Turystyka Narciarska
Góry przyciągają nie tylko amatorów pieszych i rowerowych wędrówek, ale także w okresie zimowym - narciarzy, którzy szusują na stokach i dbają o kondycję na trasach biegowych.
Turystyka narciarska to obecnie narciarstwo biegowe, narciarstwo slalomowe, zjazdowe wysokogórskie i niskogórskie. Narty to zabawa oraz rekreacja. Każdy narciarz powinien znać zasady poruszania się po nartostradach, oraz dbać o to aby jeździć na sprzęcie bezpiecznym. Przede wszystkim ważne jest, aby narty konserwować nie tylko w sezonie narciarskim, ale także przed i po. Sprzęt to ważny element bezpiecznej i przyjemnej jazdy, dlatego też należy przed zakupem dokładnie się zorientować lub poprosić o radę doświadczonego narciarza.
Narciarstwo obecnie staje się coraz bardziej popularną dyscypliną, która nie tylko sprawia wiele radości ale także pozwala na zachowanie kondycji oraz doskonale wpływa na nasz organizm.
W ostatnich latach wyraźnie wzrasta zainteresowanie sportami zimowymi. Coraz większe rzesze turystów przemierzają szlaki tatrzańskie na nartach. Niezwykłą popularnością cieszy się skituring, który można określić jako połączenie tradycyjnych biegówek i nart zjazdowych. Dla osób uprawiających turystykę narciarską Tatry stanowią bardzo atrakcyjne miejsce spędzenia wolnego czasu. Składa się na to gęsta sieć szlaków turystycznych, gdzie każdy może wybrać odpowiednią dla siebie trudność, jak również możliwość skorzystania z wyciągów narciarskich.
Zasady i zalecenia
Turystyka narciarska może być uprawiana tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna zabezpiecza roślinność i glebę przed oddziaływaniem narciarstwa.
Pierwszeństwo mają zawsze piesi oraz osoby podchodzące na nartach.
Powyżej górnej granicy lasu turystykę narciarską można uprawiać z odstępstwem od przebiegu letnich szlaków, ale tylko wtedy, gdy przejście szlakiem zagrażałoby bezpieczeństwu, głównie z powodu zagrożenia lawinowego.
Część szlaków narciarskich jest jednokierunkowa, tam należy się poruszać zgodnie z określonym kierunkiem.
Obowiązujące przepisy zabraniają podchodzenia nartostradą, która ma służyć wyłącznie do zjazdu. Poruszanie się w przeciwnym kierunku stwarza niebezpieczeństwo zarówno dla zjeżdżającego, jak i podchodzącego.
Po szlakach narciarskich wolno poruszać się wyłącznie na nartach.
Na szlakach turystycznych obowiązuje ruch prawostronny. Dotyczy to szczególnie szlaków prowadzących dolinami, gdzie panuje duży ruch turystyczny.
Przed wyjściem w góry w okresie zimowym zawsze należy sprawdzić aktualny stopień zagrożenia lawinowego oraz zapoznać się z zaleceniami dotyczącymi uprawiania turystyki dla danego stopnia zagrożenia. Wędrowanie w zimie np. po tatrzańskich szlakach wymaga odpowiedniej wiedzy, używania sprzętu i wyposażenia umożliwiającego poruszanie w takich warunkach, a także umiejętności oceny zagrożenia lawinowego w terenie. Zawsze można również skorzystać z usług uprawnionego przewodnika.
Poddyscypliny narciarskie
narciarstwo alpejskie
narciarstwo dowolne
narciarstwo klasyczne
biegi narciarskie
skoki narciarskie
narciarstwo na trawie
narciarstwo szybkie
freeskiing
Historia narciarstwa i współczesność
Trzeba przyznać, że historia narciarstwa jest bardzo długa, aczkolwiek z dzisiejszym pojęciem narciarstwa ma ona niewiele wspólnego. Faktem jest natomiast ze najstarsze ślady używania nart pochodzą sprzed 5000-3000lat p.n.e. Tak to nie pomyłka 5000 lat przed nasza erą w rejonie morza Białego, nad jeziorem Bajkał oraz w Norwegii na wyspie Rődoy używano nart do poruszania się po śniegu, przede wszystkim w celach myśliwskich w pogoni za zwierzyną. Świadczą o tym fakcie rysunki naskalne znalezione w tych miejscach. Naukowcy doszli do wniosku, że narty powstały w kilku miejscach równocześnie, tam gdzie klimat i warunki wytworzyły do tego potrzebę, dlatego też podzielono pierwsze narty na trzy typy:
Typ południowy (narty krótkie, gołe, bez podbicia skórzanego z wyżłobieniem dla stopy. Narty tego typu występowały od Uralu po południowa Skandynawie oraz w krajach nadbałtyckich aż po Polskę)
Typ arktyczny (występował na Syberii i w północnej Skandynawii. Narty te mają oba końce ostro zakończone i podgięte, obciągnięte futrem, posiadały cztery otwory, przez które były przeciągnięte rzemiona służące do mocowania)
Typ północny (występował tylko w Europie w rejonie Finlandii, narty były nierównej długości i szerokości. Narta lewa z rowkiem była dłuższa, tkz. Narta ślizgowa zaś narta prawa krótsza i szersza podbita była skórą i była narta odbijająca.
Uzupełnieniem tego ekwipunku był oczywiście kij, który spełniał różne zadania, służył do kierowania, hamowania, utrzymywania równowagi oraz jako podręczna broń. Pierwsza wzmianka o użyciu dwóch kijów pochodzi dopiero z 1713r.
Narciarstwo zyskało popularność przez norweskiego badacza F. Nansena i narty rozpowszechniły się na całym kontynencie a szczególnie w krajach alpejskich pod koniec XIX wieku. Początek XX wieku to burzliwy rozwój narciarstwa, powstają pierwsze szkoły narciarskie i co ważne następuje wyraźny podział na narciarstwo klasyczne i zjazdowe.
Rodzaje nart
Narty najogólniej można podzielić na zjazdowe, biegowe, skokowe. Największą popularnością wśród narciarzy cieszą się narty zjazdowe, wśród których wyróżniamy:
narty wyczynowe gigantowe
Narty te są bardzo wymagające, nie tolerują braku umiejętności i raczej nie możemy liczyć na żaden kompromis z ich strony. Służą do ścigania się, więc zaczynają pokazywać, co potrafią dopiero przy dużych prędkościach na twardych i ostrych stokach. Ich promień skrętu waha się od 22 do 28 m w zależności od długości narty.
narty wyczynowe slalomowe
Narty te występują na rynku w dwóch wersjach. Slalom Race i Slalom Extreme. Różnią się promieniem skrętu oraz twardością (race mają nie wiele większy promień skrętu i są troszeczkę twardsze). Grupa ta charakteryzuje się wyjątkową uniwersalnością, na pewno zadowoli profesjonalistę, wytrawnego narciarza, jak i początkujący amator wyśmienicie będzie sobie z nimi poczynał. Polecam wszystkim, którzy lubią szybkie cięte skręty, tracą stabilność przy dużych szybkościach w czasie jazdy na wprost. Ich promień skrętu waha się od 9 do 16 m w zależności od długości oraz modelu narty.
narty grupa race-carve
Jest to alternatywa dla ludzi, którzy lubią szybką jazdę i łatwe wejście w skręt cięty. Jest to okiełzana gigantówka. Narta daje się dość łatwo prowadzić i wyraża chęci do współpracy z nami wybaczając niewielkie błędy. Narty dosyć twarde a ich promień skrętu waha się od 16 do 24 m w zależności od długości narty.
narty grupa allroud-carve (popular)
Narty uniwersalne. Ich zaletą a zarazem wadą jest wszechstronność, ponieważ narta dobra do wszystkiego tak naprawdę nie jest w niczym dobra. Pozwalają jeździć tkz. techniką tradycyjną jak i świetnie wchodzą na krawędź (zaleca się użycie płyty pod wiązaniem). Świetnie sobie radzą na twardym stoku, ale również nieźle poczynają sobie w jeździe poza trasowej jak np. muldy i puch. Promień pozostawionego śladu na śniegu waha się od 14 do 24 m.
narty grupa cross-carve (freeride)
Przeznaczone głównie do jazdy poza trasą. Świetnie się nadają do jazdy w żlebach, muldach i puchu. Są to narty o bardzo zaawansowanej technologii produkcyjnej, wytrzymałe na wszelkiego rodzaju zgięcia i skręty jak wzdłużne tak i poprzeczne. Charakteryzują się znacznie większą szerokością a ich promień jest zazwyczaj większy niż 20m. Polecam wszystkim którzy lubią popołudniowo-wieczorne, polskie stoki J.
narty grupa easy-carve
Narty typowo dla początkujących i średnio jeżdżących narciarzy, zalecane również osobom starszym. Przyszykowane na łatwe i dobrze przygotowane trasy. Należą do najłatwiejszych ze wszystkich wymienionych grup. Bardzo miękkie, nie dają sobie rady na oblodzonych stokach przy większych szybkościach (mowa o pozostawieniu śladu ciętego). Ich promień skrętu waha się od 14 do 24 m w zależności od marki i długości narty.
narty grupa fun-carve
Grupa nart, która niestety powolutku zanika. Jaj odpowiednikiem staje się slalom exterme. Narty przeznaczone do ekstremalnego wykładania się na śniegu, zabawy oraz…. zawodów fun-carvingowych. Jazda na tych nartach jest bardzo widowiskowa, zazwyczaj jeździ się bez kijków, po to by można całymi dłońmi trzeć, podpierać się w skręcie. Zalecam narciarzom o wysokiej sile i kondycji. Charakteryzują się bardzo małym promieniem skrętu w granicy 9 m. Długość narty w stosunku do wzrostu dobiera się nawet o 40 cm mniejszą. Zalecane użycie wysokiej płyty pod wiązaniem. Bardzo mało stabilna podczas jazdy na wprost, przy każdej okazji inicjuje skręt agresywnym szarpnięciem.
shorty i beeg foot
Nartki przeznaczone typowo dla zabawy. Charakteryzują się bardzo małą długością, około 1 m i bardzo małym promieniem skrętu, maksymalnie do 4 m. Świetna narta do ćwiczeń równowagi i pozycji podstawowej. Nie wybacza odchylenia i nadmiernego wychylenia.
Powyższy podział wynika ze sposobu jazdy do jakiego są dostosowane, terenu na którym będą używane, i szybkości z jaką będzie się na nich jeździć. W narciarstwie nie ma pojęcia „pół-carvingi”.
Dobór sprzętu
Prawidłowy dobór nart powinien być uzależniony od trzech czynników:
Wzrostu narciarza i jego wagi.
Poziomu umiejętności.
Stylu czy sposobu, jakim narciarz chce jeździć.
Zazwyczaj im dłuższe narty, tym wzrost i umiejętności narciarza powinny być większe. Promień skrętu takiej narty wydłuża się a co za tym idzie, narta robi się coraz mniej skrętna i bardziej wymagająca.
Kupowanie nart to oczywiście sprawa indywidualna. Wybierając określony model, najlepiej, gdy istniałaby możliwość testu czy dany model jest tym, czego poszukujemy. Polecam zasięgnąć rady instruktora lub narciarza, który stał już na kilku różnych „deskach” i ma, jakie takie pojęcie o tym, co można zrobić z danym modelem na stoku.
Decydując się na narty używane, trzeba koniecznie zwrócić uwagę na kilka istotnych szczegółów. Jeżeli krawędzie są cienkie lub nierównomiernie zeszlifowane na całej długości a ślizgi nierówne, to znaczy, że narty są juz mocno wyeksploatowane.
Ubiór - jak nie zmarznąć i jak się nie przegrzać...
Wybierając się na stok, trzeba koniecznie zadbać o odpowiedni ubiór, powinien on zabezpieczać przed deszczem, śniegiem, wiatrem i oczywiście zimnem. Nie może jednak powodować nadmiernego pocenia się oraz powinien zapewniać pełną swobodę ruchów.
Z tego też powodu dla miłośników białego szaleństwa poleca się kombinezon narciarski, z tzw. "tkanin oddychających" - goretex, sympatex, hydrotex i tym podobnych. Tkaniny te różnią się stopniem nieprzepuszczalności wody do środka i możliwością wydalenia pary (potu) na zewnątrz. Kombinezony te zazwyczaj nie posiadają nic więcej niż membrana z warstwą wierzchnią, więc same w sobie nie są zbyt ciepłe.
Do tak zakupionego kombinezonu narciarskiego niezbędnym okaże się polar lub windstoper. Wyróżniamy trzy grubości polaru: 100, 200, 300. Jako warstwa wewnętrzna bardzo dobrze spełnia swoją rolę polar 200 lub windstoper, który przy ładnej pogodzie może służyć jako kurtka.
Nasz ubiór narciarski powinna wzbogacić odpowiednia bielizna. Tradycyjna bielizna z bawełny nie odparowywuje potu, nasiąka jak gąbka i takie wrażenia pozostaną nam do końca naszego narciarskiego dnia. Dlatego powinniśmy zaopatrzyć się jeszcze w bieliznę z tkanin z włókien kanalikowych i rowkowanych. Najbardziej znane to Rhovyl'Up, Rhovyl'On. Materiały te szybko schną, utrzymują ciepło ciała nawet, kiedy są wilgotne i gwarantują użytkownikowi, że nie utopi się we własnym pocie.
By nie odmrozić uszu, konieczna jest czapka, tym bardziej, że przez głowę ucieka najwięcej ciepła. W dzisiejszych czasach można dostać prawie wszystko, więc czapka może wyróżniać nas z tłumu oraz nadać nam wesoły i oryginalny styl.
Na ręce powinniśmy założyć rekawice. Tutaj również polecamy rzeczy wykonane z tkanin oddychających. Ale czy mają to być rękawice jedno czy pięciopalczaste, wybór należy do państwa.
Kompletując strój, wyposarzamy się w gogle. Musimy uważać by zakupić takie, których szkła nie parują. Gogle są nieodzowne, gdy pada śnieg lub wieje silny wiatr. Narciarze używają najchętniej tych o żółto-czerwonej barwie szkieł, ponieważ dają one bardzo dobry kontrast przy silnie świecącym słońcu i znacznym zachmurzeniu a nawet przy sztucznym oświetleniu.
Różnorodność i dobór tras narciarskich
W górach znajdujemy sieć szlaków i tras narciarskich, które mają różny charakter i różne przeznaczenie.
Pośród szlaków narciarskich wyróżniamy:
Szlaki turystyczne górskie
Zachęcają do uprawiania turystyki narciarskiej. Natomiast nie nadają się do masowego ruchu narciarskiego. Trasy turystyczne narciarskie prowadzone są z reguły wzdłuż szlaków letnich z ominięciem odcinków niedogodnych lub wręcz niebezpiecznych dla narciarzy. Trasy można podzielić na podejściowe, grzbietowe lub zjazdowe.
Nartostrady
Są to drogi narciarskie przeznaczone specjalnie i wyłącznie do zjazdów narciarskich. Podchodzenie nimi jest zabronione. Z reguły nartostrady łączą szczyty górskie lub przełęcze z dolinami lub stacjami dolnymi kolejek bądź też wyciągów narciarskich. Nartostrady przystosowane są na ogół do ruchu narciarskiego o małym lub średnim stopniu natężenia.
Popularne trasy zjazdowe
Często zwane trasami zjazdowymi lub po prostu trasami. Są drogami czy też wyznaczonymi terenami, które powinny zapewnić narciarzom bezpieczne zjazdy. Trasy zjazdowe poprowadzone są w sposób ciągły do dolnych stacji kolejek i wyciągów narciarskich bądź też między tymi urządzeniami lub do punktów komunikacyjnych w dolinach. Popularne trasy przystosowane są do masowego ruchu narciarskiego.
Pólka narciarskie
Terenem nadającym się do nauki jazdy na nartach, wykorzystującym naturalne nachylenie zboczy stoków o długości do kilkuset metrów i spadku nawet lokalnie nieprzekraczającym 15%. Wyciągi w tym terenie umożliwiają wyjazd w górę dzieciom i nowicjuszom.
Trasy zjazdowe posiadają różne stopnie trudności:
Bardzo łatwe - Oznakowane kolorem zielonym mają średnie nachylenie stoku do 7º (12%) do 10º (17,5%)
Łatwe - średnie nachylenie do 12 º (32%) miejscami do 19º (32%) . Oznakowane są kolorem niebieskim.
Trudne - średnie nachylenie do 17º (30%) miejscami do 22º(40%) oznakowane są kolorem czerwonym
Bardzo trudne - Średnie nachylenie do 18º (32%) miejscami do 28º (55%) Oznakowane są kolorem czarnym.
Pamiętać również warto, że klasyfikacja trudności tras dotyczy warunków średnich, może się zmienić radykalnie z powodu oblodzenia, dużych muld, lodoszreni lub nieciągłej pokrywy śniegu, nawet o dwa stopnie trudności wyżej. W warunkach skrajnych trasa łatwa zmienia się w trudną a trudna jest czasem nie do przebycia. Trasy bardzo łatwe zaleca się dla osób po kilku lekcjach nauki jazdy na nartach. Przy szlakach i trasach umieszczone są także znaki porządkujące ruch narciarski, zwiększające bezpieczeństwo i ułatwiające poruszanie się na nartach.
Bezpieczeństwo na stoku, czyli jak wrócić cało po śnieżnym szaleństwie
Wyjeżdżając na zimowy wypoczynek na śniegu chcemy wrócić cali i zdrowi. Zapewnienie dużej szansy szczęśliwego powrotu wymaga pewnej dozy wiedzy o niebezpieczeństwach oraz informacji o regułach, które obowiązują nas w prześlicznym środowisku do uprawiania sportów zimowych.
Celem SITN - organizacji instruktorów narciarstwa, jest zapobieganie i przeciwdziałanie wydarzeniom, które w czasie uprawiania sportów śnieżnych w górach stanowią zagrożenie dla człowieka.
SITN czuje się zatem współodpowiedzialny za niedostatek wiedzy i uświadomienia niebezpieczeństw zimy w górach oraz nikłą znajomość prawa u narciarzy.
Przygotowanie do wyjazdu
Uprawianie narciarstwa, snowboardu jest - fizjologicznie to ujmując - bardzo podobne do podnoszenia ciężarów na linie. Mamy przeciwdziałać sile ciążenia powiększonej o moment pędu na równi pochyłej, próbując utrzymać ciało w równowadze i jednocześnie sterować płoz/ą/ami, na któr/ej/ych się ślizgamy po śniegu, w zamierzonym kierunku.
Sporty zimowe dostępne są dla wszystkich a ich uprawianie zalecane dla każdego wieku. Stanowią jednak duże obciążenie dla organizmu. Podstawowym warunkiem sprostania poważnemu niekiedy wysiłkowi fizycznemu jest dobry stan zdrowia.
• Zalecenie jest oczywiste - sucha zaprawa przed sezonem czyli trening dla zwiększenia wydolności oraz kontrola stanu zdrowia przed wyjazdem w góry są niezbędne.
• Zalecenie - jeśli zażywamy jakieś leki, w górach należy zawsze je mieć przy sobie.
Abyśmy byli kompletnie gotowi do wyjazdu musimy przygotować zawczasu sprzęt i ekwipunek.
Ciepły i wygodny strój oraz sprawdzony i zadbany sprzęt jest niezbędny. Jeśli nie potrafimy dbać o sprzęt sami, zlećmy jego przygotowanie przed sezonem fachowemu serwisowi. Z przyjemnością obserwujemy jako eksperci coraz lepsze przygotowanie zawodowe sprzedawców sprzętu i serwisantów. Warto z ich wiedzy korzystać. Wybór sprzętu w obecnych czasach wymaga potężnej dawki wiedzy.
• Zalecenie - koniecznie zróbmy przegląd sprzętu przed wyjazdem na śnieg.
W sprawie sprzętu jest pełno nieporozumień. Ale zupełnie nową rekomendacją
ekspertów jest zalecenie dla wszystkich - używajcie kasków.
• Zalecenie - Do zimowych sportów bądźmy przygotowani nie tylko fizycznie i sprzętowo, ale i prawnie. Co to oznacza? Koniecznie zawrzyjmy odpowiednie umowy ubezpieczenia - od nw i oc tak jak w ruchu drogowym. Jeśli nie wiedzą Państwo jakie umowy zawrzeć aby uzyskać odszkodowanie za zniszczony lub ukradziony sprzęt, aby pokryć koszty leczenia po wypadku albo być chronionym wobec roszczeń osób trzecich właściwych porad udzieli Wam każde biuro podróży zrzeszone w Polskiej Izbie Turystyki.
• Zalecenie - w podróży autem - nie wkładajmy odkrytych nart z wiązaniami na dach samochodu. Zmiany w konstrukcji wiązań spowodowały, że niesprzyjające warunki atmosferyczne w trasie mogą spowodować uszkodzenie (zmęczenie ) tworzyw, z których wykonane są wiązania co zakłóci ich niezawodne działanie.
Zasady uczestnictwa w sportach śnieżnych
Podstawy prawne w każdym państwie są inne. U nas obowiązują poprzez ustawę o kulturze fizycznej, która zobowiązała do wydania rozporządzenia o warunkach bezpieczeństwa wypoczynku w górach i nad wodą. Takie rozporządzenie zostało wydane i z mocy par.9 załącznika do niego, reguły ruchu narciarskiego, w tym dekalog FIS, są obowiązującymi wskazówkami dla uczestników ruchu narciarskiego ujmowanego bardzo szeroko (wszystkich, którzy ślizgają się po śniegu).
Międzynarodowy Dekalog reguł Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS)
1.Wzgląd na inne osoby
Każdy narciarz powinien zachowywać się w taki sposób, aby nie zagrażać nikomu innemu i nie spowodować żadnej szkody.
Komentarz FIS: Narciarz odpowiedzialny jest także za złe działanie sprzętu, który używa. W szczególności dotyczy to nowinek technicznych (płyty carvingowe lub do wyczynu)
2.Panowanie nad szybkością i sposobem jazdy.
Każdy narciarz musi zjeżdżać z szybkością dopasowaną do swych umiejętności, rodzaju i stanu trasy, warunków pogodowych i natężenia ruchu.
Komentarz FIS: Kolizje na stoku najczęściej zdarzają się z powodu nadmiernej szybkości, niezapanowania nad nartami lub niezauważenia innego uczestnika ruchu. Narciarz obowiązany jest poruszać się tak, aby w razie konieczności móc zatrzymać się lub skręcić w ramach umiejętności jakie posiada. Narciarz obowiązany jest poruszać się wolno w miejscach zatłoczonych, w okolicach wyciągów, na zakończeniu trasy lub zmniejszenia widoczności z powodu warunków pogodowych lub załamania stoku
3. Wybór toru jazdy.
Narciarz znajdujący się powyżej na stoku musi wybrać taki tor jazdy, aby uniknąć wszelkiej możliwości zderzenia z narciarzem znajdującym się poniżej na stoku.
Komentarz FIS: Narciarstwo i snowboarding są sportami wolności ruchu przy przyjęciu zasady, że każdy uczestnik stosuje się do reguł uprawiania tych sportów. Na stokach rządzi zasada, że pierwszeństwo przysługuje temu kto znajduje się "przed" lub "niżej". Każdy znajdujący się powyżej musi pamiętać, że jego zachowania nie mogą wpłynąć na zachowania tych przed lub poniżej.
4. Wyprzedzanie.
Wyprzedzać można i z góry i z dołu i z prawej i z lewej ale tylko w takiej odległości, która zapewni wyprzedzanemu narciarzowi wystarczającą przestrzeń dla wszelkich jego manewrów.
Komentarz FIS: Wyprzedzający narciarz ponosi całkowitą odpowiedzialności za skutki manewru wyprzedzania do chwili jego ukończenia. Ta zasada odnosi się też do omijania stojących na stoku.
5. Wjazd i ruszanie z miejsca.
Narciarz, który wjeżdża na drogę zjazdu lub po zatrzymaniu chce znowu ruszyć, ma obowiązek sprawdzić patrząc w górę i w dół stoku, czy może to uczynić bez zagrożenia dla siebie i innych.
Komentarze FIS: Doświadczenie dowodzi, że ogromna część wypadków zdarza się wskutek nieprzewidywalnego włączenia się w ruch nowego uczestnika. Jest podstawowym nakazem bezpieczeństwa pełne sprawdzenie czy włączenie się narciarza nie spowoduje utrudnienia dla któregokolwiek z będących w ruchu.
Dopiero po płynnym włączeniu się w ruch korzysta się z pierwszeństwa przyznanego 3 regułą FIS
Wprowadzenie snowboardów i nart głęboko taliowanych (karwingowych) umożliwia ich użytkownikom wykonywanie skrętów i ruch w kierunku przeciwnym do głównego nurtu ruchu - w dół stoku. Ten kto wykonuje manewr "w poprzek lub pod prąd" nurtu ruchu musi zachować się tak, aby osoby poruszające się w dół stoku nie były zagrożone.
6. Zatrzymywanie się.
Narciarz tylko w razie absolutnej konieczności może zatrzymać się w miejscach zwężeń i złej widoczności. Po upadku narciarz musi usunąć się z toru jazdy tak szybko jak to tylko jest możliwe.
Komentarz FIS: Z wyjątkiem szerokich stokowych zatrzymywanie się powinno następować na skraju trasy. Nikt nie może się zatrzymywać w miejscach niewidocznych dla jadących z góry lub zza zakrętu.
7. Podchodzenie i schodzenie.
Narciarz może podchodzić lub schodzić tylko skrajem/brzegiem trasy, a w razie złej widoczności powinien zejść z trasy.
Komentarz FIS: Trasy narciarskie są z założenia przeznaczone do ruchu jednokierunkowego - w dół. Pojawienie się osoby poruszającej się w przeciwnym kierunku stwarza zagrożenie dla poruszających się w dół. Ślady butów wyciśnięte w śniegu pogarszają warunki bezpieczeństwa jazdy i odpowiada za nie ten kto je pozostawił.
8. Stosowanie się do znaków i sygnalizacji.
Każdy narciarz ma obowiązek stosowania się do znaków i sygnalizacji.
Komentarz FIS: Trasy narciarskie oznakowane są w zależności od stopnia ich trudności kolorami (od najłatwiejszych do najtrudniejszych) : ZIELONYM, NIEBIESKIM, CZERWONYM I CZARNYM. Każdy uczestnik ruchu sam decyduje o wyborze trasy. Na trasach ponadto umieszczone są znaki informujące o utrudnieniach lub niebezpieczeństwach np. o lawinach, czy zamknięciu trasy. Uczestnik ruchu ma obowiązek obserwować znaki i stosować się do nich. Uczestnik ruchu narciarskiego powinien zdawać sobie sprawę, że znaki umieszczono dla jego własnego dobra i bezpieczeństwa.
9. Zachowanie się w razie wypadku.
W razie wypadku każdy narciarz ma obowiązek niesienia pomocy.
Komentarz FIS: Jest oczywistą zasadą etyczną, że uprawiający sport ma obowiązek nieść pomoc poszkodowanemu niezależnie od istnienia prawnego obowiązku. W szczególności pomoc powinna polegać na udzieleniu tzw. pierwszej pomocy, na zawiadomieniu właściwych służb oraz natychmiastowym zabezpieczeniu (oznakowaniu) miejsca wypadku tak, aby nie zagrażało ono innym uczestnikom ruchu.
FIS wyraża nadzieję, że zachowanie polegające na uderzeniu w innego uczestnika ruchu i ucieczce z miejsca zdarzenia będzie przez właściwe ustawodawstwa karne, oraz że państwa, które tego jeszcze nie uregulowały wprowadzą właściwe postanowienia do swych ustaw.
10. Obowiązek ujawnienia tożsamości.
W razie wypadku, każdy narciarz (zarówno świadek jak i uczestnik) ma obowiązek podania swych danych osobowych.
Komentarz FIS: Świadkowie i opis zdarzenia mają kardynalne znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności i w związku z tym każdy, kto był świadkiem, musi czuć się zobowiązanym do uczestniczenia w procedurach wyjaśniających. Raporty właściwych służb oraz zdjęcia stanowić będą dowody we wszelkich postępowaniach mających na celu ustalenie winnych.
Kurs narciarski - pierwsza lekcja
W tym temacie postaramy się przedstawić jak w przybliżeniu wygląda
lekcja dla osoby mającej pierwszy kontakt z nartami.
Po omówieniu podstawowych zasad bezpieczeństwa oraz krótkim instruktażu wpinania i wypinania nart, wyznaczamy sobie pierwszy cel.
Opanowanie poruszania się na nartach w terenie płaskim. Próbujemy go osiągnąć poprzez wykonywanie następujących zadań:
Oswojenie się ze sprzętem i środowiskiem
Doskonalenie równowagi na nartach oraz zapoznanie z poślizgiem
Opanowanie przemieszczania się w płaskim terenie
Opanowanie zmian ustawienia się względem linii spadku stoku
Nauka bezpiecznego upadania i podnoszenia się
Jeżeli umiemy już swobodnie się poruszać na nartach, to przystępujemy do realizacji drugiego celu, jakim jest:
Opanowanie jazdy na bardzo łatwych trasach z małą prędkością poprzez:
Opanowanie podchodzenia
Zjazd w linii spadku stoku
Opanowanie podstawowego sposobu zatrzymania jakim jest pług
Wykonanie pierwszych łuków płużnych
Wyjazd wyciągiem.
Wyżej omawiane cele i zadania są ułożone z narastającą trudnością. Wykonanie wszystkich zadań nie jest oczywiście konieczne. Liczy się przede wszystkim cel i im szybciej jest osiągnięty tym lepiej.
Kurs narciarski w pigułce
Prawidłowa pozycja
Spróbujemy udzielić Ci porad mając świadomość, że patrzący w dół górki, doświadczony instruktor i stawiający pierwsze kroki na śniegu uczeń widzą coś zupełnie innego; nowicjusz - przepaść, a wytrawny narciarz - lekko nachylony stoczek.
Kilka niezbędnych terminów narciarskich:
* Linia spadku stoku - linia wzdłuż stoku, prostopadła do jego podstawy, kąt pomiędzy nią a jej rzutem pionowym wyznacza nachylenie stoku
* Ześlizg - narty dryfują (zsuwają) się po stoku
* Pług - ułożenie nart na kształt litery "V" pozwalające na ześlizg w dół stoku
* Narta dolna (zewnętrzna) - narta znajdująca się dalej od środka skrętu
* Narta górna (wewnętrzna) - narta znajdująca się bliżej do środka skrętu
* Skręt - zawinięta w bibułkę porcja tytoniu
* Skręt cięty - prowadzenie nart w skręcie na krawędziach, bez ześlizgu
* Skręt dostokowy - skręt na nartach, w którym odjeżdżasz od linii spadku stoku
* Skręt odstokowy - skręt na nartach, w którym dojeżdżasz do linii spadku stoku.
Jak rozpocząć by pierwszy kontakt z nartami nie okazał się być ostatnim?
Spróbujemy udzielić Ci porad mając świadomość, że patrzący w dół górki, doświadczony instruktor i stawiający pierwsze kroki na śniegu uczeń widzą coś zupełnie innego; nowicjusz - przepaść, a wytrawny narciarz - lekko nachylony stoczek.
Rada pierwsza,
wybierz bardzo łagodną górkę, taką, z której zanadto nie rozpędzisz się, a jeszcze lepiej z przeciwstokiem, który okazać się może najlepszym hamulcem. Stawianie pierwszych kroków na czerwonych trasach to jak skok do głębokiej wody bez umiejętności pływania. Dobrze, jeśli kolejka wioząca Cię na górę jest krzesełkowa, choć na oślej łączce i na orczyku też powinieneś sobie poradzić, jeśli tylko spędzisz kilka minut na oswojeniu się z deskami. Lepiej jednak, jeśli pierwszy zjazd poprzedzony zostanie wdrapaniem się na górkę z przypiętymi do nóg nartami o własnych siłach, deski przestaną Cię więzić i załatwisz sobie rozgrzewkę.
Rada druga,
na stoku pojawiasz się wyekwipowany w odpowiedni dla Ciebie sprzęt:
- narty typu allround (uniwersalne) o długości 15 - 20 cm krótszej od wzrostu (chyba, że masz . lekką nadwagę, wtedy dodajesz 5 cm) i to nie te najdroższe, zwykle przeznaczone dla zaawansowanych narciarzy, zachowasz kilka złotych w kieszeni a narty nie skierują Cię w krzaki
- wiązania o sile wypięcia (sprężyna) dostosowanej do Twojej wagi i ustawione przez serwis narciarski (chcesz jeździć na nartach a nie toboganem)
- miękkie, wygodne buty (znów kilka złotych w kieszeni i brak obtarć spowodowanych twardą konstrukcją buta sportowego).
Rada trzecia i ostatnia,
rozpoczynasz naukę będąc przygotowanym do niej fizycznie.
1. Ćwiczenia w siłowni domowej przy użyciu wyspecjalizowanego sprzętu takiego jak:
- krzesła i drążek w drzwiach: ćwiczysz barki, klatkę piersiową, ręce - ich siły będziesz potrzebował do podchodzenia na nartach pod górę z powodu awarii wyciągu,
- ściana, żona, koleżanka, plecak: ćwiczysz uda - kiedyś jednak zaczniesz jeździć.
2. Rower - podziękujesz mu za kondycję Eurypidesa i przypomnisz sobie jak wygląda przyroda, na nartach ujrzysz więcej.
3. Jeśli nie posiadasz roweru bądź twardy, wybierz się na jogging.
Po rozgrzewce (nawet po kilkuminutowym, intensywnym marszu z nartami na ramieniu) znacznie maleje ryzyko kontuzji.
Ruszamy w teren.
Uzbrojony w terminologię, przygotowany fizycznie, z precyzyjnie dobranym sprzętem stajesz na cudownym, szerokim, leciusieńko nachylonym, bezludnym stoku, którego kusząca biel skrzy się w promieniach słońca.
Zaraz, zaraz a zapoznałeś się z zasadami bezpieczeństwa? Przeczytaj kilka zdań Międzynarodowego Dekalogu Narciarskiego FIS i weź je sobie do serca, one wynikają z wieloletniej praktyki:
1. Każdy narciarz powinien zachować się w taki sposób, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa dla innej osoby i nie powodować żadnej szkody.
2. Narciarz może zjeżdżać z szybkością stosowną do swoich umiejętności, rodzaju i stanu trasy oraz pogody
3. Znajdujący się na stoku narciarz, który za względu na lepszą widoczność z góry, dysponuje większą możliwością wyboru trasy jazdy, musi wybrać taki tor jazdy, aby uniknąć wszelkiej możliwości zderzenia z narciarzem znajdującym się poniżej na stoku.
4. Wyprzedzanie może następować zarówno po stronie dostokowej jak i odstokowej, po stronie prawej lub lewej, lecz w takiej odległości, która pozwoli uniknąć potrącenia wyprzedzanego.
5. Narciarz, który przystępuje do zjazdu na trasie lub pólku narciarskim, powinien sprawdzić, patrząc w górę i w dół, czy nie spowoduje niebezpieczeństwa dla siebie i innych. To samo obowiązuje go przy każdym ruszaniu z miejsca lub po chwilowym zatrzymaniu.
6. Tylko w razie absolutnej konieczności narciarz może zatrzymać się na trasie zjazdu, zwłaszcza w miejscach zwężeń i miejscach o ograniczonej widoczności. Po ewentualnym upadku narciarz winien usunąć się z toru jazdy, tak szybko jak jest to możliwe.
7. Narciarz powinien podchodzić tylko poboczem trasy, a w przypadku złej widoczności powinien zejść zupełnie z trasy. To samo zachowanie obowiązuje narciarzy, którzy pieszo schodzą w dół.
8. Każdy narciarz winien stosować się do znaków narciarskich, ustawionych na trasach.
9. W razie powstania wypadku każdy, kto znajdzie się w pobliżu, powinien udzielić poszkodowanym pomocy.
10. Każda osoba zamieszana w wypadek, lub będąca jego świadkiem, jest zobowiązana podać swoje dane osobowe.
No dobrze, jeśli wykułeś kodeks to wyciągnij kask z plecaka i radzimy Ci włóż go na głowę, a jeśli jesteś małolatem zrób to koniecznie bo dopiero wtedy będziesz gotów do zajęć praktycznych.
Pozycja:
Narty rozstawione na szerokość bioder (na początku nauki nawet nieco szerzej), kolana i biodra lekko ugięte tak by rzut Twojego środka ciężkości wylądował między butami, tym samym narty zostaną obciążone ciężarem Twojego ciała równomiernie. Przeciążanie przodów lub tyłów nart jest błędem. Ręce ugięte w stawie łokciowym, nieco przed sobą. Czy zdecydujesz się na kije zależy tylko od Ciebie. Zrób tak byś czuł się komfortowo (choć czy z kijami czy bez, będziesz nie swój). Twoja pozycja w jeździe powinna być zawsze frontalna, korpus ustawiony prostopadle do nart, nie skręcaj ciała.
Pług:
Ustaw się w linii spadku stoku, zbliż dzioby nart do siebie rozstawiając ich tyły daleko, kolana skierowane ku sobie. Zaczynasz zsuwać się w dół. Prędkość zsuwania regulujesz rozsunięciem tyłów nart i stopniem zbliżenia kolan. Sam przekonaj się jak to działa. Przecież nie powiemy Ci wszystkiego, bądź odkrywcą.
Łuki płużne:
Jazda wzdłuż linii spadku stoku to mała frajda, czas skręcić tu i tam. Dotknij obiema rękoma jednego z kolan naciskając je mocniej do wewnątrz, wywarta zostaje presja na nartę, która, co wyraźnie odczujesz, rozpoczyna skręt. Naciskając prawą nartę skręcisz w lewo i odwrotnie, naciskając lewą skręcisz w prawo.
To właśnie teraz zaczyna się zabawa. Ćwicz długo, próbując wyczuć narty, posłuchaj ich.
Jazda w skos stoku:
Nauczyłeś się zmieniać kierunek jazdy i sterować prędkością. Spróbuj teraz, jadąc w skos stoku, zrezygnować na chwilkę z pługu i przyjąć równoległe ułożenie nart. Zrób to, jeśli uznasz, że Twoja prędkość jazdy jest pod kontrolą.
Zwróć uwagę by narty nie ześlizgiwały się a poruszały płynnie na krawędziach. W tym celu zachowaj pozycję lekko poszerzoną (nogi od kolan w dół ustawione równolegle do siebie), dłonie oprzyj o kolana naciskając je lekko w górę stoku. W tej pozycji narta górna ustawiona jest na zewnętrznej krawędzi a dolna na wewnętrznej. Jeśli uda Ci się jazda na krawędziach wyraźnie poczujesz, że skręcasz. Kontynuuj jazdę aż do zatrzymania pod stok. Teraz korzystając z nabytej umiejętności (łuki płużne) zmień kierunek ustawienia i rozpocznij ćwiczenie jazdy w skos stoku w stronę przeciwną.
Jeśli już wycinasz śliczne łuki a pozostawiony za Tobą ślad to perfekcyjne "szyny" pogratuluj sobie, oto nauczyłeś się skrętu dostokowego. Teraz możesz zrezygnować z zatrzymywania się i płynnie, pługiem, zmieniać kierunek jazdy w trakcie dalszego doskonalenia tego skrętu.
Skręt równoległy, odstokowy:
Oddalać się od linii spadku stoku oznacza zmniejszać prędkość. To już potrafisz znakomicie, czas więc podjąć największe wyzwanie, jakie jest przed Tobą, to znaczy odważyć się przejechać linię spadku stoku nie pługiem a na krawędziach nart ustawionych równolegle.
Zrób to tak: jadąc w skos stoku, kiedy Twoja kontrola prędkości będzie pełna odstaw nieco górną nartę, oprzyj dłonie na kolanie, pod którym jedzie ta właśnie narta i naciśnij je w dół stoku. Narta górna w tej sytuacji zmieni krawędź swojej jazdy z zewnętrznej na wewnętrzną. Ty ze stoickim spokojem zdaj się na pracę tej narty, którą ona niechybnie sama wykona. Skieruje Cię mianowicie do linii spadku stoku. Druga narta niech na razie stanowi dla Ciebie wyłącznie podparcie. Pilnuj tej, która zainicjowała skręt aż do momentu, gdy przejedziesz linię spadku stoku i przestaniesz nabierać prędkości.
To oznacza, że dokonałeś skrętu odstokowego i teraz możesz znów pewnie stanąć na obu nartach (wewnętrzna krawędź dolnej narty i zewnętrzna górnej). Jeszcze sobie nie gratuluj, czeka Cię wiele takich ćwiczeń zanim zainicjujesz ten skręt obiema nartami równocześnie a o to właśnie chodzi.
Kilka uwag końcowych:
W 1992 roku pojawiły się w sprzedaży narty taliowane (karvingowe). Od tego momentu do dziś trwa rozwój techniki pozwalającej na wyciągnięcie z tych nart maksimum możliwości. Ideał jest znany: ciągła, płynna jazda na krawędziach, bez ześlizgu z jednakowym dociśnięciem obu nart do śniegu na całej długości jazdy.
Nowa konstrukcja nart nie spowodowała oczywiście odejścia do lamusa tzw. klasycznej techniki jazdy ze względu na fakt, że technika w pełni "cięta", karvingowa nie w każdych warunkach jest możliwa do zastosowania i nie wyczerpuje całej palety możliwych narciarskich zabaw na stoku.
Dziś zauważalny jest brak monolitycznego programu szkolenia będącego fuzją obecnie znanych sposobów jazdy. Powyższe, bardzo skrótowe porady nie mają na celu przybliżyć techniki klasycznej, karvingowej czy jakiejkolwiek innej. Chcemy by każdy, kto przeczyta tych kilka zdań zbliżył się do śniegu, rozpoczął naukę nie techniki takiej czy owakiej, a po prostu naukę jazdy na nartach.
Żywimy nadzieję, że garść naszych wskazań, choć troszkę pomoże Wam w tym.
Porady dla rodziców małych narciarzy
Wielu rodziców zadaje sobie pytanie: kiedy nasze dziecko może zacząć uczyć się jazdy na nartach? Odpowiedź jest bardzo prosta - jak najszybciej! Maluchy w wieku nawet 4 lat doskonale radzą sobie na swoich małych nartkach, zadziwiając w ten sposób nierzadko starsze osoby. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest oddanie dziecka pod opiekę wykwalifikowanego instruktora. Dzieci uczą się szybciej od nas, ale wymagają innych metod nauczania, dlatego warto jest zainwestować w solidne podstawy techniczne dla małego narciarza.
Kodeks narciarski
Nie tylko poruszanie się po drogach ma swoje prawa, tak samo jest w przypadku korzystania ze stoków narciarskich. Nie wolno nam wjeżdżać w innych narciarzy z tyłu lub z boku, w stojące lub ćwiczące grupy. Na stoku powinniśmy zachowywać się kulturalnie i dostosowywać własną technikę i szybkość jazdy do posiadanych umiejętności. Nie należy szarżować, gdyż narażamy w ten sposób siebie i innych na poważne niebezpieczeństwo związane z kolizją i urazami.
"Dekalog narciarza"
1. Wzgląd na inne osoby - każdy narciarz powinien zachowywać się w taki sposób, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa ani szkody dla innej osoby.
2. Panowanie nad szybkością i sposobem jazdy- narciarz powinien zjeżdżać z szybkością stosowną do swoich umiejętności oraz rodzaju i stanu trasy i warunków atmosferycznych.
3. Wybór kierunku jazdy- Narciarz zjeżdżając z góry, dysponując większą możliwością wyboru trasy zjazdu musi ustalić taki tor jazdy, aby nie zagrażać narciarzowi przed nim jadącemu.
4. Wyprzedzanie- wyprzedzać można zarówno po stronie dostokowej jak i odstokowej, po stronie lewej lub prawej, lecz w takiej odległości, która nie ograniczy wyprzedzanemu swobody.
5. Przejazd przez skrzyżowanie tras narciarskich- narciarz zaczynając zjazd na trasie lub pólku narciarskim powinien sprawdzić patrząc w górę, w dół, czy nie spowoduje tym niebezpieczeństwa dla siebie i dla innych. Identyczne postępowanie obowiązuje po każdym, nawet chwilowym zatrzymaniu się na trasie lub stoku.
6. Zatrzymanie się- należy unikać zatrzymania się na trasie zjazdu, zwłaszcza w miejscach zwężeń i miejscach o ograniczonej widoczności. Po ewentualnym upadku narciarz winien usunąć się z toru jazdy możliwie jak najszybciej.
7. Podejście- narciarz powinien podchodzić tylko poboczem trasy, a w przypadku złej widoczności powinien zejść zupełnie z trasy. Takie samo zachowanie obowiązuje narciarzy, którzy pieszo schodzą w dół.
8. Przestrzeganie znaków narciarskich- każdy narciarz winien stosować się do znaków narciarskich ustawionych na trasach.
9. Wypadki- w razie wypadku każdy, kto znajdzie się w pobliżu winien poszkodowanemu spieszyć z pomocą.
10. Stwierdzenie tożsamości- każdy, obojętnie czy sprawca wypadku, poszkodowany, czy też świadek muszą w razie wypadku podać swoje dane osobowe.
Pamiętajmy, by w przypadku wyjazdu za granicę ubezpieczyć się od nieszczęśliwych wypadków i leczenia szpitalnego. Jeśli ulegniemy wypadkowi na stoku, a nie mamy odpowiedniego ubezpieczenia, musimy przygotować się na ogromne koszty związane z udzieleniem nam pomocy i ewentualnym leczeniem. Ważną sprawą jest także ubezpieczenie się od odpowiedzialności cywilnej na wypadek, gdyby z naszej winy doszło do przykrego zdarzenia na stoku, a poszkodowany żądał odszkodowania.
Dlatego warto pomyśleć o wszystkim wcześniej, gdyż jak wiadomo narciarstwo należy do sportów bardzo urazowych.
Oznakowanie tras narciarskich
Znaki zakazu:
- zakaz skręcania (jazda jest możliwa wyłącznie na wprost)
- zakaz jazdy na sankach i chodzenia pieszo
- zakaz jazdy na sankach
- zakaz jazdy na skibobach
Znaki ostrzegawcze:
- zwężenie na trasie
- skrzyżowanie
- zakręty
- przygotowanie trasy maszynami do ubijania śniegu
- inne niebezpieczeństwo
- teren zagrożony lawinami
- bezposrednie zagrożenie lawinami, dalsze przejscie lub przejazd zagraża życiu i zdowiu
- bezposrednie zagrożenie lawinami, dalsze przejscie lub przejazd zagraża życiu i zdrowiu
Znaki informacyjne:
- oznaczenie miejsca, gdzie umieszczony jest telefon zwyczajny lub bezpośrednie połączenie z pogotowiem ratunkowym
- oznaczenie miejsca, gdzie umieszczony jest telefon zwyczajny lub bezposrednie połączenie z pogotowiem ratunkowym
- punkt sanitarny (pierwsza pomoc)
- punkt transportu poszkodowanych
Trudność trasy:
bardzo łatwe - zielony - do 15% średnie nachylenie
łatwe - niebieski - od 17% do 21% średnie nachylenie
trudne - czerwony - od 21% do 29% średnie nachylenie
bardzo trudne - czarny - ponad 29% średnie nachylenie