli Maga i druid Cathbad. Gdy Dechtire wychodziła za mąż za Sualtama MacRotha, w czasie weselnego przyjęcia mucha wleciała jej do pucharu i Dechtire połknęła ją. Zapadła w głęboki sen i przyśnił jej się bóg słońca Lugh, który rozkazał, aby Dechtire oraz 50 kobiet z jej klanu zamieniło się w ptaki i udało za nim w zaświaty. Trzy lata później stado jaskrawo ubarwionych ptaków powróciło do Emain Macha, stolicy Ulsteru. Mieszkańcy zaczęli do nich strzelać, ale nie udało im się trafić. Postanowili więc zaskoczyć ptaki w czasie nocnego spoczynku. W ten sposób wojownicy odnaleźli Dechtire i jej towarzyszki i boga Lugha, śpiących w chacie w miejscu, którego magiczny charakter był powszechnie znany. Kiedy doniesiono o wszystkim Conchobarowi, ten natychmiast posłał po Dechtire. Dziewczyna powiedziała jednak przybywającym po nią wojownikom, ze jest chora i jeszcze przez jeden dzień nie będzie w stanie podróżować. Następnego dnia pokazała im swego nowo narodzonego syna, który okazał się prawdziwym darem dla Ulsteru.

Deirdre - bohaterka iryjskiej legendy cyklu ulsterskiego. Druid Cathbad przepowiedział przed jej urodzeniem, że będzie bardzo piękna i stanie się przyczyną nieszczęść Ulsteru. Gdy dorosła, król Conchobar MacNessa zapragnął się z nią ożenić, mimo że był już mocno zaawansowany wiekiem. Deirdre nie zgadzała się jednak na to i przekonała Naoisego oraz jego braci, aby uciekli wraz z nią do Alby w Szkocji. Po wielu latach pobytu na dobrowolnym wygnaniu, oszukani przyrzeczeniem, że nic im nie grozi ze strony króla, powrócili do Ulsteru. Conchobar zorganizował zabójstwo Naoisego, Deirdre zaś zmusił, by go poślubiła. W małżeństwie Deirdre była smutna i nie pozwalała królowi zbliżyć się do siebie, tak że w końcu ten oddał ją zabójcy Naoisego. Nie chcąc dzielić łoża z tym człowiekiem, Deirdre wyskoczyła z pędzącego rydwanu i w wyniku upadku roztrzaskała się o skały. Na grobach Naoisego i Deirdre wyrosły sosny, których pnie splotły się i rosły razem jak jedno drzewo.

Derbforgaille - córka władcy Lochlannu. Ojciec pozostawił ją nad brzegiem morza na ofiarę dla Fomoraigów, ale dziewczynę uratował Cuchulainn. Zakochała się w nim bez pamięci i aby za nim pójść, zmieniła się w łabędzia. Cuchulainn nieświadomy tego faktu ustrzelił ptaka z procy. Derbforgaille powróciła do ludzkiej postaci i bohater wyssał kamień z jej rany. Sprawiło to jednak, że powstał między nimi związek krwi i nie mogli się już pobrać.

Diarmait O'Duibhne - Diarmait z Miłosnym Znamieniem, wychowany został przez boga miłości Aongusa. Jego śmiertelny ojciec przekazał bogu chłopca we wczesnym dzieciństwie, ten zaś w rewanżu naznaczył Diarmaita, który w tym czasie stał się wojownikiem, słynnym z miłosnego znamienia. Pewnej nocy, podczas polowania Diarmait i jego trzej towarzysze znaleźli schronienie w pewnej chatce. Przyjęła ich tam pewna dziewczyna, która zdecydowała się spać tylko z Diarmaitem. Powiedziała mu, że ma na imię Młodość, a znamię, którym go naznaczy, spowoduje, że nie oprze mu się żadna kobieta. W rezultacie zdesperowane, zakochane w nim kobiety były ciągłą przyczyną kłopotów w życiu bohatera, a najbardziej nastawała na niego Grainne, córka Cormaka MacArta. Ponieważ Grainne była przyobiecana Finnowi MacCoolowi obaj bohaterowie prowadzili między sobą rywalizację. Diarmait był jednak skazany na śmierć, tak jak mówiła przepowiednia. Ziemski ojciec zabił jego nowo narodzonego brata, sądząc, że został on spłodzony przez majordomusa Aongusa, Roca. Wskrzeszono jednak chłopca pod postacią dzika i nakazano, aby spowodował śmierć Diarmaita. Gdy przepowiednia się wypełniła Aongus zabrał jego zwłoki do pałacu nad rzeką Boyne i tchnął w Diarmaita nową duszę, dzięki czemu mógł każdego dnia rozmawiać z Grainne. W ten sposób stał się też jednym z Tuatha de Danann.

Don - postać boska o nieokreślonej płci, występująca w mitologii walijskiej jako odpowiednik iryjskiej bogini Danu.

Donn-Bo - poeta, bohater opowieści epickiej "Bitwa pod Allen", któremu przyprawiono odciętą głowę, przywracając go do życia.

Druda - angielska siostrzyca strzygi.

Dubh - druidka, której gniew i zazdrość o męża Ennę, zakochanego w innej kobiecie, doprowadziły- według tradycji iryjskiej- do powstania miasta Dublin. Dubh użyczyła czarów, aby spowodować śmierć rywali. Sama z kolei została utopiona przez męża w sadzawce, która stąd zyskała nazwę Dubhlinn czyli "sadzawka Dubh".

Dzwony Widma - w wierzeniach ludów zamieszkujących wschodnie wybrzeża Wielkiej Brytanii były to dzwony z kościołów zatopionych przez morza. Biją, gdy nadciąga burza.

Eber - było to imię dwóch z trzech wodzów plemienia Mila w czasie jego najazdu na Irlandię. Byli to Eber Donn, czyli Eber "Ciemny" i Eber Finn czyli Eber "Jasny". Trzeci wódz nazywał się Eremor. Eber Donn nie dotarł do wybrzeży Irlandii, ponieważ jego statek zatonął w czasie sztormu, wywołanego przez jego wściekły okrzyk bojowy. Zaledwie druid Amairgen zdołał swymi zaklęciami uspokoić fale, gdy Donna ogarnął bitewny szał i czar prysł w wyniku jego dzikich okrzyków. Z kolei Eber Finn po zwycięstwie nad Tuatha de Danann zignorował radę Amairgena, aby uznać prawo jego starszego brata Eremona do panowania na całej wyspie. Doszło więc do podziału Irlandii na dwa krolestwa.

Efnisien - w walijskiej mitologii był przyrodnim bratem Brana Błogosławionego i przyczyną konfliktu między Branem, a królem Matholwchem. Bran zezwolił swojej siostrze Branwen wyjść za mąż za irlandzkiego króla Matholwcha, na co z kolei nie zgadzał się Efnisien. Efnisien poczuł się zlekceważony i w czasie wesela, które odbywał się w Walii obciął koniom Matholwcha chrapy, uszy i ogony. Omal nie doprowadziło to do wybuchu konfliktu między Irlandczykami i mieszkańcami Brytanii. Bran zdołał jednak zapobiec wojnie darowując Matholwchowi czarodziejski kocioł. Po powrocie do Irlandii Matholwch nie zdołał przekonać swoich wojowników, że dar Brana to wystarczająca rekompensata. Branwen przestała być królową i zmuszono ją do pracy w kuchni pałacowej, mimo, że wcześniej urodziła Matholwchowi dziedzica tronu, Gwerna. Gdy Efnisien dowiedział się, jak potraktowano jego siostrę, ruszył z Branem na Irlandię. Ponieważ kocioł dawał przewagę wrogom, Efnisien, za cenę życia zniszczył go. Udając martwego został wrzucony do gotującego się kotła. Naciskając od środka, rozerwał go, ale wysiłek spowodował jego śmierć.

Elfy - dstworzenia demoniczne, zamieszkujące skandynawskie i angielskie łąki, groty, góry, podziemia i lasy, często złe i nieprzyjazne człowiekowi. W baśniach dobre duszki.

Ellud - bohater, miał nauczyć ludzi orki.

Emer - córka Fogalla, żona Cuchulainna, który ujrzał ją po raz pierwszy w czasie swojego pobytu na dworze najwyższego króla Irlandii w Tarze. Ojciec Emer, naczelnik klanu z Meathu, był przeciwny małżeństwu. Zanim doszło do małżeństwa Emer z Cuchulainnem, bohater musiał zaatakować potężnie ufortyfikowany zamek Fogalla. Pomimo miłości Emer do Cuchulainna, małżeństwo miało kłopoty. Powodem była uroda bohatera i fakt, że podobał się on wielu kobietom.

Eochaid MacEirc - dziewiąty i ostatni król Firbolgów, czwartego plemienia władającego Irlandią. Według "Księgi Najazdów" Eochaid był wzorowym władcą. Podczas jego rządów zamiast deszczu padała rosa i każdego roku cieszono się zbiorami. Oszustwo było zakazane. Eochaid jako pierwszy władca ustanowił zasady sprawiedliwości w Irlandii. Został zabity w pierwszej bitwie pod Magh Tuireadh, stoczonej ze zwycięskimi Tuatha de Danann, piątym plemieniem władców. Eochaid zszedł z pola bitwy, aby napić się wody i wtedy zaskoczyło go trzech wojowników- wszyscy czterej mężczyźni padli w boju.

Ethlinn, Ethnea - była jedyną córką Balora, jednookiego olbrzyma. Balor uwięził Ethlinn w kryształowej wieży, ponieważ istniała przepowiednia, że Balor zginie z ręki własnego wnuka. Mimo to Balor poległ w bitwie, trafiony pociskiem wystrzelonym z procy przez boga słońca Luga, syna Ethlinn i bohatera Tuatha de Danann. Ojcem Luga okazał się Cian. Z pomocą druidki Cian wszedł do kryształowej wieży i spał Ethlinn. Kiedy Balor dowiedział się, że jego córka urodziła trzech synów, rozkazał utopić ich w wirze morskim w pobliżu wyspy Tory, jednak jedno dziecko się uratowało i zostało wychowane przez Goibniu, bądź przez Manannana MacLira.

Ethne - córka Roka, majordomusa boga miłości Aongusa. Służyła córce Manannana MacLira. Po tym jak wódz Tuatha de Danann próbował ją zgwałcić nie chciała ani jeść ani pić. Aongus i Manannan szukali dla niej ratunku i znaleźli dwie zaczarowane krowy, których nigdy niewysychające mleko stało się dla Ethne pożywieniem.

Fand - żona Manannana MacLira. Pewnego dnia pokłóciła się z mężem i ten opuścił ją. Zaatakowana przez Fomoraigów, posłała po Cuchulainna, który przybył na jej wyspę, pokonał wrogów i pozostał tam przez miesiąc jako jej kochanek. Przed jego wyjazdem ustalili, że ponownie spotkają się w Irlandii. Emer, żona Cuchulainna dowiedziała się jednak o miejscu tej potajemnej schadzki i wyruszyła na czele 50 dziewcząt uzbrojonych w noże, by zabić Fand. Doszło potem do spotkania Fand, Emer, Cuchulainna i Manannana MacLira, który również dowiedział się o schadzce. W końcu Fand zdecydowała się zostać ze swoim mężem i zapomnieć o Cuchulainnie. Manannan MacLir rozciągnął między Fand a Cuchulainnem swój zaczarowany płaszcz, tak że już nigdy nie mogli się ujrzeć, druidzi zaś dali im napój zapomnienia.

Fedlimid - bajarz, ojciec Deirdre. Pewnego dnia, gdy Conchobar MacNessa z gromadą innych mieszkańców Ulsteru popijał w jego domu, nienarodzona Deirdre wydała okrzyk w łonie swojej matki. Druid Cathbad przepowiedział wówczas, ze dziecko będzie przyczyną przelewu krwi i wielu zniszczeń.

Feidiline - irlandzka wróżka, która przepowiedziała śmierć Królowej Medb.

Ferchertne - mędrzec iryjski, biegły w pojedynku pytań w tajemniczym języku.

Ferdead, Ferdia - wielki wojownik o ciele pokrytym rogową łuską.

Fergus MacLeda - kochanek Nessy, ojciec Conchobara MacNessy. Najwyższy król Ulsteru, posiadał parę wodnych butów, które pozwoliły mu odbywać podwodną podróż. Nie ustawał w badaniu głębin irlandzkich jezior i rzek, dopóki w Loch Rury nie spotkał dzikiego rzecznego konia. Wypadek ten tak przeraził Fergusa, że odtąd grymas strachu nie znikał z jego twarzy. Ponieważ Irlandią mógł władać jedynie władca bez skazy, Fergus powrócił do jeziora, by zabić potwora, po czym sam poszedł na dno, ale na szczęście na jego twarz powrócił pogodny uśmiech.

Fianna - najsłynniejsza grupa wojowników irlandzkich, potocznie nazywana Fenianami ("Wojownikami"). Fianna odpowiedzialna była za bezpieczeństwo najwyższego króla Irlandii. Największym w wojowników w tej grupie był Finn MacCool, a większość z nich rekrutowała się z dwóch klanów- Bascna i Morna.

Fideal - szkocki wodny demon. Fideal była jedną z tych uwodzicielskich syren, które po zwabieniu kochanka do wody, ciągnęły go na dno.

Findabar - ta irlandzka bohaterka była córką Królowej Medb i jej męża, Aililla. Ailill sprzeciwiał się jej wyborowi męża, ale Findabar i tak poślubiła śmiertelnika Fraocha.

Finegas - druid. W nadziei, że zyska największą mądrość złowił Łososia Wiedzy, ale na swoje nieszczęście polecił ugotować rybę młodemu Finnowi MacCoolowi. Finn sparzył kciuk dotykając mięsa ryby, po czym wyssał miejsce oparzenia. Finegas zrozumiał, że to jego uczeń Finn ma zgodnie z przeznaczeniem posiąść największą mądrość, i łaskawie pozwolił chłopcu zjeść rybę.

Finn MacCool - dowódca drużyny Fianna. Jego ojcem był Cumal. Finn był wychowankiem druida Finegasa, który w nadziei, że zyska największą mądrość złowił Łososia Wiedzy i polecił ugotować rybę młodemu Finnowi MacCoolowi. Finn sparzył kciuk dotykając mięsa ryby, po czym wyssał miejsce oparzenia. Finegas zrozumiał, że to jego uczeń Finn ma zgodnie z przeznaczeniem posiąść największą mądrość, i łaskawie pozwolił chłopcu zjeść rybę. Pod dowództwem Finna drużyna zyskała sławę. Sam pościg za Diarmaithem z Miłosnym Znamieniem, zabrał im 16 lat. Było to spowodowane uprowadzeniem Graine, narzeczonej Finna przez Diarmaitha. Przekazy o śmierci Finna są niejednoznaczne. Jedni mówią, że poległ on próbując uśmierzyć bunt feniańskich wojowników, inni, że nie umarł lecz pogrążony jest we śnie w jaskini, do czasu, gdy Irlandia będzie potrzebowała pomocy.

Fiongalla - legenda głosi, że poddała się czarowi potężnego druida, Ameracha. Amerach zakazał jej sypiać z człowiekiem, dopóki ten nie przyniesie mu magicznych jagód cisu i świętych gałęzi z ziemskiej siedziby mocy. Bohater o imieniu Feargal wykonał to zadanie i wygrał Fiongallę.

Firbolgowie - "Ludzie z workami", należeli do trzeciej fali przybyszów zamieszkujących Irlandię. Podbili ją i pokonali Fomorian. Według mitów ich nazwa pochodzi od czasów zniewolenia w Tracji, gdzie kazano im nosić wory z ziemią. Mieszkali oni w Irlandii przed przybyciem Tuatha de Danann, byli jednak uciskani przez Fomorian. W pierwszej bitwie pod Magh Tuireadh Tuatha de Danann odnieśli zwycięstwo nad Firbolgami, chociaż wódz Tuatha de Danann, Nuada, stracił w walce rękę.

Fithir - Fithir była młodszą córką z królewskiego rodu. Zalecał się do niej władca sąsiedniego państwa. Jej ojciec nie pozwolił jednak na małżeństwo dopóki jego starsza córka nie będzie zamężna. Niezadowolony z czekania, sąsiedni władca porwał starszą siostrę i ogłosił, że została zabita. Fithir wyszła za mąż. Lata później Fithir wybrała się na polowanie. W pewnym momencie zobaczyła swoją siostrę, która przez cały czas była więziona. Radość z widoku żywej siostry zabiła ją. Z kolei starsza siostra zapłakała się na śmierć.

Fomhoir - jednookie demony.

Fomoraigowie - byli to odpychający swoim wyglądem bogowie morza. Wywodzili się oni od Chama, syna Noego. Wynurzyli się z morskich fal, by zmierzyć się z panującymi w Irlandii Firbolgami i Tuatha de Danann, bogowie z młodszej generacji Tuatha de Danann uzyskali kontrolę nad Irlandią po pokonaniu Firbolgów w pierwszej bitwie pod Magh Tuireadh. Aby umocnić swą pozycję musieli jeszcze pokonać Fomoraigów w tym samym miejscu. Fomoraigów często opisuje się jako istoty posiadające tylko jedną rękę, nogę i oko. Często jako postacie o kozich głowach. Napadali oni i ciemiężyli osadników.

Fomorian - król irlandzkich demonów.

Fomorianie - rasa demonicznych gigantów, starożytni mieszkańcy Irlandii (czasem wspominani jako lud, który najeżdżał i plądrował Irlandię z morza). Pierwszymi osadnikami na wyspie byli Partholonowie, ale po wielu starciach, Fomorianie sprowadzili na nich zarazę i zniszczyli doszczętnie. Potem przyszli Nemedowie, ale już w pierwszej bitwie ponieśli sromotną porażkę i stali się niewolnikami Fomorian. Następni byli Firbolgowie, którym powiodło się znacznie lepiej, opanowali Fomorian i żyli w pokoju pomiędzy nimi. Po pewnym czasie przybyli Tuatha De Danann, rasa bogów. Pokonali Firbolgów, ale obeszli się łagodniej z Fomorianami, których pokonali w drugiej bitwie pod Mag Tuireadh - otrzymali oni prowincję Connacht i pozwolono im wiązać się z Tuatha De Danann. Królem Fomorian był jednooki Balor. Innymi ważnymi postaciami byli: Bres, Eriu, Tethra. Fomorianie czasem byli wiązani z siłami natury, które zagrażały człowiekowi - mgłą, sztormem, zimą, chorobą, głodem. Sama ich nazwa pochodzi od słowa "fomo" - "gigant", "rozbójnik".

Forbai - syn króla Ulsteru, Conchobara MacNessy. Według jednego z mitów Medb wycofała się ze swej inwazji na Ulster, ścigana przez rozwścieczonych ulsterskich wojowników. Jednakże Forbai dopadł ją w Galway w momencie, gdy kąpała się w jeziorze. Pocisk wyrzucony z jego procy trafił starą królową wojowniczkę w sam środek czoła.

Forgoll - mędrzec. Według iryjskiej legendy "Tochmarc Luaine", biegły w rzucaniu zaklęć.

Fraechan - syn Tenusana, druid mitycznego króla iryjskiego Diarmaida.

Fraoch - "Gniew", "Furia". Wojownik, który pokonał wodnego potwora, aby móc poślubić Findbair, córkę królowej Medb. Z ciężkich ran poniesionych w walce z potworem Fraoch wyleczył się dopiero po wizycie w zaświatach. Pielęgnowany był tam przez swoją matkę Be Find (która była boginią i siostrą bogini Boann), powrócił do zdrowia, po czym zażądał ręki Findbair.

Galleytrot - w folklorze angielskim duch w postaci potwornego psa - najchętniej pojawia się na cmentarzach, rozdrożach, uroczyskach. Pilnuje ukrytych skarbów, zwiastuje śmierć.

Gerant - podejrzewając swoją żonę, Enidę o niewierność, zmusił ją, by towarzyszyła mu w uciążliwej podróży, gdzie na każdym kroku poddawał próbie jej miłość i posłuszeństwo. Podobnie jak inne celtyckie bohaterki o silnej umysłowości, Enida ze spokojem znosiła tę ciężką próbę, w każdej sytuacji okazując mężowi miłość i wierność. Zaowocowały one i Gerant w końcu odczuwał "dwa wyrzuty sumienia", że nie ufał swej żonie i tak źle ją potraktował.

Goidel - mityczny przodek Irlandczyków.

Gradlon - mityczny król Kornwalii.

Grainne - córka Cormaka MacArta. Ojciec przyrzekł jej rękę Finnowi MacCoolowi, wodzowi Fianna. Jednak Finn był dużo starszy od Grainne, a ona zakochała się w Diarmaicie, wychowanku Aongusa. Posługując się czarami Grainne uciekła z Tary. Po jakimś czasie Diarmait zakochał się w Grainne. Przez 16 lat musieli zmieniać miejsce pobytu, aby ujść pościgowi feniańskich wojowników. W końcu Cormak MacArt i Finn zgodzili się na małżeństwo Grainne i Diarmaita, ale Diarmait wkrótce potem został zabity na polowaniu przez zaczarowanego dzika. Grainne winiła Finna MacCoola za śmierć męża i poprzysięgła mu zemstę, której wykonawcami mieli się stać jej czterej synowie. Jednak Finn tak długo zalecał się do niej, że w końcu zgodziła się go poślubić.

Gwendydd, Gandieda, Gwendolyn - była siostrą Merlina (albo bliźniaczką, albo kochanką, albo jedno i drugie).

Gwern - syne króla Matholwcha i Branwen. Po tym jak Branwen została odsunięta od tronu, a jej brat Bran Błogosławiony pomścił siostrę, Matholwch zaproponował kompromis. Trzyletni Gwern miał zasiąść na tronie Irlandii. Przyrodniemu bratu Branwen, Efnisienowi nie spodobał się ten pomysł i wrzucił Gwerna do ognia.

Gwydion - czarnoksiężnik. Syn Don i Beliego. Siostrzeniec Matha, władcy walijskiego królestwa Gwynedd. Chcąc pomóc swojemu bratu Gilvaethwemu w zdobyciu Gowein, dziewczyny, która służyła Mathowi do ogrzewania stóp, Gwydion sprowokował konflikt między Mathem a Pryderim, co zmusiło króla do wyruszenia na wojnę. Math po powrocie odkrył całą intrygę i zamienił swych siostrzeńców na rok w łanię i jelenia, w drugim roku- w lochę i dzika, w trzecim- w parę wilków. Później Gwydion opiekował się synem swej siostry Arianrod, Llew Llawem.

Gwyllion - walijski duch gór. Był w tak złym humorze, że dawał turystom błędne wskazówki.

Irnan - czarownica, która pewnego razu rozciągnęła magiczną pajęczynę, by schwytać wojowników Fianna. Gdy plan ten nie powiódł się, Irnan zamieniła się w potwora i kolejno wyzywała wojowników Fianna na pojedynek. Finn MacCool wystąpiła naprzód, ale przekonano go, że walka z wiedźmą, nawet jeśli przybrała ona postać potwora, nie byłaby czynem godnym wojownika z jego pozycją. Tak więc Irnan zabił inny wojownik, Goll, i w nagrodę otrzymał rękę córki Finna.

Ith - syn Bregona, władcy Celtów hiszpańskich. Ith miał ponoć mieszkać w wysokiej wieży na wybrzeżu Hiszpanii, skąd widać było Irlandię. W końcu zdecydował się tam popłynąć. Wylądował na wyspie z 99 towarzyszami wkrótce po drugiej bitwie pod Magh Tuireadh. Bogowie Tuatha de Danann podejrzewali Itha o plany inwazji i dlatego go zabili. Gdy jego ciało przywieziono z powrotem do Hiszpanii, jego synowie poprzysięgli sobie, że zdobędą Irlandię. Wodzem inwazji na wyspę, ostatniej, o której znajdujemy wzmiankę w iryjskich mitach, został wuj Itha Mil, zwany też Milesiusem.

Iubdan - władca kraju karzełków. Bardzo lubił się chwalić. Aby położyć temu kres nadworny poeta powiedział mu, że Ulster jest krajem olbrzymów. Sprawił nawet, że Iubdan ze swoją żoną Bebo odbył w tajemnicy podróż do Ulsteru i mógł nawet spróbować owsianki króla Fergusa MacLedy. Niestety Iubdan wpadł do owsianki i został wraz z żoną uwięziony przez Fergusa. Król Ulsteru nie przyjmował żadnej propozycji okupu, chociaż mali ludzie ofiarowywali mu wielkie ilości ziarna. Lud karzełków przypuścił więc atak: zaczęło brakować mleka, woda w studniach i rzekach stała się zatęchła i skażona, młyny płonęły, a mężczyznom i kobietom ktoś nocami ścinał włosy. Utrapienia te trwały przez rok i dzień. W końcu Fergus MacLeda zgodził się uwolnić Iubdana i Bebo, pod warunkiem, że dostanie najcenniejszą rzecz, jaką posiadał król karzełków- parę zaczarowanych butów. Każdy, kto nosił te buty mógł chodzić po powierzchni wody jak po lądzie. Gdy tylko Fergus włożył buty Iubdana, powiększyły się one i dopasowały do jego stóp.

Kelpie - w wierzeniach Szkotów zły duch. Wcielał się w postać konia i przymilał do nieostrożnych, kusząc by go dosiedli. Gdy osiągnął swój cel, topił ich w rzekach albo jeziorach.

Knockers - w angielskich wierzeniach ludowych tak zwane duchy pukające. Czynią to w kopalniach, wskazując górnikom miejsca złóż, jednakowoż życzą sobie, aby w ich obecności nie nosić krzyżyków ani się nie żegnać.

Księga najazdów - zbiór mitów z XII wieku, przedstawiających historię Irlandii od biblijnego Potopu. "Księga Najazdów" prawdopodobnie jest zakorzeniona we wcześniejszych dziełach. Jej pełny tytuł "Księga Podboju Irlandii" sugeruje, że opowiada ona o kolejnych najazdach na Irlandię sześciu ludów: Cessair i jej zwolenników, Partolona i jego zwolenników, Nemeda i jego zwolenników (Fomoraigów), Firbolgów, Tuatha de Danann i najeźdźców z Hiszpanii- Milezjan, synów Milesiusa. Księga skupia się na dwóch konfliktach: bitwach pod Magh Tuireadh.

Laeg - woźnica Cuchulainna. Był on także jego wielkim przyjacielem i towarzyszem. Kiedy Fand zaprosiła Cuchulainna do Ziemi Obiecanej w zaświatach, bohater wysłał najpierw Laega, aby rozpatrzył się na miejscu. W czasie ostatniej walki, zakończonej śmiercią Cuchulainna, Laeg własnym ciałem zasłonił go przed wymierzonym weń oszczepem. Id, brat Laega, był woźnicą Conalla Caernacha.

Lia Fail - "Kamień Przeznaczenia", często wspominany w irlandzkich opowieściach. Jak powiadają, kiedy stopna prawowitego króla spocznie na kamieniu, ten wyda z siebie okrzyk radości. Według legendy do Irlandii przywieźli go Tuatha De Danann. Według tradycji kamień ten przewieziony do Szkocji stał się słynnym Kamieniem ze Scone (Stone of Scone) na który podczas koronacji wstępowali szkoccy królowie. Został on skradziony przez angielskiego króla, Edwarda I w roku 1296 i przewieziony do Westminster Abbey do Londynu i umieszczony pod tronem św. Edwarda. Został z kolei wykradziony w roku 1950 przez szkockich nacjonalistów, ale powrócił na miejsce w lutym 1952 r. Ostatecznie w 1994 roku zamień został przekazany Szkotom i obecnie można go oglądać na zamku Edynburskim.

Loegaire - syn Crimthana Cassa, bohater iryjskiej opowieści podróżniczej "Echtrae Loegairi" (Przygoda Loegaire).

Luain - według legendy iryjskiej "Tochmarc Luaine" (czyli "Zaloty do Luaine"), była dziewczyną ukaraną przez czarowników za stawiany im opór.

Mabon, Maponos - rycerz, bohater eposu walijskiego.

Mabinogion - zbiór walijskich opowieści mitologicznych. Mabinogion to podstawowe źródło wiedzy o walijskich i brytyjskich mitach, chociaż zostały one przesłonięte wieloma elementami późniejszymi. Główna opowieść Mabinogion dzieli się na cztery rozdziały lub "Gałęzie". Traktują one o rodach Pwyll (Pierwsza i Trzecia Gałąź), Llyr (Druga Gałąź) oraz Don (Czwarta Gałąź). W każdej z Gałęzi pojawia się Pryderi, syn Pwyll, istnieją też między nimi inne wewnętrzne powiązania. Poza głównym tokiem narracji znajdują się inne opowieści, takie jak historia Culhwch i Olwen. W opowieściach tych znajdujemy analogie do mitologii irlandzkiej, takie jak ród Danu i Don oraz postacie Lugha i Llew Llawa.

Mac da Tho - władca Leinsteru w czasach, gdy królową Connachtu była Medb. Posiadał on pięknego psa oraz ogromnego knura i wielu jego sąsiadów m.in. Medb i Conchobar MacNessa spoglądało na te zwierzęta pożądliwym wzrokiem. Mac da Tho obiecał obojgu, że podaruje im psa, po czym zabił knura, aby przygotować ucztę, na którą ich zaprosił. Wywiązała się walka między królem Ulsteru a ludźmi z Connachtu, ci ostatni jednak wkrótce odstąpili. Kiedy pies, o którego toczył się spór pobiegł za królewskim rydwanem woźnica Conchobara odciął mu głowę.

Magh Tuireadh - w tym miejscu odbyły się dwie bitwy, które są punktami ogniskowymi "Księgi Najazdów"- sprawozdania z mitycznych podbojów Irlandii dokonywanych przez kolejne plemiona. Boskie plemię Tuatha de Danann pokonało swoich poprzedników Firbolgów w pierwszej bitwie pod Magh Tuireadh, a olbrzymich Fomoraigów w drugiej.

Maksen - rzymski władca, którego sen o baśniowej podróży skłonił do wyruszenia w podróż do Brytanii w poszukiwaniu pięknej wyspy i jeszcze piękniejszej dziewczyny z owego snu. Przekroczył doliny rzek i wysokie góry, których szczyty sięgały nieba. Następnie dotarł do wielkiego portu pełnego wspaniałych statków. Wybrawszy najpiękniejszy z nich, cały ze srebra, złota i kości słoniowej, wypłynął na jasne morze i dotarł do brzegów Kornwalii. W błyszczącym klejnotami zamku odnalazł piękną dziewczynę ze swego proroczego snu.

Manawyddan - walijski heros czarodziej, syn Llyra. Manawyddan jest bohaterem Trzeciej Gałęzi "Mabinogionu", traktującej o tym, jak na jego rodzinną krainę, Dyfed, rzucono zaklęcie, które spowodowało, że nikli wszyscy ludzie i zwierzęta. Manawyddan wraz z żoną Riannon, pasierbem Pryderi i jego żoną Cigfą wyruszył w podróż do Anglii. Po wielu niezwykłych przygodach odkrył, że klątwę rzucił pewien biskup, Llwyd, w odwecie za zło wyrządzone przyjacielowi przez Pwylla, ojca Pryderiego. Llwyd w końcu cofnął zaklęcie, a Manawyddan wraz z towarzyszami wrócił do domu.

Math - brat bogini Don, wielki czarownik. Podczas gdy Pryderi rządził w Dyfedzie w południowej części Walii, Math był władcą Gwyneddu na północy. Pominąwszy czas wojen Math potrzebował do życia oparcia stóp na łonie dziewicy. Kiedy jeden z siostrzeńców króla, imieniem Gilvaethwy, zakochał się w tej właśnie dziewczynie, brat Gilvaethwego Gwydion zorganizował intrygę, aby zmusić Matha do pójścia na wojnę przeciw Pryderiemu i pozostawieniu dziewczyny. Po odkryciu podstępu rozwścieczony Math poprzemieniał swoich siostrzeńców w pary różnych zwierząt.

Medb, Maeve - wojownicza królowa Connachtu. Według mitologii w Connachcie nie mógł panować żaden król, jeśli nie był mężem Medb, która uosabiała suwerenność królestwa. Najsłynniejszym przedsięwzięciem Medb była inwazja na Ulster, w której jej wojska pochwyciły Brązowego Byka z Cuailgne, a także zabiły w walce Cuchulainna. Ona sama zginęła z ręki Forbaia, syna Conchobara MacNessy, w czasie kąpieli w sadzawce. Forbai bardzo starannie wymierzył odległość sadzawki od brzegu morza, a potem wrócił do swej twierdzy i zaczął ćwiczyć strzelanie z procy, aż wreszcie potrafił z zadanej odległości strącić jabłko zatknięte na czubku żerdzi. Tak więc wrócił nad sadzawkę i jednym strzałem trafił królową w sam środek czoła.

Milesius, Mil, Mile - syn Bila. Hiszpański wojownik, którego synowie mieli dokonać ostatniego ataku na Irlandię. Zamordowanie w Irlandii członka ich rodu, Itha, kazało synom Mila szukać zemsty i doprowadzić do podboju wyspy. Cel ten osiągnęli, pokonując Tuatha de Danann, dotychczas rządzący w Irlandii. Po decydującej bitwie, w której synowie Mila odnieśli zwycięstwo, Tuatha de Danann schronili się w podziemnych zaświatach pod wzgórzami Irlandii.

Milezjanie - Według "Księgi Najazdów" Milezjanie byli siódmymi i ostatnimi najeźdźcami zamierzającymi podbić Irlandię. Milezjanie (Galowie lub Celtowie) nazywali się również Synami Mileda, Mileta lub Milesiusa od ich przywódcy Mileda Espaine, legendarnego króla Hiszpanii, którego dwóch synów podbiło Irlandię. Powiadają, że przypłynęli z Hiszpanii do wybrzeży południowo-zachodniej Irlandii w dniu 1 maja, w święto Beltane. Pokonali Tuatha de Danann i podzielili kraj na dwie części: Milezjanie rządzili Irlandią ponad ziemią, a Tuatha de Danann powołali nowe królestwo w podziemnym Świecie Pośmiertnym.

Mongfind - na poły historyczna królowa Irlandii, występująca jako wróżka w opowieści "Śmierć Crimthanna".

Moytirra - miejscowość w hrabstwie Sligo w Irlandii, gdzie rozegrały się dwie bitwy pod Magh Tuireadh. Moytirra to zanglizowana nazwa tego miejsca.

Muircertach - syn Erca, postać historyczna, król Irlandii (zmarł w 531 roku). Był bohaterem romantycznej legendy o niedobrej miłości do wróżki Sin.

Naoise - najstarszy syn Usny i Elby, która była córką Cathbada. Deirdre, chcąc uniknąć małżeństwa z Conchobarem MacNessą, namówiła go, by z nią uciekł, po czym Naoise i jego dwaj bracia udali się z nią do Alby. Conchobar wysłał Fergusa MacRotha, aby sprowadził ją z powrotem do domu. Naoise nie ufał Conchobarowi, uwierzył jednak przyrzeczeniu Fergusa, że nie stanie im się krzywda, i dlatego się zgodził. Fakt, iż mimo to Conchobar zabił Naoisego, tak rozwścieczył Fergusa, że dołączył on do wojsk wroga Ulsteru, królowej Medb.

Nede - iryjski mędrzec, który według legendy, był kochankiem żony króla Caiera.

Nemed - według "Księgi Najazdów" był przywódcą trzeciego ludu, który najechał na Irlandię. Był synem Agnomena, scytyjskiego Greka. Przybył z czterema kobietami trzydzieści lat po unicestwieniu przez plagę drugiej fali najeźdźców pod przywództwem Partholona. Nowo przybyli osiedlili się i mnożyli, dlatego karczowali coraz więcej dolin pod osadnictwo i uprawę roli, co zapoczątkował Partholon. Powstało więcej jezior i w ten sposób ziemie Irlandii zostały w pełni ukształtowane. Nemed wszedł w konflikt z olbrzymimi Fomoraigami i walczył z nimi z powodzeniem, dopóki zaraza nie wyniszczyła większości Nemedian. Ci, którzy przeżyli oraz ich potomkowie, żyli w niewoli u Fomoraigów, którzy zmuszali ich do płacenia corocznie w święto Samhain (31.X-1.XI) ogromnej daniny: 2/3 mleka i 2/3 dzieci. W końcu potomkowie Nemeda zaatakowali twierdzę Fomoraigów na Tory Island. Fergus zabił Conana, która Fomoraigów, ale większość Nemedian poległa z wyjątkiem trzydziestu mężczyzn- jednej pełnej łodzi- którzy udali się na wygnanie. Kilku z nich osiedliło się w Brytanii, kilku na "Północnych Wyspach Świata", a pozostali w ojczyźnie swych przodków, Grecji. Potomkowie tych, którzy osiedlili się w Grecji (Firbolgowie) i na północnych wyspach (Tuatha de Danann) powrócili do Irlandii jako czwarta i piąta fala najeźdźców.

Nessa - matka Conchobara MacNessy, który panował w Ulsterze za czasów Cuchulainna. Mężem Nessy był król Ulsteru Fachtna. Gdy zmarł, na tron wstąpił jego przyrodni brat Fergus MacRoth, który poprosił Nessę o rękę. Nessa postawiła mu jednak warunek, że zostanie jego żoną, jeśli on najpierw pozwoli, aby jej syn Conchobar był przez rok królem Ulsteru. Fergus MacRoth tak bardzo ją kochał, że przystał na to bez oporu. Ambitna i zdecydowana w swoich poczynaniach, zdradziła synowi, jak stać się wielkim władcą. Kiedy więc nadszedł umówiony czas powrotu na tron Fergusa MacRotha, ludzie z Ulsteru nie zgodzili się na ustąpienie z tronu Conchobara.

Niamh - żona Conalla. Gdy Cuchulainn kurował się z ran odniesionych w wojnie przeciw ludziom królowej Medb, Niamh opiekowała się nim i została jego kochanką. Później próbowała odnieść bohatera od powrotu do walki, ale czarownica Badb, jedna z córek Calatina, rzuciła na nią klątwę, w wyniku której Niamh odeszła w pola, Badb zaś przybrała jej postać i powiedziała Cuchulainnowi, że musi wrócić i walczyć.

Nica - druid, występujący w iryjskiej opowieści "Immram curaig Maile-Duin".

Oberon - brytyjski król elfów.

Oisin - "Jelonek". Wojownik i poeta, syn herosa Finna i Sadb. Oisin został wychowany przez matkę w puszczy, później znalazł go Finn. Stał się jednym z największych wojowników Fianny. Bogini Niam rzuciła na Oisina zaklęcie, dlatego udał się za nią do Innego Świata, królestwa jej ojca, zwanego również Tirna Nog ("Kraina Młodości"). Oisin mieszkał tam przez długi czas, aż w końcu zatęsknił za Irlandią. Niam pozwoliła mu odwiedzić ojczysty kraj pod warunkiem, że nigdy nie postawi stopy na ojczystej ziemi. Oisin wrócił na ziemię, tylko po to, żeby stwierdzić, że świat który znał, już dawno nie istnieje, ponieważ spędził w Tirna Nog trzysta lat nie starzejąc się.

Oskar - "Kochanek Jelenia". W iryjskiej mitologii Oskar był synem Oisina i wnukiem Finna MacCoola. Jego imię przywodzi na myśl jego babkę, boginię Sadb, którą Finn MacCool po raz pierwszy spotkał podczas polowania. Sadb została zamieniona w jelenia w wyniku klątwy, z której Finnowi udało się ją uwolnić tylko na jakiś czas. Matka Oskara, Eibhir, była według przekazu "żółtowłosą dziewczyną z dalekiego kraju". Oskar był potężnym wojownikiem jednym z najlepszych w drużynie Fianna. Jednak wdał się w zatarg w bitwie pod Gabhra z królem Cairbe, którego zabił i sam został śmiertelnie ranny. Według legend Finn MacCool powrócił na chwilę z zaświatów, aby opłakiwać śmierć Oskara.

Partholon - syn Sery, potomek Noego, i zgodnie z "Księgą Najazdów" dowodził drugim najazdem na Irlandię. Przybył z zachodu wraz z dwudziestoma czterema towarzyszami i ich żonami wkrótce po opadnięciu wód potopu i wykarczował lasy na wyspie, przygotowując pola pod uprawę. Według mitu potomkowie Partholona mieszkali w Irlandii przez około pięć tysięcy lat, po czym w wyniku zarazy wszyscy pomarli w ciągu tygodnia. W innej wersji Partholon był synem Bela.

Pixie - w angielskim folklorze istoty demoniczne, złośliwe wróżki.

Praczka - w ludowych wierzeniach Szkotów duch kobiety zmarłej w połogu. Zwiastuje śmierć, ukazując się pod postacią praczki piorącej zakrwawione szaty.

Pryderi - syn Pwylla i bogini Riannon. Jego żoną była Cigfa. Jako trzydniowe niemowlę został porwany z łóżeczka przez jednego z zalotników Riannon, później zaś wychował go Teirnon, który znalazł dziecko w swojej stajni. Żona Teirnona nazwała chłopca Gwri "Złote Włosy", ale kiedy w końcu po siedmiu latach powrócił do domu, Riannon dała mu na imię Pryderi, czyli "Zmartwychwstanie", ponieważ przez cały czas jego nieobecności jej życie było pasmem udręk. Fałszywie oskarżona o zamordowanie noworodka musiała w formie pokuty siedzieć przy bramie zamku Pwylla i opowiadać nieznajomym o swojej zbrodni, po czym wnosić ich na plecach do pałacu. Po śmierci Pwylla Pryderi został następcą na tronie Dyfedu i wydał swą matkę ponownie za mąż za Manawydana, syna Llyra.

Puck - zamieszkujący Irlandię zły, lub czasem tylko złośliwy duch, często przybierający postać zwierzęcą.

Pwyll - król Dyfedu, którego władza sięgała Annwn. W istocie chlubił się on tytułem Pen Annwn czyli "Pana Przyszłego Życia". Pewnego dnia Pwyll polując wśród lasów dostrzegł niezwykłą sforę psów goniących za jeleniem. Psy były śnieżnobiałe i miały czerwone uszy. Pwyll odgonił je i poszczuł osaczone zwierzę swoimi psami. Jeleń miał właśnie paść, gdy zjawiła się odziana na szaro postać, zwracająca się z pretensjami do Pwylla. Był to Arawn. By go udobruchać i zyskać jego przyjaźń, Pwyll zgodził się, by na rok zamienili się swoją postacią, przy czym zadaniem Pwylla miało być zabicie wroga Arawna, Havgana. Przez ten czas Pwyll miał nawet dzielić łoże z małżonką Arawna, nie zbliżając się jednak do niej. Arawn ostrzegł Pwylla, że musi zabić Havgana jednym ciosem, gdyż kolejny spowoduje, iż Havgan będzie zawsze odżywał. W czasie walki z Havganem Pwyll zadał mu śmiertelny cios, po czym pozostał głuchy na jego prośby, by dobił go drugim uderzeniem. Dzięki tej przysłudze Arawn i Pwyll stali się bliskimi sojusznikami, co oznaczało także rozkwit dla Dyfedu. Później Pwyll starał się o rękę Riannon. Została ona jego żoną i urodziła mu dziecko, Pryderiego. Pryderi został porwany, ale wrócił do po siedmiu latach i Riannon dała mu na imię "Zmartwychwstanie", ponieważ przez cały czas jego nieobecności jej życie było pasmem udręk. Fałszywie oskarżona o zamordowanie noworodka musiała w formie pokuty siedzieć przy bramie zamku Pwylla i opowiadać nieznajomym o swojej zbrodni, po czym wnosić ich na plecach do pałacu. Po śmierci Pwylla Pryderi został następcą na tronie Dyfedu i wydał swą matkę ponownie za mąż za Manawydana, syna Llyra.

Ronan - król Leinsteru, którego ze względu na powikłaną historię jego drugiego małżeństwa, można uznać za odpowiednik Tezeusza. Druga żona Ronana, Eochaid, podobnie jak Fedra, kochała bardziej swego syna niż męża. Gdy pasierb odrzucił jej zaloty, Eochaid oskarżyła go o próbę gwałtu. Ronan kazał zabić syna, później zaś, gdy odkrył prawdę umarł ze zgryzoty. Eochaid skończyła ze bosa, wypijając truciznę.

Ruadh - podróżnik, którego statek w wyniku ciszy na morzu został unieruchomiony u północnych wybrzeży Irlandii. Ruadh popłynął wpław, by szukać pomocy dla swej umierającej załogi i natknął się przypadkowo na czarodziejską podwodną wyspę. Na wyspie żyło 9 pięknych kobiet i Ruadh przez 9 cudownych nocy spał z nimi wszystkimi. Kobiety poinformowały go, że razem urodzą mu syna. Ruadh obiecał powrócić u kresu swojej podroży, ale, niestety, zapomniał o swych podwodnych kochankach. Dlatego rozwścieczone podjęły za nim pościg, kopiąc przed sobą jak piłkę, odciętą głowę jego syna.

Scathach - "Cienista", wojownicza księżniczka z Krainy Cieni, opiekunka sztuki wojennej. Siostra Aoify, z którą chciał walczyć Cuchulainn, który był jej najsłynniejszym uczniem. Pokonał Aoifę, która stała się jedną z jego kochanek. Córka Scathach, Uathach także była kochanką Cuchulainna w ciągu roku jego treningu.

Scota - "Ciemna". Pramatka Szkotów. Według jednej z wersji mitów była ona córką egipskiego faraona. Jej mężem został mądry nauczyciel imieniem Niul, który osiadł w Egipcie. Mieli też syna Goidela, od którego pochodzi nazwa własna szkockich Celtów- Gael. W innej wersji Scota była żoną Milesiusa i zginęła w walce z bogami Tuatha de Danann.

Searban - wojownik z rodu Fomoraigów, jeden z pradawnych bogów morza. Wojownik ten, mający tylko jedno oko, jedną rękę i jedną nogę, strzegł zaczarowanego drzewa, do którego nikt nie śmiał się zbliżyć. Jednak w czasie trwającej 16 lat ucieczki przed wojownikami Fianna zdesperowani kochankowie Grainne i Diarmait zdołali zaprzyjaźnić się z Searbanem, który pozwolił im schronić się w listowiu zaczarowanego drzewa, dzięki czemu Finn MacCool nie mógł ich znaleźć. Doszło jednak do walki między Searbanem i Diarmaitem po tym, jak Grainne skosztowała rosnących na drzewie zaczarowanych jagód, i wojownik z plemienia Fomoraigów poniósł w niej śmierć.

Sidh - państwo podziemne, siedziba bogów i dusz zmarłych.

Sidhe - zamieszkujące Irlandię istoty, których oszałamiająca muzyka jest niebezpieczna.

Silky - w folklorze angielskim duch przybierający kobiecą postać. Straszy w ten sposób, że nocami wykonuje prace zaniedbane przez leniwą gospodynię i nieposłuszne dzieci.

Sin - wróżka i czarodziejka z legendy iryjskiej, kochanka króla Muircertacha i jego zabójczyni.

Sreng - sławny rycerz Firbolgów.

Sualtam - wojownik, małżonek Dechtire, siostry wodza Ulsteru Conchobara i ojciec Cuchulainna i Conalla.

Sualtam MacRoth - mieszkaniec Ulsteru, brat Fergusa MacRotha. Usynowił Cuchulainna. W dniu swojego ślubu z Sualtamem Deirdre połknęła muchę i zapadła w głęboki sen. W tym stanie udała się wraz z Lugiem w zaświaty, gdzie począł się Cuchulainn. Kiedy w czasie najazdu wojsk królowej Medb Cuchulainn w pojedynkę bronił Ulsteru. Sualtam MacRoth usiłował zebrać mieszkańców miasta, osłabionych w wyniku klątwy bogini Machy. W desperacji tak gwałtownie zawrócił konia, że ostrą krawędzią tarczy sam sobie odciął głowę. Spadająca głowa nadal jednak wzywała wojowników do walki, którzy w końcu posłuchali.

Suibne Geilt - "Obłąkany". Był to król obłożony klątwą przez św. Ronana. Pewnego dnia król poczuł się znieważony na wiadomość, że bez jego zgody i na jego własnej ziemi Ronan położył fundamenty pod nowy kościół. Mimo że żona Eorann starała się go powstrzymać, król pospiesznie udał się na to miejsce, chwycił psałterz świętego i wrzucił go do pobliskiego jeziora. Następnie dostał w ręce św. Ronana, ale w tym momencie przybył posłaniec, który wezwał króla do udzielenia pomocy sojusznikowi na polu bitwy. Następnego dnia wydra wyłowiła psałterz w nienaruszonym stanie. Św. Ronan podziękował za to niebiosom, po czym wyklął Suibne, który niczym ptak zaczął skakać po drzewach. Dopiero po siedmiu latach królowi wróciła świadomość. Kiedy św. Ronan dowiedział się o ozdrowieniu króla, zaczął się on modlić o to, aby nie powrócił on do prześladowania chrześcijan. Tak więc Suibne znalazł się ponownie na skraju szaleństwa, dręczony urojeniami w postaci pozbawionych głowy ciał i odciętych głów. Inny kapłan ulitował się nad udręczonym człowiekiem i spisał jego smutną historię, po czym Suibne "zmarł jako chrześcijanin, a jego dusza wzniosła się do nieba".

Tain Bo Cuainlge - "Kradzież Bydła w Cooley". Irlandzki epos powstały prawdopodobnie około 700 roku n.e., ale znany z rękopisów XII-XIV wieku. "Tain…", najważniejsze dzieło w wielkim cyklu irlandzkich heroicznych mitów z Ulsteru, koncentruje się na wojnie Medb, królową Connacht, stojącą na czele "Irlandczyków" i jej przeciwnikiem Conchobarem, władcą Ulsteru, stojącym na czele "Ulsterczyków". Zarzewiem wojny była kradzież, dokonana na rozkaz Medb, wspaniałego Brązowego Byka z Cooley w Ulsterze. Pierwszoplanową postacią eposu jest Cuchulainn, wojownik stojący po stronie Conchobara.

Tailtu - córka władcy Firbolgów, małżonka Mac Erca, innego króla Firbolgów. Według tradycji wykarczowała las Bregona, co przyczyniło się do jej śmierci. Tailtu była niańką boga słońca i dlatego święto Lugnasad w dniu 1 sierpnia z woli boga obchodzone jest ku jej czci. Pierwotnie odbywały się przy tej okazji ogólnonarodowe zawody sportowe, przypominające igrzyska olimpijskie.

Taliesin - "Błyszcząca Brew". Był walijskim czarownikiem i bardem, pierwszym człowiekiem obdarzonym darem proroczym. W jednej wersji był synem bogini Ceridwen i nazywał się Gwion Bach. Ceridwen gotowała magiczny napój w kotle wiedzy przez rok i dzień. Dzięki temu jej drugi syn Afgaddu zyskał mądrość i powszechny szacunek. Nie otrzymał jednak daru proroczego, ponieważ Gwion Bach, któremu bogini kazała strzec kotła, bezmyślnie zlizał kroplę, która prysnęła z kotła na jego palec. Rozwścieczona Ceridwen schwytała go i zjadła Gwiona Bacha. Dopiero później dała mu nowe wcielenie Taliesina. Dano mu na imię Taliesin z powodu jego promiennego czoła.

Tash - w wierzeniach irlandzkich dusza pokutująca człowieka, który umarł śmiercią samobójczą. Przybiera postać ludzi i zwierząt.

Teirnon - naczelnik klanu Gwent Is Coed i opiekun Pryderiego. Teirnon posiadał piękną klacz, która każdego roku w przeddzień 1 maja wydawała na świat źrebię, znikające jednak w tajemniczy sposób. Pewnego roku Teirnon postanowił sprawdzić co się wydarzy. Przez okno stajni wsunęła się ogromna ręka ze szponiastymi pazurami i chwyciła nowo narodzonego źrebaka. Teirnon odciął tę rękę i nagle usłyszał dochodzący z zewnątrz płacz. Na stopniu przy wejściu znalazł trzydniowe niemowlę, chłopca. Teirnon i jego żona wychowali chłopca jak własne dziecko. Gdy chłopiec dorastał coraz wyraźniejsze stało się podobieństwo do Pwylla. W końcu poznali, że jest on zaginionym synem Pwylla i Riannon.

Titania - brytyjska królowa elfów.

Tren - władca świata pozagrobowego leżącego na zachodzie.

Tuatha De' Danann - "Lud bogini Danu" - irlandzka rasa bogów. Bogowie ci byli życzliwi ludziom. Pierwotnie mieszkali na "zachodnich wyspach", do perfekcji opanowali używanie magii. Przybyli do Irlandii na wielkiej chmurze lub w magicznej mgle i tam osiedli. Krótko po przybyciu pokonali Firbolgów w pierwszej bitwie pod Mag Tuireadh. W drugiej walczyli i pokonali Fomorian, rasę gigantów, którzy zamieszkiwali Irlandię przed nimi. Tuatha De Danann zostali potem zmuszeni do przeniesienia się do podziemnego świata przez Milezjan, ludzi legendarnego króla Mileta. Wciąż tam mieszkają jako niewidzialne dla zwykłych śmiertelników istoty nazywane Aes Sidhe. W ostatniej bitwie będą walczyć wraz z ludźmi uzbrojeni w lance z niebieskiego płomienia i śnieżnobiałe tarcze. Posiadają cztery talizmany o wielkiej mocy: kamień Fal, który krzyczał pod prawowitym następcą tronu; włócznia Luga, która czyniła zwycięstwo pewnym; miecz Nuadhu, który zabija wszystkich wrogów, i zawsze pełny kociołek Dagdy, dzięki któremu żaden człowiek nie zazna głodu. Najważniejsi Tuatha De Danann to: Dagda, Brigid, Nuada, Lugh, Dian Cecht, Ogma, Lir.

Tuireann - według mitologii był to rodzic trzech synów, którzy zabili Ciana, ojca boga Luga. W formie pokuty Lug postawił przed nimi kilka zadań. Mieli przywieźć do Irlandii świńską skórę, mającą uzdrowicielską moc, własność króla Grecji, a także rożen przechowywany w podmorskim królestwie. Wykonując ostatnią z prac odnieśli ciężkie rany i Tuireann prosił Luga, by ten pożyczył ową świńską skórę dla uzdrowienia jego synów. Jednak bóg odmówił i wszyscy trzej wkrótce zmarli.

Tylwyth Teg - zbiorowa nazwa walijskich duszków.

Uaithne - była to zaczarowana harfa Dagdy, jednego z bogów Tuatha de Danann, która została ukradziona przez Fomoraigów, którzy byli wrogami "ludu bogini Danu". kiedy Dagda dowiedział się, gdzie jest harfa, wezwał ją, aby się sama oswobodziła. W odpowiedzi harfa zabiła dziewięciu Fomoraigów, po czym zagrała hymn pochwalny ku czci Dagdy. imię Uaithne nosił też harfiarz Dagdy.

Uath - "Groza". Olbrzym, który wezwał trzech irlandzkich bohaterów- Cuchulainna, Laoghaire i Conalla do zawodów w ścinaniu głów. Każdy z nich miałby ująć topór i odrąbać olbrzymowi głowę, pod warunkiem, że sam później położy głowę na pieńku, gotów przyjąć cios ze strony olbrzyma. Tylko Cuchulainn odważył się podjąć to wyzwanie i olbrzym ogłosił go najdzielniejszym człowiekiem w całej Irlandii. Po ogłoszeniu werdyktu okazało się, że potwór Uath to w rzeczywistości przemieniony Cu Roi, który był w tym czasie królem Munsteru.

Uathach - jedna z kochanek Cuchulainna. Córka wojowniczki Scathach, która uczyła Cuchulainna wojennego rzemiosła. Gdy Uathach podawała bohaterowi potrawę, ten zapomniał o swej sile i biorąc od niej półmisek, niechcący złamał jej palec. W odpowiedzi na krzyk Uathach natychmiast zjawił się na pomoc jej poprzedni kochanek. Jednak Cuchulainn z łatwością zabił go w pojedynku, dziewczyna zaś przeniosła swe uczucia na zwycięzcę

Viviana - wróżka źródeł.

Wates - wróżbiarze.

przeniosła swe uczucia na zwycięzcę

11



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mazowieckie Studia Humanistyczne r2003 t9 n1 2 s246 248
Fra 248 Sor Doriel Teoria Swiadomosci Akustycznej
Fra 248 Ogolna koncepcja swiata PL
Księga 1. Proces, ART 192 KPC, V CSK 248/07 - wyrok z dnia 4 października 2007 r
kpk, ART 457 KPK, III KK 248/04 - wyrok z dnia 11 maja 2005 r
248 I am blessed
248 751101 garmazer
Mazowieckie Studia Humanistyczne r1996 t2 n2 s247 248
248 i 249, Uczelnia, Administracja publiczna, Jan Boć 'Administracja publiczna'
244 248 (2)
248 upraw zak 7
248
Mazowieckie Studia Humanistyczne r2002 t8 n2 s237 248
zrozumieć emocje oatley, jenkins (s 248 284) REFERAT
Fra 248 Sigil Popularnosci PL
248 Uczenie się z wykorzystaniem dominującego sposobu odbi…
Fra 248 Ryt Wirowej Dewokacji PL

więcej podobnych podstron