Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Techniki legislacyjne w planowaniu

2009/2010

1. Przepis prawny a norma prawna

2. Akty prawa miejscowego

3. Źródła prawa - opis

4. Stosunek prawny a stosunek społeczny

5. Władza wykonawcza (reprezentacja)

6. Władza ustawodawcza (reprezentacja)

7. Państwo i jego struktura

8. Norma prawna i jej elementy

9. Struktura i podział nauk prawnych

10. Plan zagospodarowania przestrzennego - poziom lokalny

11. Studium uwarunkowań i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy

12. Cechy decyzji administracyjnej

13. Środki odwoławcze na decyzję administracyjną

14. Fakultatywaność MPZP

15. Organy odpowiedzialne za uchwalanie MPZP

16. Akty planistyczne - poziom wojewódzki

17. PZPOM oraz PZPW

18. Inwestycje celu publicznego

19. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu

20. KPZK - poziom krajowy

21. Podmiotowość ustawy prawo budowlane

22. Proces budowlany

23. Obiekt budowlany a budowla

24. Uczestnicy procesu budowlanego

25. Pozwolenie na budowę

26. Funkcje planowania przestrzennego

27. Zasady planowania przestrzennego

28. System i struktura procesu planowania

29. Skutki finansowe uchwalenia lub zmiany MPZP

30. Rola samorządu w procesie planistycznym

1. Przepis prawny a norma prawna

Normy prawne powstają w dwojaki sposób:

• są wydawane (ustanawiane) przez państwo lub

• są przez nie sankcjonowane\

Z wydaniem normy mamy do czynienia wówczas, gdy państwo- działając poprzez upoważniony do tego organ - tworzy nową, nie istniejącą przedtem normę.

Norma prawna jest elementarną cząstką prawa. Norma prawna to wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym.

Norma prawna charakteryzuje się:

• ma charakter ogólny i nie indywidualizuje osoby, na której ciąży wynikający z niej obowiązek. Każdy, kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę, ma obowiązek zachowywać się tak, jak norma nakazuje

• ma charakter dwustronny. Z każdej normy wynika dla jednej osoby obowiązek, a dla drugiej prawo, będące korelatem tego obowiązku. Jeśli dłużnik ma obowiązek zwrócenia długu w oznaczonym terminie, to w tym samym terminie wierzyciel ma prawo domagać się zwrotu pożyczonej kwoty. Jedno i drugie wynika z tej samej normy prawnej

• jest zagwarantowana przymusem stosowanie się do niej nie jest, więc zależne od woli zainteresowanych osób.

Przepisem nazywamy elementarną część ustawy lub innego aktu normatywnego. Przepisem jest więc artykuł, paragraf, punkt, ustęp itd. Przepis nie musi pokrywać się z normą prawną.

2. Akty prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego - specyficzna grupa aktów powszechnie obowiązujących. Posiadają wszystkie cechy tych aktów, ale obowiązują tylko na obszarze działania organu, który wydał akt prawa miejscowego.

Akty prawa miejscowego muszą być zgodne ze wszystkimi aktami powszechnie obowiązującymi. Wydawane są w formie uchwał przez organy uchwałodawcze samorządu terytorialnego: radę gminy, radę powiatu, sejmik województwa. Z kolei akty wykonawcze prawa miejscowego są wydawane w formie zarządzeń organów wykonawczych odpowiednich szczebli: na szczeblu gminy - wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a na pozostałych szczeblach odpowiednio: zarządu powiatu i zarządu województwa. Akty prawa miejscowego wydają także terenowe organy administracji rządowej (wojewodowie oraz organy administracji niezespolonej).

W ramach przepisów prawa miejscowego wyróżniamy następujące rodzaje aktów prawa miejscowego:

1) akty zawierające statuty

2) akty zawierające przepisy wykonawcze, czyli akty wydawane na podstawie szczegółowych upoważnień

3) przepisy porządkowe wydawane na podstawie upoważnień generalnych

Jakie są akty prawa miejscowego? - są to najczęściej uchwały

3. Źródła prawa - opis

Przez źródło prawa w znaczeniu materialnym należy rozumieć wszystko, co pośrednio lub bezpośrednio wpływa na treść prawa, np. stosunki gospodarcze, panującą ideologię społeczną, obyczaje, itd.

Przez źródło prawa w znaczeniu formalnym rozumie się formy, w jakich przejawia się i jest podawana społeczeństwu do przestrzegania wola państwa.

Na system źródeł prawa polskiego składają się:

• ustawa

• rozporządzenie

• uchwała

• zarządzenie

Ponadto źródłami prawa są akty pochodzące od organów terenowych i umowy międzynarodowe. Szczególnym rodzajem aktów prawnych są instytucje.

Źródła prawa tworzą hierarchiczny system prawny czyli każde źródło prawa zajmuje określony szczebel w systemie. Źródła prawa niższych szczebli nie mogą zawierać sprzecznych przepisów w stosunku do źródeł prawa wyższego szczebla.

USTAWA - akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.

W Polsce, w określonej przez Konstytucję hierarchii powszechnie obowiązujących aktów prawnych ustawa ma rangę niższą (tzw. moc prawną) od Konstytucji.

UCHWAŁA - akt woli ciała kolegialnego (organu państw., samorządowego, organizacji społ. lub polit.). Treścią uchwały może być zajęcie stanowiska w określonej sprawie; charakter szczególny mają uchwały indywidualne oraz uchwały ogólne (normatywne, ustalające wykładnię prawa lub wytyczne obowiązujące dla innych organów). Uchwały normatywne (zawierające normy prawne) są stanowione w RP przez sejm i senat, rząd, rady gmin. ROZPRZĄDZENIE - akt normatywny wydany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Rozporządzenie stanowi jedno ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego, obok Konstytucji, ratyfikowanych umów międzynarodowych, ustaw oraz aktów prawa miejscowego.

ZARZĄDZENIE - Od rozporządzenia należy odróżnić zarządzenie, które jest aktem prawa wewnętrznego, nie może być zatem podstawą rozstrzygnięcia o prawach i obowiązkach obywateli. Zarządzenie jest aktem normatywnym wydanym przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.

4. Stosunek prawny a stosunek społeczny

Stosunek społeczny - zachodzi między co najmniej dwiema osobami, z których przynajmniej jedna oddziaływa na drugą lub których postępowanie wobec siebie albo innych osób jest w jakiś sposób uregulowane.

Stosunkami stanowionymi (tetycznymi) nazywają się te stosunki społeczne, których dotyczy jakaś norma postępowania (prawna, moralna, towarzyska, sportowa itd.). Stosunkiem prawnym jest stosunek społeczny uregulowany przez prawo. Osoby lub grupy osób uczestniczące w stosunku prawnym nazywają się podmiotami albo stronami stosunku prawnego. W każdym stosunku uczestniczą przynajmniej dwa podmioty.

W każdym stosunku prawnym występuje 5 elementów:

1. Prawo podmiotowe

2. Obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu

3. Podmiot prawa

4. Podmiot obowiązku

5. Przedmiot stosunku prawnego

5. Władza wykonawcza (reprezentacja)

Władza wykonawcza (egzekutywa) - to działalność polegająca na wykonywaniu zadań państwowych mających na celu realizację dobra ogółu

Organami wykonawczymi są organy administracyjne, zarządzające, które kierują przypisanymi im dziedzinami działalności państwowej (Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów).

Rada Ministrów - to organ władzy wykonawczej, kierujący państwem. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną. Stoi na czele całego systemu administracji rządowej. W szczególności Rada Ministrów:

1. Zapewnia wykonanie ustaw

2. Wydaje rozporządzenie z mocą ustawy (przy upoważnieniu Sejmu)

3. Kieruje pracą wszystkich pozostałych organów administracji państwowej i ponosi za nie odpowiedzialność przed Sejmem

4. Stoi na straży interesów Skarbu Państwa

5. Przygotowuje projekt budżetu i odpowiada za jego wykonanie

6. Sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym (w granicach wyznaczonych prawem)

7. Utrzymuje stosunki z rządami innych państw i organizacjami międzynarodowymi

8. Zapewnia zewn. i wewn. bezpieczeństwo państwa

W skład RM wchodzą:

1. Prezes RM (premier)

2. Wiceprezesi RM

3. Ministrowie

4. Przewodniczący komisji sprawujący funkcję naczelnych organów administracji państwowej

PREZYDENT - jest głową państwa i - wg słów ustawy konstytucyjnej - najwyższym przedstawicielem państwa w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych. Określając najogólniej jego kompetencje ustawa stanowi, że Prezydent czuwa nad przestrzeganiem konstytucji RP, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium oraz przestrzegania umów międzynarodowych.

6. Władza ustawodawcza (reprezentacja)

Władza ustawodawcza- działalność państwa polegająca na stanowieniu prawa (konstytucji i ustaw).

Do organów ustawodawczych należą organy państwowe tworzące prawo o randze ustawy czy uchwały. Należą do nich sejm i senat.

Sejm jako organ ustawodawczy

Sejm jest jednym z dwóch - obok Senatu - organów ustawodawczych. Jest organem przedstawicielskim, gdyż pochodzi z bezpośrednich wyborów. Reprezentuje - podobnie jak Prezydent i Senat - suwerenne prawa narodu, przekazane mu przez akt wyboru.

Sejm jest wybierany na 4 letnią kadencję, rozpoczynającą się od dnia wyborów. Składa się z 460 posłów wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, proporcjonalnych w głosowaniu tajnym.

Organami Sejmu są:

1. Marszałek Sejmu

2. Prezydium Sejmu

3. Konwent seniorów

4. Komisje sejmowe

SENAT - jest drugą obok Sejmu - izbą parlamentu. W skład Senatu wchodzi 100 senatorów. Senat odgrywa znaczącą rolę w procesie legislacyjnym, tzn. procesie stanowienia prawa, aczkolwiek nie ma w nim głosu decydującego. Uprawnienia Senatu w tej dziedzinie zapewniają mu wpływ na treść uchwalanych ustaw, a nawet mogą pozwolić na zablokowanie ustawy uchwalonej przez Sejm.

7. Państwo i jego struktura

Państwo - polityczna, suwerenna, terytorialna i obligatoryjna organizacja społeczeństwa.

Państwo realizuje swoje funkcje oraz rozliczne zadania szczegółowe w różnych dziedzinach życia społecznego przy pomocy przeznaczonego do tego aparatu.

Ma on postać systemu organów, które na poszczególnych odcinkach występują jako reprezentanci państwa i w granicach przyznanych im przez prawo kompetencji wykonują zdania państwa.

Organem państwowym jest odpowiednio zorganizowana instytucja, utworzona na podstawie przepisów prawa i powołana do wykonywania określonych zadań w imieniu państwa, będąca częścią aparatu państwowego. Z podmiotowego punktu widzenia organ państwowy może być jednoosobowy lub kolegialny. Podstawowy podział wynikający z zasady trójpodziału władz wyróżnia:

1. organy ustawodawcze

2. organy wykonawcze

3. organy sądowe

Struktura państwa

Ze względu na strukturę polityczną, państwa możemy podzielić na jednolite (unitarne) i złożone. Te pierwsze to takie podmioty, które posiadają jeden rząd centralny i nie dzielą się administracyjnie na inne państwa. Ze względu na wyodrębnienia szczebla samorządowego dzielą się na scentralizowane (np. Francja, Holandia) i zdecentralizowane (np. Japonia, Polska). Państwa złożone dzielą się na federacje i konfederacje.

8. Norma prawna i jej elementy

Norma prawna jest elementarną cząstką prawa, toteż jej definicja jest zbliżona do definicji prawa.

Norma prawna to wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym.

Norma prawna charakteryzuje się:

• ma charakter ogólny i nie indywidualizuje osoby, na której ciąży wynikający z niej obowiązek. Każdy, kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę, ma obowiązek zachowywać się tak, jak norma nakazuje

• ma charakter dwustronny. Z każdej normy wynika dla jednej osoby obowiązek, a dla drugiej prawo, będące korelatem tego obowiązku. Jeśli dłużnik ma obowiązek zwrócenia długu w oznaczonym terminie, to w tym samym terminie wierzyciel ma prawo domagać się zwrotu pożyczonej kwoty. Jedno i drugie wynika z tej samej normy prawnej

• jest zagwarantowana przymusem stosowanie się do niej nie jest, więc zależne od woli zainteresowanych osób.

Norma prawna zbudowana jest z trzech części:

1. Hipoteza - każda norma prawna znajduje zastosowanie tylko w pewnej sytuacji. Sytuację tą określa część normy zwana hipotezą.

2. Dyspozycja - to ta część normy prawnej, która wskazuje obowiązujący - w danej sytuacji - sposób zachowania. Co należy zrobić, a co jest zabronione - o tym informuje właśnie dyspozycja. Jest ona kluczową częścią normy

3. Sankcja - jest to ta część normy, która mówi jakie ujemne skutki pociągnie za sobą niezastosowanie się do dyspozycji. Sankcji nie należy utożsamiać z karą. Jedynie w normach prawa karnego sankcja przybiera postać kary.

W systemie prawnym występują dwa rodzaje norm prawnych, które różnią się między sobą charakterem i mocą obowiązującą:

1. Normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) - zawierają niepodważalny nakaz państwa, od wypełniania którego nie można się uchylić. Osoba, do której norma bezwzględnie obowiązująca jest skierowana, zobowiązana jest tak się zachować, jak wskazuje norma. Każde odstępstwo od nakazu jest naruszeniem prawa. Stanowią one większość obowiązujących w państwie norm. Występują w gałęziach prawa, które charakteryzują się nie równością stron połączonych stosunkiem prawnym np. prawo administracyjne finansowe karne.

2. Normy względnie obowiązujące (dyspozytywne) - strony umowy zobowiązane są w trakcie jej wykonania postępować zgodnie z normami dyspozytywnymi tylko wtedy, gdy spraw, których norma dotyczy, nie uregulowały inaczej w umowie. Jest to więc dość niezwykły rodzaj norm; odnoszą się do pewnej sytuacji, ale znajdują zastosowanie tylko wtedy, gdy zainteresowane osoby nie umówiły się inaczej.

9. Struktura i podział nauk prawnych

10. Plan zagospodarowania przestrzennego - poziom lokalny

PLAN MIEJSCOWY to narzędzie regulacji zagosp. przestrz. Na podstawie planu sporządza się:

• projekt budowlany

• gwarantuje (przy wydaniu decyzji administr.) realizację ustawowych zasad w zakresie ładu przestrzennego, ochrony środowiska

Art.15

Przedmiot planu to całość obszaru gminy (zwykle zbyt duży jest to obszar) dlatego sporządza się plany dla poszczególnych części gminy.

Plan to akt prawa miejscowego, jego ustalenia są więc powszechnie obowiązujące.

Ustalenia planu posiadają często formę graficzną.

Uchwalenie planu poprzedza stwierdzenie przez radę jego zgodności ze studium. Następnie RG jest upoważniona ustawowo do uchwalenia planu. Plan sporządza wójt, burmistrz (prezydent miasta). Istnieje obowiązek ogłoszenia w prasie miejscowej faktu uchwalenia planu.

Organem uzgadniającym projekt jest wojewoda, zarząd województwa, zarząd powiatu w zakresie odpowiednich zadań rządowych czy samorządowych, organ administracji specjalnej.

Elementy miejscowego planu zagosp. przestrz. (art. 15):

1. przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania

2. zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego

3. zasady ochrony środowiska , przyrody i krajobrazu kulturowego

4. zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

5. wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych

6. parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy

7. granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie

8. szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym

9. szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenie w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy

10. zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

11. sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenó

12. stawki procentowe opłat planistycznych

11. Studium uwarunkowań i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy

(SUiKZP) - dokument określający w sposób ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium gminy, zawierający informacje o położeniu obszarów przeznaczonych pod zabudowę i inne funkcje, o przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych itp.

Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy jest aktem planowania przestrzennego gminy; nie jest aktem prawa miejscowego; określa politykę przestrzenną gminy; pełni trzy funkcje: kształtowanie i wykładnia polityki rozwoju przestrzennego gminy, koordynacja ustaleń planów miejscowych, promocja gminy na zewnątrz; sporządza się je dla całego obszaru gminy w granicach administracyjnych; podmiotem odpowiedzialnym za jego sporządzenie jest wójt, burmistrz bądź prezydent miasta; uchwala go rada gminy; składa się z części tekstowej i graficznej.

Przedmiotem studium są treści:

• związane ze stanem istniejącym, czyli diagnoza aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej jednostki osadniczej i uwarunkowań jej rozwoju dająca rozpoznanie obiektywnych okoliczności rozwoju

• określające kierunki rozwoju przestrzennego i zasady polityki przestrzennej, czyli podstawowe reguły działania w przestrzeni przyjęte przez samorządy lokalne.

Znowelizowany zakres studium: w bardziej precyzyjny sposób ustala zasady rozwoju infrastruktury drogowej i równocześnie uwzględnia obecność w systemie prawnym szczególnych regulacji, które dotyczą lokalizacji wszystkich już obecnie dróg publicznych kolei oraz przedsięwzięć EURO 2012. Zgodnie z projektowanymi wymaganiami, studium mam zawierać rozmieszczenie dróg publicznych wraz z określeniem ich kategorii i klas. Tym samym studium stanie się dokumentem w sposób racjonalny planującym sieć drogową. Wiąże się to z większą odpowiedzialnością przyszłego zarządcy drogi w przypadku ustalenia lokalizacji jej przebiegu w studium.

Ponadto studium uwzględniać będzie ustalenia decyzji lokalizacyjnych odnoszących się do dróg publicznych, kolei oraz przedsięwzięć EURO 2012. Obecnie lokalizacja tych inwestycji przebiega bowiem z pominięciem ogólnych zasad planowania, a więc bez względu na ustalenia studiów, a nawet planów miejscowych.

12. Cechy decyzji administracyjnej

DECYZJA - jest aktem administracyjnym rozstrzygającym postępowanie w danej instancji. Decyzja powinna mieć formę pisemną.

Do niezbędnych elementów każdej decyzji należą:

1. Oznaczenie organu wydającego decyzję

2. Data wydania decyzji

3. Oznaczenie stron, do których decyzja odnosi się

4. Podstawa prawna decyzji

5. Rozstrzygnięcie sprawy

6. Pouczenie o możliwości odwołania

7. Podpis pracownika

8. Uzasadnienie (w wyjątkowych przypadkach organ może być zwolniony od uzasadnienia decyzji)

1. Środki odwoławcze na decyzję administracyjną

Trzy środki odwoławcze:

1. Odwołanie - nie wymaga szczególnego uzasadnienia, powinno wynikać wyraźnie, iż strona jest niezadowolona z decyzji i wnosi o odmienne rozstrzygnięcie sprawy.

2. Zażalenie - przysługuje stronom od zapadających postanowień w toku postępowania, ale tylko w przypadkach wyraźnie wskazanych w kodeksie postępowania administracyjnego (zażalenie wnosi się w ciągu 7 dni od daty zgłoszenia lub doręczenia postanowienia).

3. Wniosek o wznowienie postępowania - to nadzwyczajny środek odwoławczy, celem którego jest zamiar podjęcia na nowo postępowania, które zostało zakończone wydaniem ostatecznej decyzji.

13. Fakultatywaność MPZP

MPZP stanowi podstawę planowania przestrzennego w gminie. Jest aktem prawa miejscowego. Przy sporządzaniu planów miejscowych wiążące są ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, pod rygorem nieważności planu.

MPZP jest fakultatywny ponieważ jest nieobowiązkowy aczkolwiek mający przymiot prawa miejscowego, a zatem powszechnie obowiązujący (w ramach danej jednostki terytorialnej); może być podstawą do wydania decyzji administracyjnej; sporządzany dla części terytorium; sporządzany przez wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta zaś uchwalany przez radę gminy (radę miasta); składa się z dwóch części: tekstowej i graficznej.

PLANOWANIE MIEJSCOWE jest fakultatywne, nie jest zatem obozwiązkiem samorządu (tak jak np. studium czy pzwp). Plany miejscowe przygotowuje się w zależności od potrzeby.

Jeśli władze lokalne zamierzają prowadzić procesy urbanizacyjne to należy wówczas uchwalić plan miejscowy. Planu nie sporządza się dla terenów zamkniętych (np. porty wojenne, lotniska wojskowe).

14. Organy odpowiedzialne za uchwalanie MPZP

Rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia MPZP. Rada gminy (miasta) na sesji podejmuje uchwały. Rada gminy (miasta) uchwala MPZP.

Wojewoda ocenia zgodność podjętej uchwały z prawem.

15. Akty planistyczne - poziom wojewódzki

Akt planistyczny województwa to plan zagospodarowania przestrzennego województwa.

• Plan jest integralnie związany ze strategią rozwoju województwa wskazującą kierunki rozwoju gospodarki regionu. Nie jest to akt powszechnie obowiązujący

• Sejmik województwa podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia planu i plan uchwala (art. 42)

• Za przygotowanie projektu planu odpowiada marszałek województwa

Plan jest uchwalony na czas nieograniczony, ale powinien być aktualizowany w czasie każdej kadencji samorządu. Jest to akt wewnętrznie obowiązujący w systemie administracji publicznej. Nie stanowi bezpośredniej podstawy prawnej do wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę. Sporządzając plan, należy uwzględnić ustalenia programów zawierających zadania rządowe, założenia regionalnej i krajowej polityki przestrzennej (KPZK).

Plan uchwala sejmik województwa, składa się z części graficznej i tekstowej.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa określa zasady organizacji przestrzennej województwa, w tym przede wszystkim: podstawowe elementy sieci osadniczej województwa, system obszarów chronionych oraz rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, w szczególności obiektów infrastruktury społecznej, technicznej (i innej) na obszarze województwa.

13. PZPOM oraz PZPW

Zgodnie z art. 36 ust. 6 dla obszaru metropolitarnego uchwala się plan zagospodarowania przestrz. obszaru metropolitarnego jako części planu zagosp. przestrz. województwa. Uchwała w sprawie pzpw podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitarnego

• Obszar metropolitarny - obszar wielkiego miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia, ustalony w koncepcji przestrz. zagosp. kraju

• Plan zagosp. przestrz. obszaru metropolitarnego (PZPOM) jest częścią planu zagosp. przestrz. województwa (PZPW)

1. Inwestycje celu publicznego

Lokalizacja inwestycji celu publicznego następuje w dwojakim trybie:

• Na podstawie planu miejscowego

• W przypadku braku MPZP - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego

• Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego następuje na wniosek inwestora, a projekt takiej decyzji przygotowuje osoba wpisana na listę zawodową urbanistów lub architektów

Tryby lokalizacji inwestycji celu publicznego:

1. Na podst. miejscowego planu zagosp. przestrz.:

• Tryb lokalizacji inwestycji nie będzie się różnił od trybu lokalizowania inwestycji niepublicznej. Podstawa do realizacji jednej i drugiej inwestycji będzie wydawana wprost na podst ustaleń planu miejscowego

2. Brak MPZP

• Inwestycja celu publicznego będzie wymagała .... uzyskaniem pozwolenia na budowę decyzji ustalającej lokalizację tej inwestycji

• Decyzja ta będzie wydawana w uproszczonej procedurze bez spełniania wymogów art. 61 ustawy o planowaniu i zagosp przestrz, niezbędnych do spełnienia w przypadku wystąpienia o decyzję ustalającą warunki zabudowy dla inwestycji niepublicznej (m.in. tzw. dobrego sąsiedztwa itp.)

Cel publiczny - cel dążeń i działań, uwzględniający obiektywne potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności, związany z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym.

1. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu

• wydana na wniosek inwestora, w sytuacji gdy nie ma MPZP

• projekt decyzji przygotowuje osoba wpisana na listę zawodową urbanistów lub architektów

• wydana przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

• nie pociąga za sobą skutków prawnych w zakresie prawa własności (że można wystąpić z wnioskiem dotyczącym działki, która nie jest naszą własnością)

• może być przeniesiona na rzecz innego inwestora

• może być wydana więcej niż jedna decyzja dla tego samego terenu (wydanie decyzji nie powoduje jakichkolwiek praw do terenu)

• daje możliwość sprawdzenia, czy dane zamierzenie inwestycyjne może być w danym miejscu zrealizowane oraz dostarcza nam szczegółowych informacji na temat możliwego sposobu zagospodarowania działki jeszcze przed jej nabyciem

Art. 61.1.

Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

• zasada dobrego sąsiedztwa - co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy itp.

• Zasada dostępu do drogi publicznej

• Zasada dostępu do infrastruktury - istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, z uwzględnieniem jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego

• Zasada objęcia terenu zgodą na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne

• Zasada zgodności decyzji z przepisami szczególnymi

1. KPZK - poziom krajowy

Minister właściwy ds. budownictwa, g. przestrzennej i mieszkaniowej koordynuje zgodność planów zagosp. przestrz. woj. z aktem polityki przestrz. kraju - KPZK

Koncepcja jest zbiorem informacji planistycznych, nie jest to akt prawny, ale stanowi podstawę do sporządzania programów służących podstawie do realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym.

KPZK to akt planowania ogólnego, powiązany z planowaniem gospodarczym. Treść dokumentu stanowią uwarunkowania, cele i kierunki zrównoważonego rozwoju kraju i działania niezbędne do jego osiągnięcia.

KPZK:

• Podstawowy dokument określający zasady polityki państwa w dziedzinie zagosp. przestrz. kraju

• Zawiera diagnozę uwarunkowań zew, i wewn. oraz sformułowane na ich podst. główne cele polityki przestrz. zagosp. kraju. Określa generalne kierunki jej realizacji oraz wyznacza konkretne zadania naczelnym i centralnym organom administr państwowej

Elementy KPZK:

1. Podstawowe elementy krajowej sieci osadniczej, z wyodrębnieniem obsz. metropolitarnych

2. Wymagania z zakresu ochrony środowiska i zabytków, z uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie

3. Rozmieszczenie infrastruktury społecznej o znaczeniu międzynarodowym i krajowym

4. Rozmieszczenie obiektów infrastr. Technicznej i transportowej, strategicznych zasobów wodnych i obiektów gospodarki wodnej o znaczeniu międzynarodowym i krajowym

5. Obszary problemowe o znaczeniu krajowym, w tym obszary zagrożeń wymagających szczegółowych studiów i planów

• Rządowe Centrum Studiów Strategicznych w 2005 r. przygotowało aktualizację „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju”, opracowanej przez CUP pod kierunkiem prof. Jerzego Kołodziejskiego, przyjętej w dniu 5.10.1999 r. przez Radę Ministrów oraz w dniu 17.11.2000 r. przez Sejm RP (M.P. nr 26 z dn. 16.08.2001 r. poz. 432)

20. Podmiotowość ustawy prawo budowlane

Ustawa określa przedmiotowy i podmiotowy zakres stosowania ustawy. Dotyczy obiektów budowlanych:

• Projektowania

• Budowy

• Utrzymania

• Rozbiórki

Ustawa reguluje ponadto działania organów administracji publicznej. Podmiotami stosunków prawnych regulowanych ustawą są uczestnicy procesu budowlanego oraz administracja architektoniczno-budowlana i państwowy nadzór budowlany.

Uczestnicy procesu budowlanego:

• Inwestor

• Inspektor nadzoru budowlanego

• Projektant

• Kierownik budowy i kierownicy robót

Uczestnicy mogą być osobami fizycznymi, prawnymi jak też mniemającymi osobowości prawnej spółkami prawa handlowego oraz wspólnikami spółki cywilnej.

20. Proces budowlany

Organizowanie procesu budowy:

• określenie celu inwestycji,

• ustalenie wartości zabudowy i zagospodarowania budowy,

• wykonanie prac przedprojektowych,

• opracowanie projektu budowlanego,

• zatwierdzenie projektu budowlanego,

• uzyskanie pozwolenia na budowę,

• realizacja inwestycji,

• oddanie obiektu do użytkowania.

20. Obiekt budowlany a budowla

6. Obiekt budowlany - budynek jak też budowla czyli inna stała lub tymczasowa konstrukcja trwale połączona gruntem, która nie jest budynkiem ani obiektem małej architektury (murki, schodki, zadaszenia, klomby)

7. Budowla - każdy obiekt budowlany inny niż budynek lub obiekt małej architektury (obiekty komunikacyjne, urządzenie i instalacje wodne, techniczne, przemysłowe, obronne)

24. Uczestnicy procesu budowlanego

Uczestnicy procesu budowlanego:

• Inwestor

• Inspektor nadzoru budowlanego

• Projektant

• Kierownik budowy i kierownicy robót

Uczestnicy mogą być osobami fizycznymi, prawnymi jak też mniemającymi osobowości prawnej spółkami prawa handlowego oraz wspólnikami spółki cywilnej.

25. Pozwolenie na budowę

Decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego.

Pozwolenia na budowę wymagają przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięcia mogące znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, które nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony. Pozwolenie na budowę jest to dokument otrzymany w drodze decyzji administracyjnej zezwalający na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego

26. Funkcje planowania przestrzennego

Trzy podstawowe funkcje planu zagospodarowania przestrzennego:

1. regulacyjna

Instrumenty realizacji:

− proceduralne

− planistyczne

− ekonomiczne

− informacyjne

2. informacyjna - realizowana w sposób bierny lub aktywny

3. kreacyjna - rysunek planu i preferowane rozmieszczenie funkcji jako narzędzie polityki przestrzennej

Główna funkcja planu - określenie kierunków i zasad zagospodarowania oraz sposobów użytkowania terenów objętych planem

27. Zasady planowania przestrzennego

Zasady planowania przestrzennego:

• zasada zrównoważonego rozwoju - takie projektowanie i wykorzystanie przestrzeni, które zakłada zachowanie równowagi pomiędzy wszystkimi elementami _środowiska, aby były zaspokojone wszystkie potrzeby człowieka,

• zasada ochrony wartości wysoko cenionych - w procesie planowania należy uwzględnić wymagania ładu przestrzennego, walory archit. i krajobrazowe, wymagania ochrony _środowiska, ochrony zdrowia, dziedzictw kulturowego i zabytków, walory ekonomiczne przestrzeni, potrzeby obronności i bezpieczeństwa pastwa, potrzeby interesu publicznego

• zasada samodzielności planistycznej gminy - gmina jest podstawową jednostką planowania przestrzennego; prawo do porzeznaczania terenu pod poszczególne funkcje; ograniczenia występujące np. w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych - w pkt. dot. odrolnienia niektórych gruntów

• zasada władztwa planistycznego gminy,

• zasada uspołeczniania procesu planowania,

• zasada ochrony interesu prawnego podmiotów objętych ustaleniami planistycznymi dot. tych osób które mają interes prawny, interes faktyczny nie jest chroniony. Zasada ta w istocie dot. prawa własności. Ochrona ta obejmuje: zapewnienie dostępu do drogi publicznej, ochronę przed pozbawieniem możliwości korzystania z wody, kanaliz. energii, środków łączności, przed uciążliwościami powodowanymi przez hałas, przed zanieczyszczeniem powietrza, wody, gleby,

• zasada spójności systemu planowania przestrzennego - wzajemny przepływ informacji planistycznych - nadzór Woj.,s_dowa kontrola uchwalonych planów, przenoszenie zada ogólnokrajowych na samorządowe

28. System i struktura procesu planowania

Planowanie przestrzenne są to wszelkie działania planistyczne, które mają za zadanie zapewnić prawidłowy rozwój kraju, regionów gmin i miast przez racjonalne wykorzystanie przestrzeni oraz zapewnienie ładu przestrzennego.

Funkcje planowania przestrzennego:

Racjonalne przekształcenie i zagospodarowanie struktur przestrzennych z uwzględnieniem:

• uwarunkowań społecznych,

• uwarunkowań przyrodniczych,

• uwarunkowań gospodarczych,

• uwarunkowań kulturowych,

oraz przestrzeganie zasad organizowania ładu przestrzennego.

Zasady planowania przestrzennego:

• zasada zrównoważonego rozwoju,

• zasada ochrony wartości wysoko cenionych,

• zasada samodzielności planistycznej gminy,

• zasada władztwa planistycznego gminy,

• zasada uspołeczniania procesu planowania,

• zasada ochrony interesu prawnego podmiotów objętych ustaleniami planistycznymi,

• zasada spójności systemu planowania przestrzennego.

System planowania przestrzennego:

1. Gmina:

• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,

• miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

2. Województwo:

• plan zagospodarowania przestrzennego województwa,

• plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego jako część planu zagospodarowania przestrzennego województwa.

3. Kraj:

• koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju.

Prawne podstawy:

• ustawa z dnia 12.07.1984 r. o planowaniu przestrzennym,

• ustawa z dnia 07.07.1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

Obecnie obowiązuje ustawa z dn. 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) - obowiązująca od 11.07.2009 r.

Przesłanki tworzenia planów:

• brak sprzyjających warunków do inwestowania bez dobrych planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego,

• w sytuacji braku planu przyciąganie dużych inwestorów, z którymi można bez ograniczeń negocjować, ale rodzi to niebezpieczne konsekwencje.

Elementy procedury planistycznej:

• skonkretyzowanie organów właściwych do zaopiniowania projektu,

• pogranicznie roli organów gmin sąsiednich do zaopiniowania projektu,

• obowiązek uzyskania przed uchwaleniem planu zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych,

• obowiązek prognozy skutków finansowych uchwalenia planu,

• obowiązek dyskusji publicznej planu.

Uchwalenie planu poprzedza stwierdzenie przez radę jego zgodności ze studium. Następni Rada Gminy jest upoważniona ustawowo o uchwalenia planu. Plan sporządza burmistrz (prezydent miasta). Istnieje obowiązek ogłoszenia w prasie miejscowej fakt uchwalenia planu. Organem uzgadniającym projekt planu jest wojewoda, zarząd województwa, zarząd powiatu w zakresie odpowiednich zadań rządowych czy samorządowych, organ administracji specjalnej.

29. Skutki finansowe uchwalenia lub zmiany MPZP

Art.36.1.

Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy:

1. odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo

2. wykupienia nieruchomości lub jej części

3. nieruchomości zamiennej

Art. 36.3.

Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości uległą obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty sprzedaje tę nieruchomość to może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.

Art. 36.4.

Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel albo użytkownik wieczysty sprzedaje tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę planistyczną, której wysokość nie może być wyższa niż 30 do wzrostu wartości nieruchomości. Wzrost ten szacuje rzeczoznawca majątkowy.

30. Rola samorządu w procesie planistycznym

Samorząd terytorialny został w Polsce przywrócony dokładnie po upływie 40 lat od chwili zlikwidowania go w 1950r. (zastąpieniu go jednolitą scentralizowaną administracją państwową, obejmującą zarządzanie krajem).

Jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Gmina obejmuje terytorium oraz zamieszkałą na nim ludność, która z mocy prawa tworzy wspólnotę samorządową. Gmina posiada osobowość prawną, wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Jej samodzielność podlega ochronie sądowej. Tworzenie gmin, łączenie, znoszenie, ustalenie granic i nazw oraz siedziby władz następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Podstawę stanowią tu jednak konsultacje społeczne.

Podmiot samorządu terytorialnego w Polsce to społeczność zamieszkała na danym obszarze zorganizowana w związek samorządowy, który powołany jest przez państwo w celu realizacji jego zadań. Przedmiot samorządu to wykonywanie zadań publicznych. Gmina, powiat i województwo nie ma charakteru pełnej niezależności władz lokalnych i regionalnych od władz centralnych ponieważ razem tworzą administracje publiczną. Samorząd terytorialny wykonuje te zadania publiczne, które nie są zastrzeżone przez ustawy dla innych władz publicznych. Zadania samorządu terytorialnego polegają na zaspokajaniu potrzeb publicznych i zapewnienie rozwoju danego terenu. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Wykonując zadania działa we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność




1

---